Nếu kết hợp điều trị sốt rét giữa Đông và Tây y sẽ mang lại hiệu quả điều trị tích cực.
Dấu hiệu và triệu chứng sốt rét
Sốt rét là bệnh nhiễm ký sinh trùng đường máu, lây truyền qua muỗi Anopheles, gây dịch lưu hành ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới. Biểu hiện lâm sàng với 3 dấu hiệu sốt rét run vã mồ hôi, thiếu máu, lách to. Có nhiều thể lâm sàng như sốt cách nhật; sốt cách nhật ác tính, thường có nhiều biến chứng nặng (sốt rét ác tính, sốt nôn ra mật, đái ra máu)... gây tử vong cao.
Chữa trị bằng y học cổ truyền
Theo Đông y, bệnh sốt rét có nhiều thể khác nhau và có phép điều trị cùng bài thuốc riêng theo từng thể bệnh như sau: với thể thông thường (còn gọi là chính ngược), triệu chứng gồm: rét run người, sau đó sốt cao, cuối cùng ra mồ hôi, sốt hạ, bệnh có chu kỳ mỗi ngày 1 cơn, hai ngày 1 cơn, ba ngày 1 cơn, nhức đầu, mặt đỏ, lưỡi đỏ, phiền khát muốn uống nước. Phương pháp chữa trường hợp này với một trong các bài thuốc gồm: sài hồ 20g, cam thảo 12g, rau má 16g, rễ đinh lăng 20g, lá tre 12g, gừng 6g, bán hạ (sao vàng) 8g. Sắc (nấu); hoặc dùng bài gồm các vị: thường sơn 16g, thảo quả 8g, binh lang 8g, hậu phác 8g, thanh bì 8g, trần bì 8g, gừng 4g; hay bài gồm: sài hồ 10g, trần bì 10g, ý dĩ sao 10g, bán hạ chế 10g, mạch môn 10g, chỉ xác 10g, thanh hao 10g, cam thảo nam 10g, tri mẫu 20g, hoàng cầm 10g, xạ can 6g, tô tử 10g, hoàng đằng 10g; bài thứ 4 gồm: sài hồ 12g, binh lang 6g, đảng sâm 12g, thường sơn 12g, cam thảo 6g, hậu phác 8g, bán hạ chế 8g, thảo quả 8g, gừng 4g, đại táo 10g.
 |
Các vị thuốc: thanh bì, tô tử - Ảnh: K.Vy |
Với thể sốt cao ít rét hoặc không rét (ôn ngược), triệu chứng là: sốt nhiều, rét ít, hoặc không rét, mồ hôi ra ít, đau các khớp, nhức đầu, khát nước, táo bón, lưỡi đỏ... Phương pháp chữa là "thanh nhiệt, sinh tân dịch, bổ huyết", dùng một trong các bài thuốc sau: thạch cao 40g, huyền sâm 12g, quế chi 8g, mạch môn 12g, thường sơn 12g, sinh địa 12g, đảng sâm 12g, thạch hộc 12g; bài 2 gồm: thanh cao 16g, sinh địa 12g, miết giáp 12g, đan bì 8g, tri mẫu 8g.
Với thể rét nhiều, triệu chứng: sốt ít hoặc không sốt, không khát, ngực sườn đầy tức, mệt mỏi, lưỡi nhạt... Có thể dùng một trong các bài thuốc sau: quế chi 8g, thảo quả 8g, gừng khô 8g, xuyên tiêu 8g, qua lâu 8g, binh lang 6g; hay bài gồm: sài hồ 8g, qua lâu căn 8g, quế chi 8g, mẫu lệ 12g, hoàng cầm 8g. Thể sốt rét lâu ngày (có lách to), dùng bài thuốc: bạch truật 12g, bạch thược 9g, hoàng kỳ 12g, cam thảo 8g, thảo quả 8g, hậu phác 8g, binh lang 8g, gừng 8g, xuyên khung 8g, ô mai 8g, thanh bì 8g, miết giáp 16g. Tán nhỏ thành bột mỗi ngày sắc uống 40g.
Các bài thuốc trên sắc uống ngày 1 thang.