Tuổi trẻ
Có hại nếu dùng nhiều thuốc một lúc
TS Nguyễn Tuấn Dũng, khoa dược - Đại học Y dược TP.HCM, cho biết như vậy trong hội thảo khoa học ra mắt Trung tâm thuốc và theo dõi phản ứng có hại của thuốc phía Nam tổ chức tại Bệnh viện Chợ Rẫy vào ngày 31-8. Ngoài ra, TS Dũng còn đề cập những yếu tố nguy cơ khác cũng đưa đến phản ứng có hại của thuốc như tuổi quá trẻ hoặc quá già, phụ nữ có thai, bệnh mãn tính hoặc có nhiều bệnh phối hợp, thời gian sử dụng thuốc kéo dài... Tùy từng loại thuốc sẽ có những phản ứng có hại khác nhau như gây nghiện, suy gan, ung thư bàng quang, xuất huyết tiêu hóa, điếc và suy thận.
Thử nghiệm văcxin phòng sốt xuất huyết tại VN: Đang xem xét hiệu quả sinh miễn dịch
Thứ trưởng Bộ Y tế Trịnh Quân Huấn cho biết chương trình thử nghiệm văcxin ngừa sốt xuất huyết đang được triển khai giai đoạn 3 - xem xét hiệu quả sinh miễn dịch, tại hai tỉnh ở VN. Theo ông Huấn, qua hai giai đoạn đầu của đợt thử nghiệm cho thấy văcxin đảm bảo an toàn. Giai đoạn 3 được bắt đầu sau khi người tình nguyện tham gia đợt thử nghiệm được tiêm ba mũi văcxin ngừa sốt xuất huyết, mỗi mũi cách nhau sáu tháng, nhằm xem văcxin có khả năng ngừa sốt xuất huyết trong thời gian bao lâu.
* Theo quy chế về thử thuốc trên lâm sàng của Bộ Y tế, trường hợp có rủi ro với người tình nguyện tham gia thử thuốc, nếu rủi ro đe dọa tính mạng người tình nguyện, chủ nhiệm đề tài và tổ chức thử thuốc trên lâm sàng phải dừng ngay thử nghiệm trên bệnh nhân, tổ chức cấp cứu cho người bệnh. Trường hợp rủi ro ảnh hưởng đến sức khỏe, tổ chức thử thuốc phải dừng thử nghiệm, theo dõi sức khỏe người tình nguyện. Ngoài ra, tổ chức thực hiện thử nghiệm phải bồi thường thiệt hại và người gặp rủi ro được chăm sóc sức khỏe trong quá trình thực hiện thử lâm sang.
Thanh niên
Bệnh tay chân miệng đã lan rộng
Bộ Y tế vẫn cho rằng tình trạng bệnh tay chân miệng (TCM) chưa đến mức phải công bố dịch, nhưng trên thực tế, bệnh đang lan rộng ra nhiều tỉnh thành. Tại Đồng Nai lại vừa có thêm một bệnh nhi tử vong do TCM.
Tại Bệnh viện (BV) Nhi đồng 1 và BV Nhi đồng 2 (TP.HCM) mấy tuần qua vẫn luôn trong tình trạng căng thẳng. Ngày nào cũng có hơn 100 bệnh nhi mắc TCM điều trị nội trú ở mỗi nơi. Nhiều trẻ vào viện không có giường để nằm. Riêng tại BV Nhi đồng 1, lượng trẻ nhập viện chiếm 60-70% là từ các tỉnh thành khác chuyển đến. Một bác sĩ nhận định: “Tình hình vẫn còn xấu, bệnh xảy ra vẫn còn nhiều, ca mắc nặng vẫn liên tục xảy ra”.
Thêm một bệnh nhi tử vong
Tại Đồng Nai vừa có thêm một bệnh nhi tử vong do TCM, đó là bệnh nhi L.M.K (13 tháng tuổi, ngụ H.Cẩm Mỹ). Như vậy đến nay, tại Đồng Nai đã có 19 ca tử vong trong số 4.230 trẻ mắc TCM. Đây là địa phương có số mắc cao nhất cả nước (tính theo dân số). Và đáng lo hơn là tình trạng bệnh lan rộng - với 100% xã phường trên địa bàn tỉnh ghi nhận đã có ca bệnh TCM. Khoa Nhiễm BV Nhi đồng (Đồng Nai) những ngày qua cũng tiếp tục quá tải bởi bệnh TCM. Dự kiến hôm nay 1.9, y tế dự phòng tỉnh này triển khai cấp miễn phí Cloramin B cho 150 ngàn hộ gia đình có trẻ dưới 6 tuổi trên địa bàn để phòng bệnh.
Chiều qua, ông Nguyễn Văn Bình, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết: “Đến nay cả nước ghi nhận hơn 38.000 ca mắc TCM, 88 trường hợp tử vong, bệnh đã lan ra 59 tỉnh thành. Bình quân mỗi tuần cả nước có 2.000 ca mắc mới”. Tuy nhiên, đó chỉ là con số ngành y tế thống kê lượng bệnh nhi nhập viện điều trị nội trú, chứ không thống kê đến khám và điều trị ngoại trú…
Lan rộng do lơ là phòng chống?
Hôm 20.8, khi Bộ Y tế quyết định không công bố dịch TCM vì cho rằng, tình hình bệnh đang lui dần, không còn ổ dịch, lúc đó cả nước chỉ có hơn 33 ngàn ca mắc, 83 ca tử vong, và chỉ 50 tỉnh thành có bệnh. Nhưng, những ngày sau đó, tình hình bệnh TCM vẫn liên tục hoành hành. Điều khiến các bác sĩ trực tiếp làm chuyên môn lưu tâm đó là, chỉ trong vòng 10 ngày (từ ngày Bộ Y tế nói "không" với dịch) bệnh TCM đã lan rộng ra thêm đến 9 tỉnh thành (bình quân gần 1 ngày lan ra thêm 1 tỉnh thành); và cứ 2 ngày lại có 1 ca tử vong (10 ngày có thêm 5 ca tử vong)!
Điều đáng lo là, đỉnh cao đợt 2 của bệnh theo chu kỳ trong năm sẽ bắt đầu từ tháng 9. “Người dân cần cảnh giác phòng bệnh cho chính trẻ em của gia đình mình, đừng tưởng ngành y tế không công bố dịch mà lơ là trong phòng bệnh”, một bác sĩ chuyên về bệnh nhiễm tại TP.HCM nói. Thứ trưởng Bộ Y tế Trịnh Quân Huấn đánh giá: “Việc chủ động giám sát dịch vừa qua của các tỉnh thành còn hạn chế. Đến thời điểm này, vẫn còn nhiều địa phương chưa gửi báo cáo về kế hoạch phòng chống dịch theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng”.
Trẻ nhiễm bệnh tay - chân - miệng nghỉ 7 - 10 ngày
Sở GD-ĐT TP.HCM cho biết sẽ tăng cường phòng chống dịch bệnh tay chân miệng, sốt xuất huyết trong trường học. Sở GD-ĐT yêu cầu các trường THPT tổ chức tổng vệ sinh toàn trường, khử khuẩn, giám sát dịch phòng học, đặc biệt là các cơ sở nội trú, bán trú, các bếp ăn tập thể của đơn vị…
Trẻ bị bệnh phải được cách ly tại nhà hoặc tại bệnh viện, không được tự ý đi học để tránh lây nhiễm cho trẻ khác. Khi phát hiện có học sinh nhiễm bệnh tại đơn vị, cần phải cách ly ngay, cho trẻ nghỉ học từ 7 đến 10 ngày, xử lý triệt để ổ dịch bằng Cloramin B theo đúng hướng dẫn. Sở GD-ĐT sẽ phối hợp với Sở Y tế thành lập đoàn đi kiểm tra giám sát việc thực hiện công tác phòng chống dịch bệnh tại các đơn vị.
Lao động
Ngộc độc thuốc, hóa chất tại Việt Nam:Thảm hoạ âm thầm do tự ý dùng thuốc
Hội Chống độc Mỹ cho biết, hằng năm ở nước này có hơn 4 triệu trường hợp ngộ độc. Ở Việt Nam, khoảng 25-30% số bệnh nhân đến bệnh viện cấp cứu là do ngộ độc cấp và số tử vong là 10-12%, trong số đó có nhiều ca bị ngộ độc thuốc. Hậu quả ngộ độc thuốc rất nặng nề như gây dị tật bẩm sinh, tàn tật vĩnh viễn, tử vong...
72% số bệnh nhân trúng độc da do thuốc không xác định được nguyên nhân
Đây là thông tin được các chuyên gia trong lĩnh vực dược, điều trị cảnh báo tại hội thảo khoa học về thông tin thuốc, cảnh giác dược được tổ chức tại BV Chợ Rẫy, TPHCM vào sáng 31.8. Theo đó, ngộ độc thuốc là do nhầm lẫn của thầy thuốc, của người bệnh hoặc do cố ý như tự tử, đầu độc... Thông thường, những trường hợp nhầm lẫn thường không nặng lắm vì được chẩn đoán sớm, đúng nên xử lý kịp thời. Còn những trường hợp cố ý thì thường rất nặng vì nạn nhân che giấu tên thuốc đã dùng, liều thuốc nhiễm độc lại quá lớn và lúc đưa đến điều trị thường đã muộn.
Theo thống kê mới nhất của BV Da liễu TPHCM, hơn 72% số bệnh nhân nhập viện vì trúng độc da do thuốc không xác định được nguyên nhân cụ thể. Điều đáng nói là hơn 1/2 trong số này đã dùng nhiều loại thuốc một lúc, trong đó có những loại lạ; 1/2 còn lại chỉ dùng một loại nhưng hoàn toàn không biết đó là thuốc gì và cũng mù mờ về cách sử dụng. Điển hình mới đây nhất là vụ ngộ độc cloramin B ở phường Bình Hòa, thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương vào ngày 29.7 đã làm 27 trẻ em mầm non phải nhập viện cấp cứu.
BS Trần Thị Thanh Thủy - Trưởng khoa Lâm sàng 1 - BV Da liễu TPHCM cho biết một trường hợp rất nặng là cụ bà bị hội chứng Lyell do dị ứng thuốc allopurinol trong quá trình điều trị bệnh gút. Sau một thời gian điều trị, bệnh nhân bị dị ứng da nổi mẩn đỏ, ngứa, viêm loét... nhưng do người nhà chủ quan nên mãi đến khi biến chứng quá nặng, chuyển sang hội chứng Lyell, toàn thân lở loét, bong tróc, tuột da nhiều vị trí thì mới vào bệnh viện. Bệnh nhân may mắn được cứu sống, nhưng quá trình điều trị vô cùng vất vả.
Hoặc trường hợp khác bệnh nhân sử dụng kháng sinh cotrim để điều trị nhiễm trùng đã bị dị ứng thuốc gây lở loét. Do không xác định được cơ thể dị ứng với loại thuốc này nên tiếp tục sử dụng. Khi bệnh chuyển biến nặng, gia đình đưa đến BV Da liễu để chữa trị thì đã quá trễ, bệnh nhân đã chuyển sang hội chứng Lyell.
Đừng chủ quan với biểu hiện bất thường sau khi uống thuốc
Theo BS Socorro Escalante – đại diện của Tổ chức Y tế thế giới tại VN, thảm họa do thuốc gây ra rất lớn lan rộng đến nhiều quốc gia. Cụ thể nhất là năm 1962, thảm họa Thalidomide là một loại thuốc an thần mạnh và chống nôn đã làm 12.000 trẻ em bị ảnh hưởng. Trong đó phần lớn bị bất thường trong cơ thể và dẫn đến tỉ lệ tử vong sớm gần 40%. Mới đây nhất tại VN, 741 trường hợp nhập viện do dị ứng một loại phấn rôm đã được phát hiện.
Các chuyên gia da liễu cảnh báo tình hình trúng độc da do thuốc còn cao, nhiều ca biến chứng nặng là do lạm dụng thuốc có xu hướng tăng, bệnh nhân không tuân thủ quá trình điều trị được chỉ định; BS khi kê toa không dặn dò, không theo dõi quá trình điều trị; bệnh nhân không đến ngay BV khi các biểu hiện dị ứng da xuất hiện...
BS Thủy khuyến cáo, nếu sử dụng loại thuốc nào đó thấy các triệu chứng bất thường như ngứa buồn nôn, da nổi mẩn đỏ, chóng mặt thì nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất để kiểm tra. BS Socorro Escalante còn cảnh báo, một nguyên nhân khác cũng thường xảy ra chính là BS truyền y lệnh cho điều dưỡng bằng miệng thông báo kê toa một loại thuốc nào đó. Điều đáng nói, các loại thuốc thường có tên gần giống nhau, hình thức cũng na ná nhau. Vì thế, khi điều dưỡng nghe lầm đã thông báo cho bệnh nhân sai tên thuốc nên dẫn đến tình trạng ngộ độc.
Sức khỏe & Đời sống
Quyết liệt hành động phòng chống bệnh tay-chân-miệng 4 tháng cuối năm
Theo thông báo của Bộ Y tế, từ đầu năm 2011 đến nay, cả nước đã ghi nhận trên 38.600 trường hợp mắc tay-chân-miệng (TCM) tại 59 địa phương, trong đó có 86 trường hợp tử vong tại 19 tỉnh/thành phố. Cục Y tế dự phòng nhận định, tình hình vẫn trong tầm kiểm soát của ngành y tế. Tuy nhiên, dự báo trong các tháng cuối năm 2011, tình hình mắc bệnh TCM còn diễn biến phức tạp. Để công tác phòng chống bệnh TCM có hiệu quả, Bộ Y tế đã quyết định thành lập Ban chỉ đạo phòng chống bệnh TCM của Bộ Y tế và tiếp tục tổ chức các đoàn đi kiểm tra, giám sát tại các tỉnh/thành phố trọng điểm; Hướng dẫn, đôn đốc Sở Y tế, Trung tâm Y tế dự phòng các tỉnh/thành phố xây dựng kế hoạch hành động phòng, chống TCM 4 tháng cuối năm.
Kỹ thuật mới phẫu thuật túi sa trực tràng
BV Đại học Y dược TP. Hồ Chí Minh là bệnh viện đầu tiên thực hiện phương pháp phẫu thuật Starr - cắt túi sa thành trước trực tràng qua ngả hậu môn. Theo TS.BS. Nguyễn Trung Tín, Phó phòng Khoa học đào tạo BV Đại học Y Dược, túi sa trực tràng thường gặp ở phụ nữ sinh con nhiều lần (trên ba lần) gây tổn thương vách âm đạo trực tràng. Có nhiều phương pháp điều trị túi sa trực tràng như người bệnh cần thay đổi chế độ ăn uống bằng chất xơ, tập thói quen đi vệ sinh vào buổi sáng, dùng thuốc, dùng thủ thuật... Tuy nhiên, có những bệnh nhân đã thất bại với những cách điều trị này, khi đó các bác sĩ mới tiến hành phẫu thuật túi sa trực tràng. Phương pháp phẫu thuật Starr sẽ cắt túi sa trực tràng qua ngả hậu môn, sau đó dùng một máy khâu nối lại.
Hà Nội mới
Bệnh viện Trung ương 108-Thay khớp miễn phí cho 80 bệnh nhân nghèo
Từ ngày 8 đến ngày 12/9, các bác sỹ của Viện Chấn thương chỉnh hình (Bệnh viện TƯ Quân đội 108) sẽ phối hợp với Tổ chức Operation Walk phẫu thuật thay khớp gối và khớp háng miễn phí cho 80 bệnh nhân nghèo, mỗi khớp trị giá từ 45 đến 80 triệu đồng.
Đây là lần thứ 3 Tổ chức Operation Walk đến Việt Nam và sẽ cùng với các bác sỹ của bệnh viện triển khai nhiều kỹ thuật mới trong lĩnh vực thay thế khớp nhân tạo như thay khớp gối bán phần, thay cả 2 khớp trong một lần mổ với những bệnh nhân có bệnh lý ở cả hai bên.
Tổ chức Operation Walk là một tổ chức từ thiện ở Los Angeles (bang California, Hoa Kỳ) đã thực hiện trên 2.500 cuộc phẫu thuật cho các bệnh nhân nghèo bị dị tật về xương, chuyển giao kỹ thuật tiên tiến trong lĩnh vực phẫu thuật thay thế khớp nhân tạo cho hàng ngàn bác sỹ của nhiều nước trên thế giới như Việt Nam, Nepal, Trung Quốc, Philippines, Peru, Mexico… Tháng 1-2010, một nhóm 60 bác sỹ tham gia Operation Walk đã đến Việt Nam để thực hiện 60 ca phẫu thuật miễn phí thay khớp háng, khớp gối cho các bệnh nhân nghèo bị dị tật về xương.
Thị trường bánh trung thu-Chungmột nỗi lo vệ sinh
Ngoài việc 63/63 tỉnh, thành phố chủ động kiểm tra công tác bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) dịp Tết Trung thu, sẽ có 6 đoàn kiểm tra liên ngành TƯ tăng cường kiểm tra tại 18 tỉnh, thành trọng điểm, như: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng, Hải Dương, Đồng Nai, Bình Dương… Liên quan đến các hoạt động này, chúng tôi đã trao đổi với ông Nguyễn Thanh Phong, Phó Cục trưởng Cục ATVSTP.
Đâu là những vấn đề cần chú trọng khi thanh, kiểm tra công tác bảo đảm ATVSTP dịp này, thưa ông?
Dịp Tết Trung thu lượng bánh cùng các sản phẩm rượu, bia, nước giải khát tăng đột biến lượng tiêu thụ. Năm nay, có cơ sở lớn sản xuất đến 2.000 tấn bánh trung thu, tăng thêm 500 tấn so với vụ trước. Điều này cho thấy sức tiêu thụ rất lớn. Ngoài ra còn có bánh trung thu nhập khẩu. Tất cả đều cần được kiểm soát chặt chẽ về chất lượng. Do đó, các đoàn kiểm tra cả TƯ và địa phương phải chú trọng điều kiện sản xuất về nhà xưởng, khu vực bảo quản bánh, bảo quản nguyên liệu; kiểm tra về nguồn gốc nguyên liệu. Đặc biệt, người trực tiếp tham gia các công đoạn làm bánh cũng cần đủ điều kiện về sức khỏe. Vì bánh trung thu, nhất là bánh dẻo được coi là "bánh tươi" có hạn sử dụng ngắn, lại qua nhiều công đoạn chế biến thủ công nên sức khỏe của người tham gia sản xuất, sự tuân thủ các điều kiện vệ sinh trong quá trình sản xuất bánh ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng sản phẩm. Chỉ riêng bàn tay bẩn cũng đã là nguy cơ cao gây ô nhiễm vi sinh cho sản phẩm. Ngoài ra, các đoàn còn kiểm tra điều kiện vệ sinh cơ sở, dụng cụ; sử dụng test nhanh để xác định có hay không các ô nhiễm vi sinh; lấy mẫu các loại bánh để xét nghiệm về đường hóa học, chất bảo quản, phụ gia thực phẩm…
Việc ghi nhãn sản phẩm cũng là vấn đề đáng lưu tâm. Thực tế trong tuần đầu kiểm tra, đã phát hiện tình trạng cơ sở sản xuất chỉ ghi hạn sử dụng trên hộp bánh nhưng trên từng bao gói của bánh lại không ghi. Điều này không đúng với quy định về nhãn mác sản phẩm.
Như ông nói, nguồn gốc nguyên liệu có vai trò quan trọng cho chất lượng của bánh. Mới đây cơ quan chức năng đã phát hiện lượng lớn trứng muối, bột có hương đậu xanh nhập không hóa đơn, chứng từ. Vậy nguyên liệu sẽ được kiểm tra như thế nào?
Để kiểm soát chất lượng bánh, ngoài việc kiểm tra các chỉ tiêu về vi sinh, điều kiện vệ sinh cơ sở, vệ sinh dụng cụ hoặc vệ sinh cá nhân… đoàn kiểm tra sẽ kiểm tra việc sử dụng phụ gia, hương liệu quá mức, ngoài danh mục cho phép và đặc biệt là nguồn gốc nguyên liệu. Quá trình kiểm tra sẽ làm rõ nguồn gốc qua hóa đơn chứng từ thể hiện nguồn cung. Các mẫu bánh sẽ được xét nghiệm. Mới đây đoàn thanh tra liên ngành TƯ đã tạm đình chỉ sản xuất một cơ sở sản xuất bánh cao cấp vì thời điểm kiểm tra đơn vị này không có hóa đơn chứng từ về nguồn gốc phụ gia.
Ông có thể đánh giá về chất lượng bánh cao cấp, bánh "sao"? Các loại bánh này có trong tầm kiểm tra hay không?
Doanh nghiệp có quyền đặt tên sản phẩm của mình theo tên nguyên liệu có trong sản phẩm bánh. Bởi để thu lợi nhuận và nâng tầm "đẳng cấp" của bánh, hiển nhiên nhà sản xuất phải thổi phồng những thành phần nguyên liệu quý hiếm có trong bánh, mặc dù những thành phần này chỉ chiếm tỷ lệ rất nhỏ. Theo đó, có thể người tiêu dùng sẽ phải trả một số tiền lớn hơn rất nhiều so với chi phí, giá trị thực của chiếc bánh. Tuy nhiên, đây là quyền lựa chọn của người tiêu dùng. Trách nhiệm của chúng tôi là kiểm tra, giám sát về chất lượng sản phẩm nên các cơ sở sản xuất bánh bình dân hay cao cấp, thủ công hay hiện đại cũng đều được kiểm tra.
Với bánh có các thành phần đặc biệt "cao lương mỹ vị" có thể xác định được thành phần cao cấp thông qua xác định các nguyên liệu. Trong trường hợp quảng bá, công bố bánh có nguyên liệu cao cấp A nhưng xét nghiệm, kiểm tra không thấy nguyên liệu này trong bánh thì sản phẩm đó không chỉ vi phạm về chất lượng mà còn vi phạm gian lận thương mại. Thanh tra cũng vừa xử lý nghiêm một khách sạn 5 sao ở Hà Nội khi phát hiện bánh cao cấp, quảng bá là thuần việt nhưng nguyên liệu, hương liệu nhập từ Trung Quốc qua một công ty ở chợ Hôm. Lỗi vi phạm ở đây trước hết là vi phạm quảng cáo không qua phê duyệt, nội dung quảng cáo về sản phẩm lại khác với bản chất của sản phẩm.
Qua nhiều vụ việc bắt giữ mỡ động vật ôi, cũ, không rõ nguồn gốc, người tiêu dùng lo ngại về nguy cơ sử dụng loại nguyên liệu kém chất lượng này cho sản xuất bánh. Chúng ta có thể kiểm tra được chính xác không?
Mỡ là một trong những thành phần chính khi sử dụng làm bánh. Các cơ quan chức năng từng bắt được các xe chở mỡ ôi, không nguồn gốc khiến người tiêu dùng lo ngại nguy cơ loại mỡ này bị tận dụng để làm bánh. Tuy nhiên, chúng ta hoàn toàn có thể sử dụng test nhanh để kiểm tra được dầu mỡ ôi khét, giúp kiểm soát tốt hơn chất lượng bánh cũng như phát hiện xử lý kịp thời các vi phạm về chất lượng.
Tôi cho rằng việc thanh, kiểm tra phát hiện sai phạm và xử phạt là biện pháp cần thiết. Nhưng công bố công khai các địa chỉ, sản phẩm vi phạm để người tiêu dùng biết sẽ có hiệu quả mạnh hơn, đó là cách trực tiếp nhất, ngắn nhất giúp người tiêu dùng tránh được những sản phẩm vi phạm hoặc những sản phẩm có gian dối.
Nghiên cứu ứng dụng phẫu thuật cắt dịch kính
Đó là đề tài khoa học do PGS.TS Đỗ Như Hơn, Giám đốc BV Mắt TƯ làm chủ nhiệm vừa được Bộ Y tế nghiệm thu.
Thực hiện từ năm 2008 tại 6 BV là Mắt Hà Nội, TƯ Quân đội 108, Mắt Nam Định, Mắt Hải Phòng, Mắt Thanh Hóa và BV Đa khoa Phú Thọ, qua 3 năm, 321 bệnh nhân đã được phẫu thuật tại các cơ sở nhãn khoa trên với tỷ lệ thành công từ 88% đến 92%; 7 phẫu thuật viên dịch kính võng mạc (DKVM) được đào tạo bài bản.
Theo ông Hơn, bệnh lý DKVM hiện chiếm 16,6% các bệnh lý gây mù và ngày càng có xu hướng gia tăng. Trong khi đó đội ngũ phẫu thuật viên DKVM ở nước ta còn thiếu và yếu; trang thiết bị chưa theo quy chuẩn và thiếu đồng bộ.
An ninh Thủ đô
Lập 6 đoàn kiểm tra bánh trung thu
UBND TP Hà Nội vừa thành lập 6 đoàn thanh tra, kiểm tra liên ngành công tác an toàn vệ sinh thực phẩm Tết Trung thu năm 2011.
Các đoàn này do lãnh đạo các Sở Y tế, NN&PTNT, Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội làm trưởng đoàn. Đoàn thanh, kiểm tra có trách nhiệm kiểm tra công tác triển khai các hoạt động vệ sinh an toàn thực phẩm trong dịp Tết Trung thu năm 2011 tại các quận, huyện, thị xã. Đồng thời, thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm trên địa bàn, xử lý và đề xuất xử lý nghiêm khắc các trường hợp vi phạm quy định của pháp luật về vệ sinh an toàn thực phẩm. Các đoàn sẽ kiểm tra đến hết ngày 15/9/2011.
Vẫn rải rác bệnh nhân nhiễm liên cầu khuẩn lợn
Theo thông tin từ BV Bệnh nhiệt đới Quốc gia, trong tháng 8 vừa qua BV này tiếp nhận mới 8 trường hợp mắc liên cầu khuẩn lợn, nâng tổng số bệnh nhân mắc và vào điều trị liên cầu khuẩn tại BV này từ đầu năm tới nay lên gần 40 trường hợp.
Bệnh nhân rải rác đến từ các tỉnh Hòa Bình, Hà Nội, Hà Nam, Hưng Yên, Bắc Giang, Thanh Hóa, Hải Dương, Ninh Bình… Đáng chú ý, nếu trước đây nguyên nhân nhiễm bệnh chủ yếu là do tiếp xúc, sử dụng các chế phẩm từ thịt lợn thiếu an toàn thì thời gian qua, có nhiều trường hợp nhiễm bệnh không rõ nguyên nhân. Theo bác sĩ Nguyễn Hồng Hà - Phó Giám đốc BV, rất có thể vi khuẩn liên cầu lợn đã lan ra môi trường và xâm nhập các loại thực phẩm khác.
Tiền Phong
Bệnh nhân Sốt xuất huyết tăng gần 19%
Theo Sở Y tế tỉnh Tiền Giang, toàn tỉnh hiện có trên 1.600 ca bệnh sốt xuất huyết, tăng 18,81% so với tuần trước.
Bệnh xảy ra ở hầu hết địa phương, nhiều nhất là huyện Cai Lậy, Cái Bè, Châu Thành và TP Mỹ Tho. Tuy không phải chu kỳ hằng năm của bệnh nhưng có nhiều ca xuất huyết độ nặng nhập viện.
Tại khoa nhi Bệnh viện Đa khoa trung tâm Tiền Giang, 2-3 trẻ phải nằm chung một giường, nhiều bệnh nhi nằm ra cả hành lang.
Gia đình & Xã hội
Tăng nguồn lực, giảm thách thức (Hướng tới kỷ niệm 50 năm ngành DS-KHHGĐ)
Tỉ số giới tính khi sinh cao, già hóa dân số tăng nhanh chưa từng có trong lịch sử; chất lượng sống người dân trước áp lực đô thị hóa, di dân...
Những thách thức mới nảy sinh này được các chuyên gia thảo luận và đặt ra các giải pháp và nhiệm vụ cấp bách tại "Hội thảo đại biểu dân cử với chính sách, pháp luật DS-KHHGĐ và chăm sóc SKSS", diễn ra trong hai ngày 31/8 và 1/9 vừa qua tại Hà Nội.
Thực trạng của thách thức
Thách thức nhìn thấy rõ nhất của công tác DS-KHHGĐ ngay tại thời điểm này, cũng như trong thời gian tới chính là quy mô dân số.
Trong suốt thời gian qua, Việt Nam đã làm tốt công tác DS-KHHGĐ, đưa tỉ lệ gia tăng dân số hằng năm bình quân trong 10 năm vừa qua giảm xuống còn 1,2%, đạt mức sinh thay thế (số con trung bình của một phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ) là 2,03 con. Tuy nhiên, số phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ đang tăng lên cùng với mức sinh ở nhiều tỉnh, thành phố còn cao đang đặt ra những thách thức lớn cho công tác dân số. Ông Nguyễn Văn Tân, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục DS-KHHGĐ cho biết, Việt Nam là quốc gia đứng thứ 13 trên thế giới về quy mô dân số nhưng lại đứng hàng thứ 5 thế giới về mật độ dân số. Mật độ dân số quá cao đã tạo ra những áp lực về môi trường sống, nhu cầu đi lại, nơi ở, trường học, khám chữa bệnh...
Tỉ số giới tính khi sinh cao và tốc độ già hóa đang tăng nhanh chưa từng có trong lịch sử là hai vấn đề tiếp theo đáng quan ngại. Ông Nguyễn Văn Tân cho hay, tính đến thời điểm Tổng điều tra Dân số và Nhà ở năm 2009, tỉ số giới tính chung toàn quốc có tăng lên ở ngưỡng 98,1 nam/100 nữ nhưng cơ cấu giới tính khi sinh là vấn đề rất đáng lo ngại. Tỉ số giới tính khi sinh tăng nhanh với những diễn biến phức tạp: Cao ở ngay lần sinh đầu, đặc biệt gia tăng ở lần sinh thứ 3, cao ở những gia đình có kinh tế khá giả và cha mẹ có học vấn...
Cùng trong bối cảnh này, vấn đề già hóa dân số đang đặt ra những thách thức về an sinh xã hội cho người cao tuổi (NCT). Theo bà Lê Thị Phương Mai - Cán bộ chương trình Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA), trong vòng 10 năm qua bức tranh già hóa dân số Việt Nam đã rõ rệt. Nếu năm 1999, nhìn trên bản đồ dân số thì già hóa dân số chủ yếu ở vùng Đồng bằng sông Hồng. nhưng đến năm 2009, già hóa dân số đã nằm gần khắp cả nước. Tỉ lệ hộ độc thân từ 65 tuổi có xu hướng tăng lên, đặc biệt ở vùng nông thôn. NCT gặp khó khăn bởi đa số họ có thu nhập thấp, thuộc diện nghèo với gánh nặng bệnh tật kép đòi hỏi phải điều trị lâu dài và tốn kém.
Những vấn đề cấp bách khác được các chuyên gia thảo luận mạnh mẽ. Đó là làm thế nào để tận dụng được cơ hội dân số vàng, giải quyết được những áp lực của di dân lên đô thị; chức năng và nhiệm vụ Tổng cục DS-KHHGĐ và Chi cục DS-KHHGĐ trong giai đoạn tới...
Đầu tư thêm nguồn lực
Những thách thức của công tác DS-KHHGĐ Việt Nam diễn ra đồng thời với bối cảnh của dân số thế giới. Bà Phương Mai (UNFPA) cho biết, chỉ trong vòng 1 tháng tới, thế giới tròn 7 tỉ người. 7 tỉ người tạo ra cơ hội lớn cho thế giới khi số thanh niên và vị thành niên - nguồn nhân lực góp phần làm thay đổi xã hội chiếm tới 1/4 dân số. Song 7 tỉ người này đang tạo ra một thách thức vô cùng to lớn, trong đó có những thách thức Việt Nam đang phải đối mặt.
Gợi ý chính sách cho các vấn đề dân số của Việt Nam, bà Phương Mai cho rằng, vấn đề ưu tiên đầu tiên là duy trì mức sinh ổn định và giảm khác biệt vùng về sinh, chết và tỉ số giới tính khi sinh. Bên cạnh đó, Việt Nam cần có chính sách phù hợp để tận dụng cơ cấu dân số vàng, chính sách an sinh xã hội cho người cao tuổi, chính sách về bình đẳng giới, phát triển vùng, địa phương, đô thị hóa. Ông Nguyễn Văn Tân đề nghị, để giảm thiểu được nguyên nhân gốc rễ của mất cân bằng tỉ số giới tính khi sinh, cần có các chính sách ưu tiên trẻ em gái. Đồng thời có các chính sách nâng cao mức sống, chất lượng giáo dục và chăm sóc sức khỏe nhân dân, để nâng cao chất lượng dân số.
Trước thực trạng đô thị hóa đang diễn ra ngày càng mạnh mẽ, Ths Nguyễn Thị Hạnh, Phó Cục trưởng Cục Phát triển Đô thị, Bộ Xây dựng cho hay, sự phát triển này đang khiến đô thị và nông thôn có sự khác biệt lớn. Đề cập đến sự mất cân đối giữa nông thôn, thành thị, giữa các vùng phát triển và chậm phát triển, bà Hạnh cho hay sự chệnh lệch về trình độ dẫn đến khoảng cách về điều kiện sống như mức sống, thụ hưởng các dịch vụ chăm sóc, y tế, giáo dục. Cùng với những bất cập này, dòng người di dân cũng đang góp phần tạo áp lực lớn lên các đô thị như Hà Nội, TP HCM, Bình Dương...
Theo ông Lê Văn Thành, Viện Nghiên cứu kinh tế TP HCM, hiện nay TP HCM tăng tỉ lệ cơ học nhanh, vượt trên tỉ lệ tăng tự nhiên của dân số thành phố. Bình quân mỗi năm thành phố tăng thêm 200.000 người dân thì có tới 130.000 - 150.000 người là dân nhập cư. Di dân là một vấn đề lớn trong quá trình phát triển kinh tế đất nước, nhưng sự di cư ồ ạt, tập trung lớn vào một số thành phố sẽ tạo nên áp lực về nơi ở, học hành, chữa bệnh, khí thải môi trường... lên nơi nhập cư. Kiến nghị cho vấn đề này, ông Thành cho rằng, cần có các chương trình cấp quốc gia nghiên cứu đồng bộ về di dân trong cả nước, trong đó có các chính sách ở tầm vĩ mô cho đối tượng người nhập cư.
Trước các ý kiến đóng góp và đề xuất, kiến nghị của các đại biểu, các chuyên gia, ông Nguyễn Văn Tiên - Phó Chủ nhiệm Ủy ban về Các vấn đề xã hội của Quốc hội nhấn mạnh đến sự quan trọng và lâu dài của công tác dân số. Theo ông, trong thời gian tới, công tác dân số cần tập trung đến vấn đề quy mô dân số, chú trọng nâng cao chất lượng dân số. Các vấn đề về cơ cấu dân số như mất cân bằng giới tính khi sinh, già hóa dân số, dân số vàng cần được ưu tiên giải quyết; tiếp tục các nghiên cứu để làm bằng chứng cho các giải pháp, kiến nghị.
GS.TS Nguyễn Đình Cử, Viện trưởng Viện Dân số và các vấn đề xã hội, Đại học Kinh tế Quốc dân: Một vấn đề được các đại biểu quan tâm là cơ cấu tổ chức của ngành dân số. Theo GS.TS Nguyễn Đình Cử - Viện trưởng Viện Dân số và các vấn đề xã hội, Đại học Kinh tế Quốc dân, sau 7 lần thay đổi bộ máy tổ chức làm công tác DS-KHHGĐ, hiện nay vẫn cần tìm kiếm mô hình hợp lý, hiệu quả. Theo ông, mô hình Trung tâm DS-KHHGĐ tuyến huyện chưa thống nhất. Một vài địa phương, Trung tâm DS-KHHGĐ trực thuộc UBND huyện (Hà Nội, Quảng Trị, Gia Lai, Bình Phước, Thái Bình), TP HCM không có Trung tâm mà do Phòng Y tế quản lý. Còn 57 tỉnh còn lại Trung tâm dân số thuộc Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh. GS.TS Nguyễn Đình Cử cũng cho rằng, công tác dân số trong thời gian tới cần được tăng cường hơn nữa về nguồn lực, đặc biệt là nhân lực.
Ông Lê Văn Thành (Viện Nghiên cứu kinh tế TP HCM): “Nếu đối với cả nước, mức sinh là mối quan tâm hàng đầu trong vấn đề phát triển dân số thì ở TP HCM vấn đề dân nhập cư đáng được đặt lên vị trí ưu tiên. Một số người không nhà, không nghề nghiệp gây nên các tiêu cực cho xã hội, phát sinh thêm nhiều khu nhà ổ chuột, các điểm tập trung tệ nạn xã hội; gia tăng áp lực lên nơi nhập cư”.
Bà Nguyễn Thị Hạnh (Phó Cục trưởng Cục Phát triển Đô thị, Bộ Xây dựng): “Vấn đề đói nghèo, tội phạm và thất nghiệp thường xảy ra ở các đô thị phát triển kinh tế nhanh nhưng thiếu cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc. Công tác lập quy hoạch và thực hiện quy hoạch đô thị cần được phối hợp từ trong quá trình nghiên cứu nhằm đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất”.
Phụ nữ Việt Nam
Phá thai bằng thuốc-Đừng chủ quan
Hiểm họa vẫn tiềm ẩn
“Đơn giản lắm, chỉ nặng hơn chuyện hàng tháng của bạn một chút thôi”... nghe cô bạn rỉ tai, Hằng như trút được gánh nặng “ngàn cân” khiến cô mất ăn mất ngủ cả tuần nay. Dù yêu nhau đã lâu và xác định chuyện lâu dài nghiêm túc, nhưng việc có một đứa trẻ trong thời điểm này với hai đứa thật quá sức. Hằng vừa phải thi “trầy vảy” qua ba, bốn vòng mới được nhận vào một công ty danh tiếng. Nếu bây giờ có bầu, sinh con thì không biết tới bao giờ cô mới có lại cơ hội như thế nữa.
Thêm vào đó, Nam, bạn trai cô, cũng mới ra trường. Cả hai đều tay trắng lập nghiệp nơi đô hội này. Như “chết đuối vớ được cọc”, Hằng ngay lập tức nhờ bạn gái chở tới hiệu thuốc. Không phải quá khó khăn, cô mua được những viên thuốc nhỏ xinh. Chúng cũng không quá đắt tiền và theo hướng dẫn của chị bán thuốc, chỉ cần qua “3 bước” đơn giản là... xong.
Cô quyết định uống những viên thuốc “bước 1”- làm bong thai, ngay khi vừa về tới nhà, rồi hồi hộp đợi qua 48 giờ nữa để thực hiện “bước 2”-thuốc tống thai ra... Tuy nhiên, không lâu sau khi uống thuốc của “bước 2”, Hằng bị đau bụng dữ dội, ra nhiều máu, phải vào bệnh viện cấp cứu. Tại bệnh viện, sau khi được cấp cứu, Hằng mới biết, cô là trường hợp băng huyết được cấp cứu kịp thời, nếu không có thể đã mất mạng rồi.
Tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương, những trường hợp như của Hằng không phải là hiếm. Lật giở chồng bệnh án đang để trên bàn, TS Tạ Thị Xuân Lan đếm sơ sơ trong vòng 1 tuần qua đã có 3 trường hợp phải vào viện để “xử lý” lại do phá thai bằng thuốc không thành công.
Mặc dù, Khoa nhiễm khuẩn của Bệnh viện Phụ sản Trung ương là tuyến cuối, thường chỉ tiếp nhận những trường hợp khó từ tuyến dưới chuyển lên, nhưng tính trung bình, mỗi tháng, Khoa tiếp nhận xử lại cho gần 20 ca tai biến nguy hiểm do tự ý dùng thuốc phá thai, hoặc do phá thai bằng thuốc tại những cơ sở y tế tư nhân không được cấp phép, thầy thuốc không được tập huấn, không có kinh nghiệm...
Tại một phòng bệnh của Khoa, chị Phương Anh vừa trải qua cuộc “làm lại” cho biết, vợ chồng chị đã có 2 con nhưng do chỉ tránh thai bằng biện pháp “truyền thống” nên không may bị vỡ “kế hoạch”. Do trước đây từng phải dùng đến “dao kéo” và nỗi sợ... bệnh viện ám ảnh, nên lần này nghe nói về phương pháp nội khoa rất “nhẹ nhàng, đơn giản” chị liền tìm đến phòng mạch tư để “giải quyết” bằng thuốc.
Vị bác sĩ ở phòng mạch sau khi thăm khám qua loa đã cho chị 2 loại thuốc uống và hẹn tái khám. Uống thuốc mấy ngày, chị bị đau bụng nhẹ, tưởng thế là “xong”, chị không tái khám như đã hẹn nữa. Không ngờ, thai chỉ sảy giữa chừng, nhau thai ra không hết, gây nhiễm trùng nặng bên trong, suýt nữa thì phải cắt cả tử cung.
Bác sĩ Lan cho biết, đã có trường hợp do áp dụng biện pháp phá thai bằng thuốc tại một phòng mạch tư khi không được siêu âm kiểm tra vị trí thai. Thai phát triển tại vết mổ cũ, gai nhau bám sâu vào niêm mạc tử cung nên thuốc phá thai làm xuất huyết ồ ạt, gây sốc.
Chỉ được dung khi có chỉ định
Theo TS Lê Hoài Chương, Phó Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Trung ương, phá thai bằng thuốc (phá thai nội khoa) là phương pháp “cho sẩy thai tự nhiên”. Từ năm 2004 phương pháp nội khoa đã được Bộ Y tế đưa vào “chuẩn quốc gia về các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản” với những quy định nghiêm ngặt như: Chỉ áp dụng cho thai dưới 49 ngày ở tuyến huyện, dưới 56 ngày ở tuyến tỉnh và dưới 63 ngày tuyến Trung ương.
Việc uống thuốc nhất thiết phải được hướng dẫn, giám sát chặt chẽ của bác sĩ ngay từ bệnh viện. Các bác sĩ chuyên khoa phụ sản thực hiện phương pháp này cũng phải được tập huấn kỹ về chuyên môn...
Ưu điểm của phương pháp nội khoa là không phải can thiệp ngoại khoa vào buồng tử cung như biện pháp hút thai. Do vậy, ít dẫn đến các tai biến như: Nhiễm trùng, chảy máu tử cung, thủng tử cung, biến chứng vô sinh về sau... Bên cạnh đó, phá thai bằng phương pháp này cũng ít gây ảnh hưởng đến tâm lý chị em, dễ thực hiện và lại kín đáo.
Tuy nhiên, phương pháp này lại có nhược điểm là hiệu quả không đạt 100% (có thể sót thai hoặc sót nhau phải can thiệp bằng hút buồng tử cung); một số trường hợp gây chảy máu nhiều và kéo dài, đau bụng nhiều trong quá trình sẩy thai; đồng thời, người bệnh có thể gặp các tác dụng phụ của thuốc: Buồn nôn, ớn lạnh, sốt...
Hiện trên thị trường có nhiều loại thuốc phá thai với tên gọi khác nhau nhưng đều tương tự về dược chất. Tuy nhiên, phác đồ sử dụng của mỗi loại thuốc lại không giống nhau, phụ thuộc tuổi thai, cơ địa, sự đáp ứng với thuốc của từng người bệnh...
Đặc biệt, thống kê ở các nước cho thấy hiệu quả của phương pháp này chỉ đạt từ 87% đến 97%. Vì vậy, tuy thầy thuốc đã hướng dẫn cách theo dõi sẩy thai nhưng thai phụ không được chủ quan mà bắt buộc phải đến bệnh viện để kiểm tra lần cuối (sau 15 ngày sử dụng thuốc). Bởi trong trường hợp phá thai thất bại, nếu không tìm cách khác để tống thai ra ngoài thì đứa trẻ sẽ phát triển không bình thường, có thể bị khuyết tật, dị dạng...
Thuốc phá thai chỉ được dùng trong hoàn cảnh không thể tiếp tục duy trì thai kỳ và phải do nhân viên y tế cung cấp, theo dõi. Thuốc chỉ được dùng khi có đủ các chỉ định và điều kiện cần thiết đảm bảo hiệu quả và an toàn cho việc dùng thuốc.