Đơn thuốc điện tử là ứng dụng bắt buộc khi công nghệ thông tin hóa hoạt động y tế. Ứng dụng đơn thuốc điện tử có tác dụng cứu bệnh nhân thoát khỏi những sai sót do kê đơn gây ra.
- Đơn thuốc viết bằng tay của bác sĩ bị tình trạng chữ xấu hoặc chữ viết ẩu gây ra những nhầm lẫn tên thuốc và cách dùng thuốc từ đó gây ra những tai hại có thể dẫn đến chết người. Đơn thuốc điện tử in laser bằng chữ in, rõ ràng giúp cho chính bác sĩ kiểm tra được thuốc mình đã kê, bệnh nhân đọc được cách dùng thuốc, nhà thuốc cung cấp đúng thuốc và số lượng thuốc được kê.
- Việc kê đơn thuốc bằng tay thường không được bác sĩ sao lưu, làm mất chứng cứ pháp lý hoặc cơ sở dữ liệu cho nghiên cứu khoa học. Đơn thuốc điện tử được lưu giữ theo tên bệnh nhân theo thời gian. Bác sĩ có thể lục tìm đơn thuốc đã kê một cách nhanh chóng, theo dõi quá trình sử dụng thuốc của bệnh nhân. Các bác sĩ cùng đối chiếu đơn thuốc của các chuyên khoa khác nhau để tránh kê đơn trùng lắp. Điều này rất cần thiết đối với các bệnh mãn tính như cao huyết áp, tiểu đường.
- Việc kê đơn của bác sĩ bình thường chỉ dựa vào trí nhớ của bác sĩ về tác dụng, tác dụng phụ và tương tác thuốc của một số thuốc quen dùng. Trí nhớ hạn chế của bác sĩ có thể dẫn đến kê đơn có hại cho bệnh nhân do tương kỵ với thuốc khác hoặc tránh dùng trong những bệnh đặc biệt. Đơn thuốc điện tử có chức năng kiểm tra việc kê đơn thuốc dựa vào cơ sở dữ liệu có sẵn và các thuật toán cảnh báo. Ví dụ: bác sĩ kê đơn 2 thuốc có tương tác có hại sẽ có cảnh báo tương tác thuốc; bác sĩ cho 2 tên thuốc khác nhau nhưng có cùng hoạt chất sẽ bị cảnh báo…
- Đơn thuốc điện tử liên kết với phần mềm quản lý dược để sử dụng chung thông tin. Dược sĩ sẽ nhập thông tin thuốc cho bác sĩ sử dụng. Khi kê đơn, bác sĩ thấy được giá tiền của tổng đơn thuốc, từ đó cân nhắc việc kê đơn phù hợp cho từng bệnh nhân. Đơn thuốc của bác sĩ cũng sẽ được quầy thuốc truy cập nhanh chóng qua mã của đơn thuốc, dược sĩ không cần phải nhập lại tên thuốc.
“Thực hành kê đơn thuốc tốt” khuyến khích các thầy thuốc tuân thủ
nguyên tắc kê đơn.(st) |
Việc dùng đơn thuốc điện tử lúc ban đầu có thể gây lúng túng cho bác sĩ vì chưa quen dùng máy tính. Tuy nhiên phần mềm có sẵn những tiện ích giúp cho bác sĩ thoải mái và “ghiền” dùng đơn thuốc điện tử:
- Tiện ích autocomplex: gõ 3-4 ký tự ban đầu, tên thuốc sẽ tự động hoàn tất.
- Tiện ích sổ tay dùng thuốc: bác sĩ soạn thảo sẵn số lượng và cách sử dụng cho từng tên thuốc. Khi gọi tên thuốc thì phần mềm tự động hoàn thành việc điền số liệu còn lại.
- Tiện ích tạo đơn thuốc mẫu: bác sĩ có thể tạo cho mình những đơn thuốc mẫu để dùng lại nhiều lần mà không cần nhập liệu lại.
- Tiện ích lấy lại đơn thuốc cũ: bác sĩ có thể gọi lại đơn thuốc đã kê lần trước để xem lại và sử dụng lại khi cần thiết.
Các tính năng của đơn thuốc điện tử căn cứ vào hoạt động thực tế của bác sĩ phòng khám hàng ngày, gồm 3 nhóm tính năng chính: nhóm khám, nhóm chỉ định và nhóm xử lý.
Nhóm khám
- Bác sĩ ghi nhận thông tin ban đầu của bệnh nhân: triệu chứng cơ năng, triệu chứng thực thể, ghi dấu hiệu sinh tồn và chẩn đoán sơ bộ.
- Phân hệ sinh hiệu cho phép ghi nhận tất cả các thông tin của bệnh nhân: dấu hiệu sinh tồn (mạch, nhiệt độ, huyết áp, nhịp thở), thể trạng (chiều cao, cân nặng, chỉ số BMI), thị lực, tiền căn sản khoa, tiền căn dị ứng, tiền sử bệnh cá nhân và gia đình… Phân hệ này được phân công cho y tá hoặc điều dưỡng thu thập thông tin trước khi bác sĩ khám.
Nhóm chỉ định
- Bác sĩ ghi chỉ định cận lâm sàng cần thiết để bổ túc thông tin khám bệnh. Bác sĩ có thể tự chọn từ danh sách có sẵn những xét nghiệm hoặc cận lâm sàng cần làm. Bác sĩ cũng có thể tự mình soạn thảo nhiều bộ chỉ định (gói chỉ định) như gói khám gan, gói khám tim, gói tiền phẫu ... Những chỉ định này đều hiển thị giá và chuyển đến quầy thu phí. Bác sĩ có thể cho chỉ định nhiều lần và thêm bớt chỉ định cũ.
- Bác sĩ ghi chỉ định khám thêm để nhờ sự trợ giúp từ bác sĩ chuyên khoa khác (hội chẩn). Bác sĩ khám thêm có thể ghi thêm chỉ định cận lâm sàng và ghi đơn thuốc theo chuyên khoa, tuy nhiên đơn thuốc này chưa có giá trị điều trị mà sẽ chuyển vào đơn thuốc của bác sĩ chính. Bác sĩ chính có thể điều chỉnh lại đơn thuốc này cho phù hợp trước khi in ra cho bệnh nhân.
- Bác sĩ có thể xem kết quả cận lâm sàng ngay tại màn hình của mình trước khi bệnh nhân mang kết quả đến. Các kết quả cận lâm sàng này được tích lũy theo thời gian như một hồ sơ sức khỏe cá nhân.
Nhóm xử lý
- Sau khi nhận được đầy đủ thông tin về lâm sàng và cận lâm sàng, bác sĩ sẽ tiến hành xử lý bệnh nhân để kết thúc một lần khám.
- Các cách xử lý bệnh nhân có thể là: cho về khi bệnh nhân không có bệnh, kê đơn thuốc, chuyển chuyên khoa khác, cho nhập viện, chuyển bệnh viện khác.