Dân trí
Đình chỉ lưu hành một loại thuốc tăng huyết áp
Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) vừa ra quyết định đình chỉ lưu hành và thu hồi trên toàn quốc một loại thuốc điều trị tăng huyết áp vì không đạt chất lượng. Cụ thể, loại thuốc bị lưu hành là thuốc APO - ATENOL (Atenolo tablets 100mg), số lô: JW 8771, ngày sản xuất: 09/7/2011, hạn dùng 01/7/2013, SDDK: VN - 2561 - 07 do Công ty Apotex Inc.Canada sản xuất, Công ty Cổ phần Dược phẩm Đồng Nai nhập khẩu. Mẫu thuốc này được lấy tại Công ty TNHH Dược và Vật tư Y tế Trung Tâm để kiểm nghiệm và kết quả kiểm nghiệm cho thấy thuốc không đạt tiêu chuẩn chất lượng về hình thức và khối lượng trung bình viên.
Trước thông báo của Cục Quản lý Dược, Sở Y tế Hà Nội đã có công văn yêu cầu Giám đốc Công ty TNHH Dược và Vật tư y tế Trung tâm cần khẩn trương thu hồi toàn bộ lô thuốc trên, gửi báo cáo thu hồi trước ngày 20/5. Các phòng y tế cần thông báo đến các cơ sở hành nghề trong phạm vi quản lý, các nhà thuốc trên địa bàn tiến hành thanh tra, kiểm tra việc đình chỉ lưu hành loại thuốc không đạt chất lượng trên.
Việt Nam truy tìm cải thảo Trung Quốc phun thuốc ướp xác
Cải thảo Trung Quốc được ướp formaldehyde (phoóc-môn) giúp tươi ngon hàng tháng khiến người tiêu dùng Việt Nam vô cùng lo lắng bởi đây là loại cải được nhiều người dân lựa chọn.
Khó phân biệt cải thảo Việt Nam - Trung Quốc
Chiều 9/5, phóng viênDân tríđóng vai người tiêu dùng khảo sát tại chợ Đông Tác (Kim Liên), chợ Thái Hà, khi hỏi đến cải thảo, người bán rau nào cũng lắc đầu: “Mùa này không có”. Hỏi thêm về mùa vụ bán cải thảo, các tiểu thương cho biết loại rau này mùa là cuối năm. Còn hiện muốn ăn rau trái mùa thì phải mua tại các siêu thị với giá đắt hơn do nhập từ các công ty cung cấp rau sạch an toàn, trồng rau trong nhà kính mới có rau trái mùa. Khi hỏi vào vụ cải thảo, cải thảo được bán rất nhiều, giá cũng rất mềm, liệu có phải là sản phẩm của Trung Quốc được ướp dung dịch độc hại, nhiều người ném ánh mắt hoài nghi về phía người hỏi. “Làm gì có cải Trung Quốc. Mùa đông, cải đó nhập đầy từ Đà Lạt. Mà mua thì biết thôi, cải vẫn tươi mới, chứ vận chuyển từ Trung Quốc sang, kiểu gì không bị dập nát”, một tiểu thương bán rau ở chợ Thái Hà khẳng định.
Liên quan đến nguồn gốc cải thảo bán tại Việt Nam, PGS.TS Nguyễn Xuân Hồng, Cục trưởng Cục Bảo vệ Thực vật, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho biết: “Cải thảo bán trên thị trường Việt Nam chủ yếu là nguồn từ Đà Lạt và các vùng trồng rau an toàn. Sản phẩm Trung Quốc cũng có mặt nhưng rất ít. Mỗi năm, Việt Nam nhập khoảng 200 tấn rau cải thảo từ Trung Quốc và chủ yếu nhập vào dịp cuối năm. Còn hiện tại, không phải là mùa cải thảo nên từ đầu năm đến nay, hầu như không có mặt hàng rau cải thảo nhập vào Việt Nam”. Tuy nhiên, ông Hồng cũng cho rằng khó phân biệt cải thảo Việt Nam và cải thảo nhập từ Trung Quốc. Vì thế, để an toàn khi sử dụng, người tiêu dùng nên mua ở cửa hàng địa chỉ rõ ràng, có đăng ký kinh doanh, không nên mua ở cửa hàng nhỏ lẻ, không rõ nguồn gốc. Trước khi ăn nên bóc từng lá cải thảo rửa kỹ dưới vòi nước chảy bởi phần lớn hóa chất bảo vệ thực vật được rửa trôi theo nước.
Lấy mẫu cải thảo kiểm nghiệm
“Dù hiện tại không phải mùa cải thảo, nhưng trước thông tin cải thảo của Trung Quốc sử dụng dung dịch formaldehyde để bảo quản, Cục Bảo vệ Thực vật đã yêu cầu các đơn vị tăng cường kiểm tra trên thị trường và các cửa khẩu, nếu có cải thảo nhập sẽ lấy mẫu xét nghiệm xem có sử dụng phoóc-môn ướp giữ cải tươi lâu hay không. Ngoài ra, trong thời gian tới, Cục cũng sẽ tăng cuờng lấy mẫu kiểm tra các loại rau, hoa quả, vì cải thảo được bảo quản bằng formaldehyde thì có thể các nông sản cũng được bảo quản bằng chất này” - ông Hồng nói. Đồng thời, việc kiểm tra hàm lượng formaldehyde cũng được đưa vào các chỉ tiêu cần kiểm tra với các loại rau củ quả nhập vào Việt Nam.
Mẹ con sản phụ tử vong do thuyên tắc ối
Liên quan đến vụ hai mẹ con sản phụ tử vong tại bệnh viện huyện Hóc Môn, ngày 9/5 Hội đông chuyên môn Sở Y tế thành phố đã họp và kết luận hậu quả ngoài mong muốn trên xảy đến là do sản phụ bị thuyên tắc ối.
Ngày 25/4 sản phụ Ngô Thị Hồng Thu (SN: 1982) được gia đình đưa đến bệnh viện huyện Hóc Môn vì có biểu hiện chuyển dạ. Đến ngày 28/4, gia đình đã đề nghị phía bệnh viện thực hiện ca mổ bắt con cho sản phụ vì thấy chị Thu có biểu hiện mệt. Tuy nhiên, bác sĩ đã không chỉ định mổ vì cho rằng sản phụ hoàn toàn có thể sinh bình thường. Đến ngày 29/4, chị Thu được thực hiện phương pháp giục sinh, nhưng chỉ sau vài cơn rặn toàn thân sản phụ co gồng tím tái, mất ý thức… Mặc dù các bác sĩ đã cố gắng cấp cứu nhưng cả hai mẹ con sản phụ đều không qua được.
Cùng với những ca tử vong cả mẹ lẫn con tại khu vực phía Bắc, vụ mẹ con sản phụ Hồng Thu một lần nữa gây chấn động trong dư luận. Trước vấn đề trên, Sở Y tế TPHCM đã vào cuộc kết hợp với cac cơ quan điều tra tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến cái chết thương tâm trên. Căn cứ trên hồ sơ bệnh án, kết quả giải phẫu tử thi và các dữ liệu có liên quan, sáng 9/5 Hội đồng chuyên môn đã tổ chức cuộc họp tại Sở Y tế. BS Phạm Việt Thanh, Giám đốc sở cho biết: “Mẹ con sản phụ Ngô Thị Hồng Thu tử vong tại bệnh viện Hóc Môn là do thuyên tắc ối, con chết trong bụng mẹ. Trước đó, bệnh viện không chỉ định mổ bắt con vì sản phụ không có biểu hiện bất thường, tử cung mở gần 2cm, co thắt tốt. Thuyên tắc ối là bệnh lý nguy hiểm rất hiếm gặp nên bệnh viện huyện Hóc Môn chưa có kinh nghiệm xử lý nên đã xảy ra vụ việc đáng tiếc”. BS Lê Quang Thanh, Phó giám đốc bệnh viện Từ Dũ cho biết: Bệnh lý thuyên tắc ối là do nước ối, cùng với các tế bào mảnh vụ của thai nhi lưu thông vào tuần hoàn của người mẹ dẫn đến sụp đổ hô hấp tuần hoàn. Bệnh lý này thường xuất hiện trong thời điểm chuyển dạ, mổ lấy thai, phá thai, truyền dịch vào buồng ối… Đây là biến chứng không có khả năng dự đoán trước và không có khả năng phòng ngừa. Biến chứng này thường chiếm 5 - 10% trong các nguyên nhân dẫn đến tỷ lệ tử vong ở người mẹ, tỷ lệ trẻ sơ sinh sống sót chiếm khoảng 79%.
Sau khi vụ việc xảy ra, Sở Y tế thành phố đã tổ chức cuộc họp rút kinh nghiệm với bệnh viện huyện Hóc Môn, đồng thời tăng cường hướng dẫn nghiệp vụ cho các bác sĩ tại bệnh viện tuyến dưới. BS Phạm Việt Thanh cho biết, Sở sẽ có văn bản báo cáo UBNDTP về nguyên nhân tử vong của hai mẹ con sản phụ Hồng Thu.
Bệnh nhân thứ 3 được ghép tế bào gốc từ tủy xương điều trị bệnh “lột da ếch”
Sau ca ghép thành công hồi tháng 9/2011, BV Nhi Trung ương đã tiến hành ghép tế bào gốc từ tủy xương điều trị bệnh ly thượng bì bóng nước cho 2 bệnh nhân. Thành công đã khẳng định Việt Nam là nước thứ 2 làm chủ được phương pháp mới này. Ngày 9/5, trao đổi với PVDân trí,GS-TS Nguyễn Thanh Liêm, Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, sau ca ghép tế bào gốc từ tủy xương đầu tiên để điều trị căn bệnh ly thượng bì bóng nước (dân gian vẫn gọi là bệnh lột da ếch) cho bé Nguyễn Việt Anh (4 tuổi rưỡi, ở thôn Vân Giang, xã Lý Nhân, huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc) vào tháng 9/2011 thành công, Bệnh viện Nhi Trung ương đã tiếp tục thực hiện phương pháp ghép tế bào gốc này cho 2 bệnh nhân khác. Đó là bé Lê Anh Tú (ở thôn Hòa Chanh, xã Hòa Lâm, huyện Ứng Hòa, Hà Nội) đã từng được Dân trí thông tin trong bài viếtThương vô cùng bé 13 tháng tuổi bị bệnh “lột da ếch”, được BV Nhi Trung ương ghép tế bào gốc từ tủy xương vào tháng 1/2012 và một bệnh nhân 17 tuổi ở Hải Dương vừa được tiến hành ghép vào ngày hôm qua 8/5).
Theo bác sĩ Liêm, bệnh ly thượng bì bóng nước là căn bệnh nan y không chỉ tại Việt Nam mà cả trên thế giới, do chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, bệnh nhân được các cơ sở y tế giúp đỡ bằng cách giảm đau, chăm sóc vết thương, chăm sóc dinh dưỡng, chống nhiễm khuẩn. “Đây là căn bệnh do đột biến gen trong thời kỳ mang thai của các bà mẹ. Khi các bé sinh ra bị thiếu gen sản xuất chất collagene type VII, có tác dụng gắn kết lớp ngoài của da với phần sâu bên trong mà ta cứ hình dung như là xi măng gắn kết gạch đá với nhau. Vì thiếu chất này, da của các bé rất dễ bị tổn thương nếu gặp các va chạm dù chỉ rất nhẹ. Các tổn thương xuất phát từ bên trong da (còn gọi là bệnh nhân bị bỏng trong – PV) nên việc điều trị hết sức khó khăn”, bác sĩ Liêm khẳng định. Tuy nhiên, với phương pháp điều trị mới bằng cách ghép tế bào gốc từ tủy xương, đã đem lại những hiệu quả đáng kể đối với bệnh nhân. Như bé Việt Anh bị tổn thương da trên 22% cơ thể thì sau khi ghép tế bào gốc từ tủy xương, tổn thương da chỉ còn dưới 7,5% cơ thể, đặc biệt các vết loét có thể tự lành sau một vài ngày thay vì phải băng bó và rất lâu lành như trước đây. Bác sĩ Liêm cũng cho biết, Việt Nam là nước thứ hai sau Mỹ thực hiện thành công phương pháp điều trị bệnh ly thượng bì bóng nước bằng ghép tế bào gốc từ tủy xương. Đặc biệt hơn, chi phí ghép tế bào gốc từ tủy xương do Bệnh viện Nhi Trung ương thực hiện có giá thành rẻ hơn rất nhiều lần so với thế giới, khoảng 40.000 USD (chi phí ghép tế bào gốc từ tủy xương của Mỹ được biết lên đến 1 triệu USD). “Hiện tại, chúng tôi nhận được yêu cầu tư vấn và đăng ký ghép tế bào gốc của một người ở Romania (là ông Gabriel Bontas đăng ký tư vấn để ghép cho con là Emanual Bontas – PV) và một người nữa ở Braxin, tuy nhiên chúng tôi phải được sự đồng ý của Bộ Y tế và Bộ Ngoại giao bởi phương pháp điều trị này vẫn đang giai đoạn thử nghiệm, có nhiều nguy cơ xảy ra”, bác sĩ Liêm cho biết thêm.
Được biết, Bệnh viện Nhi Trung ương đang quản lý khoảng 100 bệnh nhân bị bệnh ly thượng bì bóng nước, với những thành công trong phương pháp điều trị mới, sẽ là tín hiệu mừng cho việc cứu chữa thêm nhiều cháu bé mắc căn bệnh hiểm nghèo, có nguy cơ tử vong cao này trong thời gian tới.
“Cặp song sinh dính nhau rất phức tạp”
Cặp song sinh dính nhau tại bệnh viện Nhi TƯ đã có kết quả thăm dò ban đầu, cho thấy hai bé dính nhau rất phức tạp. Do bị dính toàn bộ phần ngực đến tầng sinh môn, nên hai bé luôn trong tư thế ôm chặt nhau, bé nọ nằm đè lên bé kia. Chiều 9/5, bác sĩ Đặng Ánh Dương, Phó Trưởng Khoa Hồi sức ngoại Bệnh viện Nhi TƯ cho biết, cặp song sinh dính nhau đang được theo dõi đặc biệt tại khoa Hồi sức ngoại.Hai bệnh nhi này đã được gia đình đặt tên là Đàm Thị Thư A và Đàm Thị Thư B. Hai bé nặng 4,7kg, hiện phải nhịn ăn hoàn toàn chỉ nuôi dưỡng qua đường tĩnh mạch vì cả hai bé không có hậu môn (chỉ có vết tích hậu môn) và chỉ chung nhau một cơ quan bài tiết ở giữa.
Ngay sau khi được chuyển đến bệnh viện Nhi TƯ, cặp song sinh này đã được tiến hành làm các xét nghiệm, chiếu chụp để thăm dò, như siêu âm tim để xem cấu trúc tim như thế nào. Chụp CT, cộng hưởng từ xem các cơ quan nội tạng khác có chung nhau không, xem có đủ hai tim, hai gan, hai lách, dạ dày ra sao, phổi như thế nào… “Về mặt hình thể, hai bé chung nhau rất lớn. Dính nhau toàn bộ lồng ngực đến tầng sinh môn, toàn bộ phần thân chung nhau. Hai bé dính toàn bộ vùng thân nên luôn nằm ở tư thế ôm nhau, bé nọ nằm đè lên bé kia”, BS Dương cho biết. Còn đến chiều nay, một số xét nghiệm, chiếu chụp đã có kết quả ban đầu. Kết quả siêu âm tim của bé Thư B không có dị tật bẩm sinh nặng, chỉ còn một ống động mạch. Còn Thư A thì do cấu trúc tim khuất nên thăm dò khó hơn, thấy tim có hai buồng thất chưa xác định được tương quan như thế nào.
Ngoài ra, đã xác định hai bé phần ngực bụng dính vào nhau, chung một ổ bụng, có hai cột sống riêng biệt, hai tim, lách riêng biệt còn gan dính liền nhau. Bệnh nhân A có hình hai quả thận cạnh cột sống, đài bể thận giãn. Bệnh nhân B có hình ảnh thận cạnh cột sống, hai bàng quang to dính nhau… “Tuy nhiên các thông tin ban đầu từ chiếu chụp này vẫn chưa thể khẳng định hết tình trạng của các bé. Nhiều khả năng chúng tôi sẽ tiến hành chụp mạch, cho hai bệnh nhi sang bệnh viện Bạch Mai chụp CT 64 dãy để có kết quả chính xác nhất. Khi có toàn bộ các kết quả thăm dò cuối cùng chúng tôi mới có thể quyết định có can thiệp tách rời hai cháu bé hay không”, BS Dương nói. BS Dương cũng nhận định ca song sinh dính nhau này rất khó khăn vì hai bé dính quá nhiều. Hiện tại, trong thời gian chờ đợi các kết quả thăm dò, hai bé được chăm sóc tại khoa Hồi sức ngoại, nuôi dưỡng, giữ ấm, chống nhiễm trùng cho các cháu. “Không can thiệp được thì hai bé cũng sẽ tử vong mà can thiệp tách rời chắc chắn cũng rất khó khăn vì kết quả sơ bộ thấy bé chung một gan. Nếu chỉ gan không có thể tách đôi, nhưng còn phụ thuộc vào hệ thống khác như ruột, thành bụng, có gì để che phủ phần được tách rời không? Che phủ bằng plastic cũng được tính đến nhưng không lâu dài”, BS Dương lo lắng nói.
Hai bé song sinh sinh ngày 6/5 bằng phương pháp sinh mổ tại BV Đa khoa Hà Giang. Mẹ bé là chị Hoàng Thị Thạch (21 tuổi ở Bắc Mê, Hà Giang). Khi sinh ra, hai bé nặng 4,7kg, khóc to và tự thở được. Đến nay, sau 3 ngày sinh ra, hai bé vẫn tự thở. Tuy nhiên, vùng dạ dày các bé đang phình to, căng trướng nên nguy cơ đẩy cơ hoành lên cao, gây khó thở cho các bé là rất lớn. BS Dương cho biết, nếu hai bé suy hô hấp phải thở máy rất khó khăn cho chúng tôi, vì hai cháu nằm đối diện với nhau, luôn trong tư thế ôm nhau, can thiệp vô cùng khó khăn.
Thêm 4 người suy tạng được cứu sống từ nguồn tạng hiến
Ngày 9/5, PGS.TS Nguyễn Tiến Quyết, Giám đốc BV Việt Đức cho biết, bệnh viện vừa ghép tạng thành công cho 4 bệnh nhân suy tạng mãn từ nguồn tạng hiến của một thanh niên 25 tuổi bị chết não. TS Quyết cho biết, ngay sau khi được sự đồng ý hiến tạng của gia đình một thanh niên 25 tuổi bị chết não, BV Việt Đức đã tiến hành các xét nghiệm, lựa chọn người bệnh suy tạng mãn có các chỉ số phù hợp với tạng người hiến để tiến hành ghép. 4 ca ghép tạng đã được thực hiện đồng thời hôm 8/5. Theo đó, một bệnh nhân được ghép tim, một bệnh nhân được ghép gan và hai trường hợp được ghép thận. Cả 4 bệnh nhân này đều ở tình trạng suy tạng giai đoạn mãn, sự sống tính từng ngày. Cụ thể trường hợp được ghép tim là một bệnh nhân nam 23 tuổi quê Hà Nam bị suy tim giai đoạn cuối. Bệnh nhân được ghép gan là một nam giới 64 tuổi ở Hà Nội bị ung thư gan và xơ gan giai đoạn cuối, được nhận toàn bộ lá gan của người chết não. Hai trường hợp được ghép thận cũng là những thanh niên dưới 30 tuổi sống ở Hà Nội đều bị suy thận thận giai đoạn cuối, đang phải chạy thận nhân tạo.
PGS. TS Nguyễn Tiến Quyết, cho biết, ca ghép kết thúc muộn nhất là ghép gan sau 13 tiếng và hiện cả 4 bệnh nhân được ghép tạng đều đã tỉnh táo, các chỉ số sau ghép tốt. TS Quyết cho biết, đây là trường hợp thứ 7 tại Bệnh viện Việt Đức mà thân nhân người chết não đồng ý hiến tạng cứu sống người bệnh. Từ nguồn tạng hiến này, bệnh viện đã đã ghép tạng cho 22 trường hợp, trong đó 3 người được ghép tim, 4 người được ghép gan, 14 người được ghép thận, 1 người được ghép van tim.
Việt Nam chưa từng cho nhập “thuốc thịt người”
Cục trưởng Cục Quản lý Dược - Bộ Y tế hôm nay (9/5) khẳng định, Cục chưa từng cho phép đăng ký, sản xuất, nhập khẩu và lưu hành sản phẩm “thuốc thịt người” tại Việt Nam. Ông Trương Quốc Cường, Cục trưởng Cục Quản lý Dược cho biết: Sau khi có thông tin về việc Hải quan Hàn Quốc phát hiện và tịch thu hàng ngàn viên sản phẩm “thuốc thịt người” có nguồn gốc từ Trung Quốc, Cục đã tiến hành rà soát tại trị trường Việt Nam. Tuy chưa từng cho phép sản xuất, nhập khẩu và lưu hành sản phẩm “thuốc thịt người” trên tại Việt Nam, nhưng để đảm bảo an toàn cho người dân, Cục Quản lý Dược đề nghị Sở Y tế các tỉnh, thành phối hợp với các cơ quan chức năng như Hải quan, Quản lý thị trường, Công an, Ban chỉ đạo 127 địa phương tăng cường kiểm tra, phát hiện các sản phẩm nêu trên, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm theo quy định hiện hành. Tăng cường tuyên truyền, khuyến cáo người dân không mua, bán, sử dụng các sản phẩm thuốc không có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng; nếu phát hiện các sản phẩm thuốc không rõ nguồn gốc, xuất xứ cần báo ngay cho các cơ quan chức năng để kịp thời có biện pháp xử lý.
Hà Nội: Chen chúc phòng khám, bệnh viện sản
Cảnh hẹn trước, xếp số, chờ vài tiếng... là cảnh quen thuộc và thường ngày dù ở bệnh viện công hay phòng khám tư tại Hà Nội hiện nay… Chiều 8/5, tại khu nhà khám bệnh BV Phụ sản TƯ, 3h chiều mà hàng các ghế ngồi chờ khám thai, nộp viện phí vào viện… vẫn chật kín người. Vác cái bụng “kềnh càng” chờ khám, xét nghiệm tại, chị N.T.T (TP Vinh, Nghệ An) cho biết, chị trốn cơ quan từ 10h sáng đến đăng kí khám, mà đến 3h chiều mới tới lượt khám, lấy máu, nước tiểu. Tức là tiếp tục phải chờ kết quả xét nghiệm.
Tại Hà Nội, đến hết tháng 3/2012, đã có 18.622 trẻ ra đời, tăng 2.780 trẻ so với cùng kỳ năm 2011. Đặc biệt, trong số đó có 1.456 trẻ là con thứ ba trở lên, tăng 309 trẻ so với cùng kỳ (chiếm 7,28%). |
“Thế vẫn còn may chán nhé, có những mẹ, đi khám muộn, đợi đến lượt khám xong thì các nơi lấy máu, lấy nước tiểu xét nghiệm đã hết giờ làm, hôm sau lại phải quay lại. Mà cơ quan mình, có đến 6 chị em mang “ba lô ngược” và đều “vỡ đê” trong năm 2012 nhé”, chị T kể.
Còn bác Liên ở Đại Kim (Hà Nội) đưa con gái có dấu hiệu sinh (ra máu báo) đi khám từ sáng đến giờ vẫn chưa được vào phòng đẻ. “Bác sĩ nói chưa mở phân nào, cứ về nhà, đợi khi nào có dấu hiệu chuyển dạ thì vào viện. Nhưng tôi bảo cháu, cứ ở lại viện chờ còn hơn. Nhỡ về nhà cái lại có dấu hiệu, đường xá xa xôi, nhỡ không kịp đến viện, có vấn đề gì thì hối không kịp”. Tại bệnh viện Phụ sản Hà Nội, từ khoa đẻ đến khoa dịch vụ hầu như không lúc nào có giường trống. Khoa sinh thường bệnh nhân nằm ghép là phổ biến. Còn khoa dịch vụ, một người đi sinh, 3 - 4 người “canh” để thuê giường cũng rất khó khăn vì luôn kín chỗ.
Ở BV, việc phải chờ đợi vài tiếng mới đến lượt khám là chuyện bình thường. Nhưng ở các phòng khám sản khoa tư nhân có tiếng, tình trạng quá tải cũng trầm trọng không kém. Ở một phòng khám sản nổi tiếng ở ngay đầu đường Điện Biên Phủ, để được khám, thai phụ phải đăng kí trước ít nhất 3 ngày để được giao số. Theo đúng lịch hẹn, sau 3 ngày, 2h là phải có mặt tại phòng khám để lấy số. Không ít thai phụ, vì nơi làm việc xa xôi đành ngồi dặt dẹo chờ đến giờ khám. “Lần khám thai phải đợi chờ kỷ lục của mình là cuối tuần vừa rồi, chờ 5 tiếng mới đến lượt khám. Theo đúng lịch hẹn, 2h mình tới lấy số, nào ngờ, đến lượt là số 25. Không biết số 25 sẽ rơi vào giờ khám nào mà cơ quan thì xa, nên mình quyết định ngồi đợi. Đợi đến bủn rủn cả chân tay, uống hết mấy cốc nước ở quán bên cạnh, ăn vài cái bánh mì mà 7h tối mới đến lượt. Giá như hôm đó trời không nắng nóng còn lượn đi mua sắm, nhưng nắng quá, nhìn ra đường, hoa cả mắt nên phải quyết tâm ngồi đợi. Mà để “canh” được điện thoại cũng khốn khổ, gọi liên tục mà mấy ngày mới được vì máy luôn trong tình trạng bận”, chị Vũ Hà (Xa La, Hà Đông) cho biết. Còn tại phòng khám sản ở phố Nguyễn Du, sản phụ còn khốn khổ hơn vì không đặt được qua điện thoại, ai đến trước, lấy số trước. Vì thế, nhiều bà bầu phải huy động người thân 4h chiều chạy đến lấy số, rồi 5 - 6h mới đến khám để không phải ngồi đợi lâu.
Tỉ lệ rửa tay sạch sau tiểu tiện vẫn rất thấp
Mặc dù tỉ lệ rửa tay bằng xà phòng tăng mạnh nhưng báo cáo kết quả dự án sau 5 năm cho thấy sự giác ngộ về nhận thức, thay đổi hành này trong dân chưa cao, đặc biệt là rửa tay với xà phòng sau khi tiểu tiện (mới chỉ đạt 15%). Theo nghiên cứu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), cứ 1cm2 da tay có tới 40.000 vi khuẩn. Kẽ tay, móng tay và các nếp nhăn là nơi có mật độ tụ khuẩn dày nhất và những vi khuẩn lì lợm vẫn có thể bám trụ lại khi bạn rửa tay bằng nước. Chỉ cần một hành động quên rửa tay sau khi cầm tiền, đi vệ sinh... bạn cũng có thể nhiễm 10 trong tổng số 26 bệnh truyền nhiễm gây dịch như cúm, tiêu chảy, sốt rét, sốt xuất huyết, lỵ, trực khuẩn, viêm gan,…
Vậy nhưng, sau 5 năm (2007-2011) thực hiện tiêu truyền rửa tay bằng xà phòng tại 10 tỉnh, với hơn 2.000 cán bộ xã, giáo viên được tập huấn nâng cao năng lực về quản lý giám sát và kỹ năng truyền thông, hơn 37 ngàn người dân tại các xã dự án được tuyên truyền và gần 30 ngàn em học sinh tiểu học và trung học cơ sở tham gia các buổi ngoại khóa… và cấp phát tới 2 triệu bánh xà phòng,tỉ lệ rửa tay với xà phòng sau khi đi tiểu tiện dù đã tăng tới gần 20 lần nhưng vẫn rất thấp, tính ra cứ gần 6 người mới có 1 người thực hiện hành vi vệ sinh này (khoảng 15%). Trong khi tỉ lệ rửa tay với xà phòng sau khi đại tiện tuy chỉ tăng hơn 5 lần nhưng đạt tới hơn 65%... Theo TS Trần Đắc Phu, Phó Cục trưởng Cục Quản lý môi trường y tế, do còn có các yếu tố gây nhiễu (thực phẩm, nguồn nước… hay hoạt động tương tự của các dự án khác) nên trong đợt triển khai dự án 2012-2016 tới đây tại 12 tỉnh (trong đó có 6 tỉnh mới), sẽ có sự phối hợp của nhà tài trợ với Bộ Y tế để có những nghiên cứu tập trung hơn, chọn ra những điểm chứng (không có can thiệp của dự án) xem có khác biệt với các điểm thực hiện dự án không. Tuy nhiên, dù kết quả có thế nào, không thể phủ nhận rằng rửa tay bằng xà phòng là cần thiết bởi nó giúp tiêu diệt các mầm bệnh và bàn tay sạch sẽ không làm lây lan bệnh tật qua đường ăn uống. “Vừa rồi tôi đi kiểm tra phòng chống tay chân miệng, hầu như các trường mầm non đều thực hiện tốt rửa tay phòng tay chân miệng. Nhiều nơi, chẳng hạn như Quảng Ngãi không xảy ra các vụ dịch tay chân miệng nào tại trường học. Tuy nhiên có những nơi như Bắc Cạn, vẫn có những ổ dịch vì điều kiện vệ sinh, nước sạch chưa đảm bảo. Ngoài ra, có những vùng quê nghèo không nằm trong dự án nhưng nhiều nhà đã tự xây nhà tiêu hợp vệ sinh (tự hoại), có xà phòng rửa tay…”, TS Nguyễn Huy Nga, Cục trưởng Cục quản lý môi trường y tế chia sẻ.
Ngộc độc thực phẩm ở Kon Tum: 4 tháng đã gấp 10 lần cả năm
Sở Y tế tỉnh Kon tum cho biết, chỉ trong 4 tháng đầu năm 2012, toàn tỉnh đã xảy ra 4 vụ ngộ độc tập thể lên tới 492 người trong khi cả năm trước chỉ có 7 vụ với 41 bệnh nhân. Điều đáng nói, đối tượng trong những vụ ngộ độc trên địa bàn vừa qua lại là những học sinh và người đồng bào dân tộc thiểu số, với số lượng lên tới vài trăm người/vụ khiến vấn đề an toàn thực phẩm luôn nằm trong tình trạng báo động.Trước đó, ngày 22/3, tại trường tiểu học Võ Thị Sáu (xã Hơ Moong, Sa Thầy), sau khi ăn cơm trưa tại trường đã có trên 70 học sinh bị ngộ độc thực phẩm. Và nguyên nhân được xác định là do thức ăn của các em có vấn đề.
Cách đó vài ngày, người dân 3 làng Plei Tơ Nghia, Plei Đôn (phường Quang Trung) và làng Kon Rờ Bàng (xã Vinh quang) đều thuộc TP.Kon Tum, sau khi ăn uống tại 1 đám tang đã có gần 250 người bị ngộ độ thực phẩm. Trong khi thức ăn hầu hết của người dân là tự sản xuất.
Cứu sống bé 2 tuổi bị bệnh tay chân miệng nguy kịch
Ngày 8/5, BS CKII Đinh Quang Tuấn, Trưởng Khoa Nhi, BV Trung ương Huế cho biết tình trạng sức khỏe của cháu Trương Minh Sơn (2 tuổi, mắc bệnh tay chân miệng rất nguy kịch) đã có dấu hiệu hồi phục sau gần 2 tháng điều trị tại khoa này.
Trước đó ngày 11/3, bệnh viện Trung ương Huế đã tiếp nhận bệnh nhân Trương Minh Sơn (sinh ngày 27/3/2010, trú phường An Đôn, thị xã Quảng Trị) trong tình trạng bị bệnh tay chân miệng nặng với các dấu hiệu nổi các bọng nước ở tay, chân và miệng, sốt cao li bì, rối loạn nhịp thở, huyết áp tăng, hôn mê sâu ở cấp độ 4 (cấp độ cực kỳ nguy hiểm). Sau khi tiếp nhận bệnh nhi các bác sĩ đã cho điều trị chống sốc, chống nhiễm trùng, duy trì hỗ trợ hô hấp và các biện pháp nuôi dưỡng… Sau gần 2 tháng điều trị, bệnh nhi đang có dấu hiệu hồi phục như não có dấu hiệu hồi tỉnh, các ngón chân và tay đã cử động được, con ngươi mắt có thể di chuyển, nhịp thở nhẹ ổn định.
Theo bác sĩ Tuấn thì đây là một trường hợp rất hiếm gặp vì hầu hết các trường hợp bệnh tương tự khi bị hôn mê sâu cấp độ 4 kéo dài hầu hết đều tử vong. Các dấu hiệu hiện nay cho thấy sức khỏe của cháu Sơn đã dần hồi phục. Nếu vẫn tiếp tục điều trị bệnh theo biện pháp hiện nay thì cháu có thể hồi phục nhanh sau 2 tuần nữa.
Bé 1 tháng tuổi nhập viện vì bị tẩy lông tơ
Nghe theo lời khuyên của người hàng xóm, chị H. dùng thuốc lào trộn với trầu không rồi bôi lên người cậu con trai để tẩy lớp lông tơ. Khoảng 30 phút sau, bé N. phải nhập viện vì suy hô hấp, rối loạn tri giác. BS Trần Văn Cương, bệnh viện Nhi Đồng 1 (ngày 7/5) cho biết, bệnh viện vừa tiếp nhận và cấp cứu kịp thời trường hợp của bé T.K.N. (40 ngày tuổi, ngụ tại quận Tân Phú, TPHCM) bị ngộ độc qua da rất hiếm gặp. Hơn một tháng sau khi chào đời, lớp lông tơ trên người bé N. mọc ngày càng nhiều mẹ của bé trò chuyện với những người hàng xóm thì được chỉ cách tẩy lông cho con bằng thuốc lào và trầu không giã nhuyễn. Trước khi nhập viện, bé N. được bế sang nhà hàng xóm bôi hỗn hợp trên. Khoảng 30 phút sau, bé rơi vào tình trạng gồng người, li bì, khó thở… gia đình tá hỏa đưa vào bệnh viện Nhi Đồng 1 cấp cứu.
Kết quả thăm khám, và xét nghiệm kiểm tra, bác sĩ xác định bé bị ngộ độc qua da vì nhiễm nicotin có trong thuốc lào. Ngay lập tức, bé N. được hỗ trợ thở ôxy, rửa sạch vùng da đã bôi “độc chất” và điều trị bằng thuốc giải độc. Hơn 4 tiếng được các bác sĩ can thiệp tích cực, bé mới thoát khỏi tình trạng khó thở, dần tỉnh táo trở lại.Qua trường hợp trên, bác sĩ khuyến cáo các bậc phụ huynh không nên tùy tiện áp dụng những tập tục phi khoa học vào việc chăm sóc trẻ. Tẩy lông cho trẻ sơ sinh là điều không cần thiết, bên cạnh đó thói quan tắm cho trẻ hoặc đắp rốn bằng những loại lá cây, thuốc nam, thuốc đông y…không rõ nguồn gốc có thể đe dọa trực tiếp đến tính mạng của các bé.
Quảng Ngãi: Thêm 2 người tử vong do bệnh “da lạ”
Sau cuộc khảo sát của Bộ Y tế ở Quảng Ngãi, tính đến ngày 8/5, có thêm 2 người dân ở Làng Rêu (xã Ba Điền, huyện Ba Tơ) tử vong trong quá trình điều trị.
Hai nạn nhân xác định là bà Phạm Thị Tiến (52 tuổi, ngụ thôn Làng Rêu) tử vong tại Bệnh viện Phong, Da liễu Trung ương Quy Hòa (Bình Định) và bà Phạm Thị Ngớt (SN 1952, ngụ ở thôn Làng Rêu) tử vong tại Trung tâm Y tế huyện Ba Tơ.Như vậy, huyện Ba Tơ đã có 21 người chết do bệnh viêm da gây sừng lòng bàn tay, bàn chân; trong đó có 10 người tử vong tại các cơ sở y tế, bệnh viện.
Từ đầu tháng 5 đến nay, huyện Ba Tơ ghi nhận thêm 13 trường hợp mắc bệnh mới, nâng tổng số bệnh nhân mắc bệnh viêm “da lạ” là 190 người. Riêng gia đình bà Phạm Thị Ngớt có 4 người mắc bệnh nên nguy cơ tử vong rất cao trong khi Bộ Y tế chưa đưa ra nguyên nhân chính thức.Với những nghiên cứu, điều tra bước đầu, Bộ Y tế nhận định một phần nguyên nhân gây bệnh do bị nhiễm độc thông qua đường hô hấp và tiêu hóa, liên quan đến các chất hóa học ngoài môi trường hoặc ăn gạo mốc, côn trùng đốt và thiếu dinh dưỡng.
Thêm một ca ghép gan từ người cho sống
Bệnh viện Việt Đức (Hà Nội) vừa thực hiện thành công thêm một ca ghép gan cho bệnh nhân từ người cho sống. Bệnh nhân được ghép gan năm nay đã 74 tuổi ở Hà Nội. Bệnh nhân này bị xơ gan, ung thư gan giai đoạn cuối, nếu không được ghép gan, nguy cơ tử vong rất cao. Sau khi trải qua các xét nghiệm giữa người cho - người nhận hợp các chỉ số, bệnh viện Việt Đức đã tiến hành ca ghép gan vào tối 6/5. Trải qua 7 tiếng phẫu thuật liên tiếp, ca ghép gan đã thành công. Để tiến hành ca ghép này các bác sĩ đã lấy thùy gan bên phải của người cho để ghép cho người nhận. Trước đó tại bệnh viện cũng đã có một số trường hợp được ghép gan từ người cho sống. Sau gần 2 ngày được ghép gan, hiện sức khỏe người cho và người nhận đã ổn định. Người được ghép gan đã tỉnh táo, các chỉ số đều ổn định, không có dấu hiệu thải ghép.
PGS.TS Nguyễn Tiến Quyết, Giám đốc BV Việt Đức cho biết, tại Bệnh viện Việt Đức (Hà Nội) trong 2 năm qua mới thực hiện được 12 ca ghép thận, 2 ca ghép tim, 3 ca ghép gan từ bệnh nhân chết não vì khan hiếm nguồn cho. Hiện cả nước đang có hàng chục nghìn bệnh nhân chờ được ghép tạng (tim, gan, thận…). nhưng không thể thực hiện vì không có nguồn tạng hiến. Trong khi đó riêng tại BV Việt Đức mỗi năm có khoảng trên 1.000 trường hợp chết não nhưng chỉ một vài trường hợp thân nhân người chết não đồng ý hiến tạng. Gần đây cũng có một tín hiệu đáng mừng, đó là nhiều người đã quan tâm hơn đến việc hiến tạng. Tại Trung tâm tư vấn và điều phối hiến, ghép mô tạng BV Việt Đức sau hai tháng hoạt động đã có gần 30 trường hợp đến tư vấn hiến và ghép tạng. Theo ông Quyết, dù Luật hiến tạng, các văn bản dưới luật đã được ban hành rất chặt chẽ nhưng nguồn tạng hiến vẫn rất khan hiếm. Trên thế giới, tỉ lệ bệnh nhân ghép tạng được cho từ 90% người chết não và chỉ 10% từ người sống, thì tại Việt Nam hầu hết từ người sống.
Đau bụng vì ăn phải váng sữa Monte mốc xanh
Sau khi mua dây váng sữa Monte tại đại lý về cho con dùng, thấy con có hiện tượng đau bụng, chị Nga vội kiểm tra các hộp còn lại thì tá hỏa phát hiện cả hộp váng sữa đã bị lên mốc dù hạn sử dụng vẫn còn. Theo phản ánh của chị Vi Thị Nga, ở Tiểu khu 4, thị trấn Yên Cát, huyện Như Xuân, ngày 2/5, chị có mua một dây váng sữa Monte tại đại lý gần nhà cho con ăn. Sau khi ăn, cháu có hiện tượng đau bụng đi ngoài. Nghi ngờ trước sản phẩm sữa trên, chị Nga đã bóc một hộp váng sữa Monte khác cùng dây ra kiểm tra thì phát hiện hộp váng sữa còn lại đã bị lên mốc mặc dù trên hộp váng sữa có ghi hạn sử dụng là 10/6/2012.
Ngay sau khi phát hiện váng sữa có biểu hiện không bình thường, chị Nga đã liên lạc đến công ty nhập khẩu và phân phối sản phẩm này theo địa chỉ dán trên nhãn để phản ánh vấn đề trên. Tuy nhiên sau nhiều ngày phản ánh, phía công ty vẫn chưa cho người đến gia đình để kiểm tra. Sau nhiều lần khách hàng phản ánh, ngày 7/5, đại diện nhà phân phối váng sữa Monte tại Thanh Hoá mới đến gia đình chị Vi Thị Nga để xin lỗi và giải thích với khách hàng, đồng thời lấy mẫu sản phẩm có vấn đề về để kiểm tra.
Được biết, váng sữa Monte là sản phẩm của Công ty Zott CHLB Đức do Công ty Cổ phần Đầu tư phát triển Thương mại Delys, có trụ sở tại Hà Nội độc quyền phân phối tại thị trường Việt Nam. Chị Nga bức xúc: “Tôi mua tại đại lý nhà ông Tý ở tiểu khu 3, là đại lý uy tín nhất ở đây. Sau khi mua về, tôi có bóc hộp thứ nhất cho cháu ăn thấy bình thường, sau đó bóc tiếp một hộp nữa cho cháu ăn đến nửa hộp thì thấy màu vàng lạ ở dưới. Tôi điện ngay cho công ty để phản ánh, họ hẹn đến thứ 2 (ngày 7/5) mà không thấy đến kiểm tra. Họ bảo mang ra đại lý sẽ đổi lại cho tôi dây váng sữa khác, tôi không cần đổi mà chỉ cần hỏi tại sao trong váng sữa lại có màu vàng và bị mốc dù sữa nhập khẩu từ nước ngoài. Tôi chỉ muốn phản ánh là để đảm bảo quyền lợi cho nhiều trẻ em khác nữa”.
Trao đổi với phóng viên, ông Phạm Vũ Trường, Trưởng phòng quản lý chất lượng, Công ty Cổ phần Đầu tư phát triển Thương mại Delys cho biết: "Chúng tôi đã có nói chuyện với khách hàng rồi và giải thích để khách hàng hiểu. Chúng tôi cũng đã tìm hiểu nguyên nhân, do đại lý người ta bất cẩn, váng sữa là thành phần tốt nhất hộp sữa, là thành phần dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ em, không có chất bảo quản, khi mà bảo quản không tốt thì cũng dễ xảy ra ôi thiu. Hơn nữa đây không phải do lỗi sản xuất, nếu lỗi sản xuất thì nó theo hàng lô, hệ thống mà là do bảo quản. Đôi khi khách hàng người ta cũng bức xúc và không hiểu, nên sáng nay (ngày 8/5), công ty có cử người đến xin lỗi, giải thích và tặng sản phẩm của công ty cho khách hàng, mang các chứng từ đầy đủ đến cho khách hàng xem, đồng thời công ty có nhắc nhở và xử phạt đại lý do bảo quản hàng hóa không tốt".
Một sản phụ tuổi teen sinh non ba đứa trẻ
Ngày 7/5, Trung tâm Phụ sản - Nhi (Bệnh viện Đa khoa Đà Nẵng) đang tiếp nhận và điều trị một ca sinh ba đặc biệt; ba đứa trẻ điều sinh thiếu tháng bởi một người mẹ mới 17 tuổi. Đó là trường hợp của chị Lê Thu Xuyên (SN 1995, quê thôn 1, xã Long Điền Tây, huyện Long Hải, tỉnh Bạc Liêu). Chị Xuyên nhập viện và sinh vào ngày 18/4 được 3 bé gái. Bé thứ nhất nặng 0,9kg, bé thứ hai và bé thứ ba đều nặng 1,4kg. Điều đáng nói là cả ba bé gái này đang bị tim bẩm sinh, còn ống động mạch. Bác sỹ Nguyễn Thị Minh Trang, Phòng Nhi sơ sinh - khoa Nhi, cho biết từ khi 3 bé sinh ra cho đến nay phải nằm trong lồng ấp, thở CPAP. Hiện bé thứ nhất và bé thứ hai tạm ổn định, riêng bé thứ 3 đang bị nhiễm trùng huyết, chảy máu dạ dày, đường tiêu hóa yếu...
Theo lời chị Xuyên cho biết, hoàn cảnh gia đình rất khó khăn. Bố mẹ đi làm thuê kiếm sống. Chồng chị hiện đang làm công nhân công trình ở Đà Nẵng; khi ra thăm chồng thì chị Xuyên bỗng nhiên trở dạ và sinh non ba bé gái. Theo các bác sĩ cho biết, cả ba bé đều sinh non với thai nhi 30 tuần tuổi nên bác sĩ phải tiêm sữa và tìm mọi cách duy trì mạng sống cho các bé.
Hiện người mẹ trẻ và ba cháu nhỏ đang nằm điều trị ở Trung tâm Phụ sản - Nhi (Bệnh viện Đa khoa Đà Nẵng), mọi chi phí ăn ở và chăm sóc của sản phụ hày đang nhờ sự giúp đỡ của phòng Nhi sơ sinh và những tấm lòng hảo tâm.
Thay khớp gối toàn phần: Cần phải “chọn mặt gửi vàng”
Một bệnh nhân 85 tuổi, bị thoái hóa khớp giai đoạn nặng vừa được mổ thay khớp gối toàn phần thành công vào ngày 4/5 vừa qua bởi GS Miguel E. Cabanela, Viện sĩ Viện Hàn Lâm Phẫu thuật viên Chỉnh hình Mỹ, cùng các bác sĩ BV Đa khoa Quốc tế Vinmec, Hà Nội. Đây cũng là ca mổ thị phạm trong chương trình hợp tác giữa hội Chấn thương Chỉnh hình (CTCH) Việt Nam với Viện Hàn lâm Phẫu thuật viên chỉnh hình Mỹ đã triển khai được 4 năm liên tiếp. Hiện tại, bệnh nhân đã tập đi lại với sự trợ giúp từ bác sĩ phục hồi chức năng của bệnh viện Vinmec mà không hề cảm thấy đau đớn gì.
Đánh giá về ca mổ này, GS Cabanela cho rằng: “Đây là một ca mổ bình thường và chưa phải là bệnh nhân lớn tuổi nhất tôi từng mổ.” (PV: GS từng mổ cho những bệnh nhân hơn 100 tuổi). Tuy nhiên, với các bác sĩ ViệtNamtrong lĩnh vực này, đây lại là một ca mổ không đơn giản. Quan điểm xem ra có phần ngược nhau này thực ra không hề mâu thuẫn bởi một bên là chuyên gia đầu ngành của Hoa Kỳ, người đã có hơn 40 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thay khớp gối và đã có rất nhiều những bài học, sự trả giá…; còn tại Việt Nam, đây vẫn là một lĩnh vực mới và đang hướng tới mục tiêu “đi tắt đón đầu” các kỹ thuật mũi nhọn của ngành CTCH.
Thay khớp gối toàn phần được chỉ định trên những bệnh nhân thoái hóa khớp gối, điều trị nội khoa lâu năm không có kết quả, làm bệnh nhân đau đớn dài ngày và đi lại khó khăn, ảnh hưởng đến chất lượng sống. Đây là kỹ thuật khó nhất trong các kỹ thuật thay khớp của bộ môn chấn thương chỉnh hình, đòi hỏi phẫu thuật viên được đào tạo bài bản và có nhiều kinh nghiệm. |
Vào năm 2009, GS Cabanela đã có mặt tại Việt Nam, trong vai trò là Chủ tịch Ủy ban quốc tế thuộc Viện Hàn lâm Phẫu thuật chỉnh hình Mỹ, đã chọn và đảm nhận việc chuyển giao kỹ thuật tái tạo khớp tại Việt Nam. Ông đã cùng các chuyên gia đầu ngành về CTCH Việt Nam, trong đó có TS Nguyễn Đắc Nghĩa, nguyên là trưởng khoa CTCH bệnh viện Saint Paul và hiện là Chủ nhiệm khoa CTCH Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Trưởng khối ngoại của bệnh viện, đồng thời là Tổng thư ký hội CTCH Việt Nam, mở ra 3 trung tâm huấn luyện ở 3 miền về 3 chủ đề của CTCH là thay khớp, nội soi khớp và phẫu thuật chỉnh hình cột sống trẻ em.
Sau hơn 3 năm thực hiện đào tạo, chuyển giao với các khóa học kéo dài 10 ngày mỗi đợt, GS Cabanela tỏ ra rất lạc quan: “Hiện chúng tôi chưa có báo cáo tổng kết về kết quả các khoá đào tạo tại Việt Nam nhưng thông qua kết quả của các ca phẫu thuật mà các học viên đã thực hiện và gửi cho chúng tôi để đánh giá thì rất nhiều người trong số họ đã đạt trình độ tốt và hoàn toàn có thể mổ độc lập…”. Cụ thể, ở trường hợp của cô Phạm Thị Lan (Hà Nội), người đã trải qua 9 năm mất sức lao động, không thể tự đi đứng vì bệnh khớp gối và đã được thay khớp gối toàn phần cả 2 chân năm 2010 tại Saint Paul, GS Cabanela đã không thể nhận ra là bên nào mình mổ, bên nào là TS Nguyễn Đắc Nghĩa thực hiện. Mặc dù là một kỹ thuật mới nhưng trước nhu cầu thay khớp ngày càng cao và có xu hướng hạ thấp mức tuổi chỉ định mổ thay khớp (dưới 60 tuổi), tình trạng “trăm hoa đua nở” đang có xu hướng diễn ra tại nhiều viện trong khi trình độ và điều kiện thực tế chưa đảm bảo. Do đó, theo TS Nguyễn Đắc Nghĩa, khi có bệnh lý về khớp, điều trị các loại thuốc đông tây y không đỡ, cần phải phẫu thuật thì người bệnh nên tìm đến các chuyên gia đã được đào tạo nghiêm túc, ví dụ như Chương trình đào tạo hợp tác giữa Hội CTCH Việt Nam và Viện Hàn lâm Phẫu thuật viên Chỉnh hình Mỹ, nơi mà học viên sẽ phải học lý thuyết, mổ trên mô hình, quan sát và phụ mổ các ca phẫu thuật do chuyên gia giỏi đảm nhiệm - sau đó thực hiện mổ thật dưới sự giám sát của chuyên gia cho đến khi đạt yêu cầu và được cấp chứng chỉ công nhận mới đủ khả năng làm phẫu thuật thay khớp…
Ngoài ra, sự thành công của ca mổ cũng phụ thuộc rất nhiều vào các yếu tố khác như tiêu chuẩn vô trùng của phòng mổ, trang thiết bị hiện đại… Đặc biệt việc luyện tập ngay sau mổ tại trung tâm Phục hồi chức năng với các bài tập được hướng dẫn theo đúng quy trình có thể đảm bảo phục hồi chức năng khớp gối đến mức tối đa nhất trong thời gian ngắn.
Lào Cai: 2 trẻ tử vong, 50 người nhập viện vì bệnh lỵ
Thông tin trên được ông Bùi Hữu Lợi, Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Bát Xát (tỉnh Lào Cai) xác nhận với PV chiều nay 5/5. Nơi xảy ra dịch lỵ là thôn Sa Pả, xã Á Mú Sung, huyện Bát Xát (tỉnh Lào Cai). Dịch xuất hiện từ cuối tháng 4/2012 và chỉ được phát hiện sau khi một em nhỏ 12 tháng tuổi ở cùng thôn Sa Pả bị tử vong chiều ngày 30/4/2012 (điều trị theo hướng dẫn của cán bộ y tế xã).Ngày 2/5 em Giàng A Nguyên ( sinh năm 2009) cũng cùng ở thôn Sa Pả lại bị tử vong tiếp do không được đưa đi cơ sở y tế để cứu chữa kịp thời.
Ngay sau khi nhận được tin báo dịch lỵ bùng phát ở thôn Sa Pả ( xã Á Mú Sung), trung tâm y tế dự phòng tỉnh Lào Cai đã cử đội ngũ thầy thuốc chuyên ngành xuống tận cơ sở phối hợp với ngành y tế huyện Bát Xát tổ chức dập dịch và làm sạch môi trường. Nguyên nhân gây bùng phát dịch lỵ là do nguồn nước sinh hoạt của thôn Sa Pả bị ô nhiễm nặng.Ngoài khu vực trạm xá xã đặt đại bản doanh phòng chống dịch của ngành y tế, một khu trường học khác của xã Á Mú Sung cũng đã được làm cơ sở dã chiến điều trị cho tổng số 50 bệnh nhân bị bệnh lỵ tới điều trị.Chính quyền xã Á Mú Sung tổ chức tuyên truyền cho nhân dân “ăn chín ,uống sôi”, không phóng uế bừa bãi,sử dụng nguồn nước sinh hoạt ở nơi khác tốt hơn…Do đó đến chiều ngày 4/5 dịch bệnh lỵ ở thôn Sa Pả đã được khống chế hoàn toàn, không lây lan ra các thôn bản khác, hiện hầu hết bệnh nhân đã dần hồi phục sức khỏe, một số người khỏi bệnh đã trở về nhà.
Trước đó, cuối tháng 10/2011 tại xã Tả Giàng Phình (huyện Sa Pa) cũng đã xảy ra dịch tiêu chảy cấp làm tử vong 3 người , trong đó có 2 trẻ em. UBND tỉnh Lào Cai đã phải chỉ đạo quyết liệt mới dập tắt được dịch không để lây lan ra các xã lân cận.
Hướng dẫn mới nhất của Bộ Y tế điều trị “bệnh lạ” ở Quảng Ngãi
Ngày 4/5, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Xuyên đã ký văn bản ban hành Hướng dẫn Chẩn đoán và điều trị Hội chứng viêm da dày sừng bàn tay, bàn chân. Hướng dẫn lần này rất chi tiết trong chẩn đoán và điều trị.
Phân biệt với các bệnh da khác
Theo Bộ Y tế, khi trực tiếp tham gia khảo sát, thăm khám trực tiếp, lấy mẫu xét nghiệm các bệnh nhân ở các xã Ba Điền, Ba Xa, Ba Ngạc, Ba Tô, Ba Vinh ( huyện Ba Tơ, Quảng Ngãi) bị các triệu chứng: viêm da, dày sừng, bong vảy, khô, nứt nẻ ở bàn tay, bàn chân kèm theo tăng men gan (SGOT, SGPT), Hội đồng khoa học của Bộ Y tế bước đầu nhận định đây làHội chứng viêm da dày sừng bàn tay, bàn chân, căn nguyên đang được điều tra xác định. So với hướng dẫn được ban hành cuối tháng 1/2012, hướng dẫn điều trị Hội chứng viêm da dày sừng bàn tay, bàn chân lần này chi tiết, cụ thể hơn, giúp tuyến dưới có thể nhận định, phát hiện sớm ca bệnh cũng như có những hướng dẫn cụ thể, chi tiết về điều trị tùy theo độ nặng - nhẹ của ca bệnh. Ví như trước đây trong hướng dẫn chẩn đoán, xác định ca bệnh chỉ nêu các yếu tố về dịch tễ (sống ở trong khu vực có bệnh lưu hành) và dựa trên các biểu hiện lâm sàng cơ bản (tổn thương cơ bản là các mảng do đỏ sẫm, ranh giới rõ với da lành, dày sừng nức nẻ, bong vảy ở bàn tay, bàn chân và các biểu hiện toàn thân khác như sốt, mệt mỏi và sét nghiệm men gan tăng. Còn ở hướng dẫn lần này, để giúp tuyến dưới xác định sớm ca bệnh, tránh chẩn đoán nhầm với các bệnh da khác, Hội đồng khoa học đưa ra những hướng dẫn phân biệt cụ thể với các bệnh dễ nhầm lẫn như bệnh Dày sừng lòng bàn tay bàn chân di truyền, viêm da cơ địa, viêm kẽ, vảy nến... Đặc biệt trong hướng dẫn chẩn đoán mức độ bệnh, ngoài hướng dẫn chi tiết các dấu hiệu phân biệt mức độ bệnh ở thể nhẹ, bệnh độ nặng và biến chứng, Hội đồng còn lưu ý cơ sở điều trị phải chú ý phát hiện những biến chứng và các bệnh kèm theo ở bệnh nhân như nhiễm khuẩn huyết, sốc nhiễm khuẩn, sốt mò, sốt rét, viêm phổi, viêm màng não, hôn mê, co giật. Bộ Y tế cũng lưu ý, với Hội chứng viêm day dày sừng bàn tay, bàn chân nếu xảy ra ở các đối tượng như trẻ em, người già, phụ nữ có thai, người mắc các bệnh mạn tính, suy dinh dưỡng, thiếu vi chất, thiếu máu thì bệnh có nguy cơ tiến triển nặng hơn, phải đặc biệt lưu ý trong theo dõi điều trị.
Hướng dẫn chi tiết trong điều trị ca bệnh
Trong hướng dẫn trước, khi phát hiện ca bệnh thể nặng, bệnh nhân được đề nghị chuyển đến BV Phong và Da liễu TƯ Quy Hòa, còn trong Hướng dẫn mới, với các ca bệnh nặng và biến chứng, Bộ Y tế đề nghị người bệnh cần được điều trị tại khoa Hồi sức cấp cứu của các BV đa khoa tuyến tỉnh hoặc TƯ, khi cần phải có hội chẩn với các chuyên khoa có liên quan. Đặc biệt, phác đồ điều trị ca bệnh nặng và có biến chứng được chỉ ra chi tiết, từ việc điều trị toàn thân bằng các loại thuốc hỗ trợ gan đến nuôi dưỡng, phác đồ cũng hướng dẫn chi tiết, cụ thể các loại thuốc chống viêm, thuốc kháng sinh, dịch truyền, vitamin . Đồng thời cũng có hướng dẫn cụ thể điều trị với những trường hợp diễn tiến nặng dẫn đến hôn mê gan hoặc tiền hôn mê gan.
Ngoài ra, Hội đồng khoa học cũng lưu ý các cơ sở điều trị phải theo dõi chặt những trường hợp có nhiễm trùng kèm theo để tích cực tìm nguyên nhân: chụp phổi, cấy máu tìm vi khuẩn; ký sinh trùng sốt rét, làm xét nghiệm huyết thanh chẩn đoán rickettsia, leptospira, công thức máu, khí máu, đường máu, điện giải đồ, urê, creatinin... Các trường hợp đặc biệt là trẻ em và phụ nữ có thai cũng có hướng dẫn điều trị riêng để phù hợp với tình trạng sức khỏe trẻ em vàn người đang mang thai. Thuốc cũng được lựa chọn khác so với bệnh nhân bình thường nhằm giảm tối đa nguy cơ ảnh hưởng tới sức khỏe thai nhi.
Theo một bác sĩ điều trị tại BV Bệnh nhiệt đới TƯ, với phác đồ chi tiết này, khi phát hiện ca bệnh, y tế cơ sở hoàn toàn có thể tự tin điều trị theo hướng dẫn bởi các loại thuốc, dịch truyền, liều lượng được chỉ ra rất chi tiết, cụ thể và việc điều trị sớm theo đúng hướng dẫn sẽ giảm nguy cơ bệnh tiến triển nặng hơn gây nguy hiểm đến tính mạng người bệnh. Bộ Y tế khuyến cáo, để phòng bệnh, người dân cần vệ sinh môi trường sạch sẽ; đi giầy dép; tăng cường rửa tay, chân bằng nước sạch, nhất là sau khi lao động; tránh tiếp xúc với các hoá chất, nhất là các thuốc trừ sâu, diệt cỏ; sử dụng các phương tiện bảo hộ an toàn, đúng quy cách trong khi lao động; ăn uống đầy đủ, hợp vệ sinh
Đinh ghim găm vào phế quản bé trai 6 tuổi
Chiều 3/5, BS.Ths Trần Văn Học, trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp (BV Nhi TƯ cho biết), bệnh viện vừa nội soi lấy đinh ghim nằm sâu trong phế quản một bệnh nhi. Bệnh nhi này là cháu Đô Văn Trọng (6 tuổi, thôn Bảo Thái, xã Tân Hưng, TP Hải Dương). Chị Mạc Thị Ngoan, mẹ bệnh nhi cho biết, chiều 25/4, do bất cẩn, bé Trọng nuốt phải một cây đinh ghim rất to. Ngay khi tai nạn, bé Trọng bị ho sặc sụa, khạc ra máu, nôn nhiều, khó thở nên gia đình đã đưa bé đi cấp cứu tại BV Hải Dương. Tại đây, xác định dị vật nguy hiểm, bé được sơ cứu và chuyển thẳng lên bệnh viện nhi TƯ.
Được chuyển đến bệnh viện Nhi T.Ư ngay trong đêm 25/4, bé được chỉ định chụp X – quang và xác định có dị vật ghim nằm sâu trong phế quản, đầu nhọn hướng về phía tim. Ngay lập tức, nhóm nội soi phế quản do Bs Lê Thanh Chương làm trưởng nhóm đã triển khai nội soi lấy dị vật cho cháu. Dị vật là một đinh ghim bằng sắt dài 2cm được lấy ra và tình trạng sức khỏe đã ổn định và đã được xuất viện.
Pháp luật Việt Nam
Bệnh nhân nguy kịch vì bác sĩ “chèo kéo" để trục lợi?
Từ thông tin ông Vũ Duy Quang, bác sĩ điều trị tại khoa Ngoại, Viện Chỉnh hình-Phục hồi chức năng bị tố cáo tự ý chèo kéo bệnh nhân ra ngoài mổ, khiến cho tình trạng bệnh nhân diễn biến xấu… hé lộ nhiều chuyện đáng suy ngẫm... Ngày 9/4/2012, bệnh nhân P.V.H (53 tuổi) sau khi phẫu thuật đinh nội tủy tại BV Việt Đức do tai nạn xe máy đã được nhập Viện Chỉnh hình - Phục hồi chức năng (CH-PHCN) để chữa trị tiếp trong tình trạng bị viêm xương chày phải và sưng nề nơi phần chân bị gãy. “Vùng cẳng chân phải có 2 điểm chảy dịch viêm sưng nề nhẹ”, bệnh án ngày 9/4 nêu.Trong những ngày tiếp theo, bệnh nhân này được điều trị tại Viện CH-PHCN với phương pháp kháng sinh, trợ sức, chống viêm nhưng tới ngày 11/4, gia đình bệnh nhân đột ngột xin chuyển tới Bệnh viện Nông nghiệp để mổ trước sự ngỡ ngàng, khó hiểu của nhiều y, bác sĩ tại đây.
Theo tìm hiểu của PLVN, sau khi chuyển tới BV Nông nghiệp, bệnh nhân H được xử lý rạch da, mổ rút đinh nội tủy, lấy mảnh xương chết và cố định ngoại vi, nhưng sau mổ kết quả lại không được như mong muốn; tình trạng bệnh không những không thuyên giảm mà bệnh nhân có triệu chứng sốt, nhiễm trùng nặng. Sau ca mổ không thành công khiến tình trạng bệnh của bệnh nhân tồi tệ, ngày 26/4/2012, Bệnh viện Nông nghiệp lại “gấp rút” làm Giấy chuyển viện gửi trả bệnh nhân H về lại Viện CH-PHCN để điều trị với lý do “bệnh nặng”. Chỉ trong vòng khoảng 20 ngày, bệnh nhân H với bệnh tình nghiêm trọng đã không được các “lương y” chữa trị đúng phương pháp, sức khỏe ông vốn đã ốm yếu vì đang mắc bệnh đái tháo đường, tiền sử huyết áp cao vậy nhưng một số bác sĩ BV Nông nghiệp lẫn Viện CH-PHCN lại tư vấn kiểu “hành” bệnh nhân khi cho chuyển đi, chuyển lại để chữa trị dẫn tới có lúc bệnh nhân lâm vào tình trạng “thập tử, nhất sinh”.
Kéo bệnh nhân ra ngoài để trục lợi?
Trả lời PV, BS Nguyễn Trung Học, Trưởng khoa Phẫu thuật chỉnh hình (Viện CH-PHCN), cho rằng, Viện không có lỗi trong chuyện này, vì việc chuyển đi đâu để điều trị là do nguyện vọng và quyết định của gia đình bệnh nhân. Tuy nhiên, trong đơn thư tố cáo gửi PLVN, phía bệnh nhân H. cho rằng, sở dĩ bệnh nhân H đang điều trị lại xin chuyển ra khỏi viện để tới Bệnh viện Nông nghiệp mổ là do chủ ý và sự chèo kéo của Bác sĩ Quang nhằm mục đích tư lợi, bởi vị bác sĩ này có mối quan hệ với phía Bệnh viện Nông nghiệp?. Đơn còn cho rằng, việc làm của ông Quang là vi phạm y đức, không tôn trọng tổ chức, gây bức xúc trong cơ quan cần phải được xử lý nghiêm để ngăn chặn những hành vi nguy hại cho bệnh nhân, ảnh hưởng uy tín của Viện.
Chúng tôi không khẳng định việc bác sỹ Quang có tư lợi hay không, nhưng phản ứng trước thông tin liên quan đến vị cán bộ này, Viện trưởng Viện CH-PHCN Nguyễn Quang Trung tỏ thái độ thận trọng: “Trước thông tin báo chí cung cấp, chúng tôi sẽ cho kiểm tra. Nếu có căn cứ cho thấy bác sĩ hay cán bộ của Viện CH-PHCN lôi kéo bệnh nhân ra ngoài điều trị, mổ có mục đích tư lợi thì sẽ kỷ luật”.. “Viện CH-PHCN chưa hề nhận được bất cứ trao đổi hay văn bản của Bệnh viện Nông nghiệp mời bác sĩ Quang sang đó để hỗ trợ ca mổ. Là đơn vị chủ yếu làm nhiệm vụ nhân đạo, nếu xảy ra chuyện như vậy thì bản thân tôi cũng có một phần trách nhiệm về quản lý”, ông Trung khẳng định. Để làm rõ có hay không sự tham gia của bác sĩ Quang trong chuyện chèo kéo bệnh nhân H ra ngoài mổ, PV đã có buổi làm việc với lãnh đạo Bệnh viện Nông nghiệp. Bác sĩ Nguyễn Thế Thi, Trưởng khoa Ngoại Bệnh viện Nông nghiệp, thừa nhận đúng là do có quen biết, bệnh nhân H được tiếp nhận chữa trị tại bệnh viện này từ ngày 17/4/2012, trên cơ sở giới thiệu của Bác sĩ Vũ Duy Quang của Viện CH-PHCN. Ông Thi còn cho biết ca mổ cho bệnh nhân H được tiến hành tại Bệnh viện Nông nghiệp, ngoài sự tham gia của một bác sĩ của bệnh viện này làm nhiệm vụ gây mê thì Bác sĩ Vũ Duy Quang chính là người trực tiếp mổ, xử lý cho bệnh nhân. “Sau khi mổ thấy tình trạng bệnh nhân bị sốt, gối có nhiều dịch tôi đã điện thoại báo cho anh Quang và gửi trả bệnh nhân tới cho anh Quang”, ông Thi nói.
Lý giải tại sao BS Quang là cán bộ của Viện CH-PHCN nhưng lại có thể tham gia mổ cho bệnh nhân H tại Bệnh viện Nông nghiệp, ông Đinh Xuân Phương Phó Giám đốc Bệnh viện Nông nghiệp - cho rằng, việc này có thiếu sót. “Để mời cán bộ hay bác sĩ nơi khác về hỗ trợ mổ như trong trường hợp này thì đúng ra là phải có hợp đồng thỏa thuận giữa hai đơn vị với nhau. Cách đây gần chục năm, thời ông Lý (Viện trưởng Viện CH-PHCN, nay đã chuyển công tác) chúng tôi có hợp đồng ghi nhớ giữa hai bên để trao đổi, hỗ trợ về chuyên môn với nhau, nhưng sau này Viện trưởng mới lên thì hai đơn vị chưa làm lại việc này. Vì anh Quang có nhiều lần đi với anh Lý xuống đây, do chủ quan nên mới xảy ra thiếu sót như vậy”- ông Phương nói.
Liên quan tới sự việc này, thiết nghĩ các cơ quan chủ quản của những bệnh viện này là Bộ LĐTB&XH cũng như Bộ NN&PTNN cần vào cuộc làm rõ sự việc nhằm ngăn chặn những hành vi nguy hại cho bệnh nhân, ảnh hưởng uy tín của bệnh viện cũng như người thầy thuốc.
Vietnamnet
Thêm 1 sản phụ tử vong sau sinh mổ
Sáng 6/5, sau khi lên bàn mổ được ít giờ, sản phụ Lê Thị Nguyệt (33 tuổi, Hương An, Quế Sơn, Quảng Nam) bất ngờ tử vong tại BV Đa khoa Vĩnh Đức khiến dư luận vô cùng bức xúc và phẫn nộ. Người thân chị Nguyệt cho hay, khoảng 3h sáng ngày 6/5, chị Nguyệt bắt đầu có dấu hiệu chuyển dạ nên được gia đình chuyển thẳng lên BV Đa khoa Vĩnh Đức (đóng tại TT Vĩnh Điện, Điện Bàn, Quảng Nam) để chờ sinh.Đến khoảng 6h sáng cùng ngày, các bác sĩ thông báo chị Nguyệt phải sinh mổ. Tuy nhiên đến khoảng 9h, gia đình nhận được tin chị Nguyệt đã tử vong, chỉ cứu được con.Quá sững sờ, gia đình nhà chị Nguyệt đã kéo đến BV Vĩnh Đức để hỏi rõ nguyên nhân song không được các bác sĩ giải thích thỏa đáng.Chiều cùng ngày, gia đình đã đưa thi thể chị Nguyệt về quê và yêu cầu cơ quan chức năng giám định tử thi để làm rõ vụ việc.
Được biết chị Nguyệt là giáo viên dạy Mỹ thuật tại trường THCS Quế Phú (xã Quế Phú, huyện Quế Sơn). Hiện tại, bé trai con chị Nguyệt đã được gia đình chuyển ra BV Đà Nẵng để nuôi dưỡng trong tình trạng sức khỏe bình thường.Vụ việc đang tiếp tục được điều tra làm rõ.
Như vậy trong vòng nửa tháng qua, đây là trường hợp sản phụ thứ 6 tử vong trên địa bàn cả nước. Trong đó, chỉ tính riêng trong 2 ngày 20 và 21/4 đã có 3 thai phụ tử vong tại Hưng Yên, Bắc Ninh và Quảng Ngãi gây xôn xao dư luận.
Sa cơ, con ông cháu cha vào “nhà thương điên”
Trong bối cảnh kinh tế khó khăn, không ít người thuộc nhóm đối tượng “con ông cháu cha” đã phải rời cơ quan để đi vào “nhà thương điên” vì bị cắt giảm biên chế hoặc không chịu nổi “nhiệt” khi phải đối mặt với áp lực công việc quá cao.
Phát điên vì bị coi thường
Tại căn phòng điều trị tâm lý cho các bệnh nhân tâm thần, ngắm nhìn cô gái mới 27 tuổi, đang đứng ở vị trí đầu lớp, thoăn thoắt trong từng động tác thể dục, chốc chốc lại dạo quanh lớp để đôn đốc các bệnh nhân học bài cho chăm chỉ, ít ai nghĩ rằng, căn bệnh tâm thần đã từng quật ngã được cô. Được biết, cô gái “lớp trưởng” đó tên Thu. Thu tốt nghiệp khoa Lưu trữ và Thông tin thư viện, trường Đại học khoa học xã hội và Nhân văn (Hà Nội). Tuy nghành học của Thu không liên quan đến ngành ngân hàng nhưng nhờ có mối quan hệ thân thiết của bố mẹ với các lãnh đạo mà Thu được ưu ái nhận vào làm việc trong một ngân hàng lớn tại Hà Nội. Thời gian đầu mới làm việc tại đây, tuy chưa có chuyên môn, nhưng cứ nhắc đến Thu là cả sếp và đồng nghiệp của Thu đều kính nể vì ai cũng biết Thu có mối quan hệ rất thân thiết với các sếp “to”. Chính vì thế, những sai sót nhỏ hoặc những yếu kém về nghiệp vụ của Thu trong quá trình làm việc tại ngân hàng đều nhanh chóng được bỏ qua. Nhưng sau này, do khủng hoảng kinh tế, việc hoán ngôi đổi vị giữa các lãnh đạo trong ngân hàng cũng diễn ra. Những lãnh đạo có quan hệ với gia đình Thu người thì chuyển công tác, người về hưu, người thì không còn chức vị cao khiến cho những sự ưu ái của đồng nghiệp dành cho Thu bắt đầu mất dần. Những đề xuất cũng như việc trao đổi của Thu với đồng nghiệp nếu như trước kia được răm rắp nghe theo thì nay bị làm ngơ.
Và cũng giống như bao nhiêu nhân viên khác, Thu đứng trước nguy cơ bị sa thải nếu như không hoàn thành được chỉ tiêu công việc mà ngân hàng đưa ra. Bỗng nhiên bị hụt hẫng vì không còn được tôn trọng khiến Thu phát điên. Và được bố mẹ đưa vào viện tâm thần để điều trị. Lúc này, Thu mới tâm sự: “Trước kia, em nói gì mọi người cũng nghe, sau khi họ hàng nhà em không còn làm vị trí to ở ngân hàng nữa thì không còn ai... nể em. Em nói gì họ cũng lờ đi. Đã thế em còn bị kỷ luật lên kỷ luật xuống mỗi khi có một sai sót nhỏ. Rồi ngày nào cũng bị dọa sa thải nếu không làm đủ chỉ tiêu”. “Bị stress quá nhiều, em bắt đầu la hét và cáu gắt với tất cả mọi người. Về nhà bố mẹ góp ý thì em đập phá đồ đạc thế là bố mẹ đưa em vào viện”.
Vào viện tâm thần vì không còn chỗ “chống lưng”
Đang tiếp tục cuộc nói chuyện với Thu thì một thanh niên bước vào. Chỉ tay về phía cậu thanh niên nọ, Thu giới thiệu, đấy là Kiên (26 tuổi) đã tốt nghiệp Đại học Xây dựng (Hà Nội) - một trường hợp cũng phải vào viện tâm thần để điều trị vì không chịu được áp lực công việc sau khi không còn “chỗ chống lưng”. Thu kéo ghế, rủ Kiên ngồi xuống bên cạnh. Theo tâm sự của Kiên, trước khi Kiên ra trường, bố của Kiên là một người làm khá to trong ngành xây dựng. Cho nên, lúc nào Kiên cũng đinh ninh vì học đúng ngành của bố, sẽ là một thuận lợi lớn cho Kiên khi ra nghề. Tuy nhiên, sau khi Kiên ra trường, mới xin được vào công ty của bố chưa được bao lâu thì bố của Kiên lại mất trong một vụ tai nạn.
Mất bố, những cố gắng của Kiên trong công việc dường như cũng không còn được ghi nhận. Ai cũng cho rằng Kiên chỉ là một kỹ sư trẻ mới ra nghề, chưa có nhiều kinh nghiệm khiến Kiên càng không kiềm chế được mình: “Lúc đó em tức lắm, mấy lần cãi nhau với sếp, nên bị sếp cho nghỉ việc. Lúc đợi xin việc mới ở nhà, lúc nào người em cũng bứt rứt khó chịu. Thấy những người hàng xóm nói chuyện với nhau, em cứ nghĩ người ta đang nói xấu mình nên xông ra để cãi nhau tay đôi”. “Nhiều lần như vậy, gia đình mới đoán em có triệu chứng về bệnh thần kinh nên đã đưa em vào bệnh viện để khám và điều trị. Không ngờ vào đây, thấy có nhiều người giống mình đến thế”. Kiên bảo, thấy các bác sỹ còn nói, có cả những bệnh nhân học rộng, có địa vị xã hội cao cũng từng phải nhập viện sau khi cha mẹ mất, người yêu bỏ… hoặc bị sa cơ, lỡ vận.
Phụ nữ TPHCM
Điều trị hen: Chưa chú trọng dự phòng
Theo PGS.TS. BS. Trần Văn Ngọc, Trưởng khoa Hô hấp BV Chợ Rẫy, hiện nay, đối với bệnh hen, nhiều nơi chỉ chú trọng điều trị trong bệnh viện (BN nội trú), trong khi đây là căn bệnh cần phải được điều trị dự phòng để tránh những biến chứng nguy hiểm do cơn hen cấp. Hen là bệnh mãn tính để lại không ít biến chứng nguy hiểm. 95% BN không biết bệnh hen có thể kiểm soát được. Họ chủ quan và không tuân thủ điều trị, bỏ qua việc sử dụng thuốc hít, xịt trong điều trị hàng ngày, một khi cảm thấy không còn triệu chứng hen nữa.
Mặc dù mục tiêu của ngày Hen toàn cầu năm 2012 là giảm 50% nguy cơ nhập viện của bệnh nhân (BN) hen đến năm 2015, tuy nhiên, thống kê tại BV ĐH Y Dược TPHCM, trong số khoảng 40.000 BN hen đến khám và điều trị từ năm 2000 đến nay, khoảng 64% bỏ điều trị. |
Ngày 5/5, tại hội nghị “Mạng lưới quản lý Hen và COPD (bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính) trong cộng đồng lần thứ 4” do Hội Hô hấp TP.HCM tổ chức, PGS. TS. BS Lê Thị Tuyết Lan, Chủ tịch hội, cảnh báo: Tình trạng nhẹ, BN có thể lên cơn hen cấp với triệu chứng khó thở - khò khè; nặng hơn, BN không đi nổi, không nói được, mất não do thiếu oxy. Nhiều trường hợp bệnh nhi đã bị mất não vì không sử dụng các thuốc xịt/hít theo lời dặn của BS.
Đặc biệt, đối với trẻ em, nếu được điều trị dự phòng tốt, đến tuổi trưởng thành, BN có thể ngưng thuốc. Trong 4 BN, người ta nhận thấy 1 trẻ có thể ngưng thuốc, 1 trẻ có thể phải sử dụng thuốc vĩnh viễn, 2 trẻ còn lại có thể không cần dùng thuốc cho đến năm 30 – 40 tuổi khi bị áp lực, stress nặng. Những trẻ có tiền sử gia đình bị hen suyễn hoặc các dạng dị ứng khác như (chàm, lác sữa, mề đay…) có thể phải sử dụng thuốc suốt đời.
Theo TS. BS. Chu Thị Hạnh, Phó Giám đốc Trung tâm Hô hấp (BV Bạch Mai), phòng chống COPD và bệnh hen phế quản đã được coi là chương trình mục tiêu quốc gia từ năm 2011. Tuy nhiên, theo đánh giá ban đầu, BS tuyến dưới chưa cập nhật kiến thức đầy đủ. BS. Hạnh ví dụ: “Khảo sát quy mô nhỏ, trên 300 người, trong đó 123 BS và 104 điều dưỡng, cho thấy kiến thức của nhân viên y tế về hai bệnh này còn khá hạn chế. 4,2% trả lời được các thông số đánh giá chức năng hô hấp, 4,3% BS nhận thấy rằng bệnh hen nếu không được điều trị sẽ nặng dần theo thời gian…” |
Bác sĩ tham gia quảng cáo: Lắm chiêu, nhiều trò!
Sau một thời gian tạm lắng, gần đây các công ty kinh doanh dược phẩm, thực phẩm chức năng, hóa mỹ phẩm… đã quay trở lại tăng cường khai thác hình ảnh người thầy thuốc.
Không tin bác sĩ thì tin ai?
Đó là suy nghĩ của nhiều độc giả, khán thính giả, đồng thời là “nạn nhân” của những bài viết, những chương trình có sự “tư vấn” của bác sĩ (BS). Hiện trên nhiều đài truyền hình đang nở rộ các chương trình tư vấn sức khỏe. Tuy nhiên, thông tin quảng cáo thường được lồng vào một cách khéo léo. Cụ thể, vừa qua, chương trình giao lưu trực tuyến về suy giảm tình dục ở lứa tuổi trung niên của một đài truyền hình đã “hân hạnh” mời được một vị giáo sư - giảng viên cao cấp chuyên ngành tiết niệu và nam học và một nữ BS về tình dục học đến giao lưu với khán giả. Dĩ nhiên, họ, hai vị khách mời đặc biệt này đã không quên nhắc đến một loại sâm giúp giải quyết vấn đề sinh lý cho cả nam và nữ giới. Ở một chương trình khác, một vị BS hoạt động lâu năm trong ngành sản phụ khoa cứ nhắc đi nhắc lại loại thực phẩm chức năng có khả năng hỗ trợ các hoạt động chăn gối, cải thiện khô rát âm đạo… Tin lời BS, mua thuốc theo quảng cáo có khi bị tác dụng ngược, nhưng những nạn nhân trên chỉ biết trách mình nhẹ dạ. Hiện chưa có con số thống kê cụ thể về thiệt hại của khách hàng, chỉ biết rằng, BS làm quảng cáo dưới nhiều hình thức ngày càng nhiều.
Thực tế, một chiến dịch quảng cáo muốn chinh phục người tiêu dùng thì phải tốn từ vài trăm triệu đến bạc tỷ! Trong khi đó, chỉ cần vài bài viết, một số buổi họp mặt bàn tròn nói về sản phẩm, cũng đã đủ sức thuyết phục người tiêu dùng móc hầu bao. Những thầy thuốc được mời làm quảng cáo đều thấy vinh hạnh vì được “tiếng” lẫn “tiền”. Nhân viên của một công ty quảng cáo và tổ chức sự kiện cho biết, để “bảo mật thông tin”, thậm chí phần thù lao cho BS, đơn vị tổ chức hoạt động PR không được “nhúng” vào mà do các hãng tự thương lượng, có khi lên đến 2.000 USD cho một lần xuất hiện. Có lẽ vì “có giá” nên các BS từ răng hàm mặt, da liễu đến sản phụ khoa, dinh dưỡng… “đua nở” trên các phương tiện thông tin đại chúng.
Trong Thông tư 13/BYT về hướng dẫn hoạt động thông tin, quảng cáo thuốc, Bộ Y tế nghiêm cấm “lợi dụng hình thức thầy thuốc hướng dẫn cách phòng bệnh, chữa bệnh hoặc hướng dẫn sử dụng thuốc bằng các bài viết trên báo, bằng các chương trình phát thanh, truyền hình để quảng cáo thuốc”. Thế nhưng, một số thầy thuốc nghỉ hưu hoặc không làm việc ở cơ quan nhà nước… vẫn vô tư “tung hình” của mình bên cạnh sản phẩm quảng cáo. Các công ty, sau khi “vấp” phải “tiếng còi” của Bộ Y tế đã có nhiều chiêu để lách luật như tổ chức bàn tròn trong các chương trình tư vấn tiêu dùng với bộ ba không thể tách rời bao gồm: BS, người dẫn chương trình, người tiêu dùng. Nếu sản phẩm dành cho tuổi mãn kinh, sản phụ khoa thì đối tượng là những BS đã về hưu, có kinh nghiệm. Để thuyết phục người tiêu dùng, các BS còn nhờ “trợ thủ” son, phấn để cho đẹp và trẻ ra khi nói về một loại thực phẩm chức năng có công dụng làm trẻ lại. Có bài viết, cả “bộ sậu” BS của một bệnh viện chuyên khoa cấp trung ương đồng loạt xuất hiện trong hình ảnh áo blouse. Tiếng là quảng bá cho một chương trình có tính cộng đồng, đại khái là về một thế hệ trẻ Việt Nam khỏe mạnh, nhưng thực chất là quảng cáo cho một loại kem đánh răng. Có nhà sản xuất, trước khi tung ra thị trường sản phẩm sữa bột có chất DHA, đã không ngần ngại mời một vị tiến sĩ của một viện dinh dưỡng uy tín để nói chuyện chuyên đề về công dụng của DHA trên đài.
Ngoài “hiện hình” khéo léo ở các sản phẩm, gần đây, xu hướng BS viết bài quảng cáo ngày càng tinh vi, khéo léo, khiến không ít lần “hàng rào” biên tập bị “thủng lưới”. Biên tập viên của một tờ báo uy tín than thở: “Cả bài viết của BS thuần túy chuyên môn, nhưng chỉ có đúng một chữ là tên hoạt chất của sản phẩm được giới thiệu dưới dạng “phát minh mới”. Yên tâm, báo cho đăng, nhưng hai ngày sau, đọc một trang quảng cáo sản phẩm, mới biết đó là chiêu bài PR đi trước, tạo thắc mắc cho người tiêu dùng, sau đó là trang quảng cáo sản phẩm chỉ rõ tên thương mại, nơi bán...
Xử lý ra sao?
Thông tư 13 của Bộ Y tế đã nêu rõ như thế, ngoài ra, dưới góc độ bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Luật Bảo vệ người tiêu dùng cũng cấm các tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa lừa dối hoặc gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng thông qua hoạt động quảng cáo. Hành lang pháp lý đã rõ ràng như dược sĩ Nguyễn Văn Vĩnh, Trưởng phòng Quản lý dược, Sở Y tế TPHCM đã khẳng định: “Các trường hợp quảng cáo có hình ảnh BS đều bị xử lý”. Hoặc như ông Đỗ Văn Đông, Trưởng phòng Quảng cáo - Cục Quản lý dược VN, cho biết: “Các loại thuốc nếu muốn quảng cáo đều phải đăng ký, không đăng ký là vi phạm pháp luật. Còn về các BS xuất hiện ở các chương trình quảng cáo thì Bộ Y tế cũng không cho phép. Trường hợp các BS đã về hưu không thuộc cơ quan nào quản lý thì công ty hoặc cơ quan tổ chức sự kiện chịu trách nhiệm…”. Nói là nói vậy, nhưng thực tế, chẳng BS nào dại dột tham gia quảng cáo công khai theo kiểu “cầm sản phẩm, nhoẻn miệng cười”. Thay vào đó, hầu hết họ chỉ xuất hiện để nói chuyện theo chuyên đề nên các cơ quan chức năng biết là quảng cáo nhưng cũng không thể nào “sờ gáy”. Dường như cơ quan chủ quản cũng “bó tay” với những trường hợp quảng cáo “ngầm”, chỉ trông chờ vào tính tự giác của mỗi người. Còn nếu có xử thì, theo BS Phạm Kim Bình, Thanh tra Sở Y tế TPHCM, với thầy thuốc quảng cáo cho thực phẩm chức năng cũng chỉ bị xử phạt từ 5 - 10 triệu đồng nếu không có giấy phép hoặc quảng cáo quá nội dung cho phép. Số tiền phạt quá nhẹ so với sai phạm.
Viện sĩ - TS Dương Quang Trung, Chủ tịch Hội Y học TPHCM cho rằng: “Các nước tiên tiến có “nghĩa vụ luận”, trong đó nói về y đức, phong cách người thầy thuốc, quan hệ bệnh nhân… Từ nền tảng “nghĩa vụ luận” để hình thành nên “nghĩa vụ luật”, quy định những điều thầy thuốc được làm và không được làm. Quản lý các thầy thuốc hành nghề đúng phạm trù y đức là BS đoàn (gồm những người trong nghề với nhau, do các BS bầu ra). BS đoàn sẽ thi hành “nghĩa vụ luật” một cách khách quan, trung thực. Việc hành nghề của các BS sẽ được bảo vệ nếu đúng và phạt theo luật định nếu sai”. Như vậy, các nước tiên tiến cũng không chờ đợi thầy thuốc tự giác “nói không với quảng cáo”. Họ thiết lập tổ chức có cơ chế tự giám sát lẫn nhau, chứ không hoàn toàn trông chờ vào cơ quan quản lý. Ngành y ViệtNamcũng nên xây dựng “nghĩa vụ luận”?
Sức khỏe và đời sống
“Ma thuốc độc”: Lời đồn phải nghiêm trị
Liên tục thời gian qua, tại Bắc Giang và Hà Tĩnh xuất hiện tình trạng người dân chỉ ốm nhẹ, người mệt mỏi nhưng đã bị kẻ xấu lừa gạt, đồn thổi do bị “ma làm”. Vì “ma làm” cho mệt, ốm nên cần phải uống thuốc để “gỡ bả”…
Biển Động vì sao… động?
Chúng tôi về xã Biển Động, huyện Lục Ngạn, cách trung tâm tỉnh Bắc Giang gần 70km, với gần 50% dân số là đồng bào Tày, Nùng, Hoa và Cao Lan - nơi xảy ra căn bệnh mà người dân gọi là do bùa độc, đúng thời điểm đoàn công tác của Sở Y tế tỉnh Bắc Giang vừa hoàn thành đợt kiểm tra sức khỏe nhân dân trong vùng để kết luận về việc này. Câu chuyện về bùa độc được đồn thổi rằng, từ năm 2011, một số người dân ở thôn Thùng Thình và các thôn lân cận như Đồng Man, Biển Trên, Biển Dưới... xã Biển Động bỗng dưng mắc bệnh với biểu hiện mệt mỏi, chán ăn, đau người, ho kéo dài… từ đó nhiều người đồn thổi cho rằng trúng bả độc, nếu không “gỡ bả” sẽ chết dần, chết mòn. Cùng thời điểm đó, trên địa bàn lại xuất hiện các thầy lang vườn, tự nhận có khả năng phát hiện và “gỡ bả”, trong khi họ không có chuyên môn về y dược, chưa hề có chứng chỉ hành nghề. Trong số đó có bà Năng Thị Tẩy, thôn Trại Mật, xã Tân Quang tự cho rằng chỉ cần nhìn trán và lòng bàn tay có thể phát hiện được người bị trúng bả độc. Tiếp xúc với bà Tẩy, bà này kể, khi ngủ nằm mơ có một ông già râu tóc bạc phơ ban cho bà khả năng thần bí. Tuy nhiên, bà chỉ có thể phát hiện trúng bả độc chứ không biết “gỡ bả”. Cùng lúc, ở thôn Thùng Thình, xã Biển Động có bà Lý Thị Tần cũng tự nhận có khả năng giải độc từ bài thuốc gia truyền. Vậy là người dân truyền miệng nhau, hễ thấy một trong các triệu chứng nghi ngờ là nghĩ đến chuyện bị bỏ bùa độc. Cứ như vậy, không khí hoang mang, lo lắng bao trùm lên mỗi nóc nhà của người dân Biển Động vốn trước kia yên bình.
Cũng từ cuối năm 2011, hàng chục người ở Thùng Thình, Đồng Man, Biển Trên, Biển Dưới... tự nghi bị nhiễm độc tìm đến bà Tẩy nhờ phát hiện bệnh; người nào bị bà “phán” trúng độc lại được bà giới thiệu đến bà Tần “tháo độc”, với bài thuốc dùng rễ cây rừng (không biết tên) giã nát ngâm với nước vo gạo khoảng 30 phút cho người trúng độc uống, người bệnh sẽ nôn ra chất độc. Số tiền khám, tháo bả độc từ 100-400 nghìn đồng/người. Cùng hành nghề phát hiện, giải độc hiện nay còn có ông lang Chiến, thôn Đồng Cún, xã Giáo Liêm; ông Thanh Minh, thôn Đồng Bang, xã Chiên Sơn, huyện Sơn Động (tỉnh Bắc Giang). Theo thống kê của cơ quan chức năng, thời điểm này, Biển Động có khoảng hơn 60 người nghi bị bỏ bùa độc đã đến khám, chữa bệnh tại các địa chỉ nêu trên. Tại huyện Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh, vợ chồng anh Phạm Văn Dần và chị Nguyễn Thị Vinh ở thôn Đông Thái, xã Cẩm Bình bị đau bụng, người uể oải, mệt nhọc. Anh Dần đã đến trạm y tế xã để truyền đạm nhưng ngay tối hôm đó khi về nhà thấy mọi người bàn tán về việc mắc “ma thuốc độc”, lo sợ nên ngay sáng hôm sau, hai vợ chồng anh cùng với 6 cặp vợ chồng bên xóm đã tìm đường vào “thầy” ở Kỳ Anh để được khám bệnh. Kết quả, cả 2 vợ chồng đều “bị mắc” với mức độ khác nhau, vợ nặng hơn và chồng nhẹ hơn. Để giải thuốc độc, thầy đã kê đơn và cắt cho 2 vợ chồng 4 thang thuốc. Hiện tại, đã sắc uống được 3 thang. Sau khi thấy chính quyền và y tế tuyên truyền trên loa truyền thanh thì một thang còn lại anh Dần và chị Vinh không sắc nữa. Anh Dần nói: “Bản thân tôi cũng không tin vào chuyện ma thuốc độc nhưng vì thấy người ta đồn thổi nhiều nên cũng phải đi xem sao”.
Cán bộ y tế xóa tan tin đồn nhảm
Tìm hiểu người dân đã đến các ông lang vườn để bốc thuốc, chúng tôi đều biết đó là do bà con thiếu hiểu biết. Người đang khỏe nhưng bỗng nhiên sốt cao, mệt mỏi là cứ nghĩ mình ốm do… ma làm! Thậm chí, có người vẫn tỉnh táo để đến khám chữa bệnh tại trạm y tế xã, được thầy thuốc ở trạm y tế xã cấp thuốc, khám, động viên nhưng về đến nhà, nghe theo lời nhỏ to của không ít người thiếu hiểu biết khác bỏ thuốc của trạm y tế xã cấp để tìm đến thầy lang vườn!? Tình trạng này đã gây hậu quả xấu đối với sức khỏe người dân. Nhiều người mắc bệnh thông thường nhưng hoang mang, nghĩ bị bùa độc không đến cơ sở y tế để khám, điều trị mà chỉ lo gom góp tiền đi “tháo độc” dẫn đến bệnh càng nặng, giảm sút tinh thần và thể lực. Lo ngại hơn, tình trạng này xảy ra trong thời gian dài dẫn tới mối nghi ngờ, mâu thuẫn giữa các gia đình, dòng họ gia tăng; nhiều người còn bỏ sản xuất, ảnh hưởng không tốt tới mối quan hệ cộng đồng và tình hình KT-XH, an ninh trật tự trên địa bàn.
Trước tình hình đó, mới đây, UBND huyện Lục Ngạn (Bắc Giang), UBND huyện Cẩm Xuyên (Hà Tĩnh) đã phối hợp với y tế địa phương tổ chức khám bệnh, điều tra yếu tố dịch tễ làm rõ sự việc. Được biết tại Bắc Giang, trong buổi khám bệnh, có hơn 60 người tự nghi bị trúng bả độc, đã có 46 người đến khám. Trong đó có 27 người được các bà lang chẩn đoán trúng bả độc và đã uống thuốc “tháo độc” nhưng vẫn mệt mỏi, đau người, đau khớp, ho… Ông Trương Quang Vinh, Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Bắc Giang cho biết: “Kết quả khám bệnh và chẩn đoán của đoàn công tác cho thấy có 11 trường hợp mắc bệnh đường hô hấp, 9 người bị các nhóm bệnh về khớp, 8 ca mắc bệnh đường tiêu hóa, 3 trường hợp mắc nhóm bệnh tim mạch, 2 trường hợp suy nhược cơ thể, số còn lại khỏe mạnh bình thường. Những ca phát hiện bệnh đã được kê đơn điều trị, một số trường hợp được giới thiệu, hướng dẫn kiểm tra, điều trị tại các chuyên khoa tuyến trên. Trong quá trình khám và điều tra dịch tễ học, đoàn công tác không phát hiện dấu hiệu, yếu tố dịch tễ liên quan đến bệnh truyền nhiễm hay biểu hiện bị ngộ độc”. Cán bộ y tế của Trung tâm YTDP huyện Cẩm Xuyên và Trạm y tế xã Cẩm Bình đã đến tận nhà những trường hợp mà họ cho rằng bị mắc “ma thuốc độc” để thăm khám sức khỏe. Kiểm tra công tác vệ sinh an toàn thực phẩm tại chợ và trường học. Tuyên truyền rộng rãi trên hệ thống loa truyền thanh để nâng cao nhận thức cho người dân. Ông Nguyễn Văn Định, Trạm trưởng Trạm y tế xã Cẩm Bình cho biết: “Sau khi có tin đồn, cán bộ y tế đã tham mưu với chính quyền địa phương thành lập Ban chỉ đạo. Qua việc thành lập đoàn cùng với Trung tâm y tế dự phòng huyện điều tra, xem xét cụ thể thấy rằng, do thời tiết chuyển từ lạnh sang nóng nên người dân mắc các bệnh cảm cúm, bị nhiễm virut. Chúng tôi đã tuyên truyền và vào cuộc điều trị kịp thời”.
Nói về vấn đề này, ông Trần Văn Thùy, Chủ tịch UBND xã Biển Động, huyện Lục Ngạn, Bắc Giang khẳng định: “Quá trình điều tra và xác minh của các cơ quan chức năng cho thấy tất cả các ông (bà) lang trên đều chưa qua lớp đào tạo về y dược cổ truyền, không có chứng chỉ hành nghề và giấy chứng nhận đủ điều kiện khám, chữa bệnh. Hoạt động của họ là vi phạm pháp luật, mang màu sắc mê tín dị đoan và có yếu tố trục lợi...”.
Qua sự việc trên, thiết nghĩ chính quyền địa phương và y tế cơ sở cần quan tâm chỉ đạo sâu sát, quyết liệt, đẩy mạnh hoạt động giám sát, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của nhân dân để tuyên truyền, vận động, ổn định tư tưởng cho nhân dân và tăng cường công tác quản lý nhà nước về hành nghề y dược tư nhân trên địa bàn. Bên cạnh đó, cần xử lý nghiêm minh các trường hợp vi phạm pháp luật trong lĩnh vực này, góp phần răn đe, cảnh báo, giữ vững an ninh, trật tự, bảo vệ an toàn sức khỏe, tính mạng nhân dân.
Lao động
Hà Nội: Liên tiếp xảy ra ngộ độc tập thể nghi do ăn cà muối
Từ ngày 2-4/5, tại xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội, có khoảng 50 người cùng bị ngộ độc thức ăn, phải đi bệnh viện cấp cứu. Theo Trung tâm y tế xã Đồng Tâm, ngày 2/5, các bệnh nhân khi đưa đến trung tâm có biểu hiện choáng váng, sốt cao, khó thở, buồn nôn và đau bụng đi ngoài nhiều lần.Sau khi được điều trị, số bệnh nhân trên đã hồi phục. Tuy nhiên, có những ca nặng, người nhà bệnh nhân phải chuyển thẳng lên BV Đa khoa huyện Mỹ Đức điều trị. Sau khi nhận được thông tin, công an huyện Mỹ Đức đã phối hợp với các cơ quan chức năng tiến hành điều tra. Nguyên nhân ban đầu xác định, những người bị ngộ độc là do ăn cà muối mua cùng tại một địa điểm. Trung tâm y tế huyện đã lấy mẫu cà muối về kiểm tra.
Nhau thai khô bán nhan nhản trên thị trường
Ngày 9/5, nhiều phương tiện thông tin đại chúng đưa tin hải quan Hàn Quốc phát hiện và tịch thu hàng nghìn viên sản phẩm “thuốc thịt người”. Lại có thông tin, tại một số nơi ở TPHCM, mua nhau thai làm thuốc lúc nào cũng có... Tại Việt Nam và Trung Quốc, nhau thai (cũng là thịt người) lâu nay vẫn được xem là bài thuốc bồi bổ sức khỏe. Tuy nhiên, dưới con mắt các nhà khoa học, người dùng nhau thai rất nguy hiểm vì có thể lây nhiễm vi-rút viêm gan B, HIV, rubella… Thế nhưng tại TPHCM và nhiều nơi khác, mua nhau thai lúc nào cũng có. Thậm chí, nếu cần có thể mua được cả nhau thai tươi...
Thần dược... từ miệng người bán
Nhau thai khô bên đông y có tên gọi là tử hà xa, lâu nay đang được rao thổi phồng là thần dược bồi bổ sức khỏe, chữa bách bệnh. Chính vì điều này, tại chợ dược liệu quận 5, TPHCM, nhau thai khô khi hỏi mua đều được chủ tiệm đưa ra giá 100gr là 400.000 đồng. Tại tiệm M, trên đường Hải Thượng Lãn Ông, quận 5, chủ tiệm cho biết, dạo này, tử hà xa đang hút hàng mạnh, thậm chí phải đặt hàng khoảng một tuần mới có. Khi hỏi về xuất xứ, phần lớn đều được các điểm bán dược liệu khẳng định là hàng nhập từ Trung Quốc. Khi hỏi về nhau thai tươi, chủ tiệm lắc đầu và trả lời có vẻ thành thật: “Mấy BV ở Sài Gòn quản lý chặt lắm, lâu lâu mới có được một cái. Giá nhau thai tươi mắc vì không sợ ướp hóa chất bảo quản”. Ông M còn cho biết thêm, loại nhau thai tươi nếu chiên với trứng rất dễ ăn mà lại trị được chứng suy nhược cơ thể. Không chỉ tại chợ dược liệu trên đường Hải Thượng Lãn Ông, Lương Nhữ Học, quận 5, tại các tiệm thuốc đông y, muốn mua tử hà xa tán nhuyễn sấy khô đều được bán công khai với mức 205.000 - 250.000 đồng/gói, chế biến của VN. Chủ tiệm thuốc đông y trên đường Hai Bà Trưng, quận 3, TPHCM khẳng định chắc nịch khi chúng tôi nghi ngờ về an toàn vệ sinh thực phẩm của mặt hàng này: Nhau thai được đem phơi, sấy khô ở nhiệt độ cao, sau đó, giã mịn thì làm gì còn vi trùng, virus nào sống được...
Trong khi đó, loại tử hà xa khô đóng gói nhập từ Trung Quốc đều có giá từ 100.000 đồng/gói trở lên. Bên ngoài mỗi gói chỉ có niêm yết bằng chữ Trung Quốc, không có bất kỳ một nhãn phụ bằng tiếng Việt nào để ghi rõ xuất xứ, hạn sử dụng... Vừa qua có người đưa 3 gói nhau thai bề ngoài giống nhau đến Thầy thuốc Nhân dân Nguyễn Xuân Hướng nhờ xác minh. Trong 3 gói này chỉ có 1 gói là nhau thai thật, 2 gói còn lại là nhựa và không rõ thành phần. Có thể khẳng định tất cả loại tử hà xa trên đều là hàng nhập lậu. Theo TS Trương Quốc Cường - Cục trưởng Cục Quản lý dược, thì trên thị trường VN hiện không có những loại thuốc được bào chế từ nhau thai và thai nhi. Mỗi loại thuốc khi nhập khẩu đều được hội đồng kiểm soát chặt chẽ về nguồn gốc, thành phần, quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn dược điển nào, đã thử nghiệm lâm sàng, được sản xuất và tiêu dùng từ bao giờ.
Nguồn nhiễm bệnh
Theo quy định của Bộ Y tế, nhau thai thuộc chất thải giải phẫu trong nhóm chất thải lây nhiễm trong các loại chất thải y tế. TS-BS Huỳnh Thị Thu Thủy - PGĐ BV Từ Dũ TPHCM - khẳng định, người dùng nhau thai rất nguy hiểm vì có thể lây nhiễm cả virút viêm gan B, HIV, rubella... Virus HIV và viêm gan B chỉ bất hoạt ở nhiệt độ cao và kéo dài. Trong khi thời gian chế biến món ăn, thức uống từ nhau thai ngắn, nhiệt độ không cao nên virus khó bị tiêu diệt, việc lây nhiễm hoàn toàn có thể xảy ra. Lâu nay, mọi người thổi phồng nhau thai chữa bách bệnh, tuy nhiên chưa có tài liệu khoa học nào khẳng định. Ở góc độ đông y, lương y Đinh Công Bảy - Tổng Thư ký Hội Dược liệu TPHCM - cho biết: Tử hà xa là một loại thuốc bổ đông y. Người xưa sử dụng nhau thai thường khuyên lấy từ người mẹ khỏe mạnh sinh ra đứa con khỏe mạnh, không cần làm xét nghiệm. Ngày nay, y học phát hiện ra nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, nên tử hà xa làm từ nhau thai không rõ nguồn gốc, người mẹ bị viêm nhiễm thai, bệnh về đường máu... thì có nguy cơ cho sức khỏe người dùng rất lớn.
Thầy thuốc Nhân dân Nguyễn Xuân Hướng – nguyên Chủ tịch Hội Đông y VN - cho biết: Người Trung Quốc có khá nhiều bài thuốc, trong đó có sử dụng nhau thai. Bài thuốc này có từ đời Minh, đời Thanh, tức là đã hàng nghìn năm, nhưng cả ở Trung Quốc và VN đều chưa có tài liệu nào công bố rằng ăn nhau thai bổ gì, tốt như thế nào. Lương y Nguyễn Xuân Hướng cũng cho hay, Việt Nam ít sử dụng nhau thai, bởi người VN quan niệm “hổ dữ không ăn thịt con” mà nhau thai cũng là thịt con người.
“Thị trường VN hiện không có những loại thuốc được bào chế từ nhau thai”, Cục trưởng Cục Dược Trương Quốc Cường. “Người VN ít sử dụng nhau thai, bởi quan niệm “hổ dữ không ăn thịt con”, Thầy thuốc Nhân dân Nguyễn Xuân Hướng |
Theo Phòng Quản lý dược của Sở Y tế TPHCM, hiện nay, ở các bệnh viện phụ sản như Từ Dũ và Hùng Vương, nhau thai đều được quản lý nghiêm ngặt và sau đó đưa đến lò thiêu để xử lý. Ông Nguyễn Việt Cường - Chánh Thanh tra Sở Y tế Hà Nội, cũng cho hay: Sở Y tế Hà Nội sẽ tiến hành kiểm tra xác minh việc có hay không các loại thuốc, sản phẩm từ nhau thai và thai nhi lưu hành trên thị trường.
Vậy tử hà xa có được sử dụng trong y tế hay không, ngành y tế cần có một nghiên cứu để quy định rõ cho phép hay không cho phép sử dụng. Nếu không có quy định rõ ràng, nghiêm túc về mặt khoa học, thì chắc chắn sẽ để hậu quả xấu nếu cứ để nhau thai không rõ nguồn gốc tung hoành trên thị trường và là mầm mống gây các bệnh nguy hiểm.
Tiền phong
Kinh hoàng ô mai ngâm, tẩm ướp nổi váng đen sệt
Mơ, mận mua về được ngâm muối trong những hố dưới đất, váng đen nổi lềnh bềnh. Khi đã ngấm đủ muối, hàng được vớt ra, phơi nắng và chuyển đi làm ô mai.
Hố ngâm quả làm ô mai dưới đất
Sau khi có thông tin về việc một số cửa hàng bán ô mai không có xuất xứ rõ ràng, phóng viên về xã Đồng Mai (Hà Đông, Hà Nội), tận mắt xem việc ướp, phơi ô mai. Theo lời chỉ dẫn của người dân địa phương, nhà bà H (xã Đồng Mai) cơ sở chế biến ô mai lớn. Tìm đến nhà bà H, thấy các công đoạn chế biến ô mai ở ngay ngoài ngõ, tiếp giáp cánh đồng. Theo những hàng xóm của bà H., cơ sở này chỉ mua mận, đào, me từ nơi khác về, thuê nhân công ngâm các loại quả với muối dưới hố, sau đó phơi khô và chở đến bán cho những cơ sở chế biến ô mai. Theo quan sát của phóng viên, nơi sản xuất ô mai của nhà bà H khá rộng, nhưng ở ngay bên vệ đường, tiếp giáp đồng lúa. Theo lời một người phụ nữ đứng tuổi, số mơ, mận đang phơi này mới được vớt từ hố lên, phơi nắng cho teo lại. Ô mai được chia phơi ở hai nơi, cách nhau khoảng chục mét.
Nhìn từ xa, ô mai có màu vàng, khá bắt mắt, nhưng khi lại gần, một mùi hăng hắc, chua chua bốc lên. Đảo qua, thấy phần lớn quả mốc xanh, mốc đỏ nằm lăn lóc trên những tấm bạt lấm lem đất cát bên vệ đường. Hố ngâm quả tiền ô mai được đặt ở đầu mảnh đất, rộng khoảng chục mét vuông. Phía dưới được lót nilon xung quanh, trên được lợp fibro xi măng với bốn chiếc cọc. Mặt hố có một số bao tải quây quanh. Giữa hố, bọt, nước váng nổi lên. Miệng hố là một mớ lẫn lộn giữa bao tải, gạch đá, đất cát. Dưới chân hố, nước đen chảy thành dòng. Một phụ nữ đứng tuổi cho biết, những ngày nắng, ô mai ngâm và phơi ngoài đường bốc mùi rất khó ngửi, mặn mặn, nồng nồng. “Ruộng xung quanh chỗ ướp mận này giờ chẳng trồng được lúa nữa, nước muối chảy ra, không trồng, cấy được”. Đi lên một đoạn, hỏi thăm thêm được biết, trong làng vẫn còn một vài cơ sở chế biến ô mai nữa, tuy nhiên, do chưa vào đợt cao điểm, nên chưa mang ra đường, sân vận động để phơi. “Phơi xong, họ sẽ bán cho các cơ sở tẩy trắng, loại bỏ mốc, thêm phụ gia chế biến thành ô mai thành phẩm”, người phụ nữ đứng tuổi nói. Hầu hết người dân nơi đây, khi được hỏi đều cho rằng, không ai dám mua ô mai về ăn cả. “Có ai nhặt nhạnh, phân loại gì đâu. Quả mốc, quả thối đều cho xuống hố hết. Ngâm muối xong lại mang lên phơi, nắng mưa, đất cát, mốc xanh, mốc đỏ thế kia nhìn gớm chết”, một người dân nói. Người này cũng thắc mắc nguyên nhân vì sao, từ những quả mơ, mận ngâm muối ủng, thối thế này, mà khi trở thành ô mai, lại ngon ngọt đến vậy. Phải chăng có sự phù phép hay ngâm tẩm hóa chất?
Tràn lan ô mai không rõ xuất xứ
Rời xã Đồng Mai, trên đường về, phóng viên rẽ vào chợ Hà Đông. Đến dãy hàng bán bánh kẹo, thấy nhan nhản ô mai được bày bán. Ô mai nằm trong khay, trong hộp, trong túi, đủ cả, tuy nhiên, không thấy bất cứ mặt hàng nào có ghi hạn sử dụng, nguồn gốc, xuất xứ, tem đảm bảo chất lượng. Hỏi một chủ cửa hàng, chị này cười: “Hết hạn thì nó mốc xanh, mốc đỏ lên chứ sao được thế này? Cứ yên tâm”. Ngày 3/5, Thanh tra Sở Y tế Hà Nội kiểm tra đột xuất một số cửa hàng kinh doanh ô mai. Đoàn kiểm tra yêu cầu chủ cửa hàng Hùng Ngà (chợ Đồng Xuân, Hà Nội) xuất trình giấy tờ xuất xứ hàng hóa. Tuy nhiên, chủ cửa hàng không đưa ra được bất kỳ giấy tờ hợp pháp nào chứng minh được nguồn gốc số ô mai đang bày bán. Vào một cửa hàng khác, cũng nhận được câu trả lời tương tự. Nhưng khi hỏi về lấy hàng ở đâu, nguồn gốc có đảm bảo không, chủ cửa hàng xua tay, bảo: “Hỏi lắm thế, không mua thì thôi, đi chỗ khác!”. Theo quan sát của phóng viên, các loại ô mai như như mơ, me, chanh bao tử, xí muội, táo tàu, mận xào, giá dao động 30.000 - 80.000 đồng/kg. Nhiều người vẫn tin, mua thường xuyên, chủ yếu là phụ nữ. Tại các cửa hàng tạp hóa nhỏ lẻ cũng xảy ra tình trạng tương tự. Ô mai được đựng trong những hộp lớn. Mỗi khi có khách hàng, trẻ em mua lẻ, chúng lại được tách ra, bán theo túi nilon, không tem nhãn, hạn sử dụng…
Thanh niên
Nguy kịch vì say nắng
Ngày 9.5, anh N.H.L (41 tuổi, ở H.Bố Trạch, Quảng Bình) được đưa đến cấp cứu tại Bệnh viện hữu nghị Việt Nam - Cu Ba Đồng Hới trong tình trạng nguy kịch khi đã bị hôn mê, co giật, sùi bọt mép, mạch chậm. Sau cấp cứu, hiện sức khỏe của anh L. vẫn rất yếu, được theo dõi đặc biệt. Qua thăm khám, các bác sĩ cho biết bệnh nhân bị say nắng. Được biết, anh L. làm nghề thợ xây và suy kiệt khi đang làm việc giữa trời nắng.
Các bác sĩ khoa Cấp cứu của bệnh viện cho biết, trước đó đã tiếp nhận hai trường hợp nguy kịch vì say nắng, đó là anh H.M.H (39 tuổi, ở H.Bố Trạch) làm nghề thợ xây dựng và cháu N.H.N (10 tuổi, ở H.Quảng Ninh) bị say nắng trên đường đi học về.
Người Brazil, Rumania muốn đến VN trị bệnh hiếm
Trước thông tin Bệnh viện Nhi T.Ư (Hà Nội) thực hiện thành công việc ghép tế bào gốc điều trị cho bệnh nhân bị bệnh ly thượng bì bóng nước bẩm sinh, một bệnh lý khó và hiếm gặp, nhiều gia đình ở nước ngoài đã liên lạc với mong muốn đưa con sang VN điều trị loại bệnh này. Vào ngày 1.5, anh Gabriel Bontas (người Rumania) đã liên lạc bằng email với Bệnh viện Nhi T.Ư với mong muốn tìm hiểu việc điều trị cho con trai 10 tháng tuổi của mình. Mới đây, lại có thêm một gia đình người Brazil cũng liên lạc với bệnh viện này để mong được sự giúp đỡ điều trị bệnh hiếm này cho con gái 3 tuổi của mình.
Theo GS-TS Nguyễn Thanh Liêm, Giám đốc Bệnh viện Nhi T.Ư, bệnh ly thượng bì bóng nước là bệnh bẩm sinh do khiếm khuyết gien chỉ huy việc sản xuất collagen týp 7. Collagen là chất “keo” giúp da có độ đàn hồi kết dính. Bị khiếm khuyết trong sản xuất chất này khiến da bị bong trợt, khó liền. Các bệnh nhi chỉ định ghép tế bào gốc từ tủy xương là thể nặng, nếu không điều trị tuổi thọ bị suy giảm và hầu như chỉ có thể sống trung bình đến 40 tuổi. Bệnh ly thượng bì bóng nước gây những bọng nước trên bề mặt da, niêm mạc miệng, thực quản, ruột khiến nhiễm trùng, đau đớn. Tại vùng da bàn tay, bàn chân các sẹo liền sau khi bóng nước bị vỡ gây co dúm, biến dạng bàn tay bàn chân, các ngón tay chân bị dính liền. Hôm qua 8.5, Bệnh viện Nhi T.Ư (Hà Nội) đã tiến hành ghép tế bào gốc điều trị cho bệnh nhân 17 tuổi bị bệnh ly thượng bì bóng nước bẩm sinh. Đây là ca ghép thứ 3 cho bệnh nhân mắc bệnh bẩm sinh hiếm gặp này trong vòng 10 tháng qua do Bệnh viện Nhi T.Ư thực hiện. Hai ca ghép trước đã thành công, bệnh nhân đã khỏi gần hoàn toàn. TS Liêm cho biết, đã trao đổi thông tin qua email cho hai gia đình người nước ngoài. Trong đó, cả hai trường hợp cần tìm kiếm được nguồn tế bào gốc tủy xương hiến phù hợp. Tốt nhất là tế bào gốc tủy xương lấy từ anh chị em ruột. Vì như vậy, khả năng phù hợp có thể lên đến 100%, giảm thấp nhất nguy cơ thải ghép. Tế bào gốc tủy xương lấy từ bố hoặc mẹ mức độ phù hợp cũng chỉ có thể đạt 50%.
Hiện tại, Bệnh viện Nhi T.Ư là trung tâm thứ hai sau một trung tâm của Mỹ thực hiện thành công kỹ thuật này trong điều trị bệnh lý hiếm gặp ly thượng bì bóng nước.
Tuổi trẻ
Ba con của sản phụ 17 tuổi vẫn an toàn
Liên quan đến trường hợp chị L.T.S. (17 tuổi, trú H.Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu), mang thai tuần thứ 30, sinh ba con gái, bác sĩ Hoàng Thị Thanh Tâm - khoa nhi (Trung tâm Phụ sản nhi Đà Nẵng) cho biết: hiện sức khỏe của hai bé đã ổn định và được mẹ chăm sóc, còn một bé vẫn đang rất yếu nên được chăm sóc đặc biệt trong lồng kính. Trước đó, chị S. từ Bạc Liêu ra Đà Nẵng thăm chồng đang làm công nhân cho một công trình xây dựng tại đây. Chị S. đau đẻ và nhập viện ngày 18-4 ở Trung tâm Phụ sản nhi Đà Nẵng. BS Trần Đình Vinh - giám đốc Trung tâm Phụ sản nhi Đà Nẵng - cho biết thêm sản phụ S. nhập viện trong tình trạng sức khỏe khá tốt, sinh thường, ba bé có cân nặng từ 900 gram đến 1,4kg.
Do sinh thiếu tháng và sinh ba nên các bé bị suy hô hấp và rối loạn đường máu, sức khỏe khá yếu. Đến ngày 8-5, hai bé sau khi đã được điều trị tích cực, sức khỏe khá nên được chuyển ra ngoài lồng ấp. Theo bác sĩ Tâm, chị S. có hoàn cảnh gia đình rất khó khăn, suốt những ngày qua các bác sĩ của trung tâm đã quyên góp cơm, sữa để giúp mẹ con chị.
“Siêu thực phẩm”: 30% quảng cáo sai
Theo đánh giá của Cục An toàn vệ sinh thực phẩm (Bộ Y tế) trong khoảng 10 năm có mặt ở VN, thị trường thực phẩm chức năng luôn tăng trưởng cao. Phải chăng trong đó có “công” của các hoạt động quảng cáo? Phó cục trưởng Cục An toàn vệ sinh thực phẩm Nguyễn Thanh Phong cho biết hai sai phạm thường gặp nhất với quảng cáo thực phẩm chức năng là quảng cáo khi chưa xin phép và quảng cáo không đúng với nội dung được thẩm định. Số này chiếm đến 30% trong tổng số sản phẩm thực phẩm chức năng có quảng cáo hiện nay.
Bổ sung không đúng, người dùng lãnh đủ
Hiện khoảng 3.700 loại thực phẩm chức năng được công bố tiêu chuẩn và được lưu hành trên thị trường, hỗ trợ điều chỉnh 26 chức năng của cơ thể như tiêu hóa, thần kinh, gan, hỗ trợ giấc ngủ, bổ sung vitamin..., 50% thực phẩm chức năng lưu hành trên thị trường là sản phẩm nội địa.
Một số chuyên gia về dược phẩm đã đánh giá tiêu chuẩn công bố lưu hành thực phẩm chức năng dễ hơn nhiều so với thuốc (không cần đưa nghiên cứu lâm sàng về tác dụng sản phẩm). Nhưng khi lưu hành trên thị trường các nhà sản xuất thực phẩm chức năng có xu hướng quảng cáo sản phẩm như thuốc, cho sản phẩm của mình có tác dụng “điều trị” bệnh nọ bệnh kia, đặc biệt là hình thức quảng cáo truyền miệng, quảng cáo bằng tờ rơi, bán hàng đa cấp... “Nhiều doanh nghiệp đã thổi phồng, nói thực phẩm chức năng chữa được bệnh nọ bệnh kia như là thần dược. Chúng tôi đã phạt nặng như rút giấy phép, thông báo rộng rãi trên phương tiện thông tin đại chúng, nhưng vì lợi nhuận họ vẫn bất chấp”, ông Nguyễn Thanh Phong cho hay.
Theo TS Lương Chí Thành, viện trưởng Viện Công nghệ thông tin - thư viện y học trung ương (Bộ Y tế), người từng công tác với vai trò bác sĩ chuyên khoa nội tiết tại bệnh viện của Singapore, nhiều sản phẩm có khả năng điều trị cho người bệnh thực chất là thuốc, nhưng lại không được đối xử như thuốc có thể gây ra những nguy cơ lớn cho sức khỏe người dùng. “Các sản phẩm chứa nội tiết tố (cũng chính là hoóc-môn) là sản phẩm đặc trưng và được gọi là thuốc, không thể dùng bừa bãi. Hoóc-môn được dùng trong y học để điều trị. Chỉ định sử dụng các thuốc này rất ngặt nghèo, nếu bổ sung không đúng bệnh nhân sẽ lãnh đủ hậu quả mà việc điều trị biến chứng rất khó khăn”.
Không thể bày bán như rau
Chủ tịch tập đoàn sản xuất thực phẩm chức năng T (tập đoàn mẹ ở Trung Quốc, có nhà máy ở VN) đã thông báo chuẩn bị tung ra sản phẩm “gạo dinh dưỡng” vào thị trường VN. Vị chủ tịch này đưa ra một số túi nilông to bằng ngón tay chứa các viên hình thức giống hạt gạo, màu đỏ gạch và xanh cốm, cho hay mỗi nồi cơm chỉ cần một gói hạt đỏ hoặc xanh này là các thành viên trong gia đình đã có đủ vi chất dinh dưỡng như vitamin E, B1, sắt, kẽm... cho cả ngày. Sản phẩm được sản xuất bằng cách nghiền nhỏ gạo, sau khi được bổ sung các vi chất dinh dưỡng kể trên sẽ được “tái tạo” thành hình như hạt gạo, loại màu xanh phù hợp với trẻ em, loại màu đỏ hợp với cả gia đình, dùng cho mọi lứa tuổi.
Song, một chuyên gia dinh dưỡng phân tích: “Phải mất nhiều năm các chuyên gia đầu ngành của Viện Dinh dưỡng quốc gia mới nghiên cứu ứng dụng đưa được vi chất sắt vào nước mắm. Còn hiện tại để thực hiện kế hoạch bổ sung vi chất sắt vào một số thực phẩm từ bột mì, ViệtNamcòn kết hợp với các chuyên gia nước ngoài tính toán để tìm giải pháp kỹ thuật. Cùng lúc “nhồi” được đủ loại vi chất nào sắt, kẽm, vitamin... vào một vài hạt gạo và để cân bằng với các loại thực phẩm khác thì có thể là hoang đường”. Trao đổi với chúng tôi, phó chủ tịch kiêm tổng thư ký Hiệp hội Thực phẩm chức năng VN Phạm Hưng Củng cho hay ăn uống lành mạnh, khoa học, đủ chất là cách giữ sức khỏe tốt nhất. Người dân nên cảnh giác với các siêu thực phẩm được quảng cáo có tác dụng trên trời. Theo ông Củng, về nguyên tắc khi bổ sung vi chất, người có nhu cầu nên đi khám tổng thể xem mình thiếu vi chất gì, cần bổ sung bao nhiêu, không tùy tiện tẩm bổ, nhất là với người có chế độ ăn giàu dinh dưỡng. “Đúng là ở các nước phát triển, thực phẩm chức năng được bày bán đơn giản trong các cửa hàng thực phẩm như rau. Nhưng ở ViệtNamcứ quản lý theo cách này thì bệnh nhân sẽ gặp họa. Cơ quan quản lý nên siết chặt quảng cáo, đừng để người dùng mãi bị lừa bởi những xảo thuật “không phải thuốc chữa bệnh” nhưng lại như chữa được bách bệnh của vô vàn loại thực phẩm chức năng trên thị trường”, TS Tạ Văn Bình, nguyên giám đốc Bệnh viện nội tiết TƯ, nói.
Người tiêu dùng Việt Nam đang bị nhiễu giữa một rừng thông tin, giới thiệu và quảng cáo về thực phẩm chức năng, mỹ phẩm trên các phương tiện thông tin đại chúng. Bộ Y tế đã có ba định nghĩa rõ ràng: Thuốc:là chất hoặc hỗn hợp các chất dùng cho người nhằm phòng bệnh, chữa bệnh, chẩn đoán bệnh hoặc điều chỉnh chức năng sinh lý cơ thể bao gồm thuốc thành phẩm, nguyên liệu làm thuốc, vắc-xin, sinh phẩm y tế. Thuốc tây (tân dược) hay thuốc nam (đông dược) đều phải được sản xuất tại các nhà máy sản xuất thuốc đạt tiêu chuẩn GMP-WHO (Thực hành tốt sản xuất thuốc - theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới). Thuốc không phải là thực phẩm, phải cẩn trọng khi dùng, phải đúng liều đúng lượng. Mỹ phẩm:một chất hoặc chế phẩm được sử dụng để tiếp xúc với những bộ phận bên ngoài cơ thể con người (da, hệ thống lông tóc, móng tay, móng chân, môi) hoặc răng và niêm mạc miệng với mục đích chính là để làm sạch, làm thơm, thay đổi diện mạo, hình thức, điều chỉnh mùi cơ thể, bảo vệ cơ thể hoặc giữ cơ thể trong điều kiện tốt. Mỹ phẩm không có tác dụng chữa bệnh hoặc thay thế thuốc chữa bệnh và không được phép kê đơn cho người bệnh. Thực phẩm chức năng:là thực phẩm dùng để hỗ trợ chức năng của các bộ phận trong cơ thể người. Thực phẩm chức năng có tác dụng dinh dưỡng, tăng sức đề kháng, hỗ trợ sức khỏe người sử dụng. Cũng như mỹ phẩm, thực phẩm chức năng chỉ hỗ trợ và hoàn toàn không có tác dụng chữa bệnh hoặc thay thế thuốc, không được phép kê đơn cho người bệnh. Rắc rối trong thực tế là việc phân chia không thể rạch ròi vì có nhiều chất khó phân ranh giữa thuốc và thực phẩm. Bản thân thực phẩm chức năng hoặc có chứa yếu tố có lợi với hàm lượng cao hoặc được “cải tạo” để có nhiều tác dụng sinh học hơn (như sữa có thêm canxi, sữa chuyên cho người đái tháo đường...), những thực phẩm chức năng này còn được gọi là thực phẩm thuốc hay dược phẩm dinh dưỡng. Ngoài ra, một số mỹ phẩm cũng có tác dụng chữa bệnh: kem chống nắng, kem chống khô da, bột hút ẩm... rất hữu ích trong điều trị bệnh ngoài da. TS.BS Trần Bá Thoại |
Người lao động
Hiếm bệnh nhi được ghép thận
Phần lớn bệnh nhi suy thận mãn được phát hiện khi bệnh đã diễn tiến quá nặng và buộc phải chạy thận nhân tạo do không có điều kiện ghép thận. Từ năm 11 tuổi, bé Phan Mỹ Tiên (quêHậu Giang) đã phải bỏ học cùng mẹ lên Bệnh viện Nhi Đồng 2 (TPHCM) chạy thận nhân tạo. Chị Nguyễn Cà Sua, mẹ của Tiên, tâm sự: “Trước đây, vợ chồng làm thuê nuôi 3 đứa con. Cuộc sống tuy khó khăn nhưng các con đều được học hành đàng hoàng. Từ khi Tiên bệnh, tôi lên TPHCM vừa nuôi bệnh vừa làm công nhân, cùng con sống lay lắt gần 3 năm nay nơi hành lang bệnh viện”.
Thầy thuốc, thân nhân đều khổ
Dù thuộc diện hộ nghèo, được BHYT chi trả 95% viện phí nhưng chị Sua cũng chật vật lắm mới lo được 5% còn lại (gần 1 triệu đồng/tháng), chưa kể tiền ăn uống, bồi bổ và sinh hoạt phí của hai mẹ con. Mỗi tuần chạy thận 3 lần nên Tiên phải ở lại TP luôn. “Có những tháng tăng ca nhiều quá, tôi đổ bệnh, thế là lại thiếu trước hụt sau. Để con phải sống tạm nơi hành lang bệnh viện cũng sợ bị lây thêm bệnh nhưng tôi cũng không biết làm sao” - chị Sua thở dài nói. Còn mẹ của bệnh nhi Đào Hải Đông (9 tuổi, quê Tiền Giang) thì than thở: “Từ ngày con bệnh, vợ chồng chúng tôi phải rời quê lên TPHCM kiếm đường sống cho con. Chồng tôi đi làm phụ hồ, mỗi ngày được hơn 100.000 đồng nhưng công việc lúc có, lúc không màviện phí của con thì gần 2,5 triệu đồng/tháng”. ThS-BS Hoàng Thị Diễm Thúy, Phó trưởng Khoa Thận - Nội tiết Bệnh viện Nhi Đồng 2, cho biết do đây là cơ sở y tế duy nhất ở khu vực phía Nam thực hiện ghép thận và chạy thận nhân tạo cho trẻ em nên bệnh nhi suy thận mãn ở các tỉnh tập trung về khá đông. Hiện khoa đang có 33 bệnh nhi điều trị suy thận mãn bằng phương pháp chạy thận nhân tạo, 10 bệnh nhi điều trị bằng thẩm phân phúc mạc. Trước đó, 8 bệnh nhi khác đã được ghép thận thành công. BS Lưu Thanh Bình, Khoa Thận - Nội tiết, nói bệnh nhi chạy thận nhân tạo khi phải rời quê chữa bệnh thì không thể sinh hoạt, học hành như bạn bè đồng trang lứa. Với phương pháp điều trị thẩm phân phúc mạc, bệnh nhi chỉ phải đến bệnh viện mỗi tháng một lần nhưng khó triển khai ở nhiều nơi, bởi đòi hỏi bệnh nhi phải sống trong môi trường sạch sẽ, người chăm sóc phải có kiến thức y khoa vì dễ nhiễm trùng.
Hầu hết các trẻ suy thận mãn khi nhập viện đều đã quá nặng, phải chạy thận nhân tạo dẫn đến sự quá tải tại đơn vị thận nhân tạo của Bệnh viện Nhi Đồng 2. “Để đáp ứng nhu cầu điều trị, thay vì làm giờ hành chính, khoa phải hoạt động đến 3 ca/ngày và làm luôn cả ngày thứ bảy” - BS Bình cho biết thêm.
Có thận vẫn khó ghép
Theo BS Thúy, ở hầu hết các nước tiên tiến, hiếm khi bệnh nhi chạy thận quá 5 năm mà hầu hết là nhanh chóng ghép thận để có thể học hành và bảo đảm sự phát triển thể chất. “Thật ra, tổng chi phí ghép thận và sử dụng các loại thuốc sau ghép vẫn rẻ hơn phải chạy thận suốt đời. Tuy nhiên, việc ghép thận cho trẻ hiện nay ở nước ta còn gặp nhiều khó khăn do nguồn tạng còn thiếu, hầu hết các ca ghép thận đã thực hiện đều là lấy từ cha hoặc mẹ của bệnh nhi. Nhiều gia đình có khả năng cho thận nhưng lại không đủ tiền cho con ghép thận” - BS Thúy trăn trở. Trẻ chạy thận nhân tạo ở đây đang được BHYT chi trả từ 80%-95% chi phí, tức mỗi tháng gia đình còn phải tốn thêm vài trăm ngàn cho đến vài triệu đồng. “Nói đến chuyện ghép thận, tôi muốn lắm chứ và sẵn sàng cho con thận nhưng kiếm đâu ra vài trăm triệu đồng để ghép?” - chị Sua nói.
Hiện một ca ghép thận tốn khoảng 250 triệu đồng cho cả bệnh nhi và người cho. Sau đó, bệnh nhi phải sử dụng các loại thuốc chống thải ghép suốt đời. Do đó, đến nay chỉ có khoảng 1% bệnh nhi suy thận mãn được ghép thận.
Cần có nơi ở tập trung Đa số các bệnh nhi suy thận mãn đang điều trị tại Bệnh viện Nhi Đồng 2 đều đến từ các tỉnh, kinh tế khó khăn nên phải sống ở hành lang bệnh viện. ThS-BS Hoàng Thị Diễm Thúy cho biết bệnh viện đã đi tìm nơi ở cho các bé nhưng thấy các bé bệnh nặng, gầy yếu xanh xao nên các nơi này đều ngại. Để các bé sống lang thang cùng cha mẹ nơi hành lang bệnh viện vừa không đúng quy định vừa dễ lây nhiễm chéo nhưng cũng không thể không cho. “Bây giờ, chúng tôi chỉ mong có một cơ sở thiện nguyện nào đó hỗ trợ, tìm cho các em một chỗ ở tập trung, ổn định” - BS Thúy nói. |
TPHCM: Khó ngăn dịch vì... dân nhập cư đông (?!)
Tại nhiều quận, huyện của TPHCM, lãnh đạo các trung tâm y tế dự phòng than rằng số dân ở trọ quá nhiều và hầu hết ở không cố định nên việc tuyên truyền phòng chống dịch bệnh gặp khó khăn. Từ đầu năm đến nay, tại TPHCM đã có hơn 2.500 ca mắc bệnh tay chân miệng, riêng trong tháng 4 đã có gần 700 ca. Trong đó, 3 trường hợp tử vong ngụ tại các quận 3, 8 và huyện Nhà Bè.
Hôi hám vẫn vô tư vui chơi
Bệnh nhi mới nhất vừa tử vong trong tháng 4 do bệnh tay chân miệng là bé gái N.T.N (5 tuổi, ngụ huyện Nhà Bè). Bé N. nhập viện và tử vong trong cùng ngày 19/4 do bệnh đã quá nặng. Tuyến đường dẫn vào khu vực ổ dịch tay chân miệng tại quận 8 những ngày này khó chịu kinh khủng bởi nóng nực kèm theo mùi hôi hám từ kênh rạch đen sì bốc lên. Cạnh khu vui chơi giải trí dành cho trẻ em gần đó, nhiều người thân đưa trẻ đến chơi bất chấp môi trường ô nhiễm. Khi hỏi về cách phòng chống bệnh tay chân miệng cho trẻ nhỏ, bà Phùng Thị Ng. (56 tuổi, ngụ phường 5, quận 8) nói: “Cả xóm nhà trọ lo đi làm ăn cả ngày, tối về lăn đùng ra ngủ. Có ai rảnh ở nhà đâu mà nghe cán bộ đến tuyên truyền phòng chống dịch bệnh hả chú!”.
Đến quận Bình Tân vào ngày 3/5, chúng tôi thử hỏi một số người dân sống ở khu ổ dịch tại phường Bình Trị Đông về việc này thì cũng đều nhận được những cái lắc đầu. Một số người nói rằng khi nào con bị bệnh thì đưa đi bệnh viện chứ trông chờ gì việc cán bộ y tế tới nhà tuyên truyền. Tại Trung tâm Y tế dự phòng quận Bình Tân, chúng tôi nhìn bảng thống kê so sánh trước đó giữa các tháng của năm 2011 so với cùng kỳ 2010 về số ca mắc bệnh tay chân miệng ghi nhận tại quận này mà giật mình. Đơn cử, tháng 5 tăng 10 lần, tháng 6 tăng 7 lần, tháng 7 tăng 15 lần… Bác sĩ Nguyễn Thành Danh, Trưởng Phòng Kế hoạch Tổng hợp - Trung tâm Y tế dự phòng quận Bình Tân, cho biết quận có hơn 28.200 trẻ dưới 5 tuổi. Từ đầu năm đến nay đã có 116 trẻ mắc bệnh tay chân miệng. Con số này cao gấp 3,2 lần so với cùng kỳ năm 2011. Số ca mắc tập trung vào các phường Tân Tạo, Bình Trị Đông, Bình Hưng Hòa A, Bình Hưng Hòa B.
Lo sao cho nổi!
Theo bác sĩ Nguyễn Thị Hồng Biên, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng quận 8, địa phương này cũng là điểm nóng của dịch bệnh tay chân miệng. Từ đầu năm đến nay, quận ghi nhận 150 ca mắc, tập trung ở các phường 5, 6, 7, 15. “Khảo sát mới nhất của chúng tôi tại phường 16 với 30 hộ dân thì 96% nhân khẩu cho biết có hiểu và biết cách phòng bệnh tay chân miệng. Có một điều lạ là dù quận nỗ lực hết sức nhưng dịch bệnh vẫn không giảm”, bác sĩ Biên băn khoăn. Theo lãnh đạo các trung tâm y tế dự phòng của những quận, huyện đang là điểm nóng của dịch bệnh tay chân miệng, địa phương dù đã quyết tâm chống dịch nhưng gặp không ít khó khăn. Bác sĩ Danh nói quận Bình Tân có hơn 634.000 dân thì gần 50% là nhập cư, tạm trú. Số dân này tập trung nhiều trong các khu lao động, ít quan tâm đến công tác phòng chống dịch bệnh. Ý thức phòng chống dịch bệnh của người dân nói chung cũng chưa cao nên rất khó thuyết phục. Số người được cán bộ y tế tuyên truyền sau đó không truyền đạt đến nơi đến chốn cho các gia đình có trẻ nhỏ. Với lại, dân số quá đông mà nhân lực kiểm soát dịch bệnh của ngành y tế địa phương mỏng nên không thể kiểm soát nổi. “Theo quy định, số cán bộ định biên cho mỗi trạm y tế phường là 8-10 người. Tại quận Bình Tân, có phường số dân lên tới 110.000, với số cán bộ như vậy thì làm sao lo cho đủ”, bác sĩ Danh phân trần. Bác sĩ Biên cũng đồng tình với nhận định trên và nói thêm là tại quận 8, số người ở nhà trọ rất nhiều và hầu hết ở không cố định nên việc tuyên truyền gặp khó khăn. Vì thế, cần tăng cường nhân lực y tế dự phòng về cho quận, huyện. Cũng theo bác sĩ Biên, với quy định mới thì ngoài lương, cán bộ y tế dự phòng sẽ được phụ cấp thêm từ 20%-70% lương. Hy vọng chính sách ưu đãi này sẽ hút được cán bộ làm công tác y tế dự phòng.
Tiền phong
Viêm não do virus Herpes tấn công trẻ em
Mùa hè là thời điểm xuất hiện các bệnh viêm não, nhưng nguy hiểm nhất phải kể đến viêm não do virus herpes. Tại Khoa Truyền nhiễm (Bệnh viện Nhi T.Ư) từ đầu mùa hè đến nay đã điều trị cho 14 bệnh nhi nhiễm virus herpes. Một cháu đã tử vong.
Điều trị muộn, di chứng nặng
Tại khu vực cách ly của Khoa Truyền nhiễm, bệnh nhi Nguyễn Việt Nhật (6 tháng tuổi, quê huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam) nằm ly bì trên giường, tiếng thở mệt nhọc, nước da trắng xanh, mắt nhắm nghiền. Đôi lúc người mẹ cất tiếng gọi nhưng bé Nhật chỉ mở mắt nhìn vô cảm. Bác sĩ Đỗ Thị Thúy Nga, điều trị trực tiếp cho bé Nhật cho hay, bệnh nhi này là điển hình của viêm não do virus herpes, nhập viện từ 12-4 trong tình trạng sốt cao liên tục, không đáp ứng với thuốc hạ sốt, co giật, hôn mê. Trước đó khi thấy con sốt cao, chị Hoàng Thị Út, mẹ bệnh nhi đã đưa con lên bệnh viện huyện, rồi bệnh viện tỉnh, sau cùng các bác sĩ tỉnh chuyển bé lên tuyến trung ương vì chẩn đoán viêm não nặng không rõ căn nguyên.
Tại Khoa Truyền nhiễm (Bệnh viện Nhi T.Ư) xét nghiệm dịch não tủy cho thấy bệnh nhi Nhật bị viêm não do virus herpes. Sau 5 ngày điều trị tích cực bệnh nhân đã thoát khỏi hôn mê. Đến nay về cơ bản bệnh nhi đã khỏi bệnh viêm não do virus herpes, nhưng di chứng để lại khá nặng nề. Bác sĩ Nga cho hay bé Việt Nhật mang di chứng tinh thần (có phản xạ đáp ứng với mọi người xung quanh nhưng không linh hoạt, không tương tác với người đối diện, vô cảm) và di chứng vận động với biểu hiện yếu hai chân. Hôm nay bệnh nhi Nhật được chuyển đến Bệnh viện Châm cứu T.Ư để tập phục hồi chức năng trong ít nhất là 6 tháng để có thể cải thiện tình trạng vận động hai chân.
Trước đó một bệnh nhi đã tử vong do virus herpes. Nhập Bệnh viện Nhi T.Ư sau khi điều trị 2 ngày tại bệnh viện tỉnh với triệu chứng sốt cao liên tục, dùng thuốc hạ sốt vẫn không đỡ dẫn tới hôn mê, co giật nửa người bên trái. Bệnh nhi này tử vong do đến bệnh viện ở giai đoạn muộn (sau ngày thứ 5 kể từ khi khởi bệnh) của bệnh viêm não do virus herpes. Trẻ bị viêm não virus herpes trong thời gian qua ở Bệnh viện Nhi T.Ư ở trong độ tuổi từ 6 tháng – 5 tuổi. Năm 2011 có khoảng 50 bệnh nhi bị bệnh này với 3 trường hợp tử vong. Hơn 40 bệnh nhi mặc dù được chữa khỏi bệnh nhưng nhiều trẻ chịu di chứng nặng nề như nằm yên một chỗ không biết gì, người liên tục co giật hoặc co cứng cơ.
Chưa có vaccine phòng
Th.s, bác sĩ Đỗ Thiện Hải, Phó trưởng khoa Truyền nhiễm cho biết virus herpes là một trong nhiều tác nhân gây viêm não khá phổ biến. Bệnh xảy ra rải rác, không thành dịch, thường diễn tiến nặng, gây tử vong hoặc để lại nhiều di chứng khiến trẻ khó thích nghi với cuộc sống sau này. Virus xâm nhập cơ thể con người qua đường niêm mạc mũi - hô hấp. Sau đó nó sẽ trực tiếp đến não, gây viêm não, ảnh hưởng đến toàn bộ não nhưng có khuynh hướng gây tổn thương nhiều ở vùng thuỳ trán, đặc biệt là thuỳ thái dương. Bác sĩ Hải khuyến cáo rối loạn tri giác, sốt và co giật khu trú là những dấu hiệu đầu tiên thường được ghi nhận. Trẻ lớn thường có thêm các triệu chứng nhức đầu, thay đổi tính tình. Ngoài ra trẻ còn có những biểu hiện khác có thể gặp là nôn ói, hay quên. Khoảng 30-60% bệnh nhân không điều trị thuốc đặc hiệu sẽ diễn tiến đến tử vong. Nếu phát hiện sớm, điều trị bằng thuốc đặc hiệu ngay thì có thể cứu sống được trên 60% số trẻ mắc bệnh và tỷ lệ di chứng cũng ít hơn. Ở những trường hợp sống sót, bệnh nhân từ từ tỉnh lại, nhưng vẫn còn rối loạn tâm thần và tổn thương thần kinh kéo dài. Di chứng thường gặp là có những động tác bất thường, yếu liệt chi, gồng vặn người từng cơn, tăng tiết nước bọt, vã mồ hôi, nói khó hoặc không nói được, không viết được, rối loạn chức năng trí tuệ nhiều mức độ. Theo bác sĩ Nga, những di chứng tinh thần, vận động làm cho trẻ khó có được đời sống như những trẻ bình thường, là gánh nặng lớn cho gia đình và xã hội. Bác sĩ Nga cho biết hiện nay, viêm não do virus herpes là bệnh viêm não virus duy nhất có thuốc đặc trị, đó là acyclovir. Ngoài ra, trẻ cần được hạ nhiệt, chống co giật, phù não, điều chỉnh rối loạn nước và điện giải, dinh dưỡng đầy đủ. Vật lý trị liệu cần được tiến hành sớm khi trẻ ổn định lâm sàng hoặc khi phát hiện có di chứng. Bệnh nhân cần được tiếp tục theo dõi sau khi xuất viện để phát hiện di chứng não. Theo bác sĩ Hải, do đây là bệnh chưa có vaccine phòng bệnh nên biện pháp ngừa bệnh tốt nhất vẫn là ăn uống hợp vệ sinh, giữ sạch mũi họng cho trẻ. Khi thấy trẻ có biểu hiện sốt cao, buồn nôn, nôn khan, co giật một bên tay hoặc chân, co giật nửa người cần đi khám ngay tại cơ sở y tế.
Sài Gòn tiếp thị
Ngừng cấp phép thuốc chứa hoạt chất Serratiopeptidase
Cục Quản lý dược bộ Y tế vừa có văn bản cho biết một số nước (Nhật Bản, Hàn Quốc…) đã ngừng cấp phép lưu hành và thu hồi các thuốc có chứa hoạt chất Serratiopeptidase do không chứng minh được hiệu quả điều trị của thuốc. Hoạt chất này thuộc nhóm dược lý: Giảm đau hạ sốt. Trên cơ sở đó, cục thông báo: ngừng tiếp nhận đơn hàng nhập khẩu nguyên liệu, bán thành phẩm, thành phẩm thuốc chứa hoạt chất Serratiopeptidase; ngừng tiếp nhận hồ sơ đề nghị cấp số đăng ký mới, đăng ký lại đối với thuốc có chứa hoạt chất Serratiopeptidase; không xét duyệt đơn hàng nhập khẩu nguyên liệu, bán thành phẩm, thành phẩm thuốc chứa Serratiopeptidase và hồ sơ đề nghị cấp số đăng ký mới, đăng ký lại đối với thuốc có chứa hoạt chất Serratiopeptidase đã nộp tại cục trước ngày 24/4. Đối với các đơn hàng đã phê duyệt, có hợp đồng nhập khẩu và vận đơn gửi hàng trước ngày 24.4, được phép nhập khẩu vào Việt Nam; nguyên liệu, bán thành phẩm đã nhập khẩu vào Việt Nam trước 24/4 được đưa vào sản xuất các thuốc đã được cấp số đăng ký lưu hành còn hiệu lực. Thuốc nước ngoài và thuốc sản xuất trong nước có chứa hoạt chất Serratiopeptidase đã nhập khẩu vào ViệtNamđược lưu hành đến hết hạn dùng của thuốc.