Tái chế nhựa từ rác y tế; Thêm vật tư y tế vào danh mục bảo hiểm; Bệnh tay chân miệng vẫn hoành hành; Chuyển trung tâm y tế về cấp huyện quản lý: Hà Nội đang đi… ngược!...Những đứa trẻ bị chặn đường đến trường: Sự kỳ thị nguy hiểm hơn căn bệnh; Phát triển 4 trung tâm y tế chuyên sâu để giảm tải cho bệnh viện
Tuổi trẻ
Tái chế nhựa từ rác y tế
Rác y tế từ bơm kim tiêm, chai nước biển, dây truyền dịch... chưa qua xử lý đang được nhiều cơ sở hạt nhựa thu gom, tái chế. Chúng tôi đã vào làm công nhân tại các cơ sở hạt nhựa và chứng kiến quy trình tái chế nguy hiểm này.
Ngày đầu tiên vào làm việc tại cơ sở tái chế đồ nhựa Toàn Thịnh ở P.Vĩnh Phú, TX Thuận An, Bình Dương, mới sáng sớm, một chiếc xe tải 15 tấn chở đầy nhựa phế thải đã trờ tới. Một công nhân tên Bá vác một bao tải chứa đầy ống tiêm hỏi bà chủ: “Chuyến này đánh được mấy bao ống vậy chị? Hạt phải trộn nhựa ống mới sáng”.
Nói rồi ông ta xốc bao ống tiêm lên, đổ hàng trăm ống tiêm vào một chiếc thùng nhựa màu vàng bên cạnh dàn máy xay. Đó là công việc mỗi ngày mà ông Bá vẫn thường làm tại cơ sở này.
Vô tư thu gom rác y tế
10g sáng, bà Phương, chủ cơ sở, khẩn trương “lệnh” cho bốn công nhân mới vào nghề xáp lại: “Mấy đứa nhanh tay phân loại ống tiêm, bình nước biển theo màu nhựa đục, trong... rồi chất vào góc kho giùm chị”.
Cánh cổng sắt bên hông cơ sở chỉ mở vài phút mỗi khi nhập “hàng” vào kho, sau đó được khóa trái cách ly với bên ngoài. Địa điểm phân loại ống tiêm nằm giữa những bao tải ve chai cao ngập đầu người được xếp chồng lên nhau.
Trưa 16-8, chúng tôi được giao nhiệm vụ khuân vác những bao tải đủ loại nhựa phế liệu, trong đó có bơm kim tiêm, dây truyền dịch, bình nước biển... chất cạnh dàn máy để chờ xay.
Trong kho xay hạt nhựa chúng tôi thấy nhiều ống tiêm còn dính đầy máu rơi vương vãi khắp nơi. Khoảng 10 công nhân quần áo lấm lem không đeo găng tay, khẩu trang... hì hục đổ trộn những bao tải ống kim tiêm, bình nước biển, dây truyền dịch với những đống nhựa phế thải khác để xay chung.
Chúng tôi vào một góc khuất trong kho, mở một bao tải nhựa xếp trong cùng và phát hiện lẫn trong những chai nhựa là hàng trăm ống kim tiêm đủ chủng loại. Mở năm bao tải khác cũng có tình trạng trộn lẫn chai nhựa với ống tiêm chỉ còn phần pittông (cây bơm) và vỏ nhựa trong hình trụ, khá nhiều ống trong bao còn dính máu khô...
Để tránh nhận biết hạt nhựa có nguồn gốc từ bơm tiêm, trước khi xay bơm tiêm, bà Phương bảo chúng tôi trộn ống tiêm chung với các bao tải chứa nhựa phế liệu để xay. Ống tiêm được phân ra thành hai loại, loại nhựa trắng trong được trộn lẫn với các chai nhựa màu xay nhuyễn tạo thành loại nhựa sữa nô (nhựa PP - nhựa loại 1).
Một công nhân đang xay những bao nhựa trộn kim tiêm cho biết: “Ống tiêm là loại nhựa có chất lượng tốt nên rải mỗi bao nhựa một ít sẽ làm hạt nhựa có màu đẹp hơn. Nhựa này được bà chủ bán với giá cao hơn”.
Một cơ sở tái chế bơm tiêm, dây truyền dịch... có quy mô lớn hơn là cơ sở sản xuất hạt nhựa Thái Bình ở gần đó do ông Được làm chủ. Ngay giữa cơ sở là nơi tái chế bơm tiêm, bình nước biển... Một công nhân tên Linh thoăn thoắt dùng dao phay chặt bỏ những mũi kim tiêm khỏi ống tiêm.
Chỉ trong vài giờ, ông Linh đã phân loại được bốn thau ống tiêm. Để rửa sạch những vết máu mủ còn dính trên bơm kim tiêm, ông Linh múc nước giội xối xả vào mớ bơm kim tiêm, nước hòa tan lẫn máu chảy lênh láng trên nền ximăng. “Làm vậy mới sạch vết máu. Cả ngày phải chặt loại này, ớn lắm” - ông Linh kể.
Ông Linh tiến lại những thùng nhựa nằm trong góc xưởng hốt một thau kim tiêm, nói: “Còn cả ngàn bơm kim tiêm phải chặt, rửa mất hai ngày mới hết”. Khác với cơ sở bà Phương, tại đây một chiếc bơm kim tiêm được công nhân của ông Được tách ra thành ba loại nhựa. Phần ống tròn nhựa trong bên ngoài được chọn xay làm nhựa sữa nô, phần pittông nhựa đục được xay làm nhựa thùng tuyển (nhựa loại 2), vòng cao su đen của bơm tiêm được bỏ chung xay làm các loại nhựa màu.
Anh Minh, ngụ P.Thuận Giao, TX Thuận An, công nhân của cơ sở ông Được, cho biết: “Cứ mỗi chuyến xe chở khoảng 7-8 bao tải nhựa thì có tới 3-4 bao chứa đầy bơm kim tiêm, được mua ở các tiệm phế liệu với giá 10.000 đồng/kg”.
Cùng là công nhân tại đây, chị Phương Thanh, cũng ngụ P.Thuận Giao, bức xúc: “Những ngày đầu chủ cơ sở cho tôi phân các loại nhựa bình thường như bàn ghế, đồ chơi trẻ em, chai nước... Vài ngày sau ông ta bảo tôi phân loại nhựa từ đống kim tiêm còn dính đầy máu, vẫn còn mùi tanh nồng nặc”. Một số công nhân ở đây đã bị kim tiêm đâm vào tay phải chích ngừa.
Ống tiêm... thành hạt nhựa
Sáng 17-8, bà Phương nói với chúng tôi: “Hôm nay đưa hàng vào để xay nhựa sữa nô, khách vừa điện giục giao hàng rồi”. Chúng tôi vác cả chục bao tải nhựa phế thải có chứa ống tiêm chưa xử lý tiệt trùng đổ thẳng vào họng máy xay. Tiếng máy xay nổ xình xịch, họng máy ngấu nghiến tất cả những chai lọ được đổ vào.
Công nhân tên Cương nhanh tay đổ những chiếc ống tiêm loại 50cc, 20cc... được trộn lẫn với nhựa thường đẩy ào ào xuống họng máy. 5-6 bao tải được các công nhân của cơ sở xay liên tiếp. Số lượng ống tiêm trong bao tải bỏ vào mỗi lúc một nhiều hơn. Trời nóng gắt, ông Cương liền cởi chiếc áo ướt đẫm mồ hôi rồi hì hục xay cho xong số bao tải nhựa trộn ống tiêm y tế mà bà chủ giao cho chúng tôi.
Ống tiêm rơi ra từ trong bao tải nằm vương vãi trên sàn máy. Ông Cương dùng chân lùa lại một góc rồi nhặt bỏ vào chậu nhựa. Ông dặn: “Khi nào máy xay sắp xong, nhặt mấy ống tiêm bỏ vào họng máy xay luôn”. Chỉ vài giây, hàng trăm ống tiêm được máy nuốt trọn tuồn ra những hạt nhựa trắng.
Những hạt nhựa theo dòng nước chảy xuống hai cái bể chứa bên dưới sàn. Tại đây, ba công nhân không đeo găng tay lom khom vớt những miếng nhựa nổi lềnh bềnh trong thùng nước đục ngầu bốc mùi khó chịu. Hạt nhựa được rửa hai lần rồi đóng bao tải để cho ráo nước. Chỉ hơn một giờ, chúng tôi cùng các công nhân của cơ sở đã xay xong 10 bao tải hạt nhựa các loại từ nhựa phế phẩm trộn lẫn ống tiêm. Mỗi bao tải nặng khoảng 40kg.
Hệ thống nước thải của cơ sở sau khi dùng để rửa nhựa phế phẩm, ống tiêm không qua khâu xử lý mà xả thẳng ra môi trường. Thông với máy xay hạt nhựa là hai bể chứa nước thải đục ngầu, mỗi khi nước đầy lại được các công nhân mở chốt cho chảy trực tiếp theo đường cống đến một hố ga nằm chìm dưới nền, nối với một đường ống xả nước thải ra một cái ao thông với sông Sài Gòn.
Ngay trong buổi chiều, những hạt nhựa mới xay được đóng bao để các công nhân nam vác lên chiếc xe tải chở đến cơ sở sản xuất hạt nhựa Tân Phước Thịnh trên tỉnh lộ 10, xã Phạm Văn Hai, huyện Bình Chánh, TP.HCM.
Chiều 18-8, giới thiệu với khách hàng mua hạt nhựa, ông chủ cơ sở Tân Phước Thịnh thọc thanh inox vào trong bao tải hạt nhựa sữa nô và lôi ra một nắm hạt nhựa nói: “Nhựa này dùng để ép màu (làm ép chậu, bao bì màu...), giá 22.000 đồng/kg. Một số khách muốn loại nhựa này để thổi chai lọ, ống hút, ly, bình đựng nước, muỗng, chén... thì trước khi thổi, hạt nhựa cần qua công đoạn tạo hạt nhuyễn, đều hạt hơn và giá nhựa sữa nô loại hạt là 23.000 đồng/kg”.
Ông chủ cơ sở này chỉ một loạt sản phẩm nhựa đã được tái chế như: muỗng nhựa múc sữa chua, chai nhựa đựng nước, ống hút, chén đựng thức ăn nhanh... trên kệ, tiếp thị: “Các loại hạt nhựa này sau khi thổi xong đẹp thế đấy, rất bền, thị trường rất chuộng”.
Thu gom cả bơm kim tiêm... chích ma túy
Theo tìm hiểu của chúng tôi, các cơ sở hạt nhựa trên thu gom bơm kim tiêm, dây truyền dịch từ những vựa thu gom phế liệu ở Q.9, Q.Thủ Đức (TP.HCM)... Hằng ngày các vựa phế liệu này thu gom bơm tiêm từ những người lượm, mua ve chai. Bà Hương, chủ cơ sở phế liệu trên đường Đình Phong Phú, P.Tăng Nhơn Phú, Q.9, nói: “Loại này (ống tiêm - PV) mà xay ra thì hạt nhựa đẹp khỏi chê”. Chiều 16-8, chúng tôi gặp bà Ly, thu gom ve chai, đang bán ống tiêm cho một cơ sở phế liệu nằm gần khu vực Suối Tiên (Q.9). Chiếc xe đạp của bà treo một túi nilông đựng toàn bơm kim tiêm và lọ thuốc. Bà Ly cho biết: “Mấy thứ này tui lượm của mấy thằng chích hút ma túy ở dọc đường. Mỗi ngày tui gom cũng được hơn một ký”.
Thạc sĩ Nguyễn Khoa Hạ Mai (chuyên viên phòng nghiệp vụ y, Sở Y tế TP.HCM): Bơm kim tiêm, dây truyền dịch là chất thải nguy hại, lây nhiễm
Chất thải y tế có chứa các yếu tố gây nguy hại cho sức khỏe con người và môi trường, có khả năng dễ lây nhiễm, gây ngộ độc... nếu không được tiêu hủy an toàn hoặc sử dụng tái chế không đúng quy định.
Theo quy định của Bộ Y tế tại QĐ 43/207/QĐ-BYT, các loại bơm kim tiêm, đầu sắc nhọn của dây truyền dịch... thuộc nhóm chất thải lây nhiễm A nguy hại tới sức khỏe con người và bắt buộc phải xử lý chất độc hại trước khi tái chế.
Việc tái chế theo quy trình nói trên không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của công nhân sản xuất, người tiêu dùng sử dụng các sản phẩm tái chế từ rác thải mà còn gây độc hại cho môi trường.
Thêm vật tư y tế vào danh mục bảo hiểm
Dự thảo danh mục vật tư tiêu hao, vật tư y tế thay thế được Quỹ bảo hiểm y tế thanh toán vừa được Bộ Y tế công bố cho thấy có 246 vật liệu, vật tư sử dụng trong điều trị cầm máu, điều trị vết thương, chăm sóc người bệnh, truyền máu, truyền dịch... được đưa vào danh sách bảo hiểm y tế thanh toán.
Trong dự thảo này, nhiều loại vật tư y tế thuộc nhóm kỹ thuật cao cũng nằm trong danh mục được thanh toán như đầu camera, đầu ánh sáng lạnh sử dụng trong thủ thuật, phẫu thuật, sản phẩm sinh học thay thế xương....
Thanh niên
Sức khỏe của các bé trong ca sinh tư đã khá hơn
Hôm qua 28.8, Bệnh viện Nhân dân Gia Định (TP.HCM) cho biết, tình trạng sức khỏe của 4 em bé trong ca sinh 4 tại bệnh viện này đã dần khá hơn, trong đó hai bé đã có phản xạ bú. Tuy nhiên, các bé vẫn còn được chăm sóc ở khoa Bệnh lý sơ sinh.
Các bé là con chị L.T.V.T (21 tuổi, quê ở An Giang) đã sinh 4 vào ngày 24.8, gồm một bé trai nặng 1,7 kg và ba bé gái (một bé nặng 1,1 kg, hai bé nặng 1,65 kg). Đây là lần đầu mang thai của chị L. sau hai năm lập gia đình.
Bệnh tay chân miệng vẫn hoành hành
Tính đến hôm qua, cả nước đã có gần 37 ngàn ca mắc bệnh tay chân miệng (TCM), trong đó 87 trường hợp tử vong; bệnh đã xuất hiện ở 60 tỉnh, thành. TP.HCM vẫn là địa phương có số mắc và tử vong cao nhất, với hơn 7.500 ca mắc (chỉ tính số nhập viện) và 24 trường hợp bị tử vong.
Trong hai ngày cuối tuần qua, tình hình bệnh TCM tại khoa Nhiễm (Bệnh viện Nhi đồng 1, TP.HCM) tiếp tục căng thẳng, với hơn 140 trẻ nằm viện. Sáng 28.8, tại khoa có hai trường hợp rất nặng, trong đó một bé (BV tuyến tỉnh chuyển lên) phải đặt nội khí quản để thở máy. Tại BV này, số bệnh nhi mắc TCM từ các tỉnh chuyển đến hiện chiếm 70% (khác với hồi đầu mùa bệnh, trẻ TP nhiều hơn). Bác sĩ Nguyễn Đắc Thọ - Phó giám đốc Trung tâm y tế dự phòng TP cho biết, ngành y tế cùng ngành giáo dục đang khẩn trương vệ sinh phòng dịch tại các trường học để chuẩn bị cho năm học mới.
Sau phẫu thuật nối, bàn tay của nạn nhân 8 tuổi hồi phục tốt
PGS-TS Nguyễn Tiến Quyết - Giám đốc Bệnh viện Việt Đức (Hà Nội) cho biết, đến chiều qua 28.8, bàn tay phải bị chém đứt rời của cháu Phạm Thị Bích sau nối ghép đang tiếp tục có dấu hiệu hồi phục tốt.
Các ngón tay, bàn tay đã cử động được. Ca nối ghép được thực hiện khẩn cấp chiều 24.8 bằng kỹ thuật vi phẫu, tiến hành trong hơn 10 giờ liên tục. Với các vết thương vùng đầu và mặt, các bác sĩ nhận định không gây nguy hiểm đến não của cháu bé. Hiện cháu Bích tỉnh táo hơn, đã có thể uống được ít sữa. Đây là nạn nhân thoát chết trong vụ cướp tiệm vàng tại Bắc Giang hôm 24.8 vừa qua.
Hiện tại, dù đã qua cơn nguy kịch, bắt đầu trò chuyện được nhưng cháu bé vẫn còn có dấu hiệu hoảng loạn. Hiện bé Bích đang được chăm sóc và bảo vệ nghiêm ngặt tại Bệnh viện Việt Đức.
Lao động
Chuyển trung tâm y tế về cấp huyện quản lý: Hà Nội đang đi… ngược!
Nhiều năm nay, Đảng, Nhà nước luôn có đường lối nhất quán về công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ nhân dân, theo đó hệ thống y tế công cộng phải được sắp xếp quản lý theo ngành từ tuyến tỉnh trở xuống.
Điều này đã được thể hiện bằng Nghị quyết số 46-NQ/TƯ ngày 23.2.2005 và kết luận số 43-KL/TƯ ngày 1.4.2009 của Bộ Chính trị. Chính phủ và Bộ Y tế, Bộ Nội vụ cũng đã có hướng dẫn thực hiện. Thế nhưng mới đây UBND TP.Hà Nội lại ban hành Quyết định số 11 chuyển TTYT về quận, huyện quản lý. Điều này đang gây ra nhiều bất cập.
Đường lối nhất quán
Từ năm 2005, Bộ Chính trị (khoá IX) đã có Nghị quyết số 46-NQ-T.Ư đánh giá và định hướng cho việc chăm sóc sức khỏe nhân dân trong thời kỳ mới, trong đó có một nội dung đáng lưu ý: Để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực này thì các đơn vị chuyên môn về y tế ở địa phương phải được quản lý theo ngành.
Sau đó, Bộ Y tế - Bộ Nội vụ đã có thông tư liên tịch số 03 hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của sở y tế, phòng y tế thuộc UBND cấp tỉnh, huyện. Thông tư liên tịch quy định các đơn vị sự nghiệp thuộc sở được thống nhất từ tỉnh xuống huyện. Trong đó các trung tâm y tế huyện, quận, thị xã là đơn vị sự nghiệp trực thuộc sở. Sau khi có quy định này, toàn bộ hệ thống y tế trong cả nước trong đó có cả Hà Nội đã được tổ chức thực hiện thống nhất từ trên xuống dưới theo đúng như quy định tại thông tư liên tịch.
Đến ngày 16.4.2009, Thủ tướng Chính phủ tại văn bản số 2452 cũng yêu cầu UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tiếp tục thực hiện nghiêm túc thông tư liên tịch 03/2008 nói trên; QH khoá 12 ngày 23.11.2009 thông qua và Luật Khám - chữa bệnh theo đó hệ thống y tế cũng được tổ chức theo hệ thống thống nhất từ trung ương xuống cơ sở.
Hà Nội làm... ngược!
Ngày 2.3.2011, UBND TP.Hà Nội ra Quyết định số 11/2011/QĐ-UBND quy định các trung tâm y tế quận, huyện, thị xã (bao gồm cả phòng khám đa khoa, nhà hộ sinh, trạm y tế phường, xã, thị trấn) chuyển về cho UBND cấp huyện, quận, thị xã quản lý. Như vậy có thể nói quyết định này của UBND TP.Hà Nội đã đi ngược lại chủ trương nhất quán nói trên.
Dù phát hiện ra điều trái khoáy này nhưng có lẽ là đơn vị cấp dưới không dám phản ứng cấp trên nên ông Nguyễn Văn Dung - Phó GĐ Sở Y tế Hà Nội sau khi viện dẫn nghị quyết của Bộ Chính trị, thông tư liên tịch của Bộ Y tế - Nội vụ, Luật Khám - chữa bệnh, Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm cũng chỉ dám làm công văn gửi UBND TP.Hà Nội “rón rén” phát biểu rằng “Quyết định số 11/2011/QĐ-UBND của UBND TP về quản lý trung tâm y tế quận, huyện, thị xã khác với phân cấp quản lý hiện hành tại các văn bản nêu trên”.
Về phía Bộ Y tế, sau khi nghiên cứu Quyết định số 11 của UBND TP.Hà Nội, Bộ trưởng Bộ Y tế ngày 29.3.2011 đã có công văn gửi Chủ tịch UBND TP.Hà Nội đề nghị xem xét lại việc phân cấp quản lý y tế theo Quyết định số 11 của UBND TP.
Không xem xét đến các ý kiến trên, ngày 18.7.2011, UBND TP.Hà Nội lại tiếp tục ra văn bản số 5893/UBND-KT yêu cầu sở y tế bàn giao trung tâm y tế quận, huyện, thị xã (bao gồm cả phòng khám đa khoa, nhà hộ sinh, trạm y tế phường, xã, thị trấn) cho UBND quận, huyện, thị xã quản lý.
Việc thay đổi mô hình quản lý này không những làm cho tư tưởng của hơn 7.000 cán bộ, viên chức ngành y tế đang công tác ở các TTYT quận, huyện trở nên xáo trộn mà còn gây ra sự lãng phí rất lớn khi phải chuyển đổi toàn bộ con dấu, tài liệu, giấy tờ và ổn định tổ chức. Theo các chuyên gia ngành y tế thì việc chuyển đổi mô hình quản lý này sẽ xảy ra những bất cập lớn như khi có dịch xảy ra trên địa bàn, địa phương sẽ rất lúng túng khi triển khai dập dịch vì có sự chồng chéo việc phân cấp quản lý giữa phòng y tế và trung tâm y tế.
Các TTYT thay vì báo cáo thẳng lên sở giờ lại phải báo cáo sang phòng, rồi từ phòng báo cáo UBND quận, huyện, thị xã, sau đó UBND các cấp này mới báo cáo lên sở y tế và thành phố xin ý kiến chỉ đạo. Kinh phí để dập dịch cũng phải làm đề xuất xin huyện duyệt chi.
Như vậy phải qua quá nhiều khâu báo cáo mới thực hiện được, trong khi đó với mô hình cả nước đang thực hiện thì khi có dịch hoặc sự kiện về y tế ở địa bàn, các TTYT cần hỗ trợ, sở y tế và các TT chuyên khoa có thể nhanh chóng hỗ trợ chuyên môn. Kinh phí huy động có thể dùng được ngay trong nguồn tự chủ của mình. Từ những bất cập trên, UBND TP.Hà Nội cần xem xét nghiêm túc quyết định... ngược dòng của mình.
TP. Hồ Chí Minh: Công bố cơ sở cung cấp suất ăn công nghiệp không đạt trên báo chí
Trước tình trạng nhiều vụ ngộ độc tập thể xảy ra trong thời gian gần đây, UBND TP vừa có văn bản chỉ đạo các sở, ngành và UBND các quận, huyện đề nghị tăng cường kiểm tra các cơ sở dịch vụ cung cấp suất ăn sẵn, bếp ăn tập thể, Cty cung cấp suất ăn công nghiệp, nấu ăn phục vụ tiệc...
Theo đó, các đoàn kiểm tra phải xử lý kiên quyết các trường hợp vi phạm, đình chỉ hoạt động và thông tin công khai trên các phương tiện truyền thông đối với các cơ sở không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, có nguy cơ gây ngộ độc thực phẩm trong cộng đồng. Ngoài ra, các KCN-KCX cần xây dựng các bếp ăn tập trung, đạt chuẩn. Khi quy hoạch, các đơn vị phải ưu tiên dành quỹ đất để đầu tư xây dựng các bếp ăn tập trung...
TPHCM hiện có 2.455 bếp ăn tập thể, cơ sở chế biến suất ăn sẵn. Trong 7 tháng của năm 2011, toàn TP đã xảy ra 5 vụ ngộ độc thực phẩm làm 628 người phải nhập viện cấp cứu.
Hà Nội mới
Sau vụ bác sỹ Bệnh viện Đa khoa Vũ Thư – Thái Bình bị sát hại: Lẽ nào bó tay?
Thời gian qua, liên tục xảy ra những vụ người nhà bệnh nhân hành hung bác sỹ, điển hình là vụ tấn công gây nên cái chết của BS Phạm Đức Giầu ngay tại BV Đa khoa huyện Vũ Thư - tỉnh Thái Bình khi vị bác sỹ này đang làm nhiệm vụ. Sự vụ khiến dư luận rất bất bình, nhưng để trả lời được câu hỏi đặt ra, là vì sao bác sỹ bị tấn công, làm gì để những sự việc tương tự không còn tái diễn thì cần phải có sự nhìn nhận nghiêm túc và thấu đáo.
Nỗ lực từ hai phía
Sau vụ người nhà bệnh nhân hành hung, gây nên cái chết của BS Phạm Đức Giầu ngay tại phòng cấp cứu BV Đa khoa huyện Vũ Thư (tỉnh Thái Bình) vừa qua, ông Phạm Văn Tác, Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ (Bộ Y tế) cho rằng cần phải xác định nghiêm túc yêu cầu bảo vệ cán bộ y tế. Việc này đòi hỏi nỗ lực của nhiều phía. Ngay cán bộ y tế cũng phải ý thức sâu sắc rằng: một mặt, họ cố gắng làm tất cả những gì có thể để cứu chữa cho người bệnh với thái độ ân cần; mặt khác, phải luôn cảnh giác, đoàn kết tự bảo vệ mình và đồng nghiệp như những "chiến sỹ áo trắng", tránh bọn côn đồ hành hung khi đang thực hiện nhiệm vụ chuyên môn. Các cơ sở y tế cũng cần quan tâm, chủ động công tác bảo vệ cơ quan và bảo vệ cán bộ, nhất là đối với cán bộ y tế trực cấp cứu về đêm.
Theo ông Nguyễn Ngọc Hiền, Phó Giám đốc BV Bạch Mai, bên cạnh việc yêu cầu người nhà bệnh nhân có thái độ ứng xử phù hợp, hợp tác với cơ quan y tế trong việc phục vụ khám chữa, bệnh thì phía đơn vị y tế cũng cần chủ động giải thích, tuyên truyền, giúp người dân hiểu về công việc của bác sỹ, sự khó khăn, vất vả của việc cấp cứu để họ có thái độ hợp tác tốt hơn. Sự cố gây nên cái chết của bác sỹ ở Thái Bình chắc chắn đã ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý của các nhân viên y tế. Vì thế, luật pháp cần nghiêm khắc với những người gây nên hậu quả. Về phía cơ sở y tế, cần bảo đảm trang bị đầy đủ điều kiện cơ bản cho hoạt động khám, chữa bệnh để các BV có thể sắp xếp cho bệnh nhân đủ chỗ, cấp cứu kịp thời. Chính tình trạng quá tải đã góp phần gây bức xúc cho bệnh nhân và người nhà khi đến BV. Khi có đông bệnh nhân cần phải cứu chữa trong cùng một thời điểm, các bác sỹ bắt buộc phải lựa chọn bệnh nhân, xác định ai cần cứu chữa trước tiên và điều đó dễ dẫn đến sự hiểu lầm từ phía người nhà bệnh nhân cấp cứu. Tuy thế, để tránh áp lực nặng nề không đáng có đối với các bác sỹ cấp cứu, BV cần làm tốt khâu cách ly người nhà với khu vực khám, chữa bệnh khi sự có mặt của họ không cần thiết; kiên quyết yêu cầu người nhà bệnh nhân khi vào viện phải tôn trọng các hướng dẫn về thủ tục, chỉ định của cán bộ y tế. Mặt khác, các BV cũng cần chú trọng tuyên truyền, nâng cao kỹ năng giao tiếp của cán bộ y tế nhằm giảm bức xúc từ phía người nhà bệnh nhân.
Cần có chế độ phù hợp
Ông Nguyễn Ngọc Hiền cũng nêu thực tế đáng suy ngẫm hiện nay, đó là việc có nhiều bác sỹ ngại nhận nhiệm vụ ở Khoa Cấp cứu vì công việc ở bộ phận này rất vất vả, thậm chí là nguy hiểm trong khi mức thù lao lại chưa tương xứng, chưa có chế độ bảo hiểm thỏa đáng cho bác sỹ để họ yên tâm làm việc, nhất là khi không may bị tai nạn nghề nghiệp. Theo các chuyên gia y tế, cấp cứu là khu vực chịu nhiều áp lực nhất, cần kíp trực với các cán bộ y tế giỏi, có khả năng xử lý nhanh nhiều bệnh như tim mạch, nội tiết, hô hấp và các tình huống ngặt nghèo để duy trì sự sống cho người bệnh. Bởi vậy, để cán bộ y tế yên tâm làm chuyên môn, cần tăng cường bảo vệ 24/24 giờ cho khu vực cấp cứu. Tuy nhiên, chi phí cho việc này rất lớn và hoàn toàn do BV tự trang trải chứ chưa được hỗ trợ. "Tại BV Bạch Mai, chi phí cơ bản (trả lương, tiền trực…) cho nhân viên BV hết hơn 100 tỷ đồng, ngân sách chỉ cấp 22 tỷ đồng. Lo được khoản chi ấy đã hết hơi, nói gì đến việc tăng cường lực lượng bảo vệ. Hay về cơ chế chính sách, nói là ưu tiên cho khám, chữa bệnh nhưng thuế suất thu từ các dịch vụ y tế đang ở mức cao - 5%"- ông Nguyễn Ngọc Hiền nhấn mạnh.
Được biết, Chính phủ đã ban hành Nghị định 56/2011/NĐ-CP ngày 4-7-2011 quy định chế độ phụ cấp ưu đãi theo nghề đối với công chức, viên chức công tác tại các cơ sở y tế công lập. Bộ Y tế cũng đang đề nghị Chính phủ cho phép sửa đổi chế độ phụ cấp đặc thù của ngành như phụ cấp thường trực khám, chữa bệnh, phụ cấp phẫu thuật, thủ thuật, phụ cấp chống dịch để thay thế Quyết định số 155/2003/QĐ-TTg đã quá cũ. Đồng thời, theo Luật Khám, chữa bệnh, ngành y tế sẽ xây dựng nghị định trình Chính phủ về chế độ bảo hiểm trách nhiệm rủi ro nghề nghiệp đối với cán bộ y tế. Theo đó, sẽ đề nghị mức lương khởi điểm phù hợp với BS qua đào tạo 6 năm và phụ cấp thâm niên nghề đối với cán bộ y tế theo Nghị quyết 18 Quốc hội khóa XII (khẳng định các chế độ chính sách đối với cán bộ y tế tương đồng như cán bộ của ngành giáo dục hiện nay). Điều này cũng đúng với tinh thần chỉ đạo tại Nghị quyết số 46-NQ/TƯ của Bộ Chính trị ngày 23-2-2005: "Nghề y là nghề đặc biệt cần được tuyển chọn, đào tạo, đãi ngộ và sử dụng đặc biệt".
TS Lý Ngọc Kính, nguyên Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế): Để giảm sự thiếu an toàn, ngành y tế nên triển khai quy định người nhà bệnh nhân không vào khu vực điều trị, nhất là khu vực cấp cứu. Về phía bệnh viện, kỹ năng giao tiếp ứng xử cũng đã được chú trọng nhưng cần duy trì thường xuyên nhằm giúp người nhà bệnh nhân hiểu rõ công việc của nhân viên y tế, hạn chế thấp nhất phản ứng tiêu cực do hiểu lầm.
Ông Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh: Lâu nay, các bệnh viện phải tự lo khoản chi phí thuê thêm người từ các công ty cung cấp dịch vụ bảo vệ, nên chỉ các BV lớn mới triển khai được. Chúng tôi rất mong có nguồn kinh phí cho việc này để các bác sỹ dù làm ở đâu cũng được bảo vệ chu đáo. Hành vi tấn công, giết hại thầy thuốc cần phải bị nghiêm trị.
Hà Nội triển khai cơ sở điều trị bằng Methadone thứ năm
Ban chỉ đạo phòng, chống tệ nạn ma túy và HIV/AIDS quận Hai Bà Trưng vừa tổ chức hội nghị triển khai đề án điều trị thay thế các chất gây nghiện dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone.
Tại Hà Nội, đề án này đã được thực hiện ở các quận, huyện Từ Liêm, Long Biên, Sơn Tây, Hà Đông. Quận Hai Bà Trưng là đơn vị thứ năm trên địa bàn thành phố triển khai cơ sở điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone (đặt tại số 3, ngõ 92, Lương Yên).
Đề án sử dụng Methadone thay thế các chất gây nghiện khác nhằm làm giảm tác hại do tiêm chích ma túy gây ra, như lây nhiễm HIV, viêm gan B, C do sử dụng chung dụng cụ tiêm chích, tử vong do dùng quá liều, giảm sử dụng các chất dạng thuốc phiện bất hợp pháp, giảm tội phạm do hậu quả của ma túy. Theo Bộ Y tế, sau 3 năm triển khai thí điểm đề án, tính đến hết tháng 6 vừa qua đã có 9 tỉnh, thành phố triển khai dự án với 25 cơ sở điều trị Methadone đang hoạt động, 3.813 bệnh nhân (BN) được điều trị (Hải Phòng: 1.199 BN, TP Hồ Chí Minh: 980 BN, Hà Nội: 559 BN, Cần Thơ: 372 BN, TP Đà Nẵng: 113 BN…).
Kết quả đánh giá qua 12 tháng được điều trị bằng Methadone cho thấy tình trạng bệnh nhân tiêm chích heroin giảm xuống còn 16%; tỷ lệ người bệnh có công ăn việc làm gia tăng và hành vi vi phạm pháp luật giảm rõ rệt. Bộ Y tế đang đề nghị Chính phủ cho phép mở rộng triển khai điều trị Methadone tới Bắc Cạn, Bắc Giang, Thái Bình, Hòa Bình, Cao Bằng, Sơn La trong giai đoạn 2011-2012.
20% phụ nữ mãn kinh bị béo phì
Kết quả khảo sát về biến chứng tim ở phụ nữ mãn kinh thừa cân, béo phì được công bố tại hội nghị khoa học toàn quốc Hội Nội khoa Việt Nam mới đây cho thấy, phụ nữ mãn kinh có nguy cơ cao bị béo phì, mắc bệnh tim mạch và đột quỵ.
Cụ thể, có tới 20% phụ nữ mãn kinh thừa cân, béo phì bị suy tim và 65% bị phì đại thất. Nguyên nhân là do trong giai đoạn mãn kinh, buồng trứng giảm dần hoạt động và hormon sinh dục nữ cũng dần giảm tiết (đặc biệt là nồng độ hormon estrogen) khiến phụ nữ dễ tăng cân, loãng xương, rối loạn lipid máu, tăng huyết áp.
Theo GS.TS Nguyễn Hải Thủy, Phó Chủ tịch Hội Nội tiết - Đái tháo đường Việt Nam, tình trạng thiếu hormon estrogen làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch từ 2 đến 4 lần so với lúc chưa mãn kinh.
Phát triển 4 trung tâm y tế chuyên sâu để giảm tải cho bệnh viện
Tại hội nghị "Sơ kết công tác y tế 6 tháng đầu năm, kế hoạch phát triển sự nghiệp y tế năm 2012" tổ chức vào cuối tuần qua, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến nhìn nhận, mặc dù ngành y tế đã rất nỗ lực trong việc triển khai nhiều giải pháp giảm tải cho các bệnh viện (BV) nhưng tình trạng quá tải vẫn diễn ra, nhất là ở các bệnh viện tuyến trung ương và tuyến tỉnh.
Công suất sử dụng giường bệnh tại một số BV và các khoa trọng điểm luôn cao hơn so với số giường bệnh thực tế. Đơn cử, tại BV Bạch Mai, công suất sử dụng giường bệnh ở khoa Truyền nhiễm là 192%; Thận tiết niệu là 191%; Thần kinh - 181%. BV Chợ Rẫy: Khoa Ngoại tiêu hóa là 237%; Ngoại thần kinh - 236%; Tim mạch can thiệp 231%. Bệnh viện K: Khoa Tia xạ tổng hợp 365%; Ngoại phụ 364%... Nguyên nhân tình trạng quá tải một phần là do số người được khám chữa bệnh (KCB) bằng BHYT tăng nhanh. Năm 2008, tỷ lệ KCB bằng BHYT mới chỉ đạt 45% dân số thì năm 2010 đã lên đến 60%, tương ứng với gần 50,8 triệu người. Trong khi đó, tỷ lệ giường bệnh vẫn thấp (năm 2010 là 20,5 giường bệnh/vạn dân); năng lực tuyến y tế cơ sở và đầu tư cho y tế chưa đáp ứng được nhu cầu KCB của người dân...
Để giảm tải, Bộ Y tế chủ trương tăng cường các chương trình mục tiêu y tế quốc gia; xã hội hóa và phát triển y tế tư nhân; đầu tư và phát triển 4 trung tâm y tế chuyên sâu, kỹ thuật cao ở Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Huế - Đà Nẵng và Cần Thơ; triển khai mô hình quản lí chất lượng bệnh viện....
Tiền phong
Những đứa trẻ bị chặn đường đến trường: Sự kỳ thị nguy hiểm hơn căn bệnh
Theo nhiều chuyên gia, sở dĩ nhiều phụ huynh chặn đường đến trường của các em học sinh nhiễm HIV là do không hiểu cơ chế lây lan của virus này. Sự kỳ thị thiếu hiểu biết đó còn nguy hiểm hơn HIV.
Trẻ không có lỗi
Khi được các cơ quan, tổ chức vận động chấp nhận sự hoà nhập của trẻ nhiễm HIV, các phụ huynh đưa ra rất nhiều lý do như sợ trẻ hiếu động dẫn tới va chạm đổ máu, hoặc các bệnh nhiễm khuẩn cơ hội từ trẻ nhiễm HIV lây sang trẻ bình thường…
Trở lại câu chuyện Tiền Phong đã phản ánh, một số phụ huynh học sinh trường THCS Yên Bài A (xã Yên Bài, Ba Vì- Hà Nội) chặn đường không cho trẻ nhiễm HIV ở Trung tâm Lao động Xã hội số 2 vào lớp học chung với con em mình. Cô Khuất Thị Thơm, Hiệu trưởng trường THCS Yên Bài cho hay: “Dù các anh chị trong trung tâm Lao động Xã hội số 2 khẳng định các cháu nhiễm HIV được giáo dục tốt, có ý thức phòng tránh lây lan ra cộng đồng nhưng phụ huynh vẫn cho rằng, trẻ con thì ai ngăn được các cháu chạy nhảy? Ở vùng này đã từng xảy ra hiện tượng hai cháu chạy từ hai phía va vào nhau, cả hai cùng chấn thương, chảy máu. Nếu một trong hai cháu nhiễm HIV thì quả là nguy hiểm!”.
Ám ảnh về nguy cơ lây HIV, ngay trong nhiều cuộc truyền thông về quyền của trẻ em nhiễm HIV, nhiều phụ huynh vẫn không ủng hộ chuyện học hoà nhập. Nhiều người khi được chỉ định nêu ý kiến đã ngại ngùng nêu lý do: “Hiện tại tôi đã thông cảm hơn với các cháu nhưng những phụ huynh khác họ sẽ không thông cảm”. Bác H, một phụ huynh thôn Phú Yên, xã Yên Bài tâm sự: “Chúng tôi đồng cảm với những gì các anh chị làm công tác xã hội nói về trẻ nhiễm HIV. Chúng tôi hiểu trẻ nhiễm HIV không có lỗi gì, các em có quyền đi học hoà nhập, quyền được đối xử bình đẳng. Nhưng còn quyền lợi của con em chúng tôi thì sao? Các anh chị ấy bảo khó lây, nhưng khó nghĩa là vẫn có thể. Vậy ai sẽ là người chịu trách nhiệm nếu con em chúng tôi lây HIV?”.
Theo bà Victoria Boggiano, chuyên gia của Tổ chức Cứu trợ Trẻ em, nỗi lo của phụ huynh Yên Bài cũng là tâm trạng chung của nhiều phụ huynh Hà Nội mà bà từng gặp gỡ trong quá trình khảo sát nguyên nhân dẫn đến kỳ thị trẻ em nhiễm HIV. Trong số 60 phụ huynh được hỏi, chỉ 6 người đồng ý cho trẻ nhiễm HIV học hoà nhập vô điều kiện. Trích dẫn lời hai bà mẹ có con học ở các trường phổ thông quận Ba Đình- Hà Nội, bà Victoria nhận xét: “Cho rằng, khi những học sinh chơi với nhau, đánh nhau gây ra những vết xước, hoặc đứt tay chảy máu... sẽ làm lây HIV chứng tỏ phụ huynh không được hiểu rõ cách HIV lây lan”.
Hiểu sai cơ chế lây nhiễm
Bác sĩ Nguyễn Văn Lâm, Phó Trưởng khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, sự sợ hãi với HIV hiện nay tương tự như những định kiến xã hội dành cho bệnh nhân phong/ cùi trước đây. Những gì phụ huynh nhìn nhận về HIV hiện nay chỉ là định kiến mà thiếu cơ sở khoa học. Nguồn lây của HIV, viêm gan B, viêm gan C giống hệt nhau, thậm chí khả năng lây lan của viêm gan B còn mạnh hơn HIV. Mắc virus viêm gan B có thể xơ gan, có thể chết vì viêm gan cấp, ung thư gan. Trong khi đó khoảng 15 - 25% dân số có virus viêm gan B, còn tỉ lệ người nhiễm HIV chỉ dưới 0,5%. “Sao họ không sợ viêm gan B mà lại sợ HIV. Nếu HIV đáng sợ đến mức đó thì chúng tôi mới là những người phải sợ. Hằng ngày chúng tôi tiếp xúc với hơn 1.000 bệnh nhân nhiễm HIV, trong đó có những bệnh nhân trong máu tải lượng virus rất cao”, bác sĩ Lâm nói. Theo bác sĩ Lâm, nỗi lo trẻ có thể lây nhau HIV do va vào nhau, gây xây xát hoặc đổ máu là thiếu căn cứ. “HIV chỉ truyền qua đường máu khi máu của người này hòa với máu của người kia thành một dòng. Trong trường hợp trẻ con va vào nhau, chẳng bao giờ có chuyện các em tiếp tục ôm nhau, dí vết thương đang chảy máu của cả hai bên vào nhau cả. Kể cả có trường hợp đó, điều kiện y tế ở ta hiện nay luôn sẵn nguồn thuốc dự phòng để điều trị hiệu quả người phơi nhiễm”, bác sĩ Lâm nói.
Theo các chuyên gia, thái độ cởi mở của phụ huynh với trẻ có HIV chỉ có lợi cho chính con em họ