Tỉnh công bố dịch tay - chân - miệng phải lập Ban chỉ đạo chống dịch trong vòng 24 giờ; Thiết lập hệ thống giám sát về kháng thuốc; Khai trương Trung tâm giám định ADN ở Đà Nẵng; Nhờ Đề án 1816, bệnh nhân được hưởng dịch vụ kỹ thuật cao; Hơn 30% người mắc bệnh lao không điều trị; Chênh lệch giới tính cao nhất ở ngoại thành; Chương trình “Chung tay vì sức khỏe ngư dân”: Khám bệnh, phát thuốc cho 1.000 ngư dân
Sức khỏe & Đời sốngTỉnh công bố dịch tay - chân - miệng phải lập Ban chỉ đạo chống dịch trong vòng 24 giờ
Đây là yêu cầu bắt buộc đối với tỉnh công bố dịch tay-chân-miệng theo hướng dẫn mới nhất của BộY tế về điều kiện công bố dịch theo Quyết định số 64/2010/QĐ-TTg ngày 25/10/2010 của Thủ tướng Chính phủ. Cũng theo hướng dẫn này, điều kiện để công bố dịch là có số người mắc bệnh vượt quá số mắc dự tính bình thường (vượt quá số mắc trung bình 5 năm tại thời điểm cụ thể của từng bệnh truyền nhiễm tại địa phương) và có ít nhất 1 trong 4 yếu tố nguy cơ như: quy mô, tính chất của dịch vượt quá tầm kiểm soát của cơ quan y tế tuyến tỉnh/ thành phố; có sự biến đổi tác nhân gây bệnh có nguy cơ làm tăng tỷ lệ tử vong và chưa có biện pháp khống chế hiệu quả; có tỷ lệ tử vong cao mà chưa rõ tác nhân gây bệnh; bệnh dịch xảy ra khi có thiên tai, thảm hoạ ảnh hưởng nhiều tới các hoạt động kinh tế, xã hội và đời sống của người dân hoặc ảnh hưởng nghiêm trọng tới khả năng hoạt động phòng, chống dịch của ngành y tế.
Thiết lập hệ thống giám sát về kháng thuốc
Cục Quản lý khám chữa bệnh, Bộ Y tế hiện đang xây dựng Dự thảo khung kế hoạch hành động Quốc gia về chống kháng thuốc giai đoạn 2012-2020 với mục tiêu nâng cao nhận thức của cộng đồng về chống kháng thuốc; thiết lập hệ thống giám sát về kháng thuốc; khuyến khích người dân chỉ mua kháng sinh khi có đơn của bác sĩ; bảo đảm tiếp cận thuốc thiết yếu có chất lượng…
Hằng năm, Việt Nam có khoảng 440.000 trường hợp mắc lao đa kháng thuốc, trong số đó có khoảng 150.000 ca tử vong. Nguyên nhân kháng thuốc là do người bệnh mua kháng sinh tự điều trị khi không có đơn của thầy thuốc, dùng thuốc không đúng với chủng vi khuẩn, virut, ký sinh trùng và sử dụng không đúng liều lượng, hàm lượng, thời gian. Đặc biệt, việc sử dụng kháng sinh bừa bãi điều trị những bệnh không phải bệnh lý nhiễm khuẩn đang khiến vi khuẩn chống lại kháng sinh. Việc lạm dụng kháng sinh đang tạo điều kiện cho vi khuẩn kháng thuốc xuất hiện, lan rộng khiến quá trình điều trị kéo dài và khó khăn hơn.
Khai trương Trung tâm giám định ADN ở Đà Nẵng
Trung tâm giám định gen, Phân viện Khoa học hình sự (thuộc Tổng cục cảnh sát Phòng chống tội phạm - Bộ Công an) tại thành phố Đà Nẵng vừa chính thức đi vào hoạt động từ ngày24/11 với đầy đủ trang thiết bị hiện đại như hệ thống giải trình tự AB3130 phân tích 16 locus gen, các thiết bị nhân gen tự động PCR 9700, hệ thống định lượng gen, máy ly tâm siêu tốc, tủ hấp vô khuẩn, tủ an toàn sinh học... Đây sẽ là nơi giải quyết nhanh chóng các yêu cầu giám định gen cho các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên, phục vụ tốt công tác điều tra, khám phá các vụán hình sự của lực lượng công an, tòa án, Viện kiểm sát, phục vụ các yêu cầu tố tụng. Tham gia việc thu mẫu, bảo quản và phân tích gen nhằm xây dựng tàng thư gen tội phạm quốc gia. Phân viện cũng tiếp nhận các yêu cầu công dân về xét nghiệm huyết thống cha - con, tìm người thân bị thất lạc, giám định gen và giám định hài cốt liệt sĩ...
Nhờ Đề án 1816, bệnh nhân được hưởng dịch vụ kỹ thuật cao
Đề án 1816 “Cử cán bộ chuyên môn luân phiên từ bệnh viện tuyến trên về hỗ trợ các bệnh viện tuyến dưới nhằm nâng cao chất lượng khám chữa bệnh” được Bộ Y tế triển khai thực hiện từ tháng 8/2008 tại Lào Cai đã mang lại hiệu quả thiết thực.
Bệnh viện đa khoa số I Lào Cai là một trong những bệnh viện thành công khi thực hiện Đề án 1816 với bước chuyển biến tích cực trong công tác điều trị, nhất là về các kỹ thuật ngoại khoa và nội khoa. Nhiều ca bệnh nặng, phức tạp đã được phẫu thuật thành công, nhiều bệnh nhân được hưởng dịch vụ kỹ thuật cao như: Nội soi lấy dị vật đường mật ngược dòng mà không cần phải can thiệp phẫu thuật. ThS.BS. Bùi Chí Nam - Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp của Bệnh viện cho biết: “Bệnh viện đã được tiếp nhận nhiều kỹ thuật chuyển giao từ các bệnh viện tuyến Trung ương như: Bệnh viện Việt Đức, Bạch Mai, E, Mắt TW. Với sự giúp đỡ của tuyến trên, các cán bộ bệnh viện đã tiến hành nhiều ca phẫu thuật khó, vì thế hạn chế nhiều bệnh nhân phải chuyển viện”.
Đánh giá về hiệu quả thực hiện Đề án 1816 của Bệnh viện E tại Lào Cai, bác sĩ Nguyễn Bá Huệ - Giám đốc Bệnh viện đa khoa số 2 Lào Cai khẳng định: “Nhờ sự tăng cường của thầy thuốc tuyến trên nên đã giải quyết được một số ca bệnh khó tại địa phương, chất lượng điều trị cho người bệnh tại bệnh viện được cải thiện; tạo mối quan hệ thông tin hai chiều giữa tuyến trên và tuyến dưới; học tập kỹ năng, tác phong làm việc khoa học”.
Trước khi có Đề án 1816, ngành y tế tỉnh Lào Cai đã có chủ trương luân phiên cán bộ y tế cho các bệnh viện tuyến dưới và đạt được một số hiệu quả nhất định. Sau hai năm thực hiện đề án, những tiến bộ này càng trở nên rõ nét hơn. Lào Cai đã tiến hành luân phiên 36 cán bộ từ những đơn vị “xương sống” có tay nghề và kinh nghiệm về hỗ trợ cho các bệnh viện tuyến huyện, xã.
Từ khi có cán bộ luân phiên về tuyến dưới, số bệnh nhân điều trị phải chuyển lên tuyến trên đã giảm hẳn (từ 63 bệnh nhân/ tháng xuống còn 43 bệnh nhân/tháng). Xã Cốc Mỳ là một xã vùng sâu của huyện Bát Xát với 12 dân tộc anh em cùng sinh sống, từ khi triển khai Đề án 1816, người dân ở đây đã được hưởng lợi trong việc khám chữa bệnh. Bà Phàn Thị Hoa (thôn Vĩ Kém) vui mừng: “Có bác sĩ ở huyện về đây khám chữa bệnh cho bà con, bà con vui lắm, mong các bác sĩ về đây nhiều hơn, để bà con khi bị bệnh nặng khỏi phải đi khám bệnh xa”.
Chị Đào Thị Hiểu (thôn Vài Siêu, xã Thượng Hà) đưa con nhỏ đến điều trị tại Bệnh viện của huyện Bảo Yên (Lào Cai) cho hay: “Trước đây, tôi cũng đã vài lần đến điều trị tại bệnh viện, các thầy thuốc ở đây đều rất tận tình. Tuy nhiên lần này tôi đã được các y, bác sĩ của tỉnh cùng với cán bộ của bệnh viện hướng dẫn rất tỉ mỉ trong điều trị và chăm sóc bệnh nhân nên cháu nhà tôi khỏi bệnh và phục hồi sức khỏe rất nhanh. Mong rằng các y, bác sĩ về ở lâu hơn nữa để giúp đồng bào các dân tộc chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ”.
Tuy mới chỉ là những kết quả ban đầu nhưng điều đó thể hiện Đề án 1816 của Bộ Y tế không chỉ là giải pháp góp phần quan trọng vào việc giải quyết bài toán về nhân lực của ngành y tế mà nó còn mang đậm tính nhân văn, thể hiện truyền thống “tương thân, tương ái” của dân tộc Việt Nam; đồng thời, khẳng định Đề án 1816 là một chủ trương hết sức đúng đắn.
An ninh thủ đô
Hơn 30% người mắc bệnh lao không điều trị
Theo thống kê mới đây của Bộ Y tế, có khoảng 44% dân số nước ta đang nhiễm lao và mỗi năm lại có thêm 170.000 người nhiễm mới. Đây là bệnh lây lan rất mạnh nhưng hiện lại có đến hơn 1/3 số bệnh nhân lao không điều trị và không được quản lý tại cộng đồng.
Gia tăng nhanh, lây lan mạnh
PGS.TS Đinh Ngọc Sỹ, Chủ nhiệm Chương trình phòng chống lao Quốc gia - Giám đốc BV Phổi Trung ương cho biết, số bệnh nhân mắc lao ngoài cộng đồng đang trở thành nỗi lo khi việc phòng ngừa rất khó kiểm soát. Theo thống kê, hiện có 100.000 bệnh nhân đang trở thành nguồn lây nhiễm ngay tại cộng đồng. Số bệnh nhân này không được quản lý, không được điều trị và họ cũng chỉ đến BV khi đã trong tình trạng nặng không thể điều trị được nữa. Đó cũng là lý do số người mắc lao mới ở nước ta không ngừng tăng. Ông Sỹ chỉ ra, 2 năm trước nước ta nằm ở vị trí thứ 13 trong 22 nước có bệnh lao cao nhất toàn cầu nhưng nay tăng lên một bậc, đồng thời chúng ta cũng là một trong số 27 nước có gánh nặng bệnh lao đa kháng thuốc cao trên thế giới.
Đáng ngại hơn là tỷ lệ lao phổi đang tăng mạnh ở nhóm trẻ tuổi và ngày càng có xu hướng trẻ hóa, từ 15-24 tuổi. Ông Sỹ lý giải, nguyên nhân dẫn đến tình trạng này một phần do tác động của xã hội, một phần do liên quan đến lối sống hoặc nhiễm HIV của một bộ phận thanh thiếu niên. Hiện có một lượng lớn bệnh nhân lao tìm đến dịch vụ khám ban đầu ở cơ sở y tế tư nhân và các BV ngoài hệ thống phòng chống lao, cũng có rất nhiều trường hợp người mắc lao tự chữa bằng thuốc trôi nổi ngoài thị trường nên chương trình phòng chống lao không kiểm soát được. Mặt khác, tình trạng thiếu hụt nhân lực y tế trong lĩnh vực phòng chống lao cũng là một nguyên nhân khiến bệnh lao ngày càng lan rộng. Qua khảo sát, tỷ lệ bác sĩ làm việc trong lĩnh vực chống lao chỉ đạt 1,58 bác sĩ/100.000 dân, trong khi tỷ lệ chung là 12 bác sĩ/100.000 dân. Lý do là bác sĩ hoạt động trong lĩnh vực này có thu nhập thấp hơn rất nhiều các lĩnh vực khác, trong khi nguy cơ lây nhiễm lại cao.
Dinh dưỡng tốt cho bệnh nhân lao phổi
Lương y Vũ Quốc Trung cho biết, ngoài việc phòng và trị bệnh lao phổi theo phác đồ của Bộ Y tế thì ăn uống, bổ sung dinh dưỡng hợp lý cũng sẽ giúp quá trình điều trị có hiệu quả. Theo ông Trung, người bị bệnh lao phổi cần áp dụng bữa ăn đa dạng hoá thực phẩm; bổ sung nhiều thực phẩm chứa sắt như gan, tiết động vật, rau xanh để tránh tình trạng thiếu máu; không nên ăn quá nhiều thịt mỡ vì có thể tăng gánh nặng cho hệ hô hấp; ăn nhiều thực phẩm có chứa nhiều vitamin để làm tăng sức đề kháng của màng tế bào; tăng hàm lượng canxi và photpho trong bữa ăn để thúc đẩy quá trình phục hồi; chọn dùng những thực phẩm giàu protein để bù đắp lại sự thiếu hụt protein do sự tổn hại của các bộ máy cơ quan trong cơ thể gây nên…
Lương y Vũ Quốc Trung chỉ ra những món ăn mà người bị lao phổi nên ăn hàng ngày gồm: Mộc nhĩ trắng (ngân nhĩ) 3g, đường viên 20g, trứng bồ câu 1 quả. Trước tiên ngâm ngân nhĩ trong nước khoảng 20 phút rồi băm nhỏ, thêm khoảng 400ml nước, đun sôi rồi cho đường vào, tiếp tục đun cho nhừ. Sau đó đập trứng bồ câu vào cái bát nhỏ hấp to lửa trong khoảng 3 phút, đổ nước canh ngân nhĩ vào tiếp tục đun sôi rồi ăn. Phương pháp này thích hợp với điều trị chứng ho khan do lao phổi.
Lê trắng 1 quả, rau chân vịt và actiso mỗi loại 30g, bách bộ 12g. Rửa sạch lê trắng và xắt miếng, rau chân vịt rửa sạch và cắt khúc rồi cho vào nồi cùng với actiso và bách bộ, đổ nước vào đun sôi, đun to lửa trong vòng khoảng 40 phút là được, mỗi ngày dùng 1 hoặc 2 lần.
Gạo nếp 50g, táo đỏ 10 quả (bỏ hạt), mật ong 20ml nấu cháo ăn. Cách này phù hợp với điều trị các bệnh suy nhược mãn tính như lao phổi, thiếu máu, suy nhược thần kinh.
Trứng gà 1 quả, đập vào bát nhỏ rồi đánh đều, thêm vào đó 5g bột khoai môn, đun sôi và ăn vào buổi sáng hàng ngày, dùng liên tục. Món này thích hợp với điều trị chứng ho ra đờm có máu do lao phổi.
Chênh lệch giới tính cao nhất ở ngoại thành
Đó là thông tin được đưa ra tại hội thảo tăng cường truyền thông về công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ) do Chi cục DS-KHHGĐ Hà Nội tổ chức mới đây.
Ông Nguyễn Đình Lân, Phó Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ Hà Nội cho biết, tỷ số giới tính khi sinh (số bé trai trên 100 bé gái được sinh ra) của Hà Nội từ đầu năm đến nay là 116/100. Đáng nói, có đến 20/29 quận/ huyện của Hà Nội có tỷ lệ chênh lệch giới tính khi sinh cao hơn bình quân cả nước. Đặc biệt, một số huyện ngoại thành gồm Đông Anh, Phúc Thọ, Đan Phượng, Thường Tín, Ứng Hòa, Mỹ Đức, tỷ số giới tính ở mức rất báo động, lên đến trên 125/100 (bình quân cả nước là 111/100). Tương tự, số cặp vợ chồng sinh con thứ 3 trở lên cũng tăng mạnh và tập trung nhiều nhất tại các huyện ngoại thành.
Tuổi trẻ
Chương trình “Chung tay vì sức khỏe ngư dân”:Khám bệnh, phát thuốc cho 1.000 ngư dân
Trong hai ngày 26 và 27/11, tại Quảng Ngãi và Quảng Nam diễn ra chương trình “Chung tay vì sức khỏe ngư dân”, trao tủ thuốc y tế, tổ chức khám chữa bệnh, phát thuốc cho hơn 1.000 ngư dân và người dân vùng biển.
Bên cạnh “Góp đá xây Trường Sa”, chương trình “Chung tay vì sức khỏe ngư dân” được báo Tuổi Trẻ và Công ty cổ phần dược SPM phối hợp tổ chức với nhiều hoạt động.
Sau đợt 1 trao 600 tủ thuốc và 600 áo phao cho ngư dân ba tỉnh thành là Quảng Ngãi, Quảng Nam, Đà Nẵng, đợt 2 này chương trình sẽ trao thêm cho ba địa phương 1.184 tủ thuốc. Đồng thời một hoạt động được tổ chức mới trong đợt 2 là đưa 20 bác sĩ, nha sĩ chuyên khoa đến khám chữa bệnh, phát thuốc, hướng dẫn sử dụng thuốc cho 1.000 ngư dân và người dân vùng biển.
Ông Nguyễn Thế Kỷ - tổng giám đốc Công ty cổ phần dược SPM, đơn vị đồng hành, tài trợ chính cho chương trình - cho biết thêm:
- Nhiều lần tiếp xúc, trao đổi tâm tư cùng anh em ngư dân, tôi biết họ gặp rất nhiều khó khăn, thiếu thốn nhiều mặt trong những chuyến hải trình đánh bắt xa bờ ở biển Đông. Từ đó, chúng tôi quyết định cùng Tuổi Trẻ hỗ trợ thuốc men, tạo điều kiện cho ngư dân chăm sóc sức khỏe để anh em ngư dân an tâm rằng phía sau họ luôn có những người sát cánh, đồng hành.
Được tham gia chăm sóc bảo vệ sức khỏe cho ngư dân là một việc làm thiết thực, giúp ngư dân là giúp nước ta khẳng định và bảo vệ chủ quyền ở biển Đông. Theo tôi, còn ngư dân bám biển, nước ta sẽ còn biển.
* Cụ thể, ngư dân được hỗ trợ những gì? Sau này có duy trì việc cấp thuốc không?
- Chúng tôi đã đi thực tế, nắm bắt một số căn bệnh thông thường bà con ngư dân hay mắc phải. Ngoài những loại thuốc thông thường như thuốc tiêu chảy, ho, cảm cúm, còn có các loại thuốc sát trùng, bông băng để băng bó vết thương do công việc của ngư dân rất dễ va chạm dẫn đến vết thương chảy máu. Các bác sĩ đã chọn lọc những loại thuốc dễ sử dụng, hiệu quả điều trị cao, không có tác dụng phụ. Anh em ngư dân chỉ cần đọc toa là có thể sử dụng. Ngoài ra, tủ thuốc cũng được cấp các loại thuốc điều trị bao tử, thuốc bôi vết thương, thuốc bổ, các loại vitamin giúp ngư dân có sức đề kháng trước một số căn bệnh thông thường khi đánh bắt dài ngày.
Một số bệnh thông thường khác anh em ngư dân hay mắc phải như tiêu chảy, chúng tôi đã trang bị một số loại thuốc điều trị phù hợp. Trong trường hợp đi đánh bắt xa, bệnh nhân bệnh nặng, các loại thuốc cấp trong tủ thuốc có thể giúp ngư dân cầm cự, kéo dài thời gian chịu đựng để trở về đất liền hay vào đảo điều trị, tránh rơi vào tình trạng mất nước, mất sức gây nguy hiểm đến tính mạng.
Sau chuyến đi này, chúng tôi sẽ lấy ý kiến, đề xuất từ các bác sĩ để từ đó cấp phát thêm những loại thuốc cần thiết phù hợp với tình hình bệnh thực tế ngư dân hay mắc phải.
Sắp tới chương trình dự định mở rộng ra sao?
- Khi tổ chức cấp phát tủ thuốc cho ngư dân đợt 1, chúng tôi biết bà con ngư dân và dân địa phương ở Lý Sơn còn nhiều nhu cầu khám chữa bệnh. Chúng tôi đang bàn bạc để tham gia xây mới hoặc nâng cấp trạm xá có sẵn giúp người dân Lý Sơn được chăm sóc sức khỏe tốt hơn. Nếu được triển khai, công trình sẽ được khởi công xây dựng vào tháng 4-2012.
Quy mô của trạm xá tùy thuộc số bệnh nhân thực tế. Chúng tôi sẽ xây dựng và trang bị thiết bị đủ đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh cho bà con. Đồng thời kêu gọi sự tình nguyện từ các bác sĩ ở thành phố, cũng như huy động lực lượng bác sĩ tại địa phương để việc khám chữa bệnh được phát huy hiệu quả.
Theo tâm nguyện của tôi cùng toàn thể hội đồng quản trị công ty, những năm tới chúng tôi vẫn mong muốn được tiếp tục hỗ trợ ngư dân trong phạm vi hoạt động của mình.
BS Đào Thị Lệ Uyển (khoa nội tổng quát Bệnh viện Triều An, đại diện nhóm bác sĩ tham gia chương trình):
Mong chữa trị cho thật nhiều ngư dân
Nhóm chúng tôi đọc thông tin về chương trình “Chung tay vì sức khỏe ngư dân” trên báo Tuổi Trẻ. Chúng tôi đánh giá đây là một chương trình hết sức thiết thực, có ý nghĩa với bà con ngư dân nên đã tập hợp được 13 thành viên tham gia chuyến đi này. Khi lên đường cả nhóm rất háo hức vì được mang kiến thức, chuyên môn phục vụ bà con ngư dân. Qua chuyến đi này, nhóm chúng tôi mong chữa trị được thật nhiều bà con ngư dân và tư vấn về kỹ năng, cách sử dụng các loại thuốc được cấp phát trong chương trình.
Ngư dân Trương Phong (xã Nghĩa An, huyện Tư Nghĩa, Quảng Ngãi):
Lâu nay mạnh ai nấy lo
Nghề lưới kéo của tàu chúng tôi thường đánh bắt thủy sản ngư trường từ đảo Trường Sa đến Bạch Long Vĩ, mỗi chuyến đi từ 20-30 ngày nên việc lo cho sức khỏe của hơn 15 bạn tàu rất quan trọng. Lâu nay việc trang bị và sử dụng thuốc men trên tàu của anh em là tự phát, không thường xuyên, thuốc không đầy đủ. Có nhiều chuyến biển vừa mới ra khơi nhưng có người bị đau, không có thuốc uống chữa bệnh nên đành quay về bờ, vừa mất thời gian, tiền bạc vừa ảnh hưởng sức khỏe anh em.
Trang bị tủ thuốc trên tàu là rất thiết thực, kịp thời có thuốc uống khi bệnh mới phát làm ngư dân, các tàu yên tâm bám biển, bám ngư trường.