Hưởng ứng ngày sốt rét thế giới 25/4; Ngăn chặn sự gia tăng số người mắc bệnh đái tháo đường; Chi trả viện phí trọn gói giảm phiền hà cho dân; Phấn đấu 97% trạm y tế có bác sĩ khám bệnh; Bệnh nhi đến khám tăng kỷ lục; Sẽ sửa Luật Dược để bình ổn giá thuốc; Hình thành mạng lưới chăm sóc trẻ em tại cộng đồng; Làm giả giấy ra viện; Dịch tả lây lan vùng biên; Giá thuốc không thể vô lý hơn!; Bắc Hà, Lào Cai - Bùng phát bệnh thủy đậu và quai bị; Những bất cập trong kiểm định thuốc
Nhân dân
Hưởng ứng ngày sốt rét thế giới 25/4
Ngày 22/4, tại xã Phong Mỹ, huyện Phong Ðiền (Thừa Thiên - Huế), Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng (Bộ Y tế) phối hợp Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên - Huế tổ chức Lễ mít-tinh phát động tuyên truyền hưởng ứng Ngày Sốt rét thế giới (25/4) ở khu vực miền trung - Tây Nguyên.
Ở Việt Nam, được sự quan tâm đầu tư của Nhà nước về phòng, chống sốt rét cho nên một số năm gần đây bệnh sốt rét có xu hướng giảm thấp, nhưng nguy cơ sốt rét quay trở lại vẫn còn cao, đặc biệt ở các tỉnh khu vực miền trung - Tây Nguyên với số mắc sốt rét hằng năm gần 50%, số chết hơn 80% so với cả nước và có thể bùng phát thành dịch bất cứ lúc nào. Việc chỉ đạo phòng, chống sốt rét còn nhiều khó khăn do chưa kiểm soát được số ca nhiễm bệnh ở người dân di cư tự do, dân đi rừng, ngủ rẫy, giao lưu biên giới...
Lễ phát động sẽ mở đầu cho chiến dịch truyền thông giáo dục và xã hội hóa về phòng, chống sốt rét, giúp cho người dân trong tỉnh Thừa Thiên - Huế và cả khu vực miền trung - Tây Nguyên cùng cả nước hiểu rõ hơn về thông điệp của Ngày Sốt rét thế giới 25/4; tuyên truyền nội dung và ý nghĩa của Ngày Sốt rét thế giới 25/4 nhằm nâng cao kiến thức, thái độ, niềm tin và thực hành về phòng, chống sốt rét của cộng đồng, góp phần đạt được các mục tiêu phòng, chống sốt rét đề ra, tiến tới loại trừ sốt rét trên toàn lãnh thổ Việt Nam và thế giới.
Ngăn chặn sự gia tăng số người mắc bệnh đái tháo đường
Mô hình bệnh tật ở nước ta đang có nhiều thay đổi, với sự gia tăng các bệnh không lây nhiễm như: tim mạch, tâm thần, ung thư... nhất là đái tháo đường (ÐTÐ), gây hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe con người cũng như về kinh tế-xã hội. Tuy nhiên, các nghiên cứu cũng đã chỉ rõ, ÐTÐ hoàn toàn có thể ngăn chặn được, nếu chúng ta khống chế được các yếu tố nguy cơ, như: giảm tỷ lệ thừa cân béo phì, xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý và lối sống lành mạnh.
Khẩu phần ăn thay đổi làm gia tăng số người mắc bệnh
Cùng với những thay đổi lớn về kinh tế, cơ cấu về dinh dưỡng trong bữa ăn hằng ngày của người dân cũng thay đổi theo. Việt Nam cũng như nhiều nước đang phát triển khác đang trải qua giai đoạn"dinh dưỡng chuyển tiếp", từ một khẩu phần ăn thiếu năng lượng sang thừa năng lượng, thừa prô-tê-in, li-pít, các chất tồn dư bảo quản, nhưng lại thiếu chất xơ và giảm hoạt động thể lực. Chính vì vậy, mặc dù đang phải đương đầu với những bệnh dịch và bệnh nhiễm trùng như lao, suy dinh dưỡng, viêm đường hô hấp... thì lại xuất hiện một số bệnh không lây, như ÐTÐ, thừa cân béo phì, tăng huyết áp, ung thư... Sự gia tăng các bệnh đó làm cho mô hình bệnh tật thay đổi, chi phí điều trị ngày càng tăng.
Bệnh ÐTÐ đang thật sự là mối lo ngại ở nhiều quốc gia trên thế giới, nhất là các nước đang phát triển như Việt Nam. ÐTÐ là một trong những bệnh không lây nhiễm, liên quan nhiều đến chế độ dinh dưỡng và thay đổi lối sống. Bệnh gần như hiếm gặp ở nước ta vào những năm 90 của thế kỷ trước, nhưng đến nay, theo kết quả điều tra của Bệnh viện Nội tiết, tỷ lệ người mắc đã là khoảng 4% số dân. Ðáng lo ngại, tỷ lệ người tiền ÐTÐ chiếm gần 10% số dân. Những người này nếu không được phát hiện sớm và có biện pháp can thiệp kịp thời thì chỉ trong thời gian ngắn bệnh sẽ tiến triển thành ÐTÐ. Kết quả điều tra cũng cho thấy có tới 64,9% số người mắc bệnh ÐTÐ không được phát hiện và hướng dẫn điều trị. Những người mắc bệnh ÐTÐ đến khám và điều trị tại các cơ sở khám chữa bệnh hầu hết đã biến chứng: đục thể thủy tinh, thiên đầu thống, bệnh lý võng mạc có thể dẫn tới mù lòa, suy thận, tổn thương thần kinh ngoại vi, tổn thương thần kinh sọ, tổn thương thần kinh tự động các tạng, xơ vữa động mạch, tắc mạch, nhồi máu cơ tim, tổn thương xương khớp, loét và dẫn tới hoại tử bàn chân... Nguyên nhân là do khám và phát hiện muộn, hoặc do tình cờ điều trị bệnh khác rồi mới phát hiện mắc ÐTÐ. Theo phân loại của Hiệp hội ÐTÐ quốc tế và Tổ chức Y tế thế giới, tỷ lệ mắc bệnh ÐTÐ ở Việt Nam nằm trong khu vực hai (từ 2 đến 4,99%), giống các nước khác trong khu vực: Thái-lan, Trung Quốc, In-đô-nê-xi-a. Người bệnh ÐTÐ là nguyên nhân hàng đầu gây các biến chứng và tử vong do bệnh tim mạch, tăng huyết áp, tổn thương võng mạc, suy thận. Chi phí điều trị căn bệnh này cao gấp từ hai đến bốn lần so với người không bị ÐTÐ.
ÐTÐ được xem là"kẻ giết người thầm lặng", gia tăng một cách chóng mặt với tốc độ phát triển gấp sáu lần bệnh tim mạch. Chính vì vậy, cuối năm 2008, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định đưa bệnh ÐTÐ vào Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống một số bệnh xã hội, bệnh dịch nguy hiểm và HIV/AIDS giai đoạn 2006-2010. Theo đó, phấn đấu đạt 50% số người dân trong cộng đồng hiểu biết về bệnh ÐTÐ và các yếu tố nguy cơ đối với sức khỏe; giảm tỷ lệ mắc bệnh không được phát hiện trong cộng đồng xuống dưới 60%; xây dựng, triển khai và duy trì mô hình quản lý bệnh ÐTÐ trên phạm vi cả nước...
Quyết liệt triển khai các biện pháp
Sau hơn một năm triển khai, tuy đã đạt kết quả bước đầu, nhưng dự án tổ chức mạng lưới các cơ sở y tế chuyên ngành nội tiết đang có nhiều"lỗ hổng". TS Nguyễn Minh Quang, Phó Giám đốc Bệnh viện Nội tiết T.Ư cho biết: Tại tuyến trung ương, ngoài Bệnh viện Nội tiết T.Ư thì chỉ một số bệnh viện lớn mới có khoa nội tiết độc lập, như Bạch Mai, Chợ Rẫy, T.Ư Huế, Việt Tiệp Hải Phòng... Ở bệnh viện đa khoa tuyến tỉnh thì hầu như không có khoa nội tiết riêng để quản lý người bệnh ÐTÐ. Cả nước chỉ có ba tỉnh có bệnh viện nội tiết, chín tỉnh có trung tâm nội tiết. Nguồn nhân lực chuyên ngành nội tiết cũng rất thiếu. Hiện nay các trường đại học y - dược trên toàn quốc đều không có bộ môn chuyên ngành đào tạo riêng về nội tiết (trừ Trường đại học Y dược TP Hồ Chí Minh). Nguồn nhân lực bổ sung chủ yếu là các bác sĩ nội khoa, nhi khoa nên kiến thức chuyên ngành còn hạn chế. Vì vậy đến nay chúng ta chưa có bác sĩ chuyên khoa nội tiết theo đúng tiêu chuẩn chung quốc tế. Nếu tính theo tiêu chuẩn quy ước của Việt Nam thì cả nước có 186 bác sĩ có bằng sau đại học về chuyên ngành nội tiết, chiếm 4,5% tổng số bác sĩ nội chung (số cán bộ này tập trung chủ yếu tại các thành phố lớn). Theo tiêu chuẩn quy ước, có 590 bác sĩ nội khoa, nhi khoa... được coi là bác sĩ nội tiết, chiếm 14,4%.
Ðể đạt các mục tiêu đề ra, mạng lưới từ trung ương xuống địa phương cần phải nỗ lực triển khai quyết liệt các biện pháp. TS Nguyễn Thị Xuyên, Thứ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh: Cần đẩy mạnh công tác sàng lọc phát hiện sớm người mắc bệnh trong cộng đồng để quản lý, theo dõi và điều trị. Song song với công tác sàng lọc, phát hiện sớm xây dựng cho được bản đồ dịch tễ học về tỷ lệ ÐTÐ và rối loạn chuyển hóa của Việt Nam để từ đó có chiến lược đối phó phù hợp. Bên cạnh đó, tăng cường công tác truyền thông đến được với người dân để nâng cao sự hiểu biết, ý thức, thái độ và thực hành của người dân trong việc phòng, chống bệnh ÐTÐ. Mỗi tỉnh, thành phố xây dựng thí điểm một số điểm hay một huyện về quản lý người tiền ÐTÐ và người bệnh ÐTÐ, trên cơ sở đó, rút kinh nghiệm cho hoạt động phòng, chống ÐTÐ trong những năm tiếp theo. Trong giai đoạn hiện nay, mỗi tỉnh nên có từ một, hai phòng tư vấn quản lý các người tiền ÐTÐ và người bệnh ÐTÐ. Các địa phương cũng cần nghiên cứu mô hình mạng lưới theo dõi và quản lý người bệnh ÐTÐ như thế nào cho phù hợp. Ðối với những tỉnh đông dân thì nên thành lập bệnh viện nội tiết, còn những địa phương số dân ít thì nên dừng lại ở mô hình trung tâm nội tiết.
ÐTÐ trở thành bệnh không lây có xu hướng phát triển nhanh nhất hiện nay. Chính vì vậy, ngoài sự cố gắng của cơ quan chuyên môn, mọi người dân cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng bệnh, mà trước tiên là thực hiện chế độ ăn uống khoa học, đủ dinh dưỡng.
Làm giả giấy ra viện
Ngày 23/4, Giám đốc Công an tỉnh Thái Bình đã chỉ đạo các phòng nghiệp vụ xác minh đơn tố giác làm giấy ra viện giả tại Bệnh viện Ða khoa tỉnh, phát hiện 39 giấy ra viện giả. Bước đầu điều tra làm rõ hai đường dây làm giả giấy ra viện để làm thủ tục hưởng chế độ chất độc da cam. Ðã khởi tố một vụ, hai bị can ở Quỳnh Phụ, thu 12 giấy ra viện giả. Ðang củng cố hồ sơ truy tố một vụ, một đối tượng ở Thái Thụy .
Hà Nội mới
Chi trả viện phí trọn gói giảm phiền hà cho dân
Bệnh viện Thanh Nhàn là một trong hai bệnh viện của Hà Nội đang thực hiện thí điểm đề án chi trả viện phí trọn gói ở chuyên khoa Sản, Ngoại tổng hợp, Nội tổng hợp và Nhi. Qua 4 tháng triển khai (từ ngày 1/12/2009) đến nay đã có 399 bệnh nhân ra viện được tính viện phí theo hình thức này, trong đó có 341 bệnh nhân BHYT và 58 bệnh nhân không có BHYT.
Ông Đặng Văn Chính, Giám đốc bệnh viện cho biết, đề án đã giúp bệnh viện chủ động hơn trong công tác quản lý, điều hành; giảm bớt phiền hà cho nhân dân trong việc thanh toán, làm thủ tục nhập và ra viện; góp phần giảm ngày điều trị trung bình, giảm chi phí cho bệnh nhân.
Phấn đấu 97% trạm y tế có bác sĩ khám bệnh
Ông Nguyễn Khắc Hiền, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội cho biết, từ nay đến hết năm 2010, ngành phấn đấu đạt được mục tiêu 97% trạm y tế có bác sỹ khám, chữa bệnh. Sở cũng đang thực hiện quy hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, lựa chọn cán bộ có trình độ chuyên môn, ngoại ngữ để gửi đi đào tạo ở nước ngoài nhằm phục vụ cho các đề án phát triển kỹ thuật - dịch vụ trình độ cao.
Hiện nay, toàn thành phố có 1.997 bác sỹ, trong đó bác sỹ khối bệnh viện công lập chiếm hơn 80%, bệnh viện tuyến huyện là 13%. Đáng lưu ý là cơ cấu điều dưỡng viên, kỹ thuật viên, nữ hộ sinh tại các tuyến bệnh viện đều không đạt mức so với quy định.
An ninh Thủ đô, Tiền phong
Bệnh nhi đến khám tăng kỷ lục
Trong tuần qua tại BV Nhi Trung ương, số trẻ đến khám bệnh đã tăng ở mức kỷ lục từ đầu năm 2010. Bên cạnh các bệnh thông thường, bắt đầu xuất hiện một số ca viêm não, sốt do lao màng não nhập viện.
Khám cả ngày lẫn đêm
Theo kinh nghiệm của các bác sĩ tại BV Nhi Trung ương, quãng thời gian mùa xuân sau Tết Nguyên đán luôn có số trẻ nhập viện ít nhất trong năm, nhưng đến tuần qua, số trẻ bị bệnh vào khám đã tăng cao nhất từ đầu năm 2010 đến nay, ngang bằng các tháng còn lại.
Tại Khoa Khám bệnh, những tuần trước đó lượng bệnh nhân giao động ở mức 1.500-1.700 bệnh nhi/ngày, thế nhưng trong tuần qua số trẻ đến khám luôn ở mức trên dưới 2.000 trẻ/ngày. Bác sĩ Cấn Phú Nhuận, Trưởng khoa Khám bệnh, BV Nhi Trung ương cho biết, ngày cao điểm nhất là 21/4, do thời tiết rất khó chịu vì nắng nóng đến sau một đêm mưa to, bệnh nhân vào khám lên đến gần 2.400 trẻ. Do bệnh nhi quá đông, các bác sĩ hiện không còn khái niệm trực đêm nữa mà thành “làm đêm”, vì mỗi tối vẫn có khoảng hơn 200 trẻ tới khám bệnh. Bình thường vào ca trực đêm, ê kíp trực chỉ phục vụ các ca cấp cứu nhưng để đáp ứng được nhu cầu bệnh nhân nên hiện nay, bộ máy khám bệnh, siêu âm, xét nghiệm của khoa vào buổi tối vẫn vận hành đầy đủ như ban ngày.
Đáng nói, tình trạng phó mặc con trẻ cho ông bà hoặc người giúp việc chăm sóc ngày càng phổ biến, dẫn đến nhiều hệ quả khi trẻ bị ốm. Có rất nhiều trường hợp bố mẹ đưa con vào khám nhưng khi bác sĩ hỏi thì không nắm được triệu chứng bệnh của con, cũng có nhiều trường hợp chỉ có người giúp việc hoặc ông bà đưa trẻ đến khám, không kể được các biểu hiện gần nhất của trẻ. Ngoài ra, tình trạng tự ý điều trị, lạm dụng thuốc, lạm dụng các thiết bị sinh hoạt hiện đại như điều hòa không khí, tủ lạnh, quạt… vẫn là “căn bệnh trầm kha”.
Số bệnh nhân đến khám đông khiến lượng bệnh nhân nhập viện điều trị những ngày qua cũng tăng mạnh. Các khoa hô hấp, tiêu hóa, truyền nhiễm, sơ sinh rơi vào tình trạng quá tải nặng nề. TS Lê Thanh Hải - Phó Giám đốc BV Nhi Trung ương cho biết, số lượng bệnh nhân đến khám và điều trị tại BV đã tăng hơn 10% trong mấy ngày nắng nóng, thời tiết bất thường vừa qua. Bình thường số bệnh nhi nội trú chỉ xấp xỉ 1.000 thì tuần qua tăng lên 1.200 - 1.300 bệnh nhi. Trẻ tới khám chủ yếu mắc các bệnh đường hô hấp, tiêu chảy, bệnh ngoài da…
Bắt đầu có các ca viêm não
Theo TS Hải, ngoài những bệnh thông thường nói trên, trong tuần qua tại BV đã lác đác có một số ca viêm não, sốt do lao màng não vào viện. Mặc dù tỷ lệ trẻ bị mắc các bệnh viêm não trong những năm gần đây đã giảm rõ rệt do tỷ lệ được tiêm vaccine phòng bệnh này tăng mạnh, tuy nhiên năm nào BV cũng vẫn tiếp nhận hàng trăm bệnh nhi nhập viện do viêm não. Bệnh này thường phát triển mạnh vào mùa hè, khi thời tiết nắng nóng, do đó có thể trong thời gian tới sẽ có nhiều ca nhập viện hơn.
Riêng các trường hợp trẻ bị sốt do lao màng não, nếu không được điều trị kịp thời thì tỷ lệ tử vong rất cao (trên dưới 40%). Bệnh này dễ mắc ở trẻ từ 2-4 tuổi. Do triệu chứng bệnh này dễ gây nhầm với cảm cúm thông thường nên các bậc phụ huynh dễ chủ quan, không kịp thời đưa trẻ đến cơ sở y tế điều trị, dẫn đến bệnh nặng. Các bác sĩ cho biết, giai đoạn đầu rất khó nhận biết bệnh sốt do lao màng não với cảm cúm thông thường qua các biểu hiện. Tuy nhiên, khi mắc bệnh, nếu để ý sẽ thấy trẻ khó chịu, khó tính, ngủ không đẫy giấc, chán ăn, gầy sút cân và ngủ gật. Nặng hơn, triệu chứng cũng rõ ràng hơn như trẻ bị cứng gáy và các cơ chân tay, lưng, các cơn sốt xảy ra liên tục trong ngày…
Về tình trạng tự ý điều trị, lạm dụng thuốc, TS Lê Thanh Hải cảnh báo, trong thời gian qua có rất nhiều cha mẹ phụ huynh tự ý mua thuốc về cho con uống dẫn tới việc trẻ bị dùng kháng sinh nặng quá sớm, phổ biến nhất là lạm dụng thuốc hạ sốt. Hậu quả là bệnh của trẻ càng nặng, nguy hiểm hơn trẻ còn có thể bị ngộ độc gan, suy gan. Vì thế, khi trẻ có các dấu hiệu sốt, mệt mỏi, khó chịu bất thường thì cần được đưa ngay đến các cơ sở y tế để được phát hiện, điều trị kịp thời, hạn chế việc tự ý mua thuốc về điều trị cho trẻ không theo hướng dẫn của bác sĩ khám.
An ninh Thủ đô
Sẽ sửa Luật Dược để bình ổn giá thuốc
TS Trương Quốc Cường, Cục trưởng Cục Quản lý dược, Bộ Y tế cho biết, sau cuộc làm việc với Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội về những vấn đề liên quan đến giá thuốc, Bộ Y tế sẽ có những kiến nghị điều chỉnh một số quy định trong Luật Dược 2005 để giá thuốc được ổn định hơn.
Chẳng hạn, theo quy định của Luật Dược năm 2005… các cơ sở sản xuất, nhập khẩu phải kê khai giá thuốc trước khi lưu hành trên thị trường, khi thay đổi giá phải được kê khai lại với cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền. Quy định này đang bộc lộ nhiều kẽ hở để các doanh nghiệp “lách”. Chẳng hạn, khi nhập khẩu thuốc doanh nghiệp chỉ khai báo giá CIF với cơ quan hải quan rồi đưa ra thị trường. Cơ quan quản lý giá thuốc chỉ tiến hành hậu kiểm, do số đăng ký thuốc kéo dài trong 5 năm nên có khi phát hiện sai phạm thì thuốc cũng hết thời hạn...
TS Cường cho biết thêm, giá thuốc trong nước hiện bình ổn nhưng ở mức cao. Cục Quản lý dược sẽ tập trung kiểm soát giá 100-200 hoạt chất có số lượng người sử dụng lớn, điều trị những bệnh thiết yếu nhất, thuốc bị độc quyền, bị làm giá... Thuốc được quản lý giá sẽ bị áp đặt thặng số lãi trần, mục tiêu là chia thặng số lãi trần từ nhập khẩu đến bán buôn, bán lẻ.
Hình thành mạng lưới chăm sóc trẻ em tại cộng đồng
UBND TP Hà Nội vừa có Kế hoạch tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em trên địa bàn. Theo đó, để tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, trách nhiệm và hành động trong việc bảo vệ, chăm sóc trẻ em, thành phố đã đề ra một số giải pháp, đặc biệt chú trọng tăng đầu tư các nguồn lực cho công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em.
Thành phố yêu cầu kiện toàn, củng cố đội ngũ cán bộ làm công tác bảo vệ chăm sóc trẻ em các cấp, đặc biệt là cấp cơ sở, hình thành mạng lưới bảo vệ chăm sóc trẻ em tại cộng đồng. Ngoài ra, Hà Nội đặt mục tiêu đổi mới nâng cao chất lượng công tác quản lý Nhà nước về bảo vệ, chăm sóc giáo dục trẻ em với nhiều hoạt động như đẩy mạnh công tác truyền thông, giáo dục, vận động toàn xã hội cùng tham gia bảo vệ, chăm sóc trẻ em; giáo dục, trang bị kỹ năng sống cho trẻ...
Giá thuốc không thể vô lý hơn!
Trong suốt một thời gian dài, giá thuốc chữa bệnh “nhảy múa” loạn xạ; chất lượng thuốc nội - ngoại lẫn lộn. Tình trạng khó kiểm soát thuốc lậu (không dám tem) và “lên đời” thuốc nội thành thuốc ngoại đã và vẫn diễn biến phức tạp. Người dân hầu như “mù tịt” thông tin chủng loại, giá cả, chất lượng thuốc, còn các cơ quan chức năng thì loay hoay không thể giải quyết tận gốc vấn đề nhức nhối này.
Câu hỏi đã được đặt ra trên diễn đàn báo chí từ năm 2003-2004, đến nay vẫn còn “nóng hổi”: Tại sao có một số công ty phân phối dược phẩm trở thành công ty duy nhất được hưởng đặc quyền trực tiếp phân phối thuốc nhập khẩu, từ đó có cơ hội “làm mưa làm gió” trên thị trường tân dược? Chính sự độc quyền này đã “đẻ” ra nạn hoa hồng - lót tay cho bác sỹ và nhiều hệ lụy khác, trong đó có thủ đoạn né thuế tinh vi và làm giá công khai. Bản thân một số người buôn bán thuốc Tây ở TP.HCM thừa nhận, cơ quan chức năng rất khó kiểm soát được giá thuốc hiện nay vì lực lượng thanh tra, kiểm tra rất mỏng.
Nếu là dân buôn thuốc Tây mua hàng tại chợ trung tâm tân dược thì giá sẽ chênh lệch với người dân đi mua lẻ từ 12-14%. Còn giá tại các nhà thuốc bán lẻ thì loạn xạ hơn, muốn “hét” bao nhiêu, người bệnh cũng phải “ngậm đắng” bỏ tiền ra mua. Pháp lệnh Giá quy định, nếu như doanh nghiệp, nhà thuốc có niêm yết giá và bán đúng giá niêm yết thì cơ quan không xử phạt. Pháp lệnh là một chuyện, nhưng việc mua bán tại chợ thuốc buôn, các nhà thuốc vẫn có thể bán thấp hoặc cao hơn giá niêm yết. Thậm chí việc niêm yết chỉ chiếu lệ, đối phó với cơ quan quản lý.
Buôn bán mà ngay thẳng thì làm sao sống được? Luật Dược quy định: thuốc trước khi lưu hành trên thị trường phải được cơ sở sản xuất, nhập khẩu kê khai giá và khi thay đổi giá thuốc phải được kê khai lại với cơ quan Nhà nước, bảo đảm giá thuốc không cao hơn giá tại các nước trong khu vực có điều kiện y tế, thương mại như Việt Nam. Cơ sở sản xuất, nhập khẩu thuốc phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về mức giá kê khai. Có thể nói đây là một quy định “không giống ai”, bởi trên thế giới, khi một doanh nghiệp nhập thuốc về, người ta kê khai giá nhập khẩu tại hải quan (giá gốc, bảo hiểm, cước vận chuyển). Sau đó Hiệp hội quản lý dược hoặc Chính phủ sẽ có quy định chi tiết về tỷ lệ phần trăm được phép tăng cho mọi loại thuốc nhập khẩu.
Hơn 10 năm trước, thuốc ở Việt Nam khá rẻ bởi các công ty dược Việt Nam mua thẳng từ nước ngoài về. Còn 10 năm trở lại đây, Bộ Y tế cho phép Công ty Zuellig Pharma độc quyền phân phối nhiều loại thuốc nhập khẩu vào Việt Nam. Hiện nay nước ta có gần 10.000 loại thuốc nhập khẩu với 900 hoạt chất. Một dược sỹ, nguyên Giám đốc Yteco cho rằng, ở tầm vĩ mô, Bộ Y tế cần quản lý giá đầu vào, đồng thời quản lý giá bán lẻ. Hiện Nhà nước chưa có quy định thặng số bán buôn, bán lẻ cũng như chưa quy định bán buôn được phép tối đa bao nhiêu, bán lẻ là bao nhiêu, thì Thanh tra dược cũng chẳng có cớ gì để xử lý các công ty bán buôn.
Những bất cập trong quản lý giá thuốc đã được nhiều chuyên gia cảnh báo nhưng vẫn chưa được điều chỉnh. Nhiều ý kiến cho rằng Nhà nước phải kiểm soát giá thuốc nhập khẩu mà trong nước không thể sản xuất được. Đối với ngành y tế, cần có một Hội đồng dược tại Bộ Y tế. Hội đồng gồm những người có uy tín nhưng không phải công chức. Hội đồng này sẽ ấn định chi phí và lợi tức để cho ra một giá thành hợp lý. Hội đồng dược sẽ có trách nhiệm đặt câu hỏi để các công ty dược giải trình. Trong trường hợp chỉ có một công ty bán thuốc đó, Nhà nước phải đại diện nhân dân trả giá. Hàng triệu người dân phải gánh chịu giá thuốc cao vô lý. Đã có nhiều cuộc thanh tra giá thuốc nhưng đâu vẫn hoàn đấy. Giá thuốc cao và các khoản “hoa hồng” đang… bóp chết y đức.
Bắc Hà, Lào Cai - Bùng phát bệnh thủy đậu và quai bị
Ngày 23/4, theo số liệu thống kê của Trung tâm Y tế dự phòng huyện Bắc Hà (Lào Cai), đã có 19 người mắc bệnh thủy đậu, 82 trường hợp mắc bệnh quai bị.
Một số địa phương ở huyện này như xã Lùng Phình, Nậm Khánh, Nậm Mòn, Bản Phố, Tà Chải, Na Hối... số ca mắc bệnh có dấu hiệu thành dịch với số người mắc khá cao. Hiện các cơ quan chuyên ngành của huyện Bắc Hà đã chủ động phối hợp với trạm y tế các xã, nhà trường có người bị mắc các chứng bệnh này, tổ chức cách ly điều trị. Tổ chức phun khử khuẩn tại các điểm có nguy cơ lây nhiễm cao, phát động dọn vệ sinh ngoại cảnh tại một số đơn vị trường học…
Thời gian vừa qua do thời tiết thay đổi bất thường nên các chứng bệnh thủy đậu và quai bị có nguy cơ phát sinh mạnh, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe nhân dân. Bác sĩ Dương Thị Nguyệt - Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng huyện Bắc Hà cho biết: So với các năm trước, tỷ lệ mắc bệnh thủy đậu và quai bị trên địa bàn huyện có dấu hiệu tăng đột biến. Cùng với đó nhận thức về cách phòng, chống dịch bệnh ở một bộ phận nhân dân không cao nên khi xảy ra bệnh, khả năng lây truyền là rất lớn. Người dân được khuyến cáo phải giữ vệ sinh, thường xuyên tắm rửa bằng xà phòng hàng ngày. Đặc biệt chú ý, theo dõi đến trẻ em nếu phát hiện thấy những dấu hiệu nghi ngờ như: sốt cao, mụn nước ửng đỏ xung quanh hay có mủ phải báo cáo ngay với chính quyền địa phương để chữa trị kíp thời, tránh để ủ bệnh và lây lan ra cộng đồng.
Thanh niên, Tuổi trẻ
Dịch tả lây lan vùng biên
Chỉ trong vòng 2 tháng rưỡi tại vùng biên giới huyện An Phú (An Giang) đã có hơn 250 người mắc tiêu chảy cấp, trong đó gần 20 người bị nhiễm tả. Còn tại Campuchia đã có trường hợp tử vong.
Theo nhận định của ngành y tế, dịch tả đang diễn biến hết sức phức tạp và có nguy cơ lây lan trên diện rộng, nhất là các tỉnh có đường biên giới với Campuchia. Trong đó, huyện An Phú (An Giang) có chung đường biên giới và nguồn nước, dân cư ven biên qua lại hằng ngày khiến dịch tả có thể theo đó luồn sâu vào nội địa mà không thể kiểm soát nổi.
Lây lan từ thức ăn, nguồn nước
Ca bệnh đầu tiên được phát hiện vào ngày 15/1. Khi đó, Bệnh viện đa khoa huyện An Phú tiếp nhận bệnh nhân Nit (9 tuổi, ngụ tại huyện Angkor Borei, tỉnh Takéo, Campuchia) bị tiêu chảy cấp, trong tình trạng trụy tim mạch, huyết áp bằng 0. Sau khi lấy mẫu xét nghiệm, kết quả Nit dương tính với phẩy khuẩn tả. Trong ngày 17/1, Bệnh viện An Phú tiếp nhận bệnh nhân Việt Nam đầu tiên tên Nguyễn Thị Hiền (thường sang Campuchia mua bán) bị tiêu chảy cấp. Những ngày tiếp theo đều có bệnh nhân tiêu chảy cấp từ Campuchia sang nhập viện, điều trị tại Bệnh viện đa khoa huyện An Phú. Lo ngại dịch bệnh có thể tràn sang biên giới, Trung tâm Y tế huyện An Phú đã sang tận nơi cư ngụ của các bệnh nhân để tìm hiểu nguyên nhân. Kết quả cho thấy, trước đó, các bệnh nhân đều có ăn hến sống phơi khô và sử dụng chung nguồn nước sông không hợp vệ sinh. Trung tâm Y tế An Phú, nhận định các trường hợp bệnh nhân Việt Nam mắc bệnh là do tiếp xúc trực tiếp với người Campuchia bị bệnh nên bị lây.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, tại các xã ven biên giới huyện An Phú, nhiều người dân Campuchia sinh sống bằng nghề cào hến và mang sang các chợ ở An Phú bán. Mỗi ngày có đến hàng trăm ký hến được tiêu thụ ở khu vực này. Trong khi đó, hến đã được xác định là một trong những tác nhân gây bệnh và sinh sống trong nguồn nước gây bệnh nhưng vẫn được bán tràn lan. Hơn nữa, huyện An Phú và các huyện đầu nguồn của tỉnh An Giang hứng trọn nguồn nước sông từ thượng nguồn Campuchia đổ về nên nguy cơ lây lan dịch bệnh là rất lớn. Kết quả xét nghiệm mẫu nước sông của huyện An Phú cũng đã xác định có phẩy khuẩn tả. Trong khi rất nhiều nơi người dân vẫn còn thói quen sử dụng nước sông để nấu ăn, uống, sinh hoạt và một số nơi chưa có nước sạch sử dụng. Đến nay, toàn huyện đã có 223 ca tiêu chảy cấp, trong đó có 5 ca mắc tả thuộc các xã Phú Hội, Phú Hữu, Khánh Bình và thị trấn Long Bình. Ngoài ra, Bệnh viện An Phú còn tiếp nhận 27 ca bệnh từ Campuchia sang điều trị, trong đó có 12 ca nhiễm tả. Bác sĩ Võ Huy Danh, Phó giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh An Giang, nhận định: Gần như chắc chắn bệnh tiêu chảy cấp và tả ở huyện An Phú do lây lan từ dịch bệnh ở Campuchia sang. Thông tin chính thức chúng tôi làm việc với phía Campuchia là 1 ca tử vong và 118 ca mắc tả”.
Khó kiểm soát
Sau khi xuất hiện các ca dương tính với khuẩn tả, Trung tâm Y tế huyện An Phú đã tăng cường giám sát, phát hiện bệnh để điều trị kịp thời. “Cán bộ y tế tiến hành cấp Cloramine B cho bệnh nhân và người dân các địa phương có dịch. Do nguồn nước sông trên địa bàn chịu ảnh hưởng trực tiếp từ Campuchia nên tại các nhà máy cung cấp nước trên địa bàn toàn huyện đều được kiểm tra mẫu hằng ngày. Ngoài ra, chúng tôi tăng cường vận động người dân hạn chế sử dụng nước sông, nếu dùng phải nấu chín. Tuy nhiên, phần lớn người dân chưa nhận thức được mối nguy hiểm này”, bác sĩ Danh nói. Điều khiến ngành y tế tỉnh An Giang lo ngại nhất là chuyện giao lưu mua bán, qua lại biên giới của người dân hai nước Việt Nam - Campuchia quá dễ dàng khiến việc kiểm soát dịch bệnh gặp khó khăn. Ông Danh băn khoăn: “Tại các cửa khẩu đều có lực lượng y tế giám sát đồng thời các lực lượng kiểm dịch quốc tế, lực lượng hỗ trợ như hải quan, biên phòng cũng chung tay chống dịch. Song, hầu hết người qua lại biên giới ít khi đi qua cửa khẩu. Ví dụ mỗi ngày có hơn 1.000 học sinh Việt kiều sang Khánh Bình, Khánh An đi học, làm sao kiểm soát nổi”.
Theo bác sĩ Danh, việc cần làm hiện nay là chủ động đối phó với dịch bệnh trong nội địa và sẵn sàng tiếp nhận, điều trị tại chỗ khi phát hiện có bệnh, có dịch.
Nguy cơ bùng phát dịch tả rất cao
Hôm 23/4, Thứ trưởng Bộ Y tế Trịnh Quân Huấn cho biết Bộ đã yêu cầu Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư tiến hành nghiên cứu về biến đổi của vi khuẩn tả gây bệnh tại một số địa phương vừa qua. Việc này được tiến hành trên cơ sở so sánh gien của chủng gây tả hiện tại với chủng vi khuẩn tả từng gây bệnh trong các năm trước được lưu giữ. Qua đó xác định nguồn gốc của vi khuẩn này (là các chủng từng gây bệnh của các vụ dịch cũ hay chủng mới biến đổi, xâm nhập). Ông Huấn cho rằng không loại trừ khả năng vi khuẩn tả có thể tồn tại trên các loài nhuyễn thể lâu hơn thay vì tồn tại từ 20-30 ngày như đã được biết. Mặc dù các ổ dịch nhỏ, rải rác ở An Giang, Hải Dương, Hà Nội vừa qua đã được khống chế nhưng nguy cơ bùng phát vẫn rất cao nếu không đảm bảo được nguồn nước sạch và vệ sinh thực phẩm.
TP.HCM tập trung khống chế nguồn bệnh trên xóm ghe ở Q.7
Chiều qua, 23/4, tin từ Sở Y tế TP.HCM cho biết vừa phát hiện thêm hai trường hợp dương tính với phẩy khuẩn tả, đó là một nữ bệnh nhân 19 tuổi, và một em bé 18 tháng tuổi, cả hai cùng sống trên xóm ghe (xóm có 14 ghe, 51 người, dọc sông ở đường Trần Xuân Soạn, P.Tân Thuận Tây, Q.7), nơi đã có hai ca mắc tả (Báo Thanh Niên đã thông tin). Hiện tất cả các bệnh nhân sức khỏe đã ổn định. Như vậy, từ đầu tháng 4 đến nay, TP.HCM đã có 9 trường hợp mắc bệnh tả. Theo bác sĩ Phan Văn Nghiệm - Trưởng phòng Nghiệp vụ y (Sở Y tế) - ổ dịch ở Q.5 và Q.8 đã được khống chế (đã qua 15 ngày không có ca bệnh mới); riêng ổ dịch mới trên xóm ghe ở Q.7 nói trên, ngành y tế đang phối hợp với các sở, ngành để tập trung khống chế bệnh, vì đặc điểm khu sông nước rất dễ làm lây lan mầm bệnh, và các hộ dân sống trên ghe phần lớn là người đến từ nhiều tỉnh, trong đó có An Giang (nơi có mầm bệnh).
Khoảng 50% dân An Phú sử dụng nước sông
Bác sĩ Võ Huy Danh, Phó giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh An Giang, cho biết mặc dù kết quả xét nghiệm mẫu nước sông của huyện An Phú bị nhiễm phẩy khuẩn tả, nhưng hiện có khoảng 50% dân trong huyện này còn sử dụng nước sông này để nấu ăn, uống, sinh hoạt hằng ngày. Để giảm nguy cơ nhiễm bệnh, chính quyền các địa phương đã phối hợp với ngành y tế tổ chức tuyên truyền vận động người dân ăn chín, uống sôi và cấp phát đủ thuốc Cloramine B để xử lý nước trước khi sử dụng.
Khoa học và Đời sống
Những bất cập trong kiểm định thuốc
Quy định một mẫu thuốc không đạt chất lượng là cả lô thuốc đó bị đình chỉ lưu hành khiến một số đơn vị sản xuất cho rằng hơi chặt chẽ, có thể gây thiệt hại lớn về kinh tế và cả danh dự, uy tín cho nhà sản xuất. Bởi lẽ, đôi khi thuốc không đạt chất lượng là do bảo quản không tốt trông khâu lưu thông. Hơn nữa, thuốc là sản phẩm đặc biệt, liên quan đến sức khỏe con người. Vậy việc chặt chẽ trong quy định là cần thiết hay điều đó quá khắt khe?
Kỳ 1: Một mẫu không đạt, đình chỉ cả lô!
Không ít nhà thuốc từng than trước quy định khá cứng nhắc trong quản lý thuốc. Nếu một ngày nào đó, chẳng may thuốc của mình có trong danh sách bị thu hồi mà lỗi chưa chắc thuộc về mình thì nhà thuốc đó coi như “tiêu”…