Ghép tạng cho những người "ở trọ trần gian"; Cần quy hoạch điểm đón, trả khách hợp lý trước các bệnh viện; Bàn giao thiết bị xây dựng mô hình bệnh viện xanh; Mỗi năm phát hiện 34 nghìn người mắc ung thư phổi; Hỗ trợ cho người chỉ có con gái: hạn chế hay sẽ khoét sâu mất cân bằng giới tính?; Giải pháp nào chống tiêu cực trong đấu thầu thuốc?...
Công an nhân dân
Ghép tạng cho những người "ở trọ trần gian"
Ở “xóm chạy thận” bên đường Lê Thanh Nghị, ngay gần BV Bạch Mai, có hàng nghìn người sống lay lắt vì bệnh thận. Họ có điểm chung là bệnh nặng và nghèo. Người bệnh biết rõ rằng, cuộc sống của họ mong manh như “ở trọ trần gian”... Theo Bộ Y tế, cả nước có khoảng hơn 100.000 ca suy thận, trong đó có 10.000 bệnh nhân đang phải kéo dài sự sống bằng chạy thận nhân tạo; 300.000 người mù liên quan đến bệnh giác mạc. Trong đó, có tới 6.000 người bị suy thận mãn cần ghép thận, 5.000 người chờ ghép giác mạc và 1.500 người bị suy gan được chỉ định ghép gan. Đây chỉ là những con số thống kê ở một số BV lớn, còn theo các chuyên gia, số lượng thực tế chắc chắn lớn hơn nhiều. Nhu cầu ghép tạng ở Việt Nam rất lớn. Trong hàng chục nghìn bệnh nhân bị suy tạng cần phải ghép, số được ghép rất nhỏ. Hiện cả nước có 14 trung tâm ghép tạng, nhưng đến nay, số người được ghép thận cũng chỉ hơn 1.000 người, cùng hơn chục ca ghép tim, gần 40 ca ghép gan và một trường hợp được ghép thận - tụy và hơn 1.400 ca ghép giác mạc. Hàng chục nghìn người vẫn khắc khoải chờ được ghép tạng để kéo dài sự sống. Về mặt pháp lý, Việt Nam đã có đủ điều kiện cho việc hiến và ghép tạng, sau khi Luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác được Quốc hội thông qua năm 2006. Trong khi số tạng hiến rất ít, danh sách bệnh nhân muốn ghép tạng lại rất dài, việc ra đời Trung tâm điều phối quốc gia về tạng là cần thiết, để tránh tiêu cực và để giúp các BV liên kết, hỗ trợ nhau về cơ sở vật chất... Vì thế, Thủ tướng Chính phủ cũng đã Quyết định thành lập Trung tâm Điều phối Quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người trực thuộc Bộ Y tế, chính thức đi vào hoạt động từ ngày 29/6/2013, do PGS.TS Trịnh Hồng Sơn, Phó Giám đốc BV Việt - Đức làm Giám đốc Trung tâm. Chỉ trong một thời gian ngắn, với sự nỗ lực của từng cán bộ trong việc kết nối với các BV, trung tâm đã xây dựng được danh sách chờ ghép cấp quốc gia. Trong đó, tổng hợp tất cả những bệnh nhân đang bị suy tạng trong cả nước đang ở tình trạng thế nào, cần ghép ra sao, để 14 đơn vị ghép tạng cập nhật thông tin. Dĩ nhiên, thông tin của các bệnh nhân được mã hóa, đảm bảo giữ bí mật danh tính. Trung tâm đã và đang xây dựng danh sách những người đăng ký hiến tạng khi còn sống, hoặc sau khi chết, hoặc chết não. Khi một BV nào đó có người hiến tạng, lập tức BV báo cho trung tâm điều phối ghép tạng, để trung tâm kiểm tra thông tin xem trong danh sách bệnh nhân chờ ghép tạng, người nào có các chỉ số phù hợp với người hiến. Ths Nguyễn Hoàng Phúc cho biết: Luật qui định cụ thể thứ tự ưu tiên cho người được ghép tạng theo chuẩn quốc tế, lần lượt là trẻ em, tiếp theo là người cấp cứu, người đã từng hiến tạng nay cần ghép và người đăng ký đầu tiên trong danh sách chờ ghép tạng. Chỉ sau 2 năm trung tâm ra đời, những con số vô cùng ấn tượng đã xuất hiện: Nếu từ năm 1992 đến tháng 6/2014, có tất cả 1.011 ca ghép thận, 27 ca ghép gan, 11 ca ghép tim và một ca thận - tụy, thì chỉ sau 2 năm thành lập Trung tâm, với sự điều phối giữa các BV, đã có 491 người được ghép thận, trên 1.400 ca được ghép giác mạc, 20 ca ghép gan, 4 ca ghép tim… Đặc biệt, việc hiến tạng vốn trước gần như là vô cùng nhỏ, do không có đầu mối để tiếp nhận và điều phối, nhưng từ khi thành lập trung tâm đến nay, đã có 482 người đăng ký hiến tạng sau khi chết và 13 người đăng ký cho tạng khi còn sống, tức là họ sẵn sàng hiến một quả thận khi có người cần cấp cứu. Ngoài ra, tại BV Chợ Rẫy cũng có hơn 600 đơn đăng ký hiến tạng. Có điều, trong khi ở nước ngoài, việc hiến tạng 90% từ người chết não, thì ở Việt Nam lại ngược lại, hơn 90% là từ người sống. Dĩ nhiên, với vai trò tiên phong, cả 14 cán bộ của trung tâm đều đã có thẻ đăng ký hiến tạng. “Nếu không may ra đi, chúng tôi vẫn còn để lại việc làm ý nghĩa là mang lại cơ hội sống cho người khác.” – Ths Nguyễn Hoàng Phúc chia sẻ. PGS.TS Trịnh Hồng Sơn, Phó Giám đốc BV Việt - Đức, Giám đốc trung tâm cho biết: Sau khi BV Việt - Đức ghép 2 ca tạng thành công từ nguồn tạng ở TP Hồ Chí Minh, đã có 2 nhà sư đến đăng ký hiến mỗi người một quả thận, trong khi cách đó chưa lâu, chính 2 nhà sư này đã đăng ký hiến gan. Một nhà sư khác cũng đăng ký hiến thận và giác mạc từ lúc sống, nhưng việc hiến giác mạc lúc sống không được luật cho phép. Một bà hơn 60 tuổi ở Bắc Ninh cũng đến hiến một quả thận khi sống, dù trước đó bà đăng ký hiến sau khi chết. Sau khi nghe hội thảo về ghép tạng, một công nhân ở Hải Phòng đã đến hiến thận rồi vẫn muốn hiến cả gan, thậm chí, chuẩn bị đưa cả gia đình đến đăng ký hiến tạng. Có đại gia, trí thức, Tổng giám đốc một ngân hàng cũng đăng ký hiện tạng. Có gia đình cả 5 người cùng đăng ký hiến. Mới nhất, có 2 vợ chồng một bác sĩ và giáo viên đại học cùng đến đăng ký hiến tạng… Thậm chí, Kim Sơn, Ninh Bình đang dẫn đầu phong trào hiến tạng, khi rất nhiều bà con giáo dân tình nguyện hiến giác mạc, trong đó có cụ già 90 tuổi; cũng có gia đình hiến giác mạc của đứa con 5 tuổi không may mất sớm. Ths Nguyễn Hoàng Phúc kể câu chuyện làm anh xúc động mãi: Có người phụ nữ bị khối u, khi biết mình chỉ còn có thể sống được 6 tháng nữa, đã nhờ người viết đơn hộ được hiến tạng. Mẹ chị cũng đăng ký. Cho tới ngày chị ra đi, chị rất thanh thản, không có gì hối tiếc. Khi chị mất, ngân hàng mắt tới lấy giác mạc, mẹ chị không buồn mà còn hạnh phúc khi di nguyện được giúp đỡ người khác của chị đã được thực hiện. Các chuyên gia cho biết, nhu cầu ghép mô, tạng ở Việt Nam rất lớn và đang gia tăng nhanh chóng. Rất nhiều trường hợp suy tạng sẽ được cứu sống nếu có nguồn tạng, vì ghép tạng là phương pháp điều trị cuối cùng cho người bệnh suy tạng giai đoạn cuối. Việt Nam lại có thế mạnh về trình độ kỹ thuật cao, chi phí lại rẻ, nhưng nguồn tạng hiến ở nước ta lại rất hiếm. Vấn đề là chúng ta thiếu tạng không phải vì không có nguồn tạng. Ngược lại, mỗi năm, cả nước có khoảng 10.000 người bị tai nạn giao thông, trong đó, rất nhiều người chết não. Theo PGS.TS Nguyễn Tiến Quyết, nguyên Giám đốc BV Việt - Đức, một chuyên gia ghép tạng hàng đầu, thì bình quân mỗi ngày, BV Việt - Đức có từ 2-4 ca chết não và mỗi năm có khoảng 1.000 người chết não, nhưng số người hiến bộ phận cơ thể người rất ít. Chỉ cần 1/10 số người chết não hiến tạng, thì đã có hàng trăm người được cứu sống, vì một người chết não có thể cứu được từ một đến vài người từ quả tim, gan, thận, giác mạc, gân, xương... của họ. Có rất nhiều thế mạnh, nhưng thực tế, số ca ghép tạng ở Việt Nam vẫn rất nhỏ, đặc biệt là ghép từ người chết não!
Cần quy hoạch điểm đón, trả khách hợp lý trước các bệnh viện
Tình trạng xe taxi đỗ, dừng đón trả khách không đúng quy định trước cổng các bệnh viện trên địa bàn thành phố khá phức tạp dù trước đó, các cơ quan chức năng của thành phố Hà Nội đã nhiều lần mở đợt ra quân “dọn” xe taxi vi phạm. Khu vực cổng Bệnh viện Bạch Mai nằm trên đường Giải Phóng là một ví dụ điển hình. Hễ lực lượng chức năng “rời chốt”, các vi phạm lại tái diễn. Đơn cử vào lúc 11h ngày 28/9, ghi nhận ở đây, chúng tôi chứng kiến 5-6 xe taxi khi thấy vắng bóng lực lượng chức năng liền giảm tốc độ, tấp vào lề đường đón khách khiến đoạn đường trên bỗng chốc trở nên hỗn độn. Ghi nhận trên phố Phủ Doãn (đoạn qua Bệnh viện Việt-Đức Hà Nội), phố Triệu Quốc Đạt (đoạn qua Bệnh viện Phụ sản Trung ương), chúng tôi cũng chứng kiến hình ảnh nhiều tài xế xe taxi khi không thấy lực lượng chức năng làm nhiệm vụ liền “đua nhau” mời chào hành khách ngay trước cổng các bệnh viện. Trao đổi về vấn này, Đại úy Nguyễn Minh Đức, Đội phó Đội CSGT số 1, Phòng CSGT – Công an TP Hà Nội cho biết, bên cạnh công tác đảm bảo TTATGT trên địa bàn, đơn vị đã cắt cử tổ công tác thường xuyên tuần lưu, xử lý các trường hợp xe taxi vi phạm tại khu vực cổng các bệnh viện đóng trên địa bàn như: Bệnh viện Phụ sản Trung ương, Bệnh viện Việt- Đức, Bệnh viện Mắt Hà Nội, Bệnh viện K… Chỉ tính riêng từ ngày 15/9 đến nay, đơn vị đã xử lý hơn 40 trường hợp xe taxi vi phạm với các lỗi: dừng đỗ, đón trả khách không đúng quy định. Cũng theo đại diện Đội CSGT số 1, mặc dù đơn vị luôn quán triệt việc xử lý nghiêm các vi phạm, song chỉ cần vắng bóng lực lượng chức năng, các vi phạm lại tái diễn mặc cho tại các khu vực này đã dựng biển báo “Cấm dừng và đỗ xe”. Anh Nguyễn Văn Cường, tài xế xe taxi hãng S.H. chia sẻ: “Nếu như lực lượng chức năng kiên quyết xử lý lỗi dừng, đón trả khách không đúng quy định, trong khi các cơ sở y tế, bệnh viện không điều chỉnh, bố trí chỗ dừng, đón trả khách hợp lý thì chúng tôi biết trả hành khách ở đâu cho tiện?”. Đây cũng là suy nghĩ của không ít tài xế xe taxi hiện nay. Đề cập tới vấn đề này, Đại úy Nguyễn Minh Đức cho rằng, giải pháp căn cơ phải kể đến đó là việc các cơ quan chức năng sớm đưa ra quy hoạch về điểm dừng đỗ, đón trả khách cho các loại hình vận tải hành khách, trong đó có xe taxi tại khu vực có bệnh viện, cơ sở y tế hoạt động. Qua đó, tạo điều kiện cho xe taxi hoạt động cũng như đáp ứng nhu cầu của hành khách. Đồng quan điểm trên, Đại úy Phạm Văn Chiến cho hay, việc quy hoạch các điểm dừng đỗ xe đón, trả khách là giải pháp lâu dài. Tuy nhiên, trước mắt, các bệnh viện cần phối hợp với các cơ quan chức năng bố trí lối ra - vào bệnh viện cho xe taxi đón, trả khách một cách lợp lý.
Nhân dân
Bàn giao thiết bị xây dựng mô hình bệnh viện xanh
Chiều 2-10, Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức, Tập đoàn Mitsubishi và Trung tâm Tiết kiệm năng lượng TP Hồ Chí Minh tổ chức nghiệm thu và bàn giao thiết bị của Dự án xanh tại Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức. Đây là hoạt động trong khuôn khổ Dự án thúc đẩy xây dựng bệnh viện xanh thông qua nâng cao sử dụng năng lượng hiệu quả và môi trường tại Việt Nam. Theo đó, triển khai dự án, Tập đoàn Mitsubishi cung cấp cho Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức 526 máy điều hòa không khí công nghệ biến tần (inverter); bốn tủ hệ thống quản lý năng lượng; sáu bộ thông gió tận dụng nhiệt thải và sáu bộ quạt đảo gió. Tổng trị giá của Dự án là 8,3 tỷ đồng trong đó Tổ chức Phát triển Công nghệ Công nghiệp và Năng lượng mới của Nhật Bản (NEDO) tài trợ 63% và Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức chi trả 37%. Toàn bộ thiết bị trong khuôn khổ dự án đã được lắp đặt xong và đưa vào vận hành. Theo kế hoạch, việc theo dõi và đánh giá tính hiệu quả sẽ kết thúc vào tháng 1- 2017. Đến nay, 100% người bệnh tại các khoa, phòng được hưởng lợi từ dự án. Ngoài ra, Bệnh viện tiết kiệm được khoản ngân sách lớn từ việc sử dụng năng lượng hiệu quả: giúp tiết kiệm hơn 830 nghìn kWh điện (tương đương 1,23 tỷ đồng), giảm phát thải 518 tấn CO2 mỗi năm đồng thời cải tạo điều kiện môi trường nhằm nâng cao chất lượng phục vụ người bệnh, nâng cao chất lượng dịch vụ của bệnh viện. Cùng với Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, dự án cũng được triển khai lắp đặt thiết bị tương tự tại Bệnh viện Nhân Dân 115 TP Hồ Chí Minh. Việc xây dựng mô hình bệnh viện xanh tại hai bệnh viện sẽ giúp đen lại nhiều hiệu quả kinh tế - xã hội góp phần đưa bệnh viện đến xu hướng bệnh viện xanh trong tương lai.
Mỗi năm phát hiện 34 nghìn người mắc ung thư phổi
Ngày 4-10, tại Hà Nội, BV Phổi T.Ư phối hợp Hội Y học Hà Nội tổ chức Hội thảo Khoa học ung thư phổi. Theo thống kê, tại Việt Nam mỗi năm ghi nhận hơn 150 nghìn người mắc các bệnh ung thư, trong đó có khoảng 34 nghìn người mắc ung thư phổi. Cả nước hiện có 45 bệnh viện lao và bệnh phổi và nhiều bệnh viện đã thành lập khoa ung bướu để chẩn đoán, điều trị ung thư phổi, với nhiều kỹ thuật tiên tiến được triển khai: chẩn đoán hình ảnh; nội soi, sinh thiết, sinh hóa miễn dịch, sinh hoá phân tử, mô bệnh tế bào... Tại hội thảo, các chuyên gia, các nhà khoa học tập trung thảo luận và giới thiệu một số phương pháp mới trong phát hiện và điều trị ung thư phổi. Đồng thời, đưa ra các giải pháp trong việc đào tạo, nâng cao năng lực, hỗ trợ kỹ thuật cho các bệnh viện; vận động chính sách, truyền thông và huy động xã hội cho công tác phòng, chống ung thư...
Nông thôn ngày nay
Virus cúm gia cầm biến đổi liên tục
Việc xuất hiện nhiều bệnh viêm đường hô hấp cấp mới, trong đó có cúm gia cầm khiến nhiều chuyên gia quan ngại cúm gia cầm sẽ tổ hợp lại, ra đời các chủng cúm mới nguy hiểm hơn.
Khó dự báo
Ngày 2.10, tại Hội nghị khoa học y tế dự phòng năm 2015, virus cúm, trong đó có cúm gia cầm đang ngày càng biến đổi khó lường, liên tục và đe dọa bùng phát trên diện rộng. Đơn cử, tháng 9 vừa qua, tại tỉnh Lâm Đồng đã phát hiện chủng virus cúm A/H5N6 trên vịt. Virus này trước đó (tháng 8.2014) lần đầu tiên xuất hiện tại Việt Nam trên đàn gà ở Tràng Định (Lạng Sơn) và vịt nuôi ở Kỳ Anh (Hà Tĩnh). Ngay sau đó, virus này đã “tấn công” nhiều đàn gia cầm trên diện rộng dọc theo “hình chữ S” từ Phú Thọ, Bắc Giang “chạy” vào Hà Nam, Ninh Bình, Thanh Hóa, Quảng Ngãi, Quảng Nam, Quảng Trị… Virus này đã “tàn phá” đàn gia cầm không kém gì cúm A/H5N1, tuy nhiên, rất may chưa phát hiện ca mắc ở người. WHO đánh giá chủng virus cúm A/H5N6 là chủng virus có độc lực cao nhưng chưa có bằng chứng lây truyền từ người sang người. Tuy nhiên, tại các địa phương có cúm H5N6, Bộ Y tế vẫn yêu cầu các cơ sở y tế giám sát chặt chẽ các trường hợp bị cúm, viêm đường hô hấp cấp. Nếu có nghi ngờ dịch tễ liên quan đến H5N6 thì cần kiểm tra kỹ, gửi mẫu bệnh phẩm đi xét nghiệm.
“Chu du” khắp nơi
Virus cúm A/H5N6 đã “chu du” ở nhiều địa phương là bằng chứng lây lan chóng mặt của virus này trong quá trình vận chuyển, buôn bán gia cầm hoặc qua chim hoang dã, tương tự như cúm A/H5N1. Viện VSDTTW cảnh báo, virus cúm A/H5N6 có “họ hàng” với cúm A/H5N1 nên mức độ nguy hiểm cũng tương đương nhau. Cũng do nhiều chủng virus cúm mới, nên các cơ sở điều trị rất khó chẩn đoán, không biết cách điều trị, càng khó dự báo, khó ngăn chặn, không có vaccine dự phòng hay thuốc điều trị đặc hiệu. Hiện virus cúm có 3 típ A, B, C, trong đó cúm típ A là thường xuyên có sự biến đổi và có thể tạo thành các chủng virus có độc lực cao, sự lây truyền rộng rãi nên ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe con người. Virus cúm có 16 loại kháng nguyên H và 9 loại kháng nguyên N, do đó, chúng có thể tổ hợp chéo để tạo ra gần 150 típ cúm khác nhau. “Các chủng cúm mới ngày càng mạnh hơn, có khả năng lây sang người với tỷ lệ tử vong cao. Tuy nhiên, chúng vẫn còn quá ít so với “khả năng” tổ hợp 150 típ cúm. Do đó, chúng ta luôn phải cảnh giác”.
An ninh thủ đô
Hỗ trợ cho người chỉ có con gái: hạn chế hay sẽ khoét sâu mất cân bằng giới tính?
Cặp vợ chồng có 1-2 con toàn gái, không có bất kỳ chế độ bảo hiểm xã hội nào thì khi về già (60 tuổi) sẽ được ngân sách Nhà nước hỗ trợ. Đây là một vấn đề được đưa ra trong Dự thảo Luật Dân số lần 3, đang được Bộ Y tế đưa ra lấy ý kiến. Vấn đề này đang nhận được sự quan tâm và tranh luận của nhiều chuyên gia cũng như người dân.
Hạn chế lựa chọn giới tính thai nhi
Theo Dự thảo được đưa ra thì “Ngân sách Nhà nước hỗ trợ chi phí phụng dưỡng cho cặp vợ chồng người cao tuổi chỉ có con gái mà không có chế độ bảo hiểm xã hội”. Cụ thể là những người ngoài 60 tuổi không có lương hưu mà sinh 1-2 con chỉ có con gái sẽ được hỗ trợ một khoản tiền từ ngân sách Nhà nước. Quy định này dù đã từng nhận được nhiều ý kiến khác nhau, nhưng cơ quan soạn thảo Luật vẫn kiên trì đưa vào Dự thảo Luật Dân số lần 3 để lấy ý kiến rộng rãi. Bởi theo quan điểm của cơ quan này thì việc hỗ trợ về kinh tế là hết sức quan trọng, có tác dụng tuyên truyền, lan tỏa rất lớn đồng thời thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đối với các gia đình sinh con một bề là con gái. Từ đó giúp thay đổi quan điểm của người dân, hạn chế tâm lý sính con trai góp phần đảm bảo cân bằng giới tính. Ông Lê Cảnh Nhạc, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (Bộ Y tế) cho biết, trong cơ cấu dân số nước ta hiện nay có 2 vấn đề rất quan trọng nổi lên: Thứ nhất là cơ cấu dân số về độ tuổi. Tốc độ già hóa dân số nhanh dẫn đến tỷ lệ người già ngày càng cao. Trong khi đó tại Việt Nam, người cao tuổi hiện nay có điều kiện được chăm sóc đầy đủ, người có chế độ an sinh xã hội cũng như có lương hưu chiếm tỷ lệ rất thấp. Trên 70% dân số người cao tuổi hiện nay vẫn đang còn sống dựa vào con cái, không có chế độ gì. Vấn đề thứ hai trong cơ cấu dân số là mất cân bằng giới tính khi sinh. Theo số liệu từ cuộc Tổng điều tra dân số gần đây nhất (2009) thì tỷ lệ bé trai/bé gái là 110,6/100. Cuộc điều tra giữa kỳ được tiến hành vào năm ngoái con số này đã tăng lên 112/100. Nếu vấn đề này không được giải quyết thì khoảng vài chục năm tới, chúng ta sẽ phải đối mặt với những vấn đề rất phức tạp về an sinh xã hội. Hai vấn đề đó xuất phát từ nguyên nhân rất sâu xa, đó là người dân có nhu cầu sinh con trai để nối dõi tông đường, thờ cúng tổ tiên, chăm sóc và bảo hiểm cho tuổi già. Chính vì vậy, người dân vẫn có tâm lý thích sinh con trai và sinh nhiều con. Quy định này sẽ góp phần giải quyết tâm lý trên, thông qua việc hỗ trợ người cao tuổi có con một bề là con gái, đồng thời giảm bớt tâm lý sính con trai của các cặp vợ chồng. Theo đại diện cơ quan soạn thảo Luật thì quy định này được hình thành dựa trên sự học hỏi từ một số quốc gia có nền văn hóa tương đồng Việt Nam, chịu ảnh hưởng của tư tưởng Nho giáo trọng nam khinh nữ. Cụ thể như Hàn Quốc và Trung Quốc đều có chế độ ưu tiên cho trẻ em gái hoặc trợ cấp cho người già có con một bề là gái.
Liệu có khoét sâu thêm sự mất cân bằng giới?
Dù quy định trên mang ý nghĩa xã hội và nhân văn rất lớn nhưng nhiều người vẫn còn băn khoăn về hiệu quả cũng như tính khả thi. GS Nguyễn Đình Cử, Chủ tịch Hội đồng khoa học Viện Dân số, Gia đình và Trẻ em không đồng tình với quy định này, vì theo ông nó có thể càng khoét sâu thêm sự mất cân bằng giới. Về khía cạnh an sinh xã hội cho người già, GS Cử cho rằng thực tế không chỉ con trai mới báo hiếu được cha mẹ mà các con gái cũng hoàn toàn làm tốt việc này. “Khi gia đình họ được hỗ trợ chi phí phụng dưỡng có thể lại làm khơi sâu thêm về mất bình đẳng giới, họ cảm thấy bị coi thường, không đủ khả năng phụng dưỡng cha mẹ. Mà thực tế, chưa chắc cha mẹ có con trai được phụng dưỡng tốt hơn gia đình sinh toàn con gái”. Còn về khía cạnh hạn chế lựa chọn giới tính thai nhi, GS Cử cũng cho rằng giải pháp này sẽ không mang lại nhiều hiệu quả. Bởi theo ông, những đối tượng lựa chọn giới tính cho thai nhi thường không phải là đối tượng khó khăn. Cuộc điều tra dân số gần đây nhất cho thấy càng những gia đình giàu thì càng lựa chọn giới tính thai nhi, cụ thể 20% dân số ở nhóm nghèo nhất tỷ lệ sinh hoàn toàn bình thường trong khi tỷ lệ này tăng lên tỷ lệ thuận ở những gia đình trung bình - giàu - giàu nhất (lên tới 115/100). Thêm nữa là người mẹ càng có dân trí cao thì càng lựa chọn giới tính nhiều hơn, nhóm có trình độ cao đẳng, đại học tỷ lệ giới tính khi sinh lên tới 114/100. Như vậy chính sách này có hiệu lực thì sẽ không tác động nhiều đến những nhóm đối tượng có xu hướng lựa chọn giới tính thai nhi, vì những người giàu và có trình độ thì khuyến khích về vật chất không mấy tác động. Ngoài ra GS Cử cũng nghi ngờ tính khả thi của quy định vì nếu hỗ trợ, nguồn ngân sách khó mà đảm bảo khi mỗi năm phải chi thêm hàng nghìn tỷ đồng cho việc này. Nhiều ý kiến còn cho rằng bản thân quy định hỗ trợ cho gia đình sinh toàn con gái đã mâu thuẫn với Luật Bình đẳng giới. Vì trong Luật này đã quy định nam, nữ bình đẳng trong các lĩnh vực của đời sống xã hội và gia đình, không bị phân biệt đối xử về giới tính, đảm bảo bình đẳng giới trong mọi lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội... Nếu quy định hỗ trợ cho gia đình sinh con gái, vô hình trung đã khoét sâu thêm sự bất bình đẳng.
Anh Nguyễn Trung Thành (phường Định Công, quận Hoàng Mai)
Nhiều người đang nhầm lẫn, họ nghĩ rằng cứ sinh toàn con gái là được “thưởng” ngay một khoản tiền. Theo tôi hiểu thì đây là chế độ chỉ dành cho những người sinh toàn con gái khi đã về già, nghĩa là như một khoản trợ cấp xã hội để họ an tâm hơn không phải cố đẻ con trai để “sau này có chỗ dựa”. Tôi hoàn toàn đồng ý với quy định này, bởi đa phần người dân Việt Nam vẫn có tư tưởng cố đẻ con trai, quy định này sẽ tác động góp phần thay đổi nhận thức của họ. Tất nhiên quy định nào cũng sẽ có đối tượng phù hợp, đối tượng chưa phù hợp, nhưng chúng ta nên xét trên bình diện chung chứ không thể chia nhỏ cho phù hợp với tất cả mọi người. Và nếu chỉ riêng quy định này thì sẽ không giải quyết được tất cả vấn đề, chúng ta cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp khác nhau, đặc biệt cần xử phạt thật nặng, thậm chí là phạt tù những trường hợp tiết lộ giới tính thai nhi cũng như thực hiện các dịch vụ lựa chọn giới tính thai nhi.
Chị Đinh Thị Tám (Thị xã Phú Thọ, tỉnh Phú Thọ)
Bản thân tôi sinh 2 con gái, và làm kinh tế tự do, không đóng bảo hiểm xã hội. Mặc dù tôi không quan niệm con trai hay con gái, nhưng rõ ràng khi con cái đi lấy chồng thì có muốn cũng khó mà phụng dưỡng được bố mẹ như con trai, vì các cháu còn phải chăm sóc gia đình nhà chồng. Tôi nghĩ nếu sau này về già được hỗ trợ thì chúng tôi sẽ an tâm hơn.
Chị Nguyễn Thị Hảo (Văn Lâm, Hưng Yên)
Tôi nghĩ tiền không phải là yếu tố cốt lõi giải quyết vấn đề. Như gia đình tôi bố mẹ sinh 3 chị em gái, nhưng kinh tế cũng không đến nỗi khó khăn để Nhà nước phải hỗ trợ. Nhiều gia đình tôi được biết cũng như vậy. Nếu tự nhiên về già với điều kiện kinh tế như bố mẹ chúng tôi mà mỗi tháng phải nhận mấy trăm nghìn tiền hỗ trợ thì như là sự chế nhạo chứ chẳng có gì vinh hạnh. Thế nên, theo tôi việc hỗ trợ, nếu có thì nên tính toán những đối tượng nào cần hỗ trợ, chẳng hạn như vùng miền nào, hoặc gia đình nào muốn hỗ trợ thì họ phải có nguyện vọng, phải có đơn xin hỗ trợ.
Anh Trần Trọng Điền (Sóc Sơn, Hà Nội)
Dù thực tế là đa phần ở nước ta con gái ít phụng dưỡng cha mẹ hơn con trai, nhưng tiến tới ta phải thay đổi quan điểm này. Đã là con cái phải phụng dưỡng cha mẹ hai bên như nhau. Theo tôi nếu có quy định này, vô hình trung càng hằn sâu thêm tư tưởng con gái không cần phụng dưỡng cha mẹ nhiều mà đã có Nhà nước hỗ trợ rồi, và như thế càng tạo thêm sự bất bình đẳng. Vậy nên nếu Nhà nước có hỗ trợ thì nên có cách hỗ trợ thiết thực hơn như giảm học phí, có những chính sách ưu tiên cho những trẻ gái được sinh ra trong gia đình có con một bề là gái. Như thế vừa khuyến khích các em học hành, phấn đấu để sau này có cơ hội phụng dưỡng cha mẹ.
Giải pháp nào chống tiêu cực trong đấu thầu thuốc?
Ngày 27-9, trên trang facebook của Bộ trưởng Bộ Y tế xuất hiện một status có title in đậm: Bộ Y tế vào cuộc về tình trạng tiêu cực trong đấu thầu thuốc bệnh viện. Tại Hội thảo xã hội hóa và kết hợp công - tư trong khám chữa bệnh do Bộ Y tế phối hợp với Bảo hiểm Xã hội Việt Nam tổ chức ngày 16-9, ông Nguyễn Minh Thảo, Phó Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho biết: Vừa qua cơ quan Bảo hiểm xã hội Việt Nam có văn bản thông báo tạm thời dừng thanh toán 23 loại thuốc có hàm lượng không thông dụng, trúng thầu giá cao sử dụng tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh theo chế độ bảo hiểm y tế (BHYT). So với thuốc có hàm lượng, công thức thông thường, giá các loại thuốc không thông dụng này đều cao hơn tới 50%. Mặc dù sản phẩm khác biệt về giá, nhưng có khi lại cùng nhà sản xuất, nước sản xuất, thậm chí sản phẩm này còn có giá cao hơn hẳn so với thuốc xuất xứ từ châu Âu - nơi có trình độ bào chế dược phẩm cao. Tại Gia Lai, phiên tòa xử vụ án tham nhũng nghiêm trọng của các lãnh đạo Sở Y tế sắp xét xử lại từ thủ tục sơ thẩm. Cáo trạng đã chỉ ra rằng qua đấu thầu thuốc bệnh viện, các nghi can đã tham nhũng và gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước 8,2 tỷ đồng. Đấu thầu thuốc chữa bệnh cho các cơ sở y tế quả đang có vấn đề. Từ những sự việc trên nói lên điều gì?
Giá thuốc, nuốt tức vào bụng
Lạ nhất, giá cả mọi hàng hóa, như lương thực, thực phẩm, kể cả những hàng hóa cao cấp như thịt bò thịt gà, rau quả đặc sản, giá cả lúc tăng lúc giảm và ít lâu nay, hướng giảm là chính thì thuốc chữa bệnh, cùng với giá điện, giá nước sinh hoạt vẫn tăng giá ù ù, chỉ lên. Những loại thuốc không tăng giá chỉ có loại gần như đã hết hiệu lực chữa bệnh, hoặc thuốc rẻ tiền. Theo Bộ Y tế, chỉ riêng trong tháng 8-2015, giá một số thuốc nhập khẩu như: Scilin M30 (điều trị tiểu đường), Imacep 100mg (kháng sinh), Dicloberl 50mg (kháng viêm, giảm đau), Exomuc 200mg (long đờm)... có mức tăng từ 5% đến 9%. Cùng với đó, một số loại vaccine nhập khẩu tiêm chủng dịch vụ như: vaccine “5 trong 1” Pentaxim của Pháp hay vaccine “6 trong 1” Infanrix Hexe của Bỉ và một số loại vaccine khác của ngoại cũng đang tăng giá thêm từ vài chục cho tới vài trăm nghìn đồng/liều. Theo bảng giá thuốc kê khai do Cục Quản lý dược, Bộ Y tế công bố, trong số các mặt hàng dược phẩm tăng giá hiện có khoảng 51 lượt thuốc nhập khẩu tăng giá, trong khi đó thuốc sản xuất trong nước là 606 lượt chiếm khoảng 2,5% trong tổng số 25.000 mặt hàng thuốc lưu hành trên thị trường. Còn qua thống kê của Trung tâm Thông tin công nghiệp và thương mại (Bộ Công thương) cho thấy, trong năm 2014, Việt Nam có tới 656 mặt hàng thuốc tăng giá, trong đó có 84 loại thuốc nhập khẩu và 572 thuốc sản xuất trong nước. Theo quan điểm của Bộ Y tế, đấu thầu thuốc là nhằm đưa giá thuốc về mức hợp lý. Tuy nhiên, việc đấu thầu giá thuốc thời gian gần đây đã để lại không ít điều tiếng, khiến dư luận chưa thật sự tin tưởng vào tính ưu việt của công tác này. Rất nhiều loại thuốc chữa bệnh, đấu giá xong thì giá lại cao hơn giá thị trường gấp nhiều lần. Đơn cử, cùng một loại thuốc, nhưng mỗi bệnh viện đấu thầu mỗi kiểu khiến thị trường thuốc rối tung rối mù, giá thành thuốc bị đẩy lên cao. Dễ thấy là tình trạng chênh lệch lớn về giá trúng thầu giữa các bệnh viện, dù cùng loại thuốc, cùng hoạt chất, cùng nhà sản xuất và cùng nhà cung cấp. Chưa kể, tỷ lệ thuốc kém chất lượng trên thị trường năm 2014 ở mức 3%, thuốc sản xuất trong nước kém chất lượng vẫn còn 2,3%, thuốc giả còn 0,4%. Chắc chắn số lượng không nhỏ những thuốc kém chất lượng này qua cửa đấu thầu lọt vào được bệnh viện. Cũng xin lưu ý, chi phí y tế của Việt Nam năm 2015 theo dự báo của Tổ chức Y tế thế giới chiếm 8% GDP, trong đó, chi phí cho thuốc chữa bệnh chiếm khoảng 60% tổng chi cho khám chữa bệnh. Mỗi năm, trung bình mỗi dân Việt phải chi 20 USD tiền thuốc chữa bệnh. Đó là con số khổng lồ.
Còn nhiều bất cập
Hiện nay, đấu thầu thuốc chữa bệnh theo quy định pháp luật được điều chỉnh theo Luật Dược, Thông tư liên tịch số 01/2012/TTLT-BYT-BTC ngày 19-1-2012 của liên Bộ Y tế - Tài chính, Thông tư 37/2013/TT-BYT ngày 11-11-2013 của Bộ Y tế hướng dẫn lập hồ sơ mời thầu mua thuốc trong các cơ sở y tế. Phân tích kỹ các quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật này, các chuyên gia kinh tế đã vạch ra những kẽ hở để lợi ích nhóm, thuốc kém hiệu quả chữa bệnh lợi dụng để đưa thuốc vào bệnh viện với giá cao. Đầu tiên, đấu thầu thuốc rất dễ nảy sinh cơ chế xin - cho. Thông thường, việc đấu thầu giá thuốc được thực hiện qua các bước: Bệnh viện lập danh mục thuốc đấu thầu trình lên hội đồng đấu thầu của sở y tế xem xét, phê duyệt. Đánh giá về năng lực, kinh nghiệm của nhà thầu. Đánh giá về tiêu chuẩn kỹ thuật theo hồ sơ mời thầu bao gồm các tiêu chí kỹ thuật liên quan đến chất lượng thuốc và việc đảm bảo chất lượng thuốc trong quá trình cung ứng thuốc. Đánh giá về giá để lựa chọn thuốc trúng thầu là bước được thực hiện cuối cùng. Tuy nhiên, quy trình này đã bộc lộ không ít kẽ hở, để những kẻ vụ lợi đục khoét. Chỉ cần một chút thiếu khách quan của hội đồng đấu thầu, không chỉ người bệnh, mà cả xã hội sẽ phải gánh chịu hậu quả. Thị trường thuốc ở Việt Nam với trên 22.000 loại thuốc đang lưu hành, giá thuốc vẫn có sự chênh lệch trên cùng một địa bàn và giữa các tỉnh thành phố. Có quá nhiều lý do để các nhóm lợi ích lợi dụng để nâng giá thuốc, đưa thuốc kém phẩm chất vào các cơ sở khám chữa bệnh. Bất cập nữa, các cuộc đấu thầu thuốc chữa bệnh hiện nay chủ yếu chỉ cạnh tranh về giá. Quy định tại Thông tư 37/2013/TT-BYT ngày 11-11-2013 của Bộ Y tế hướng dẫn lập hồ sơ mời thầu có mức điểm đánh giá chất lượng thuốc chưa tạo ưu thế về chất lượng cho các sản phẩm cùng tham gia đấu thầu. Hậu quả của nó là “tiền nào của đó”. Đa số thuốc trúng thầu là được sản xuất trong nước, nhưng nguyên liệu phải nhập khẩu. Và để có giá rẻ, 90% doanh nghiệp phải tìm nguyên liệu rẻ, từ những nguồn cung cấp rẻ. Dĩ nhiên cũng là “tiền nào của đó”. Và vấn đề chất lượng lại được đặt ra. Mặc dù đại diện Cục Quản lý dược, Bộ Y tế cho rằng: Về chất lượng thuốc, thuốc tham dự thầu phải được lưu hành hợp pháp. Được lưu hành là đảm bảo chất lượng? Cũng chính Cục Quản ký dược đã thông báo: tỷ lệ thuốc kém chất lượng trên thị trường năm 2014 ở mức 3%, thuốc sản xuất trong nước kém chất lượng vẫn còn 2,3%. Và những loại thuốc này vẫn được lưu hành cho đến lúc phát hiện ra. Còn bao lâu phát hiện được và nó đã vào bao nhiêu bệnh viện thì không ai thông báo cả. Một bất cập nữa là các bệnh viện và cơ sở y tế khó có thể kiểm soát được năng lực cung ứng. Các thầy thuốc, không có chuyên môn kinh tế kỹ thuật, khó thẩm định được năng lực của nhà thầu, không thể biết doanh nghiệp trúng thầu có khả năng cung ứng số lượng sản phẩm lớn như thế hay không. Chính vì vậy, có những doanh nghiệp rất nhỏ nhưng lại trúng thầu hàng trăm tỷ đồng trong khi các doanh nghiệp lớn lại chỉ trúng thầu vài tỷ đồng. Không thể kiểm tra cũng là cớ cho tham nhũng, là lý do để các doanh nghiệp dược “chạy” trước các dịp đấu thầu.
Giải pháp nào?
Khắc phục những bất cập của đấu thầu thuốc chữa bệnh là nhiệm vụ cấp bách của ngành y tế. Theo nội dung trên trang face book của Bộ trưởng Bộ Y tế, đấu thầu thuốc chữa bệnh sẽ thành một chương riêng trong Dự thảo Luật Đấu thầu sửa đổi, có quy định cụ thể việc đấu thầu qua mạng. Ngoài ra, Bộ Y tế đang phối hợp với Bảo hiểm xã hội Việt Nam, Bộ KH&ĐT, Bộ Tài chính chuẩn bị thành lập hội đồng đấu thầu tập trung. Bộ Y tế sẽ ban hành danh mục thuốc đấu thầu, thuốc mua tập trung và các thuốc áp dụng hình thức đàm phán giá; đồng thời xây dựng lộ trình và hướng dẫn mua thuốc tập trung ở cấp quốc gia, cấp địa phương, bảo đảm từ năm 2016 thực hiện trên phạm vi toàn quốc. Tuy nhiên, đã đến lúc cần phải có một cái nhìn khác đối với đấu thầu thuốc chữa bệnh. Theo Điều 1 Thông tư 01/2012/TTLT-BYT-BTC, quy định thực các đơn vị có sử dụng nguồn kinh phí từ ngân sách Nhà nước, nguồn quỹ bảo hiểm y tế và các nguồn thu hợp pháp khác phải thực hiện đấu thầu mua thuốc chữa bệnh. Hiện nay, Quỹ BHYT quy định thuốc tân dược thuộc phạm vi thanh toán của quỹ bảo hiểm y tế gồm: 845 hoạt chất, 1064 thuốc tân dược; 57 thuốc phóng xạ và hợp chất đánh dấu. Tại sao BHYT không xây dựng khung giá cho các loại thuốc, hoạt chất, hợp chất cho cả nước, sau đó các tỉnh xây dựng đơn giá cụ thể cho các địa phương và trả quyền mua thuốc cho các cơ sở khám chữa bệnh, BHYT chỉ quyết toán theo đơn giá ban hành? Nếu thực hiện được việc này, các bệnh viện sẽ chủ động mua thuốc và sử dụng thuốc phù hợp cho người bệnh, khắc phục được nhiều bất cập, tiết kiệm chi phí đấu thầu, tiết kiệm được việc mua thuốc không dùng đến, quá hạn sử dụng phải bỏ đi. Quy định đơn giá này cũng có tác động tới thị trường thuốc chữa bệnh như một ngưỡng giá. Khi đã có khung giá, các doanh nghiệp sẽ chủ động dự trữ, nhập thuốc, tiếp thị đưa thuốc đến tận giường bệnh cho bệnh nhân có nhu cầu. Các quy luật thị trường sẽ tác động để người bệnh cũng như cơ sở khám chữa bệnh sẽ có thuốc giá rẻ hơn, chất lượng tốt hơn. Tất nhiên cùng với biện pháp này, cần thêm sự quản lý chặt chẽ hơn của Cục Quản lý dược cũng như những chính sách thị trường thích hợp.
Hà Nội mới
Báo động nguy cơ ngộ độc từ bếp ăn gia đình
Theo thống kê của Cục An toàn thực phẩm (ATTP) - Bộ Y tế, tính đến tháng 9-2015, trên phạm vi cả nước đã xảy ra 129 vụ ngộ độc thực phẩm (NĐTP) với hơn 3.400 người mắc và 20 người tử vong. Điều đáng nói là có hơn 52% số vụ ngộ độc từ bếp ăn gia đình (64/129 vụ), cho thấy việc bảo đảm ATTP tại các bếp ăn gia đình vẫn còn hạn chế.
Lạm dụng thực phẩm chứa độc tố
Nhận xét về tình hình NĐTP trong 9 tháng đầu năm nay, TS Lâm Quốc Hùng, Trưởng phòng Giám sát ngộ độc thực phẩm (Cục ATTP) cho biết, so với các năm trước thì trong năm nay, vấn đề NĐTP trong bếp ăn gia đình đáng báo động hơn. Nguyên nhân là do người dân chưa thực hiện nghiêm túc vấn đề ATTP. Mặc dù giới chuyên môn và truyền thông đã tích cực tuyên truyền về vấn đề vệ sinh ATTP, về những thực phẩm chứa độc tố tự nhiên không nên sử dụng… nhưng số vụ NĐTP do người dân cố tình ăn nấm rừng, sò biển, cá nóc... vẫn xảy ra. "Sự thiếu ý thức này khiến việc bảo đảm ATTP tại bếp ăn gia đình càng trở lên khó khăn hơn", TS Lâm Quốc Hùng nói.
Một thói quen nữa cũng khiến tình trạng NĐTP trong bếp ăn gia đình tăng lên, đó là nhiều hộ gia đình có thói quen mua thức ăn chế biến sẵn ở bên ngoài chứ không tự nấu dù biết rằng tại những cơ sở sản xuất thực phẩm bán sẵn nhỏ lẻ này, nguyên liệu chưa được kiểm định, không rõ nguồn gốc… có thể được đưa vào sử dụng. Hơn nữa, việc kiểm tra, kiểm soát ATTP đối với thực phẩm chế biến sẵn tại các cơ sở sản xuất nhỏ vẫn chưa được thực hiện hiệu quả bởi lực lượng thanh kiểm tra về vệ sinh ATTP của địa phương mỏng, chưa đáp ứng được yêu cầu. Không ít địa phương không nắm rõ cơ sở có dịch vụ cung cấp thực phẩm trên địa bàn. Chính vì trách nhiệm bảo đảm ATTP của chính quyền địa phương, cơ sở dịch vụ ăn uống chưa cao nên việc bảo đảm kiểm soát ATTP triệt để là rất khó thực hiện. Đề cập đến hậu quả từ việc không bảo đảm ATTP bếp ăn gia đình, các bà nội trợ có xu hướng quan tâm đến vấn đề ATTP bếp ăn bên ngoài mà quên mất bếp ăn trong nhà. Thực tế cho thấy, dù đã được quan tâm chùi rửa sạch sẽ nhưng "bếp nhà" vẫn có hàng triệu vi khuẩn chờ dịp lây lan. Việc chế biến thực phẩm tại bếp ăn gia đình không bảo đảm vệ sinh sẽ gây ảnh hưởng rất lớn đối với sức khỏe của người sử dụng, nhất là trẻ nhỏ bởi việc trẻ bị nhiễm trùng đường tiêu hóa nhiều lần sẽ để lại tác hại lâu dài lên sự tăng trưởng và phát triển. Cụ thể, trẻ sẽ bị giảm chiều cao, thiếu cân nặng, suy dinh dưỡng, suy giảm sức đề kháng so với những trẻ không bị nhiễm bệnh.
Tăng cường lực lượng thanh tra địa phương
Để tăng cường công tác quản lý ATTP tại địa phương, Cục ATTP cho biết, mới đây Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án thí điểm thanh tra chuyên ngành ATTP tại 10 quận/huyện, 20 xã/phường của Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Đây là lần đầu tiên Việt Nam triển khai thí điểm việc này tại cấp quận, huyện, xã, phường, trước đây chỉ thanh tra ở cấp tỉnh, thành phố. Việc tăng cường lực lượng thanh tra chuyên ngành ATTP ở địa phương sẽ góp phần hạn chế tình trạng vi phạm ATTP tại các cơ sở sản xuất nhỏ lẻ. Hiện nay, Cục ATTP đã tổ chức tập huấn, phổ biến cho cơ quan chức năng ở hai địa phương này để có thể tổ chức triển khai thực hiện kế hoạch nói trên một cách hiệu quả. Tuy vậy, ngoài việc trông đợi vào hiệu quả quản lý nhà nước về ATTP, người tiêu dùng cần có ý thức tự bảo vệ mình, tự trang bị kiến thức về ATTP. Theo TS Lâm Quốc Hùng, người tiêu dùng phải luôn nói không với những thực phẩm không nguồn gốc, thực phẩm "bẩn" đã được cơ quan chức năng cảnh báo và nhất là luôn ghi nhớ "10 nguyên tắc vàng" về chế biến thực phẩm an toàn, đó là lựa chọn thực phẩm tươi, sạch, an toàn; ngâm kỹ, rửa sạch, gọt vỏ quả tươi trước khi sử dụng; ăn ngay khi thức ăn vừa được nấu chín; che đậy, bảo quản cẩn thận thức ăn sau khi đã nấu chín, đun kỹ lại thức ăn cũ trước khi sử dụng; không dùng chung dụng cụ chế biến hoặc để lẫn thực phẩm sống và chín; rửa sạch tay trước khi chế biến và sau khi đi vệ sinh; bảo quản dụng cụ, nơi chế biến thực phẩm phải khô ráo, sạch sẽ, hợp vệ sinh; tuyệt đối không sử dụng thực phẩm ôi thiu, hỏng mốc, quá hạn sử dụng.
Vì sao bệnh nhân vẫn vượt tuyến? - Bài 1: Bệnh viện xuống cấp
Giảm tải tuyến trên cho ngành Y tế là biện pháp hữu hiệu, mang lại ích lợi cho cộng đồng. Những nỗ lực đã được thực hiện và kết quả bước đầu đã được ghi nhận, song có một điều không khỏi băn khoăn là vì sao bệnh nhân không đến với các tuyến y tế cơ sở, rào cản nào khiến việc giảm tải bệnh viện tuyến trên còn gian nan?Khoan hãy bàn đến các chính sách bền vững ở tầm vĩ mô trong việc tìm biện pháp giảm tải cho bệnh viện tuyến trên, điều chúng tôi muốn đề cập ở đây là sự xuống cấp về cơ sở vật chất, thiếu thốn về trang thiết bị y tế của một số bệnh viện (BV) khiến nhiều bệnh nhân không muốn đặt chân đến khám, chữa bệnh ở những nơi này. Điều "biết rồi, nói mãi" này là nguyên nhân khiến người bệnh vẫn ùn ùn đổ về các BV tuyến trung ương.
Có còn là bệnh viện?
Có mặt tại BV Đa khoa Thanh Trì vào một ngày nắng nóng, trái ngược với cảnh đông đúc thường thấy tại các BV, lượng người đến khám bệnh tại đây không nhiều. Một số khoa, phòng, khu vực điều trị, thậm chí ngay cả phòng làm việc của Giám đốc BV… đều thấy sự xuống cấp với tường rêu cũ kỹ, lớp vôi vữa bong tróc, cánh cửa bị mối mọt đục khoét... Khoa Nhi - nơi được giao chỉ tiêu 35 giường bệnh nhưng dù cố gắng tận dụng tối đa diện tích cũng chỉ đáp ứng được 27 giường. Trong khi đó, có thời điểm, bệnh nhân nội trú tại đây lên đến 50 người. Không chỉ vậy, theo quy định, mỗi buồng bệnh phải có một lavabo rửa tay, một tủ đầu giường, 7 giường bệnh có một nhà vệ sinh nhưng cả khoa chỉ có hai nhà vệ sinh lại rơi vào tình trạng hỏng hóc, thấm nước gây ô nhiễm. Hệ thống điện và các thiết bị tại các buồng bệnh cũng xuống cấp… Một số giường bệnh lung lay, tủ đựng đồ không có, tường vôi lở từng mảng đến nỗi không đóng được cửa phòng, đêm đến muỗi nhiều như trấu… Khoa Kiểm soát nhiễm khuẩn cũng không bảo đảm công tác phòng, chống nhiễm khuẩn. Vì thiếu phòng làm việc, khoa này phải chuyển tạm vào khu gara ô tô cũ. Đối với y khoa, khoa Kiểm soát nhiễm khuẩn luôn được coi như xương sống vì nơi đây cung cấp toàn bộ dụng cụ phẫu thuật, tư trang (quần áo, chăn đệm…) cho bệnh nhân cũng như đảm nhận nhiệm vụ vô cùng quan trọng trong kiểm soát tình trạng nhiễm khuẩn, tránh lây nhiễm chéo trong BV. Quan trọng là thế, nhưng khoa Kiểm soát nhiễm khuẩn của BV lại đặt lọt thỏm trong khung nhà sắt hoen gỉ, tấm tôn lợp mái mục nát… như khu nhà ổ chuột. Tại đây, ngay cả những thiết bị còn sử dụng được như máy hấp ướt, máy giặt công nghiệp, sấy khô cũng đã có niên đại hơn 10 năm. Là người gắn bó lâu năm với khoa Kiểm soát nhiễm khuẩn, Điều dưỡng trưởng Vũ Thị Thơm cho biết, hệ thống nhà, trang thiết bị, dụng cụ làm việc… không bảo đảm sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến những người lao động. Nguyên tắc của khoa Kiểm soát nhiễm khuẩn là nhân viên phải được nghỉ trước nửa tiếng làm vệ sinh cá nhân xong mới ra về để bảo đảm không bị lây nhiễm chéo, bảo đảm sức khỏe nhưng tại đây không có nhà vệ sinh, nhà tắm. Kể cả phòng vô khuẩn của khoa cũng được xếp ngay cạnh cống thải lộ thiên và khu nhà chứa đủ mọi loại rác thải của BV. Khổ hơn, mỗi khi có mưa, ở đây bị dột khắp nơi, ngập ngụa chẳng khác nào cái ao… Thậm chí, trước khi mở cửa phòng, chúng tôi phải cẩn thận dùng bút thử điện vì sợ khung sắt của khu nhà ngấm nước sẽ là nguồn dẫn điện. Đáng lo ngại nữa là khu chứa rác thải gần đó được thiết kế tạm bợ, không có cửa che chắn, chính là nguồn lây bệnh vô cùng nguy hiểm.
Xuống cấp trầm trọng…
Trên địa bàn Hà Nội, có lẽ ít BV nào phải gia cố nhiều hạng mục như Bệnh viện Tâm thần Mỹ Đức (trụ sở tại xã Phúc Lâm, huyện Mỹ Đức). Cơ sở hạ tầng của BV đã xuống cấp trầm trọng khiến việc người bệnh bỏ trốn luôn là nỗi lo thường trực của các y, bác sĩ nơi đây. Điển hình là trường hợp bệnh nhân Đinh Văn Vĩnh (SN 1992) được đưa vào viện điều trị từ cuối tháng 7-2014, nhưng đến tháng 9-2014, bệnh nhân đã phá cửa phòng chui ra và "mất tích" khiến BV phải "rải" y tá, bác sĩ khắp Hà Nội để tìm kiếm. Sau đận ấy, hầu hết cửa ra vào, cửa sổ và cửa sắt đều được BV gia cố bằng cách đóng thêm nẹp, chằng buộc thêm dây thép… nhưng vẫn không an toàn. Hiện nay, tại hầu hết các khoa của BV, tường, trần đều bị bục hết lớp vữa trơ cả lõi sắt bê tông, nền nhà bong tróc, các cửa gỗ đều mục ruỗng, còn cửa sắt thì hoen gỉ… Nhiều bệnh nhân lê la, ăn, nằm ngay trên nền nhà khiến chúng tôi cảm thấy chạnh lòng. "Thê thảm" nhất là khoa Dinh dưỡng. Khoa chỉ có khu vực nấu ăn và một phòng nhỏ xập xệ dành cho cán bộ, nhân viên. Nơi nấu ăn vẫn là bếp than, tường ám muội đen xỉn một màu, nền nhà ướt lép nhép bẩn vết chân người đi lại. Có lẽ, người nhà bệnh nhân nhìn thấy thực trạng này sẽ không còn tâm trí nào để gửi gắm người thân. Nơi ở của bệnh nhân đã vậy, nơi làm việc của y, bác sĩ cũng không hơn là bao. Nhiều phòng trực của y, bác sĩ bị ẩm mốc, không ít lần điện bị chập, quạt cháy hàng loạt. Tại khoa Nam 1, phòng trực của điều dưỡng luôn trong tình trạng phải để xô, chậu hứng nước mưa vì phòng đã bị dột từ lâu. Nhiều phòng không đủ điều kiện vô khuẩn, không bảo đảm vệ sinh, khô ráo để trang thiết bị y tế… Được biết, BV xây dựng từ năm 1969 nên hầu hết các khoa, phòng đều đã xuống cấp nghiêm trọng. Chính vì vậy, lượng bệnh nhân đến với BV cũng hết sức hạn chế, chỉ khi người dân không còn lựa chọn nào khác họ mới đành phải đến đây. Ông Nguyễn Quốc Thắng, Giám đốc Bệnh viện Tâm thần Mỹ Đức cho biết: BV còn quá nhiều khó khăn, từ hạ tầng kỹ thuật đến trang thiết bị y tế và bác sĩ thiếu quá nhiều. Hằng năm, BV có đầu tư kinh phí để sửa chữa những hỏng hóc nhỏ, nhưng không thấm vào đâu. Cơ sở vật chất thiếu thốn nên bệnh nhân không tin tưởng, không muốn đến với BV… Trong khi đó, Bệnh viện huyện Thanh Oai được hoàn thành và đưa vào sử dụng năm 2013 với vốn đầu tư hơn 50 tỷ đồng, nhưng hệ thống lan can lung lay như "răng ông lão" nên BV phải gia cố thêm cho an toàn. Nhìn bề ngoài, BV mang dáng vẻ khá hiện đại, khang trang, nhưng một số người cho rằng tòa nhà này phù hợp với khu hành chính hơn là một BV! Được biết, BV chính là chủ đầu tư xây dựng công trình, nhưng hiện nay một số hạng mục không phù hợp với công năng sử dụng nên phải sửa chữa như: Khu mổ, khoa Cấp cứu… Sự lãng phí này ai chịu trách nhiệm? Cơ sở hạ tầng của BV xuống cấp mới chỉ là phần nổi, một vấn đề khác là con người. Tại BV huyện Thanh Trì, nguồn nhân lực tại khoa Kiểm soát nhiễm khuẩn cũng không bảo đảm. Hiện tại, khoa có 5 nhân viên, gồm 1 thạc sĩ, 2 điều dưỡng, 1 thủ kho và 1 bảo vệ. Do thiếu người nên bảo vệ kiêm cả công việc phát đồ cho bệnh nhân, còn thủ kho kiêm luôn giặt đồ. Điều dưỡng Vũ Thị Thơm tâm sự, điều kiện cơ sở vật chất như thế nên không ai muốn về đây làm việc, có người nhận quyết định 1-2 ngày sau đó "chạy mất". Lý do không bảo đảm 100% chỉ tiêu kế hoạch, ngoài khó khăn về cơ sở hạ tầng, theo Giám đốc BV Thanh Trì Nguyễn Văn Thắng thì trang thiết bị y tế, máy móc thông thường của BV cũng chưa đáp ứng được yêu cầu. Hiện BV mới chỉ có một nồi hấp dụng cụ thiết bị, vì thế khi nồi hấp hỏng, BV phải đi… mượn. Gần đây, BV được UBND huyện giao nhiệm vụ khám nghĩa vụ quân sự, một số người đến khám cho biết bị đau dạ dày nhưng BV không có máy nội soi dạ dày nên phải chuyển họ lên BV Thanh Nhàn, hay có những trường hợp do thiếu dụng cụ, BV đành phải gửi người bệnh đến nơi khác để phẫu thuật… Thời gian qua, BV đã được cơ quan chức năng hỗ trợ mua sắm một số trang thiết bị như: Máy thở, siêu âm, máy CT 64 lát cắt, máy X-quang kỹ thuật số, hệ thống mổ nội soi… nhưng cũng chỉ đáp ứng được phần nào. Với điều kiện làm việc như vậy, ông Nguyễn Văn Thắng cho rằng, không thể "giữ chân" được bác sĩ giỏi. Tại BV đã có hai bác sĩ xin chuyển sang BV Nội tiết trung ương và một thạc sĩ vừa đi học về để bổ sung vào nguồn nhân lực cho BV, sau đó cũng xin vào làm việc tại BV K trung ương. "Dù nhu cầu khám, chữa bệnh của người dân rất lớn nhưng đa phần họ không lựa chọn BV Thanh Trì. Ngay cả những bệnh đơn giản nhưng bệnh nhân vẫn một mực xin chuyển BV khác. Thêm vào đó, BV lại nằm ở nơi có sự cạnh tranh khốc liệt bởi cách đó không xa là BV Nông nghiệp I với cơ sở vật chất khang trang và những BV đầu ngành tuyến trên như: BV Bạch Mai, BV Nội tiết trung ương, BV K cơ sở 2, BV tư nhân Thăng Long. Nếu BV Thanh Trì càng ngày càng xuống cấp, bệnh nhân ít thì tiến tới sẽ bị xóa sổ", ông Nguyễn Văn Thắng tỏ ra lo ngại. Trong khi đòi hỏi của người dân về khám chữa bệnh ngày càng tăng cao thì cơ sở vật chất của một số BV, đơn vị khám chữa bệnh lại xuống cấp nghiêm trọng, không thỏa mãn nổi chính các điều kiện của ngành Y. Điều này là một thực tế khiến các y, bác sĩ đang công tác ở môi trường này không muốn làm việc. Còn bệnh nhân chỉ biết "bó tay" chịu đựng vì không đủ điều kiện để đến một tuyến khác tốt hơn. Với người có điều kiện, những BV như thế không bao giờ rơi vào "tầm ngắm" của họ. Với thực trạng như vậy, chắc chắn bệnh nhân phải chấp nhận vượt tuyến để an tâm chữa bệnh.
Sức khỏe & Đời sống
Xử phạt 40 công ty vi phạm về an toàn thực phẩm
Cục An toàn thực phẩm (ATTP) - Bộ Y tế cho biết, trong tháng 9, Cục này đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính 40 công ty vi phạm về ATTP với tổng số tiền phạt 675.600.000 đồng; tạm dừng lưu thông 15 lô sản phẩm thực phẩm chức năng của 9 công ty, trong đó có 4 công ty vi phạm 2 hành vi bị xử phạt từ 30 - 50 triệu đồng, thu hồi 2 giấy xác nhận nội dung quảng cáo của 1 công ty. Cụ thể gồm: Công ty TNHH XNK Kiều Việt (quận Gò Vấp, TP.HCM) quảng cáo sản phẩm thực phẩm chức năng Superior Fat Burner mà không được cơ quan có thẩm quyền xác nhận nội dung trước khi thực hiện quảng cáo và quảng cáo sản phẩm thực phẩm chức năng Super Growth Height có nội dung không phù hợp với nội dung đã được xác nhận; Công ty TNHH Đầu tư Công nghệ cao Bách Hợp (quận Đống Đa, Hà Nội) quảng cáo sản phẩm thực phẩm chức năng Tĩnh Mạch Bách Hợp mà không được cơ quan có thẩm quyền xác nhận nội dung trước khi thực hiện quảng cáo, nội dung quảng cáo không phù hợp với các tài liệu theo quy định…
Bộ Y tế khai giảng lớp bồi dưỡng kiến thức quốc phòng – an ninh
Ngày 23/10, Bộ Y tế tổ chức Lễ khai giảng lớp bồi dưỡng kiến thức quốc phòng – an ninh (QP-AN) cho đối tượng 3 (cán bộ trưởng, phó phòng, ban) của các đơn vị trực thuộc Bộ. Phát biểu tại lễ khai mạc, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long cho biết, công tác QP-AN là nhiệm vụ chung của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội... Chúng ta cần tiếp tục đổi mới tư duy lý luận, làm rõ quan điểm nhận thức về xây dựng nền quốc phòng toàn dân, sức mạnh tổng hợp của quốc phòng toàn dân và chiến tranh nhân dân trong tình hình mới. Qua lớp bồi dưỡng này giúp cán bộ, công chức nắm được quan điểm chỉ đạo, nguyên tắc, cơ chế lãnh đạo của Đảng, quản lý điều hành của Nhà nước về công tác QP-AN để từ đó tham mưu tích cực cho lãnh đạo Bộ và đơn vị hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Nhân dịp này, đại diện Bộ Quốc phòng và Bộ Y tế trao Kỷ niệm chương "Vì sự nghiệp vũ trang quần chúng" năm 2012 cho 28 cán bộ y tế có thành tích xuất sắc.
Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến tiếp xúc cử tri tại TP.HCM
Ngày 2/10, tại TP.HCM, PGS.TS Nguyễn Thị Kim Tiến – Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Y tế đã cùng Tổ đại biểu Quốc hội TP.HCM (đơn vị số 8) khóa XIII tiếp xúc cử tri huyện Bình Chánh và quận 8 nhằm lấy ý kiến chuẩn bị cho kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIII. Mở đầu buổi tiếp xúc cử tri, đại diện Tổ đại biểu cho biết, dự kiến kỳ họp thứ 10, Quốc khội khóa XIII diễn ra trong 40 ngày, khai mạc vào ngày 20/10 và bế mạc ngày 30/11/2015. Đây là kỳ họp cuối năm và cũng là kỳ họp gần cuối nhiệm kỳ khóa XIII, có khối lượng công việc lớn, quyết định nhiều nội dung quan trọng gồm: xem xét các báo cáo về kinh tế-xã hội và ngân sách Nhà nước; công tác xây dựng pháp luật (xem xét thông qua 17 dự án luật, Bộ luật và 2 Nghị quyết, cho ý kiến lần đầu đối với 9 dự án luật); xem xét, quyết định các vấn đề quan trọng khác. Đã có hơn 20 lượt ý kiến của cử tri quận 8 và huyện Bình Chánh gởi gắm tới Đoàn ĐBQH đơn vị số 8 trong buổi tiếp xúc, tập trung vào các vấn đề soạn thảo các dự án Luật, công tác giám sát và thực thi pháp luật; việc bỏ tử hình ở một số tội danh; vấn đề về tai nạn giao thông; phòng, chống tham nhũng; các vấn đề phát triển, đào tạo nghề cho người lao động; Bảo hiểm y tế; An toàn vệ sinh thực phẩm... Nhiều cử tri tại huyện Bình Chánh và quận 8 cho rằng, vấn đề tai nạn giao thông vẫn rất đáng báo động, nhiều vụ tai nạn xảy ra rất thảm khốc, người dân có cảm giác sợ khi ra đường. Riêng về vấn đề y tế, nhiều cử tri cho biết, cảm thấy vui vì trong thời gian qua ngành y tế đã rất nỗ lực đưa ra nhiều giải pháp để giảm quá tải bệnh viện. Đặc biệt, là vấn đề ký cam kết thay đổi phong cách, thái độ phục vụ người bệnh ở các bệnh viện. Tuy nhiên, cũng theo một số cử tri, bên cạnh những thay đổi rất tích cực của ngành y tế thì vẫn còn một số cơ sở, bệnh viện còn gây khó khăn cho người bệnh như thời gian chờ lâu, việc lãnh thuốc bảo hiểm y tế còn nhiều bất cập… Phát biểu kết luận các buổi tiếp xúc, thay mặt Đoàn đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến ghi nhận các ý kiến phát biểu của cử tri và cho biết sẽ làm văn bản báo cáo về Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các cơ quan, ban ngành liên quan xem xét, giải quyết. Về vấn đề y tế, Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết, rất thấu hiểu nỗi khổ của người dân mỗi khi đi khám bệnh. Nên ngành đã triển khai nhiều biện pháp nhằm giảm bớt tình trạng quá tải. Đặc biệt là phong cách, thái độ phục vụ người bệnh của cán bộ, nhân viên y tế. Theo Bộ trưởng, đây là điều rất quan trọng nên ngành cũng đặc biệt lưu ý. Và trong thời gian qua ngành y tế cũng đã xử lý rất quyết liệt như xư lý hơn 100 trường hợp vi phạm từ việc cho nghỉ việc đến cách chức…Đồng thời thực hiện ký cam kết thay đổi phong cách, thái độ phục vụ bệnh nhân để tiến tới làm hài lòng người bệnh. Cũng trong cuộc tiếp xúc cử tri ngày 2/10, Bộ trưởng đã trao tặng 95.000.000 đồng cho 2 gia đình chính sách để sửa chữa nhà ở gồm gia đình chị Nguyễn Thị Ngọc (vợ liệt sĩ) và thương binh Trang Cúc Hoa ngụ tại quận 8, TP.HCM.
Tuổi trẻ
Y bác sĩ Bệnh viện Bình Chánh nộp lại 433 triệu tiền quà tặng
Thông tin này được nêu trong báo cáo công tác phòng chống tham nhũng của UBND TP.HCM vừa gửi Ban Nội chính trung ương và các cơ quan trung ương, Thành ủy. Theo báo cáo, trong 9 tháng đầu năm 2015, tập thể y bác sĩ Bệnh viện Bình Chánh (huyện Bình Chánh TP.HCM) đã nộp lại 433 triệu đồng là quà tặng từ bệnh nhân. Cũng theo báo cáo, qua công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát nội bộ thời gian qua chưa phát hiện tham nhũng, chưa có trường hợp nào phải xử lý trách nhiệm người đứng đầu theo quy định. Về công tác thanh tra hành chính, qua thanh tra phát hiện 80/341 đơn vị có sai phạm; sai phạm về kinh tế là gần 85 tỉ đồng, thu hồi sai phạm về quản lý, sử dụng nhà là 03 căn nhà. Về công tác thanh tra, kiểm tra chuyên ngành, kết quả qua thanh tra đã phát hiện các đơn vị có thiếu sót, sai phạm trên các lĩnh vực vệ sinh an toàn thực phẩm, giao thông vận tải; văn hóa - thể thao - du lịch; y tế; công thương; lao động; kế toán; xây dựng... Tổng cộng cơ quan có thẩm quyền đã ban hành 20.091 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với số tiền xử phạt hơn 130,7 tỉ đồng; các tổ chức, cá nhân đã nộp phạt hơn 99 tỉ đồng.
Tiền phong
Xử phạt hành chính đối với người không tham gia phòng chống dịch
TP HCM đang áp dụng những biện pháp xử phạt hành chính đối với những cá nhân tập thể không tham gia phòng chống dịch sốt xuất huyết. Từ tháng 7 đến nay, số ca mắc sốt xuất huyết trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh liên tục gia tăng. Cùng với công tác vận động tuyên truyền diệt lăng quăng, phun hóa chất trên diện rộng, thành phố đang áp dụng những biện pháp xử phạt hành chính đối với những cá nhân tập thể không tham gia phòng chống dịch. Dù không phải là một trong 8 điểm nóng về nguy cơ sốt xuất huyết tại Tp.HCM, nhưng ngay từ đầu tháng 9, quận Bình Thạnh đã tổ chức tập huấn cho cán bộ quản lý các phường xã về công tác phòng chống dịch và việc thực hiện xử phạt hành chính đối với các cá nhân, tập thể không tham gia phòng chống dịch. Sáng 27/9, Tổ kiểm tra phòng chống dịch của quận Bình Thạnh đã phát hiện 8 vật phế thải có lăng quăng tại một số hộ dân trên địa bàn phường 26. Ngay lập tức, Tổ kiểm tra đã lập biên bản giám sát và đề nghị xử phạt vi phạm hành chính đối với một quán cà phê và một bãi xe vì hành vi thải, bỏ các vật dụng có khả năng làm lây lan bệnh truyền nhiễm gây dịch. Mức tiền xử phạt cho hành vi này là 750.000/1 cơ sở. UBND phường 26 quận Bình Thạnh cho biết, trong tháng 9 vừa qua, UBND phường đã ra 3 quyết định xử phạt vi phạm hành chính do vi phạm các quy định về môi trường y tế, theo Nghị định 176 của Chính phủ. Ông Tùng nói: “3 trường hợp bị xử phạt là những nơi mà chúng tôi đã đi kiểm tra, giám sát nhiều lần nhưng ý thức chưa đảm bảo. Do đó, xử phạt là biện pháp để họ thay đổi tốt hơn trong thời gian tới. Họ cũng nhận thấy sai và chấp hành mức phạt. Tuy nhiên, chế tài chỉ là phương pháp cuối cùng, phải tuyên truyền vận động trước”. Ngoài phường 26, còn có một số địa phường khác đã ra các quyết định xử phạt vi phạm hành chính khi người dân không chịu tham gia phòng chống dịch như phường 22, phường 25 của quận Bình Thạnh, phường Hòa Thạnh của quận Tân Phú. Ghi nhận của các địa phương, đa số người bị xử phạt đều chấp hành việc đóng phạt và không có khiếu nại. Có thể nói, Thành phố Hồ Chí Minh là một trong những địa phương đầu tiên trong cả nước áp dụng xử phạt vi phạm hành chính trong công tác phòng chống dịch sốt xuất huyết. Việc xử phạt được thực hiện chặt chẽ và theo qui trình. Đó là sau khi nhắc nhở 2 lần, kiểm tra 1 lần thấy vẫn còn lăng quăng trong các vật chứa nước tổ kiểm tra mới lập biên bản giám sát. Sau đó, ủy ban nhân dân phường ra quyết định xử phạt. UBND phường 25, quận Bình Thạnh cho biết: “UBND phường 25 đã ra 2 quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong công tác phòng chống sốt xuất huyết. Một trường hợp bị phạt 750.000 đồng và trường hợp kia bị phạt 1.500 triệu đồng. Trước khi xử phạt, đã cho chủ công trình xây dựng cam kết diệt lăng quăng. Nhưng khi kiểm tra lại vẫn còn lăng quăng nên phường phải ra quyết định xử phạt”. Hiện nay, ý thức của người dân chính là một trong những rào cản rất lớn trong phòng chống dịch, không chỉ tại TP HCM mà trong cả nước. Mới đây nhất, vào cuối tháng 9, sau khi kiểm tra phòng chống dịch tại TP HCM, Cục YTDP tế nhận định: “Người dân vẫn thờ ơ với việc phòng chống dịch sốt xuất huyết. Tại một số quận huyện ở Thành phố Hồ Chí Minh, có đến 30% hộ gia đình không chịu hợp tác với cơ quan chức năng để được phun hóa chất diệt muỗi, gây khó khăn cho công tác phòng chống dịch”. Trước tình hình này, theo Trung tâm YTDP thành phố, việc áp dụng các chế tài để thay đổi ý thức và hành vi của người dân trong chống dịch sốt xuất huyết là rất cần thiết. Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh cũng cho rằng, thực hiện xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế theo Nghị định 176 của Chính phủ sẽ giúp cho công tác phòng chống dịch đạt hiệu quả tốt hơn: “Đi kiểm tra phòng trọ hay ở nơi nào, nếu phát hiện các ổ bọ gậy nguồn phải có hình thức xử lý. Nếu không, suốt ngày bên y tế dự phòng đi chống dịch”. Có thể nói với tình hình dịch sốt xuất huyết bùng phát mạnh mẽ như hiện nay trong khi ý thức của người dân còn chưa cao thì việc sử dụng chế tài là cần thiết và đúng lúc./.
Khám phá
Suýt mất mạng vì tự ý mua kháng sinh điều trị
Khi thấy con có biểu hiện ho, sốt, mệt mỏi, không ít phụ huynh thay vì đưa con đi khám đã tự ý ra quầy thuốc mua kháng sinh về cho con uống. Hậu quả là con bị nặng hơn, thậm chí có trường hợp nguy kịch vì lạm dụng kháng sinh.
Sốc nhiễm trùng vì kháng sinh
Mới đây, Bệnh viện Bạch Mai vừa cấp cứu bệnh nhi N.V.V bị sốc nhiễm trùng nặng, có nguy cơ tử vong cao do lạm dụng kháng sinh. Theo đó, trước khi nhập viện, cha mẹ bệnh nhi đã tự ý cho dùng kháng sinh. Khi vào viện, triệu chứng của cháu V. rất giống với bệnh viêm phổi. Tuy nhiên, sau một thời gian điều trị, bệnh nhi không những không có dấu hiệu phục hồi mà còn diễn biến nặng hơn, với triệu chứng sốc nhiễm trùng, nguy cơ tử vong cao. Bệnh tình của cháu V. chỉ được phát hiện chính xác, điều trị kịp thời khi bác sĩ quyết định chọc não tủy và phát hiện cháu bị viêm màng não mủ. Một trường hợp khác là bé H.T.U, 7 tuổi trú tại Đồng Nai, bé U. bị bỏng nước sôi ở tay. Vì nghĩ vết bỏng nhỏ, đơn giản nên ba mẹ bé đã ra hiệu thuốc mua kháng sinh dạng bột về pha với nước đun sôi để nguội rồi thoa lên vết bỏng. Chỉ sau vài phút bôi thuốc, bé U. có biểu hiện nôn ói nhiều lần, sau đó ngưng thở. Hốt hoảng, người nhà vội đưa bé U. vào bệnh viện địa phương sơ cứu, sau đó chuyển lên Bệnh viện Nhi đồng 1. Tại thời điểm chuyển lên tuyến trên, bé U đã rơi vào tình trạng hôn mê sâu, suy gan, suy thận nặng. Sau gần 1 tháng điều trị tích cực, bé U mới dần hồi phục và xuất viện.
"Mua kháng sinh dễ hơn mua rau"
Đó là nhận định của các chuyên gia y tế khi nói về tình trạng lạm dụng kháng sinh của người dân cũng như việc “mua-bán” kháng sinh quá dễ dãi dẫn đến việc hễ có bệnh là uống kháng sinh. Nhận định tình trạng lạm dụng kháng sinh, ông Cao Hưng Thái - Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh - Bộ Y tế cho biết, hiện tình trạng lạm dụng kháng sinh đang diễn ra phổ biến ở nhiều vùng trên cả nước, khiến tình trạng kháng thuốc càng trầm trọng. Điều này đã được chứng minh qua kết quả khảo sát về việc bán thuốc kháng sinh ở các hiệu thuốc vùng nông thôn và thành thị các tỉnh phía Bắc cho thấy nhận thức về kháng sinh và kháng kháng sinh của người bán thuốc và người dân còn thấp đặc biệt ở vùng nông thôn. Cụ thể, trong tổng số 2.953 nhà thuốc được điều tra, phần lớn kháng sinh được bán mà không có đơn của bác sỹ, chiếm 88% (thành thị) và 91% (nông thôn). Ba loại kháng sinh được bán nhiều nhất là ampicillin/amoxicillin (29,1%), cephalexin (12,2%) và azithromycin (7,3%). Không chỉ nhân viên bán thuốc bán khi không có đơn mà ngay cả người dân khi đến hiệu thuốc cũng thường yêu cầu được bán kháng sinh mà không có đơn, với tỷ lệ khoảng 49,7% (thành thị) và 28,2% (nông thôn). Trước những kết quả khảo sát trên, phóng viên đã trực tiếp đến các vùng quê để ghi nhận tình hình. Tại huyện Hạ Hòa – tỉnh Phú Thọ, việc mua bán kháng sinh nói riêng và hoạt động mua bán thuốc chữa bệnh nói chung diễn ra khá dễ dàng và thiếu sự quản lý của các cơ quan chức năng. Theo đó, tại các xã như Hiền Lương, Xuân Áng, Vô Tranh hay Đan Thượng …tại mỗi buổi chợ phiên, có nhiều quầy thuốc được bày bán ngay tại chợ với đầy đủ các loại thuốc từ thuốc bổ tới thuốc bệnh. Trong vai một người mua thuốc, khi chúng tôi tìm đến một hiệu thuốc có “trụ sở” tại góc chợ Hiền Lương, chỉ cần kể triệu chứng là những “dược sĩ” ở đây có thể bắt ra hàng loạt bệnh và “kê đơn bằng mồm” cho một loạt thuốc điều trị và trong đó không thể thiếu các loại kháng sinh như: ampicillin, amoxicillin… Không chỉ có ở các chợ, với những bàn thuốc không biển hiệu, không được cấp phép mà ngay cả ở những quầy thuốc được treo biển và ghi rõ giấy cấp phép ở địa phương này, tình trạng “mua – bán” kháng sinh diễn ra rất nhộn nhịp. Điều đáng nói là, chính những người mua thuốc cũng không hề biết tác dụng thật sự và tác dụng phụ khi dùng những loại thuốc này. Bởi những người dân ở đây đều cho rằng: “Bác sĩ bảo thế thì về uống theo hướng dẫn”, và họ đều có một niềm tin với “đặc biệt” đó là: “Cô ấy ở ngay làng tôi, làm sao mà dám làm láo được” (?!).
Pháp luật Tp. Hồ Chí Minh
Ôm bệnh do tin ‘bác sĩ’… Google
Bài thuốc “dân gian”, “gia truyền” trên mạng đều không có chứng cứ khoa học là trị được bệnh. “Những thông tin hướng dẫn điều trị bệnh theo phương pháp dân gian được đăng tải trên các trang mạng không chính thống đều không có chứng cứ khoa học. Nếu tin và làm theo lời “phán” của những “bác sĩ” (BS) trên mạng thì nguy cơ bệnh tình thêm nặng” - BS Trần Văn Năm, nguyên Phó Viện trưởng Viện Y dược học dân tộc TP.HCM, khuyến cáo.
Tự trị bệnh theo trang web
Cách đây ba tháng, ông NVH (ở TP.HCM) phát hiện bị tiểu đường type 2 trong lần khám sức khỏe định kỳ. Đang lúc ông H. lo lắng thì có một bà gần nhà rỉ tai: “Trên mạng có giới thiệu bài thuốc trị bệnh tiểu đường type 2 bằng hạt bưởi hay lắm. Người nhà tui sau khi uống nước hạt bưởi một tháng là bệnh giảm hẳn”. Thế là ông H. quyết định lên mạng tìm hiểu. Sau khi vô Google gõ cụm từ “trị bệnh tiểu đường type 2 bằng hạt bưởi”, ông H. thấy hơn 16.000 kết quả hiện ra. Click vào địa chỉ một trang web, ông H. nhận được thông tin: “Chất nhầy quanh vỏ hạt bưởi có nhiều công dụng quý gồm trị tiểu đường type 2, giảm béo, cầm máu, chống táo bón, kháng khuẩn…”. Trang web cũng hướng dẫn kỹ cách pha chế: “Cho hạt bưởi vào ly (tối đa 1/3 ly), rót nước đun sôi đã để nguội bớt (khoảng 60-70 độ C), mực nước khoảng 2/3 ly. Ngâm 15 phút, dùng nĩa nhiều răng đánh liên tục khoảng 5- 6 phút rồi gạn lấy nước nhầy cho vào một ly khác. Làm tiếp rồi kiểm tra nếu hạt bưởi hết chất nhầy thì thôi. Uống 50 ml nước nhầy trước bữa ăn 10 phút, ngày ba lần. Dùng liên tục đến khi xét nghiệm đường huyết trở về bình thường thì thôi”. “Tôi làm đúng theo hướng dẫn nói trên độ hai tháng. Đến tháng thứ ba tôi luôn cảm thấy mệt mỏi, giảm cân nhanh, vết đứt ở tay lâu lành, hay khát nước và đi tiểu nhiều, thường lo âu và cáu gắt vô cớ… Khi có hiện tượng mắt mờ, phù mắt cá chân…, tôi đến bệnh viện và thực sự hoảng hồn khi BS cho biết bệnh tiểu đường của tôi đã chuyển qua biến chứng nặng” - ông H. thở dài.
Chữa “yếu” thành… “liệt”
Do quan hệ làm ăn nên ông TMP (ở Long An) thường thuốc lá, bia bọt với các đối tác. Cách đây vài tháng, ông P. cảm thấy “bản lĩnh đàn ông” giảm hẳn. Nên khi nghe bạn bè trong lúc “trà dư tửu hậu” kháo nhau có bài thuốc chữa yếu sinh lý bằng gừng tươi và mật ong rất hiệu nghiệm, ông P. vô Google tìm hiểu. Sau khi gõ cụm từ “chữa yếu sinh lý bằng gừng tươi và mật ong”, ông P. tiếp tục click vào một trang web thì có thông tin sau: “Các hợp chất trong gừng như gingerol, shogaol và zingiberene có tác dụng kích thích mạch máu, tăng cường sự tuần hoàn máu… Do đó gừng được sử dụng như một thực phẩm kích thích tình dục, chữa bệnh yếu sinh lý cho nam giới”. Trang web hướng dẫn “dùng gừng tươi rửa sạch, cạo vỏ, ép lấy chừng hai muỗng canh nước cốt. Sau đó trộn với lượng mật ong vừa đủ để tạo thành hỗn hợp nước gừng mật ong. Nam giới mắc chứng yếu sinh lý, bất lực nên uống mỗi ngày ba lần. Dùng thường xuyên sẽ có hiệu quả cao”. “Đều đặn mỗi ngày ba lần, vợ tôi “bào chế” gừng tươi mật ong cho tôi uống. Cả hai vợ chồng thầm mong “bài thuốc” sẽ mang lại tác dụng. Dè đâu tôi luôn rơi vào tình trạng “thằng lớn bảo “thằng nhỏ” không nghe”. Đến bệnh viện, BS cho biết bệnh của tôi đã quá nặng, đáng lý phải đến điều trị sớm hơn thì còn hy vọng…” - ông P. tâm sự.
Chữa đột quỵ bằng… kim may
Mới đây, trao đổi với chúng tôi, bà LTKX (Đồng Nai) cho biết hiện nhiều hộ gia đình chung quanh nơi bà ở truyền nhau một phương thức điều trị đột quỵ bằng kim may. Phương pháp này còn được đăng tải trên mạng để nhiều người cùng biết. Để kiểm chứng, chúng tôi vào Google và gõ cụm từ “chữa đột quỵ bằng kim may”. Quả thật có 560.000 kết quả hiện ra. Một trang web hướng dẫn như sau: “Khi có người bị đột quỵ không được di chuyển. Hãy giúp bệnh nhân ngồi tại chỗ rồi chích cho máu chảy ra. Nếu có sẵn kim tiêm thì tốt, còn không có thể dùng kim may. Thực hiện các bước sau đây: Hơ kim trên lửa để khử trùng rồi dùng nó để chích 10 đầu ngón tay. Nếu máu không chảy ra được, hãy dùng ngón tay của bạn để nặn ra. Khi tất cả 10 đầu ngón tay đều đã có máu chảy ra, hãy chờ vài phút, nạn nhân sẽ hồi tỉnh. Nếu nạn nhân bị méo miệng, hãy kéo hai tai cho đến khi đỏ lên. Chờ cho đến khi nạn nhân trở lại trạng thái bình thường thì mới chở nạn nhân vào bệnh viện”.
Không có chứng cứ khoa học
Trao đổi với Viện Y dược học dân tộc TP.HCM, ông khẳng định tất cả bài thuốc kể trên đều không có chứng cứ khoa học trị được bệnh. Đối với “bài thuốc” chữa bệnh tiểu đường type 2 bằng hạt bưởi, BS Năm giải thích: “Bệnh tiểu đường cần phải gặp BS chuyên khoa điều trị sớm để tránh biến chứng. Liên tục uống nước nhầy hạt bưởi kết quả chẳng biết ra sao nhưng kéo dài thời gian khiến bệnh dễ trở nặng, gây nhiều biến chứng”. Riêng “bài thuốc” trị yếu sinh lý, BS Năm cho biết căn bệnh này có nhiều nguyên nhân gây ra như cao huyết áp, tiểu đường, bệnh mạn tính gây suy nhược và suy mòn cơ thể… “Tùy từng nguyên nhân gây bệnh mà có cách điều trị yếu sinh lý khác nhau. Không thể dùng chung một bài thuốc. Trong khi gừng chỉ có tác dụng kháng viêm, kháng khuẩn, giảm đau, kích thích tiêu hóa… Mật ong có tác dụng cung cấp bổ dưỡng, kháng viêm… Khoa học chưa chứng minh gừng tươi trộn mật ong điều trị được yếu sinh lý. Bệnh nhân quá tin vào “bài thuốc” này sẽ khiến việc điều trị về sau của các BS chuyên khoa gặp khó khăn” - BS Năm khuyến cáo. Nói tới phương pháp chích ngón tay để chữa đột quỵ, BS Năm lưu ý: “Phương pháp nói trên kéo dài thời gian để bệnh nhân ở nhà, gây nguy hiểm tính mạng. Trong điều trị đột quỵ, thời gian tính bằng phút, bằng giây. Do vậy đưa bệnh nhân đến bệnh viện càng sớm thì khả năng cứu sống bệnh nhân càng cao, ít để lại biến chứng”.
Nhiều địa phương lơ là công tác phòng, chống dịch
Nghị quyết 18 khóa XII của Quốc hội có quy định trong phân bổ ngân sách cho ngành y tế phải dành ít nhất 30% cho y tế dự phòng. Tuy nhiên, qua giám sát của Ủy ban Về các vấn đề xã hội thì chỉ có một vài địa phương đạt, còn lại không đạt, thậm chí có một số nơi phân bổ dưới 20%”. Một trong những nguyên nhân như trên khiến dịch bệnh, đặc biệt là dịch sốt xuất huyết bùng phát mạnh ở một số địa phương thời gian vừa qua. Bà Khá cho rằng nhiều nơi chưa tập trung cho công tác phòng, chống dịch bệnh mà chủ yếu đầu tư cho chữa bệnh. Theo bà, nếu không phòng bệnh tốt, không tập trung nguồn lực thì công tác phòng, chống dịch sẽ không hiệu quả. Ông Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), cho biết hiện dịch sốt xuất huyết đã xảy ra ở 53/63 tỉnh, thành, chủ yếu ở các tỉnh phía Nam. Đến nay đã ghi nhận hơn 43.000 người mắc sốt xuất huyết, trong đó có 25 trường hợp tử vong...
Nhiều điểm kinh doanh cá kiểng hết bán lăng quăng
Sáng 4-10, khảo sát của PV cho thấy nhiều điểm kinh doanh cá kiểng trên địa bàn TP.HCM không còn bày bán lăng quăng như trước đây. Tại điểm kinh doanh cá kiểng trên đường Nguyễn Thông (quận 3) mà Pháp Luật TP.HCM đã đề cập, người bán lắc đầu khi nghe hỏi mua lăng quăng. “Trước đây không biết nên tôi còn bán lăng quăng. Vừa qua đọc báo mới biết bán lăng quăng là vi phạm quy định phòng, chống sốt xuất huyết nên tôi không bán nữa” - người này nói. Tương tự, các điểm kinh doanh cá kiểng trên đường Lưu Xuân Tín (quận 5) và đường Trường Chinh (quận Tân Bình) cũng lắc đầu khi có người hỏi mua lăng quăng. Trước đó, trong bài “Để lăng quăng sinh sôi, bị phạt” (số ra ngày 1-10), Pháp Luật TP.HCM đã phản ánh nhiều người dân bị phạt tiền đến 1,5 triệu đồng do không làm sạch vệ sinh môi trường nơi ở gây nguy cơ lây lan dịch bệnh sốt xuất huyết.
Petrotimes
Y tế trên đảo Phú Quý
Huyện đảo Phú Quý cách đất liền hơn 100km, đi lại giữa đảo này và đất liền vô cùng khó khăn phức tạp. Công tác khám chữa bệnh, đặc biệt là việc vận chuyển bệnh nhân cấp cứu từ đảo vào đất liền gặp vô vàn thách thức. Tuy nhiên, vượt qua vô vàn khó khăn, thách thức đó, hàng ngàn ca cấp cứu, phẫu thuật... đã được đội ngũ những người làm y trên đảo thực hiện thành công. Tại Đại hội thi đua yêu nước lần thứ VI của Bộ Y tế, câu chuyện của ThS-BS Bùi Đình Lĩnh - Giám đốc Trung tâm Y tế Quân dân y huyện Phú Quý (Bình Thuận) nói về những khó khăn, thách thức mà đội ngũ y, bác sĩ đã phải trải qua trong quá trình khám chữa bệnh cho người dân trên đảo đã dành được sự quan tâm đặc biệt của các đại biểu tham dự. Câu chuyện đã thể hiện tinh thần quyết tâm, nỗ lực vượt mọi khó khăn hoàn thành nhiệm vụ được giao của đội ngũ y bác sĩ ở đây. Cách đây 29 năm, ThS-BS Bùi Đình Lĩnh và một số cán bộ y tế khác được Sở Y tế Thuận Hải (năm 1991, tỉnh Thuận Hải được chia thành 2 tỉnh Bình Thuận và Ninh Thuận - PV) điều động ra đảo Phú Quý. Nhiệm vụ của các anh khi đó là chăm sóc, bảo vệ sức khỏe cho cán bộ, nhân dân và lực lượng vũ trang đóng chân trên đảo. Nói về thời điểm này, ThS-BS Bùi Đình Lĩnh cho hay: Đây là thời kỳ bao cấp, đời sống của bà con nhân dân trên đảo và cơ sở hạ tầng còn nhiều khó khăn, đất liền khó một thì nơi đầu sóng ngọn gió như Phú Quý khó khăn, thiếu thốn nhân lên gấp bội. Phú Quý những năm ấy cái gì cũng thiếu, đường sá thậm chí còn chưa hình thành, 4 bề mênh mông cát trắng. Bệnh viện Phú Quý khi đó cũng chẳng hơn gì một trạm y tế xã. Khu điều trị bệnh nhân là một dãy nhà cấp 4 rộng 360m2, máy móc trang thiết bị y tế không có gì ngoài những thứ rất cơ bản như ống nghe, máy đo huyết áp, nhiệt kế... “Chuyện khám chữa bệnh vì thế chủ yếu dựa vào khám lâm sàng chứ không hề có xét nghiệm, siêu âm hay X-quang hiện đại. Và cũng vì khám chữa bệnh dựa vào “kinh nghiệm” nên đòi hỏi người bác sĩ phải rất kiên trì, chịu khó khám đi khám lại nhiều lần, ghi chép so sánh giữa lần khám sau và lần khám trước sau đó mới đi đến kết luận cuối cùng. Mặc dù phải làm công tác khám chữa bệnh trong hoàn cảnh vô cùng khó khăn, thiếu thốn như vậy nhưng nhờ tinh thần quyết tâm khắc phục khó khăn, nên tôi và các đồng nghiệp đã giải quyết thành công nhiều ca bệnh hiểm nghèo trên đảo, đem lại sự sống cho hàng nghìn người bệnh đang cận kề cái chết. Trong điểu kiện khó khăn không có ánh sáng điện, không có các thiết bị, dụng cụ phẫu thuật, đội ngũ những người làm y trên đảo đã sử dụng những gì mình có như đèn dầu, bếp dầu, bàn sanh, máy hút đạp chân để tiến hành phẫu thuật cứu sống rất nhiều người bệnh một cách không tưởng”. Nói về những lần như thế, ThS-BS Bùi Đình Lĩnh bảo: Trong gần 30 năm khám chữa bệnh trên đảo, với hàng ngàn ca bệnh hiểm nghèo mà chúng tôi cứu sống, trường hợp của bệnh nhân Nguyễn Mọi (xã Long Hải) là tôi nhớ nhất. Nó luôn nhắc nhở chúng tôi phải biết thương yêu người bệnh, coi người bệnh như chính người thân ruột thịt của mình. Đồng thời, nó cũng là minh chứng cho nỗ lực, quyết tâm khắc phục khó khăn đã và đang gặp phải để hoàn thành tốt nhiệm vụ chăm sóc, bảo vệ sức khỏe cho cán bộ, nhân dân và chiến sĩ trên đảo. Rồi anh kể, bệnh nhân Nguyễn Mọi bị viêm ruột thừa khi đang đánh bắt hải sản xa bờ, khi về tới đảo đã chuyển thành bệnh viêm phúc mạc toàn thể sau 20 ngày ủ bệnh trên biển. Để thực hiện ca mổ, chúng tôi đã phải hấp dụng cụ bằng bếp dầu, hút dịch bằng máy hút đạp chân, ánh sáng mổ lấy từ máy phát điện mượn của một người dân địa phương. Dụng cụ thiết bị thiếu và thô sơ là vậy nhưng khi mở ổ bụng bệnh nhân ra thì khó khăn lại tăng lên gấp bội. Ổ bụng đầy mủ đặc quánh màu socola, do vậy sau khi hút sạch mủ ổ bụng thấy một số quai ruột và ruột thừa đã hoại tử tím đen. Nhưng với tấm lòng thương yêu người bệnh và ý chí quyết tâm vượt qua khó khăn, tôi cùng các đồng nghiệp đã quyết định bổ sung dụng cụ để cắt đoạn ruột hoại tử. “Để có được ca mổ thành công, tôi và hai kỹ thuật viên gây mê hồi sức đã phải thay nhau ăn ngủ bên giường bệnh nhân suốt 10 ngày đêm liên tục để chăm sóc, hút dịch cho ruột được thông. Niềm hạnh phúc khi tiếp tục được sống và tiếp tục được đi biển đánh bắt cá suốt 28 năm qua của bệnh nhân Nguyễn Mọi vì đã thoát khỏi lưỡi hái tử thần, cũng là niềm hạnh phúc vô bờ của tôi và các đồng nghiệp từ đó đến nay. Bởi vì niềm hạnh phúc ấy là kết quả của tinh thần thương yêu người bệnh khắc phục khó khăn để đem lại sự sống cho người bệnh và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao”. Với tinh thần thương yêu người bệnh, ý chí quyết tâm khắc phục khó khăn, ThS-BS Bùi Đình Lĩnh và các đồng nghiệp đã giải quyết tại chỗ nhiều bệnh nhân cấp cứu một cách thành công. Và rất nhiều bệnh nhân trong số này đáng lẽ ra phải chuyển lên tuyến trên theo phân tuyến chuyên môn kỹ thuật đã được quy định. Nhưng như đã nói ở trên, vì khoảng cách giữa đảo với đất liền rất lớn, lên tới 100km nên không biết trong quá trình di chuyển tính mạng người bệnh sẽ như thế nào. Hàng trăm ca mổ trên đảo không thể thành công và các thầy thuốc không thể hoàn thành nhiệm vụ nếu bà con nhân dân địa phương không mang máy phát điện cho mượn để thắp sáng khi tiến hành phẫu thuật. Càng trong hoàn cảnh khó khăn lại càng thấy được tầm quan trọng của sức dân, sự cần thiết phải có tinh thần hưởng ứng và ủng hộ của nhân dân nói chung, của thân nhân người bệnh nói riêng. Vì vậy muốn hoàn thành tốt nhiệm vụ người cán bộ y tế cần phải đổi mới phong cách, thái độ phục vụ để hướng tới sự hài lòng của người bệnh.
Người lao động
Kỹ thuật cao: Hiểu đúng để tránh lạm dụng
Bệnh nhân hoặc thân nhân có quyền yêu cầu giải thích rõ những ưu, nhược điểm và chi phí của phương pháp chẩn đoán và điều trị. Có thể nói lợi ích mà kỹ thuật cao trong y tế mang lại cho người bệnh, gia đình và xã hội là không thể chối cãi được. Nó giúp chẩn đoán nhanh và chính xác, từ đó điều trị thành công rất nhiều loại bệnh mà trước đây y học khó có thể can thiệp; giúp rút ngắn thời gian nằm viện; giảm các biến chứng trong điều trị; đạt được yếu tố thẩm mỹ... Tuy nhiên, vấn đề chính của việc áp dụng kỹ thuật cao là chi phí cho chẩn đoán và điều trị quá cao. Đây là gánh nặng cho bệnh nhân.
Chạy đua kỹ thuật
Các phương tiện chẩn đoán hình ảnh hiện đại như CT scan, MRI, nội soi chẩn đoán, các phương pháp siêu âm ba chiều... có vai trò rất quan trọng. Tuy nhiên, hiện nay, giá chẩn đoán và điều trị còn quá cao là do: Các máy móc trong ngành y tế đòi hỏi độ chính xác cao, thời gian nghiên cứu và thực nghiệm cho đến khi được áp dụng trên con người rất dài, có khi đến hơn 10 năm. Giá bản quyền của phát minh cao. Trong việc mua sắm máy móc và trang thiết bị, do chúng ta còn nghèo, kinh phí ít nên đều mua qua phương thức trả chậm, chịu lãi suất ngân hàng và có trường hợp giá máy đội lên gấp đôi so với thực tế vì phết phẩy, trung gian. Chi phí đào tạo những thầy thuốc chuyên sử dụng các phương tiện này cũng khá cao. Hiện nay, đang hình thành một khuynh hướng “chạy đua kỹ thuật” giữa các cơ sở y tế với nhau. Rất nhiều bệnh viện coi kỹ thuật cao là bộ mặt của mình trong quan hệ giao tiếp. Mặt khác, áp lực phải chẩn đoán đúng, điều trị đúng và dư luận đè nặng lên vai của người thầy thuốc cũng là động lực chạy đua. Ở những nước tiên tiến, tại các phòng cấp cứu có tỉ lệ chẩn đoán đúng bệnh ngay từ những lần khám đầu tiên là 25% và tại các phòng khám ngoại chẩn là 30%. Việc chẩn đoán và điều trị bệnh là một quá trình cần có thời gian để theo dõi sát và nắm các diễn tiến của bệnh. Ở nước ta, rất nhiều người đã cố tình bỏ qua quy luật này. Có thể nói sự hiểu biết về các phương tiện chẩn đoán và điều trị mới của bệnh nhân chưa thật đầy đủ. Không phải ai cũng biết mỗi loại bệnh, mỗi giai đoạn của bệnh có một phương pháp chẩn đoán và điều trị khác nhau. Do đó, người bệnh và thân nhân thường có áp lực về tâm lý và truyền áp lực đó sang cả thầy thuốc. Trong vấn đề này, cần đề cao vai trò của các phương tiện thông tin đại chúng trong việc làm cho người dân hiểu rõ hơn nữa giá trị, chỉ định và kết quả của từng phương pháp điều trị mới; cần có những cố vấn chuyên môn về lĩnh vực y học khi xét đăng tải những tin, bài viết về chuyên môn...
Phương thuốc nào để chữa?
Hiện trạng ngành y tế nói chung ở nước ta là nếu nhìn riêng rẽ từng cơ sở y tế thì rất đẹp, rất hoành tráng, chủ nhân của nó đã cố gắng hết sức mình bằng mọi nguồn lực kể cả vay mượn, trả chậm... để biến cơ sở do mình phụ trách thành những trung tâm, những mũi nhọn. Nhưng nếu nhìn chung thì thấy thiếu sự cân xứng và có nhiều điều bất hợp lý. Đơn cử, có những bệnh viện trình độ của đội ngũ thầy thuốc chưa đủ để thông tim, nong mạch vành nhưng cũng cố “chạy” cho ra một cái máy DSA rồi trùm mền để đó, thỉnh thoảng có đoàn khách nước ngoài đến lại mang ra “biểu diễn” trên vài bệnh nhân, suốt năm chỉ có vài lần như vậy! Cần phát huy vai trò của các hội chuyên khoa. Các hội này nên có ý kiến mạnh mẽ về một số trường hợp thổi phồng thông tin, dẫn đến hiểu sai tác dụng, chỉ định của một phương pháp chẩn đoán và điều trị, nhất là với các kỹ thuật cao; cần đề nghị công nhận kết quả xét nghiệm, kết quả điều trị của nhau trên cơ sở các quy chuẩn, từ đó tránh tình trạng bệnh nhân phải làm nhiều lần các loại xét nghiệm đắt tiền. Đối với thầy thuốc: Cần mạnh dạn từ chối những yêu cầu không chính đáng của bệnh nhân, thân nhân bệnh nhân, thậm chí của những nhà quản lý về việc áp dụng kỹ thuật cao trong chẩn đoán và điều trị. Chỉ thực hiện những kỹ thuật này khi xác định đúng chỉ định và tùy thuộc vào hoàn cảnh kinh tế - xã hội của từng người bệnh. Người thầy thuốc giỏi là người chỉ định đúng, không lạm dụng dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào. Với bệnh nhân và thân nhân bệnh nhân: Nên trang bị cho mình những kiến thức y học tối thiểu, nhất là khi bị mắc những bệnh mạn tính. Việc này có thể thông qua sách, báo, truyền hình hay những buổi nói chuyện của các câu lạc bộ y học. Không nên tạo áp lực tâm lý cho thầy thuốc khi khám chữa bệnh. Khi thầy thuốc đề nghị một phương pháp chẩn đoán và điều trị, bệnh nhân hoặc thân nhân có quyền yêu cầu giải thích rõ những ưu, nhược điểm và giá của phương pháp đó, thậm chí đề nghị thầy thuốc trình bày nhiều phương pháp điều trị để mình chọn lựa. Theo tiêu chuẩn của thế giới, một phương pháp chẩn đoán và điều trị được xem là có hiệu quả khi đạt các yêu cầu: Phải đại chúng, nghĩa là áp dụng được cho nhiều người, nhiều đối tượng; không xâm lấn hoặc xâm lấn tối thiểu; giá rẻ.
Quân đội nhân dân
Hiệu quả lớn từ công tác dự phòng
Với hành trình 70 năm, cùng sự hợp tác rộng rãi với hơn 40 quốc gia và các tổ chức trên thế giới, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương (VSDTTW) đã không ngừng đổi mới trang thiết bị, đội ngũ cán bộ chuyên sâu, cập nhật các kỹ thuật tiên tiến trong lĩnh vực y tế dự phòng. Đặc biệt, với những đóng góp của Chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia, Việt Nam được đánh giá là điểm sáng về lĩnh vực này trên thế giới. GS, TS Đặng Đức Anh, Viện trưởng Viện VSDTTW tâm sự, kể từ khi thành lập đến nay, nhiệm vụ trọng tâm của viện là công tác phòng, chống dịch bệnh, trước hết là những bệnh truyền nhiễm gây dịch. Việt Nam là quốc gia đang phát triển, điều kiện đời sống còn khó khăn, nhất là vùng sâu, vùng xa, khu vực biên giới. Gần 30 năm triển khai Chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia đã làm thay đổi rõ rệt mô hình bệnh tật ở Việt Nam. Nhờ tiêm chủng, hàng trăm triệu liều vắc-xin đã được tiêm chủng miễn phí cho trẻ em và phụ nữ để phòng các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như lao, bạch hầu, ho gà, uốn ván, sởi, bại liệt, viêm gan B, viêm phổi, viêm màng não mủ do Hib, viêm não Nhật Bản B, tả, thương hàn... Tỷ lệ tiêm chủng cao đã góp phần giảm đáng kể tỷ lệ mắc bệnh và tử vong ở phụ nữ và trẻ em, giúp giảm chi phí chăm sóc y tế, bảo vệ sức khỏe nhân dân. Ít ai hiểu được đằng sau kết quả tỷ lệ tiêm chủng tích cực ấy là sự nỗ lực, cố gắng không ngừng nghỉ của ngành y tế, đặc biệt là đối với những người làm trong công tác dự phòng. Để đạt được tỷ lệ tiêm chủng hiệu quả cao như ngày hôm nay là kết quả sự tận tụy của từng cán bộ y tế các cấp, của các chiến sĩ Bộ đội Biên phòng những ngày đến tận nhà người dân, tuyên truyền cho nhân dân hiểu tầm quan trọng của công tác tiêm chủng, bảo vệ sức khỏe gia đình. Với phương châm chủ đạo của nền y tế cách mạng “phòng bệnh là chính”, từ năm 1945 đến nay, viện luôn có vai trò chỉ đạo chuyên môn hệ thống y tế dự phòng cả nước, xây dựng và duy trì hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm là một trong những thành công nổi bật của viện. Bước đầu, viện thực hiện giám sát đối với 24 bệnh, sau đó tăng lên 28 bệnh và hiện nay thực hiện giám sát số trường hợp mắc và tử vong đối với 35 bệnh trong tổng số 57 bệnh truyền nhiễm được quy định trong Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm. Viện đã phối hợp với các đơn vị y tế dự phòng khác tiến hành nhiều biện pháp tuyên truyền, giáo dục tới mọi tầng lớp nhân dân để nâng cao nhận thức, hiểu biết về gánh nặng và đặc điểm bệnh tật cũng như biện pháp phòng, chống bệnh tật. Viện còn trực tiếp chỉ đạo tổ chức triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia như: Chương trình phòng, chống bệnh tiêu chảy; Chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia; Chương trình phòng, chống bệnh dại; Chương trình phòng, chống bệnh sốt xuất huyết; Chương trình xét nghiệm và giám sát HIV… 70 năm qua, hơn 1.700 đề tài nghiên cứu, trong đó có nhiều đề tài trọng điểm cấp Nhà nước đã được hoàn thành. Nhiều công trình đã ứng dụng vào thực tế phòng, chống, thanh toán, loại trừ bệnh dịch, được đăng tải trên các tạp chí khoa học và công nghệ có uy tín trong và ngoài nước, giành được những giải thưởng cao về khoa học và kỹ thuật. Các thành tựu và kết quả trong nghiên cứu khoa học được đưa vào hoạch định chính sách y tế, xã hội của Đảng và Nhà nước ta trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe nhân dân. Với những thành tích đã đạt được trong 70 năm qua, viện đã được Đảng, Nhà nước ghi nhận và tặng nhiều danh hiệu cao quý. Trong năm 2015, nhân kỷ niệm 70 năm Ngày thành lập viện, Chủ tịch nước đã ra quyết định phong tặng tập thể viện Huân chương Lao động hạng nhất, ghi nhận những đóng góp của những cán bộ y tế dự phòng trong việc phòng, chống dịch bệnh, bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Quy định chặt chẽ để bảo đảm sức khỏe lái xe
Bộ Giao thông vận tải và Bộ Y tế vừa ban hành Thông tư liên tịch số 24/2015/TTLT-BYT-BGTVT, có hiệu lực từ ngày 10-10-2015, quy định về tiêu chuẩn sức khỏe của người lái xe. Từ khi còn là dự thảo, thông tư này đã nhận được nhiều ý kiến đóng góp của các cơ quan quản lý nhà nước, nhà chuyên môn cũng như đông đảo người dân. Theo khẳng định của Bộ Y tế, những quy định trong thông tư nhằm bảo đảm sức khỏe cho lái xe để họ đủ điều kiện tham gia giao thông an toàn. Gặp chị Nguyễn Thị Mai (Thanh Xuân, Hà Nội), chị níu lấy tôi, hỏi: “Chị mới biết thông tin, theo quy định mới về tiêu chuẩn sức khỏe tài xế, nhiều người cận thị sẽ bị cấm lái xe. Chị bị cận thị như thế này thì không được lái xe à? Thế này chị đi làm bằng gì? Đưa đón con đi học sao được?”. Tôi phải giải thích cho chị, không phải cứ bị cận thị là không được lái xe. Căn cứ vào quy định của Thông tư 24, những người có dùng kính điều chỉnh nhưng thị lực vẫn dưới 4/10 sẽ không được lái xe gắn máy. Những người có dùng kính nhưng đo thị lực vẫn dưới 5/10 không được lái xe ô tô hạng B1. Thông tư quy định cụ thể tình trạng bệnh, tật không đủ điều kiện để lái xe theo các hạng xe tương ứng. Thông tư cũng bỏ quy định về cân nặng, thể lực, chiều cao, vòng ngực của người lái xe. Thay vào đó là quy định những người bị gù, vẹo hoặc quá ưỡn cột sống; cứng, dính cột sống bất kỳ nguyên nhân nào ảnh hưởng tới chức năng vận động sẽ không được lái xe hạng A2 và B2 trở lên. Với người lái xe hạng B1, không được điều khiển xe khi có một trong các dị tật: Rối loạn tâm thần cấp đã chữa khỏi hoàn toàn nhưng chưa đủ 6 tháng; rối loạn tâm thần mạn tính không điều khiển được hành vi; chóng mặt do các nguyên nhân bệnh lý; cụt, mất chức năng một bàn tay hoặc một bàn chân và một trong các chân, tay còn lại không toàn vẹn. Với những người lái xe các hạng A2, A3, A4, B2, C, D, E, FB2, FC, FD, FE, không được điều khiển xe nếu có một trong các dị tật sau: Rối loạn tâm thần cấp đã chữa khỏi hoàn toàn nhưng chưa đủ 24 tháng; rối loạn tâm thần mạn tính… Bên cạnh đó, thông tư quy định việc khám sức khỏe đối với người lái xe, khám sức khỏe định kỳ đối với lái xe ô tô và cơ sở y tế thực hiện khám sức khỏe. Theo Bộ Y tế, người lái xe phải có trách nhiệm cung cấp thông tin đầy đủ, trung thực về tình trạng sức khỏe, tiền sử bệnh, tật của bản thân và chịu trách nhiệm trước pháp luật về thông tin đã cung cấp. Đồng thời, tuân thủ các hướng dẫn, chỉ định của nhân viên y tế trong quá trình thực hiện khám sức khỏe; chủ động khám lại sức khỏe sau khi điều trị bệnh hoặc khi bị tai nạn gây ảnh hưởng đến việc lái xe.
Infonet
Thái Nguyên đình chỉ tạm cơ sở giẫm lên người chữa bệnh 1 tháng
Sở Y tế tỉnh Thái Nguyên đã có công văn gửi Bộ Y tế để xem việc day, ấn, vê, đạp lên người có nằm trong y văn để chữa bệnh hay không và tìm biện pháp quản lý. Thời gian gần đây, các phương tiện truyền thông liên tiếp đưa tin về trường hợp bà Phạm Thị Phú, ở thành phố Sông Công, tỉnh Thái Nguyên dùng chân "giẫm đạp" lên người bệnh. Hầu hết báo chí đều cho rằng, việc chữa bệnh của bà Phú là thiếu cơ sở khoa học và đề nghị ngành Y tế sớm đưa ra kết luận. Về phần mình, ông Nguyễn Vy Hồng - Giám đốc Sở Y tế Thái Nguyên cho biết Sở Y tế Thái Nguyên đã có công văn gửi Bộ Y tế về sự việc. Ông Hồng cho biết qua sự việc này báo chí đưa rất nhiều về việc bà Phú ở Sông Công có hoạt động tẩm quất, ngành y tế qua kiểm tra đã nắm bắt được thông tin. Ông Hồng cho biết "bà Phú không có chuyên môn về y tế, qua các phương diện của bà Phú không thuộc quản lý của y tế. Tuy nhiên, từ trước đến nay, chúng tôi vẫn chưa nhận được một ý kiến, đơn thư nào phản ánh từ phía người dân về hoạt động tẩm quất, xâm hại đến quyền lợi của họ". Ông Hồng khẳng định thông tin chủ yếu từ dư luận của báo chí, để xác định các hoạt động đấy có vi phạm hay không vi phạm cũng cần xác định, khẳng định lại từ phía các cơ quan có chuyên môn. Sở Y tế Thái Nguyên đã đã có văn bản gửi UBND thành phố Sông Công làm rõ hoạt động của bà Phú và báo cáo với Sở Y tế về vấn đề này. Cho đến lúc này, UBND thành phố Sông Công đã có quyết định tạm đình chỉ cơ sở này trong vòng 1 tháng. Hiện tại, ông Hồng cho biết, Sở cũng đã báo cáo với Bộ Y tế qua Vụ Y học cổ truyền, trong đó, Sở Y tế Thái Nguyên đang cần làm rõ nội dung: Hoạt động về day, ấn, dẫm, vê có trong y văn không. Nếu trong y văn có công nhận thì nó thuộc quản lý của y tế. Còn nếu trong y văn không thừa nhận thì đó chỉ là các hoạt động dân gian và sẽ thuộc chính quyền địa phương quản lý, kiểm soát hoạt động kinh doanh có đúng như trong mục đích trong giấy phép kinh doanh được cấp không. "Cho đến lúc này, chưa có thiệt hại cho người dân, có chăng chúng tôi chỉ đề nghị dù hoạt động tẩm quất, không phải khám bệnh, hoặc khám bệnh thì phải hiện đại, tổ chức tẩm quất phải có phòng vì để như thế không đảm bảo mỹ quan". Trước sức ép từ dư luận, đoàn của Sở Y tế đã kiểm tra cơ sở của bà Phú và cơ sở của bà có giấy phép hoạt động kinh doanh. Một lần nữa, ông Hồng khẳng định: Nếu nằm trong y văn, chúng tôi sẽ quy định hành nghề nếu hoạt động ngoài phạm vi sẽ xử lý vi phạm đúng quy trình. Khi hành nghề phải được cấp phép, được hoạt động trong phạm vi được hành nghề, đúng quy định của luật khám chữa bệnh. Khi vi phạm có thể thu hồi giấy phép, xử lý vi phạm về kinh tế.
Thanh niên
Nhiều mẫu rau tồn dư thuốc bảo vệ thực vật quá mức
120 mẫu các loại rau lá: muống, ngót, mồng tơi đã được Cục An toàn thực phẩm (ATTP), Bộ Y tế lấy mẫu kiểm nghiệm nhanh để xác định hàm lượng tồn dư hóa chất bảo vệ thực vật (BVTV). Các mẫu rau này được lấy tại 150 quầy kinh doanh ở 6 chợ đầu mối tại Hà Nội bao gồm: La Khê, Long Biên, Đền Lừ, chợ đêm HTX Văn Quán, chợ Dịch Vọng Hậu, chợ Minh Khai. Thời gian lấy mẫu khảo sát được thực hiện từ tháng 8 - 12.2014. Kết quả cho thấy: 13/120 mẫu xét nghiệm định lượng xác định có tồn dư hóa chất Carbofuran vượt giới hạn cho phép (chiếm 10,83%); 12/120 mẫu (10%) có tồn dư hóa chất Cypermethrin. Có 9/120 mẫu rau tồn dư cùng lúc cả hai loại hóa chất trên (chiếm 7,5%). Ngoài ra, trong số 40 mẫu có tồn dư thuốc BVTV, có 38 mẫu là rau sản xuất tại Hà Nội, 2 mẫu là rau sản xuất tại tỉnh khác. Trong đó, 14/40 là rau muống; 21/40 là rau ngót và 5/40 mẫu rau mồng tơi có tồn dư thuốc BVTV. Kết quả nghiên cứu này được công bố tại Hội thảo khoa học về y tế dự phòng tổ chức tại Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư cuối tuần qua tại Hà Nội. Ông Nguyễn Thanh Phong, Cục trưởng Cục ATTP, cho biết nếu hàm lượng tồn dư ở ngưỡng cho phép, rau đó vẫn đảm bảo để chế biến, sử dụng cho bữa ăn gia đình. Để kiểm soát tốt hơn nguồn thực phẩm tươi sống, một số địa phương cũng đã xây dựng mô hình chợ an toàn kiểm soát nguồn gốc rau quả, thực phẩm từ đầu nguồn và dự kiến sẽ trang bị dụng cụ test nhanh để phát hiện, hóa chất tồn dư trong thực phẩm, rau quả. Tuy nhiên với các test nhanh thì chỉ cho phép nhận diện, sàng lọc một số hóa chất, giúp định tính “có” hay “không” hóa chất đó, chứ không xác định được ngưỡng an toàn trong thực phẩm, rau. Muốn định lượng chất tồn dư đó có gây nguy hại hay không phải được thực hiện trong phòng xét nghiệm. Do đó, để đảm bảo chất lượng rau an toàn thì cốt lõi vẫn phải kiểm soát là từ nguồn trồng, chăm bón, thu hoạch theo quy trình. Theo Viện Dinh dưỡng quốc gia, thuốc BVTV nếu có lượng tồn dư quá cao trong rau quả là tác nhân thường gặp trong các vụ ngộ độc, có thể gây rối loạn thần kinh T.Ư, nhức đầu, nôn mửa, mất ngủ, giảm trí nhớ, ở mức độ nặng hơn có thể tổn thương thần kinh ngoại biên dẫn tới liệt, trường hợp nặng có thể dẫn tới tử vong. Để an toàn, người tiêu dùng nên mua các loại rau ăn củ, thân lá, hoa, quả có chất lượng, hình thức đúng như đặc tính giống của nó; nên sử dụng rau phù hợp mùa, hạn chế ăn rau, củ trái mùa. Chọn rau tươi không dập nát, không có mùi lạ, và nên mua tại các cửa hàng rau an toàn, các cơ sở cung cấp rau theo hợp đồng hoặc các nơi bán rau cố định có cam kết bảo đảm an toàn; tại cửa hàng đã có kiểm tra của các cơ quan chức năng cấp chứng nhận rau sạch an toàn. Theo khuyến cáo của Phòng Giám sát ngộ độc thực phẩm, Cục ATTP, khi chế biến tại gia đình, tất cả các loại rau cần được rửa sạch trực tiếp dưới vòi nước chảy hoặc rửa trong chậu nhưng phải thay nước nhiều lần tới khi sạch trước khi chế biến. Nếu phát hiện rau có màu sắc, mùi vị lạ thì tuyệt đối không được dùng làm thức ăn cho người hoặc gia súc.
Đại đoàn kết
Nghệ An: Hàng ngàn sinh viên tham gia ngày hội hiến máu “Sắc đỏ dòng Lam”
Hàng ngàn bạn trẻ TP.Vinh, tỉnh Nghệ An sôi nổi tham gia ngày hội hiến máu tình nguyện mang tên “Sắc đỏ dòng Lam” hưởng ứng khẩu hiệu “Hiến máu cứu người - một nghĩa cử cao đẹp”. Ngày 4/10/2015, tại TP Vinh, Hội Chữ thập đỏ tỉnh Nghệ An cùng CLB Ngân hàng máu sống Thành Vinh phối hợp tổ chức chương trình ngày hội hiến máu tình nguyện “Sắc đỏ dòng Lam”, với khẩu hiệu “Hiến máu cứu người - một nghĩa cử cao đẹp”. Ngày hội hiến máu tình nguyện thu hút hàng ngàn học sinh, sinh viên các trường ĐH, CĐ và người dân trên địa bàn TP. Vinh tham gia. Mục tiêu đề ra trong ngày hội “Sắc đỏ dòng Lam” sẽ thu được hơn 500 đơn vị máu của các tình nguyện viên. Sau hai năm thành lập, CLB ngân hàng máu sống Thành Vinh đã tổ chức 8 chương trình hiến máu lớn, tiếp nhận 3.400 đơn vị máu, đồng thời các thành viên trong câu lạc bộ đã hỗ trợ 550 đơn vị máu trực tiếp cho 500 bệnh nhân gặp tình huống khẩn cấp tại các bệnh viện trên địa bàn toàn tỉnh. Được biết, hiện nay trên địa bàn tỉnh Nghệ An có 6 CLB hiến máu tình nguyện với gần 1.000 thành viên. Trong năm 2014, qua các ngày hội hiến máu tình nguyện đã ban tổ chức đã tiếp nhận khoảng 20.000 đơn vị máu bổ sung vào ngân hàng máu cho các bệnh viện, giúp giảm bớt các khó khăn, áp lực của ngành y tế đang trong tình trạng thiếu hụt nguồn cung ứng máu.
Dân trí
Khánh Hòa lo ngại sốt xuất huyết diễn biến phức tạp vào những tháng cuối năm
Theo Sở Y tế tỉnh Khánh Hòa, tính đến cuối tháng 9/2015, địa phương này đã ghi nhận hơn 2.700 ca mắc sốt xuất huyết (SXH) Dengue, tăng hơn 322% so với cùng kỳ năm ngoái. Ngoài ra, Sở Y tế tỉnh Khánh Hòa cũng cho biết, hiện tỉnh này đã ghi nhận 1 trường hợp tử vong do SXH. Sở Y tế tỉnh Khánh Hòa thừa nhận SXH Dengue trên địa bàn hiện đang diễn biến phức tạp. Tại công văn về việc tăng cường công tác phòng chống dịch bệnh SXH vào những tháng cuối năm 2015, Sở Y tế Khánh Hòa yêu cầu Trung tâm Y tế Dự phòng tăng cường kiểm tra, giám sát công tác phòng chống dịch bệnh SXH Dengue trên địa bàn để có biện pháp phòng chống hiệu quả, đặc biệt là tại các địa phương có số ca mắc cao, có nguy cơ bùng phát dịch… Sở Y tế Khánh Hòa yêu cầu các bệnh viện, Trung tâm Y tế các huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn chuẩn bị đầy đủ thuốc men, dịch truyền, máu, vật tư y tế… đồng thời tổ chức tốt việc thu dung, cách ly điều trị bệnh nhân nhằm hạn chế tối đa các trường hợp tử vong. Các bác sỹ cho biết, bệnh SXH Dengue thường có biểu hiện rất cấp tính như sốt cao đột ngột, kéo dài 2 đến 7 ngày, đi cùng với các triệu chứng đau đầu, chán ăn, buồn nôn, đau hốc mắt, đau cơ, đau khớp và có biểu hiện xuất huyết ở các mức độ khác nhau: da đỏ xung huyết, ban xuất huyết, đốm xuất huyết, chảy máu chân răng, chảy máu mũi… Theo các chuyên gia y tế, những trường hợp nặng, bệnh tiến triển dẫn tới tình trạng sốc: vật vã, li bì, mạch nhanh, huyết áp tụt, hôn mê và có thể tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
Cần Thơ: Phẫu thuật thành công ca ruột thừa và thận trái nằm trong lồng ngực
Bác sĩ La Văn Phú, Trưởng khoa ngoại Tổng hợp Bệnh viện Đa khoa TP Cần Thơ, cho biết, các bác sĩ của khoa này vừa phẫu thuật thành công cho bệnh nhân bị thoát vị hoành phức tạp, ruột thừa và thận trái nằm trong lồng ngực. Ngày 22/9/2015, bệnh nhân Nguyễn Hồng Nga sinh năm 1961, ngụ ở phường Trường Thành, Thới Lai, Cần Thơ nhập viện trong tình trạng đau tức ngực, ăn chậm tiêu. Tại đây, được các bác sĩ khoa ngoại tổng hợp khám lâm sàng, chụp XQ và chụp cắt lớp ngực bụng, chẩn đoán thoát vị hoành trái phức tạp và chỉ định phẫu thuật. Ca mổ kéo dài khoảng 2 giờ đồng hồ, trong quá trình phẫu thuật các bác sĩ ghi nhận cơ hoàng trái có 1 lỗ thoát vị kích thước khoảng 10x12cm. Toàn bộ ruột non, manh tràng, đại tràng lên, đại tràng ngang, mạc nối lớn và thận trái chui qua lỗ thoát vị nằm trong khoang màng phổi trái, chèn ép làm xẹp phổi trái và đẩy tim lệch sang bên phải. Các bác sĩ đã tiến hành gỡ dính, đưa các tảng thoát vị xuống ổ bụng, tạo hình cơ hoành trái, dẫn lưu khoang màng phổi trái. Bác sĩ Phú cho biết, đây là một trường hợp thoát vị hoành phức tạp ít gặp với nhiều tạng thoát vị chui vào khoang màng phổi gây chèn ép phổi và trung thất; đặc biệt ruột thừa nằm trong lồng ngực nếu bị viêm sẽ rất khó chẩn đoán và có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm đến tính mạng. Hiện tại sức khỏe bệnh nhân ổn định và có thể xuất viện trong vài ngày tới.
Hơn 1.000 sinh viên bị kiến ba khoang “tấn công”
Trong thời gian gần đây, cuộc sống của sinh viên ở Ký túc xá Đại học Quốc gia TPHCM bị xáo trộn bởi kiến ba khoang. Tính đến nay (2/10) có khoảng 1.200 sinh viên bị kiến “tấn công”, trong đó có hơn 500 ca nặng đang được điều trị.
Phòng 8 người thì 7 người bị kiến đốt
Theo nhiều bạn sinh viên, dù đã được báo trước là tới mùa mưa sẽ có kiến ba khoang “tấn công” nhưng không ngờ tình hình lại “nghiêm trọng” như hiện nay. Bạn Nguyễn Quảng Bá Đông (sinh viên năm 2, trường ĐH Khoa học tự nhiên) ở khu B KTX ĐHQG TPHCM, cho biết, phòng có 6 người thì 5 người bị kiến ba khoang “hành hạ”. Chỉ có một bạn mới chuyển vào ở là chưa bị kiến đốt. “Em bị kiến đốt khoảng 2 tuần trước. Giai đoạn đầu chỉ nổi mụn nước nhưng sau đó tiếp tục nổi mụn mủ. Chỗ mụn nước chỉ ngứa thôi còn mụn mủ thì nóng hơn, khi tắm thì cảm giác đau rát và nóng như bị bỏng vậy. Dù rất đau nhưng em phải tắm ngày tới 3 lần để xoa thuốc điều trị”, Đông nói. Đông cho biết, không hiểu vì sao bị kiến đốt vài chỗ mà vết thương lại lan rộng khắp cơ thể. Vài chỗ là vết thương đơn lẻ, sau 10 ngày vùng tổn thương khô lại và kéo da non, hết sẹo. Nhưng có vùng lan rất rộng và chỉ biết trông chờ vào việc điều trị, không biết khi nào mới khỏi. Cảm giác rát, ngứa âm ỉ khiến việc ăn mặc khó khăn; học tập hết sức vất vả. Đồng cảnh ngộ, Nguyễn Hữu Khương (sinh viên năm 2, ĐH Nông lâm TPHCM) cũng ở khu B cho biết, phòng có 8 người thì hết 7 người bị bệnh do kiến ba khoang gây ra. Khương bị kiến đốt cách đây 10 ngày, lúc nào ngủ cảm thấy ngứa và kiểm tra thì phát hiện kiếm ba khoang trong chăn. “Bị kiến ba khoang đốt khó chịu không thể tưởng. Sưng hết cả mắt. Phải nghỉ học 2 ngày. Mắt không mở ra được. May là em chỉ bị tổn thưởng mắt trái chứ bị mắt phải nữa chắc không thấy đường đi”, Khương kể lại thời kỳ “khủng hoảng” vì kiến đốt phải nghỉ học. Thời điểm đó, Khương xuống Trạm y tế KTX xin thuốc về bôi đến 5 ngày thì vùng mắt mới lành.
Kết hợp nhiều biện pháp để phòng, chống kiến ba khoang
Trao đổi với PV Dân trí, Ông Trần Thanh An, Giám đốc Trung tâm Quản lý KTX ĐHQG TPHCM (gọi tắt là Trung tâm), cho biết, hiện tượng sinh viên đang mắc phải là bệnh viêm da tiếp xúc do côn trùng mà chủ yếu là kiến ba khoang gây ra. Đây là đợt cao điểm của kiến ba khoang. Trung tâm đã vận động các em yên tâm vì đây không phải là bệnh nguy hiểm nhưng rõ ràng ảnh hưởng đến sức khỏe, kết quả học tập. “Hôm nay, chúng tôi đã mời Trung tâm y tế dự phòng của quận Thủ Đức và TP đến bàn bạc để tìm phương án phòng chống tốt nhất. Chúng tôi không thể chủ quan với số lượng hơn 500 sinh viên đang điều trị. Tính đến nay đã có khoảng 1.200 sinh viên mắc bệnh do kiến gây ra, nhiều bạn bị nhẹ bôi thuốc đã khỏi. Có thể nói đây là con số lớn so với tất cả các nơi. So với cùng thời điểm này, năm ngoái có 215 ca bệnh”, ông An nói. Theo ông An, phòng và chống là chính chứ hy vọng hết cũng rất khó vì kiến ba khoang xuất hiện và gây hại là hiện tượng tự nhiên. Trong 3 ngày qua trời nắng nên kiến xuất hiện giảm đáng kể. Nhưng tối hôm qua (1/10) trời mưa đến 3 giờ sáng, Trung tâm tiếp tục động viên các bạn sinh viên cố gắng tạo ra sự đề kháng tốt nhất bằng nhiều hình thức tuyên truyền như: tờ rơi, phát thanh, truyền hình, clip; nhắc nhở sinh viên đóng kín cửa hạn chế kiến bay vào. “Chiều nay và sáng mai, chúng tôi phải lên Bệnh viện Da liễu để trao đổi thêm về chuyên môn để điều trị cho các em tốt hơn. Hiện nay phát đồ điều trị chia làm 2 loại. Loại phát đồ điều trị nhanh thì mất từ 4 - 5 ngày là xong. Có những cái trường hợp nặng hơn (vết thương lan rộng) thì phải mất 10 - 12 ngày mới ổn định được. Hiện nay trên cả nước chưa có phát đồ điều trị chuẩn đối với bệnh do kiến ba khoang gây ra”, ông An nói. Ông An cho biết thêm, từ năm 2007, kiến ba khoang cũng có nhưng ít, chưa thành hiện tượng lớn. Quanh KTX còn nhiều vườn cây rậm rạp, thời gian qua mưa nhiều gây ngập tổ nên kiến ba khoang bay ra. Mà đặc điểm của loại kiến này là cứ thấy ánh sáng là đến. Hiện nay, Trung tâm đưa ra phương pháp dùng đèn để nhử kiến. Đặt chậu nước phía dưới bóng đèn để hút kiến vào đó. “Nếu hiệu quả thì chúng tôi sẽ nhân rộng. Thời gian tới sẽ kết hợp nhiều biện pháp phòng chống như phun thuốc trong và ngoài KTX để hạn chế kiến ba khoang”, ông An nói.
Cách phòng tránh kiến ba khoang
Kiến ba khoang đốt rất đau và trong bụng có chứa một chất độc giống như giống như chất cantharidin ở sâu ban miêu. Gần đây, các nhà côn trùng học đã xác định là chất pederin có độc tính gấp 12 – 15 lần rắn hổ. Peredin có trong máu của kiến, thậm chí khi kiến chết khô 8 năm sau thì độc tính vẫn tồn tại. Do cơ thể loài kiến này có chất độc và vi khuẩn cộng sinh nên khi tiếp xúc với da tạo nên viêm da, thối thịt giống như bị tạt axit. Một số người không biết đã lấy tay giết kiến sau đó vô tình sờ lên mặt hoặc gãi lên da đã tạo ra những vùng tổn thương dài. Vị trí hay gặp ở những vùng hở như: cổ, mặt, cánh tay, cẳng tay, cẳng chân, đôi khi cũng thấy ở thân mình vùng kín do kiến bám vào quần áo, khi mặc chúng tiếp xúc trực tiếp vào da. Tính chất của vết thương là ban đỏ mụn nước, mụn mủ, chợt loét nông trên da, rát và ngứa âm ỉ không thành cơn. Nên đóng kín cửa, buông rèm, làm lưới ngăn côn trùng, buổi tối không nên ngồi gần các nguồn sáng như bóng đèn. Mặc quần áo dài, quan sát kỹ đồ vật trước khi sử dụng, giũ sạch khăn mặt, khăn lau, quan sát kỹ trước khi lau. Có thể bẫy kiến ba khoang bằng cách đặt một bóng đèn ở ngoài căn nhà, phía dưới có đặt chậu nước, kiến sẽ bị ánh sáng phản chiếu, thu hút đến và chết ở chậu nước. (Trích cẩm nang hướng dẫn của Trạm y tế KTX ĐHQG TPHCM)
Nhà thuốc “tự phong” thành Siêu thị Dược phẩm Y tế
Sở Y tế thành phố chỉ cấp phép cho công ty cổ phần dược phẩm Bennet mở chi nhánh nhà thuốc tại quận 1 trên diện tích 20m2. Tuy nhiên, công ty này đã tự phong mình thành siêu thị dược phẩm, đồng thời mở mặt bằng rộng gấp nhiều lần được cấp phép. Ông Bùi Minh Trạng, Chánh thanh tra Sở Y tế thành phố, cho biết, đơn vị này vừa thực hiện công tác thanh kiểm tra đột xuất đối với cơ sở kinh doanh dược phẩm hoạt động theo ủy quyền của công ty cổ phần dược phẩm Bennet tại số 201 Nguyễn Thị Minh Khai, phường Nguyễn Cư Trinh, quận 1. Theo đó, đoàn thành tra đã ghi nhận một số sai phạm tại đơn vị này. Cụ thể, trong quá trình thẩm định, Sở Y tế chỉ chấp thuận cấp phép hoạt động cho công ty trên theo mô hình kinh doanh nhà thuốc. Tuy nhiên, thực tế kiểm tra, công ty đã “tự phong” nhà thuốc thành Siêu thị Dược phẩm Y tế Hoàng Kim Pharmarworld. Theo ông Bùi Minh Trạng, việc công ty tự trưng bảng hiệu siêu thị dược là vi phạm quy định quảng cáo bởi công ty chỉ được cấp phép kinh doanh theo loại hình nhà thuốc. Sau khi tự phong nhà thuốc thành siêu thị, công ty trên đã tiến hành quảng bá rầm rộ trên một số trang thông tin điện tử và website riêng của mình với nội dung nhấn mạnh đến thương hiệu siêu thị dược đầu tiên tại Việt Nam để “câu khách”. Ngoài ra, Sở Y tế cấp phép cho công ty Bennet mở nhà thuốc với diện tích 20m2. Tuy nhiên, trên thực tế công ty trên đã cơi nới diện tích kinh doanh rộng gấp nhiều lần được cho phép. Mặt khác, vị trí mà “Siêu thị Dược phẩm Y tế Hoàng Kim Pharmarworld” kinh doanh là địa chỉ của Trung ương Hội Chữ thập Đỏ Việt Nam. Ông Bùi Minh Trạng cho hay, Thanh tra Sở Y tế đã yêu cầu công ty gỡ bỏ bảng hiệu siêu thị dược, đồng thời buộc công ty phải thu hẹp diện tích kinh doanh theo hồ sơ được cấp phép. Nếu đơn vị không tuân thủ các quy định của pháp luật, Sở Y tế sẽ đình chỉ hoạt động. Về vấn đề công ty kinh doanh tại địa chỉ của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam, Sở Y tế sẽ đề xuất với các ban ngành liên quan xem xét về vấn đề cho thuê mặt bằng có đúng quy định hay không bởi trên nguyên tắc, các tổ chức chính trị xã hội nhà nước không được cho thuê lại trụ sở làm việc. Liên quan đến sự việc trên, trao đổi với phóng viên, loại hình dược phẩm chưa có quy định nào cho phép lập siêu thị. Sở Y tế sẽ tiến hành hậu kiểm và xử lý nghiêm các sai phạm đã được thanh tra ghi nhận.
Nước uống collagen có thể gây hại cho sức khỏe
Các loại nước uống collagen - còn gọi là đồ uống “sắc đẹp”- thường hứa hẹn sẽ mang lại làn da rạng rỡ không tì vết và mái tóc bóng mượt. Tuy nhiên sự thực là chúng không đem đến cho bạn vẻ trẻ trung như mong muốn và việc dùng quá liều còn có thể dẫn đến những vấn đề sức khỏe về lâu dài. Nước collagen được quảng cáo là có những đặc tính chống ô xi hóa và chống lão hóa đang hiện diện ngày càng nhiều trong các siêu thị và nhà thuốc. Tuy nhiên, người tiêu dùng thường nhầm lẫn rằng những đồ uống “sắc đẹp” này cung cấp các chất dinh dưỡng tương tự - hoặc tốt hơn - nước trái cây. Họ thường nghĩ chất dinh dưỡng có trong nước uống “sắc đẹp” là đủ để giúp ích cho cơ thể, nhất là trong việc giúp da căng mịn. Song sự thực là hàm lượng chất dinh dưỡng trong nước ép trái cây cao hơn và được hệ tiêu hóa hấp thu hiệu quả hơn so với các đồ uống “sắc đẹp”. Các chuyên gia cũng lưu ý rằng quan niệm sai lầm phổ biến nhất về các đồ uống “sắc đẹp” là ở chỗ người dùng nghĩ rằng chỉ cần uống chúng là sẽ có làn da đẹp và khỏe mạnh. Đồ uống “sắc đẹp” đã bị thổi phồng về khả năng tẩy độc, giảm cân, cải thiện hoạt động tiêu hóa cũng như hiệu quả ngang với chế độ ăn cân bằng. Các chuyên gia khuyên người sử dụng những đồ uống này cần nhớ về liều lượng các vitamin và muốn khoáng. Quá liều vitamin và muối khoáng có thể xảy ra do phối hợp các chế phẩm bổ sung một cách bất hợp lý. Hàm lượng vitamin của một số đồ uống “sắc đẹp” có thể cao hơn hàm lượng trong bảng thành phần dinh dưỡng, và việc đưa vào cơ thể lượng muối khoáng và vi chất dinh dưỡng quá cao có thể gây độc. Ví dụ, nếu một người vừa uống vitamin tổng hợp lại vừa sử dụng thực phẩm chức năng thì hậu quả có thể là bị thừa vitamin A và D, điều này không chỉ gây hại cho sức khỏe mà còn để lại những hậu quả lâu dài. Cũng cần nhớ rằng các đồ uống “sắc đẹp” không thể thay thế cho bữa ăn lành mạnh và không phải là con đường nhanh chóng để có làn da khỏe đẹp. Có rất ít bằng chứng ủng hộ hiệu quả của những chế phẩm bổ sung này đối với sức khỏe.
Phát hiện trứng gà chuyển màu đen gây hoang mang
Luộc trứng ăn, một phụ nữ bàng hoàng phát hiện trứng màu trắng chuyển màu đen. Sự việc này sau khi được chia sẻ đã khiến đông đảo người sử dụng tỏ ra vô cùng hoang mang. Mới đây chị N.T.T.H ở Hà Nội chia sẻ về việc sau khi chị luộc trứng bóc vỏ và dầm trong nước mắm để ăn thì chị bàng hoàng phát hiện phần tiếp xúc với nước mắm bị đen. Theo như chị kể trước đây thì chuyện này chưa bao giờ xảy ra cả. Sau đó chị chia sẻ lên mạng xã hội để tìm hiểu nguyên nhân cũng như tìm câu trả lời: liệu trứng hay nước mắm không an toàn?. Chị cho biết: “Hôm qua mình có bỏ trứng vào nước mắm để ăn. Bình thường mình vẫn hay tưới nước mắm lên trứng xong trộn cơm ăn luôn nhưng hôm nay mình lại bóc vỏ ra bỏ vào nước mắm. Vì bận con quá nên 30 phút sau mình mới ăn.Tuy nhiên khi lật quả trứng lên định dầm thì thấy trứng chuyển sang màu đen, mình không hiểu tại sao lại như vậy bởi trứng này là trứng gà mẹ mình gửi từ quê lên nên chắc chắn không có vấn đề gì rồi. Chỗ đen ấy là do tiếp xúc với nước mắm còn phần không tiếp xúc thì trắng nguyên”. Sau khi hình ảnh quả trứng được dầm trong nước mắm có màu đen được chia sẻ, có rất nhiều ý kiến xung quanh vấn đề này. Nickname Linh Sunny cho rằng: “Luộc trứng gà chị để ngoài không khí lâu chẳng cần tiếp xúc gì nó đã bị ố vàng rồi. Còn việc trứng gà bị một nửa đen, nửa trắng theo mình là do nước mắm và không khí không giống nhau gây ra phản ứng”. “Cái này là do nước mắm! Chị gái mình làm thủ kho ở một công ty nước mắm nên biết muốn ăn nước mắm chuẩn thì phải xem thành phần của nước mắm. Nước mắm nguyên chất tự nhiên thì thường gồm muối biển và cá thì mới chuẩn. Bản thân nước mắm ấy cũng thường mặn chát chứ không ngọt. Hiện tại cũng có rất nhiều loại nước mắm được bày bán trên thị trường là hàng nhái, hàng giả thì rất nhiều thành phần hóa học”, nickname Hoài Song nói. Tuy nhiên một số nickname khác lại cho rằng hiện tượng đổi màu của quả trứng là vô cùng bình thường. “Có thể do nước mắm nhiều đạm nhiều sắt quá nên trứng bị đổi màu”,"Nó chỉ là phản ứng chất khi trứng và nước mắm tiếp xúc với nhau thôi, không sao đâu" hay, “Nhà mình cũng thường xuyên sử dụng và thấy trứng cũng bị đổi màu như vậy, theo mình đây là chuyện bình thường”. Trao đổi về vấn đề này, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh - Viện Công nghệ thực phẩm, ĐH Bách Khoa Hà Nội cho rằng hiện tượng này là hoàn toàn bình thường. Sở dĩ như vậy bởi có một số chất trong nước mắm như sắt nó sẽ phản ứng kết tủa với protein ở trên trứng thì sẽ làm cho trứng có màu đen. PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh giải thích: "Cũng như khi ta ăn nước rau, ta vắt chanh vào thì nước rau cũng sẽ biến thành màu khác như màu rau thành màu hồng. Nó chỉ là phản ứng bình thường không nguy hại gì đối với cơ thể".
Cẩn thận với đồ ăn chiên, nướng
Các dẫn chất của HCAs hình thành từ quá trình chiên, nướng thực phẩm giàu protein có thể gây ung thư trực tràng, ruột, tuyến vú và đặc biệt là gan. Chẳng hiểu có phải là mốt hay không khi ở TP HCM các làng nướng mọc lên như nấm; nhan nhản trên các vỉa hè, người ta đặt những lò nướng khói bay mịt mù, hương thơm tỏa ra ngào ngạt với đầy sức quyến rũ, gọi mời! Công bằng mà nói, những món nướng tỏa mùi hấp dẫn ấy ngon thì thật là ngon nhưng nhiều công trình nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng có mối liên hệ giữa các món thức ăn nướng già lửa và cơ chế hình thành ung thư.
HCAs cực kỳ độc hại
Các nhà khoa học đã khám phá ra một chất cực kỳ độc hại đối với bộ gien của cơ thể sinh vật. Chất này được hình thành từ quá trình chiên nướng ở nhiệt độ cao các loại thức ăn giàu protein (thịt, cá, tôm...). Các chất này được gọi là các axít amin dị vòng (thường được viết tắt là HCAs). Đối với cơ thể người, các HCAs được chuyển hóa để biến đổi thành các dẫn chất có khả năng gây đột biến ở vài loại tế bào, đồng thời tạo ra những kết hợp mới có khả năng gây nhiễm độc gien. Đối với những thức ăn luộc hoặc loại thực phẩm được làm chín trong nước như kho, ninh... ở nhiệt độ dưới 100 độ C, hầu như không có HCAs. Trái lại, những loại thực phẩm được nướng già lửa; thịt, cá đút lò, xông khói thì HCAs xuất hiện nhiều nhất ở những phần giòn, phần cháy khét của thực phẩm. Nhiều công trình nghiên cứu khoa học đã chứng minh được độc tính của các chất HCAs. Thử nghiệm trên chuột và động vật linh trưởng, dẫn chất HCAs gây ung thư ở nhiều cơ quan. Nếu cho loài gặm nhấm dùng HCAs, ung thư sẽ xuất hiện ở phổi, kết tràng, ruột, tuyến vú và đặc biệt là ở gan. Đối với cơ thể người, các dẫn chất của HCAs có thể gây ung thư niêm mạc kết tràng, trực tràng, ruột, tuyến vú và đặc biệt là ở gan. Các chất HCAs không phải là chất biến dưỡng của cơ thể, không do cơ thể tạo ra mà do môi trường bên ngoài xâm nhập vào. Con người mỗi ngày đưa vào cơ thể một lượng nhỏ HCAs từ không khí, khói xe, khói bếp và đặc biệt những thức ăn nướng quá lửa sẽ cung cấp HCAs nhiều nhất cho cơ thể.
Những điều cần lưu ý
Nếu quyết định chọn phương cách nướng để làm cho bữa ăn tăng thêm phần hấp dẫn thì nên lựa chọn lò nướng có nhiệt độ đều. Nướng cá, thịt nên để thức ăn xa nguồn lửa và tránh xa khói bếp vốn dĩ rất giàu HCAs. Tránh tưới dầu mỡ lên thực phẩm đem nướng vì có thể làm cho dầu mỡ rơi vào lửa phụt cháy, khiến nhiệt độ tăng lên và tạo ra nhiều HCAs. Những chất HCAs gây ung thư thường xuất hiện ở mặt ngoài các miếng thịt nướng, cá chiên ở nhiệt độ cao. Nói chung, để đề phòng ung thư, nên tránh ăn thịt nướng già lửa (đã bị carbon hóa) và không nên sử dụng nước thịt đó để dùng làm nước chấm. Điều không kém quan trọng đối với sức khỏe của người làm bếp là khói nấu ăn phải được hút đi (nhất là ở nhà hàng, quán ăn, bếp ăn tập thể...). Để hạn chế HCAs từ thực phẩm nướng, người ta thực hiện phương cách sau: Cho thêm một axít amin như tryptophan hoặc đường vào thịt trước khi nướng vì những chất này có khả năng ngăn cản sự tạo thành HCAs. Nhưng sự thêm thắt này không phải là tối ưu vì nếu thêm vào ít thì vẫn có khả năng tạo HCAs còn nếu thêm vào nhiều quá sẽ tạo ra những loại amin độc khác. Tại Mỹ, Úc và một số nước Tây Âu, ngành công nghiệp thực phẩm chế biến bắt đầu nghiên cứu để tạo ra một loại mùi hương của thực phẩm nướng không phải là HCAs để thêm vào những loại thức ăn được chế biến ở nhiệt độ thấp.
Bố mẹ đang "đầu độc" con trẻ bằng nước ngọt đóng chai
Mặc dù biết tác hại của nước ngọt đóng chai nhưng không ít các ông bố bà mẹ vẫn cho trẻ uống hàng ngày. Lý do đơn giản là: “Vì chúng thích”.
Thưởng con bằng nước ngọt
Chị Bình ở Thanh Xuân, Hà Nội có đứa con gái học lớp 6, trong nhà chị lúc nào cũng mua sẵn một thùng nước ngọt đóng chai để sẵn. Chị làm như vậy để khi nào con gái chị thích thì lấy uống, hàng ngày không bị hỏi xin tiền đi mua nữa. Em gái chị Bình mách chị “em nghe nói uống nước ngọt sẽ làm cho giòn xương đấy” thì chị Bình bảo: "Ừ chị biết. Nhưng cháu nó thích thì biết làm thế nào". Anh Vinh ở Định Công, Hà Nội cũng có cách chiều con y hệt. Nhà anh Vinh có hai bé trai, một bé 10 tuổi, một bé 7 tuổi. Cả hai đứa con của anh Vinh đứa nào cũng mê …nước ngọt. Tủ lạnh nhà anh Vinh lúc nào cũng sắp đầy các loại nước ngọt như , C2, 7 up, sprite...Vợ anh Vinh cằn nhằn thì anh gạt đi. Anh Vinh nói “Báo bây giờ toàn báo vớ báo vẩn. Lúc thì bảo nước ngọt có hại, lúc thì bảo không. Báo thì nói uống sữa đậu nành làm giảm bản lĩnh, báo kia lại nói ăn thoải mái không việc gì…Túm lại là nói linh tinh hết. Người ta sản xuất ra để uống, có nghĩa là uống được. Nếu mà có hại thì ai cho sản xuất. Vả lại, chết có số cả. Bây giờ mà ngồi mà lo vớ lo vẩn như thế thì chỉ có nước nhịn. Cô có bắt con cô nhịn được không?!”. Không chỉ con anh Vinh nghiện nước ngọt mà ngay bản thân anh Vinh cũng rất mê món đồ uống này. Anh nghiện nước ngọt từ thời sinh viên. Ngày chưa lấy vợ, anh đã là một chàng thanh niên “em chã” vì bệnh béo phì. Mới đây, anh Vinh bị xây xẩm mặt mày, phải đi cấp cứu ở Viện 198. Bác sĩ cho biết, may mà anh đến viện kịp thời chứ nếu không thì đã phải chạy thận cả đời vì suýt mắc chứng … suy thận. Sau đợt nằm ở bệnh viện về, anh Vinh quyết tâm từ bỏ thói quen uống nước ngọt để làm gương cho con. Cũng giống như chị Bình, anh Vinh, hiện nay không ít phụ huynh mặc dù được khuyên không nên cho con uống nước ngọt đóng chai nhưng họ vẫn cho con uống với một lý do hết sức đơn giản: “Vì chúng thích”. Có người, thậm chí còn dùng chai nước ngọt làm phần thưởng mỗi khi con được điểm 10. Họ không biết rằng, chỉ vì chiều theo sở thích của con nên đã vô tình “đầu độc” chính đứa con của mình.
Một lon nước ngọt = một liều "thuốc độc"
Theo các chuyên gia, thông thường, nước ngọt có gas chứa các acid như malic, tartric, citric, phosphoric... cộng với chất đường. Đó là các tác nhân làm hủy hoại men răng, tác động không tốt đến dạ dày. Hiện nay, nhiều loại nước ngọt có gas chứa phosphoric, khi hấp thu nhiều vào cơ thể sẽ làm suy giảm chất vôi trong xương, lâu ngày sẽ gây loãng xương; xương sẽ xốp và dễ gãy... Những người uống quá nhiều nước ngọt (2 lon mỗi ngày) có khả năng cao mắc các bệnh dưới đây: Trong nước ngọt có ga tiềm ẩn các chất gây ung thư như methylmadizole. Theo các nhà khoa học, đường trong loại đồ uống giải phóng ra insulin loại chất nuôi dưỡng các khối u. Chất tạo màu trong nước ngọt có chứa 2 chất ô nhiễm gây ra ung thư ở động vật – 2-methylimidazole và 4-methylimidazole. Isabel Drake, một nhà nghiên cứu tại Đại học Lund (Thụy Điển) cũng cho biết, những người uống nhiều nước ngọt có ga sẽ có nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt cao hơn 40% so với bình thường. Theo một nghiên cứu mới công bố trên tạp chí Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention (Mỹ), những phụ nữ mãn kinh “ghiền” thức uống ngọt có nhiều nguy cơ phát triển thể ung thư tử cung, được gọi là ung thư nội mạc tử cung týp 1 phụ thuộc vào estrogen. Thông tin từ tờ An ninh Thế giới, năm 2013, trong một hội thảo về thận được tổ chức Mỹ, các nhà khoa học thuộc Đại học Y khoa Osaka, Nhật Bản và Đại học Case Western Reserve ở Cleveland, Mỹ đã đưa ra một báo cáo khiến nhiều người giật mình. Báo cáo gây chấn động này cảnh báo những người yêu thích sử dụng nước ngọt như một loại đồ uống thường xuyên, với 2 lon nước ngọt mỗi ngày sẽ dẫn đến suy thận. Bởi nước ngọt làm tăng lượng muối trong máu, đồng thời tăng protein trong nước tiểu (protein niệu). Tiến sĩ Ryhei Yamamoto, người tham gia cuộc nghiên cứu, phát biểu: "Trong nước ngọt đóng lon, các nhà sản xuất dùng đường fructose - hay còn gọi là đường trái cây để tạo vị ngọt. Tuy nhiên, fructose làm gia tăng sự nhạy cảm của thận với angiotensin II, một protein điều chỉnh sự cân bằng muối”. Khi muối được tái hấp thu vào thận dưới sự tác động của nước ngọt sẽ khiến cơ thể bị mắc những căn bệnh nghiêm trọng như tiểu đường, béo phì, suy thận, cao huyết áp... Thêm một khuyến cáo nữa của Hội Tim mạch Mỹ, trong một lon nước ngọt có dung tích 350ml thường chứa 7 muỗng cà phê đường. Trong khi đó mỗi ngày, trẻ em chỉ được phép tiêu thụ không quá 3 muỗng cà phê đường. Như vậy nếu một ngày bạn cho con bạn uống một chai nước ngọt thì lượng đường vào cơ thể con bạn vượt hơn gấp đôi tiêu chuẩn cho phép. Đó là chưa kể cơ thể còn phải tiêu thụ glucose từ những thực phẩm khác nữa. Do vậy nếu việc uống từ một đến hai đồ uống có đường mỗi ngày tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường 26%, so với những người uống một lần mỗi tháng. Uống một lần mỗi ngày làm tăng nguy cơ 15%.
Bệnh viện quá tải kỷ lục vì dịch bệnh "cấp tập"
Bệnh nhân nội trú tại BV Nhi đồng đã xô đổ mọi kỷ lục quá tải trước đây và thiết lập kỷ lục mới với 2.099 ca bệnh (sáng 5/10) và đang tiếp tục gia tăng, chưa có dấu hiệu chững lại. Đại diện bệnh viện khẳng định, trước đó,chưa bao giờ số bệnh nhân điều trị nội trú tại đây lên tới 2.000 ca.
Hành lang phòng bệnh cũng không còn chỗ chen
Cảnh tượng kinh hoàng về sự quá tải đang diễn ra tại các bệnh viện Nhi Đồng trên địa bàn TPHCM. Sốt xuất huyết, tay chân miệng, bệnh hô hấp… đang tăng nhanh khiến bệnh nhi tại thành phố và các tỉnh thành lân cận ùn ùn kéo đến. Bệnh viện đã căng hết mình, nỗ lực cứu chữa nhưng mỗi ngày trôi qua, số bệnh nhi lại tăng thêm. Gương mặt bơ phờ, thất thần bởi mất ngủ triền miên cùng với nỗi lo cho bệnh tình của đứa con thơ khiến chị Phạm Thị Tình (32 tuổi, ngụ tại Bà Rịa Vũng Tàu) trở nên tiều tụy. Luôn tay cầm chiếc quạt giấy phe phẩy cho đứa con thơ gần 7 tháng tuổi đang thiếp đi vì kiệt sức sau những cơn ho, chị cho biết: “Mới hơn nửa tháng, con em đã 2 lần nhập viện vì bệnh viêm phổi, lần nào hai mẹ con cũng phải nằm hành lang vì mỗi giường trong khoa bệnh đã có từ 3 đến 4 bé chen chúc”. Nhưng mẹ con chị Tình vẫn còn may mắn vì kiếm được chỗ trải chiếu nghỉ lưng, bởi không ít người phải bế trẻ trên tay vì hành lang đã kín chỗ. “Cháu tôi nhập viện đã 3 ngày rồi, nhưng vẫn chưa có được chỗ nằm trong phòng bệnh. Tối đến khi người qua lại đã vãn, tôi trải chiếu nằm ngoài hành lang, nhưng sáng ra phải tìm chỗ khác để mọi người lấy lối đi”, bà Trần Thị Lan (54 tuổi, ngụ tại Long An) xót xa nhìn đứa cháu trai mới hơn 3 tuổi, mặt mày đã tái nhợt đi vì sốt xuất huyết hành hạ. Thông tin từ đa số các bậc phụ huynh khi được hỏi lý do chuyển viện đều cho biết, họ xin chuyển trẻ lên bệnh viện thành phố là vì không yên tâm với chất lượng điều trị ở tuyến cơ sở. Một phụ huynh cho hay: “Ở đây bác sĩ có chuyên môn giỏi và đủ thuốc men, phương tiện chữa trị. Để con nằm ở bệnh viện tỉnh tôi không yên tâm. Lỡ có vấn đề gì, họ trở tay không kịp, khi đó có hối cũng đã muộn”. Lý do mà người lớn cho là đúng ấy đã vô tình đẩy con trẻ vào cảnh “màn trời chiếu đất” mang thân bệnh vật vờ ngoài hành lang để chờ đến lượt được bác sĩ thăm khám hoặc gọi vào phòng bệnh kiểm tra và cấp thuốc. Không chỉ chịu đựng những cơn sốt cao, ho sặc sụa, đau nhức khắp cơ thể, các cháu còn phải đối mặt với hàng loạt nguy cơ bị nhiễm chéo khi phải sống chung môi trường oi bức, ngột ngạt với hàng loạt các bệnh lây nhiễm khác.
Tình trạng quá tải đã xô đổ mọi kỷ lục
Ngày 5/10, TS.BS Ngô Ngọc Quang Minh, Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp bệnh viện Nhi Đồng 1 cho biết: Số lượng bệnh nhi đến khám và điều trị tại bệnh viện trong vòng 1 tháng qua đang tăng rất nhanh. Nếu tháng 8 mỗi ngày chỉ có khoảng hơn 5 nghìn bệnh nhi khám và điều trị ngoại trú thì trong tháng 9 số lượng bệnh đã tăng lên hơn 6 nghìn ca mỗi ngày. Trong khi đó, bệnh nhân nội trú đã xô đổ mọi kỷ lục quá tải trước đây và thiết lập kỷ lục mới với 2.099 ca bệnh (sáng 5/10). Đại diện bệnh viện khẳng định, chưa bao giờ số bệnh nhân điều trị nội trú tại đây lên tới 2.000 ca nhưng hiện tại số bệnh nhân đã vượt cột mốc trên, đang tiếp tục gia tăng, chưa có dấu hiệu chững lại. Toàn bệnh viện chỉ có 1.400 giường thực kê, để đối phó với tình trạng quá tải tại các khoa bệnh trọng yếu, bệnh viện đã kê thêm giường, thêm băng ca, tăng cường khám sàng lọc… nhưng vẫn không đủ đáp ứng. Trước tình trạng bệnh nhân tràn ra hành lang, bệnh viện phải che chắn nắng gió bằng mái che tạm để hạn chế sự tác động của môi trường ảnh hướng xấu đến việc điều trị. Bệnh nhân đông, gây áp lực lên giường bệnh chỉ là sự hiện hữu bên ngoài bởi sự căng thẳng đến tột độ đang “dội bom” lên đầu y bác sĩ. “Chúng tôi đã phải tăng thêm bàn khám, tăng thêm giường bệnh điều trị trong ngày theo yêu cầu, cắt cử y bác sĩ làm cả giờ trưa để khám và điều trị cho các bé. Chúng tôi không muốn để bất kỳ bệnh nhi nào đến bệnh viện mà phải ra về khi chưa được thăm khám… bệnh viện đã vận hành hết công suất, từ nhân viên cho đến lãnh đạo tất cả đều đang căng hết sức mình”, TS.BS Lê Bích Liên, Phó giám đốc bệnh viện chia sẻ. Cũng theo TS. Bích Liên, các loại bệnh ở trẻ như tay chân miệng, sốt xuất huyết, bệnh hô hấp thường tăng theo mùa và đạt đỉnh vào thời điểm cuối năm. Dự báo trước vấn đề trên, bệnh viện đã có kế hoạch chuẩn bị ứng phó, như tăng cường tập huấn chuyên môn chuyển giao kỹ thuật cho y tế cơ sở, tăng cường hệ thống khoa bệnh vệ tinh tại nhiều bệnh viện tuyến tỉnh… Nhưng năm nay nhiều loại bệnh gia tăng đột biến cùng lúc đã gây ra rất nhiều khó khăn. Không chỉ quá tải bệnh nhân nhẹ, số bệnh nhân nặng nhập viện (chiếm khoảng 30% bệnh nhân nội trú) cũng gây quá tải lên cơ sở vật chất, trang thiết bị vốn đã xuống cấp hoặc chưa được cung ứng đầy đủ theo kế hoạch của Bộ Y tế, gây khó khăn cho bác sĩ khi thực hành công tác chuyên môn. Để bảo vệ bản thân, gia đình tránh khỏi nguy cơ mắc các loại bệnh trong mùa dịch, TS. Bích Liên khuyến cáo cộng đồng hãy nâng cao ý thức vệ sinh môi trường, giữ gìn nhà cửa sách sẽ thoáng mát, tăng cường vệ sinh cơ thể cho trẻ, đồng thời đảm bảo nguồn cung cấp dinh dưỡng giúp các bé tăng sức đề kháng.
Mất mạng vì thuốc nam trôi nổi
Đang điều trị bệnh về gan, nhưng với suy nghĩ “có bệnh vái tứ phương” không ít bệnh nhân đã dừng điều trị để đi tìm các loại thuốc nam, thuốc đông y của thầy lang trôi nổi trên thị trường. Đến khi thuốc nam cũng bó tay họ mới quay trở lại viện thì đã hết cơ hội điều trị.
“Treo giải” cho thuốc nam chữa được viêm gan B
Trước đó, tháng 3/2014, Khoa Cấp cứu (BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương) tiếp nhận điều trị một bệnh nhân nam (32 tuổi, ở Hoài Đức, Hà Nội), Bệnh nhân này là một doanh nhân thành đạt, có một công ty chuyên sản xuất vàng hương xuất khẩu. Khi bị viêm ban B mạn tính, lại chuẩn bị lập gia đình nên bệnh nhân không lựa chọn điều trị bằng thuốc kháng vi rút mà đi tìm mua nhiều thuốc bổ gan theo lời quảng cáo của các thầy lang và đồn thổi trên mạng. Sau 2 tháng tẩm bổ bằng cách uống các bài thuốc nam này, bệnh nhân xuất hiện suy gan cấp được gia đình đưa vào BV Nhiệt đới Cấp cứu. “Thế nhưng lúc này đã quá muộn, tế bào gan của bệnh nhân bị phá hủy không không chế được và bệnh diễn biến thành teo gan cấp. Dù đã được hồi sức tích cực và tìm nguồn ghép gan nhưng do không tìm được người hiến gan phù hợp nên bệnh nhân đã tử vong”, bác sĩ điều trị khoa Cấp cứu (BV Bệnh nhiệt đới Trung ương) cho biết. Một bệnh nhân khác, nam giới, 33 tuổi đang được điều trị viêm gan B ổn định thì bỗng dưng một thời gian dài không thấy bệnh nhân này đi tái khám. Đến tháng 7/2015 bệnh nhân được đưa đến khoa Cấp cứu (BV Bệnh nhiệt đới Trung ương) trong tình trạng suy gan tiến triển không hồi phục và đã tử vong. BS Nguyễn Trung Cấp, phụ trách khoa Cấp cứu cho biết, theo như người nhà bệnh nhân kể lại, bệnh nhân đang điều trị viêm gan B ổn định thì nghe mách bảo nấm lim xanh chữa gan rất tốt nên tự bỏ thuốc mua nấm lim xanh uống. Sau 3 tháng bệnh gan tiến triển tăng lên, bệnh nhân suy gan tiến triển không hồi phục và tử vong. Hiện còn một bệnh nhân nam giới (58 tuổi) là một luật sư thành đạt đang nằm viện trong tình trạng tổn thương tế bào gan, xơ gan ứ mật, có chỉ định phải ghép gan. Bệnh nhân này cũng được chẩn đoán viêm gan B nhiều năm nay nhưng không đến viện điều trị mà chỉ dùng các loại thuốc nam theo mách bảo. Sau vài năm uống thuốc nam thì nay bệnh nhân xuất hiện tình trạng tổn thương tế bào gan, xơ gan ứ mật, đang được điều trị tích cực và chờ ghép gan nhưng chưa có tạng hiến. Người thân gia đình bệnh nhân này cho biết, quá hối hận vì không động viên bệnh nhân điều trị Tây y mà cứ nghĩ uống thuốc nam cho lành. Nay gia đình cũng đưa ra “giải thưởng", nếu thầy lang nào quảng cáo chữa khỏi được xơ gan cho bệnh nhân này thì gia đình sẵn sàng thưởng toàn bộ số tiền bằng chi phí một cuộc ghép gan (khoảng 2 - 3 tỷ đồng). Còn nếu không chữa được được rất mong thầy lang hiến gan để bệnh nhân được ghép.
Không có cơ sở khoa học
BS chuyên khoa II Nguyễn Quan Tuấn, Trưởng khoa Truyền nhiễm BV Bạch Mai, cho biết: Tại khoa ông, tình trạng ngộ độc thuốc nam do người bệnh bỏ điều trị về uống thuốc các thầy lang theo truyền miệng rất nhiều. “Trong nhiều loại bệnh, thuốc đông - tây y kết hợp sẽ mang lại hiệu quả điều trị, trong đó có cả bệnh lý về gan. Tuy nhiên thuốc nam phải tinh khiết, phải là những bài thuốc y học cổ truyền được thừa nhận chứ không nên dùng thuốc nam trôi nổi trên thị trường theo lời đồn thổi của dân gian. Đặc biệt với viêm gan vi rút, không thuốc đông y nào tiêu diệt được vi rút mà chỉ mang tính bổ trợ, vì thế người bệnh không nên bỏ điều trị để uống thuốc nam trôi nổi rất nguy hiểm”, BS Tuấn cảnh báo. Cùng quan điểm này, BS Cấp cho biết gặp khá nhiều trường hợp ngộ độc thảo dược để điều trị bệnh. Đặc biệt với các bệnh nhân viêm gan mạn tính do phải điều trị lâu dài nên người bệnh có tâm lý rất mệt mỏi, chán nản và bỏ điều trị Tây y để điều trị bằng các loại thảo dược được đồn thổi, truyền miệng... theo kinh nghiệm của số ít người. “Như với nấm lim xanh, đến nay tài liệu chính thống nào khẳng định nó có tác dụng thần diệu như lời đồn thổi của dân gian, chưa kể việc dùng nấm tươi, chưa qua tinh chế có thể có những chất không tốt với sức khỏe”, BS Cấp khẳng định. Trong khi đó, BS Tuấn đưa quan điểm mới nhất trên thế giới trong việc điều trị các bệnh viêm gan vi rút, đó phải là quá trình điều trị suốt đời, kể cả khi không tìm thấy vi rút trong máu. “Đặc biệt với viêm gan vi rút, đến nay tôi có thể khẳng định, không có bất cứ loại thuốc Đông y, thuốc Nam nào tiêu diệt được vi rút viêm gan B, C mà chỉ mang tính bổ trợ. Vì thế người bệnh không nên bỏ điều trị theo phác đồ để uống thuốc nam trôi nổi rất nguy hiểm, thậm chí mất mạng như những bệnh nhân trên”, BS Tuấn cảnh báo.
Chưa rõ nguyên nhân khiến 2 bé tử vong sau khi ăn cá lóc nướng
Cuối tháng 9 vừa qua, tại tỉnh Đồng Tháp nhiều người dân hoang mang khi hay tin có hai trẻ tử vong sau khi ăn thịt cá lóc nướng. Tuy nhiên, theo ngành chức năng, chưa đủ căn cứ để kết luận đây là vụ ngộ độc thức ăn. Cụ thể vào ngày 25/9/2015 gia đình ông Lê Văn Tro ngụ ấp Tân Mỹ, xã Tân Phước, huyện Lai Vung (Đồng Tháp), có chế biến món cá lóc nướng. Khoảng 17h cùng ngày, 5 thành viên trong gia đình là ông Lê Văn Tro (61 tuổi), cháu Bùi Lê Khánh Băng (25 tháng tuổi), cháu Nguyễn Ngọc Mai Trâm (6 tuổi), cháu Nguyễn Phúc Đạt (6 tuổi) và cháu Lê Thành Nghĩa (4 tuổi) đã cùng ăn món này. 4 đứa trẻ ăn hết phần thịt cá, nội tạng còn lại và phần xương đầu cá thì ông Lê Văn Tro ăn. Sau khi ăn đến khoảng 2h sáng ngày 26/9, cháu Đạt và cháu Nghĩa xuất hiện triệu chứng nóng, tiêu chảy (4 lần đi tiêu trong khoản 1-2h sáng). Đến 7h ngày 26/9, gia đình đưa cháu Đạt và cháu Nghĩa đến phòng mạch bác sĩ Thủy tại chợ Long Thành, huyện Lai Vung tiêm thuốc và cho thuốc về uống. Đến khoảng 16h30, thấy cháu Đạt và cháu Nghĩa đi tiêu chảy có giảm nhưng mệt, gia đình đưa 2 cháu đến phòng mạch bác sĩ Tâm ở xã Vĩnh Thạnh, huyện Lấp Vò và được cho thuốc uống. Đến 1h sáng ngày 27/9, gia đình thấy cháu Nghĩa sốt cao, lơ mơ nên đưa cháu đến Bệnh viện Đa khoa huyện Lai Vung, sau đó tiếp tục đưa cháu Đạt đến. Tại đây 2 cháu được tiêm thuốc, truyền dịch nhưng cả 2 tiếp tục sốt cao và kèm theo co giật. Khoảng 4h ngày 27/9, gia đình xin chuyển Đạt và Nghĩa sang BVĐK Sa Đéc điều trị.Trong quá trình điều trị, 2 cháu vẫn có biểu hiện sốt cao, co giật và tiêu chảy, gia đình tiếp tục xin chuyển 2 cháu lên Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP.Hồ Chí Minh) điều trị. Đang làm thủ tục chuyển viện thì khoảng 9h cùng ngày cháu Nghĩa tử vong và được chẩn đoán là “Theo dõi viêm não, viêm màng não”. Cháu Đạt tiếp tục được chuyển lên Bệnh viện Nhi đồng 1 điều trị. Đến 14h ngày 28/9, cháu Đạt tử vong với chẩn đoán “Sốc nhiễm trùng, nhiễm trùng huyết đường tiêu hóa, tiêu chảy cấp”. Hai cháu còn lại là Mai Trâm và Khánh Băng chiều ngày 26/9 cũng xuất hiện tiêu chảy nhẹ và được gia đình tự mua thuốc uống. Hiện tại cháu Mai Trâm vẫn khỏe. Riêng cháu Khánh Băng cũng bị tiêu chảy nhẹ và gia đình lo sợ nên đưa cháu đến BVĐK Sa Đéc điều trị, hiện sức khỏe đã ổn. Chi cục ATVSTP tỉnh không thực hiện được việc lấy mẫu thức ăn và bệnh phẩm để phân tích kiểm nghiệm (do hết thức ăn để lấy). Trong quá trình điều tra chưa phát hiện dịch bệnh khu vực xung quanh nhà bệnh nhân. Kết luận nhanh của Chi cục ATVSTP cho thấy, dựa vào các triệu chứng, qua điều tra thu thập các thông tin thì món cá lóc nướng chưa đủ căn cứ để kết luận đây là vụ ngộ độc thức ăn. Qua thông tin của Chi cục ATVSTP tỉnh và trao đổi với Trung tâm Y tế huyện Lai Vung, Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh nhận định đây là một vụ nhiễm trùng, nhiễm độc thức ăn điển hình (không phải ngộ độc thực phẩm), dẫn đến sốc nhiễm trùng, nhiễm trùng huyết gây tử vong cho 2 trẻ. Cũng không loại trừ viêm não, màng não vì lý do BVĐK Sa Đéc đã chẩn đoán nguyên nhân tử vong của cháu Lê Thành Nghĩa là “Theo dõi viêm não, viêm màng não”. Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh cũng đã có các bước xử lý như cử cán bộ phối hợp với Trung tâm Y tế huyện Lai Vung điều tra vụ việc, lấy mẫu xét nghiệm để xác định chẩn đoán (tại BVĐK Sa Đéc và tại nhà bệnh nhân); xử lý nhanh như một ổ dịch não mô cầu như: giám sát điều tra người tiếp xúc, lấy mẫu người tiếp xúc gần để xét nghiệm, cho các đối tượng tiếp xúc gần uống kháng sinh dự phòng, xử lý môi trường, tuyên truyền giáo dục sức khỏe. Mới đây, ông Đoàn Tấn Bửu, Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Đồng Tháp, cho biết đã lấy mẫu máu bệnh nhân gửi lên Viện Pasteur TP.Hồ Chí Minh xét nghiệm xem tử vong vì lý do gì, có phải liên quan đến viêm não, viêm màng não không. Dự kiến khoảng giữa tháng 10 sẽ có kết quả.