TRƯỜNG HỢP ĐẦU TIÊN TRÊN THẾ GIỚI
TRÀN KHÍ MÀNG PHỔI DO SÁN LÁ GAN - FASCIOLASIS
Tóm tắt
Bệnh nhân 30 tuổi vào viện vì đau ngực và khó thở, biểu hiện tăng bạch cầu ưa acide và xẹp phổi (P) hoàn toàn. Phẫu thuật thăm dò vùng lồng ngực cho thấy một đường dò khí tạo thành các bóng khí trong phổi (P) do fasciola hepatica. Sau khi phẩu tích bóng khí, thể tích nhu mô phổi trở lại bình thường. Bệnh nhân này sau đó được điều trị thành công bằng triclabendzol.
Giới thiệu
Một bệnh nhân nữ, làm công việc nội trợ, hơi gầy, 30 tuổi người ở Bắc Gilan, Iran nhập viện khoa cấp cứu với triệu chứng khó thở nghiêm trọng và đau ngực dữ dội. Khám thực thể thấy hội chứng 3 giảm phổi bên (P). Kết quả chụp X-quang thấy xẹp phổi (P) toàn bộ, đẩy trung thất về bên trái. Bệnh nhân được đặt ống nội khí quản, cho thở oxy sức khoẻ cải thiện dần, song bóng khí vẫn tiếp tục xuất hiện và nhu mô phổi (P) không dãn lại bình thường. Ngày thứ 3 sau khi nhập viện, huyết động học biểu hiện tăng rõ bạch cầu lên đến 13.000, trong đó eosinophil chiếm ưu thế 67%. Bảy ngày sau, bệnh nhân được mở lồng ngực, các phẩu thuật viên thấy một bóng khi lớn, sâu 3cm ở bên trái thuỳ trên phổi (P), bóng khí này được cắt bỏ và lấy luôn phần vỏ. Hai mươi bốn giờ sau đó, nhu mô phổi (P) nở ra trở lại hoàn toàn.
Kết quả vi thể của bóng khí, bên trong có fasciola hepatica, trong khi siêu âm không phát hiện hình ảnh tổn thương về hệ thống gan mật. Bệnh nhân được điều trị bằng triclabendazole và theo dõi trong 4 tháng không biểu hiện biến chứng gì.
Bàn luận
Sán lá gan fasciola hepatica, là một bệnh kí sinh trùng thường gặp với sự phân bố toàn thế giới. Sự lan rộng đã được báo cáo từ Pháp, Anh, và Cuba. Tỉnh Gilan ở phía bắc Iran chịu 2 vụ dịch vào năm 1989 và 1999. Nhiễm sán lá gan có thể không có triệu chứng, nhưng khi có thường biểu hiện cấp tính, mạn tính hoặc lạc chỗ. Trong thể cấp hay thể ấu trùng di chuyển, bệnh nhân có thể bị ho hoặc một số triệu chứng hô hấp khác. Những triệu chứng này đôi lúc dể nhầm với bệnh hen suyển và phản ứng dị ứng. Khi chuyển sang mãn tính, bệnh nhân có thể đau vùng hạ sườn (P) và vùng thượng vị-mũi ức, rối loạn tiêu hoá, thậm chí vàng da và bệnh lý sỏi ống mật chủ. Trong thể lạc chủ, sán có thể di chuyển thông qua đường máu, bạch huyết hoặc xâm nhập trực tiếp đến tim, não, phổi và da- tại nơi đó các nốt, bóng hoặc khối abces sán lá gan có thể hình thành.
Từ lâu, chưa có một báo cáo nào về tràn khí màng phổi do sán lá gan, nhưng trong y văn Pháp có nêu một trường hợp tràn khí, tràn mủ màng phổi do sán lá gan. Chế độ điều trị tràn khí màng phổi do sán lá gan và do căn nguyên khác giống nhau. Đặt ống nôi khí quản thường đồng thời với xử lý bệnh lý đang có sẵn. Liều duy nhất của thuốc triclabendazole là một điều trị đặc hiệu, loại bỏ 3/4 số ca sán lá gan. Dùng liều lặp lại sẽ diệt hoàn toàn sán.
Tuy nhiên, trong vùng lưu hành bệnh khi có hiện tượng tràn dịch màng phổi cần nghĩ đến một vài bệnh lý khác để chẩn đoán phân biệt./.