Nhân dân
Hướng tới xã hội hóa chương trình methadone
Sau gần sáu năm triển khai, chương trình điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng methadone tại Việt Nam đã mang lại nhiều lợi ích về sức khỏe, kinh tế và an ninh xã hội. Đây là cơ sở vững chắc để đạt mục tiêu đến hết năm 2015 sẽ có 80 nghìn người nghiện các chất dạng thuốc phiện tại hơn 40 tỉnh, thành phố được điều trị bằng methadone, tương đương 42% tổng số người nghiện ma túy trên toàn quốc.
Một vốn bảy lời
Vượt gần 70 km cung đường gập ghềnh sỏi đá, chúng tôi đến xã đặc biệt khó khăn Ẳng Nưa, huyện Mường Ẳng (Điện Biên). Đi bộ thêm 5 km đường lầy lội vì hai ngày mưa rả rích, chúng tôi đến nhà anh chị Lò Văn Cường ở bản Cang. Hai vợ chồng anh đang xới lại mảnh đất sau nhà để tăng gia thêm rau ăn. Một bé trai chừng tám tuổi và bé gái hơn 10 tuổi chạy quanh khoảng sân lớn nô đùa. Để có khung cảnh yên bình đó, là cả một sự cố gắng vượt qua chính bản thân để chiến đấu với ma túy. Anh Cường nhớ lại: Thời gian dính vào hê-rô-in đã bảy năm rồi. Sau ba năm thì phát hiện nhiễm HIV. Kể từ khi phát hiện bị nhiễm HIV, tôi hoang mang và chán nản, càng lao vào ma túy. Bệnh tật và ma túy đã cướp đi những phút giây hạnh phúc của gia đình nhỏ. Tài sản cứ “đội nón” ra đi, làm được đồng nào cũng chỉ để hút, chích hê-rô-in. Thậm chí có những hôm trong túi không còn tiền mua ma túy, tôi về nhà đánh đập vợ con lấy tiền để đi thỏa mãn cơn nghiện. Đến một ngày Cường lếch thếch trở về, thấy hai đứa con đang khóc khản giọng, mặt mũi nhem nhuốc, nói mẹ đang cấp cứu ở bệnh viện huyện. Vì tuyệt vọng khi bao lần khuyên nhủ chồng không được nên người vợ trẻ đã quyên sinh. May mắn, hôm đó bà ngoại lên trông cháu đã kịp thời phát hiện đưa vào bệnh viện cấp cứu. Sau hôm đó, tôi đã thức tỉnh và quyết tâm làm lại cuộc đời vì chính bản thân và gia đình. Được sự giúp đỡ của các bác sĩ Trung tâm y tế huyện Điện Biên, ngoài việc uống thuốc ARV (thuốc kháng vi-rút), tôi còn được giới thiệu tham gia chương trình điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng methadone. Hiện nay, sức khỏe của tôi đã ổn định. Ngoài việc uống methadone miễn phí, chúng tôi cũng được vay vốn từ ngân hàng dành cho hộ gia đình khó khăn và được hướng dẫn đầu tư phát triển mô hình vườn, ao, chuồng (VAC) mang lại hiệu quả kinh tế cao. Vợ anh Cường, khuôn mặt ửng hồng hạnh phúc, ôm đứa con trai vào lòng, nuớc mắt rưng rưng nói: “Tôi không nghĩ gia đình mình có được sự bình yên như hôm nay. Sau bao nhiêu năm sống trong nước mắt và đau khổ, có những lúc tưởng chừng như không gắng gượng nổi. Vậy mà, giờ đây chúng tôi đã có cuộc sống yên ổn, kinh tế phát triển, con cái được học hành, chăm sóc đầy đủ”. Giám đốc Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh Điện Biên Hoàng Xuân Chiến cho biết: Điện Biên là một trong những tỉnh, thành phố triển khai mô hình điều trị methadone từ rất sớm. Tính đến tháng 8-2015, toàn tỉnh hiện có bảy cơ sở, điều trị cho gần hai nghìn người bệnh. Phần lớn người bệnh đều tuân thủ điều trị tốt và kết quả rất khả quan. Bên cạnh việc duy trì hoạt động của bảy cơ sở, sắp tới Điện Biên sẽ triển khai thêm ba cơ sở nữa. Cục trưởng Phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) Nguyễn Hoàng Long cho biết: Được triển khai từ tháng 5-2008 với sáu trung tâm tại TP Hải Phòng và TP Hồ Chí Minh. Sau ba năm thí điểm chương trình được mở rộng đến 49 tỉnh, thành phố có tỷ lệ người nghiện và nhiễm HIV cao như: TP Hà Nội, Quảng Ninh, TP Hải Phòng, Thái Nguyên, Thanh Hóa, Điện Biên... với 187 trung tâm, nâng tổng số người được điều trị lên đến gần 35 nghìn người và tỷ lệ duy trì là 95%. Cái được nhất của điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng methadone là giảm hoàn toàn nguy cơ lây nhiễm HIV trong nhóm người nghiện, chích hê-rô-in ra ngoài cộng đồng. Bên cạnh đó, chất lượng cuộc sống của những người nghiện được cải thiện rõ rệt, với tỷ lệ thất nghiệp, tội phạm, tệ nạn xã hội liên quan tới ma túy giảm từ 35,96% xuống 24,1%, điểm đánh giá sức khỏe thể chất tăng từ 68 đến 75. Ngoài ra, người nghiện hê-rô-in giảm hoặc ngừng sử dụng hê-rô-in, giảm viêm gan B, C và tử vong do sử dụng quá liều hê-rô-in; kiềm chế được bản thân, giảm các hành vi phạm pháp; cải thiện tình trạng sức khỏe; cải thiện và ổn định các mối quan hệ với gia đình và xã hội, có công việc ổn định hơn và có ích cho cuộc sống. Theo các nghiên cứu trên thế giới một USD chi cho chương trình methadone, sẽ tiết kiệm được bảy USD cho các vấn đề khác phát sinh như pháp luật, y tế.
Gỡ khó cho chương trình methadone
Hiện rất nhiều địa phương nhận ra hiệu quả của chương trình methadone, tuy nhiên việc mở rộng cơ sở điều trị còn rất nhiều khó khăn do kinh phí còn hạn hẹp. Hai năm gần đây, nguồn tài trợ dành cho công cuộc phòng, chống HIV/AIDS đã bị cắt giảm và sau năm 2015 sẽ cắt giảm hoàn toàn, vì Việt Nam cơ bản đã kìm hãm được số ca nhiễm HIV mới. Trong khi đó, nhu cầu điều trị ở nước ta là rất lớn, còn hơn 63 nghìn người bệnh đang chờ để được điều trị. Sẽ đáp ứng được khi chương trình điều trị methadone được mở rộng khắp 63 tỉnh, thành phố. Song, phần lớn các địa phương hiện đang gặp khó khăn về kinh phí đầu tư cho cơ sở điều trị methadone. Đáng chú ý, nhiều tỉnh chưa xây dựng được cơ sở điều trị methadone, cho nên những người có nhu cầu điều trị hằng ngày phải sang tỉnh bên cạnh để lấy thuốc. Để sang lấy thuốc, một ngày người bệnh đi hàng chục km, cho nên có những người bỏ ngang không theo đủ chương trình điều trị nên đã quay lại sử dụng hê-rô-in. Theo Thứ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long, chương trình điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng methadone là một giải pháp hữu hiệu nhất hiện nay cho công cuộc phòng, chống lây nhiễm HIV. Tuy nhiên, thời gian tới, chương trình sẽ không được cung cấp methadone miễn phí nữa do các nguồn tài trợ từ các tổ chức quốc tế bị cắt giảm. Để chương trình đạt hiệu quả, chúng ta cần áp dụng mô hình xã hội hóa tại các cơ sở điều trị. Khi đó, người bệnh hằng ngày sẽ cùng chi trả một phần kinh phí cho điều trị (hiện nay đã có tỉnh thực hiện theo mô hình này và người bệnh chi trả khoảng 10 nghìn đồng/ngày). Bên cạnh đó, nên lồng ghép tối đa vào các cơ sở sẵn có, đó là dạng cơ sở hai trong một hoặc ba trong một, khi vừa xét nghiệm tự nguyện, vừa điều trị HIV và methadone. Mở rộng cơ sở methadone về cộng đồng, người tham gia có thể đến cơ sở điều trị gần nơi họ sống và làm việc, như vậy tỷ lệ tiếp cận được cơ sở điều trị cũng tăng lên. Đáng chú ý, hiện nay, thuốc methadone đã được sản xuất trong nước, cho nên các địa phương có nhu cầu mở và mở rộng thêm các cơ sở điều trị cần chủ động dành một phần kinh phí từ nguồn ngân sách của tỉnh cho chương trình điều trị methadone.
Nâng cao kiến thức về quản lý bệnh đái tháo đường
Trong hai ngày 29 và 30-8, tại TP Cần Thơ, Cục Quản lý khám, chữa bệnh (Bộ Y tế), Hội Nội tiết đái tháo đường TP Hồ Chí Minh tổ chức lớp đào tạo cho nhân viên y tế về quản lý bệnh đái tháo đường. Đây là lớp đào tạo thứ tư do chính các giảng viên đã được đào tạo từ ba lớp tập huấn từ năm 2012 đến nay tham gia giảng dạy. Đến nay, chương trình đào tạo về đái tháo đường đã đào tạo được 300 giảng viên và hơn 600 nhân viên y tế về quản lý bệnh đái tháo đường. Tại nước ta, trong khi tỷ lệ người mắc đái tháo đường tiếp tục tăng thì một thách thức lớn trong việc tiếp cận và cung cấp các dịch vụ y tế về chăm sóc bệnh đái tháo đường là trình độ cán bộ y tế còn hạn chế. Việc đào tạo lại, đào tạo liên tục, cập nhật những kiến thức mới, chuyên sâu về bệnh đái tháo đường chưa đáp ứng được nhu cầu điều trị.
Vệ sinh môi trường đẩy lùi dịch bệnh lây truyền nguy hiểm
Vệ sinh cá nhân tốt, không còn tình trạng phóng uế bừa bãi, sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh, nhất là cải thiện tình trạng ô nhiễm nguồn nước ăn uống, sinh hoạt… được coi là những giải pháp hữu hiệu, góp phần giảm nguy cơ mắc một số dịch bệnh nguy hiểm lây truyền. Tuy nhiên, tại nhiều khu vực nông thôn ở nước ta, việc thiếu nước sạch, ô nhiễm nguồn nước, người dân thiếu kiến thức trong vệ sinh cá nhân đã dẫn đến tỷ lệ người dân mắc các dịch bệnh lây truyền còn cao. Phó Cục trưởng Phụ trách Quản lý Môi trường y tế (Bộ Y tế), TS Nguyễn Thị Liên Hương nhận định: Tại Việt Nam, một số bệnh dịch nguy hiểm, lây truyền vẫn chưa được khống chế một cách triệt để, cho nên nguy cơ bùng phát các loại dịch bệnh như tiêu chảy, tả, lỵ, thương hàn, giun, sán, tay - chân - miệng… có thể xảy ra bất kỳ thời điểm nào trong năm. Nguyên nhân, các bệnh dịch này đang lưu hành do ở nhiều địa phương chưa làm tốt công tác vận động người dân xây dựng và sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh; chưa chấm dứt được tình trạng phóng uế bừa bãi ở nhiều vùng nông thôn, nhất là vùng miền núi, vùng sâu, vùng xa. Việc thiếu nước sạch, vệ sinh cá nhân kém cũng dẫn đến tỷ lệ người dân mắc các bệnh liên quan đến nước và ô nhiễm môi trường còn cao, nhất là các dịch, bệnh lây truyền qua đường tiêu hóa. Trung bình hằng năm, cả nước ghi nhận khoảng gần một triệu ca tiêu chảy; tỷ lệ nhiễm phối hợp từ hai đến ba loại giun ở miền bắc lên tới từ 60% đến 70% số dân. Điển hình, tình trạng nhiễm giun ở trẻ em trong độ tuổi mẫu giáo (từ hai đến năm tuổi) đang ở mức báo động, như: Nghệ An (77,9%); Thanh Hóa (76,4%); Điện Biên (53%); Lai Châu (54%)... Việt Nam vẫn chưa thanh toán được bệnh giun sán và là một trong những nước có số người nhiễm giun đường ruột cao nhất châu Á, với khoảng từ 20 đến 40 triệu người... Đáng chú ý, ở nước ta đã và đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức trong công tác vệ sinh như quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa, toàn cầu hóa, sự gia tăng dân số, ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu; môi trường sống nhiều nơi ở nông thôn, thành thị, khu công nghiệp, khu dân cư, làng nghề bị ô nhiễm bởi các hóa chất công nghiệp, thuốc bảo vệ thực vật, chất thải trong sản xuất và sinh hoạt. Ngoài ra, ý thức giữ gìn vệ sinh cá nhân, bảo đảm vệ sinh môi trường của người dân còn hạn chế… Nhằm từng bước cải thiện nguồn nước, khắc phục tình trạng phóng uế bừa bãi, nhà tiêu không hợp vệ sinh, cũng như nâng cao ý thức của người dân trong việc vệ sinh cá nhân, nhất là thực hiện Chỉ thị của Chính phủ về việc triển khai Phong trào “Vệ sinh yêu nước nâng cao sức khỏe nhân dân”, thời gian qua, Bộ Y tế đã phối hợp các bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố xây dựng kế hoạch liên ngành và hướng dẫn các địa phương triển khai thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia; các dự án về phòng, chống dịch bệnh, an toàn vệ sinh thực phẩm, xây dựng nhà tiêu hộ gia đình, vệ sinh trong lao động và phòng, chống bệnh nghề nghiệp. Hằng năm, Bộ Y tế tổ chức phát động chiến dịch hưởng ứng Ngày Vệ sinh yêu nước nâng cao sức khỏe nhân dân (ngày 2-7), theo các chủ đề ưu tiên để giải quyết những vấn đề cấp thiết về vệ sinh liên quan đến sức khỏe... Các Bộ: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài nguyên và Môi trường, Xây dựng... tiếp tục vận động người dân thực hiện tốt vệ sinh trong nông nghiệp, bảo đảm thực phẩm cung cấp cho người tiêu dùng được an toàn, vệ sinh. Kiểm soát, khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường và mất vệ sinh trong các làng nghề, khu vực dân cư, nhất là thay đổi tập quán, ý thức trong việc phân loại, thu gom và xử lý chất thải, không vứt rác bừa bãi, giữ gìn vệ sinh, cảnh quan môi trường. Kiểm tra việc thực hiện quy hoạch cấp nước, thoát nước và quản lý chất thải rắn tại các đô thị trên địa bàn toàn quốc... Ngành y tế thường xuyên tổ chức các chiến dịch truyền thông, trong đó tập trung việc tuyên truyền, vận động người dân thực hiện tốt vệ sinh cá nhân như rửa tay bằng xà-phòng, vệ sinh răng miệng, vệ sinh thân thể; thực hiện nếp sống vệ sinh, ăn sạch, uống sạch, ở sạch và rèn luyện thân thể thông qua các phong trào “năm không, ba sạch”. Các địa phương đẩy mạnh quản lý nước thải, rác thải sinh hoạt, rác thải làng nghề và tổ chức định kỳ các đợt tổng vệ sinh đường làng, ngõ xóm; tổng vệ sinh cơ quan, trường học, nơi công cộng và nhà dân để tạo thói quen và nền nếp vệ sinh trong nhân dân… Những năm qua, với sự đầu tư của Chính phủ cho việc cung cấp nước sạch và cải thiện các điều kiện vệ sinh nông thôn; sự nỗ lực của ngành y tế và các bộ, ngành, các tổ chức xã hội, công tác bảo đảm vệ sinh môi trường, nhà tiêu hộ gia đình đã có những cải thiện đáng kể. Hiện nay, tỷ lệ hộ gia đình nông thôn sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh đạt 60%; sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 82% và nhiều chỉ số về sức khỏe của người dân đã được nâng cao rõ rệt. Công tác vệ sinh môi trường, từng bước đẩy lùi dịch bệnh, bảo vệ sức khỏe, hạnh phúc của mỗi người, mỗi gia đình trở thành nét đẹp văn hóa trong đời sống của người dân trên mọi miền đất nước.
Hà Nội mới
Tỷ lệ cận thị ở học sinh THCS đã tăng gấp 10 lần
Đó là thông tin được bác sĩ Lỗ Văn Tùng, Phó Trưởng khoa phụ trách khoa Vệ sinh và Sức khỏe trường học (Viện Sức khỏe nghề nghiệp và môi trường) cho biết tại buổi gặp mặt báo chí về phòng chống bệnh học đường để chuẩn bị cho năm học mới 2015-2016 vừa diễn ra. Được biết, trong 3 căn bệnh học đường phổ biến (gồm: Cận thị, cong vẹo cột sống và răng miệng) thì tỷ lệ cận thị tăng mạnh trong những năm qua. Cụ thể, tỷ lệ cận thị đã tăng gấp 10 lần nếu so sánh nhóm học sinh THCS những năm 1960 và hiện nay. Điều đáng nói là số học sinh nội thành có nguy cơ cận thị cao hơn gấp 3,11 lần so với học sinh vùng ngoại thành. Nguyên nhân gia tăng tỷ lệ cận thị ở học sinh, theo bác sĩ Lỗ Văn Tùng là do các yếu tố liên quan đến môi trường trường học như: Chiếu sáng, bàn ghế, tư thế học chưa phù hợp... Theo khảo sát gần đây cho thấy, vẫn còn không ít phòng học chưa bảo đảm yêu cầu về chiếu sáng (chiếm khoảng 20-30%). Ngoài ra, việc bố trí bàn ghế có kích thước phù hợp cũng quan trọng đối với tư thế ngồi học của học sinh.
Thu hồi thuốc viên nén Doxferxime 200 DT và thuốc nhỏ mắt Dexacol 5ml
Sở Y tế Hà Nội vừa có văn bản gửi các đơn vị y tế trên địa bàn, phòng y tế, chi nhánh Công ty TNHH MTV Dược phẩm trung ương 2 Hà Nội, chi nhánh Công ty cổ phần Dược phẩm 3-2, Công ty TNHH Dược phẩm Bình Trang về việc đình chỉ và thu hồi thuốc viên nén phân tán Doxferxime 200 DT (Cefpodoxime Proxetil Tablets USP 200Mg), số lô: VN9143, Hạn dùng: 8-2-2016, SĐK: VN-10902-10 do Công ty Elegant Drugs Pvt., Ltd (India) sản xuất, Công ty TNHH MTV Dược phẩm trung ương 2 Hà Nội nhập khẩu do thuốc không đạt tiêu chuẩn chất lượng về chỉ tiêu độ hòa tan. Ngoài ra, Sở Y tế Hà Nội cũng ra quyết định đình chỉ và thu hồi thuốc dung dịch nhỏ mắt Dexacol 5ml, số lô: 074141, ngày sản xuất: 2-10-2014, hạn dùng: 2-4-2016, SĐK: VN-16492-12 do Công ty cổ phần Dược phẩm 3-2 sản xuất, mẫu lấy tại Công ty TNHH Dược phẩm Bình Trang (quầy 324, tầng 3, tòa nhà 24T1 - Hapulico) do không đạt tiêu chuẩn chất lượng về chỉ tiêu định lượng Cloramphenicol.
Đã ghi nhận 3 trường hợp mắc viêm màng não do não mô cầu tử vong
Theo Bộ Y tế, trong tháng 8 năm nay, cả nước đã ghi nhận 18 trường hợp mắc viêm màng não do não mô cầu, tăng 10 ca so với tháng trước đó. Tích lũy từ đầu năm đến nay, số mắc do não mô cầu là 72 ca, trong đó đã ghi nhận 3 trường hợp tử vong. So với cùng kỳ năm 2014 (41 ca mắc/3 tử vong), số mắc tăng 75,6%, tử vong tương đương. Trước tình hình trên, Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) khuyến cáo, viêm não, viêm màng não do não mô cầu là bệnh do vi khuẩn rất dễ lây qua đường hô hấp do hít phải các giọt bắn của dịch tiết hô hấp có chứa mầm bệnh. Bệnh có thể gây dịch do nhiều người lành mang trùng (mang vi khuẩn nhưng không biểu hiện bệnh). Nhóm tuổi có nguy cơ mắc bệnh cao nhất là lứa tuổi trẻ và cũng ở nhóm tuổi này có số người lành mang vi khuẩn nhiều nhất. Bệnh xuất hiện đột ngột với triệu chứng như: Sốt cao, đau đầu dữ dội, nôn, cứng gáy, mệt mỏi, có thể có đau họng và xuất hiện các chấm hay mảng xuất huyết, ban xuất huyết hoặc có thể có mụn nước... Do đó, khi có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh cần đi khám sớm, tránh chẩn đoán nhầm với viêm họng thông thường hoặc sốt xuất huyết.
Sức khỏe & Đời sống
Bánh Trung thu, dùng sao cho khỏe và an toàn?
Mặc dù mới tháng 7 âm lịch nhưng trên thị trường đã xuất hiện nhiều dòng sản phẩm bánh trung thu phục vụ nhu cầu đa dạng của người tiêu dùng. Bánh được bày bán khắp nơi, cả trên các vỉa hè và đây cũng là nét đặc trưng mà chỉ có mùa Tết Trung thu mới xuất hiện. Vậy nhưng đối với người tiêu dùng, việc lựa chọn, sử dụng sản phẩm như thế nào để bảo đảm an toàn, phù hợp với chế độ dinh dưỡng? Bài viết dưới đây đề cập tới vấn đề này.
Về dinh dưỡng...
Bánh Trung thu rất ngọt và béo ngậy, do vậy nó cung cấp nhiều năng lượng. Vì bánh giàu năng lượng từ đường và chất béo nên với những trẻ gầy thì ít nguy cơ hơn, còn với trẻ thừa cân béo phì, những người mắc bệnh mạn tính liên quan đến dinh dưỡng lại là một mối nguy cơ lớn đối với sức khỏe. Theo thói quen, thường những trẻ gầy thì lại ít thích ăn, trẻ thừa cân béo phì lại sẵn sàng thanh toán gọn ghẽ, thậm chí bánh càng ngọt càng béo chúng lại càng thích. Vì vậy, sau Tết Trung thu, bao nhiêu công tập luyện, chế độ ăn kiêng trước đó coi như vô ích. Trong bánh có rất nhiều đường và chất béo (trừ một vài loại dành cho người ăn kiêng), ngoài tạo nên hương vị đặc trưng còn là một biện pháp để bảo quản. Về thành phần dinh dưỡng của 1 chiếc bánh dẻo nhân thập cẩm khoảng 170g, nó cung cấp 566 Kcal, 1 bánh dẻo 1 trứng đậu xanh khoảng 176g chứa 648 Kcal (năng lượng gấp 2-2,5 lần bát phở bò). Còn trong 1 cái bánh nướng 176g thập cẩm cung cấp 706 Kcal, 1 chiếc bánh nướng đậu xanh 1 trứng 176g cung cấp 648 Kcal. Lượng bột đường của 1 chiếc bánh dẻo hoặc 1 bánh nướng bằng 2 - 3 bát cơm (1 bát cơm 258g), đường lại chủ yếu ở dạng đường hấp thu nhanh gây tăng đường huyết nhanh. Nếu ăn quá nhiều, ở trẻ béo phì hoặc trẻ rối loạn dung nạp glucose có thể gây ra tiểu đường. Còn ở trẻ biếng ăn, khi ăn 1 miếng bánh vào lúc đói, đường huyết tăng lên sẽ làm trẻ mất cảm giác thèm ăn trong bữa chính và càng làm trẻ chán ăn, gây nên suy dinh dưỡng. Phần lớn chất béo trong bánh từ thịt mỡ là loại chất béo no gây nhiều tác hại, chất béo lấy từ hạt dưa, hạt điều, vừng là có chút acid béo không no có lợi. Lượng chất béo trong 1 chiếc bánh trung thu bằng 1 - 2 lần lượng chất béo trong 1 bát phở bò hoặc phở gà. Chất đạm trong bánh nướng khá cao, thường là đạm động vật, nếu bảo quản không tốt chúng dễ bị ôi, mốc gây ra ngộ độc. Các vitamin trong bánh không nhiều lắm, đồng thời qua chế biến và bảo quản cũng đã hao hụt đáng kể. Ăn bánh khó tiêu do nhiều chất béo, chất đạm động vật, vì vậy chỉ cho trẻ ăn một miếng (bằng 1/8 chiếc bánh) sau bữa ăn là đủ. Ăn xong trẻ cần súc miệng ngay để không sâu răng, đặc biệt là với bánh dẻo sẽ dính chặt vào răng gây sâu răng nhiều hơn. Với trẻ béo phì, nên giới hạn lượng bánh được ăn trong ngày, khẩu phần ăn trong ngày sẽ trừ bớt phần do bánh cung cấp. Nếu ăn 1/2 bánh dẻo hoặc bánh nướng thì trong ngày phải bớt đi khoảng 1 bát cơm và lượng thức ăn tương ứng, đồng thời tăng lượng rau xanh để tống chất béo ra ngoài và ngăn ngừa tăng đường huyết nhanh. Nếu không giảm phần cơm thì nhớ đi bộ thêm 30 phút để tiêu hao bớt năng lượng dư thừa. Với người mắc bệnh mạn tính liên quan đến dinh dưỡng nên lựa chọn các sản phẩm dùng cho người ăn kiêng ít đường và ít chất béo, mặc dù vậy vẫn phải ăn rất hạn chế để kiểm soát lượng đường huyết tăng cao.
Và an toàn thực phẩm
Bánh Trung thu là một sản phẩm có đa dạng các loại thực phẩm, các loại gia vị, phụ gia thực phẩm (chất tạo màu, chất bảo quản, chất chống mốc),... Mỗi loại nguyên liệu đều có nguy cơ mất an toàn thực phẩm: thực phẩm bị ôi thiu, thực phẩm nhiễm các loại nấm mốc, vi khuẩn gây bệnh (nấm mốc, tụ cầu, tả, lỵ,...), nhiễm hóa chất độc hại (chất tăng trọng, kháng sinh, chất bảo quản, hóa chất bảo vệ thực vật, chất tạo màu cấm sử dụng,... do sản phẩm quá thời hạn sử dụng, bảo quản không đúng yêu cầu...). Trong quá trình chế biến, việc không đảm bảo quy trình về vệ sinh: từ sơ chế nguyên liệu, nơi chế biến, dụng cụ chế biến, vệ sinh và sức khỏe của người chế biến sẽ khiến cho sản phẩm không an toàn cho người sử dụng. Như chúng ta thấy, một chiếc bánh Trung thu thường có một gói hút ẩm, mặc dù vậy bánh không bảo quản được lâu (tối đa là 2 tháng sau khi xuất xưởng). Vì lợi nhuận, một số nhà sản xuất, kinh doanh bất chấp các quy định, các công đoạn, các quy trình về an toàn thực phẩm, làm cho sản phẩm dễ bị ô nhiễm có nguy cơ gây ngộ độc thực phẩm cấp tính, mạn tính, bệnh truyền qua thực phẩm và làm ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng cho người tiêu dùng.
Vì sao cần thiết tiêm vắc-xin viêm gan B trong 24 giờ sau sinh?
Việt Nam là quốc gia có tỷ lệ lưu hành bệnh viêm gan B cao, đặc biệt là ở phụ nữ mang thai và trẻ em. Chính vì vậy, tiêm chủng vắc-xin viêm gan B cho trẻ sơ sinh trong 24 giờ sau khi sinh nhằm mục đích phòng chống lây truyền virut viêm gan B từ mẹ sang con là chiến lược của Tổ chức Y tế Thế giới và là chỉ đạo của Bộ Y tế. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới năm 2006, trong những nước tổ chức tiêm vắc-xin viêm gan B trong Chương trình tiêm chủng mở rộng có tới 42% quốc gia thực hiện tiêm cho trẻ sơ sinh trong 24 giờ đầu sau sinh, kể cả các nước đã phát triển như Mỹ, Canada... Để bạn đọc có thêm thông tin chính xác, khoa học về lợi ích của tiêm vắc-xin viêm gan B cho trẻ sơ sinh trong 24 giờ sau khi sinh, SK&ĐS trân trọng giới thiệu bài viết của PGS.TS. Phan Trọng Lân - Viện trưởng Viện Pasteur TP. Hồ Chí Minh.
Tại sao phải tiêm vắc-xin viêm gan B cho trẻ sơ sinh?
Viêm gan B là một bệnh gây ra sưng tấy và hoại tử tế bào gan cấp tính hay mạn tính do virut viêm gan B. Trên thế giới ước tính có khoảng hơn 2 tỷ người (30% dân số) bị nhiễm virut viêm gan B và hơn 400 triệu người bị bệnh gan mạn tính. Hàng năm, ít nhất có khoảng 1 triệu người trên thế giới tử vong do xơ gan và ung thư gan. Tùy theo tỷ lệ viêm gan B mạn tính chia 3 vùng lưu hành: Vùng lưu hành thấp <2% (Bắc Mỹ, Tây Âu, Úc) lứa tuổi nhiễm bệnh thường là người lớn và nhóm nguy cơ (lây truyền qua quan hệ tình dục, truyền máu, tiêm chích không an toàn); Vùng lưu hành trung bình 2-8% (Đông Âu, Nga, Địa Trung Hải, Trung Đông, Nam Mỹ) mọi lứa tuổi đều có thể nhiễm; Vùng lưu hành cao >8% (Trung Quốc, Đông Nam Á, châu Phi) lứa tuổi nhiễm chủ yếu dưới 1 tuổi (lây truyền trong lúc sinh) và lây truyền từ trẻ này sang trẻ khác nên nguy cơ phát triển thành viêm gan B mạn tính cao nhất. Việt Nam là nước thuộc vùng có tỷ lệ lưu hành bệnh viêm gan B cao (khoảng 10-20%) đặc biệt tỷ lệ mang virut viêm gan B ở phụ nữ có thai từ 10-16% và ở trẻ em là 2-6%.
Các đường lây truyền virut viêm gan B
Lây từ mẹ qua con (chu sinh): trẻ sơ sinh là nguồn nhiễm virut viêm gan B chủ yếu ở nhiều nước trên thế giới. Lây truyền virut từ mẹ sang trẻ trong lúc sinh rất dễ dàng. Nếu mẹ có HBsAg+ và HBeAg+ thì 90% trẻ sinh ra sẽ bị nhiễm virut viêm gan B. Nếu mẹ chỉ mang HBsAg+ thì khoảng 10% trẻ bị nhiễm. Lây truyền trong bào thai rất hiếm xảy ra, ước tính khoảng dưới 2% trong hầu hết các nghiên cứu. Chưa có bằng chứng cho thấy virut VGB lây truyền qua đường nuôi con bằng sữa mẹ. Lây truyền từ trẻ qua trẻ: giải thích cho hầu hết những trường hợp nhiễm virut viêm gan B ở trẻ lớn. Lây truyền thường xảy ra ở nhà, bệnh viện nhi, trường học và nhà trẻ. Cơ chế lây truyền từ trẻ qua trẻ có thể liên quan đến sự tiếp xúc các vết thương, vết trầy xước nhỏ ở da, niêm mạc có chảy máu, hay dịch tiết của vết thương. Virut viêm gan B cũng có thể lây truyền bằng cách tiếp xúc với nước bọt thông qua vết cắn, vết trầy xước khác ở da và cũng như qua sự nhai thức ăn trước cho trẻ. Bên cạnh đó, virut có thể lây qua khi dùng chung khăn lau hay bàn chải đánh răng bởi vì virut có thể tồn tại ít nhất 7 ngày bên ngoài cơ thể và có thể được tìm thấy trên những vật dụng hàng ngày. Lây truyền qua sự tiêm chích và truyền máu: tiêm không an toàn là đường lây truyền chủ yếu của virut viêm gan B và những bệnh khác (viêm gan C, HIV) trên nhiều quốc gia. Ngoài ra, ở nhiều nước nơi mà truyền máu không được kiểm tra HBsAg cũng là nguồn lây truyền chủ yếu. Lây truyền trong khi quan hệ tình dục: khi có trầy xước, tiếp xúc với máu hoặc các dịch khác của cơ thể. 90% trẻ bị nhiễm lúc dưới 1 tuổi sẽ phát triển thành viêm gan B mạn tính và là nguồn lây chủ yếu của cộng đồng; trong khi nhiễm lúc 1-4 tuổi thì 40% trở thành mắc bệnh mạn tính. Vì vậy, ngay cả các quốc gia đã phát triển cũng thực hiện tiêm vắc-xin viêm gan B lúc sơ sinh. Ước tính số trẻ có khả năng nhiễm viêm gan B mạn tính nếu không tiêm vắc-xin viêm gan B hàng năm tại Việt Nam như sau: (xem bảng)
Chưa kể 15.000 trẻ xơ gan, ung thư gan và tử vong trong 1 năm, với hơn 60 ngàn trẻ mà 90% không có biểu hiện lâm sàng, mạn tính là nguồn lây nhiễm rất lớn cho cộng đồng.
Làm thế nào trẻ sơ sinh có thể tiếp xúc với virut viêm gan B?
Trong giai đoạn mang thai rất hiếm xảy ra lây truyền từ mẹ sang con, không quá 2%. Virut viêm gan B lây truyền từ mẹ sang con chủ yếu vào thời gian sinh đẻ. Ở thời điểm này, khi tử cung co thắt, các mạch máu nơi nhau bám cũng bị co thắt có thể giúp máu mẹ tiếp xúc trực tiếp với máu con (bình thường máu mẹ và máu con không tiếp xúc nhau mà chỉ trao đổi chất tại bánh nhau) hoặc khi trẻ chui qua ống âm đạo của mẹ, sự lây truyền sẽ diễn ra trong thời điểm này. Nếu mẹ bị nhiễm có HBsAg+ và HBeAg+ thì 90% trẻ sẽ bị lây truyền; hoặc mẹ nhiễm chỉ có HBsAg+ thì khả năng lây truyền là 10%. Virut có thể truyền sang trẻ khi tiếp xúc gần gũi với người bị nhiễm trong gia đình, người chăm sóc.
Tại sao phải tiêm vắc-xin trong 24 giờ sau sinh?
Tiêm chủng vắc-xin viêm gan B cho trẻ trong 24 giờ nhằm mục đích phòng chống lây truyền virut viêm gan B từ mẹ sang con. Đây là chiến lược của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và là chỉ đạo của Bộ Y tế, Chương trình Tiêm chủng mở rộng Quốc gia trong phòng chống bệnh viêm gan B. Thống kê của WHO năm 2006, trong 193 quốc gia có 163 (84%) nước triển khai tiêm vắc-xin viêm gan B trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng, trong đó 81 (42%) quốc gia thực hiện tiêm cho trẻ sơ sinh trong 24 giờ đầu sau sinh, kể cả các nước đã phát triển như Mỹ, Canada... Việc tiêm vắc-xin thực hiện càng sớm thì hiệu quả càng cao, với mũi tiêm trong 24 giờ có khả năng phòng được 85-90% các trường hợp lây truyền từ mẹ sang con. Hiệu quả phòng ngừa sẽ giảm dần theo từng ngày từ 50-57% và không đạt được nếu tiêm sau 7 ngày. Khác với vắc-xin phòng lao, bại liệt và vắc-xin viêm gan B mũi 2, 3, 4 là để phòng phơi nhiễm trong tương lai; tiêm vắc-xin viêm gan B mũi 1 càng sớm càng tốt nhằm mục đích bảo vệ trẻ sơ sinh đã phơi nhiễm với virut ngay khi sinh, đây là một cuộc đua giữa sự nhân lên của virut và vắc-xin tạo ra kháng thể kịp thời bắt lấy virut đang có trong cơ thể, do đó nhiều nước đã tiêm ngay trong vòng 12 giờ. Cơ chế này giống như tiêm vắc-xin phòng bệnh dại là tiêm ngay khi nghi bị chó, mèo dại cắn, nhưng có lẽ bệnh dại có thể thấy nguy cơ tử vong ngay; còn viêm gan B ở sơ sinh có đến 90% không có biểu hiện lâm sàng, sau hàng chục năm mới có biểu hiện xơ gan, ung thư gan và tử vong.
Bà mẹ xét nghiệm HBsAg-có nên tiêm vắc-xin viêm gan B cho trẻ trong vòng 24 giờ không?
Việc tiêm phòng vắc-xin viêm gan B trong 24 giờ sau sinh là cần thiết. Việt Nam bắt đầu thực hiện lịch tiêm có liều sơ sinh từ năm 2002. Đến năm 2007 vì một số trường hợp tử vong sau tiêm vắc-xin viêm gan B đã làm tỷ lệ tiêm trong 24 giờ giảm từ hơn 60% xuống còn 21%, liên tục trong 3 năm sau đó tỷ lệ này vẫn đạt thấp dưới 40%. Bằng sự nỗ lực của Chương trình Tiêm chủng mở rộng và các bà mẹ, đến năm 2012, tỷ lệ tiêm vắc-xin viêm gan B đã nâng lên trên 75%. Nếu chỉ tính khoảng 30-50% khác biệt này mỗi năm thì sẽ có khoảng 20 đến 35 ngàn trẻ có khả năng nhiễm viêm gan B mạn tính và 25% trong số này diễn tiến đến xơ gan và ung thư gan; mỗi trường hợp mạn tính này, khi chưa có biểu hiện lâm sàng là nguồn lây lớn cho cộng đồng, chưa kể đến việc nhập viện, điều trị và người chăm sóc là gánh nặng lớn cho hệ thống y tế và xã hội. Một nghiên cứu tại Mỹ ghi nhận 1.771 trường hợp tử vong sơ sinh, trong đó 18 tử vong sau tiêm vắc-xin viêm gan B và 17 có giải phẫu tử thi ghi nhận nguyên nhân tử vong bao gồm: 12 hội chứng đột tử trẻ sơ sinh, 3 nhiễm trùng và xuất huyết não, ngạt thở, tim bẩm sinh là 1 trường hợp. Dữ liệu này còn cho thấy vắc-xin viêm gan B không gây ra tử vong sơ sinh. Nhận định nguyên nhân các trường hợp phản ứng sau tiêm chủng cần những bằng chứng khoa học dựa trên chứng cứ. Đối với mỗi trường hợp phản ứng cần xác định nguyên nhân ở đâu để khắc phục: do vắc-xin, lịch tiêm hay dịch vụ tiêm chủng. Trường hợp xảy ra chùm ca phản ứng thường được nghĩ nhiều đến lỗi do dịch vụ tiêm chủng và cần sớm được khắc phục. Ở một số quốc gia đã phát triển, lưu hành viêm gan ở mức thấp, đường lây truyền từ mẹ sang con không phải là chủ yếu, nhưng tiêm vắc-xin viêm gan B từ rất sớm, thậm chí thực hiện tiêm trong vòng 12 giờ đầu sau sinh. Trường hợp mẹ có xét nghiệm HBsAg âm tính, trên lý thuyết là không mắc viêm gan B, tuy nhiên vẫn tiêm vắc-xin ngay sau sinh vì một số lý do sau: Xét nghiệm âm tính giả trong khi mẹ vẫn đang nhiễm virut viêm gan B; chưa kể chất lượng xét nghiệm, ghi chép nhầm, báo cáo nhầm. Mẹ đang nhiễm ở thời kỳ cửa sổ (30 - 60 ngày) nên không phát hiện được qua xét nghiệm. Một số trường hợp chủng đột biến virut viêm gan B nên có thể lẩn tránh hệ thống miễn dịch và không phát hiện được qua xét nghiệm máu. Mẹ xét nghiệm HBsAg âm tính nhưng đứa trẻ có thể bị phơi nhiễm viêm gan B trong phòng sinh từ một sản phụ khác hoặc nhân viên y tế từ người thân khác đang mắc viêm gan B. Đặc biệt, Việt Nam là nước có tỷ lệ lưu hành ở mức cao do đó việc tiêm vắc-xin viêm gan B ngay trong vòng 24 giờ không chỉ phòng lây truyền từ mẹ sang con mà còn lây ngang từ môi trường xung quanh, người thân, người chăm sóc.
Khuyến cáo gì nhằm nâng cao tỷ lệ tiêm chủng cũng như chất lượng dịch vụ?
Vắc-xin viêm gan B là một trong những vắc-xin an toàn, các phản ứng sau tiêm có thể xảy ra như sưng, đau tại chỗ tiêm 1-3%; sốt 0,4-8% hoặc mệt mỏi, kích thích 8-18%. Ngày đầu tiên sau khi sinh là thời điểm nguy cơ cao đối với tử vong sơ sinh và điều đó dễ dẫn đến dễ đổ lỗi do tiêm chủng. Bất kỳ thuốc, vắc-xin hoặc sinh phẩm đều có thể có một tỷ lệ rất hiếm các phản ứng bất lợi nghiêm trọng. Tuy nhiên, những trường hợp phản ứng nặng như sốc phản vệ là rất hiếm gặp 1/1,1 triệu liều tiêm. Ngày nay, do hệ thống thông tin rất nhanh và nhạy vì vậy khi có những trường hợp phản ứng sau tiêm càng làm tăng thêm tâm lý lo ngại của các bà mẹ và nhân viên y tế. Bên cạnh đó, sự tham gia thực hiện công tác tiêm chủng của cán bộ y tế hiện nay cũng là một áp lực không nhỏ, “phòng bệnh là có ích” điều này chắc chắn ai cũng hiểu được, nhưng dư luận của cộng đồng càng lớn hơn. Khi có một trường hợp tử vong sau tiêm dù bất kỳ nguyên nhân nào thì người phải đối mặt đầu tiên là cán bộ y tế với những rủi ro như bị cấp trên khiển trách, đình chỉ công việc, báo chí truy hỏi hoặc do phụ huynh của trẻ vì đau lòng... chúng ta cần nhìn nhận một cách công bằng cho những người làm công tác vì mọi người. Các biến chứng và tai nạn trong tiêm chủng phải được coi là cái giá mà chúng ta phải trả để bảo vệ chống lại những tác nhân gây bệnh nguy hiểm chúng ta quan tâm. Không có sự bảo hiểm nào mà không đòi hỏi phí bảo hiểm. Công việc của chúng ta là cung cấp sự bảo hiểm lớn hơn, toàn diện hơn và giảm bớt quy mô của phí bảo hiểm. Với 10 triệu người đang mang virut viêm gan B hiện nay, có lẽ điều mong ước lớn nhất là được tiêm phòng vắc-xin lúc còn trẻ để không chỉ bảo vệ cho mình, cho người vợ/chồng, con cái, người thân xung quanh mà còn cho cả cộng đồng. Để tiến tới loại trừ bệnh viêm gan B tại Việt Nam, với đường lây truyền chủ yếu từ mẹ sang con, cần phải tăng tỷ lệ tiêm vắc-xin viêm gan B trong vòng 24 giờ: 1. Mỗi cán bộ y tế từ sản xuất, vận chuyển, bảo quản, kiểm định, tiêm phòng, theo dõi và xử lý các trường hợp tai biến sau tiêm chủng cần nhận thức và nghiêm túc thực hiện đúng các quy định của Bộ Y tế, coi mỗi mũi tiêm không chỉ bảo vệ cho 1 trẻ mà còn tác động đến sức khỏe tương lai của đất nước. 2. Với khoảng 30% trẻ sơ sinh đẻ tại nhà, ở vùng sâu, vùng xa, những nơi chưa kịp cung cấp dịch vụ qua dây chuyền lạnh kịp thời ngay trong vòng 24 giờ, với đặc điểm vắc-xin viêm gan B an toàn và có hiệu lực bảo vệ khi để ở nhiệt độ 37oC trong vòng 1 tháng và 45oC trong vòng 1 tuần, cần nghiên cứu và sử dụng chỉ báo nhiệt độ để đảm bảo các đối tượng này cũng được hưởng dịch vụ tiêm vắc-xin viêm gan B trong vòng 24 giờ. 3. Những ông, bà, bà mẹ phối hợp với ngành y tế để vận động tiêm phòng, theo dõi, xử lý kịp thời theo các quy định.
Triển lãm 70 năm thành tựu kinh tế - xã hội của đất nước
Tối 28/8, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã dự lễ khai mạc Triển lãm 70 năm Thành tựu kinh tế-xã hội với chủ đề “Đổi mới, hội nhập và phát triển”, nhân Kỷ niệm 70 năm Cách mạng tháng Tám, Quốc khánh 2/9. Cùng dự buổi lễ có các đồng chí: Bí thư Thành ủy Hà Nội Phạm Quang Nghị; Bí thư Thành ủy TP.HCM Lê Thanh Hải; Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam; Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh; cùng các đồng chí lãnh đạo Bộ, ban ngành TW... Triển lãm có sự tham gia của 27 bộ, ngành, cơ quan ngang bộ và các tổ chức đoàn thể ở TW; 27 tỉnh, thành phố và 12 gian hàng của khối doanh nghiệp trên diện tích 12.000m2 trưng bày trong nhà và 3.000m2 trưng bày ngoài trời. 80 gian trưng bày được chia thành 4 mảng nội dung lớn: khu trưng bày khái quát; khu trưng bày của các bộ, ngành, đoàn thể; khu trưng bày của các tỉnh, thành và khu trưng bày của các doanh nghiệp. Trong đó, gian trưng bày của Bộ Y tế giới thiệu tới công chúng những thành tựu nổi bật trong 70 năm qua, đặc biệt trong thời kỳ đổi mới. Bộ Y tế trưng bày nhiều tư liệu, hiện vật quý, điểm lại những dấu mốc đáng nhớ về chặng đường 70 năm hình thành và phát triển, đồng thời làm nổi bật những đóng góp của ngành y tế trong sự nghiệp xây dựng, phát triển kinh tế - xã hội tại Việt Nam. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng nhiều đồng chí lãnh đạo Đảng - Nhà nước đã đến thăm gian trưng bày của Bộ Y tế. Triển lãm diễn ra từ ngày 28/08 - 03/09 năm 2015.
An ninh trong bệnh viện
Vụ cháu bé mới 11 ngày tuổi bị người lạ lẻn vào ngủ cùng phòng trong Bệnh viện Đa khoa Vĩnh Long đâm vào đầu khiến dư luận hoang mang. Cháu bé sau khi được êkíp phẫu thuật bệnh viện Nhi đồng 1, TP.HCM, mổ lấy con dao cắm vào đầu ra hiện đang được chăm sóc kỹ lưỡng để giữ mạng sống. Những thầy thuốc dốc hết sức mình để hy vọng không có cái kết quá buồn thảm cho một sinh linh yếu ớt. Cơ quan chức năng, cụ thể là công an tỉnh Vĩnh Long, đã bắt tạm giam nghi can, tiến hành điều tra làm rõ. Bên cạnh đó, cơ quan chức năng sẽ làm rõ vấn đề thủ phạm có bị bệnh tâm thần không, khi động cơ đâm người là chưa rõ ràng. Mọi việc sẽ được xử lý theo đúng trình tự pháp luật. Chỉ mong rằng cháu bé tai qua nạn khỏi và không có di chứng gì nặng nề. Sau nữa, đây là một dịp để xem lại việc bảo đảm an toàn trong bệnh viện về mặt hành chính, an ninh, trật tự, chứ không bàn đến lĩnh vực chuyên môn. Những năm gần đây, nhiều vụ việc lộn xộn trong bệnh viện đã xảy ra: băng nhóm ở bên ngoài vào bệnh viện quấy rối đánh bệnh nhân, người nhà hành hung bác sĩ, có cả nạn bắt cóc trẻ sơ sinh… Nạn ăn cắp, móc túi, lừa đảo trong bệnh viện, nhất là các bệnh viện ở những thành phố lớn, xảy ra thường xuyên. Ngoài cổng bệnh viện là nạn cò mồi lừa đảo người bệnh. Tất cả điều này khiến nhiều người trong đó có bệnh nhân, người nhà của họ và cả các y -bác sĩ thật sự không an lòng. Những vụ lộn xộn nói trên chưa thể tạo nên bức tranh toàn màu xám, nhưng không thể không chú ý. Và trên thực tế, “rất nhiều bệnh viện tại Việt Nam, việc đảm bảo an ninh, trật tự là vô cùng lỏng lẻo”, như một bác sĩ có gần 40 năm làm việc trong một số bệnh viện và từng đi tham quan nhiều bệnh viện trên thế giới cho biết. Theo bác sĩ này, các bệnh viện trên thế giới rất coi trọng an toàn trong bệnh viện. Họ có đội ngũ bảo vệ hùng hậu, quy định giờ giấc thăm bệnh rõ ràng và đặc biệt là kiểm soát đối tượng vào bệnh viện rất chặt, người vào viện có giấy tờ, có lý do hợp lệ, không được mang hung khí như: dao kéo vào bệnh viện. Thậm chí, nhiều bệnh viện ở Ấn Độ, Philippines… còn rà soát bom mìn… ở cổng kiểm tra an ninh chặt chẽ như ở sân bay. Còn ở Việt Nam, người ra vào gần như tùy tiện, nhiều bệnh viện chưa có cả quy định thời gian thăm bệnh. Trong đó, ngoài khu vực phòng ở cho bà mẹ và trẻ mới sinh, khu vực cấp cứu là dễ mất an toàn nhất. Ở khu vực cấp cứu, do tính chất vội vã nên mọi người cứ ùn ùn kéo vào không kiểm soát được, lại dễ xảy ra sự cố gây hấn vì người nhà nóng lòng cứu chữa cho bệnh nhân. Lúc đó, nếu có chuyện gây gổ mà lực lượng bảo vệ mỏng lại không túc trực sẽ dẫn đến hậu quả khôn lường. Một bác sĩ nói: “Nhiều lúc nhìn những người bặm trợn, xăm mình xông vào phòng cấp cứu, chúng tôi vừa làm việc vừa lo cho tính mạng của mình”. Bác sĩ này nói thêm: “Cốt lõi của vấn đề an toàn bệnh viện vẫn là tăng cường lực lượng bảo vệ, quy định và thực hiện giờ thăm bệnh nghiêm túc, kiểm soát chặt đối tượng vào viện, tuyệt đối không cho mang theo hung khí. Còn camera an ninh chỉ là phụ, chủ yếu để giúp giải quyết hậu quả, như việc tìm ra thủ phạm chứ ít có tác dụng ngăn chặn”. Mong rằng vấn đề an toàn trong bệnh viện, lâu nay đã được chú ý xem xét, nay cần phải chú ý hơn nữa, để tất cả an tâm, để những chuyện đau lòng như chuyện cháu bé nói trên không xảy ra.
Băng rừng, vượt núi tìm những cây thuốc quý
Khoảng 20 người cùng dụng cụ, nước uống lội bộ vượt những đồi cát, vào khu rừng hoang dã tìm những cây thuốc quý để khẳng định chúng có hiện diện nơi vùng đất đầy nắng gió miền Trung: Bình Thuận. Những cây thuốc quý được đi tìm lần này: sài hồ, cây thầy thím. Đoàn đi tìm thuốc chủ yếu là những thầy thuốc y học cổ truyền và một số sinh viên đang học trong lĩnh vực này, trong đó có những người giàu kinh nghiệm tìm cây thuốc như: lương y Nguyễn Đức Nghĩa (TP.HCM), lương y Phạm Kim Toàn (Bình Thuận), lương y Phạm Văn Tuấn (Đồng Nai) cùng 2 bác sĩ chuyên khoa y học cổ truyền vừa tốt nghiệp Đại học Y Dược TP.HCM…
Tìm sài hồ trên vùng cát trắng
Sáng sớm, mọi người cùng nhau đi tìm cây bạch tật lê. Đây là cây cho những quả có góc cạnh sắc nhọn như những cái chùy tật lê, một vũ khí ghê gớm, nên còn có tên: quỷ kiến sầu. Chúng được thu hái bằng cách lăn những khúc thân cây chuối trên bụi cây mọc bò trên đất, những quả bạch tật lê sẽ bám đầy vào thân cây chuối, người ta lấy dao hoặc que cứng gạt chúng xuống… Sau khoảng 1 tiếng đồng hồ, mấy người cũng thu được khoảng 1kg bạch tật lê. Dược liệu này có tác dụng cường dương, tăng tần suất hoạt động tình dụng, do nó có hoạt chất protodioscin tác dụng lên hệ đồi - tuyến yên dẫn đến tăng tiết testosterone tự nhiên. Nhưng đó chỉ là “màn khởi động” nhẹ nhàng. Ăn sáng xong, đoàn người bắt đầu tiến lên đồi cát tìm cây sài hồ, một dược liệu quý thường có ở vùng ven biển, nóng… Cây thuốc này dùng để thanh nhiệt, làm thông lợi gan…, được dùng trong bài thuốc cổ phương. Đi được khoảng 2km, trời nắng gắt dần lên, mọi người bắt đầu thấm mệt thì đoàn bắt đầu tách nhóm: nhóm một hướng lên vùng đồi cao, nhóm hai hướng xuống vùng đất thấp sát biển; vài ba người xem chừng không thể đi tiếp đành ngồi ở dưới gốc cây chờ. Đi được chừng 3km nữa, khi bước chân đã bắt đầu nặng nề, cát dưới chân cứ lún sụt như muốn níu chân người, và có người bắt đầu van vái: “Sài hồ ơi, mày ở đâu? Vừng ơi, mở cửa ra!” vì quá mệt. Sài hồ chẳng thấy đâu nhưng đoàn tìm được nhiều cây thuốc khác, như: cây Cham linê mà lương y Phạm Kim Toàn gọi là cây thằn lằn, cây ngoặt ngoẹo (có sách viết là ngặt ngoẹo), cây sâm đất, cây màn kinh tử. Chưa nói, ở vùng biển thì có cây muống biển và những loài thông dụng khác như: lạc tiên, sa sâm, sầu đâu cứt chuột… Khi nhóm hai quyết định đi ra biển thì có chuông điện thoại reo lên, phía nhóm đi hướng các đỉnh núi cát thông báo: “Tìm được cây sài hồ rồi”. Thế là cả nhóm quay trở lại hướng lên đồi cát để “nhìn tận mắt” loài cây thuốc quý này. Dọc đường đi, nhóm cũng tự tìm thấy sài hồ. Mùa nắng gắt, những cây cỏ nhỏ bé này khô quắt lại, đợi đến dịp thời tiếp thuận lợi đề hồi sinh. Lương y Nguyễn Đức Nghĩa giải thích về lý lẽ của tạo hóa: vùng đất khô cằn, nóng bỏng thường sinh ra nhưng cây cỏ thanh nhiệt, giải độc rất tốt.
Vào rừng tìm cây thuốc huyền thoại: cây thầy thím
Theo lương y Trần Sĩ (Phan Thiết, đã mất), cây thầy thím gắn với huyền thoại ly kỳ. Thầy thím là ông bà Lê Trọng Xá, một nhà nho gốc Quảng Ngãi, do chống nhà Nguyễn bất thành nên trốn vào vùng Tân Hải, huyện Hàm Tân, Bình Thuận và làm thuốc Nam cứu chữa bà con dân làng. Năm 1821, khi ông bà mất, dân làng đã lập dinh thờ (được công nhận di tích văn hóa lịch sử năm 1996). Những cây thuốc ông bà thường dùng để trị bệnh đều được dân làng gọi là “cây thầy thím”, như: củ bạt khê (củ kim cang), trái chi tử, vỏ cây núc nác. Đặc biệt, hiện chỉ có 1 cây người ta còn goi là cây thầy thím: cây cặt lò, trị đau nhức, phong thấp. Cây được tiến sĩ Võ Văn Chi xác định có tên khoa học: Olax obtuse Blume, họ Dương đầu tù Olacaceae, cây đã được Linné đặt tên vào năm 1773. Cũng theo lương y Trần Sỹ, cây thầy thím dùng để trị viêm cơ, viêm khớp, gai cột sống rất hiệu quả. Cây thuốc quý lại được bao phủ huyền thoại đẹp đẽ như vậy nên ai cũng hăm hở đi tìm, dù buổi sáng leo vùng đồi cát đã vắt gần như kiệt sức của họ. Đối với lương y Nguyễn Đức Nghĩa, đây là lần thứ hai anh đi tìm cây thuốc này, lần đầu là vào năm 2005, đi cùng tiến sĩ Võ Văn Chi nhằm định danh cây thuốc. Vào rừng, đoàn người bắt gặp rất nhiều cây thuốc quý, có thể kể: cây thiên môn (một trong ba vị thuốc trong bài tam tài: thiên - địa - nhân nổi tiếng), cây sâm nam, cây thảo nam sơn và đặc biệt là cây sâm cau (ngải cau, tiên mao…), rồi hoài sơn, hà thủ ô trắng (cũng là một cây thuốc đầy huyền thoại)… Lương y Nghĩa hồ hởi: “Đang có ý tìm cây thảo nam sơn lại không ngờ ở đây, vì cây này chỉ mới được dùng theo kinh nghiệm cho các trường hợp bị chấn thương, bầm ứ máu… chứ không biết tên khoa học của nó. Dịp này mang mẫu về nhờ tiến sĩ Võ Văn Chi định danh”. Có người cứ lẩm bẩm ra chiều đắc ý: “Không ngờ ở vùng này cũng có sâm cau”. Đây là cây thuốc được GS.TS. Đỗ Tất Lợi viết trong “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” với công dụng: chữa phong thấp, lưng lạnh đau, thần kinh suy nhược, liệt dương. Kinh nghiệm của lương y Nghĩa: cây này chữa liệt dương rất tốt, đồng thời còn giúp sinh tinh. Đi loanh quanh chừng vài tiếng đồng hồ, đoàn cũng tìm được những cây thầy thím, lấy mẫu mang về. Nhiều người nhìn cây thuốc giản dị này với ánh mắt ngưỡng mộ và ai cũng vui mừng vì chuyến đi thành công mỹ mãn. Riêng người viết tự tay đào hai cây thiên môn nhỏ để tự thưởng, đưa về nhà trồng trong chậu làm cây cảnh. Chuyến đi là dịp để những bác sĩ, y sĩ trẻ cùng các sinh viên được các lương y giàu kinh nghiệm truyền dạy về cách nhận dạng những cây thuốc, cách sử dụng chúng, giúp họ không trở thành “bác sĩ phòng giấy”, dùng thuốc mà không biết đó là cây thuốc gì. Và trên hết, đó là giúp mọi người gần gũi với thiên nhiên, yêu quý cỏ cây nói chung, cây thuốc nói riêng.
Đổi mới ngay từ việc nhỏ nhất
Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Văn Sửu ký quyết định về việc thành lập Ban chỉ đạo “Đổi mới phong cách, thái độ phục vụ của cán bộ y tế hướng tới sự hài lòng của người bệnh”, ban chỉ đạo do Giám đốc Sở Y tế làm trưởng ban.
Trước khi tham mưu cho lãnh đạo thành phố thành lập Ban chỉ đạo, ngành y tế Hà Nội đã tổ chức cuộc họp trực tuyến với các đơn vị thuộc Sở bàn giải pháp và thực hiện đổi mới tác phong, thái độ phụ cụ vụ của cán bộ y tế. Từ đó, đến nay qua đánh giá của lãnh đạo Sở các đơn vị trong ngành đã thực hiện như nào?
Ngay sau hội nghị trực tuyến với 28 đầu cầu triển khai thực hiện kế hoạch “Đổi mới phong cách, thái độ phục vụ của cán bộ y tế hướng tới sự hài lòng của người bệnh” các đơn vị y tế tăng cường mối quan hệ thân thiện giữa các bộ phận, khoa phòng, nhân viên y tế với người bệnh; tôn trọng lắng nghe phản ánh bức xúc của người bệnh; lịch sự, hòa nhã, văn minh, niềm nở đón tiếp người bệnh, tận tình hướng dẫn các thủ tục cần thiết cho người bệnh; hướng dẫn, dặn dò người bệnh hoặc người đại diện hợp pháp của người bệnh về sử dụng thuốc theo đơn, chế độ chăm sóc, theo dõi diễn biến bệnh và hẹn khám lại khi cần thiết đối với người bệnh điều trị ngoại trú; hỗ trợ người bệnh nhanh chóng hoàn thiện các thủ tục nhập viện khi có chỉ định, khẩn trương tiếp đón, bố trí giường cho người bệnh, hướng dẫn và giải thích nội dung, quy định của bệnh viện và của khoa; sẵn sàng chỉ dẫn tư vấn khám chữa bệnh, chăm sóc người bệnh tận tình chu đáo, không vụ lợi từ người bệnh, người nhà bệnh nhân, không có biểu hiện ban ơn gợi ý tiền quà, không phân biệt đối xử với người bệnh dưới mọi hình thức. Cụ thể, một số bệnh viện đã bắt tay ngay vào thực hiện đổi mới như với Bệnh viện Xanh pôn đã triển khai ký cam kết “Đổi mới phong cách, thái độ phục vụ của cán bộ y tế hướng tới sự hài lòng của người bệnh” giữa lãnh đạo với các khoa phòng, cán bộ y tế trong toàn bệnh viện. Với mục tiêu “lấy người bệnh là trung tâm” đáp ứng phục vụ người bệnh tốt nhất, cán bộ y tế không ngừng nâng cao kỹ năng giao tiếp, ứng xử, tăng cường quan hệ thân thiện bệnh viện - bệnh nhân - người nhà bệnh nhân, tôn trọng lắng nghe phản ánh, bức xúc của bệnh nhân. Bệnh viện Xanh pôn đã đề nghị cán bộ y tế tự giác báo cáo các sự cố y khoa để cùng nhau đưa ra các biện pháp khắc phục, coi đó là bài học rút ra trong quá trình nâng cao trình độ, cải thiện chất lượng khám chữa bệnh… Với BVĐK Hà Đông, đã đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính. Nếu như trước đây, người bệnh khi đến khám chữa bệnh tại bệnh viện mất khoảng 9 bước, người bệnh phải chờ lâu, phiền hà trong khi chờ đợi kết quả khám, xét nghiệm thì đến nay, nhờ thực hiện nhiều cải tiến riêng trong khám chữa bệnh, quy trình khám bệnh của bệnh viện này đã rút gọn xuống còn 4 - 5 bước đối với tùy trường hợp bệnh nhân. Hiện nay, tổng thời gian khám bệnh và trả kết quả trung bình của một bệnh nhân là 2,5 - 3 giờ, giảm 1 - 1,5 giờ chờ đợi của người bệnh; khám đơn thuần và kê đơn, thời gian không quá 2 giờ; khám lâm sàng và thực hiện một xét nghiệm thời gian không quá 3 giờ; khám lâm sàng và hai xét nghiệm thời gian không quá 3,5 giờ. BVĐK Hà Đông đang hết sức nỗ lực, thực hiện trả kết quả xét nghiệm máu nhiều lần trong ngày, ít nhất 2 lần vào buổi sáng…
Trong 18 thành viên ban chỉ đạo, thì có 16 thành viên hiện đang công tác tại các bộ phận chức năng thuộc Sở, chỉ có 2 thành viên đến từ cơ sở y tế là BV Xanh pôn và BV Vinmec. Ý kiến đóng góp từ 2 cơ sở này sẽ như thế nào để Ban chỉ đạo của Hà Nội có thể bao quát được khắp các bệnh viện của thành phố?
Bệnh viện Xanh pôn là bệnh viện đa khoa công lập hạng 1 ( có thể coi là bệnh viện tuyến cuối của thành phố, ở một số chuyên khoa) còn như các bạn đã biết BV Vinmec là bệnh viện ngoài công lập. Xét về BV Xanh pôn, như trên đã nói là bệnh viện thuộc TP, Xanh pôn phải đi đầu, gương mẫu và thực hiện tiên phong Đề án đổi mới này. Những kinh nghiệm từ BV Xanh pôn sẽ là thước đo quý giá để chỉ đạo các bệnh viện còn lại. Còn về BV Vinmec là là bệnh viện ngoài công lập, hình mẫu để các bệnh viện khác phải noi theo. Khoan nói về cơ sở vật chất, chỉ bàn đến thái độ, tiếp đón người bệnh, đã là thành công để cán bộ y tế đang công tác tại bệnh viện công lập phải học. Bệnh nhân – khách hàng đặc biệt khi đến với Vinmec thực sự là những ân nhân vì họ là người quyết định đến lương, thưởng của cán bộ y tế ở đó. Thành viên của Ban chỉ đạo đến từ 2 BV Xanh pôn và Vinmec, chúng tôi tin rằng sẽ có đóng góp quý báu từ thực tiễn để cuộc vận động Đổi mới phong cách, thái độ phục vụ của cán bộ y tế hướng tới sự hài lòng của người bệnh” của Hà Nội sẽ thành công.
Như ông vừa nói, bệnh nhân là những khách hàng đặc biệt khi đến các bệnh viện, vì lẽ đó, Bộ Y tế đã quyết liệt đổi mới phong cách phục vụ hướng tới những những hàng đặc biệt. Để thực hiện tốt Đề án này, không phải ngày một, ngày hai mà phải là sự rèn luyện bền bỉ, cố gắng từ mỗi người thầy thuốc, lấy người bệnh là trọng tâm. Hà Nội sẽ chọn giải pháp nào làm tổng thể giải quyết và thực hiện tốt Đề án này?
Phải đổi mới từng bước, trước tiên chọn khoa khám bệnh là đột phá. Cải tạo khoa khám bệnh, về cơ sở vật chất. Bố trí người đón tiếp, hướng dẫn phải nhiệt tình, tận tuỵ. Mô hình tiếp sức người bệnh vừa được triển khai thí điểm tại 4 bệnh viện là: BV Xanh Pôn, Hà Đông, Thanh Nhàn, Phụ sản Hà Nội do sinh viên của Trường Cao đẳng Y tế Hà Nội và Trường Cao Đẳng Y tế Hà Đông chia thành các Đội tiếp sức người bệnh hoạt động tại khu tiếp đón hướng dẫn, giúp đỡ người bệnh và người nhà bệnh nhân tới khám chữa bệnh về quy trình, thủ tục khám bệnh; hỗ trợ người bệnh di chuyển tới các khoa, phòng theo yêu cầu của bác sĩ; hướng dẫn người nhà sử dụng các dịch vụ hiện có tại bệnh viện; giúp đỡ người nhà người bệnh có hoàn cảnh khó khăn chăm sóc người bệnh trong quá trình khám và điều trị tại bệnh viện… Các bệnh viện sẽ quản lý, tổ chức đào tạo, tập huấn cho các thành viên của Đội tiếp sức người bệnh, cung cấp trang phục, giám sát công việc giúp đỡ người bệnh của Đội tiếp sức người bệnh. Đồng thời, tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian chờ đợi, tập trung ở những nơi nhận thuốc, thu tiền. Song song với đó là phải kiểm tra, rà soát kịp thời biểu dương những cá nhân, tập thể làm tốt…Với những giải pháp trước mắt như vậy, chúng tôi hy vọng Đề án sẽ thu được kết quả tốt.
Nhập viện vì ăn bột thông cống
Do nhầm tưởng gói bột thông cống là đường, 4 trẻ mầm non ở Hưng Yên đã bóc ra và cùng nhau ăn. Ngay sau ăn, các con có biểu hiện khó chịu, nôn, quấy khóc, chảy nhiều nước dãi nên đã được đưa đi cấp cứu tại bệnh viện tỉnh, sau đó chuyển lên BV Nhi TƯ. Trong 4 cháu nhập viện, trường hợp nặng nhất là bệnh nhi N.C.H. (5 tuổi) với biểu hiện sốt cao, môi tím, loét sâu vùng miệng và hạ họng, kèm theo nhiễm trùng, đau bụng, không nuốt được. Ba trường hợp còn lại tổn thương nhẹ hơn, đã được ra viện, điều trị tại nhà. Hiện tại các bác sĩ chỉ đánh giá được tổn thương ở miệng, họng của bệnh nhân, chứ chưa thể đánh giá được các tổn thương ở thực quản, dạ dày... do phải chờ bệnh nhân đỡ loét, đỡ nhiễm trùng ở miệng họng mới có thể gây mê tiến hành nội soi tìm các tổn thương sâu một cách chính xác. Các ca ngộ độc các chất tẩy rửa, ăn mòn thường gặp ở trẻ em. Để phòng nguy cơ ngộ độc này, cần để các hóa chất không trong tầm với của trẻ, không để hóa chất trong các chai lọ đựng thực phẩm thông thường. Khi không may trẻ ăn, nuốt, uống phải các hóa chất có tính ăn mòn thì việc đầu tiên là cần xử lý ban đầu sớm để tránh tổn thương sâu. Xử trí ban đầu tốt nhất là cho trẻ dùng nước muối loãng súc miệng, nếu trẻ nhỏ thì lau rửa miệng. Lau rửa nhiều làm nồng độ axit thấp đi tại chỗ, tránh tổn thương lan rộng và sâu hơn ở niêm mạc miệng. Sau sơ cứu, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để tiếp tục được cấp cứu, giải độc.
Bệnh viện E Trung ương: Cấp cứu kịp thời những tai nạn sản khoa không lường trước
Sản phụ Hoàng Thị P. 33 tuổi, Cầu Diễn, Hà Nội đã đến những tuần cuối cùng chuẩn bị sinh, đến khám thai định kỳ tại bệnh viện (BV) E Trung ương phát hiện tim thai đập chậm. Chị P. đã được tiến hành hồi sức thai và mổ cấp cứu lấy con ngay lập tức. Trước đó, một bệnh nhân nữ N.H.T. 32 tuổi cũng ở Hà Nội vào BV E trong tình trạng đau bụng dữ dội, da niêm mạc trắng bệch, gia đình thông báo nghi ngộ độc thức ăn nhưng khi thăm khám các bác sĩ phát hiện bệnh nhân chửa ngoài tử cung, bệnh nhân bị sốc mất máu do khối chửa ngoài tử cung vỡ. Chị N.H.T. đã được cấp cứu kịp thời và bảo toàn tính mạng. Đó là 2 ca gần nhất trong số rất nhiều trường hợp nguy kịch đã được cứu sống tại khoa Sản BV E Trung ương. ThS. BS. Nghiêm Thị Hồng Thanh, Trưởng khoa Sản BV E chia sẻ với chúng tôi: Rất may mắn cho sản phụ P. là thực hiện khám thai theo đúng hẹn. Đây là một tai nạn không lường trước. Khi siêu âm thai phát hiện thấy nhịp tim thai chậm chỉ còn 50-60 lần/phút (bình thường từ 120-160 lần/phút). Các bác sĩ một mặt hồi sức thai, một mặt chuẩn bị để tiến hành mổ lấy thai tức thì. Thời gian từ khi phát hiện đến lúc thai phụ lên bàn mổ chỉ trong vòng 10 phút. Khi mở bụng thấy thai ngôi ngược, dây rốn quấn vòng quanh nách và cổ làm nghẽn tuần hoàn giữa mẹ và bé. Hiện tại sức khỏe của hai mẹ con đều rất tốt. Em bé nặng 3,4 kg. Em bé trong bụng đã ở tuần thứ 39, trong lúc xoay, quay dây rốn quấn vào tay, vào cổ, vào thân; khi có những cơn co bóp, dây rốn bị căng, thắt chặt dẫn đến ngắt tuần hoàn giữa mẹ và con. Trường hợp này nếu không kịp thời phát hiện và tiến hành mổ cấp cứu ngay, sẽ dẫn đến tử vong thai nhi. Có những trường hợp dây rau quấn cổ 2-3 vòng nhưng dây rau dài và không cuốn chặt thì vẫn có thể cho đẻ thường được. Do đó, BS. Thanh khuyến cáo: thai phụ trong những tháng cuối cần chú ý đến cử động của con trong bụng, đạp nhiều lên hay ít đi. Nhiều trường hợp gần đến ngày sinh vẫn có thể thai chết lưu là như vậy. Có thai phụ kể trước đó 2 ngày còn thấy đạp nhiều lắm mà giờ không đạp nữa, khám thì thai đã chết lưu rồi. Khi thấy có bất thường, trong vòng 2 giờ không thấy thai nhi đạp hay cử động cần phải đến cơ sở y tế hay BV có đủ các điều kiện cần thiết gần nhất để tránh những rủi ro đáng tiếc. Trường hợp bệnh nhân N.H.T. có biểu hiện chậm kinh, đau bụng và nôn nhưng gia đình lại nghi ngộ độc thức ăn nên tự mua thuốc về uống. Sau hơn một giờ không thấy đỡ mới đưa đến BV E trong tình trạng bệnh nhân rất nguy kịch, mạch chậm rời rạc, huyết áp không đo được, da niêm mạc trắng bệch. Khám thấy khối chửa ngoài tử cung vỡ, gây sốc mất máu trong bụng. Bệnh nhân đã được xử trí cấp cứu ngừng tim, truyền dịch đồng thời đưa lên phòng mổ cấp cứu cắt khối chửa ngoài dạ con đang chảy máu, truyền máu, dịch nâng huyết áp lên. Sau mổ, bệnh nhân có tình trạng suy đa tạng do thiếu máu quá lâu nên phải chuyển xuống khoa Hồi sức tích cực thở máy và lọc máu liên tục trong 5 ngày. Sau hai tuần hồi sức tích cực, bệnh nhân đã được xuất viện trong tình trạng hoàn toàn bình thường.
Có “vệ tinh” yên tâm mổ tim ở tuyến tỉnh
Mới đây, Bệnh viện (BV) Sản - Nhi Bắc Giang đã tiến hành phẫu thuật thành công tim mở cho 4 bệnh nhi trên địa bàn tỉnh. Đây là lần đầu tiên BV Sản - Nhi Bắc Giang thực hiện mổ tim mở thành công nhờ sự chuyển giao kỹ thuật của BV Nhi Trung ương. Thành công trên là bước đột phá trong lĩnh vực phẫu thuật tim mạch của BV Sản - Nhi Bắc Giang, tiến tới có thể phẫu thuật độc lập các bệnh liên quan đến tim mạch trong một vài năm tới của BV, góp phần giảm tải ở các BV tuyến Trung ương, giảm chi phí cho gia đình bệnh nhân. BS. Đinh Văn Thành, Giám đốc BV Sản - Nhi Bắc Giang cho biết, có được thành công này là nhờ sự lãnh đạo của Đảng, Chính phủ và những chỉ đạo sát sao của Bộ Y tế. Ngoài ra, không thể không nhắc đến sự giúp đỡ tận tình của BV Nhi Trung ương cùng sự ủng hộ tối đa từ UBND tỉnh Bắc Giang, Sở Y tế Bắc Giang. Về phần mình, BV cũng hết sức cố gắng tập trung đầu tư trang thiết bị cho phòng phẫu thuật, tổ chức đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn cho các y, bác sĩ tham gia phẫu thuật dưới sự đào tạo chuyển giao kỹ thuật của BV Nhi Trung ương. BV Sản - Nhi Bắc Giang thành lập được 4 năm, được đầu tư của tỉnh Bắc Giang, đã đạt được nhiều tiến bộ trong chuyên môn. Các vấn đề cơ bản như cấp cứu, hồi sức, sơ sinh, ngoại nhi cơ bản đã đảm bảo phù hợp phân tuyến chuyên môn kỹ thuật cấp tỉnh. Trong chiến lược phát triển của BV có phát triển mũi nhọn là thực hiện các kỹ thuật cao, trong đó lĩnh vực phẫu thuật mở tim bẩm sinh đã có sự chuẩn bị tốt trong 2 năm qua, đặc biệt là vấn đề đào tạo nhân lực, mua sắm trang thiết bị.Bệnh nhi được phẫu thuật tim mở đầu tiên là cháu Lê Công M., 5 tháng tuổi (huyện Hiệp Hòa, Bắc Giang), chẩn đoán thông liên thất lúc 2 tháng tuổi. Ca mổ được thực hiện ngày 25/4. Sau hơn 3 giờ, với sự kết hợp, nỗ lực hết mình của hai nhóm kỹ thuật BV Nhi Trung ương và BV Sản - Nhi Bắc Giang, ca phẫu thuật thông liên thất đã thành công tốt đẹp. Gia đình cháu M. tâm sự: “Hoàn cảnh gia đình khó khăn, nếu đi Hà Nội mổ thì rất nhiều chi phí, cháu được mổ tại địa phương mà lại được các bác sĩ Trung ương về mổ thì chúng tôi vui mừng và rất tin tưởng vào các bác sĩ, cảm ơn các bác sĩ nhiều lắm”. Tiếp sau thành công ca mổ của cháu M., các bác sĩ BV Sản - Nhi Bắc Giang và BV Nhi Trung ương tiến hành mổ cho các bệnh nhân Đoàn Tiến Đ., 22 tháng tuổi phường Trần Phú, thành phố Bắc Giang; bệnh nhi Hoàng Mạnh Tuyển, 4 tuổi ở xã Kiên Lao, huyện Lục Ngạn và bệnh nhi Trần Phương Chi, 16 tháng tuổi, ở xã Đức Giang, huyện Yên Dũng. Hiện tại, sau mổ sức khỏe của các cháu đã ổn định. Các bác sĩ cho biết, với tình trạng bệnh của các cháu, nếu không được phẫu thuật điều trị kịp thời, bệnh sẽ phát triển ngày một nặng, gây suy tim và có thể ảnh hưởng tới tính mạng. Theo dự kiến, trong năm nay, ngoài 4 cháu đã được mổ tim miễn phí, BV Sản - Nhi Bắc Giang tiếp tục phẫu thuật cho 2 trẻ bị hở thông liên thất. Theo thống kê, hàng năm tại tỉnh Bắc Giang có khoảng 35.000 trẻ chào đời, trong đó khoảng 150 - 200 trẻ bị mắc tim bẩm sinh (dị tật thông liên thất chiếm 50% nhóm trẻ này). Triển khai phẫu thuật mổ tim bẩm sinh ngay tại BV Sản - Nhi Bắc Giang là thành công bước đầu nhưng có ý nghĩa hết sức quan trọng, góp phần nâng cao năng lực chuyên môn trực tiếp cho nhóm tim mạch và gián tiếp cho các nhóm chuyên môn khác trong toàn BV, giảm tải cho các BV tuyến trên và đặc biệt tạo niềm tin cho người dân Bắc Giang, giảm chi phí cho gia đình người bệnh, nhất là các gia đình có hoàn cảnh khó khăn của tỉnh Bắc Giang và các địa phương lân cận. BV Nhi Trung ương là đơn vị đầu ngành nhi của cả nước, trong đó phẫu thuật mở tim bẩm sinh cho trẻ em là thế mạnh của BV. Hàng năm có khoảng 700 trẻ em được phẫu thuật tim mở tại đây, hầu hết là các trường hợp bệnh lý nặng và phức tạp. Được biết, BV Nhi Trung ương đã chuyển giao thành công kỹ thuật phẫu thuật tim mở cho BV Nhi Thanh Hóa năm 2007, BV Trẻ em Hải Phòng năm 2012.
Tăng cường quản lý sử dụng hiệu quả trang thiết bị y tế và cơ sở bệnh viện
Y tế tuyến cơ sở luôn là nơi gần dân nhất, chăm sóc sức khỏe kịp thời cho người dân, muốn y tế cơ sở đạt hiệu quả tốt thì một trong những vấn đề cấp thiết đặt ra là phải tăng cường quản lý trang thiết bị y tế (TTBYT), đảm bảo chất lượng sử dụng và sửa chữa kịp thời cơ sở hạ tầng kỹ thuật bệnh viện. Đây cũng chính là mục đích và nội dung của Hội nghị “Tập huấn tăng cường quản lý TTBYT và cơ sở hạ tầng kỹ thuật bệnh viện” do Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế - Bộ Y tế phối hợp với Sở Y tế Đăk Lăk; Dự án Chăm sóc Sức khỏe Nhân dân các tỉnh Tây Nguyên giai đoạn II tổ chức tại Đăk Lăk trong hai ngày 28 và 29/8.
Chưa sử dụng hết tính năng hiện đại của TTBYT tại y tế tuyến cơ sở
Tại hội nghị, các đại biểu được nghe trình bày nội dung công tác quản lý TTBYT, kinh nghiệm thực tiễn trong quản lý TTBYT và cơ sở hạ tầng kỹ thuật bệnh viện từ các chuyên gia có kinh nghiệm của nhiều bệnh viện Trung ương như: Bệnh viện Hữu Nghị, Bệnh viện Bạch Mai, Viện Trang thiết bị và Công trình y tế, Bệnh viện Trung ương Huế, Hội Thiết bị y tế Việt Nam... Theo ông Hà Đắc Biên, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội Thiết bị y tế Việt Nam, TTBYT đóng vai trò vô cùng quan trọng trong công tác khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe nhân dân. Nhiều thành tựu mà ngành y tế đạt được những năm qua không thể không nói tới sự đóng góp lớn của TTBYT tại các bệnh viện từ tuyến cơ sở đến Trung ương, TTBYT tại các bệnh viện tuyến cơ sở được đầu tư tốt đã bảo đảm cho công tác khám chữa bệnh được nâng lên, đáp ứng tốt hơn nhu cầu ngày càng cao của người dân cũng như góp phần giúp giảm quá tải cho các bệnh viện tuyến trên. Tuy nhiên, cũng theo ông Biên, TTBYT đã được Chính phủ, Bộ Y tế quan tâm đầu tư trong thời gian qua nhưng tại một số cơ sở y tế tồn tại không ít tình trạng chưa sử dụng hết hiệu quả TTBYT hiện đại bởi cán bộ chưa đủ trình độ để vận hành thiết bị; Các cơ sở y tế chưa có kế hoạch chủ động xử lý, duy tu, bảo dưỡng TTBYT khiến tuổi thọ của trang thiết bị giảm, ảnh hưởng tới chất lượng khám bệnh. Vì vậy, việc tăng cường quản lý chất lượng cũng như bảo đảm việc khai thác sử dụng TTBYT và cơ sở hạ tầng hiệu quả là vấn đề rất bức thiết.
Đầu tư đúng mục đích và có kế hoạch bảo trì chủ động
Lý giải nguyên nhân tại sao có tình trạng chưa sử dụng hết tính năng cũng như lúng túng không biết xử lý, bảo trì như thế nào khi có sự cố xảy ra tại y tế tuyến cơ sở, ông Trịnh Đức Nam, Trưởng phòng Quản lý Chất lượng TTBYT, Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế, Bộ Y tế cho biết, hiện nay, tại y tế tuyến cơ sở, số kỹ sư về lĩnh vực TTBYT còn mỏng, chưa nhiều. Hơn nữa, ở nhiều cơ sở y tế, tình trạng lúng túng, khi máy móc TTBYT bị hỏng chưa báo lỗi kịp thời còn xảy ra nhiều. Theo ông Nam, khi có sự cố, cơ sở y tế cần chủ động báo sớm để cơ quan quản lý xử lý, sớm đưa máy vận hành trở lại, đồng thời tại mỗi sở y tế luôn có bộ phận kỹ sư về TTBYT để giải quyết vấn đề này. Hiện nay, Bộ Y tế cũng đang có những phương hướng để thu hút nhân lực và nâng cao trình độ hơn nữa cho cán bộ quản lý TTBYT để phục vụ tốt hơn công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân. Ông Nam nhấn mạnh, người quản lý phải biết lên kế hoạch trước, không để đến khi TTBYT hỏng mới gọi nơi sửa chữa, bảo trì. Cần có kế hoạch chủ động, bảo dưỡng định kỳ. Về vấn đề đầu tư TTBYT, theo ông Nam, TTBYT rất đa dạng, nhiều chủng loại (hiện nay có khoảng 10.500 chủng loại TTBYT khác nhau trên thị trường). Để tăng cường trách nhiệm trong quản lý TTBYT, các BV, cơ sở y tế phải căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao, đặc thù của đơn vị và chế độ, tiêu chuẩn, định mức của Nhà nước để lập dự toán cho công tác mua sắm, phải đầu tư đúng mục đích, có hiệu quả, tránh tình trạng không có nhu cầu vẫn đầu tư. Hội nghị “Tập huấn tăng cường quản lý TTBYT và cơ sở hạ tầng kỹ thuật bệnh viện” là hội nghị thứ 4, nằm trong chuỗi 6 hội nghị theo kế hoạch Bộ Y tế (Vụ Trang thiết bị - Công trình y tế) tổ chức cho các tỉnh thuộc 6 khu vực trên cả nước. Dự kiến, sau hội nghị cho các tỉnh thuộc khu vực Tây Nguyên, Bộ Y tế sẽ tổ chức 2 hội nghị tiếp theo cho các tỉnh thuộc khu vực TP. Hồ Chí Minh (10 tỉnh) vào khoảng tháng 10/2015 và các tỉnh thuộc khu vực Tây Nam Bộ (10 tỉnh) vào khoảng tháng 11/2015.
35 ngày đưa bệnh nhân não mô cầu biến chứng thoát 'án tử'
Viện Lâm sàng các bệnh Truyền nhiễm- Bệnh viện TƯQĐ 108 vừa cấp cứu điều trị thành công một bệnh nhân bị nhiễm khuẩn huyết do não mô cầu biến chứng sốc nhiễm khuẩn, suy đa tạng. TS. Nguyễn Đăng Mạnh, Viện trưởng Viện Lâm sàng các bệnh Truyền nhiễm cho biết, bệnh nhân Lương Như H., 31 tuổi, được bệnh xá đơn vị đưa đến Bệnh viện TƯQĐ 108 trong tình trạng suy đa tạng rất nặng: sốt cao 39 - 40oC, rét run, hôn mê sâu, rối loạn đông máu, suy thận cấp, suy gan, suy tuần hoàn, suy hô hấp (khó thở, thở nhanh nông). Hình ảnh XQ cho thấy có đám mờ lan tỏa cả hai trường phổi. Khí máu nhiễm toan mức độ nặng. Xét nghiệm PCR dương tính với N.meningititis trên các bệnh phẩm máu, dịch ban hoại tử và dịch não tủy... Viện đã tổ chức hội chẩn và nhận định trường hợp này bị nhiễm khuẩn huyết do mô não cầu, biến chứng sốc nhiễm khuẩn, suy đa tạng. Đây là bệnh tối nguy hiểm, vi khuẩn có độc lực mạnh, khả năng lây lan cao, diễn biến cấp tính, tiến triển nhanh, biến chứng xuất hiện sớm. Các bác sĩ đã tiến hành điều trị tích cực bằng kháng sinh mạnh phổ rộng, thở máy hỗ trợ, phối hợp với Khoa Hồi sức tích cực triển khai lọc máu liên tục CRRT tại Khoa Bệnh lây đường hô hấp và tiêu hóa, làm tốt công tác cách ly, xử lý chất thải. Huy động tăng cường nhân lực cho các kíp trực cố gắng cứu sống bệnh nhân. Sau 1 tuần điều trị các chức năng sống của bệnh nhân được cải thiện, thoát khỏi cơn hiểm nghèo. Sau 5 tuần điều trị, bệnh nhân đã ổn định ra viện, không để lại di chứng.
Cảnh báo xí muội tẩm đưởng hóa học
Cục An toàn thực phẩm- Bộ Y tế cho biết, trong chiến dịch giám sát chủ động chủ động mối nguy ô nhiễm thực phẩm, một số mẫu thực phẩm không an toàn đã được phát hiện, trong đó có sản phẩm xí muội chứa đường hóa học. Theo đó, một mẫu xí muội (mẫu lấy tại cửa hàng tạp hóa đầu chợ Mỹ Hồng, Giồng Trôm, Bến Tre) có kết quả xét nghiệm không đảm bảo về chỉ tiêu Cyclamate (đường hóa học). Đoàn kiểm tra đã tiêu hủy toàn bộ sản phẩm còn lại, yêu cầu cơ sở khắc phục các vi phạm. Ngoài ra, cơ quan chức năng cũng nhận được thông tin đã cảnh báo có 2 sản phẩm tại tỉnh Tiền Giang không đảm bảo an toàn thực phẩm gồm 1 mẫu xí muội (cửa hàng Lệ Quyên, thị trấn Mỹ Phước, huyện Tân Phước) và 1 mẫu chà bông heo (cửa hàng Liên Lệ Huyền, thị trấn Mỹ Phước, huyện Tân Phước). Tuy nhiên tại thời điểm kiểm tra thì các cơ sở không còn kinh doanh các sản phẩm trên, đoàn kiểm tra đang tiến hành truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Trước thông tin cảnh báo có thị khô bò (sản xuất tại cơ sở chế biến thực phẩm Đại Vũ, số 91/4 ấp Thanh Hóa, Hố Nai 3, Trảng Bom- Đồng Nai) không đảm bảo an toàn thực phẩm, cơ quan chức năng cũng đã tiến hành kiểm tra. Tại thời điểm kiểm tra cho thấy cơ sở đã chấp hành đầy đủ các quy định về hồ sơ, điều kiện vệ sinh, trang thiết bị đảm bảo an toàn thực phẩm. Đoàn kiểm tra đã lấy 2 mẫu sản phẩm khô bò và mực nướng ăn liền để kiểm nghiệm các chỉ tiêu an toàn thực phẩm, hiện chưa có kết quả. Trước đó, tại TP Hồ Chí Minh, khi nhận được thông tinh cảnh báo có 2 sản phẩm thực phẩm tại thành phố Hồ Chí Minh không đảm bảo an toàn thực phẩm là 1 mẫu xí muội (cửa hàng tạp hóa 58/70 Nguyễn Thị Nhỏ, phường 9, quận Tân Bình) và 1 mẫu nước uống đóng bình (sản xuất tại công ty TNHH SXTMDV Kim Vui, 140 Hậu Giang, phường 6, quận 6); Tại Cần Thơ, có thông tin 1 mẫu nước uống đóng chai (sản xuất tại công ty TNHH Minh Khang, 106 đường số 4, khu tái định cư Thới Nhựt 2, phường An Khánh, quận Ninh Kiều) và 1 mẫu chà bông heo (cửa hàng tạp hóa Mai Lan, 105 Bùi Hữu Nghĩa, phường Bình Thủy, quận Bình Thủy) không đảm bảo an toàn, cơ quan chức năng lấy mẫu kiểm nghiệm xác định sản phẩm đảm bảo an toàn thực phẩm. Liên quan đến công tác đảm bảo an toàn thực phẩm, Cục An toàn thực phẩm cho biết, trong thời gian tới, Cục An toàn thực phẩm sẽ tiếp tục phối hợp với lực lượng chức năng địa phương tăng cường triển khai các biện pháp kiểm soát, giám sát an toàn thực phẩm, phát hiện sớm các mối nguy về an toàn thực phẩm để cảnh báo đến người tiêu dùng.
8 tháng đầu năm gần 25 nghìn người mắc sốt xuất huyết
Đến hết tháng 8 cả nước đã có gần 25.000 trường hợp mắc sốt xuất huyết, 12 người tử vong do sốt xuất huyết. Tuy nhiên, số ca mắc sốt xuất huyết năm 2015 trên toàn quốc tính tới thời điểm này chưa phải ở mức báo động mặc dù có sự gia tăng hơn so với thời điểm cùng kỳ năm ngoái. Theo thống kê 8 tháng đầu năm 2015 của Cục Y tế Dự phòng, cả nước ghi nhận gần 25 nghìn trường hợp mắc sốt xuất huyết tại 48 tỉnh, thành. Đặc biệt, hiện đã có 12 người tử vong do sốt xuất huyết. Tuy nhiên, số ca mắc sốt xuất huyết năm 2015 trên toàn quốc tính tới thời điểm này chưa phải ở mức báo động mặc dù có sự gia tăng hơn so với thời điểm cùng kỳ năm ngoái. Ông Trương Đình Bắc, Phó Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng - Bộ Y tế cảnh báo, dịch sốt xuất huyết đang bước vào thời kỳ cao điểm. Hơn nữa, sốt xuất huyết đang có diễn biến phức tạp và sẽ kéo dài đến hết mùa mưa -tháng 10.2015. Theo ông Bắc, trước đây, sốt xuất huyết thường có những đỉnh dịch theo chu kỳ khoảng 4-5 năm một lần. Nhưng đến nay, tính chu kỳ hầu như không còn tồn tại nên ngành y tế dự phòng lúc nào cũng chủ động phát hiện, ngăn chặn dịch bệnh. Nguyên nhân của thực trạng này là do thời điểm hiện tại đang là mùa mưa tại các tỉnh miền Nam nên nguy cơ mắc bệnh sốt xuất sẽ tăng cao hơn. Do đó, nếu người dân cùng phối hợp với công tác y tế dự phòng, có ý thức vệ sinh môi trường thì sẽ không đáng ngại về dịch bệnh sốt xuất huyết. Cảnh báo về mức độ nguy hiểm của bệnh, các chuyên gia cho biết, sốt xuất huyết có những triệu chứng dễ nhầm lẫn với bệnh sốt virus thông thường nên nhiều người dân có tâm lý chủ quan, không tới các trung tâm y tế khám bệnh dẫn tới bệnh nặng. Nhiều người có biến chứng như: xuất huyết não, xuất huyết tiêu hóa, đe dọa tới tính mạng. Ngoài ra, đối tượng mắc sốt xuất huyết bao gồm cả người lớn lẫn trẻ em. Tuy nhiên, ở miền Bắc, những trường hợp tử vong do sốt xuất huyết đa số rơi vào người lớn. Những trường hợp tử vong ở người lớn do chủ quan và nhầm lẫn triệu chứng với các bệnh lý khác (viêm đường hô hấp, sốt virus). Trước đây 80% sốt xuất huyết tập trung ở trẻ em (dưới 15 tuổi), đến nay sốt xuất huyết gia tăng ở người lớn với tỉ lệ hơn 43%. Điều này cho thấy sốt xuất huyết ngày càng có chiều hướng “người lớn hóa” và diễn biến khá phức tạp. Tại phía Nam, theo PGS.TS Phan Trọng Lân, từ đầu năm 2015 đến nay, tại các tỉnh phía nam đã có 22.185 ca mắc bệnh sốt xuất huyết, tăng 54% so với cùng kỳ. Nhiều địa phương từng là “điểm nóng” về sốt xuất huyết đã bắt đầu bùng phát như: Long An, Đồng Nai, Bình Dương, Bà Rịa-Vũng Tàu, TP Hồ Chí Minh… Đây là những địa phương có nhiều khu chế xuất, khu công nghiệp tập trung đông công nhân từ các địa phương khác đến mang mầm bệnh lây truyền; đồng thời những nơi này cũng có khá nhiều những công trình dang dở, tạo điều kiện nước đọng làm chỗ cho muỗi sinh đẻ lăng quăng. Mời các bạn nghe PGS.TS Phan Trọng Lân nói tại đây Theo ông Lân, dịch sốt xuất huyết thường xảy ra ở trẻ em vì hệ miễn dịch kém, song những năm qua, đối tượng người lớn mắc sốt xuất huyết chiếm khá cao, đến 50% tổng số người bệnh. Nghiêm trọng hơn, vi rút sốt xuất huyết đã lưu hành ở nhiều dạng (type) nên người bệnh mắc sốt xuất huyết đã khỏi vẫn có thể bị mắc lại và lần mắc sau nặng hơn lần trước. Riêng tại TP.Hồ Chí Minh, bác sĩ Nguyễn Trí Dũng, Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng thành phố cho biết hiện số ca mắc sốt xuất huyết trên địa bàn TP từ đầu năm đến nay là 7.197 ca. Đặc biệt trong những tuần gần đây số ca mắc sốt xuất huyệt liên tục tăng từ 5% đến 10% so với tuần trước. Trước tình hình này, Sở Y tế thành phố đã có văn bản gửi tất cả các bệnh viện và các phòng khám tư nhân trên địa bàn về việc kiểm soát véc-tơ truyền bệnh tại các bệnh viện. Công văn của Sở Y tế TP Hồ Chí Minh nhấn mạnh: Những bệnh viện có điều trị bệnh nhân sốt xuất huyết được xem là những điểm có nguy cơ cao có thể lây lan dịch bệnh. Do đó, các bệnh viện này phải xây dựng và triển khai kế hoạch kiểm soát nguồn lây truyền bệnh đến hết năm 2015; chủ động tìm diệt lăng quăng, muỗi tại các khu dân cư và trong bệnh viện.
Người bác sĩ lặn lội vì bệnh nhân
Đang làm việc tại một trong những Bệnh viện lớn nhất nước, anh lại xin về công tác tại Bệnh viện Quận. Vừa xuống sân bay sau chuyến du học, anh mang ba lô lên xe thẳng tiến vùng sâu khám bệnh cho người nghèo…Anh là TS.BS Phan Minh Hoàng!
Bác sĩ với trái tim ấm áp
“Người dân ở vùng sâu vùng xa còn quá khó khăn. Nên bất cứ khi nào nếu có thời gian Hoàng sẽ đi đến đấy. Nếu là sinh viên chưa có kinh nghiệm khám bệnh thì mình đo huyết áp, bắt mạch, hướng dẫn bà con. Khi đã là bác sĩ thì không chỉ khám mà còn phải giúp bà con chữa bệnh. Đó là những lúc mình phát hiện những người đang mang bệnh nguy hiểm, không thể chỉ báo cho họ biết mà tự bản thân sẽ xoay trở làm sao đưa họ về Sài Gòn để chữa”, TS. Phan Minh Hoàng chia sẻ. Mới đây nhất, với trái tim của một bác sĩ giàu nhiệt huyết, với trình độ chuyên môn của một tay kéo giỏi được đào tạo từ Hoa Kỳ trong lĩnh vực phẫu thuật tạo hình – thẩm mỹ, TS. Phan Minh Hoàng đã tạo ra một phép màu giúp “người lật đật” thành người bình thường. Đó là trường hợp của anh Phùng Thanh Liêm (sinh 1986, ngụ tại Đăk Nông). Nhà bị cháy, anh Liêm cố lao vào dập lửa và đã bị bỏng đến 86%, tay chân co quắp không thể động đậy, ngồi cũng bị té. Những tưởng anh phải sống cảnh “lật đật” suốt quảng đời còn lại thì chuyến khám bệnh giúp đồng bào nghèo, khó khăn của đoàn công tác từ thiện – xã hội Bệnh viện Quận 2 (TP.HCM) đã mang lại một điều kì diệu. Bí thư Đoàn thanh niên BV Quận 2, TS.BS Phan Minh Hoàng được địa phương giới thiệu 1 hoàn cảnh bi đát – là anh Liêm mong được giúp đỡ. BS. Hoàng báo cáo với lãnh đạo BV và nhận được câu hỏi từ giám đốc BV Quân 2 Trần Văn Khanh “trường hợp này đưa về bệnh viện mình xử lý được không em?”. BS. Hoàng không trả lời ngay mà gọi điện thoại cho người anh cũng là người thầy của mình BS.CKII Trần Văn Dương – chuyên gia vi phẫu tạo hình, khoa Chấn thương chỉnh hình, BV Chợ Rẫy. Hội ý chớp nhoáng với sự hỗ trợ hình ảnh qua điện thoại, BS. Dương kết luận xử lý được. Lập tức bệnh nhân được đưa về BV Quận 2, Ban giám đốc BV đã chủ động kêu gọi mạnh thường quân hỗ trợ bệnh nhân chi phí điều trị. Riêng về chuyên môn, TS.BS Phan Minh Hoàng đã nỗ lực liên hệ và may mắn nhận được sự hỗ trợ chuyên môn rất tận tình của TS.BS Đỗ Quang Hùng, Trưởng khoa Phẫu thuật tạo hình – thẩm mỹ BV Chợ Rẫy, BS.CKII Trần Văn Dương và các chuyên gia gây mê hồi sức BV Đại học Y Dược TP.HCM. Hai tay anh Liêm co rút dính chặt vào cơ thể, hai chân thì co rút không cử động được. Nên lần phẫu thuật đầu tiên, BS. Hoàng (phẫu thuật viên chính) cùng ê kíp mổ, trong đó, có BS. Dương đã xử lý phần tay và chân bên trái. Phẫu thuật lần 2, xử lý tay và chân bên phải. Lần phẫu thuật thứ 3 là để xử lý vùng cổ (cũng bị co rút không ngửa được như bình thường). Cho tới thời điểm này, với sự nỗ lực cao độ của BS. Hoàng và ê kíp, anh Liêm đã thực sự thoát khỏi tình cảnh “người lật đật”. Anh đã tự di chuyển được, tay cũng cử động linh hoạt hơn, anh ngồi không còn bị ngả… “Niềm vui không thể diễn tả bằng lời. Chi phí điều trị hơn 100 triệu nhưng BV đã huy động và hỗ trợ hết cho tôi. Còn tình trạng bệnh, tôi không thể nói lời cảm ơn BS. Hoàng và các y bác sĩ khác. Bởi nói sao hết được. Tôi nhớ như in, lúc chuẩn bị lên bàn mổ, BS. Hoàng cầm chặt tay tôi và nói: anh phải cười lên, mình phải tự tin, phải tin vào bác sĩ mới mong cuộc mổ thành công được. Và bác sĩ chỉ góp phần vào thành công 50% còn 50% là sự nỗ lực của anh. Trải qua mấy cuộc mổ, đau đớn lắm. Nhưng nỗi đau của tôi đã được xoa dịu nhiều lắm. Bởi nhờ vào những sẻ chia ấm áp của BS. Hoàng. Một người bác sĩ mà tôi cứ nghĩ như ông tiên”, anh Phùng Thanh Liêm xúc động nói. Từ khi còn là sinh viên BS. Hoàng đã tham gia chiến dịch mùa hè xanh. Rồi ngay cả khi đang du học ở nước ngoài, ngay khi mới về nước, vừa xuống sân bay hay tin có đoàn khám bệnh từ thiện ở Kiên Giang, không về nhà, anh đi thẳng theo đoàn. Cho tới nay, BS. Hoàng cũng không thể nhớ nỗi những lần mình đi khám bệnh từ thiện. Chỉ biết rằng, vùng sâu vùng xa của tất cả các tỉnh ĐBSCL và miền Đông Nam Bộ thì Hoàng đã đi hết. Rồi sang tận cả Lào, Campuchia…TS.Phan Minh Hoàng còn nhớ, trong một lần đi khám bệnh từ thiện cho bà con tỉnh Attapu, nước bạn Lào đã phát hiện một chị bị thai ngoài tử cung, rất nguy hiểm, phải mổ gấp. Bệnh nhân cần được chuyển lên BV tuyến trên để phẫu thuật nhưng không có tiền. Hoàng đã cùng với BS. Trần Văn Khanh – khi ấy là Bí thư đoàn trường Đại học Y Dược TP.HCM gom hết tiền trong túi được khoảng 5 triệu đồng để giúp bệnh nhân. Nhờ vậy, bệnh nhân đã được cứu sống.
Học vì người bệnh, Học vì mình là người Việt
Tốt nghiệp thạc sĩ xuất sắc, Hoàng lại học nghiên cứu sinh, 33 tuổi anh đã là tiến sĩ y khoa. Anh bảo, thương người bệnh là vô cùng quý. Nhưng vừa thương vừa chữa bệnh giỏi lại càng quý hơn. Anh lao vào học. “Không chỉ học trên giảng đường mà phải học bất cứ đâu nếu có thể. Chẳng hạn, khi khám bệnh cho bà con vùng sâu, không nên chỉ suy nghĩ là mình đang giúp họ. Mà đó là cơ hội rất tốt để nâng cao kinh nghiệm cho bản thân. Khi hỏi bệnh người dân đó là học. Ngồi nghe các bác sĩ đàn anh, bậc thầy hỏi bệnh nhân mình cũng rút ra nhiều kinh nghiệm. Những cuộc phẫu thuật khó, mình cứ thẳng thắn nói là mình không mổ được cần nhờ các anh, các thầy giúp đỡ đó cũng là cách học rất hay. Và chuyên môn vì thế cũng rất vững”, TS.Hoàng bộc bạch. TS. Phan Minh Hoàng luôn tâm niệm, là một bác sĩ khi chịu khó học hỏi sẽ rất tốt cho bệnh nhân. Còn là một người Việt Nam thì cần phải học để khẳng định trí tuệ và bản lĩnh của những người con Đất Việt. Khi đi dự hội nghị quốc tế, cần phải phát biểu và có ý kiến để thế giới biết đến Việt Nam. “Mỗi khi mình đứng dậy điều đầu tiên là phải giới thiệu mình đến từ đâu. Mình là người Việt Nam đưa ra những quan điểm hay chắc chắn các nước sẽ khâm phục và ngưỡng mộ. Nói thật, thời gian đầu khi mới dự hội nghị quốc tế, tôi cũng ngại lắm. Vì mình nói thì được nhưng nghe chưa tốt nên không hiểu đồng nghiệp các nước hỏi gì, không trả lời được, thấy xấu hổ. Nhưng sau đó, thầy Lê Hành (PGS.TS Lê Hành – NV) bảo: con cứ mạnh dạn, riết rồi quen, mình phải thể hiện được mình là người Việt Nam chứ. Và bây giờ thì tôi đã tự tin hơn rất nhiều”, BS. Minh Hoàng cho biết. Dễ thấy, lòng tự hào dân tộc, tình yêu đất nước cuồn cuộn trong trái tim TS.BS Phan Minh Hoàng – Bí thư Đoàn Thanh niên BV Quận 2; Phó chủ tịch Hội Thầy thuốc trẻ TP.HCM. Trong chuyến công tác của Đoàn CLB Giám đốc các Bệnh viện phía Nam ra thăm quần đảo Trường Sa hồi tháng 6/2015, BS. Hoàng là bác sĩ trẻ nhất trong đoàn. Nhưng anh chẳng hề ngại khó ngại khổ, anh đến hỏi từng chiến sĩ này, bắt tay từng chiến sĩ kia. Anh vào từng Bệnh xá của các đảo để thăm hỏi, động viên các đồng nghiệp – là những y bác sĩ đang công tác ngoài đảo xa. “Giữa sóng gió bao la, hiểm nguy luôn rình rập mà cán bộ, chiến sĩ, người dân vẫn ngày đêm canh giữ từng tấc đất tấc biển mới đáng trân trọng và ngưỡng mộ vô cùng. Biết vậy, để thấy mình cần làm nhiều điều ý nghĩa hơn cho Tổ quốc”, BS. Hoàng xúc động nói. Nghĩ là làm, ngay khi trở về đất liền, BS. Hoàng đã vận động các doanh nghiệp để tặng thuốc cho các đảo và nhà giàn trên quần đảo thiêng liêng của Tổ quốc. Anh mong muốn, đây là món quà tinh thần để ngoài khơi xa các người con ưu tú của đất Việt cảm nhận rõ “gần lắm Trường Sa”. Một điều rất đặc biệt, với TS. Phan Minh Hoàng, yêu nước là biết tự hào về dân tộc. Và yêu nước là phải biết ơn những công lao trời biển của ông cha. Đó là lí do khi về công tác tại Bệnh viện Quận 2, anh đã đề xuất với lãnh đạo Bệnh viện nên khám và chăm sóc sức khỏe đặc biệt cho các Mẹ Việt Nam Anh Hùng trên địa bàn quận. Và hiện giờ, BV Quận 2 đang chăm sóc sức khỏe cho 4 mẹ. Định kỳ hàng tháng, Bệnh viện cho y bác sĩ cùng xe đến tận nhà đón các mẹ đến Bệnh viện khám. Sau đó, bác sĩ cùng đưa các mẹ về nhà. Rồi BV còn cử người xuống hỏi thăm tình hình dùng thuốc của các mẹ để kịp thời điều chỉnh. Sắp tới Bệnh viện sẽ áp dụng chương trình này cho các gia đình có công. Biết, hiểu về BS. Phan Minh Hoàng để không thấy bất ngờ khi biết anh đang làm việc tại Bệnh viện Chợ Rẫy lại chuyển công tác về Bệnh viện Quận 2. “Bệnh viện Chợ Rẫy rất nhiều bác sĩ giỏi, còn những người bệnh ở tuyến quận lại rất cần những bác sĩ có chuyên môn. Có lẽ là một sự thiệt thòi. Nhưng cũng có một niềm vui riêng khi tôi chọn lựa con đường đi cho mình”.
Phẫu thuật miễn phí dị dạng vùng hàm - mặt
Sinh ra mạnh khỏe và có được một khuôn mặt lành lặn, bình thường là điều mà bất cứ ai cũng mong muốn. Tuy nhiên, vì nhiều lý do, không ít người bị biến dạng vùng mặt do khối u, bướu tồn tại và xâm lấn. Điều này đã mang lại không ít mặc cảm và khó khăn trong cuộc sống cho những người mắc phải. Góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh vùng hàm mặt, phẫu thuật thẩm mỹ - trong đó có tạo hình vùng hàm - mặt, được xem là phẫu thuật quan trọng cải thiện khuôn mặt cho người bệnh, giúp người bệnh nhanh chóng hòa nhập cộng đồng. Nhằm cập nhật những kỹ thuật và xu hướng mới nhất trong lĩnh vực tạo hình vùng hàm - mặt, khoa Tạo hình - Thẩm mỹ BV Đại học Y Dược TPHCM tổ chức chương trình hội thảo chuyên đề: “Phẫu thuật tạo hình vùng hàm - mặt” Thời gian : ngày 07 – 09/09/2015 Địa điểm : Giảng đường A, lầu 4, khu B 215 Hồng Bàng, Quận 5, TPHCM Nằm trong chương trình, khoa Tạo hình - Thẩm mỹ BV Đại học Y Dược TPHCM sẽ phẫu thuật miễn phí cho một số trường hợp bị khối u, bướu hay dị dạng vùng hàm - mặt. Đặc biệt, tham gia trong chương trình còn có Giáo sư MacKay MC Kinnon - khoa Phẫu thuật - Tạo hình bệnh viện Chicago - Hoa Kỳ. Thông tin chi tiết về chương trình, liên hệ: Khoa Tạo hình - Thẩm mỹ bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM Điện thoại: (08) 3952 7715
Dân trí
18 y, bác sĩ Hà Nội nghi phơi nhiễm HIV xét nghiệm âm tính
Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS Hà Nội đã thông báo 18 y, bác sĩ đều có kết quả xét nghiệm âm tính HIV. Liên quan đến sự việc 18 y, bác sĩ tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội có nguy cơ bị phơi nhiểm HIV, sau khi cấp cứu một ca bệnh đặc biệt, ngày 29/8, Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS Hà Nội đã thông báo 18 nhân viên này đều có kết quả xét nghiệm âm tính HIV. Trước đó, trả lời phỏng vấn báo chí, ông Lê Nhân Tuấn, Giám đốc Trung tâm phòng, chống HIV/AIDS Hà Nội cũng khẳng định: nguy cơ nhiễm là rất thấp. Bởi vì, bản thân bác sĩ phẫu thuật trực tiếp cho bệnh nhân đều thực hiện đúng các quy định về khi tiếp xúc và phẫu thuật cho bệnh nhân. Như tin đã đưa, ngày 4/7, bệnh nhân N.T.H. trên đường từ Quảng Ninh về Hà Nội đã có biểu hiện xuất huyết âm đạo và ngất xỉu. Ngay lập tức, bệnh nhân H. được cấp cứu vào Bệnh viện Phụ sản Hà Nội trong tình trạng da vàng nhợt, mạch nhỏ, khó bắt, huyết áp tụt không đo được, tim rời rạc gần như ngừng đập và nguy kịch. Ngay lập tức, các y, bác sĩ cấp cứu phẫu thuật cắt toàn bộ tử cung bệnh nhân để cầm máu. Tử cung đã bị hoại tử, không thể bảo tồn buộc cắt bỏ để bảo toàn tính mạng. Bệnh nhân phải truyền 4 lít máu. Do ca cấp cứu các y, bác sĩ đã không còn thời gian mặc thêm những bộ áo và đeo kính phòng vệ cho bản thân. Quá trình phẫu thuật diễn ra khẩn trương và thành công, vì ca cấp cứu khá đặc biệt các bác sĩ không thể chậm trễ nên sau phẫu thuật mới có kết quả xét nghiệm máu của bệnh nhân. Bệnh nhân dương tính với virus HIV.
Cô gái cân nặng 25kg có khuôn mặt bà lão và ăn khỏe như lực sỹ
"Em ăn được lắm. Một ngày em ăn cũng 6-7 bữa. Mỗi bữa ăn của em hết 5 tô bún hay tô mỳ. Ngoài ra, em còn uống nước nhiều lắm. Nếu uống để thỏa cơn khát, em có thể uống hết 7 lít nước cùng một lúc đó...", chị Ý chia sẻ.
Cô gái có khuôn mặt bà già
Nếu mới gặp lần đầu, không ai có thể nghĩ người phụ nữ có khuôn mặt U.60 kia lại chỉ chưa tròn tuổi 28. Đó là chị Nguyễn Thị Như Ý, hiện đang sống ở thôn Na Kham, xã Điện Quang, huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam. Vừa rửa đống chén bát mà chị Ý dùng xong bữa sáng, mẹ chị Ý - bà Lê Thị Tám, năm nay tuổi đã ngoài 70 tuổi, cho biết: "Nó là con út của vợ chồng tui. Tui đẻ 4 đứa con, nhưng mấy anh chị nó không ai mắc bịnh kỳ lạ như nó cả". Theo lời bà Tám thì gia đình phát hiện chị Ý có những biểu hiện bất thường từ năm 2000. "Vào lúc đó, con Ý nói nó đau bụng dữ lắm. Tui cứ tưởng nó đến tuổi dậy thì nên đau bụng theo kiểu con gái thôi. Nào ngờ sau 2 kỳ kinh thì nó hết đau bụng, cũng không xuất hiện kỳ kinh nữa. Từ lúc đó, tui để ý thấy khuôn mặt của nó cứ ngày một già đi, nhăn nheo dần", bà Tám tiết lộ. Khi phát hiện sự bất thường của con gái, vợ chồng bà Tám chạy vạy tiền của đưa con đi bệnh viện cứu chữa. Nhưng nào ngờ, nằm viện được năm ngày nửa tháng thì bác sĩ cho về. Bác sĩ bảo chị Ý bị rối loạn nội tiết, rất khó chữa trị nên đưa thuốc về nhà uống dần. Thương con gái út, dù bệnh viện đưa về nhà uống thuốc nhưng mỗi lần nghe có người nói "con Ý bị bệnh "âm" rồi, nên tìm đến các "điện" để cúng bái đi" là vợ chồng bà Tám lại hỏi chỗ "chữa bệnh người âm" để đưa chị Ý đến chữa trị. Nào ngờ chữa hết tháng này qua tháng nọ, hết năm này qua năm khác mà bệnh tình của con không thuyên giảm tí nào", bà Tám bộc bạch. Ngồi trò chuyện cùng bà Tám một lúc nhưng không thấy chị Ý đâu, chúng tôi hỏi thì bà Tám cho biết, vì tự ti với vẻ bề ngoài của mình nên chị Ý hay lủi thủi ở nhà sau, ít tiếp xúc với người lạ lắm. Sau đó, bà Tám phải gọi mãi đến 3 lần, chị Ý mới dám ra gặp chúng tôi… Lần đầu nhìn thấy chị Ý, chúng tôi không khỏi bất ngờ. Với khuôn mặt già nua, da đen xuất hiện nhiều nếp nhăn; thêm vào đó là thân hình nhỏ thó; hàm răng bị rụng gần hết, chỉ còn vài chiếc sứt mẻ... khiến chị Ý nom như một bà lão. Chị Ý tâm sự, sau vài năm bị bệnh, vì mặc cảm với đám bạn nên đang học dở năm học lớp 10 chị phải nghỉ học. "Hồi đó em học cũng giỏi lắm. Các bạn và thầy cô đều khen và động viên em. Nhưng em quyết định nghỉ học phần vì bệnh tật, phần vì cùng ba mẹ đi chạy chữa khắp nơi tốn nhiều thời gian quá. Còn răng của em thì cứ bị mẻ ra rồi rụng dần hết nên giờ miệng em móm mém như bà già 60 tuổi thế này", chị Ý chia sẻ.
Mỗi lần ăn hết 5 tô bún, uống 7 lít nước
Sự bất hạnh với người con gái có cái tên rất đẹp: Như Ý, chưa dừng lại ở đó. Theo lời chị Ý thì khoảng 10 năm trở lại đây, chị bắt đầu ăn uống rất khỏe. “Mỗi lần em có thể ăn hết 5 tô bún hay tô mỳ. Còn nước thì em uống hết sức cũng phải được 7 lít. Nhưng em chỉ uống nước ấm nóng thôi, chứ không uống nước lạnh". Dù ăn uống khỏe vậy nhưng chị Ý cân nặng chỉ có 25kg. Khi chúng tôi tỏ ra ngạc nhiên thì nhận được lời giải thích: "Em ăn uống nhiều thế, nhưng cứ mỗi lần ăn xong là nôn ra hết. Em không kiềm chế cơn nôn được. Ăn vào no bụng là nôn ra. Lần nào cũng vậy. Mà nôn xong lại thèm ăn và ăn dữ lắm. Em còn bị thoái hóa khớp 2 chân nữa. Mỗi lần bị phù lên thì từ chỗ chỉ cân nặng có 25kg, em tăng lên đến 30kg anh à". Ngồi cạnh con gái, bà Tám cho biết thêm, thực ra vài năm trở lại đây chị Ý mới chuyển qua ăn bún, mỳ. Trước đó, chị Ý thường hay ăn cơm. Mỗi bữa ăn, bà Tám phải nấu riêng 1 nồi cơm 4 lon gạo cho chị Ý. "Nó ăn nhiều nhưng đâu hấp thụ được. Ăn vào nôn ra hết nên người nó cứ teo tóp lại. Nhiều hôm, 1-2 giờ sáng nó dậy nói với tôi, con đói bụng quá mẹ ơi. Vậy là tôi phải dậy lần thì nấu cơm cho nó ăn, lần thì pha 5-6 gói mì ăn liền cho nó", bà Tám buồn buồn nói. Anh Nguyễn Đình Hùng (SN 1977, anh của chị Ý) cho biết, vì chạy chữa bệnh tật cho chị Ý mà bao nhiêu tiền vợ chồng bà Tám dành dụm được cũng "đội nón ra đi". Anh Hùng nghẹn ngào: "Nhà tôi ai cũng thương nó. Nhưng biết làm sao. Anh em tôi đều có gia đình cả. Làm lụng quanh năm còn không lo nổi gia đình vợ con, đâu giúp được gì nhiều. Còn ba mẹ tôi già yếu rồi, không làm chi ra tiền nữa. Do đó mà vừa rồi, Bệnh viện Đa khoa Đà Nẵng đưa giấy chuyển viện bảo gia đình đưa bé Ý ra Bệnh viện Trung ương Huế tiếp tục chạy chữa nhưng vì không có tiền nên bé Ý đành ở nhà chứ biết làm sao". Cũng chính vì biết gia đình khó khăn nên hơn 1 năm nay, chị Ý dù bệnh tật cũng lặn lội ra Đà Nẵng bán vé số, kiếm tiền nuôi thân. Chị Ý tâm sự: "Cứ mỗi sáng em dậy sớm, đón xe buýt ra Đà Nẵng bán vé số đến chiều tối lại bắt xe về nhà. Em bán nhiều chỗ lắm. Từ Hòa Khánh cho đến quận Sơn Trà, chỗ nào em cũng bán. Một số người vì thấy em đáng thương nên còn cho tiền em nữa. Nhiều hôm bệnh trở nặng em như ngất xỉu ngoài đường, nhưng vì biết hoàn cảnh ba mẹ già yếu nên em phải tiếp tục bán vé số để kiếm tiền nuôi sống bản thân thôi". Bà Tám bảo, mỗi ngày đi bán vé số, chị Ý cũng thu được khoảng 50.000 đồng. Số tiền đó, chị ăn uống dè xẻn, còn dư đưa mẹ tích góp để lấy tiền đi chữa bệnh. Bà Lê Thị Ba, một người hàng xóm của gia đình chị Ý, cho biết người trong làng ai cũng thương hoàn cảnh của chị Ý. "Thương là vậy nhưng bà con đâu giúp được gì nhiều. Ở đây nhà ai cũng khó khăn quá nên chủ yếu động viên, chia sẻ với con bé Ý cùng gia đình bà Tám là chính chứ biết làm sao", bà Ba tâm sự. Trong khi chúng tôi trò chuyện cùng gia đình chị Ý, ngoài trời có mưa nhỏ. Chị Ý cho biết, mấy hôm nay chuyển trời mưa nên chị đau nhức dữ dội nên phải nằm nhà, không thể đi bán vé số được nữa. Mỗi lần nhìn con gái lên cơn đau, bà Tám chỉ biết vỗ về động viên và khóc nức nở… Trước khi chia tay chúng tôi, chị Ý khóc nghẹn, bày tỏ mong ước của mình: "Mấy đứa bạn thân của em giờ đều thành danh cả, đứa nào cũng đại học này đại học nọ. Em biết số phận mình không may mắn, nhưng chỉ mong sao được khỏe mạnh trở lại để có thể làm lụng kiếm tiền phụng dưỡng ba mẹ thôi. Hơn 15 năm qua, nhìn mẹ già chăm sóc em bệnh tật mà lòng em đau lắm". BVĐK Vĩnh Đức, cho biết, trường hợp bị lão hóa trước tuổi như chị Ý là rất hiếm gặp. "Theo tôi được biết thì phải hàng triệu người mới có trường hợp bị bệnh như bệnh nhân Ý. Đến nay, y học vẫn chưa có thể lý giải cụ thể nguyên nhân gây ra loại bệnh này. Đa phần những trường hợp như bệnh nhân Ý là do trục tuyến yên dưới đồi gặp "sự cố" dẫn đến hiện tượng "lùn tuyến yên" nên bệnh nhân bị lão hóa trước tuổi. Ngoài ra, việc bị rối loạn sắc tố cũng có thể dẫn đến những trường hợp tương tự".
Còn nhiều “rào cản” đối với sự phát triển của hệ thống bệnh viện tư nhân
Thực hiện chủ trương xã hội hóa y tế, chia sẻ quá tải với khối bệnh viện công lập theo chủ trương của Đảng và Nhà nước, hiện nay còn nhiều vấn đề bất cập về cơ chế chính sách liên quan đến khối bệnh viện tư nhân cần được sự hỗ trợ của các cơ quan chức năng để tháo gỡ. Theo báo cáo của Hiệp hội bệnh viện tư nhân Việt Nam (sau đây gọi tắt là Hiệp hội) thì mới đây Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội đã có công văn trả lời, đồng tình với 8 kiến nghị của Hiệp hội và đề nghị các bộ, ban ngành Trung ương nghiên cứu, giải quyết những khó khăn vướng mắc để khối bệnh viện tư nhân phát triển bình đẳng với bệnh viện Nhà nước. Ông Nguyễn Văn Đệ - Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt trận tổ quốc Việt Nam, Chủ tịch Hiệp hội bệnh viện tư nhân Việt Nam cho biết: “Qua 10 năm thực hiện chủ trương xã hội hóa của Đảng và Nhà nước, nhiều doanh nghiệp đã tích cực tham gia đầu tư, xây dựng bệnh viện, tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh, chống độc quyền, giúp người bệnh có nhiều sự lựa chọn hơn...Chủ trương rất đúng đắn, tuy nhiên, có một số chính sách chưa phù hợp với thực tế, chỉ tập trung cho hệ thống công lập, còn có sự phân biệt đối xử”. Sau một năm kể từ khi ra đời, Hiệp hội bệnh viện tư nhân Việt Nam đã tập trung nghiên cứu những khó khăn, vướng mắc vì sao hệ thống bệnh viện tư nhân chưa phát triển như mong muốn. Trong đó có nhiều bệnh viện dù đã xây dựng nhưng hoạt động không hiệu quả, thậm chí phải ngừng hoạt động... Qua nghiên cứu của Ban chấp hành Hiệp hội cho thấy, hiện nay, một số chủ doanh nghiệp đầu tư bệnh viện còn mới mẻ, thiếu kinh nghiệm, công tác điều hành có những cái chưa sát thực tế. Trở ngại lớn nhất là hệ thống văn bản dưới luật chưa đi vào cuộc sống, tạo cơ chế để khối bệnh viện tư nhân phát triển. Từ đó, Hiệp hội đã làm văn bản kiến nghị gửi tới Quốc hội, Chính phủ, Bộ Y tế và một số Bộ, ngành có liên quan. Tuy nhiên, giữa Hiệp hội và một số Bộ, ngành vẫn chưa tìm được tiếng nói chung, có những quan điểm, cách hiểu chưa có sự đồng thuận. Với những nỗ lực của Hiệp hội, bước đầu, một số khó khăn, vướng mắc đã được Chính phủ, Quốc hội quan tâm chỉ đạo sửa đổi. Cụ thể, bắt đầu từ ngày 1/9/2015, Thông tư số 16/2015TTLT-BYT-BTC, sửa đổi Khoản 5, Điều 13 Thông tư liên tịch số 41/2014/TTLT-BYT-BTC về việc hướng dẫn thực hiện Bảo hiểm y tế (BHYT) sẽ có hiệu lực. Theo đó, bệnh nhân có BHYT đến khám chữa bệnh (KCB) tại các cơ sở y tế vào ngày nghỉ, ngày lễ được thanh toán BHYT như ngày làm việc bình thường. Đây là tín hiệu tích cực đối với không ít bệnh viện tư nhân, bởi tại nhiều bệnh viện, người dân chỉ có thể khám chữa bệnh vào ngày nghỉ, ngày lễ. Ngoài ra, việc triển khai thực hiện việc mua thuốc, vật tư y tế đối với khối bệnh viện tư nhân theo Điều 52 Luật đấu thầu sửa đổi, thì các đơn vị mua thuốc không tham gia đấu thầu, được tham gia mua thuốc giá không cao hơn giá của các đơn vị trúng thầu... Còn một bất cập khác là việc phân tuyến kỹ thuật, có nghĩa là bệnh viện có đầu tư hiện đại mấy đi nữa cũng bị phân biệt là bệnh viện loại 3, loại 4. Vấn đề này đã được Bộ Y tế điều chỉnh, các bệnh viện tư nhân không phân biệt ở Trung ương hay địa phương nếu năng lực làm được những khâu kỹ thuật nào thì BHXH Việt Nam cũng sẽ thanh toán như thế. Tuy nhiên, vẫn còn 6 vấn đề bất cập về cơ chế chính sách liên quan đến khối bệnh viện tư nhân đang được Hiệp hội Bệnh viện tư nhân Việt Nam kiến nghị và chờ các cơ quan chức năng liên quan xem xét, giải quyết. Cụ thể như: Phân thẻ BHYT hàng năm đối với với khối y tế tư nhân; chuyển tuyến, vượt tuyến; khám, giám định dị tật, dị dạng đối với đối tượng nhiễm chất độc hóa học và khám, chữa bệnh cho người nghèo được hưởng chế độ hỗ trợ của nhà nước; một số chính sách phát triển y tế (kết hợp công - tư); chính sách thu học phí đối với khối bệnh viện tư nhân gửi cán bộ đi đào tạo; chính sách khấu trừ thuế VAT. Đó là cơ sở, đường đi cho hệ thống bệnh viện tư nhân. “Tuy nhiên từ những văn bản đến việc thực hiện còn một chặng đường dài, nếu các cơ quan chức năng cầu thị, lắng nghe, thấu hiểu được khó khăn của hệ thống bệnh viện tư và vào cuộc tháo gỡ khó khăn thì hệ thống bệnh viện tư nhân sẽ có lối thoát”, ông Đệ chia sẻ. Cũng theo nhận định của ông Đệ: “Hiệp hội mới ra đời được 1 năm nhưng dấu ấn lớn nhất mà chúng tôi đạt được là việc phản biện chính sách. Điều này hoàn toàn phù hợp với tôn chỉ, mục đích của Hiệp hội, đó là đại diện cho quyền và lợi ích hợp pháp của bệnh viện tư nhân Việt Nam. Không một hội nghề nghiệp nào mới ra đời mà lao vào kiến nghị những vấn đề nóng, bất cập của lĩnh vực mình và được các cơ quan chức năng quan tâm và đánh giá cao. Không chỉ kiến nghị bằng văn bản, chúng tôi cũng thông qua nhiều diễn đàn của Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) để nêu kiến nghị của mình. Trong thời gian tới tiếp tục kiến nghị những vấn đề còn khó khăn, trọng tâm là phân thẻ BHYT, phân tiêu chí, sớm xây dựng tiêu chí để phân thẻ, không phân theo cảm tính, tránh việc xin cho...”. Theo đánh giá của Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội đối với kiến nghị về việc phân bổ thẻ BHYT hằng năm của Hiệp hội Bệnh viện tư nhân giữa bệnh viện công lập và bệnh viện tư nhân trên địa bàn tỉnh, hiện nay, Luật BHYT quy định, người tham gia BHYT có quyền đăng ký KCB BHYT ban đầu tại cơ sở KCB tuyến xã, tuyến huyện hoặc tương đương. Tuy nhiên, trên thực tế, một số địa phương chưa căn cứ vào điều kiện và năng lực của cơ sở KCB để phân bổ đăng ký KCB BHYT ban đầu cho các bệnh viện, số lượng thẻ chưa thể hiện sự bình đẳng giữa bệnh viện công và bệnh viện tư nhân. Qua đây, Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội đề nghị Bộ Y tế chủ trì, phối hợp với BHXH Việt Nam thống nhất ban hành tiêu chí về năng lực, điều kiện của cơ sở KCB và tiêu chí phân bổ thẻ BHYT phù hợp để các địa phương có căn cứ phân bổ thẻ BHYT cho các cơ sở KCB một cách minh bạch và công bằng. Hiệp hội bệnh viện tư nhân Việt Nam kiến nghị Quốc hội sửa đổi khoản 6, Điều 22 Luật BHYT theo hướng cho thông tuyến tỉnh trước 2021; tạo điều kiện thuận lợi cho bệnh nhân KCB BHYT chuyển từ bệnh viện công lập ra bệnh viện tư nhân. Quốc hội đã thảo luận và cân nhắc kỹ khi thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT, căn cứ vào điều kiện thực tế hiện nay, do trình độ chuyên môn, kỹ thuật của các bệnh viện ở nước ta chưa đồng đều, nếu quy định thông tuyến tỉnh sớm sẽ không phù hợp. Vì vậy, Quốc hội đã quy định thông tuyến tỉnh về KCB BHYT từ 2021. Đối với việc chuyển tuyến KCB BHYT từ bệnh viện công lập ra bệnh viện tư nhân tại một số địa phương còn gặp khó khăn. Luật BHYT quy định, trường hợp vượt quá khả năng chuyên môn kỹ thuật thì cơ sở KCB BHYT có trách nhiệm chuyển người bệnh kịp thời đến cơ sở KCB BHYT khác theo quy định về chuyển tuyến chuyên môn kỹ thuật. Tuy nhiên, việc chuyển người bệnh KCB BHYT từ bệnh viện công sang bệnh viện tư nhân chưa thuận lợi do Bộ Y tế chưa phân hạng đối với bệnh viện tư nhân. Vì vậy, các bệnh viện công lúng túng trong việc chuyển người bệnh tới bệnh viện tư cũng như cơ quan BHXH gặp khó khăn trong thanh toán chi phí KCB BHYT tại bệnh viện tư nhân… Mới đây, Hiệp hội cũng đã có văn bản tham gia góp ý đối với đề nghị của Bộ Y tế trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị tăng cường thực hiện Bệnh viện vệ tinh và giải pháp giảm quá tải bệnh viện, trong đó có 7 kiến nghị nhằm giảm quá tải cho bệnh viện công lập và cho phép bệnh viện tư nhân được tham gia đề án bệnh viện vệ tinh.
Phòng khám bác sĩ gia đình vắng như chùa bà đanh
Lấy lý do bác sĩ gia đình là một trong những phương án để giảm tải cho bệnh viện tuyến trên nên ngay sau khi Chính phủ phê duyệt đề án giảm quá tải bệnh viện giai đoạn 2013-2020, ngày 22.3.2013, Bộ Y tế đã phê duyệt đề án xây dựng và phát triển mô hình phòng khám bác sĩ gia đình giai đoạn 2013-2020. Sau 2 năm triển khai, nhiều người đã phải... giật mình ngẫm lại.
Để giảm tải cho bệnh viện tuyến trên
Bác sĩ gia đình là người giải quyết những vấn đề sức khỏe ban đầu, đồng thời tư vấn tâm lý, quản lý xã hội để có thể khám, chẩn đoán, tiên lượng và tư vấn, hướng dẫn cho người dân chăm sóc sức khỏe của chính mình. Theo PSG-TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế), hiện nay mô hình bệnh tật ở Việt Nam là mô hình bệnh tật khép kín, các bệnh lây nhiễm, suy dinh dưỡng vẫn ở mức khá cao, trong khi các nhóm bệnh không lây nhiễm và tai nạn thương tích tăng dần nên nhu cầu khám chữa bệnh của người dân càng tăng. Do đó, việc sàng lọc, theo dõi, quản lý, điều trị bệnh mạn tính tại công đồng là hết sức cần thiết. Vì vậy rất cần thiết đến mô hình bác sĩ gia đình. Ông Khuê cho biết mục tiêu xây dựng và phát triển mô hình phòng khám bác sĩ gia đình trong hệ thống y tế Việt Nam là nhằm cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cơ bản, toàn diện, liên tục và thuận lợi cho cá nhân, gia đình và cộng đồng, góp phần giảm quá tải cho bệnh viện. Bác sĩ gia đình chính là tuyến khám chữa bệnh đầu tiên, nơi theo dõi sức khỏe ban đầu, sàng lọc và chữa trị những bệnh thông thường, chỉ những bệnh nặng, đòi hỏi sâu về chuyên môn thì bác sĩ gia đình mới chuyển đến tuyến 2 - 3 thuộc lĩnh vực chuyên môn. “Điều này sẽ giúp bác sĩ ở các bệnh viện không phải tiếp nhận một lượng lớn bệnh nhân chỉ đau bệnh nhẹ cũng tới khám, làm giảm sức ép về quá tải cho các bệnh viện tuyến trên”, ông Khuê khẳng định. Tuy nhiên, sau 2 năm thực hiện thí điểm mô hình phòng khám bác sĩ gia đình tại 6 địa phương (Hà Nội, TP.HCM, Thừa Thiên-Huế, Khánh Hòa, Cần Thơ và Tiền Giang) mô hình này đã bộc lộ nhiều điều bất cập, không thu hút được bệnh nhân đến khám chữa bệnh. Đó là chưa kể 2 địa phương ( Hải Phòng và Thái Nguyên) có thành lập đề án bác sĩ gia đình, nhưng chưa triển khai được phòng khám bác sĩ gia đình nào.
2 năm không có bệnh nhân nào đến khám
Những địa phương nói là có phòng khám bác sĩ gia đình, nhưng không ít nơi gần như chẳng có bệnh nhân nào đến khám chữa bệnh. Mới đây, tại Hội nghị sơ kết đề án thí điểm bác sĩ gia đình giai đoạn 2013-2015 và định hướng giai đoạn 2016-2020, Bộ Y tế cho biết trong suốt 2 năm qua, tại Tiền Giang không có một bệnh nhân nào đến phòng khám bác sĩ gia đình để khám và điều trị cả. Ngay như Cần Thơ, một địa phương trung tâm của đồng bằng sông Cửu Long, nhưng hơn 2 năm qua, những phòng khám bác sĩ gia đình ở đây chỉ có 5 người đến chữa bệnh, không thực hiện được các thủ thuật hay xét nghiệm nào. Riêng TP.HCM, địa phương được xem là có số lượng phòng khám bác sĩ gia đình nhiều nhất nước với 149 phòng khám, nhưng nhiều phòng khám bác sĩ gia đình ở đây cũng chỉ tư vấn, hướng dẫn cách chăm sóc bệnh cho bệnh nhân chứ ít khi thực hiện những nhiệm vụ cơ bản của bác sĩ gia đình. Theo Trung tâm Y tế dự phòng quận Gò Vấp, TP.HCM, hiện địa phương này có 5 phòng khám bác sĩ gia đình được đặt tại các trạm y tế phường. Trong 6 tháng vừa qua, toàn bộ 5 phòng khám bác sĩ gia đình trên địa bàn quận chỉ khám được… 9 bệnh nhân. Phòng khám bác sĩ gia đình thuộc Bệnh viện quận 2 (TP.HCM) được xem là phòng khám bác sĩ gia đình hoạt động có hiệu quả nhất TP đang được ngành y tế đề xuất học tập cách làm này. Nhưng chính bác sĩ Trần Văn Khanh - Giám đốc Bệnh viện quận 2 cũng than: “Nói là phòng khám bác sĩ gia đình, chứ hiện tại không có bác sĩ nào chuyên trách. Bác sĩ khám ở phòng khám bác sĩ gia đình chỉ là bác sĩ ở các khoa, phòng khác của bệnh viện đến khám chữa bệnh”. Điều này cho thấy đây chỉ là việc chuyển bệnh nhân từ bệnh viện sang phòng khám bác sĩ gia đình. Thực chất những bác sĩ ở phòng khám bác sĩ gia đình đều là bác sĩ chuyên khoa của bệnh viện này. Những bác sĩ này khám chữa bệnh cho các bệnh nhân ở bệnh viện nên khi qua phòng khám bác sĩ gia đình thì những bệnh nhân này đi theo, chứ chẳng có bệnh nhân nào “chui thẳng” vào phòng khám bác sĩ gia đình để khám cả. “Phần đông bệnh nhân đến phòng khám bác sĩ gia đình đều do sự “lôi kéo” này, chứ bản thân bệnh nhân chưa hiểu biết gì về bác sĩ gia đình, không mặn mà đến với phòng khám bác sĩ gia đình”,ông Khanh nói. Theo bác sĩ Nguyễn Hữu Hưng, Phó giám đốc Sở Y tế TP.HCM, hiện nay các phòng khám bác sĩ gia đình ở TP không đủ nhân sự do tập trung vào việc phòng chống dịch bệnh, tiêm chủng, các chương trình sức khỏe và những hoạt động khác của địa phương. Trong khi đó, hoạt động của phòng khám bác sĩ gia đình chưa lồng ghép được các hoạt động, chức năng vốn có của trạm y tế. “Việc phòng khám bác sĩ gia đình chưa thu hút được bệnh nhân là do chưa có bảo hiểm y tế ở trạm; người dân chưa hiểu biết chung về mô hình bác sĩ gia đình và chưa tin cậy vào phòng khám bác sĩ gia đình ở trạm y tế”, ông Hưng nhận định.
Cháu bé bị mẹ thiêu sống có nguy cơ mất cả 5 ngón tay
Vượt qua cơn sốc bỏng nhưng bệnh nhi đang rơi vào sốc nhiễm trùng. Nguy cơ hoại tử có thể sẽ cướp đi cả 5 ngón của bàn tay phải, di chứng sẹo co rút cũng khiến bệnh nhi chịu tàn phế suốt đời. Một tuần sau ngày bị người mẹ ruột nhẫn tâm tưới xăng thiêu sống vì không bán hết vé số, bé Nguyễn Thị Kim Linh (12 tuổi, ngụ tại Bình Thuận) vẫn chưa qua được cơn nguy kịch. Ngày 31/8, bác sĩ Đặng Thị Thanh Thúy, Phó trưởng khoa Bỏng - Tạo hình, Bệnh viện Nhi Đồng 1, TPHCM cho biết: “Bệnh nhi đã tạm thời qua được tình trạng sốc bỏng, các chỉ số tuần hoàn, hô hấp tương đối ổn định. Nhưng cháu đang đối mặt với sốc nhiễm trùng, nhiễm độc, rơi vào sốt cao liên tục nên chưa thể bước vào giai đoạn cắt lọc hoại tử và ghép da tự thân”. Nguy hiểm hơn, tình trạng hoại tử sâu đang xảy ra tại một số vùng bỏng nặng như 2 bàn tay, mặt và mu bàn chân phải. Dù đã được điều trị tích cực nhưng các ngón bàn tay phải của bệnh nhi đã bị hoại tử tím đen. Bác sĩ đang đứng trước quyết định rất khó khăn bởi muốn ngăn chặn vùng hoại tử lan rộng, cháu sẽ phải tháo khớp, cắt cụt các ngón tay. Tiên lượng điều trị cho bệnh nhân từ các bác sĩ vẫn còn dè dặt, nếu tình trạng nhiễm trùng không thể kiểm soát, nguy cơ đe dọa sinh mạng của bé là rất lớn. Bác sĩ đang làm tất cả những gì có thể để cứu bệnh nhi. Trong trường hợp may mắn vượt qua được cơn nguy khốn, bình phục sức khỏe, cháu cũng sẽ phải đối mặt với các di chứng sẹo lồi, trên vùng mặt, lưng; sẹo co rút ở các khớp chân tay, ảnh hưởng nghiêm trọng đến thẩm mỹ và chức năng vận động. Cùng với những đau đớn thể xác, bệnh nhi đang gánh chịu cú sốc rất lớn về mặt tâm lý. “Cháu gần như không nhắc gì đến người mẹ của mình, khi hỏi đến vụ việc đã xảy ra bệnh nhi tìm cách lảng tránh. Kim Linh không tích cực trong việc trao đổi với bác sĩ, cháu chỉ tiếp xúc và nói chuyện với người cô ruột là bà Nguyễn Thị Duy”, bác sĩ Thúy cho biết. Liên quan đến vụ việc bà Trương Thị Quy (33 tuổi) tưới xăng đốt con vì không bán hết vé số xảy ra trên địa bàn thị trấn Chợ Lầu, UBND huyện Bắc Bình, tỉnh Bình Thuận đã có cuộc họp với các ban ngành liên quan. Theo đó, chính quyền địa phương đã đề xuất cơ quan công an khẩn trương điều tra làm rõ vụ việc và xử lý theo đúng pháp luật. Khi Quy tưới xăng rồi châm lửa thiêu sống con, bé Kim Linh quá nóng nên lao vào ôm mẹ cầu cứu đã khiến Quy bị bắt lửa bỏng 10% cơ thể, chủ yếu ở vùng lưng, mông. Hiện Quy đang được điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Bắc Bình Thuận dưới sự giám sát chặt chẽ của công an. Được biết, sau khi vụ việc xảy ra, đại diện Phòng Lao động Thương binh và Xã hội huyện Bắc Bình đã đến Bệnh viện Nhi Đồng 1 thăm hỏi và hỗ trợ một phần chi phí điều trị cho bé Kim Linh.
Cứu thành công trẻ sơ sinh có mẹ bị bắn trọng thương
Sau 2 ngày nhập viện cấp cứu, sản phụ Nguyễn Thị Dung và bé gái sơ sinh con sản phụ hiện vẫn đang phải giành giật sự sống cùng với sự hỗ trợ của y bác sỹ BVHNĐK Nghệ An. Anh Trần Đình Hạng, chồng sản phụ Dung cho biết: “Vợ chồng tôi từ Thanh Hóa sang Viêng Chăn (Lào) sinh sống, làm ăn được 10 năm nay. Khoảng 19h30’, ngày 27/8, lúc vợ tôi đang nằm nghỉ ngơi sau khi dùng cơm tối thì thấy người lạ đột nhập vào nhà. Trong lúc giằng co, tên cướp đã nổ súng khiến vợ tôi bị thương nặng, phải đưa đi cấp cứu Bệnh viện Viêng Chăn. Tại đây bác sỹ sơ cứu, sau đó phải chuyển gấp về Bệnh viện HNĐK Nghệ An”. Đến 21h40’ ngày 29/8, Bệnh viện HNĐK Nghệ An tiếp nhận cấp cứu sản phụ Nguyễn Thị Dung (34 tuổi), mang thai 33 tuần, chuyển viện từ Viêng Chăn (Lào). Sản phụ Dung nhập viện trong tình trạng sốc nhiễm khuẩn, suy hô hấp, truỵ tim mạch do vết thương bị đạn bắn xuyên từ vùng cổ xuống mạn sườn. Tiên lượng lúc nhập viện cả sản phụ Dung và thai nhi rất xấu. Ngay lập tức, liên khoa Ngoại, Sản, Hồi sức Ngoại khoa đã hội chẩn nhận định tập trung cứu sống mẹ con sản phụ. Trước tình trạng sản phụ Dung sốt cao liên tục trên 400C, xuất hiện tình trạng phù gai rau, dấu hiệu suy thai rất cao, thai nhi có thể tử vong bất cứ lúc nào, các bác sĩ đã mổ cấp cứu lấy bé gái nặng 2kg ra khỏi bụng mẹ lúc 17h ngày 30/8. Do bé bị ảnh hưởng bởi tình trạng sức khỏe nguy kịch của mẹ, thiếu oxy thời gian lâu, cùng sự tác động của thuốc an thần từ mẹ nên trẻ không cất tiếng khóc, tím tái, trương lực cơ giảm, phản xạ sơ sinh yếu. “Bệnh viện nhanh chóng tiến hành hồi sức cho trẻ ngay trong phòng mổ, hút dịch, bóp bóng liên tục rồi hỗ trợ thở máy. Sau 1 ngày phải nằm thở máy tại phòng chăm sóc đặc biệt tại Tổ Sơ sinh- khoa Sản, bệnh nhi đã tiến triển khả quan hơn, đang tập cai máy thở, được theo dõi sức khỏe sát sao”, Bác sỹ Trần Thúy Hà, khoa Sản cho biết. Hiện nay, do vết thương đạn bắn có đường đi rất khó dự đoán, nguy cơ tử vong cao nên bệnh nhân Nguyễn Thị Dung vẫn trong tình trạng nguy kịch, hôn mê, thở máy, theo dõi điều trị chặt chẽ.