10 sự kiện về tuổi già và sức khỏe
Cập nhật tháng 9/2015. Tổ chức Y tế thế giới (WHO)-10 sự kiện về tuổi già và sức khỏe (10 facts on ageing and health). Hôm nay lần đầu tiên trong lịch sử, hầu hết mọi người có thể sống đến 60tuổi và lâu hơn,một cuộc đời sống lâu hơn là một cơ hội quan trọng, không chỉ đối với người lớn tuổi và gia đình của họ mà còn cho xã hội nói chung. Những năm sống thêm cung cấp cơ hội để theo đuổi các hoạt động mới như học vấn thêm nữa hoặc một niềm đam mê từ lâu bị bỏ quên, trong khi tiếp tục có những đóng góp có giá trị cho gia đình và cộng đồng. Tuy nhiên, mức độ của những cơ hội này phụ thuộc rất nhiều vào một yếu tố: là sức khỏe.
 | | Grantmakers in Aging/C. Springer |
1. Dân số thế giới đang già đi nhanh chóng (The world’s population is rapidly ageing)Số người trong độ tuổi từ 60 trở lên sẽ tăng lên từ 900 triệu đến 2 tỷ người giữa năm 2015 và 2050 (di chuyển từ 12% đến 22% tổng dân số toàn cầu), lão hóa dân số đang diễn ra nhanh chóng hơn trong quá khứ như trong khi Pháp phải mất gần 150 năm để thích ứng với sự thay đổi từ 10% đến 20% trong tỷ lệ dân số với người già hơn 60 tuổi thì những nơi khác như Brazil, Trung Quốc và Ấn Độ sẽ có khoảng hơn 20 năm để thực hiện cùng sự thích ứng này.
2. Có rất ít bằng chứng cho thấy những người lớn tuổi ngày nay có sức khỏe tốt hơn so với cha mẹ của mình (There is little evidence that older people today are in better health than their parents).Tỷ lệ người cao tuổi ở các nước có thu nhập cao cần sự giúp đỡ từ người khác để thực hiện các hoạt động cơ bản như ăn uống và tắm rửa có thể đã giảm nhẹ trong vòng 30 năm qua nhưng có rất ít sự thay đổi về tỷ lệ hạn chế ít nghiêm trọng trong hoạt động.
3. Các tình trạng bệnh lý phổ biến nhất ở người lớn tuổi là các bệnh không lây nhiễm (The most common health conditions in older age are noncommunicable diseases) Những người già ở các nước có mức thu nhập thấp và thu nhập trung bình mang một gánh nặng bệnh tật lớn hơn so với những người ở các nước có mức thu nhập cao, bất kể nơi nào họ sống thì những kẻ giết người lớn nhất của người lớn tuổi là bệnh tim, đột quỵ và bệnh phổi mãn tính. Các nguyên nhân lớn nhất của khuyết tật là khiếm giác (đặc biệt là ở các nước thu nhập thấp và thu nhập trung bình thấp hơn), đau lưng và đau cổ, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (đặc biệt là ở các nước thu nhập thấp và thu nhập trung bình thấp hơn), rối loạn trầm cảm, té ngã, bệnh tiểu đường, chứng mất trí nhớ và viêm xương khớp.
4. Khi nói đến sức khỏe, không có người lớn tuổi 'điển hình'(When it comes to health, there is no ‘typical’ older person)Lão hóa sinh học chỉ có mối liên kết lỏng lẻo với độ tuổi của con người trong nhiều năm. Một số người khoảng 80 tuổi có khả năng thể chất và tinh thần tương tự như nhiều người ở tuổi 20 tuổi, những người khác có sự sụt giảm khả năng thể chất và tâm thần ở lứa tuổi trẻ hơn nhiều.
5. Sức khỏe ở tuổi già không phải là sự ngẫu nhiên (Health in older age is not random)Mặc dù một số các biến thể trong sức khỏe người lớn tuổi phản ánh sự thừa kế di truyền của họ , và hầu hết là do môi trường xã hội và thế chất của họ và những ảnh hưởng của các môi trường này về các cơ hộivà hành vi sức khỏe. Quan trọng hơn, những yếu tố này sẽ tạo ra sự lão hóa từ tuổi thơ có nghĩa là một người lớn tuổi từ một nền tảng không thuận lợi có nhiều khả năng bị sức khỏe kém và ít có khả năng tiếp cận với các dịch vụ và sự chăm sóc mà họ có thể cần.
6. Bây giờ phân biệt tuổi tác có thể phổ biến hơn so với phân biệt giới tính hay phân biệt chủng tộc(Ageism may now be more pervasive than sexism or racism) Phân biệt tuổi tác là sự phân biệt đối xử đối với một người dựa trên tuổi tác của họ, có tác động nghiêm trọng cho người già và xã hội nói chung.Phân biệt tuổi tác có thể có nhiều hình thức, bao gồm cả thái độ gây phương hại, hành động kỳ thị, hoặc các chính sách duy trì niềm tin phân biệt tuổi táccó thể cản trở sự phát triển chính sách đúng đắn và nó có thể làm suy yếu đáng kể chất lượng chăm sóc sức khỏe và chăm sóc xã hội mà những người lớn tuổi nhận được.
7. Hành động y tế công cộng toàn diện đòi hỏi phải thay đổi cơ bản về cách mà chúng ta suy nghĩ về tuổi già và sức khỏe(Comprehensive public health action will require fundamental shifts in how we think about ageing and health)Sức khỏe trong tuổi già không phải được xác định bởi sự vắng mặt của bệnh tật,sức khỏe người cao tuổi có thể đạt được bởi mọi người lớn tuổi,đó là một quá trình cho phép người lớn tuổi tiếp tục làm những điều quan trọng với họ.Trong khi các chi phí y tế và chăm sóc xã hội cho người cao tuổi thường được xem như là chi phí cho xã hội thì chúng nên được hiểu như là các khoản đầu tư trong việc thực hiện các cơ hội và tạo điều kiện cho những người lớn tuổi tiếp tục có nhiều đóng góp tích cực của họ.
8. Các hệ thống y tế cần phải được sắp xếp lại theo nhu cầu của quần thể người lớn tuổi (Health systems need to be realigned to the needs of older populations).Hầu hết các hệ thống y tế trên thế giới đang chuẩn bị tốt để đáp ứng nhu cầu của những người lớn tuổi-những người thường có nhiều bệnh lý mãn tính hoặc hội chứng lão khoa,các hệ thống y tế phải có khả năng cung cấp các dịch vụ chăm sóc lồng ghép và người lớn tuổi làm trung tâm, và tập trung vào việc duy trì năng lực khi con người lão hóa.
9. Trong thế kỷ 21, tất cả các nước cần có một hệ thống lồng ghép các dịch vụ chăm sóc dài hạn (In the 21st century, all countries need an integrated system of long-term care)
Ở một số nước, điều này có nghĩa là xây dựng một hệ thống từ gần như không có gì,trong những nơi khác nó có nghĩa là xem xét lại việc chăm sóc dài hạn từ một mạng lưới an toàn cơ bản cho người dễ bị tổn thương nhất, hướng tới một hệ thống rộng lớn hơn nhằm tối đa hóa khả năng chức năng của những người lớn tuổi và đề cao quyền tự chủ và nhân phẩm của họ.Số người lớn tuổi-những người cần hỗ trợ cho các hoạt động của cuộc sống hàng ngày ở các nước đang phát triển được dự báo sẽ tăng gấp 4 lần vào năm 2050.
10. Sức khỏe người cao tuổi liên quan đến tất cả các cấp, các ngành của chính phủ (Healthy Ageing involves all levels and sectors of government)Các ví dụ về hành động liên ngành bao gồm thiết lập các chính sách và chương trình như mở rộng các sự lựa chọn về nhà ở, làm cho các tòa nhà và giao thông có thể tiếp cận, thúc đẩy sự đa dạng về môi trường làm việc và bảo vệ người già thoát khỏi đói nghèo thông qua các chương trình bảo trợ xã hội.Thực hiện tiến bộ về Sức khỏe cho người cao tuổi cũng sẽ đòi hỏi một sự hiểu biết tốt hơn về các xu hướng và các vấn đề liên quan đến tuổi tác.
|
TRANG CHỦ
