Nhân tuần lễ chủng ngừa toàn cầu do Tổ chức Y tế thế giới (WHO) phát động vào tháng 4 hàng năm, sự tiếp cận và hiểu biết về lợi ích của việc chủng ngừa các bệnh truyền nhiễm là hết sức cần thiết.
Tổng quan
Chủng ngừa ngăn ngừa được ước tính từ 2 đến 3 triệu ca chết mỗi năm từ bạch hầu,uốn ván, ho gà và sởi. Độ bao phủ của chủng ngừa- tỷ lệ trẻ em trên thế giới nhận các vaccin được khuyến cáo-đạt tỷ lệ hằng định trong nhiều năm qua.Ví dụ, tỷ lệ trẻ em tiêm chủng đầy đủ chống lại 3 bệnh bạch hầu, ho gà, và uốn ván (DPT3) là 83% vào năm 2011, 84% vào năm 2010 và 83% vào năm 2009. Trong năm 2011, khoảng 107 triệu trẻ em trên toàn thế giới nhận đủ ba liều vaccin DPT3 chống lại các bệnh nhiễm khuẩn mà nó có thể gây ra các bệnh trầm trọng và tàn tậthay chết. Vào năm 2011,130 quốc gia có độ bao phủ ít nhất là 90% của DPT3.
Mức độ tiếp cận của các vaccin được khuyến cáo hiện nay.
Haemophilus influenza type b (Hib) gây ra viêm màng não và viêm phổi.Vaccin Hib đựoc giới thiệu ở 177 quốc gia vào cuối năm 2011. Độ bao phủ toàn cầu với 3 liều vaccin Hib được ước tính là 43%. Viêm gan B là một bệnh nhiễm trùng do virus ảnh hưởng đến gan.Vaccin viêm gan B được giới thiệu ở mức quốc gia trong 180 quốc gia vào cuối năm 2011. Vaccin viêm gan B bao phủ trên toàn cầu được ước tính là 75%. Virus papilloma ở người- nhiễm virus phổ biến nhất ở đường sinh sản- có thể gây ra ung thư cổ tử cung, và các loại ung thư khác, mụn cóc ở đường sinh dục cho cả nam lẫn nữ. Vaccin papilloma ở người được giới thiệu ở 43 quốc gia vào cuối năm 2011.
Sởi:là một bệnh truyền nhiễm cao gây ra bởi virus, thường dẫn đến sốt cao và ban, có thể dẫn đến mù mắt, viêm não và chết. Vào cuối năm 2011, 84% trẻ em nhận một liều vaccin sởi vào ngày sinh nhật lần thứ hai, và 141 quốc gia đã đưa vào liều thứ hai như là một phần của chủng ngừa định kỳ. Viêm màng não A là một bệnh nhiễm trùng gây tổn thương não trầm trọng và thường gây nên chết người. Vào cuối năm 2012, hai năm sau khi được giới thiệu- vaccin MenAfrivac, được phát triển bởi WHO và PATH, là sẵn có ở 10 trong 26 quốc gia Châu Phi bị ảnh hưởng bởi bệnh. Quai bị là một bệnh truyền nhiễm cao do virus gây ra sự sưng phồng đau đớn ở vị trí của mặt dưới tai ( tuyến mang tai),sốt, đau đầu, và đau cơ. Bệnh có thể dẫn đến viêm màng não do virus. Vaccin quai bị được giới thiệu ở tầm quốc gia tại 120 quốc gia vào cuối năm 2011. Các bệnh do khuẩn cầuphổi bao gồm viêm phổi, viêm màng não và nhiễm trùng huyết, cũng như viêm tai giữa, viêm xoang và viêm phế quản.Vaccin khuẩn cầu phổi được giới thiệu ở 72 quốc gia vào cuối năm 2011. Bại liệt là một bệnh nhiễm khuẩn do virus có thể gây ra liệt không hồi phục.Năm 2011, 85% trẻ em trên toàn thế giới nhận 3 liều vaccin bại liệt. Chỉ còn 3 quốc gia lưu hành bệnh bại liệt là Afghanistan, Nigeria và Pakistan. Rotavirus là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra tiêu chảy trầm trọng ở trẻ nhỏ trên thế giới. Vaccin rotavirus được giới thiệu ở 31 quốc gia vào cuối năm 2011. Rubella là một bệnh do virus thường nhẹ ở trẻ em nhưng nhiễm trùng ở các tháng mang thai đầu tiên có thể gây ra chết thai nhi hay hội chứng rubella bẩm sinh, có thể dẫn đến khiếm khuyết não bộ, tim, mắt và tai. Vaccin rubella được giới thiệu ở tầm quốc gia tại 130 quốc gia vào cuối năm 2011. Uốn ván được gây ra bởi vi khuẩn làm gia tăng tình tạng thiếu oxy, ví dụ ở các vết thương nhiễm bẩn hay dây rốn không được giữ sạch. Nó tạo ra độc tố và dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng hay chết. Vaccin ngăn ngừa uốn ván cho bà mẹ và trẻ sơ sinh đã được giới thiệu ở trên 100 quốc gia vào cuối năm 2011. Độ bao phủ vaccin ít nhất là hai liều được ước tính là 70%, và một ước tính 82% trẻ mới sinh được bảo vệ thông qua chương trình chủng ngừa. Uốn ván bà mẹ và trẻ sơ sinh tồn tại dai dẵng như là một vấn đề sức khoẻ công cộng ở 36 quốc gia, đặc biệt ởChâu Phi và Châu Á. Sốt vàng là một bệnh xuất huyết cấp tính do virus được lan truyền bởi muỗi bị nhiễm bệnh. Vào năm 2011, vaccin sốt vàng được giới thiệu trong chương trình chủng ngừa định kỳ ở 36 trong 48 quốc gia và vùng lãnh thổ có nguy cơ sốt vàng ở Châu Phi và Châu Mỹ.
Những thách thức cốt lõi
Mặc dầu độ bao phủ vaccin trên toàn cầu đã cải thiện trong thập kỷ qua, tuy nhiên có một sự chênh lệch ở các vùng và địa phương bởi các lý do sau: nguồn lực hạn chế, tình trạng cạnh tranh trong ưu tiên về y tế, tình trạng quản lý nghèo nàn của hệ thống y tế, theo dõi và giám sát không đầy đủ. Vào năm 2011, một ước tính có khoảng 22 triệu trẻ em không tiếp cận các dịch vụ chủng ngừa định kỳ. Khoảng một nữa trong số đó sống ở 3 quốc gia là Ấn độ, Indonesia, và Nigeria. Các nhu cầu ưu tiênđã được cho để tăng cường chủng ngừa định kỳ trên toàn cầu, đặc biệt ở các quốc gia nơi có số lượng trẻ chưađươc chủng ngừa cao nhất. Các nỗ lực đặc biệt là cần thiết để đạt đến nơi thiếu các dịch vụ, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa, các vùng thành thị nghèo khổ, các vùng có chiến tranh.
Đáp ứng của Tổ chức Y tế thế giới.
Tổ chức Y tế thế giới đang làm việc với các quốc gia và các đối tác để cải thiện độ bao phủ của vaccin trên toàn cầu, bao gồm thông qua các sáng kiến hành động đã được chấp thuận bởi Đại hội đồng y tế thế giới vào tháng 5 năm 2012
Kế hoạch hành động vaccin trên toàn cầu.
Kế hoạch hành động vaccin trên toàn cầu(GVAP) là một lộ trình nhằm ngăn ngừa hàng triệu ca chết thông qua một cách tiếp cận vaccin công bằng. Các quốc gia có mục tiêu đạt độ bao phủ vaccin >=90% ở mức quốc gia và >=80% ở mọi huyện vào năm 2020. Trong khi GVAP phải tăng cường khống chế các bệnh có thể phòng ngừa bởi vaccin, thì loại trừ bệnh bại liệt là một cột mốc quan trong đầu tiên.Kế hoạch cũng nhằm nghiên cứu và phát triển các thế hệ vaccin kế tiếp.
Kế hoạch cũng được phát triển bởi nhiều tổ chức: Cơ quan Liên Hiệp quốc, các chính phủ, các tổ chức toàn cầu, các đối tác phát triển, các hội nghề nghiệp y tế, các viện nghiên cứu, các nhà sản xuất và các tổ chức xã hội dân sự. WHO đang dẫn đầu các nỗ lực để hỗ trợ các vùng, các quốc gia khi họ chấp nhận GVAP cho việc thực hiện.
Tuần lễ chủng ngừa trên toàn cầu.
Tuần lễ cuối cùng của tháng 4 hàng năm được đánh dấu bởi WHO và các đối tác là tuần lê chủng ngừa trên toàn cầu. Vào năm 2013, hơn 180 quốc gia, vùng lãnh thổ, và các vùng mong đợi đánh dấu tuần lễ chủng ngừa với các hoạt động bao gồm các chiến dịch chủng ngừa, hội thảo về đào tạo, thảo luận bàn tròn, và các chiến dịch truyền thông công cộng. Chủ đề của tuần lễ chủng ngừa năm nay " Bảo vệ thế giới của bạn- hãy chủng ngừa". Mục đích của tuần lễ chủng ngừa là gia tăng ý thức về vai trò của chủng ngừa trong cứu lấy mạng sống, khuyến khích mọi người ở mọi nơi chủng ngừa cho họ và con em của họ để phòng chống các bệnh gây chết người.