Tuổi trẻ
Người tham gia BHYT tự nguyện giảm: ảnh hưởng của thủ tục rắc rối
4 tháng đầu/2015, số người tham gia BHYT tự nguyện sụt giảm đến 15 , tương đương khoảng 1,2 triệu người. Chúng tôi giới thiệu một số ý kiến đề cập đến nguyên nhân sụt giảm này.
Phải bỏ BHYT vì ngại thủ tục
Tôi có sổ tạm trú theo diện KT3 tại một xã thuộc huyện Thanh Trì, Hà Nội từ lâu. Trước đây tôi mua BHYT tự nguyện tại xã, nhưng năm nay tôi lại được nhân viên UBND xã nơi tạm trú yêu cầu về TP Thái Nguyên, nơi thường trú, để mua BHYT tự nguyện. Không chỉ vậy, lần này tôi không được mua BHYT theo diện cá nhân mà phải mua theo diện hộ gia đình. Liên hệ về địa phương thường trú, tôi được hướng dẫn thủ tục mua BHYT theo hộ gia đình, trong đó buộc phải trình thẻ BHYT, chứng minh nhân dân của thành viên gia đình đã có BHYT từ trước. Thấy thủ tục phiền phức và đường sá đi lại xa xôi nên tôi quyết định không mua BHYT nữa.
Không có nhu cầu mua cả gia đình
Bố chồng tôi từng mua BHYT tự nguyện theo diện cá nhân nhưng hết hạn từ cuối năm 2014. Đầu năm nay, khi biết được thông tin những người mua bảo hiểm cá nhân có thể mua tiếp vào năm 2015, tôi đi mua cho bố chồng. Tuy nhiên, nhân viên UBND phường lại yêu cầu bố chồng tôi phải mua theo diện hộ gia đình vì đã quá thời hạn mua BHYT liên tục ba tháng. Vì không có nhu cầu mua BHYT cho cả gia đình, bố chồng tôi không mua BHYT cá nhân nữa.
Cần sớm tháo gỡ thủ tục rắc rối
Trong Luật BHYT sửa đổi có giao bảo hiểm xã hội hướng dẫn thực hiện BHYT theo hình thức hộ gia đình. Luật không ghi chi tiết về kỹ thuật nhưng BHXH thì có quy định một số công cụ để kiểm soát theo chủ quan. Các địa phương thì thực hiện theo đúng hướng dẫn của bảo hiểm xã hội, đôi khi trong hướng dẫn có sử dụng dấu “...” thì địa phương lại thao tác thêm ra, làm phát sinh thêm thủ tục. Qua tổng hợp báo cáo từ các địa phương, chúng tôi thấy một số giấy tờ thường được yêu cầu gồm giấy tạm vắng nếu có con đi học đi làm ở xa, giấy ly hôn nếu gia đình ly hôn, ở một số gia đình có con lấy chồng là người nước ngoài thì đòi thêm giấy kết hôn với người nước ngoài, bản sao thẻ BHYT của con đang đi học, đi làm ở tỉnh khác... Bên HXHVN đang phân tích cụ thể xem giảm sút 1,2 triệu thẻ BHYT thời gian qua là ở khâu nào, nhóm đối tượng nào là chính để có biện pháp khắc phục sớm, nhưng rõ ràng những thủ tục này có tác động nhất định. Sau khi có những ý kiến phản ảnh về thủ tục rắc rối và nhất là ý kiến báo chí thời gian qua, tôi được biết BHXHVN đã có chỉ đạo để tháo gỡ, nhưng những chỉ đạo này chưa thành một văn bản cụ thể, đầy đủ để mọi người thực hiện, trong khi văn bản cũ với những hướng dẫn như yêu cầu thêm giấy tờ này giấy tờ khác vẫn đang có hiệu lực thực hiện. Vấn đề là phải sớm thông tin lại với người dân.
Tiền phong
Bệnh viện Giao thông khánh thành tòa nhà 15 triệu USD
Ngày 15/5, Bệnh viện Giao thông Vận tải T.Ư khánh thành và đưa vào hoạt động tòa nhà nghiệp vụ kỹ thuật và nội trú, sử dụng nguồn vốn 13,5 triệu USD vay từ Quỹ Phát triển quốc tế của các nước xuất khẩu dầu mỏ (OFID) và 1,5 triệu USD từ ngân sách Nhà nước. TS Trần Trung, Giám đốc Bệnh viện cho biết, công trình được thiết kế 7 tầng nổi và 2 tầng hầm, tổng diện tích xây dựng gần 17.000 m2, 200 giường bệnh. Đây là bệnh viện đầu tiên của Việt Nam thực hiện cổ phần hóa, dự kiến sẽ chuyển sang hoạt động theo mô hình mới từ tháng 9/2015.
Thầy thuốc trẻ cả nước tình nguyện vì sức khỏe cộng đồng
Ngày 17/5, thầy thuốc trẻ trên toàn quốc tham gia Ngày hội Thầy thuốc trẻ làm theo lời Bác, tình nguyện vì sức khỏe cộng đồng năm 2015 với nhiều hoạt động khám chữa bệnh, phát thuốc miễn phí, tư vấn chăm sóc sức khỏe cho người dân. Tại Hà Nội diễn ra Ngày hội điểm cấp Trung ương, tham gia có Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam; Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long; Bí thư T.Ư Đoàn, Chủ tịch T.Ư Hội LHTN Việt Nam Nguyễn Phi Long. Ngày hội Thầy thuốc trẻ làm theo lời Bác, tình nguyện vì sức khỏe cộng đồng năm 2015, do T.Ư Hội LHTN Việt Nam, Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam tổ chức, Cty Bia Sài Gòn đồng hành, diễn ra khắp 63 tỉnh thành trên cả nước. Chủ tịch Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam, Chỉ huy trưởng Ngày hội Trần Văn Thuấn phát biểu: 6.000 thầy thuốc trẻ cùng với hàng triệu hội viên thanh niên tham gia ngày hội với quyết tâm tình nguyện cao nhất để chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân. “Đó cũng là những thành tích, những bông hoa đẹp nhất, rực rỡ nhất kính dâng lên Bác Hồ nhân sinh nhật lần thứ 125 của Người”. Với sự đồng loạt ra quân của 6.000 thầy thuốc trẻ, ngày hội dự kiến khám bệnh, tư vấn sức khỏe, cấp phát thuốc miễn phí cho 100.000 người dân; mổ mắt miễn phí cho 1.000 người cao tuổi; tập huấn các phương pháp sơ, cấp cứu cơ bản cho 5.000 giáo viên của 700 trường mầm non, tiểu học trong toàn quốc; vận động hội viên, thanh niên hiến máu tình nguyện, tiếp nhận 13.000 đơn vị máu; tổ chức các ngày hội rửa tay bằng xà phòng cho 50.000 trẻ em phòng chống dịch bệnh. Tham gia ngày hội, bác sĩ Phạm Ngọc Tuân (SN 1990, chuyên khoa Tai – Mũi – Họng, Bệnh viện Đức Giang, Hà Nội) chia sẻ: “Ngày hội là dịp các bác sĩ trẻ nâng cao chuyên môn, kỹ năng phục vụ cộng đồng và làm quen với áp lực phục vụ số lượng người dân đến khám chữa bệnh. Các hoạt động thăm khám tại ngày hội giúp sàng lọc, phát hiện bệnh và tư vấn chữa trị kịp thời cho người dân”. Dịp này, T.Ư Hội LHTN Việt Nam, Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam tuyên dương 10 gương Thầy thuốc trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2014; trao tặng Kỷ niệm chương “Vì thế hệ trẻ”, phần thưởng cao quý nhất của T.Ư Đoàn cho lãnh đạo Bộ Y tế. Nhiều phần quà được trao tặng cho các gia đình chính sách, trẻ em. Ngày 17/5, Hội LHTN Việt Nam tỉnh Bình Định tổ chức Ngày hội Thầy thuốc trẻ làm theo lời Bác, tình nguyện vì sức khỏe cộng đồng. Trong ngày, Hội khám bệnh, phát thuốc miễn phí cho hơn 500 người dân xã Ân Tín và Ân Thạnh (huyện Hoài Ân); tổ chức ngày hội rửa tay bằng xà phòng, các trò chơi thu hút 200 học sinh Trường Tiểu học số I Ân Tín tham gia; tặng 100 suất quà cho trẻ em có hoàn cảnh khó khăn... Tỉnh Đoàn, Hội LHTNVN tỉnh TT-Huế tổ chức chương trình khám, chữa bệnh, cấp phát thuốc miễn phí cho hơn 300 bệnh nhân nghèo ở xã Lộc Trì, huyện Phú Lộc. Đoàn công tác còn trao 500 suất quà là thực phẩm (trứng, xúc xích, sữa) cho các gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn và 10 suất quà bằng tiền mặt (500.000 đồng/suất) cho gia đình chính sách ở xã Lộc Trì. Tỉnh Đoàn Cà Mau cũng tổ chức Ngày hội thầy thuốc trẻ làm theo lời Bác, tại xã Khánh An (U Minh), Viên An Đông (Ngọc Hiển), Hàng Vịnh (Năm Căn) khám, chữa bệnh, cấp thuốc cho 1.100 người. Đồng thời, Tỉnh Đoàn cũng phối hợp với Bệnh viện Huyết học- Truyền máu Cần Thơ vận động 600 ĐVTN hiến 250 đơn vị máu.
Cảnh báo ngộ độc từ thuốc Đông y
Nhiều người quan niệm thuốc đông y có nguồn gốc tự nhiên nên an toàn. Tuy nhiên đó là quan điểm sai lầm, thuốc đông y cũng có các tác dụng không mong muốn, gây tổn thương mãn tính, thậm chí tử vong. Bà N. (65 tuổi, ngụ Q.12, TPHCM) đến điều trị tại Bệnh viện Chợ Rẫy TPHCM trong tình trạng ho nhiều, viêm loét niêm mạc họng, chán ăn, sụt cân, yếu liệt 2 chân… Xét nghiệm cho thấy bệnh nhân bị viêm phổi mô kẽ, nhưng đáp ứng điều trị rất kém. Qua điều tra bệnh sử, bệnh nhân cho biết trước khi nhập viện một tháng có uống An cung ngưu hoàng (xuất xứ Trung Quốc) để điều trị suy giãn tĩnh mạch chi dưới. Theo bệnh nhân, bà đi châm cứu gần nhà và được giới thiệu uống An cung ngưu hoàng với liều lượng 1 viên/tuần. Sau khi uống được 2 tuần, bà bị ho, đau ngực nhẹ khi ho, lở miệng, ăn uống kém dần, chân cũng yếu dần, không thể tự đi đứng được. Nhưng bà vẫn tiếp tục uống thuốc. Một tháng sau, bà sụt 3 kg và các triệu chứng như đã nêu ngày càng nặng nên quyết định đến bệnh viện. Bác sĩ Doãn Uyên Vy, chuyên về nhiễm độc, Bệnh viện Chợ Rẫy - cho biết, biểu hiện lâm sàng của bệnh nhân phù hợp với tình trạng ngộ độc thủy ngân và arsenic. Đây là những kim loại nặng rất độc có trong thành phần của An cung ngưu hoàng (gồm 2 vị thuốc chu sa, hùng hoàng) mà bệnh nhân đã uống. Sau 3 tuần điều trị tại bệnh viện, diễn tiến bệnh của bà N. nặng hơn, bắt đầu lơ mơ, tổn thương đa dây thần kinh chi dưới, tổn thương sợi trục, co giật. Xét nghiệm máu cho thấy dương tính với arsenic. Đến tuần thứ tư, bệnh nhân tử vong với kết luận ngộ độc thủy ngân và arsenic gây biến chứng suy tim mạch cấp. Một trường hợp khác, chị G. (26 tuổi, ngụ Quảng Ngãi) nhập viện trong tình trạng liệt 2 chân không thể đi lại. Người nhà cho biết, trước đó chị G. bị bệnh lý tự miễn (lupus ban đỏ). Chị vừa uống thuốc tây y, vừa uống thuốc gia truyền do người xung quanh mách bảo. Mỗi ngày bệnh nhân uống 120 viên thuốc nén nhỏ cộng với một gói thuốc sắc. Một tháng rưỡi sau, chị G. bị sụt 4kg do kém ăn, tóc rụng nhiều, trí nhớ giảm sút, mất tập trung, không nhớ được tên người thân, biểu hiện lơ ngơ như tâm thần, 2 chân yếu liệt dần và không còn tự đi lại được. Gia đình quyết định đưa chị đi bệnh viện. Bác sĩ Vy cho biết, kết quả siêu âm cho thấy bệnh nhân viêm cơ tim, xuất hiện vết loét cùng cụt. Xét nghiệm mẫu tóc cho thấy có chứa thủy ngân và arsenic. Kết luận bệnh nhân bị biến chứng lupus nặng kèm với nhiễm độc thủy ngân, arsenic mãn tính. Sau 2 tháng điều trị hỗ trợ, ngưng dùng thuốc gia truyền, bệnh nhân xuất viện với trí nhớ dần hồi phục. Tuy nhiên, 2 chân chị G. vẫn còn yếu liệt chưa cải thiện, phải tái khám mỗi tháng theo dõi. Hiện bác sĩ Vy còn đang theo dõi điều trị cho một nam bệnh nhân 48 tuổi uống thuốc đông y và bị nhiễm độc mãn tính arsenic gây ung thư da. “Người dân cần hết sức theo dõi các biểu hiện khi sử dụng thuốc đông y, nếu có bất cứ dấu hiệu nào bất thường phải ngưng thuốc ngay và đến bệnh viện”, bác sĩ Vy khuyên.
An ninh thủ đô
Cứ 100.000 trẻ sinh ra có 1 trẻ bị rối loạn phát triển giới
Thông tin từ Bệnh viện Nhi Trung ương ngày 15-5, tại bệnh viện trung bình mỗi năm tiếp nhận từ 40-50 trẻ được chẩn đoán rối loạn phát triển giới tính. Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), cứ 100.000 trẻ được sinh ra thì có 1 bé mắc bệnh lý rối loạn phát triển giới, nguyên nhân chủ yếu là do bẩm sinh và mang tính di truyền. Theo Bệnh viện Nhi Trung ương, điều đáng lo ngại là gia đình có bệnh nhi mắc bệnh lý này thường mặc cảm, giấu giếm và chính điều đó là nguyên nhân chính khiến trẻ chậm được điều trị. Do đó, những trẻ mắc bệnh này cần được chẩn đoán và điều trị phù hợp để nhanh chóng hòa nhập với cộng đồng, tạo điều kiện phát triển hợp lý về hình thái và chức năng bộ phận sinh dục, tránh những gánh nặng về mặt tâm lý kéo dài.
Khám, xét nghiệm ngộ độc chì cho 400 người
Trong 2 ngày cuối tuần 16 và 17-5, đoàn công tác gồm 40 bác sĩ của Viện Sức khỏe nghề nghiệp và môi trường, Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) và Bệnh viện Nhi Trung ương đã về xã Chỉ Đạo (huyện Văn Lâm, Hưng Yên) để khám, lấy mẫu máu xét nghiệm ngộ độc chì cho gần 400 em nhỏ và người dân làng tái chế chì Đông Mai. Dự kiến 10 ngày sau, kết quả xét nghiệm ngộ độc chì sẽ được công bố, làm cơ sở để UBND tỉnh Hưng Yên và các cơ quan liên quan xây dựng kế hoạch tẩy độc chì cho làng nghề tái chế chì Đông Mai. Trước đó, kết quả xét nghiệm sàng lọc 109 trẻ ở làng Đông Mai của Viện Y học lao động và vệ sinh môi trường - Bộ Y tế thực hiện năm 2012 cho thấy, 100% các em mang chì trong máu, trong đó có tới hơn 30 em có lượng chì vượt ngưỡng từ 4-5 lần.
Nhân dân
Chặn đà giảm số người tham gia bảo hiểm y tế
Sau bốn tháng thực hiện Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế (BHYT), số đối tượng tham gia BHYT không tăng mà giảm khoảng 1,2 triệu người; trong khi mục tiêu đặt ra là, đến hết năm 2015 có 75% số dân tham gia bảo hiểm y tế. Ðây là một áp lực mới trong tiến trình thực hiện BHYT toàn dân, cho nên rất cần những giải pháp để khắc phục tình trạng nêu trên. Báo cáo mới đây của Bảo hiểm xã hội Việt Nam (BHXHVN) cho biết, đến cuối năm 2014, cả nước có 64,67 triệu người tham gia BHYT, chiếm khoảng 71,6% số dân. Nhưng sau bốn tháng thực hiện Luật BHYT sửa đổi (từ tháng 1-2015), số đối tượng tham gia BHYT lại giảm khoảng 1,2 triệu người so với năm 2014. Tính đến tháng 3-2015, số người tham gia BHYT trong cả nước là hơn 63,5 triệu người. Việc dừng tham gia BHYT của 1,2 triệu người nêu trên được nhận định là không bất thường. Theo BHXHVN, nguyên nhân chính là do số đối tượng thoát nghèo thời gian qua tăng, ngân sách nhà nước không hỗ trợ 100% kinh phí mua thẻ BHYT cho nhóm đối tượng này nữa, nên đã tạo ra một "khoảng trống" trong danh sách các đối tượng tham gia BHYT. Theo quy định, các đối tượng sau khi thoát nghèo phải tự bỏ tiền túi để tham gia BHYT theo diện hộ gia đình nhưng hiện nay lộ trình thực hiện BHYT theo hộ gia đình được gia hạn đến đầu năm 2016, cho nên người dân còn chần chừ chưa tham gia... Ông Nguyễn Mạnh Tuấn, Giám đốc BHXH tỉnh Cao Bằng cho biết, không chỉ số hộ thoát nghèo tăng mà vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn giảm cũng là nguyên nhân của việc giảm số người tham gia BHYT ở nhóm được Nhà nước hỗ trợ. Riêng tỉnh Cao Bằng, năm 2015 có 38 nghìn hộ thoát nghèo cho nên từ 95% dân số tham gia BHYT giảm xuống còn 91,3%. Hay như tỉnh Hà Tĩnh, tỷ lệ "bao phủ" BHYT từ 70% dân số của tỉnh xuống còn 66% do có 102 nghìn hộ thoát nghèo... Việc sụt giảm số người tham gia BHYT, theo một cán bộ ngành BHXH, thể hiện các chính sách về hỗ trợ phát triển kinh tế, tạo việc làm cho người dân, hỗ trợ về BHYT... đã có tác động hiệu quả đến đời sống của người dân để họ thoát nghèo, nhưng sẽ là một áp lực mới cho ngành bảo hiểm trong việc "bao phủ" BHYT theo hộ gia đình thời gian tới. Tỷ lệ tham gia BHYT giảm cũng rơi vào nhóm đối tượng hộ gia đình với mức giảm 15% so với trước đây. Các vướng mắc hiện nay cơ bản đều xuất phát từ cơ quan triển khai thực hiện. Không chỉ người dân chưa nắm được các quy định mới về BHYT theo hộ gia đình mà ngay cán bộ thực hiện cũng không cập nhật kịp thời các hướng dẫn để áp dụng thuận lợi cho người dân. Ông Vũ Xuân Bằng, Phó Trưởng ban Thực hiện chính sách BHYT (BHXHVN) cho biết, qua công tác kiểm tra các địa phương cho thấy, giảm đối tượng hộ gia đình có nguyên nhân từ thủ tục đăng ký tham gia BHYT rườm rà, máy móc của cấp xã, như yêu cầu người dân phải phô-tô giấy đăng ký tạm trú, tạm vắng, thẻ BHYT của các thành viên đã tham gia thì mới cho hộ đó mua BHYT. Thậm chí, khi BHXHVN đã có Công văn số 777/BHXH-BT vào tháng 3-2015 để tháo gỡ, yêu cầu không được gây phiền hà, thì một số cán bộ cấp xã vẫn không nắm được nội dung, vẫn yêu cầu người dân xuất trình các loại giấy tờ đó. Ðáng nói hơn, qua công tác kiểm tra liên ngành trên cả nước cho thấy, sự vào cuộc của các cấp ủy, chính quyền địa phương chưa thật sự mạnh mẽ. Ðến nay, cả nước đã có 40 tỉnh, thành phố ban hành kế hoạch triển khai thực hiện Luật BHYT sửa đổi hoặc thành lập ban chỉ đạo, gửi công điện khẩn cho cấp dưới thực hiện nhưng hầu hết các kế hoạch còn chung chung, chưa đề cập đến việc xây dựng chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHYT, nhất là người thuộc hộ gia đình cận nghèo, hộ gia đình làm nông, lâm, ngư nghiệp và diêm nghiệp có mức sống trung bình; không nắm được số đối tượng sẽ tham gia theo hộ gia đình trên địa bàn là bao nhiêu. Các đại lý BHYT ở các địa phương còn lúng túng, thay vì đi vận động người dân tham gia BHYT thì chờ đợi người dân đến đăng ký. Về phía người dân cũng chưa thực hiện nghiêm quy định của pháp luật về cư trú, tạm trú, nhất là trường hợp người thân đi làm ăn xa, đi nước ngoài không khai báo tạm vắng tại nơi cư trú nên khi tham gia BHYT theo hộ gia đình rất khó chứng minh tình trạng tham gia BHYT của các thành viên vắng mặt, ảnh hưởng đến việc tham gia BHYT của chính hộ gia đình mình. Bên cạnh đó, người dân còn chần chừ tham gia BHYT do phải đóng tiền một lần cho cả hộ khi cùng tham gia BHYT. Thực hiện BHYT theo hộ gia đình đòi hỏi sự vào cuộc thật sự và quyết tâm của các cấp ủy, chính quyền địa phương bằng những mục tiêu cụ thể, đẩy mạnh tuyên truyền đến tận từng hộ gia đình. Ngành bảo hiểm và y tế cần tập trung tháo gỡ những trở ngại về chính sách, đơn giản hóa các thủ tục hành chính để người dân tham gia BHYT thuận lợi. Nếu những vướng mắc về thủ tục, cơ chế nêu trên không được kịp thời giải quyết sẽ ảnh hưởng đến mục tiêu bao phủ BHYT cũng như quyền lợi tham gia BHYT của người dân !important; tỷ lệ giảm tham gia BHYT sẽ trở thành áp lực khó khăn, lâu dài.
Dùng kỹ thuật cấy hạt phóng xạ điều trị ung thư tuyến tiền liệt
Bệnh viện Bạch Mai vừa công bố điều trị thành công cho hai người bệnh mắc ung thư tuyến tiền liệt (UTTTL) bằng phương pháp cấy hạt phóng xạ. Cấy hạt phóng xạ là phương pháp đưa các hạt phóng xạ I-125 kích thước nhỏ 4,5x0,8 mm, phát tia gam-ma năng lượng thấp vào trong tổ chức khối u, có tác dụng tiêu diệt tế bào ung thư tại chỗ mà không ảnh hưởng hoặc ảnh hưởng rất ít tới mô lành chung quanh. Thay vì phải điều trị từ sáu đến tám tuần như các phương pháp khác, thì những người bệnh UTTTL chỉ cần điều trị một lần. Ðây là một kỹ thuật hiện đại trong điều trị ung thư, nhưng để triển khai được kỹ thuật phức tạp này, cần phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhiều chuyên khoa sâu như: ung bướu, y học hạt nhân, chẩn đoán hình ảnh, thận - tiết niệu, ngoại tiết niệu, gây mê hồi sức...
Khởi động Chương trình đào tạo liên tục cho cán bộ y tế
Tại hội thảo Vai trò của Hội Y học trong đào tạo liên tục cho cán bộ y tế vừa diễn ra, Chủ tịch Tổng Hội Y học Việt Nam (THYH VN) GS, TSKH Phạm Mạnh Hùng cho biết: Ở Việt Nam, hiện có hơn 400 nghìn cán bộ y tế cần được đào tạo hằng năm, trong đó có khoảng 300 nghìn cán bộ làm việc trong lĩnh vực khám, chữa bệnh (KCB) tại các cơ sở y tế. Ðược sự hỗ trợ của Bộ Y tế, THYH VN khởi động Chương trình đào tạo liên tục cho cán bộ y tế giai đoạn 2015- 2020. Thông qua lực lượng đông đảo các GS, TS, các nhà khoa học của 47 Hội chuyên khoa và 55 Hội địa phương sẽ tổ chức các lớp đào tạo liên tục, nhằm cập nhật những kiến thức, kỹ thuật tiên tiến của thế giới trong tất cả các chuyên khoa y học, qua đó, góp phần nâng cao chất lượng KCB tại các cơ sở y tế trong cả nước...
Hưng Yên khám sức khỏe cho trẻ em và người dân làng nghề tái chế chì
Ngày 16-5, Sở Y tế tỉnh Hưng Yên phối hợp Viện sức khỏe, nghề nghiệp và môi trường, Bệnh viện Nhi trung ương, Bệnh viện Bạch Mai tổ chức khám sức khỏe, làm các xét nghiệm nồng độ chì trong máu miễn phí cho trẻ em và nhân dân làng Ðông Mai, xã Chỉ Ðạo, huyện Văn Lâm. Ðây là làng nghề tái chế chì, đang gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe của nhân dân, làm nhiều trẻ em bị nhiễm độc chì, có nồng độ chì trong máu cao. Tính đến cuối giờ chiều, đã có hơn 150 trẻ em (trong đó có 33 em có nồng độ chì trong máu cao, 27 trẻ em thiếu máu chưa rõ nguyên nhân) và gần 100 người dân đến khám bệnh. Dự kiến, thời gian khám bệnh cho trẻ em và nhân dân thôn Ðông Mai trong hai ngày, từ 16 đến 17-5. Phó Giám đốc Sở Y tế Hưng Yên Nguyễn Thị Anh cho biết, khoảng 10 ngày sẽ có kết quả xét nghiệm nồng độ chì trong máu của trẻ em và nhân dân đến khám bệnh.
Phòng, chống dịch bệnh mùa hè
Mặc dù ngành y tế và toàn xã hội có nhiều nỗ lực nhưng từ đầu năm đến nay, một số dịch, bệnh như sốt xuất huyết (SXH), sốt rét, viêm não vi-rút, viêm não Nhật Bản... vẫn đang có chiều hướng gia tăng. Thống kê của Bộ Y tế cho thấy: Từ đầu năm đến nay, cả nước ghi nhận hơn 10 nghìn trường hợp mắc SXH tại 41 tỉnh, thành phố, tăng 25,4% so với cùng kỳ năm 2014; 298 trường hợp mắc bệnh viêm não vi-rút... Tuy mới bước vào mùa hè, nhưng ở nước ta đã xuất hiện các đợt nắng nóng kéo dài, khiến không khí thêm ngột ngạt. Ðây được coi là thời điểm thuận lợi để các dịch bệnh mùa hè như: SXH, tay chân miêng (TCM), thương hàn, tiêu chảy, thủy đậu, viêm não vi-rút, viêm não Nhật Bản... có thể bùng phát. Bên cạnh sự thay đổi về thời tiết, nguyên nhân dẫn đến các bệnh truyền nhiễm gia tăng còn do môi trường sống bị ô nhiễm nặng tại nhiều thành phố; điều kiện vệ sinh môi trường, vệ sinh cá nhân chưa bảo đảm, thiếu khoa học; nhất là ở khu vực nông thôn, một số người dân có thói quen ăn tiết canh, gỏi tôm, cá..., dễ dẫn đến mắc một số bệnh như: liên cầu lợn, tiêu chảy, cúm A(H5N1), cúm A(H7N9)... Ngoài ra, hiện nay người dân mới chỉ quan tâm đến tiêm phòng cho trẻ dưới một tuổi, chứ chưa chú trọng cho trẻ tiêm nhắc lại; chưa quan tâm tiêm một số loại vắc-xin phòng các bệnh khác như cúm, thủy đậu, rubella... Theo các chuyên gia y tế, mọi người dân đều có thể mắc các bệnh truyền nhiễm vào mùa hè, nhưng đối tượng dễ mắc nhất là trẻ em và người già. Vì vậy, ngành y tế cần có sự chủ động hơn nữa trong phòng, chống các bệnh mùa hè; tập trung giám sát tình hình dịch bệnh, xử lý triệt để các ổ dịch mới phát sinh, khống chế không cho dịch lây lan ra cộng đồng. Chuẩn bị cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện, thuốc, hóa chất; thực hiện nghiêm công tác thu dung, điều trị, cách ly người bệnh... Các cấp chính quyền cần coi công tác phòng, chống dịch bệnh là một trong những nhiệm vụ chính trị, gắn liền với thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Tiếp tục chỉ đạo các sở, ban, ngành, tổ chức chính trị xã hội phối hợp chặt chẽ ngành y tế trong công tác tuyên truyền, vận động các bậc cha mẹ có con nhỏ, cũng như huy động cộng đồng tham gia tích cực hơn nữa trong công tác phòng, chống dịch bệnh nói chung và các dịch bệnh truyền nhiễm mùa hè nói riêng. Bên cạnh đó, người dân cần tích cực tham gia phòng, chống dịch bệnh bằng những hành động và việc làm thiết thực. Nhất là thực hiện tiêm chủng cho con em, bản thân mình đối với những bệnh có thể phòng được bằng vắc-xin tiêm chủng. Những bệnh chưa có vắc-xin phòng ngừa như TCM, SXH... cần thực hiện tốt những khuyến cáo của ngành y tế, trong đó chú ý vệ sinh cá nhân và rửa tay thường xuyên bằng xà-phòng, nhất là trước khi chế biến thức ăn, trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Tổ chức khơi thông cống, rãnh, phát quang bụi rậm, diệt bọ gậy, ngủ màn và vệ sinh môi trường chung quanh nơi sinh sống. Khi bản thân và người thân trong gia đình nghi bị bệnh, cần đến ngay các cơ sở y tế nơi gần nhất để được tư vấn và điều trị kịp thời... Có như vậy, công tác phòng, chống dịch bệnh mới thật sự chủ động, tạo nên hiệu quả cao nhất để giảm thiểu nguy cơ các dịch bệnh truyền nhiễm mùa hè bùng phát.
Hà Nội mới
Nhiều bệnh dịch có nguy cơ bùng phát vào mùa hè
Đó là bệnh cúm, tiêu chảy, tay chân miệng, sốt xuất huyết, sốt rét, viêm não virút... Sở dĩ nhiều bệnh dịch có nguy cơ bùng phát trong mùa hè (từ tháng 5 đến tháng 8) là do trong thời gian này điều kiện khí hậu, nhiệt độ thuận lợi cho một số loại vi khuẩn, virút phát sinh, phát triển. Ngoài ra, vào mùa hè nóng ẩm, mưa nhiều, công tác diệt lăng quăng, bọ gậy, loại bỏ các dụng cụ chứa nước, những nơi muỗi có thể đẻ chưa triệt để nên muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết, sốt rét, viêm não virút phát sinh và phát triển mạnh. Bên cạnh đó, sự tập trung đông người tại các điểm vui chơi giải trí, du lịch trong mùa hè tăng cao đột biến, tình trạng học sinh, sinh viên từ các TP lớn trở về quê có thể mang theo những mầm bệnh. Ông Trần Đức Khoa, phó trưởng phòng kiểm soát bệnh truyền nhiễm Cục Y tế dự phòng Bộ Y tế, đã cho biết như vậy tại hội thảo “Tăng cường phòng chống dịch bệnh trước sự biến đổi phức tạp của các tác nhân gây bệnh do virút, vi khuẩn” do Cục Y tế dự phòng phối hợp với Quỹ Unilever VN tổ chức vào ngày 15-5.
Lương y và "lang băm": Vàng - thau lẫn lộn!
Sau khi lương y Phùng Tuấn Giang, Chủ nhiệm nhà thuốc Đông y Thọ Xuân Đường (ở Lê Văn Thiêm, Thanh Xuân, Hà Nội) "đăng đàn" trên một số báo mạng về việc đã chữa trị cho khoảng 5.000 bệnh nhân ung thư khỏi bệnh hoặc bệnh thuyên giảm, cơ quan chức năng vào cuộc và yêu cầu cơ sở không được quảng cáo theo kiểu "thổi phồng" để người dân hiểu nhầm. Thực tế, trên nhiều trang báo mạng, facebook..., không ít cơ sở đông y, thầy lang đua nhau "nổ" về khả năng chữa bệnh. Gốc của vấn đề nằm ở công tác quản lý trước sự nhập nhèm giữa lương y và "lang băm", giữa những bài thuốc thật và... bài thuốc đồn thổi.
Phóng đại khả năng chữa bệnh
Từng bị thoát vị đĩa đệm gây đau và tê chân khiến việc đi lại rất khó khăn, chị Nguyễn Thị Thu Huyền (ở phường Quan Hoa, Cầu Giấy, Hà Nội) cũng lần tìm đến đủ các địa chỉ thầy lang theo như lời nhiều người mách bảo và những bài viết trên các diễn đàn, các bài báo trên mạng... Chị Huyền kể, đầu tiên, chị chữa bệnh ở nhà thầy lang Hùng ở phố Khâm Thiên. Hơn 1 tháng chịu đau đớn với những đòn đấm đạp khi thầy dùng lực tác động lên cột sống nhằm giúp kéo giãn sống lưng, nhưng bệnh tình của chị ngày càng nặng hơn. Thế rồi, mỗi khi đọc được bài viết ca tụng bà lang Tý (ở Bắc Giang), thầy lang Lâm (ở Phú Thọ) hay bà lang Yến (ở Cao Bằng), những người có "bàn tay thần kỳ" chữa trị các loại bệnh xương khớp là chị không quản ngại đường sá xa xôi lại tìm đến. Tại các địa chỉ này, chị lại được châm cứu, bấm huyệt, uống thuốc bắc hoặc thuốc nam. Thế nhưng, mất hàng năm trời, tiền thì mất mà bệnh tình không thuyên giảm...Cách đây chưa lâu, thông tin lương y Nguyễn Bá Nho (tức thầy lang Nho ở Sóc Sơn) chữa khỏi bệnh ung thư gan giai đoạn cuối cho PGS Văn Như Cương đã gây xôn xao dư luận. Nhiều người đặt câu hỏi là liệu thầy lang này có thực sự chữa được căn bệnh ung thư quái ác hay không? Chánh Thanh tra Sở Y tế Hà Nội Nguyễn Việt Cường khẳng định, việc hành nghề bốc thuốc, chữa bệnh của "thần y" Nguyễn Bá Nho chưa được cấp phép. Bản thân thầy làng Nho đã có tới 4 lần bị đình chỉ vì không có giấy phép hoạt động. Trên thế giới không nơi nào có nhiều thầy lang chữa được căn bệnh ung thư quái ác như Việt Nam. Thầy nào cũng nhận mình có khả năng chữa ung thư, kể cả các bệnh nhân đã được bệnh viện trả về. Một bác sĩ chuyên ngành ung bướu cho biết, ông không phủ nhận hiệu quả của những bài thuốc đông y trong việc chữa bệnh, cứu người. Tuy nhiên, tính tới thời điểm hiện tại, trên thế giới chưa có ai dám công bố rằng mình có khả năng chữa khỏi hoàn toàn bệnh ung thư. "Trong tây y chỉ xác định bệnh ung thư khi xuất hiện tế bào ung thư. Còn với các thầy lang vườn, đắp lá chữa khỏi vết sưng do áp xe da, phổi, các tổn thương gây vỡ mủ…, họ cũng tự loan tin là chữa khỏi ung thư bằng thuốc gia truyền, đánh lừa người bệnh để trục lợi", vị bác sĩ này nói.
Người dân chịu thiệt!
Ông Nguyễn Xuân Hướng, nguyên Chủ tịch Hội Đông y Việt Nam cho rằng, hiện cả nước có 7 vạn hội viên là lương y nhưng tỷ lệ được cấp phép hành nghề khá ít. Bởi theo quy định, để được cấp phép thì lương y phải được học tại các trường đại học theo hệ đào tạo của Bộ Y tế. Do đó, ngay cả với những lương y đã được học bài bản, nếu không đáp ứng được quy định này thì cũng không được cấp phép. Nhiều lần, chúng tôi đã đề xuất Bộ Y tế cấp phép hành nghề cho những lương y đã hoàn thành quá trình học tập thời gian 2 năm tại Hội Đông y và được cấp chứng chỉ, thậm chí có thể xem xét giao lại quyền cấp chứng chỉ hành nghề cho hội để Bộ Y tế tập trung vào khâu hậu kiểm. Thế nhưng, Bộ Y tế không đồng ý, điều đó dẫn đến hậu quả là nhiều lương y không được cấp phép vẫn hoạt động "chui", nhiều người không có trình độ chuyên môn cũng tự nhận mình là lương y. Đây cũng chính là lý do khiến cho nền đông y không phát triển được. Dẫn chứng cho nhận xét "giờ đây ai cũng có thể trở thành lương y" của mình, ông Nguyễn Xuân Hướng nhắc lại câu chuyện xảy ra cách đây vài năm, khi dư luận rộ lên việc một lương y ở Bắc Ninh có bài thuốc chữa vô sinh. Thực chất, lương y này là một "con buôn" và trong quá trình giao thương, buôn bán, anh ta đã nghe lỏm được một bài thuốc đông y chữa chứng vô sinh. Thế là, từ một "con buôn" đích thực, bỗng chốc người này trở thành lương y. "Chính sự quản lý không rõ ràng, chậm ban hành hướng dẫn về cấp chứng chỉ hành nghề cho lương y là một phần nguyên nhân dẫn đến sự nhập nhèm giữa lương y và lang băm, nhập nhèm giữa bài thuốc tốt với bài thuốc "dởm" được thổi phồng. Trong điều kiện đó, những bài thuốc gia truyền, không được kiểm chứng về chất lượng nhưng được đồn thổi, quảng cáo không đúng sự thật lại có đất sống, thậm chí sống khỏe. Về phía cơ quan quản lý, theo ông Nguyễn Việt Cường, nhiều thầy lang chữa bệnh nhưng không treo biển hiệu, không mở phòng khám, người dân đến bắt bệnh, bốc thuốc giống như người quen đến nhà thăm hỏi nhau. Do đó, muốn kiểm tra việc hành nghề của họ cũng rất khó. Hiện nay, cơ quan chức năng phân cấp trách nhiệm rõ ràng, cụ thể là 100% các phòng khám đông - tây y trên địa bàn sẽ do phòng y tế quận, huyện chịu trách nhiệm kiểm tra. Thanh tra Sở Y tế Hà Nội xây dựng kế hoạch kiểm tra theo chuyên đề, siết chặt việc quản lý. Một hội viên Hội Đông Y TP Hà Nội cho rằng, việc các "ông lang" quảng cáo quá khả năng của mình là điều nguy hiểm đối với người dân. Chẳng hạn như người vừa phát hiện bị mắc ung thư đã vội tìm đến những cơ sở đông y "dởm" chỉ vì tin vào những quảng cáo "thổi phồng", điều đó có thể khiến họ mất đi "cơ hội vàng" điều trị ung thư khi bệnh còn ở giai đoạn sớm. Việc một số lương y hoặc những ông lang, bà mế hành nghề "chui" ngộ nhận rồi phóng đại khả năng là hành vi phi đạo đức, không xứng đáng là lương y và cần phải xử lý. Vấn đề đặt ra ở đây là cơ quan quản lý phải thể hiện rõ được vai trò trong việc kiểm tra, xử lý cũng như có biện pháp đưa nền đông y phát triển đúng hướng, góp phần tạo hiệu quả trong công tác khám chữa bệnh.
Sức khoẻ đời sống
WHO: Việt Nam đạt nhiều tiến bộ về y tế công cộng khẩn cấp
Việt Nam đạt được nhiều tiến bộ trong việc chuẩn bị và đáp ứng với các tình trạng y tế công cộng khẩn cấp trong vòng 9 năm qua. Đó là kết luận của đoàn đánh giá chung giữa Bộ Y tế Việt Nam và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đối với việc thực hiện Chiến lược Khu vực châu Á Thái Bình Dương về các bệnh mới nổi (APSED) và Điều lệ Y tế Quốc tế (IHR), được tiến hành từ ngày 10 -15/5/2015. Thông qua Điều lệ Y tế Quốc tế, 196 quốc gia trên thế giới, bao gồm Việt Nam, đã nhất trí xây dựng năng lực quốc gia nhằm phát hiện, đánh giá và báo cáo các sự kiện y tế công cộng. Dưới sự hướng dẫn của khung Chiến lược Khu vực châu Á Thái Bình Dương về các bệnh mới nổi, WHO đã làm việc chặt chẽ với Chính phủ Việt Nam trong gần 1 thập kỷ trong việc xây dựng năng lực Điều lệ Y tế Quốc tế để có thể đáp ứng và chuẩn bị sẵn sàng cho các tình trạng y tế công cộng khẩn cấp như bệnh cúm gia cầm và bệnh do virut Ebola. Với sự cam kết mạnh mẽ và lãnh đạo từ Chính phủ, cùng sự hỗ trợ của WHO và các tổ chức hỗ trợ phát triển khác, Bộ Y tế đã củng cố năng lực về dự phòng, phát hiện và đáp ứng nhanh đối với các bệnh truyền nhiễm mới nổi và các sự kiện y tế công cộng khác. Kết quả của những nỗ lực này là năm 2014, Việt Nam đã đạt được năng lực tối thiểu để đáp ứng với những tình trạng khẩn cấp theo quy định của Điều lệ Y tế Quốc tế. Ông Jeffery Kobza, Quyền Đại diện của WHO tại Việt Nam đã nói: “Việt Nam đã đạt được những tiến bộ quan trọng trong việc chuẩn bị và đáp ứng với các bệnh mới nổi. Công tác ứng phó với những vụ dịch trong thời gian vừa qua đã để lại những kinh nghiệm quý báu và sự cam kết chính trị của Việt Nam là ví dụ của sự chuẩn mực”. Trong vòng 10 năm qua, Việt Nam đã có những kinh nghiệm đáp ứng với những dịch bệnh mới nổi như hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS), cúm gia cầm A/H5N1 và cúm đại dịch A/H1N1 năm 2009. Những mối đe dọa kéo dài khác như cúm gia cầm A/H7N9 tiếp tục cho thấy Việt Nam vẫn là điểm nóng về các bệnh truyền nhiễm mới nổi và các tình trạng y tế công cộng khẩn cấp. Cuộc đánh giá trong 5 ngày, bao gồm các phiên họp với đối tác, tham quan thực địa và việc phân tích công tác chuẩn bị sẵn sàng của Việt Nam đối với dịch bệnh do virut Ebola cũng như đáp ứng với dịch sởi năm 2014 đã cho thấy sự tiến bộ vượt bậc của Việt Nam trong việc cam kết chính trị và các lĩnh vực giám sát, năng lực chẩn đoán phòng xét nghiệm và lập kế hoạch cho tình trạng y tế công cộng khẩn cấp. Những tiến bộ quan trọng cũng được ghi nhận trong các lĩnh vực khác như đáp ứng nhanh, đánh giá nguy cơ và việc thành lập Trung tâm Điều hành khẩn cấp để điều phối các hoạt động quốc gia đáp ứng với tình trạng y tế công cộng khẩn cấp. Kết quả đánh giá cũng đưa ra các bài học kinh nghiệm chính để giúp Việt Nam tiếp tục củng cố và duy trì năng lực quốc gia về y tế công cộng. Việc tăng cường cam kết chia sẻ kinh nghiệm và chuyên môn với cộng đồng quốc tế cũng được nhấn mạnh. Sự tham gia của 2 chuyên gia Việt Nam trong hỗ trợ đáp ứng toàn cầu với dịch Ebola ở Tây Phi là minh chứng cho sự cam kết này. “Sự tiến bộ vượt bậc của Việt Nam đáng được nghi nhận. Việt Nam hiện đã được trang bị để thực hiện vai trò chủ động hơn trong việc thúc đẩy an ninh y tế của khu vực cũng như toàn cầu. WHO cam kết hỗ trợ Việt Nam nâng cao hơn nữa năng lực của mình và để thể hiện những năng lực này vượt ra ngoài biên giới”, TS. Li Ailan, Giám đốc Lĩnh vực An ninh Y tế và Tình trạng khẩn cấp của Văn phòng WHO Khu vực Tây Thái Bình Dương, nhấn mạnh. Hướng về phía trước, việc đánh giá này đã giúp WHO hiểu rõ hơn về những điểm mạnh và những hạn chế của khung chiến lược hiện tại và định hướng chiến lược tương lai cho việc xây dựng năng lực ứng phó với các bệnh truyền nhiễm mới nổi và tình trạng y tế công cộng khẩn cấp trong khu vực.
Trẻ tử vong sau tiêm chủng do viêm phổi trên cơ địa bị não úng thủy
Cục Y tế dự phòng- Bộ Y tế cho biết, ngày 13/5/2015, ghi nhận một trường hợp tử vong sau tiêm vắc xin Quinvaxem -OPV ở trẻ nam 4 tháng tuổi tại xã Ba Cụm Nam, huyện Khánh Sơn, tỉnh Khánh Hòa. Theo báo cáo của Sở Y tế tỉnh Khánh Hòa, trẻ được tiêm vắc xin Quinvaxem và uống OPV lần 2 lúc 9h20 ngày 13/5/2015 tại Trạm Y tế xã Ba Cụm Nam. Cán bộ tiêm chủng tại trạm đã thực hiện đúng các quy định về tổ chức tiêm chủng theo quy định của Bộ Y tế. Trẻ được tiêm theo đúng quy trình tiêm chủng, được theo dõi 30 phút tại trạm và tư vấn chăm sóc tại nhà trong vòng 24 giờ sau tiêm. Theo thông tin từ gia đình trẻ, sau khi trở về nhà trẻ có biểu hiện quấy khóc, bú ít nhưng tới buổi chiều cùng ngày trẻ bớt quấy khóc hơn nên gia đình không đưa trẻ tới cơ sở Y tế. Khoảng 20h cùng ngày, trẻ có biểu hiện yếu đi và được đưa tới Trạm Y tế xã Ba Cụm Nam, sau đó được chuyển ngay tới Bệnh viện huyện Khánh Sơn lúc 21h00. Tại đây, trẻ được khám và xác định trong tình trạng ngừng tuần hoàn, hô hấp, trẻ được cấp cứu tích cực tuy nhiên không đáp ứng. Trẻ tử vong lúc 21 h30 ngày 13/5/2015. Cũng theo Sở Y tế Khánh Hòa, do là ngày tiêm chủng thường xuyên nên tiêm cùng ngày với trẻ tử vong này, trên địa bàn huyện Khánh Sơn có 164 trẻ được tiêm cùng lô vắc xin Quinvaxem – OPV. Tuy nhiên, ngoài trẻ tử vong nêu trên các bé khác đều có sức khỏe ổn định. Ngay sau khi xảy ra trường hợp tai biến nêu trên, Hội đồng tư vấn chuyên môn đánh giá tai biến trong quá trình sử dụng vắc xin, sinh phẩm y tế tỉnh Khánh Hòa đã tiến hành điều tra và tổ chức họp ngày 15/5/2015 với sự tham gia của các thành viên trong Hội đồng, chuyên gia của Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, Viện Pasteur Nha Trang, Dự án tiêm chủng mở rộng để đánh giá toàn bộ quy trình tiêm chủng, nguyên nhân tử vong của trẻ. Tại địa phương đã tiến hành giám định pháp y. Sau khi tổng hợp, phân tích, đánh giá, Hội đồngđã thống nhất kết luận: trẻ tử vong do trùng hợp ngẫu nhiên trên bệnh nhân bị não úng thủy, viêm phổi.
6.000 thầy thuốc ra quân trong ngày Hội thầy thuốc trẻ làm theo lời Bác
Sáng ngày 17/5/2015 tại Trung tâm Triển lãm Văn hóa nghệ thuật Viêt Nam, Trung ương Hội liên hiệp Thanh niên Việt Nam cùng Trung ương Hội thầy thuốc trẻ Việt Nam đã tổ chức “Ngày hội thầy thuốc trẻ làm theo lời Bác, tình nguyện vì sức khỏe cộng đồng”. Ngày hội là khởi đầu cho chiến dịch khám, chữa bệnh nhân đạo, cấp phát thuốc miễn phí cho 1 triệu người dân; mổ mắt miễn phí cho người cao tuổi; tập huấn các phương pháp sơ, cấp cứu cơ bản cho giáo viên của 700 trường mầm non, tiểu học trên toàn quốc; vận động hội viên, thanh niên hiến máu tình nguyện, tổ chức ngày hội rửa tay bằng xà phòng phòng chống dịch bệnh cho trẻ em với sự tham gia của 6.000 thầy thuốc trẻ.
“Bài học về rèn luyện y đức phải đi từ thực tiễn”
Tham gia công tác xã hội để hiểu người bệnh hơn, để có góc nhìn nhân văn hơn và làm giàu thêm vốn sống của mình là lời nhắn nhủ của ThS.BS. Nguyễn Trọng Khoa, Phó cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) với các thầy thuốc trẻ hiện nay. Anh là một trong 10 Thầy thuốc trẻ tiêu biểu được vinh danh tại “Ngày hội Thầy thuốc trẻ làm theo lời Bác, Tình nguyện vì sức khỏe cộng đồng năm 2015”. Nhân dịp này, ThS.BS. Nguyễn Trọng Khoa đã chia sẻ với Báo SK&ĐS về những kinh nghiệm của anh trên cương vị lãnh đạo trẻ cũng như những cảm nghĩ của anh đối với phong trào thầy thuốc trẻ tình nguyện vì cộng đồng.
PV: Xin chào đầu tiên xin chúc mừng anh đạt được danh hiệu Thầy thuốc trẻ tiêu biểu năm 2014. Xin anh cho biết cảm nghĩ của mình khi nhận được giải thưởng này?
Thật sự, tôi cũng rất bất ngờ khi được nhận giải thưởng Thầy thuốc trẻ tiêu biểu năm 2014. Đây là một giải thưởng cao quý mà Hội LHTNVN, Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam đưa ra hàng năm để động viên, khuyến khích các thầy thuốc trẻ trên toàn quốc tích cực thi đua trong mọi lĩnh vực công tác chuyên môn, quản lý, nghiên cứu khoa học và các hoạt động xã hội, cộng đồng. Được nhận giải thưởng cao quý này là một vinh dự lớn, nhưng tôi cũng thấy đây là một trách nhiệm nặng nề để bản thân tiếp tục phấn đấu có nhiều đóng góp hơn nữa cho đơn vị, cho ngành y tế, làm thế nào để tiếp tục có những sáng kiến và ứng dụng có hiệu quả trong quản lý khám, chữa bệnh.
Được biết, trong chuyên môn anh là nhà lãnh đạo trẻ năng động và có nhiều sáng kiến giúp ích cho công tác quản lý ngành cũng như hướng về cộng đồng. Anh có thể chia sẻ một số kinh nghiệm cũng như những thành tích đạt được trong quá trình công tác?
Trong quá trình công tác tại Bộ Y tế, mỗi chính sách, pháp luật ban hành đều có những tác động lớn đến người dân. Lĩnh vực khám, chữa bệnh là một lĩnh vực quan trọng và khá nhạy cảm. Bản thân tôi cũng nhận thức rằng, mỗi khi tham mưu đề xuất những quy định hay chính sách gì đều phải tính đến các mặt tác động đến cả hệ thống. Về cơ bản, thời gian qua, hệ thống khám, chữa bệnh có bước phát triển mạnh mẽ, các kỹ thuật tiên tiến được áp dụng khá đồng đều ở tất cả các lĩnh vực chuyên môn. Tuy nhiên, trong quản lý nâng cao chất lượng dịch vụ, chúng ta đi khá chậm so với các nước trong khu vực. Khi đang công tác ở phòng nghiệp vụ pháp chế của Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, nhận thấy lĩnh vực quản lý chất lượng trong khám, chữa bệnh khá mới mẻ ở Việt Nam nhưng rất cần thiết, tôi đã mạnh dạn đề xuất chuyển sang làm việc tại Phòng Quản lý chất lượng bệnh viện được thành lập từ ngày 12/1/2010. Sau khi nhận nhiệm vụ, trong suốt 2 tháng, tôi dành thời gian nghiên cứu các tài liệu quốc tế về lĩnh vực này để tìm cách đưa vào ứng dụng trong các bệnh viện của Việt Nam để cải tiến chất lượng dịch vụ. Rất may mắn là trong thời gian trước đó, một số bệnh viện đi tiên phong trong lĩnh vực cải tiến chất lượng bệnh viện, ví dụ như BV Nhi đồng 1 đã áp dụng mô hình TQM từ những năm 2002-2003 và đã có kinh nghiệm, một số bệnh viện tư nhân đã áp dụng và đạt chứng chỉ, công nhận chất lượng quốc tế. Với những kinh nghiệm đó, để áp dụng rộng rãi, cần xây dựng hành lang pháp lý nhằm thiết lập hệ thống và đơn vị có tính chuyên trách thúc đẩy việc cải tiến chất lượng mang tính tổng thể và bền vững. Thông tư hướng dẫn quản lý chất lượng dịch vụ khám, chữa bệnh trong các bệnh viện ra đời năm 2013 yêu cầu các bệnh viện phải thực hiện các nguyên tắc, nhiệm vụ, thiết lập hệ thống, mạng lưới chất lượng, trong đó vai trò và tầm nhìn của giám đốc bệnh viện đặc biệt quan trọng để có thể thúc đẩy việc nâng cao chất lượng bệnh viện. Khi đã có hệ thống, vậy công cụ nào để cải tiến chất lượng? Ban đầu, chúng tôi cho rằng, cần thiết lập hệ thống đánh giá và công nhận chất lượng bệnh viện theo mô hình một số quốc gia trong khu vực khá thành công như Thái Lan hay Malaysia, tuy nhiên, cần có bước chuẩn bị để các BV có công cụ ban đầu phù hợp, định hướng được mục tiêu cải tiến. Rất may mắn cho tôi là được sự chỉ đạo sát sao của Bộ trưởng và lãnh đạo Bộ, sự chỉ đạo trực tiếp của Cục trưởng, được làm việc cùng những cá nhân xuất sắc, đã đề xuất và dành nhiều công sức để tham mưu xây dựng thành công và triển khai thực hiện, đưa các văn bản đi vào thực tiễn. Chẳng hạn như Bộ Tiêu chí đánh giá chất lượng bệnh viện là công cụ quan trọng định hướng cải tiến chất lượng bệnh viện, Thông tư hướng dẫn quản lý chất lượng xét nghiệm là hành lang pháp lý cho việc tăng cường quản lý chất lượng các xét nghiệm y học, Hướng dẫn quy trình khám bệnh (theo Quyết định 1313) là văn bản hướng dẫn các bệnh viện cải tiến quy trình khám bệnh, cải cách thủ tục hành chính làm giảm thời gian chờ và tăng sự hài lòng của người bệnh v.v.., bước đầu đã đạt được những kết quả tích cực của cả hệ thống khám, chữa bệnh và được các BV ủng hộ.
Là một thầy thuốc trẻ và một nhà quản lý trẻ, anh có điều gì nhắn nhủ hiện nay?
Trong giai đoạn hiện nay, ngành y cũng như các ngành khoa học kỹ thuật khác đứng trước nhiều cơ hội và thách thức lớn của quá trình hội nhập, toàn cầu hóa, việc tiếp thu khoa học, công nghệ là hết sức cần thiết để phát triển ngành. Vì vậy, các thầy thuốc trẻ cần phải dám nghĩ, dám làm, dám thay đổi những gì được cho là lối mòn để tìm ra cách làm mới sáng tạo mới có thể tiến kịp được các nước tiên tiến. Trong quá trình đó sẽ gặp phải những cản trở nhưng phải kiên trì vượt qua mới có thể đạt được mục tiêu thay đổi để phát triển. Ngoài khoa học kỹ thuật, khoa học quản lý cũng là một lĩnh vực cần hội nhập mới có thể bắt kịp trình độ quản lý của các nước tiên tiến. Trong quá trình hội nhập, cũng cần phải có những ứng dụng sáng tạo phù hợp với đặc điểm của Việt Nam mới có thể thành công được. Trong quá trình chỉ đạo thực hiện chiến dịch khám, chữa bệnh nhân đạo năm 2014, Sau khi triển khai các đợt khám, chữa bệnh nhân đạo tại 69 huyện nghèo, khó khăn, một vấn đề đang tồn tại là nhiều người nghèo có bệnh nhưng chưa được tiếp cận với dịch vụ y tế. Vì vậy, các thầy thuốc trẻ cần phải tiếp tục là những người tiên phong triển khai các đợt khám, chữa bệnh nhân đạo để người nghèo có thêm cơ hội tiếp cận dịch vụ y tế, được khám sức khỏe và được tư vấn về chữa bệnh, phòng bệnh. Đây cũng là dịp để các thầy thuốc trẻ trải nghiệm thực tế, hiểu về điều kiện, hoàn cảnh sống của người dân, được sẻ chia những kiến thức y học và y tế của mình, sẻ chia những khó khăn, vất vả với các đồng nghiệp đang làm việc ở y tế cơ sở. Bài học về rèn luyện y đức phải đi từ thực tiễn. Tham gia công tác xã hội để hiểu người bệnh hơn, để có góc nhìn nhân văn hơn và làm giàu thêm vốn sống của mình.
Xin trân trọng cảm ơn anh và xin kính chúc anh cùng gia đình sức khỏe, hạnh phúc!
Những thầy thuốc trẻ tận tâm vì người bệnh
Sáng ngày 17/5, Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam tổ chức ngày hội Thầy thuốc trẻ làm theo lời Bác, tình nguyện vì sức khoẻ cộng đồng năm 2015 đồng loạt tại 63 tỉnh, thành phố trên cả nước với sự tham gia của 6.000 thầy thuốc trẻ, khám và phát thuốc miễn phí cho khoảng 100.000 người dân cả nước. Tại ngày hội điểm cấp Trung ương diễn ra tại Hà Nội, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam đã đến tham dự ngày hội. Tiếp nối thành công trong năm 2011, 2012, 2013 và 2014, Ngày hội “Thầy thuốc trẻ làm theo lời Bác, tình nguyện vì sức khỏe cộng đồng” năm 2015 được triển khai với các nội dung chính: Khám bệnh, tư vấn sức khỏe, cấp phát thuốc miễn phí, tặng quà cho đồng bào vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn trong cả nước; tặng quà, mổ mắt miễn phí cho người cao tuổi; tuyên truyền phòng chống ung thư cho người dân; tập huấn các phương pháp sơ, cấp cứu cơ bản cho giáo viên và tư vấn dinh dưỡng cho cha mẹ học sinh tại các trường mầm non, tiểu học; tổ chức các hoạt động hiến máu tình nguyện và tổ chức các ngày hội rửa tay bằng xà phòng phòng chống dịch bệnh cho trẻ em. Phát biểu tại buổi lễ, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long biểu dương những hoạt động của Hội Thầy thuốc trẻ trong thời gian qua đã từng bước khẳng định là lực lượng năng động, sáng tạo, luôn có tinh thần học tập, rèn luyện, nâng cao y đức và trình độ chuyên môn, có ý chí và khát vọng vươn lên. Thứ trưởng cũng đề nghị lãnh đạo Sở Y tế các tỉnh thành phố, lãnh đạo các BV, cơ sở y tế quan tâm chỉ đạo tạo mọi điều kiện tốt nhất về cơ chế, chính sách, nguồn lực để tuổi trẻ, thầy thuốc trẻ hoạt động…Anh Trần Văn Thuấn, Phó Chủ tịch Hội LHTN Việt Nam, Chủ tịch Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam cho biết: Chương trình năm nay có sự tham gia của 6.000 thầy thuốc trẻ; khám bệnh, cấp phát thuốc miễn phí cho 100.000 người dân; mổ mắt miễn phí cho 1.000 người cao tuổi; tập huấn các phương pháp sơ, cấp cứu cơ bản cho 5.000 giáo viên của 700 trường mầm non, tiểu học trong toàn quốc; vận động hội viên, thanh niên hiến máu tình nguyện, tiếp nhận 13.000 đơn vị máu; tổ chức ngày hội rửa tay bằng xà phòng phòng chống dịch bệnh cho 50.000 trẻ em. Tại Ngày hội điểm cấp Trung ương, Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam sẽ tổ chức khám bệnh, cấp phát thuốc miễn phí, tặng quà cho 500 người dân gia đình chính sách, gia đình có hoàn cảnh khó khăn, người lao động nghèo nhập cư của thành phố Hà Nội; tổ chức khám sàng lọc và tuyên truyền phòng chống ung thư vú và ung thư cổ tử cung cho 500 phụ nữ; tổ chức Ngày hội rửa tay bằng xà phòng cho 300 trẻ em phòng chống dịch bệnh; tổ chức tập huấn sơ cấp cứu cơ bản cho giáo viên các trường mầm non, tiểu học của thành phố Hà Nội; tổ chức hiến máu tình nguyện. Cũng tại Ngày hội điểm cấp Trung ương, Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam tổ chức tuyên dương 10 gương Thầy thuốc trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2014 và trao tặng Kỷ niệm chương “Vì thế hệ trẻ”, phần thưởng cao quý nhất của Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh cho các đồng chí lãnh đạo Bộ Y tế.
Thầy thuốc trẻ dấn thân
10 gương Thầy thuốc trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2014 được tuyên dương lần này là các y bác sĩ tuổi đời còn rất trẻ nhưng đã có nhiều đóng góp cho sự nghiệp chăm sóc sức khỏe nhân dân. Họ là những y bác sĩ tận tâm với nghề, tận tụy vì người bệnh. Y sĩ, Trung úy Đặng Quang Bắc, SN 1980 công tác tại Phòng khám Quân dân Y kết hợp Buôn Drang Phok, xã Krong Na, huyện Buôn Đôn, Đắk Lắk. Từ năm 2009 đến tháng 5 năm 2013, anh đã cùng tập thể Phòng khám quân-dân y kết hợp khám và điều trị tuyệt đối an toàn cho trên 5.000 lượt người bệnh. Có rất nhiều người dân nghèo bị mắc bệnh, nhưng không đi khám chữa bệnh vì sợ không có tiền trả tiền thuốc và tiền công cho y, bác sỹ. Khi phát hiện thấy những trường hợp hoàn cảnh như thế; trạm quân- dân y lại xuống tận nơi khám, cấp thuốc miễn phí và động viên gia đình, cá nhân lên khám tại cơ sở Phòng khám quân-dân y. Cũng có nhiều trường hợp người dân ở bên nước bạn khi đến trạm chữa bệnh không có tiền để mua thuốc, Phòng khám quân-dân y kết hợp cũng đã cấp thuốc miễn phí. Bằng việc làm trên, có nhiều người dân nghèo đã xóa bỏ được tự ti, mạnh dạn đến Phòng khám quân-dân y để khám chữa bệnh từ những việc làm trên đã tạo được niềm tin và tình cảm sâu sắc của người thầy thuốc BĐBP đối với người dân nghèo nơi biên giới xa xôi. Tỷ lệ tiêm phòng 97% tiêm chủng, chiến dịch sởi 97%. Hay như Bác sĩ điều trị Khoa khám và Hồi sức cấp cứu Bệnh viện huyện Chư Păh, tỉnh Gia Lai – chị Rơ Chăm Ly Va tốt nghiệp Học viện Quân y, chuyên ngành bác sĩ đa khoa theo chương trình cử tuyển của đồng bào thiểu số, sau khi tốt nghiệp, được phân công về công tác tại trạm y tế xã Ia Tul. Nơi đây, cơ sở vật chất sơ sài, thiếu thốn. Đây là trạm y tế thuộc vùng khó khăn của huyện Ia Pa, tỉnh Gia Lai. Nhân lực thiếu, cơ sở hạ tầng, trang thiết bị y tế tạm bợ cùng với khí hậu khắc nghiệt, đa số người dân chưa ý thức thực hiện vệ sinh môi trường... nên công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân còn gặp nhiều khó khăn. Là bác sĩ thuộc tuyến cơ sở, tiếp xúc với dân nhiều nhất trong khi số lượng nhân viên y tế lại rất ít, lòng yêu nghề và sự tận tâm với công việc nên công việc của bác sĩ Rơ Chăm Ly Va rất vất vả, nhưng chị chia sẻ “tôi vẫn bám nơi này vì mình là người đồng bào nên mình phải phục vụ đồng bào của mình; niềm vui của tôi là chữa khỏi bệnh cho người”. Bác sĩ Rơ Chăm Ly Va luôn nỗ lực và động viên đồng nghiệp vươn lên để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Với cương vị là Phó Trưởng trạm Y tế, chị luôn chủ động trong mọi công tác: xây dựng kế hoạch hoạt động chuyên môn, triển khai có hiệu quả các chỉ tiêu cấp trên giao và phân công đôn đốc cán bộ ở trạm cùng thực hiện. Kết quả là hầu hết chỉ tiêu hằng năm đều đạt và vượt so với kế hoạch đề ra, các dịch bệnh đều được phát hiện sớm và khống chế kịp thời... Đặc biệt, nhận thức của người dân về việc chăm sóc sức khỏe đã thay đổi đáng kể, những hành vi không có lợi cho sức khỏe như cúng bái khi nhà có người đau ốm, không đưa con đi tiêm chủng vì sợ sốt... nay đã không còn. Đồng bào đã tìm tới trạm để khám chữa bệnh nhiều hơn chứ không còn tìm đến thầy mo, thầy cúng như trước nữa. Đó là thành công bước đầu của trạm và cũng là niềm vui và động lực để chị tiếp tục công việc của mình ở đây. Bác sĩ Khoa Chẩn đoán Hình ảnh Trần Văn Phúc, BVĐK Xanh Pôn Hà Nội không những giỏi về chuyên môn, anh còn tham gia viết nhiều bài báo, làm nhiều chương trình truyền hình và phát thanh về giáo dục sức khỏe cho cộng đồng, nhận được những phản hồi tích cực từ phía người dân. Đặc biệt, trong hai năm (2013 – 2014) đã viết 9 bài báo về những vấn đề nóng của ngành y tế, được dự luận và đồng nghiệp đánh giá cao. Là nhân vật chính trong phim tài liệu “Nỗi đau người thầy thuốc”: Bộ phim có nội dung cơ bản từ 9 bài báo trên đây, các câu chuyện và nhân vật trong phim đều có thật, khách quan, trung thực....
Phẫu thuật thay khớp thái dương hàm toàn phần sẽ được thực hiện tại Việt Nam
Ngày 15/5/2015, tại Đại học Y Hà Nội đã diễn ra Hội thảo chuyên đề về thay khớp thái dương hàm toàn phần với sự tham gia của các chuyên gia răng-hàm-mặt Việt Nam và Hàn Quốc. Các báo cáo đã đưa ra thực trạng điều trị những rối loạn khớp thái dương hàm ở Việt Nam và thế giới. Tại Việt Nam, rối loạn thái dương hàm được điều trị bằng biện pháp nội khoa và can thiệp ngoại khoa. Xử lý thay khớp thái dương hàm toàn phần là một biện pháp ngoại khoa đã được thực hiện từ lâu trên thế giới. Tuy nhiên, do đây là một khớp phức tạp nhất trên cơ thể người nên đến gần đây, khi khoa học có những bước tiến về vật liệu, mới tạo được đột phá thành công trong hiệu quả điều trị. Theo báo cáo của chuyên gia (năm 2005), các ca phẫu thuật thay khớp thái dương hàm toàn phần trên vật liệu mới được FDA (Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ) cho phép đạt kết quả điều trị thành công trên 90% (chỉ có 3,2% thất bại do rủi ro y khoa). Điều đáng nói là kỹ thuật này đã được thầy thuốc tại Đại học Y Hà Nội tiếp thu và làm chủ trong quá trình hợp tác với các chuyên gia quốc tế. Sau hội thảo, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội có kế hoạch sẽ thực hiện ca phẫu thuật thay khớp thái dương hàm toàn phần đầu tiên tại Việt Nam trong thời gian sắp tới. Đây là tin vui cho những người mắc các rối loạn nặng về khớp thái dương hàm dẫn tới suy giảm trầm trọng chất lượng cuộc sống - một căn bệnh có tỷ lệ gia tăng trong thời gian gần đây.
Hà Nội đang kiểm soát tốt dịch bệnh
Liên quan đến công tác phòng, chống dịch bệnh tại địa bàn TP. Hà Nội trong những tháng đầu năm 2015, tại buổi giao ban báo chí do Thành ủy Hà Nội tổ chức mới đây, phóng viên (PV) báo Sức khỏe&Đời sống đã lược ghi một số nội dung trao đổi giữa báo chí với TS. Hoàng Đức Hạnh, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội xung quanh vấn đề này.
Xin ông cho biết tình hình dịch bệnh trong những tháng đầu năm 2015? Có loại hình dịch bệnh nào nguy hiểm cần được cảnh báo không?
Trong các tháng đầu năm 2015, tình hình dịch bệnh trên địa bàn Hà Nội ổn định và được kiểm soát tốt, không có ổ dịch lớn. Không ghi nhận các dịch bệnh nguy hiểm, dịch bệnh xâm nhập, các bệnh lưu hành địa phương hầu hết có số mắc giảm so với cùng kỳ năm 2014. Tuy nhiên, trước diễn biến phức tạp của tình hình dịch bệnh trên thế giới, trong nước và khu vực thì các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, tái nổi và mới nổi vẫn có nguy cơ xâm nhập vào Hà Nội trong thời gian tới. Và đặc biệt là trước tâm lý lo sợ phản ứng sau tiêm chủng, tâm lý chờ đợi vắc-xin dịch vụ của người dân dẫn đến việc không cho trẻ đi tiêm chủng đầy đủ thì số trẻ mắc bệnh truyền nhiễm vẫn có thể tiếp tục ghi nhận trong các tháng tiếp theo của năm.
Theo ông, vắc-xin dịch vụ và vắc-xin trong Chương trình TCMR có gì khác nhau?
Chương trình TCMR đã thực hiện 30 năm nay và hiệu quả mang lại rất rõ rệt, Chương trình TCMR được Nhà nước miễn phí toàn bộ cho các cháu dưới 1 tuổi. Do đó, một số bệnh như: uốn ván, ho gà, bạch hầu, lao... được khống chế. Xin nói rõ thêm, vắc-xin dịch vụ là những vắc-xin không nằm trong Chương trình TCMR, các vắc-xin này được ngành y tế khuyến cáo nếu có điều kiện tiêm thì càng tốt, còn không có điều kiện thì sử dụng các vắc-xin cơ bản cũng đã giảm được rất nhiều loại bệnh tật. Các vắc-xin dịch vụ này do các công ty độc quyền nhập từ nước ngoài về thực hiện theo Luật Doanh nghiệp, nếu có nhu cầu nhiều thì người ta nhập nhiều, tùy theo từng loại vắc-xin, do vậy có những lúc họ cung cấp đủ, có những lúc thiếu hụt. Cùng đó, một phần do tâm lý của người dân, nhất là sau một số vụ tai biến sau tiêm chủng, người dân lo ngại rằng tiêm những vắc-xin miễn phí trong Chương trình TCMR dễ tai biến, nên người ta chờ để tiêm vắc-xin dịch vụ dẫn đến tình trạng “cháy” vắc-xin dịch vụ. Theo quy định, đã là vắc-xin là phải đảm bảo an toàn, được kiểm định, bảo quản chặt chẽ và được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho phép. An toàn được hiểu là an toàn trên diện rất rộng chứ không có nghĩa là 100% các trường hợp tiêm mà không có tai biến xảy ra.
Liên quan đến tình trạng đau mắt đỏ đang có nguy cơ bùng phát, xin ông cho biết Sở Y tế Hà Nội có kế hoạch gì để khống chế?
Hiện nay cả nước có 5.728 trường hợp đau mắt đỏ, Hà Nội ghi nhận 127 ca mắc bao gồm cả viêm kết mạc, viêm mũi họng. Về viêm kết mạc cấp, theo ghi nhận 4 tháng đầu năm 2015, số viêm kết mạc cấp đến khám tại Bệnh viện mắt Hà Nội không nhiều so với cùng kỳ năm 2014, trung bình mỗi ngày 1-2 trường hợp, các ca mắc thường ở thể nhẹ và không để lại di chứng. Từ ngày 24/4 - 6/5 ghi nhận 29 trường hợp. Đau mắt đỏ là bệnh lưu hành địa phương theo mùa, vì vậy khuyến cáo người dân giữ gìn vệ sinh, khi có bệnh phải đi khám và thực hiện theo hướng dẫn của thầy thuốc.
Trước tình hình một số địa phương lân cận đang có những nguy cơ về bệnh dại, Sở Y tế Hà Nội đã có kế hoạch gì để phòng, chống bệnh dại trên địa bàn, thưa ông?
TS. Hoàng Đức Hạnh: Năm 2014, trên địa bàn thành phố Hà Nội có 5 ca chết vì bệnh dại. Từ đầu năm 2015 đến nay chưa ghi nhận ca bệnh dại nào. Một nguyên tắc là nếu không có dại ở đàn chó, mèo thì sẽ không có dại ở trên người, vì bệnh dại lây truyền từ chó, mèo có dại cắn người. Chính vì vậy, hàng năm Sở Y tế Hà Nội đều có sự phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) lên kế hoạch tiêm vắc-xin phòng dại cho đàn chó. Đối với việc quản lý đàn chó chạy rông, Sở cũng có kế hoạch để vây bắt tiêu diệt. Trước tình hình một số tỉnh lân cận Hà Nội, đặc biệt là Thái Nguyên, tình hình bệnh dại đang phát triển trong đàn chó, ngành y tế Hà Nội đã chủ động phối hợp với Sở NN&PTNT để quản lý đàn chó và tổ chức tiêm vắc-xin cho đàn chó. Đồng thời khuyến cáo người dân khi bị chó, mèo cắn phải đi đến cơ sở y tế để thăm khám ngay và được sự hướng dẫn của thầy thuốc, chứ không được tự ý chữa thuốc Nam.
Dân trí
Lần đầu tiên tổ chức trại hè đái tháo đường dành cho trẻ em
Trại hè tổ chức vào cuối tháng 6 tới đây sẽ có sự tham gia của 30-50 trẻ (6-15 tuổi) mắc bệnh đái tháo đường, được lựa chọn theo phương thức bốc thăm ngẫu nhiên từ danh sách trẻ mắc đái tháo đường của 1 số tỉnh thành trong cả nước. Bệnh đái tháo đường (bao gồm tuýp 1 và 2) không từ chối ai. Cứ 6 giây có 1 người chết liên quan đến đái tháo đường; cứ 20 giây có 1 người bị đoạn chi vì đái tháo đường. Tại Việt Nam, mặc dù chưa có khảo sát chính thức nhưng từ các điều tra về Dân số quốc gia 2008 cho thấy tỉ lệ mắc đái tháo đường tuýp 1 chỉ chiếm khoảng 5-10% tổng số người mắc bệnh đái tháo đường nói chung và chỉ chiếm 0,5-0,7% dân số. Đối tượng của bệnh này chủ yếu là trẻ em. Độ tuổi phát hiện thường là 5-6 tuổi (đã có trường hợp phát hiện lúc 3 tháng tuổi). Khác với người lớn, phần lớn trẻ mắc đái tháo đường đều ở dạng tuýp 1, một dạng bệnh tự miễn, không có khả năng dự phòng, ngăn ngừa. Cùng với đó là tỉ lệ thấp nên ít được giới y khoa và xã hội quan tâm. Giáo sư PGS.TS Tạ Văn Bình, Viện trưởng Viện Đái tháo đường và Chuyển hoá ĐH Y Hà Nội, Chủ tịch Trung ương Hội Giáo dục đái tháo đường Việt Nam, cho biết: “Chúng ta thường chỉ quan tâm đến bệnh nhân dạng tuýp 2 vì cho rằng bệnh có thể dự phòng, ngăn ngừa còn tuýp 1 đến lúc nào, đi lúc nào, hậu quả ra sao không ai ngăn cấm được và chưa có biện pháp dự phòng”. Trong khi đó, nếu được chăm sóc đầy đủ, những người bệnh hoàn toàn có thể đóng góp cho xã hội như người bình thường. Trên thực tế, tại Mỹ đã có những trường hợp đái tháo đường tuýp 1 sống đến hơn 80 tuổi, có con đàn cháu đống… Và PGS.TS Bình cho biết hiện có 1 cặp vợ chồng người Anh (80 tuổi) mắc đái tháo đường luôn sẵn sàng sang Việt Nam để hỗ trợ các đối tượng mắc đái tháo đường tuýp 1. Tuy nhiên, do trẻ mắc bệnh này dễ bị tổn thương, lại chưa biết cách sinh hoạt, luyện tập, tự chăm sóc bản thân… nên trẻ rất khó để có được 1 cuộc sống bình thường. GS Bình chia sẻ, trẻ Việt Nam chưa biết cách tự tiêm insulin, tự phục vụ bản thân, phụ thuộc nhiều vào người lớn. Trong khi đó, tại Philipin, sau khi tham gia trại hè dành cho bệnh nhân đái tháo đường, trẻ có thể tự phục vụ bản thân, tự tiêm insulin cho mình ngay từ độ tuổi 6-8. Dựa trên kinh nghiệm các trại hè này, Trung ương Hội Người giáo dục bệnh đái tháo đường Việt Nam phối hợp với Tổ chức Insulin For Life toàn cầu và Viện Đái tháo đường và rối loạn chuyển hoá quốc gia tổ chức Trại hè đái tháo đường quốc tế tại Khu du lịch Đảo Ngọc Xanh, Thanh Thuỷ, Phú Thọ từ 26-28/6/2015 với mục tiêu: khuyến khích ý chí, nghị lực vươn lên, trẻ có thể tự kiểm soát bệnh tật duy trì cuộc sống bình thường dù có mắc bệnh đái tháo đường…. Tại cuộc họp báo ngày 16/5, PGS.TS Bình cho biết sẽ có 30-50 trẻ độ tuổi 6-15 tham gia trại hè này. Các cháu được các tỉnh, thành trong cả nước giới thiệu theo cơ chế bốc thăm ngẫu nhiên và được hoàn toàn miễn phí (bao gồm phí đăng ký tham dự trại hè, tiền ăn, ở, phương tiện đi lại, các chi phí xét nghiệm, điều trị trong thời gian diễn ra trại hè). Nếu người nhà đi theo sẽ phải tự túc kinh phí hoàn toàn. Để đảm bảo an toàn cho các bệnh nhi, mỗi địa phương sẽ phải cử cán bộ y tế đi cùng. Và trong thời gian sinh hoạt tại trại hè, sẽ có các chuyên gia trong và ngoài nước cùng các tình nguyện viên trường y hỗ trợ trẻ trong mọi hoạt động từ vui chơi đến ăn ngủ.
Tăng cường sàng lọc bệnh nhân tăng huyết áp tại cộng đồng
Số liệu thống kê toàn cầu cho thấy rằng chỉ có 50% những người có huyết áp cao biết rằng mình có bệnh. Do đó, việc tăng cường sàng lọc tại cộng đồng sẽ giúp giảm 25% tăng huyết áp không kiểm soát. Ngày Phòng chống tăng huyết áp thế giới (17/5) ra đời nhằm góp phần nâng cao nhận thức của cao huyết áp. Và chủ đề của giai đoạn 2013-2018 là “Biết chỉ số huyết áp của bạn”. Kể năm 2006, Liên đoàn Tăng huyết áp thế giới (WHL) phối hợp chặt chẽ với Hiệp hội Quốc tế về Tăng huyết áp (ISH) và các tổ chức khác, đã lấy ngày 17-5 là Ngày Phòng chống tăng huyết áp thế giới (WHD). Và trong giai đoạn 5 năm (2013-2018), chủ đề của WHD là “Biết chỉ số huyết áp của bạn” với mục tiêu nâng cao nhận thức cao huyết áp ở tất cả mọi đối tượng trên thế giới. Quyết định này dựa trên số liệu thống kê toàn cầu cho thấy rằng chỉ có 50% những người có huyết áp cao biết rằng mình có bệnh. Trong đó, nếu 1 số nhóm tỉ lệ nhận thức về bệnh là hơn 75% thì 1 số nhóm lại chỉ có khoảng 10% nhận thức được bệnh. Để nâng cao nhận thức của chẩn đoán cao huyết áp trong cộng đồng, WHL cho rằng cần phải thực hiện đồng bộ 2 chương trình: thiết lập các chương trình sàng lọc cộng đồng ở những người có nguy cơ và đưa kiểm tra huyết áp vào mọi chương trình khám bệnh. Trong năm 2014, các chiến dịch khuyến khích cộng đồng tham gia các chương trình sàng lọc đã giúp không chỉ hoàn thành mục tiêu của 2014 mà còn vượt hơn 300.000 người ở 30 quốc gia). Với sự thành công của năm 2014, mục tiêu của năm 2015 là 1 triệu người có nhận thức về bệnh thông qua kiểm tra huyết áp thường xuyên và bệnh và lên kế hoạch cho 1 chương trình sàng lọc lớn hơn vào năm 2016. Liên đoàn Tăng huyết áp thế giới khuyến khích mọi tổ chức đóng góp vào báo cáo về nhận thức của người bệnh trong thời điểm từ 17/4–17/5/2015 về tỉ lệ người mắc bệnh huyết áp cao, đang dùng thuốc chống tăng huyết áp; tỉ lệ người được chẩn đoán mắc huyết áp qua khám sức khoẻ…. Trong năm 2015, nguồn tài chính hỗ trợ kiểm tra huyết áp cộng đồng sẽ được chuyển đến các nước Cameroon, Cộng hòa Congo, Nigeria, Haiti, Brazil và Canada Những việc làm này sẽ góp phần giúp đạt các mục tiêu giảm 25% tăng huyết áp không kiểm soát, cải thiện rõ rệt tỉ lệ người tăng huyết áp được chẩn đoán như mục tiêu 2025 của UN.
Một thế giới
Bộ Y tế không “cấm hút thuốc” trong các đám ma, đám cưới
Những ngày qua, dư luận cả nước đã xôn xao trước thông tin Bộ Y tế có công văn đề nghị hạn chế hoặc không hút thuốc lá trong các đám cưới, đám tang, lễ hội trên địa bàn dân cư. Tuy nhiên, Bộ Y tế cho biết, đơn vị này không dùng từ "cấm". Ngày 6.5, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đã có Công văn số 2944/BYT-KCB gửi UBND các tỉnh, thành phố đề nghị chỉ đạo đưa quy định hạn chế hoặc không hút thuốc lá trong đám cưới, đám tang, lễ hội trên địa bàn dân cư vào hương ước. Thông tin nêu trên ngay sau khi được báo chí đăng tải đã nhận được rất nhiều phản hồi từ dư luận. Nhiều ý kiến cho rằng việc hút thuốc trong cơ quan nhà nước còn chưa cấm được thì sẽ rất khó có thể cấm trong đám ma đám cưới. Tuy nhiên, theo tin tức trên Tiền phong, chiều 13/5, Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) đã có thông tin gửi báo chí để nói rõ về nội dung Công văn số 2944/BYT-KCB. Bộ Y tế không dùng từ “cấm” mà chỉ sử dụng từ “hạn chế hoặc không” hút thuốc lá trong đám cưới, lễ tang, lễ hội. Theo công văn, Cục Quản lý Khám chữa bệnh nói Bộ Y tế không dùng từ “cấm” mà chỉ sử dụng từ “hạn chế hoặc không” hút thuốc lá trong đám cưới, lễ tang, lễ hội. Như vậy, việc một số báo đưa tin Bộ Y tế đề nghị cấm hút thuốc lá trong đám ma, đám cưới là không đúng. Trước đó, như tin tức đã đưa, trong văn bản “Tăng cường thực thi luật Phòng chống tác hại thuốc lá và hưởng ứng Ngày thế giới không thuốc lá 31.5”, Bộ trưởng Y tế đề nghị UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo các Sở, ban, ngành, cơ quan, đơn vị đưa quy định “Cấm hút thuốc lá” tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ của cơ quan, đơn vị. Đồng thời tăng cường thanh tra việc tuân thủ các quy định không hút thuốc lá tại nơi làm việc, nhà hàng, phương tiện giao thông công cộng. Theo đánh giá của Bộ Y tế, thuốc lá là nguyên nhân chính gây ung thư phổi, đột quỵ, mạch vành. Hiện tại, Việt Nam đang đối mặt với sự gia tăng nhanh chóng của các bệnh nêu trên. Bộ cũng đã thực hiện không bán thuốc lá trong các bệnh viện; đưa quy chế không hút thuốc lá tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ của cơ quan. Nhờ vậy, tỷ lệ hút thuốc lá trong nhân viên y tế liên tục giảm trong các năm gần đây.
VietnamPlus
Hà Nội giảm tới 99% số ca mắc sởi trong 4 tháng đầu năm
Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Hoàng Đức Hạnh cho biết từ đầu năm đến nay, thành phố đã ghi nhận 24 trường hợp mắc sởi, giảm 99% số ca mắc so với cùng kỳ năm 2014. Trong số các trường hợp mắc các bệnh thủy đậu, tay chân miệng, sởi... không có trường hợp nào tử vong. Ngoài bệnh sởi, các bệnh dịch khác trên địa bàn cũng ổn định và được kiểm soát tốt. Trên địa bàn thành phố không ghi nhận các dịch bệnh nguy hiểm, dịch bệnh xâm nhập, các bệnh lưu hành tại các địa phương. Hầu hết số ca mắc đều giảm so với cùng kỳ năm 2014. Tuy nhiên, diễn biến tình hình dịch bệnh phức tạp trên thế giới, khu vực và ở trong nước, cùng với thời tiết nắng nóng bất thường sẽ là nguy cơ bùng phát các dịch bệnh truyền nhiễm. Để làm tốt công tác phòng chống dịch bệnh, ngay từ đầu năm, ngành y tế Hà Nội đã chủ động triển khai công tác phòng chống dịch bệnh và tiêm chủng mở rộng. Tiếp tục duy trì và đẩy mạnh công tác tiêm chủng, tỷ lệ tiêm chủng các loại vắc xin đều tăng so với cùng kỳ năm 2014 với trên 46.700 trẻ dưới 1 tuổi được tiêm đầy đủ tám loại vắcxin. Thay vì tiêm dịch vụ vắcxin viêm não Nhật Bản như trước đây thì từ tháng 4/2015, toàn thành phố đã tổ chức tiêm miễn phí vắcxin phòng bệnh viêm não Nhật Bản cho trẻ từ 1-3 tuổi trong các buổi tiêm chủng thường xuyên tại các xã, phường, thị trấn. Bên cạnh đó, năm bệnh viện được phân công tiếp nhận, điều trị bệnh nhân mắc bệnh dịch có diễn biến nặng bao gồm Bệnh viện Đống Đa, Sơn Tây, Hà Đông, Đức Giang, Bắc Thăng Long. Các bệnh viện có nhiệm vụ tổ chức khám sàng lọc, thu dung, cấp cứu, điều trị bệnh nhân đúng quy định, tạo điều kiện về cơ sở vật chất cho điều trị các bệnh truyền nhiễm gây dịch như sởi, sốt xuất huyết, tay chân miệng Công tác giám sát phát hiện sớm ca bệnh cũng rất được chú trọng. Trung tâm Y tế Dự phòng Hà Nội và các Trung tâm Y tế các quận, huyện, thị xã đã chủ động giám sát ca bệnh, kịp thời khoanh vùng xử lý ngay khi dịch còn ở quy mô nhỏ, không để dịch bệnh bùng phát, lan tràn ra cộng đồng./.
Thầy thuốc trẻ ra quân, khám chữa bệnh miễn phí hơn 100.00 người dân
Ngày hội thầy thuốc trẻ làm theo lời Bác, tình nguyện vì sức khỏe cộng đồng năm 2015 đã chính thức diễn ra từ sáng nay, ngày 17/5, và kéo dài tới 17 giờ chiều cùng ngày. Ngày hội được tổ chức đồng loạt khắp 63 tỉnh thành trên cả nước với sự tham gia của khoảng 6.000 bác sỹ trẻ. Tham gia lễ khai mạc chương trình tại Hà Nội sáng nay, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã chính thức trao cờ xuất quân cho các bác sỹ trẻ, khởi động chiến dịch bác sỹ trẻ tình nguyện vì sức khỏe cộng đồng. Ngay sau lễ xuất quân, các bác sỹ trẻ đã chia thành nhiều tổ, nhóm để khám, chữa bệnh, cấp phát thuốc miễn phí cho người dân. Tại Hà Nội, Ngày hội thầy thuốc trẻ diễn ra tại triển lãm Vân Hồ, số 2, phố Hoa Lư. Tại đây, các thầy thuốc trẻ sẽ tổ chức khám bệnh, cấp phát thuốc, khám sáng lọc và tuyên truyền phòng chống ung thu vú, ung thư cổ tử cung cho khoảng 500 phụ nữ; tổ chức tập huấn sơ cứu cơ bản; tổ chức Ngày hội rửa tay bằng xà phòng… Theo ban tổ chức, đối tượng được quan tâm đặc biệt là những người lao động nghèo nhập cư của Hà Nội như những người vô gia cư, người lao động nghèo nơi các chợ đầu mối Long Biên, Đồng Xuân… Để thu hút được họ đến với Ngày hội, ban tổ chức đã cử các đội thanh niên đến những khu vực có nhiều lao động nghèo nhập cư để phát tờ rơi, giới thiệu về chương trình… Ngay từ đầu giờ sáng, đã có rất nhiều người dân đang sinh sống tại Thủ đô tới khám bệnh. Lực lượng thanh niên tình nguyện trong màu áo xanh luôn túc trực, sẵn sàng chỉ dẫn người dân hoặc giúp đỡ những người già đến tận bàn bác sỹ. Có mặt tại triển lãm Vân Hồ từ khá sớm, bác Nguyễn Văn Hoan, hành nghề xe ôm tại Hà Nội, cho biết: “Tôi nghĩ mình có bệnh trong người nhưng do điều kiện kinh tế khó khăn, không dám đi khám, sợ tốn tiền. Nghe nói tới chương trình khám bệnh miễn phí, tôi cũng phân vân mãi, khám xong ra bệnh lại không có tiền chữa trị thì càng thêm lo lắng. Nhưng đến đây được các bác sỹ nhiệt tình tư vấn, tôi cũng đỡ lo phần nào.” Theo anh Trần Văn Thuấn, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam, Chủ tịch Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam, khám chữa bệnh cho người dân, đặc biệt là những người dân nghèo là hoạt động thiết thực của những thầy thuốc trẻ nhằm góp công sức của mình cho sự nghiệp chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân. “Đó cũng là những thành tích, những bông hoa rực rỡ nhất để các thầy thuốc trẻ kính dâng lên Bác Hồ trong dịp kỷ niệm 125 ngày sinh của Người." Với sự ra quân của 6.000 thầy thuốc trẻ trên khắp mọi vùng miền Tổ quốc, riêng trong ngày hôm nay, dự kiến sẽ có khoảng 100.000 người dân được cấp phát thuốc miễn phí, 1.000 người cao tuổi được mổ mắt miễn phí, 700 giáo viên được tập huấn sơ cấp cứu, 50.000 trẻ em sẽ tham gia Ngày hội rửa tay bằng xà phòng để phòng chống dịch bệnh. Bên cạnh việc khám chữa bệnh, các thầy thuốc trẻ, thanh niên tình nguyện cũng kêu gọi mọi người hiến máu để tiếp nhận khoảng 13.000 đơn vị máu phục vụ việc cứu chữa bệnh nhân./.
Thanh niên
Thầy thuốc trẻ tình nguyện vì sức khỏe cộng đồng
Sáng 17.5, tại Nhà văn hóa Thanh niên (TP.HCM), Hội LHTN TP.HCM phối hợp với Hội Thầy thuốc trẻ thành phố tổ chức Ngày hội "Thầy thuốc trẻ làm theo lời Bác, tình nguyện vì sức khỏe cộng đồng" năm 2015. Theo bác sĩ Vũ Trí Thanh, Chủ tịch Hội Thầy thuốc trẻ TP.HCM, ngày hội diễn ra với nhiều hoạt động hướng đến việc chăm sóc sức khỏe cho người dân như: Thành lập 5 đội hình tình nguyện vì sức khỏe cộng đồng; hướng dẫn quy trình rửa tay đúng cách cho hàng trăm thanh thiếu nhi; vận động thanh niên tình nguyện hiến 250 đơn vị máu; tập huấn sơ cấp cứu cho 100 hội viên. Song đó, ngày hội cũng tư vấn sức khỏe sinh sản, tuyên truyền phòng chống dịch bệnh, khám bệnh, cấp phát thuốc miễn phí 2.000 người nghèo… Bạn Nguyễn Hồng Phúc, sinh viên Trường đại học Y dược TP.HCM, chia sẻ: “Khi biết tin có ngày hội, mình đã đến đây từ sớm để tham gia hiến máu. Mình nghĩ các hoạt động như thế này rất thiết thực để các thầy thuốc trẻ quan tâm đến cộng đồng”.
Tuyên dương 10 thầy thuốc trẻ Việt Nam tiêu biểu
10 gương mặt vinh dự được T.Ư Hội LHTN Việt Nam, Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam lựa chọn, tuyên dương Thầy thuốc trẻ Việt nam tiêu biểu 2015 là những nhà khoa học, quản lý, thầy thuốc có những đóng góp thiết thực trong chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Trọng Khoa, một trong 10 gương mặt trẻ 2015, tâm sự: “Có thể không trực tiếp làm công tác chuyên môn nhưng việc nỗ lực hoàn thành công việc mà mình đảm nhiệm cũng sẽ đóng góp tốt hơn cho người bệnh và sự phát triển chung của ngành”. Anh Nguyễn Trọng Khoa hiện là Phó cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh, là người có nhiều đóng góp trong xây dựng, triển khai các tiêu chí mới đánh giá chất lượng bệnh viện, nâng cao chất lượng phục vụ người bệnh trong bệnh viện công. Thạc sĩ, bác sĩ Hàn Viết Trung (công tác tại Phòng Lâm sàng các bệnh máu, Khoa Huyết học - Truyền máu của Bệnh viện Bạch Mai) không chỉ luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ điều trị, mà còn thường xuyên cùng đồng nghiệp tham gia khám chữa bệnh tình nguyện tại các vùng xa và tích cực hiến máu tình nguyện. Anh chia sẻ: “Máu là “thuốc” đặc biệt chưa thể sản xuất trong khi nhiều người bệnh rất cần để thoát khỏi tình trạng hiểm nghèo. Bởi vậy, tôi và nhiều đồng nghiệp hiến máu với mong muốn không bệnh nhân nào không được cứu chữa do không có máu điều trị”.
Thầy thuốc đi tìm người bệnh
Được tuyên dương lần này còn có các thầy thuốc làm việc tại các vùng sâu, vùng xa như Rơ Chăm Ly Va. Trước khi là bác sĩ điều trị Khoa khám và Hồi sức cấp cứu của Bệnh viện huyện Chư Păh, tỉnh Gia Lai, chị Ly Va từng nhiều năm gắn bó vớiTrạm y tế xã Ia Tul thuộc vùng khó khăn của huyện Ia Pa, Gia Lai. Nhân lực thiếu, trang thiết bị y tế tạm bợ cùng với khí hậu khắc nghiệt, đa số người dân chưa ý thức thực hiện vệ sinh môi trường nhưng chị vẫn kiên trì bám cơ sở. “Mình là người đồng bào nên mình phải phục vụ đồng bào của mình. Niềm vui của tôi là chữa khỏi bệnh cho người dân”, chị tâm sự. Bà con Buôn Drang Phok xã Krong Na, huyện Buôn Đôn của tỉnh Đắk Lắk luôn tin yêu y sĩ, trung úy Đặng Quang Bắc. Anh cùng đồng nghiệp công tác tại Phòng khám Quân dân y kết hợp tại buôn Drang Phok đã khám và điều trị an toàn cho trên 5.000 lượt người bệnh. Nhiều người dân nghèo bị mắc bệnh nhưng không đi khám chữa bệnh vì sợ không có tiền trả, các anh đã xuống tận buôn để khám, cấp thuốc miễn phí. Niều trường hợp người dân ở nước bạn Camphuchia khi đến trạm chữa bệnh, Phòng khám quân-dân y kết hợp cũng đã cấp thuốc miễn phí. Tin yêu các anh, người dân địa phương cho con em đi tiêm chủng rất đông, tỷ lệ lên đến 97%, do đó nhiều dịch bệnh được ngăn chặn.
Tìm “thuốc” từ thực phẩm
Các thầy thuốc trẻ được tuyên dương đều có những đóng góp hiệu quả chuyên môn, phục vụ cộng đồng. Chị Trương Tuyết Mai (40 tuổi) hiện là phó giáo sư, tiến sĩ, Giám đốc Trung tâm Ứng dụng Dinh dưỡng của Viện Dinh dưỡng quốc gia, từng trúng tuyển thẳng vào khóa học tiến sĩ của Trường đại học Phụ nữ Nhật Bản với học bổng toàn phần của Chính phủ Nhật Bản. Chị đã bảo vệ thành công đề tài nghiên cứu sinh về nghiên cứu sử dụng các thực vật ăn được ở Việt Nam có hoạt tính sinh học cao trong hỗ trợ phòng chống bệnh đái tháo đường. Trở về nước, công trình tiếp tục được thử nghiệm lâm sàng và chứng minh được khả năng kiểm soát đường huyết của nụ vối, từ đó Viện Dinh dưỡng đã có thành phẩm đưa ra ứng dụng trong cộng đồng. “Chúng tôi cảm phục những nỗ lực vô cùng của các thầy thuốc. Họ đang công tác trên mọi lĩnh vực: phòng bệnh, điều trị, công tác tại các tuyến y tế luôn hoàn thành công việc với nhiệt huyết của mình. Các gương mặt được tuyên dương là đại diện cho rất rất nhiều thầy thuốc giỏi, tâm huyết luôn nỗ lực vì người bệnh”, anh Nguyễn Phi Long, Bí thư T.Ư Đoàn, Chủ tịch Hội LHTN Việt Nam chia sẻ.
Công an nhân dân
Hàng chục nghìn bệnh nhân Thalassemia ở Việt Nam và những nguy cơ được báo trước
Hơn 10 triệu người Việt Nam mang gen bệnh Thalassemia (hay còn gọi là bệnh tan máu bẩm sinh), có 20.000 người bệnh Thalassemia đang cần được điều trị, mỗi năm có thêm khoảng 700 bệnh nhân mới (gấp 4 lần cách đây 5 năm) và khoảng 2.000 trẻ em sinh ra mang gen bệnh– đây là con số đáng báo động mà các chuyên gia y tế gọi nó là “quả bom nguyên tử không tiếng nổ” ở nước ta. Theo các bác sĩ chuyên ngành về huyết học thì đây là bệnh di truyền nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh được, vậy tại sao lại gia tăng nhanh chóng như hiện nay?
2.000 trẻ mang gen bệnh ra đời mỗi năm
Thật đau lòng khi bước chân tới Trung tâm điều trị bệnh Thalassemia ở Viện Huyết học và Truyền máu TƯ (HH&TMTW). Ngoài những đứa trẻ non nớt đang điều trị, ở đây còn khá nhiều những người đã bước vào tuổi trung niên và tất cả đều phải mang một hình hài xấu xí, dị dạng. Anh Trịnh Văn Chung, ở huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định năm nay 32 tuổi nhưng chỉ cao 1,40m, nặng 35kg. Chị Phạm Thị Vân, ở huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng bước sang tuổi 24 cũng chỉ cao 1,1m và nặng 31kg. Lớn tuổi nhất, chị Nguyễn Thị Lương ở Bắc Giang nhưng cũng chỉ cao 1,25m, nặng 36kg… Lẫn với những người lớn đang điều trị bệnh là những đứa trẻ vài ba tuổi, thậm chí có bé chỉ mới vài tháng tuổi. Bệnh nặng, đau đớn đã đành, nhưng nguy hiểm nhất là hàng ngày, hàng giờ nó cướp đi hình hài vốn dĩ bình thường của họ, và thay vào đó là những biến dạng đến độ méo mó đáng sợ. “Ở quê mọi người không hiểu về bệnh của em, cứ thấy em là họ lại bảo “quái vật” và xa lánh. Chính vì thế mà em chỉ lủi thủi trong nhà, không đến trường, không bạn bè” – Phạm Thị Vân, cô gái đến tuổi lẽ ra được hưởng một cuộc sống hạnh phúc mắt ngân ngấn nước chia sẻ. Như bao thiếu nữ khác, Vân ao ước mình có bạn, có người yêu và một mái ấm gia đình. Nhưng hình thể và bệnh tình trầm trọng mà cô mang đã không cho ước mong đó trở thành hiện thực. Mặt mũi biến dạng hoàn toàn, cơ thể chậm lớn đang là trở ngại nhất khiến cô không có được việc làm, sau này người mẹ già yếu qua đời, cô không biếu bấu víu vào đâu. GS.TS Nguyễn Anh Trí, Viện trưởng Viện HH&TMTW, Chủ tịch Hội Tan máu bẩm sinh ví bệnh Thalassemia là “quả bom nguyên tử đã phát nổ nhưng chúng ta không nghe thấy tiếng kêu nên nhiều người còn thờ ơ với nó”. Với số liệu đáng giật mình về tình hình bệnh tan máu bẩm sinh tại Việt Nam hiện nay: Có 10 triệu người mang gen bệnh, 20.000 bệnh nhân đang cần được điều trị, mỗi năm thêm khoảng 700 bệnh nhân mới (gấp 4 lần cách đây 5 năm) và có khoảng 2.000 trẻ em sinh ra mang gen bệnh đã cho thấy lượng bệnh nhân sẽ càng tăng nhanh nếu không có biện pháp ngăn chặn kịp thời. GS.TS Nguyễn Anh Trí cũng cho biết, gen bệnh tan máu bẩm sinh đang len lỏi khắp các dân tộc trên đất nước Việt Nam, làm ảnh hưởng đến sức khỏe giống nòi của cả một dân tộc. Tại Hà Nội, có khoảng 3-4% người mang gen bệnh. Tuy nhiên, trong cộng đồng, còn rất nhiều người chưa biết về căn bệnh này và vẫn thờ ơ trước mức độ khủng khiếp của nó. Tan máu bẩm sinh là bệnh di truyền, biểu hiện đặc trưng là thiếu máu mạn tính và ứ sắt nghiêm trọng, dần dần làm tổn thương đa phủ tạng. Nếu không được điều trị kịp thời và liên tục, người bệnh sẽ rất mệt mỏi, biến dạng dần các cấu trúc xương dẹt mà thấy rõ nhất là ở phần mặt (mũi tẹt bất thường) và phần hộp sọ (không tròn). Nghiêm trọng hơn nữa, khi quá thiếu máu và bị tổn thương các cơ quan trong cơ thể mà không được can thiệp, bệnh nhân sẽ tử vong. Tuổi thọ của người bệnh rất thấp, nhiều trẻ chỉ sống đến 12 tuổi hoặc có thai nhi mất trong bụng mẹ. Người bệnh phải truyền máu và thải sắt suốt đời. Tuy nhiên, bệnh này hoàn toàn có thể phòng tránh được. Nhiều nước đã thành công trong việc đẩy lùi căn bệnh này với các chiến dịch quốc gia có quy mô lớn. Còn tại nước ta, hiện công tác tuyên truyền mới chỉ ở các thành phố lớn, số người nhận biết và tìm hiểu về căn bệnh này còn ít, thậm chí gần như bằng không ở các vùng núi, vùng dân tộc. Ths Nguyễn Thị Thu Hà, Phó Giám đốc Trung tâm Thalassemia khuyến cáo, để phòng bệnh thì các cặp vợ chồng trước khi kết hôn nên đi xét nghiệm sàng lọc máu sơ bộ (công thức máu cơ bản) với giá thành rất rẻ (dưới 100 nghìn đồng) ở các cơ sở y tế tuyến huyện trở lên. Nếu bác sĩ cho biết bạn có hồng cầu nhỏ nghĩa là đã mang gen bệnh Thalassemia.Tuy nhiên, người mang gen bệnh khi kết hôn vẫn có thể sinh ra những đứa con khỏe mạnh nếu được tư vấn và sàng lọc đầy đủ. Trong trường hợp phụ nữ mang thai 3 tháng mới phát hiện mang gen bệnh Thalassemia thì cần phải làm xét nghiệm cho chồng. Nếu chồng cũng mang gen bệnh thì cần tiến hành làm chẩn đoán trước sinh cho thai nhi khi được 16-20 tuần tuổi. Để hạn chế số lượng trẻ sinh ra bị bệnh và mang gen bệnh, vì tương lai của gia đình, dòng họ và giống nòi, thiết nghĩ cộng đồng cần tìm hiểu sâu sắc tới căn bệnh này để phòng ngừa. Đặc biệt, Bộ Y tế nên có các chiến dịch quốc gia như tuyên truyền, xét nghiệm tiền hôn nhân và tiền sinh sản, sàng lọc trước sinh…để cả cộng đồng cùng vào cuộc. Viện HH&TMTW mỗi ngày tư vấn miễn phí cho hàng chục lượt người, đặc biệt là các cặp vợ chồng sắp cưới, mới cưới về căn bệnh Thalassemia. Hiện có Viện HH&TMTW, BV Nhi TƯ, BV Phụ sản TƯ và BV Từ Dũ làm chẩn đoán trước sinh về bệnh này. Các cặp vợ chồng sắp và mới cưới nên tìm hiểu để sinh ra những đứa con hoàn toàn khỏe mạnh.
Kinh tế đô thị
Khám bệnh miễn phí cho hơn 300 trẻ em
Ngày 17/5, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế (BV ĐKQT) Vinmec đã tổ chức khám sức khỏe và tư vấn các bệnh liên quan đến u bướu miễn phí cho hơn 300 cháu thiếu nhi tại thôn Mẫn Xá (xã Văn Môn, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh). Tại đây, các cháu thiếu nhi và phụ huynh đã được các bác sĩ chuyên khoa Nhi và Ung bướu - BV ĐKQT Vinmec kiểm tra, tư vấn các biện pháp chăm sóc, nâng cao sức khỏe, phòng chống bệnh tật - trong đó có các bệnh liên quan đến u bướu. Bác sĩ Nguyễn Hải Hà - Khoa Ung bướu, BV ĐKQT Vinmec cho biết, qua khám cho thấy tỷ lệ trẻ viêm đường hô hấp do ô nhiễm môi trường chiếm cao, khoảng 70%; tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng độ 1 và 2 chiếm hơn 20%... Qua đây, các bác sĩ BV ĐKQT Vinmec khuyến cáo, thôn Mẫn Xá có nhiều hộ gia đình làm nghề tái chế, sản xuất, kinh doanh phế thải kim loại và sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ do đó các gia đình ở đây cần đặc biệt chú ý đến việc đảm bảo môi trường sống, đặc biệt đối với trẻ nhỏ để hạn chế tối đa các bệnh về đường hô hấp. Đồng thời, đối với các bà mẹ cần cho trẻ ăn với chế độ dinh dưỡng hợp lý, để đảm bảo trẻ nhỏ không bị suy dinh dưỡng, còi xương... Được biết, việc khám sức khỏe và tư vấn cho các cháu thiếu nhi tại thôn Mẫn Xá là hoạt động mở đầu cho chuỗi các sự kiện cộng đồng “Nhịp cầu hy vọng” do BV ĐKQT Vinmec phối hợp cùng Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh, Hội Liên hiệp Thanh niên tỉnh Bắc Ninh, Hội thầy thuốc trẻ tỉnh Bắc Ninh, Huyện đoàn huyện Yên Phong, UBND xã Văn Môn, Trạm Y tế xã Văn Môn, kênh truyền hình O2TV, Báo Kinh tế & Đô Thị và Báo Bắc Ninh tổ chức, nhằm góp phần nâng cao hiểu biết và ý thức phòng tránh bệnh ung thư trong cộng đồng, dự kiến chương trình kéo dài đến hết tháng 12/2015. Chương trình dành sự quan tâm đặc biệt đến 3 đối tượng: Trẻ em bị ung thư, phụ nữ bị ung thư vú và đàn ông mắc ung thư phổi, với thông điệp “Ung thư có thể tấn công bất kỳ ai”. Hiện chương trình “Nhịp cầu Hy vọng” bắt đầu triển khai ở giai đoạn I, tập trung vào đối tượng là các bệnh nhi. Trong quá trình khám sàng lọc các bệnh nhi ung thư và xem xét điều kiện kinh tế gia đình của các cháu, VB ĐKQT Vinmec sẽ phối hợp cùng Quỹ Thiện Tâm (thuộc Tập đoàn Vingroup) tài trợ chữa trị cho một số trường hợp bệnh nặng, có hoàn cảnh khó khăn. Các em nhỏ sẽ được điều trị tại BV ĐKQT Vinmec, bởi các bác sĩ có trình độ chuyên môn cao và trang thiết bị hiện đại. Hiện nay, BV ĐKQT Vinmec là hệ thống y tế hàng đầu Việt Nam, luôn đặc biệt quan tâm đến những người phải đối mặt với căn bệnh ung thư. Bằng kĩ thuật điều trị cao cấp và phác đồ điều trị hợp lý, các chuyên gia, bác sĩ tại VB ĐKQT Vinmec sẽ đem lại cho người bệnh những giải pháp tốt nhất để người bệnh vững tin về tinh thần, mạnh mẽ về thể chất đối mặt với các nguy cơ của căn bệnh.
Người lao động
Bệnh vì… “nằm ổ”
Kiêng cữ một cách máy móc, thiếu khoa học có thể dẫn đến nhiều nguy cơ cho sản phụ và em bé mới sinh Đến giờ, chị Ng.T.A.N (29 tuổi, ngụ quận Bình Thạnh, TP HCM) vẫn chưa hết cảm giác rùng mình khi nhớ lại thời kỳ hậu sản vào mùa hè năm ngoái. “Trước khi sinh con, tôi được người nhà ở quê “dọa” đủ điều rằng nếu đi lại, làm việc hay vệ sinh cá nhân tùy tiện sau sinh sẽ dẫn đến nhiều bệnh nên khi sinh con xong, tôi hầu như chỉ nằm” - chị kể. Hậu quả của hơn 3 tuần nằm lì trên giường là chị đau mỏi toàn thân, đi lại khó khăn và bị nhiễm trùng hậu sản do nằm nhiều khiến sản dịch ứ đọng trong cơ thể. Và cũng do chị kiêng vệ sinh cơ thể nên bé trai của chị bị rối loạn tiêu hóa vì bú mẹ. BS Trần Ngọc Hải, Trưởng Phòng Kế hoạch tổng hợp Bệnh viện (BV) Từ Dũ, cho rằng hầu hết các quan niệm kiêng cữ sau sinh vốn chỉ để bảo vệ người phụ nữ và em bé trong giai đoạn còn yếu sau cuộc “vượt cạn”, tránh các tác nhân gây hại từ bên ngoài; còn kiêng sao cho khoa học và phù hợp với hoàn cảnh sống hiện tại mới là vấn đề. Đối với một sản phụ sinh thường, không biến chứng thì sau khi sinh họ được hướng dẫn nằm nghỉ trong vòng 4-6 giờ, sau đó bắt đầu ngồi dậy, vận động nhẹ nhàng, tập đi lại trong phòng... Với phụ nữ sinh mổ thì nên tập sau 24 giờ. Việc vận động sớm không những không gây yếu chân tay như nhiều người nghĩ mà còn giúp máu huyết lưu thông tốt hơn, các cơ chế tuần hoàn, bài tiết, tiêu hóa... được vận hành trơn tru trở lại, sản dịch dễ thoát ra, góp phần giúp người phụ nữ sớm phục hồi. Sản phụ nên có chế độ vận động, dinh dưỡng, vệ sinh cơ thể, chăm sóc bé... theo hướng dẫn của nhân viên y tế. Trong ảnh: Nữ hộ sinh của Bệnh viện Từ Dũ hướng dẫn sản phụ cách chăm sóc bé Sản phụ nên có chế độ vận động, dinh dưỡng, vệ sinh cơ thể, chăm sóc bé... theo hướng dẫn của nhân viên y tế. Trong ảnh: Nữ hộ sinh của Bệnh viện Từ Dũ hướng dẫn sản phụ cách chăm sóc bé BS Nguyễn Ngọc Thông, Giám đốc Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản TP HCM, cảnh báo rằng việc nằm quá lâu sau sinh có thể dẫn đến nhiều biến chứng như bế sản dịch gây nhiễm trùng, liệt bàng quang, liệt ruột... Vận động sớm và đúng cách còn giúp tử cung co hồi tốt, ngăn ngừa nguy cơ băng huyết. Về vấn đề vệ sinh cơ thể, BS Thông nhấn mạnh việc kiêng ở đây chỉ là kiêng dầm nước lạnh quá lâu chứ không phải không được đụng vào nước. Việc đánh răng rất cần thiết và chẳng gây tác hại gì cả. Còn gội đầu, tắm rửa vẫn phải làm hằng ngày nhưng nên chú ý tắm trong phòng không bị gió lùa, sử dụng nước ấm và tắm nhanh, không ngâm mình trong bồn, lau khô sau tắm. Nên chú ý vệ sinh vùng kín và vết mổ (nếu sinh mổ) theo hướng dẫn của nhân viên y tế và vệ sinh vùng ngực khi cho bé bú. Trong ngày đầu sau sinh, nếu mệt quá không tắm thì phải lau mình sạch sẽ bằng nước ấm. Không vệ sinh cơ thể không chỉ gây khó chịu mà còn dẫn đến nguy cơ nhiễm trùng cho cả mẹ và con. Nhiều phụ nữ do kiêng vận động, kiêng nước nên cũng kiêng luôn nhiều bước trong việc chăm con, đặc biệt là khi gia đình có người chăm sóc khiến em bé không được gần mẹ, thậm chí ít khi được mẹ bế bồng vì mẹ kiêng vận động. Tuy nhiên, theo BS Hải, khi được xuất viện về nhà, tức mẹ và con đều đã ổn định, người phụ nữ có thể tắm gội cho mình và con, chăm sóc con và làm những việc lặt vặt trong nhà mà không cần kiêng gì, chỉ không được vận động quá mạnh như khuân vác nặng hay tham gia lao động ngoài xã hội trong thời kỳ hậu sản (6 tuần đầu). Chế độ dinh dưỡng nên đa dạng, đủ chất và dễ tiêu, ăn đủ no, không quá ít và cũng không cần thiết phải “ăn cho 2 người” mới có sữa. BS Thông khuyên thân nhân nên giúp sản phụ trong công việc nhà để người mẹ có thời gian chăm con. Trẻ được mẹ hay bồng bế, săn sóc trong giai đoạn đầu đời sẽ nhạy cảm hơn với âm thanh, ánh sáng, nhiệt độ, mau ổn định nhịp sinh học, giúp 2 mẹ con có tình cảm gắn bó hơn và từ đó quá trình phát triển thần kinh, vận động sẽ tốt hơn. Đặc biệt sau khi sinh, nên tuân thủ hướng dẫn của cơ sở y tế để cho bé “da kề da” với mẹ và bú mẹ ngay trong giờ đầu sau sinh. Không chỉ kiêng, dân gian cũng có vô số cách để giúp mẹ và bé khỏe nhưng không ít cách đã bị các BV dán thông báo “xin đừng làm” như việc nằm than và cho bé uống cam thảo, vốn đã gây không ít ca ngạt khí CO và hít sặc ở trẻ. Theo lương y Đinh Công Bảy, Tổng Thư ký Hội Dược liệu TP HCM, ngày xưa khi chưa có điều kiện về y tế, những em bé sinh ra bị nghẹt đàm nhớt nhiều thường được cha mẹ dùng miệng hút ra hoặc nhỏ vài giọt nước sắc từ cam thảo lên khăn sạch và rơ lưỡi để giúp tống đàm nhớt ra. Ngày nay, em bé nào bị như thế thì các BV đã có dụng cụ hút sạch rồi nên thao tác rơ lưỡi này không còn tác dụng và tốt nhất là đừng nên làm. Việc nằm than cũng vậy. Hiện nay, nhất là ở những TP lớn như TP HCM, nhà cửa lúc nào cũng kín đáo, có phương tiện sưởi ấm khi trời lạnh thì nằm than không những không cần thiết mà còn có thể gây ngạt khí CO nguy hiểm cho tính mạng cả mẹ và con nếu nằm trong phòng kín.