Ngày 10/10/2011: Ba “chìa khóa” giảm chênh lệnh giới tính; Quảng Ngãi: Ổ bệnh tay chân miệng của miền Trung; Đua nhau thử máu tìm ký sinh trùng: Mất tiền, hoang mang vì phòng khám thổi phồng…
Ngày 11/10/2011: Số người mắc bệnh tay - chân - miệng vẫn ở mức cao; Vụ tương ớt “độn” hóa chất - Phát hiện hàm lượng cao gây chất ung thư; Ứng dụng kỹ thuật mới phát hiện nấm Candida spp. gây bệnh ở người: Cứu sống bệnh nhi bị ong vò vẽ đốt 42 vết; Đột quỵ não có xu hướng tăng; Phòng chống bệnh tay - chân - miệng, sốt xuất huyết ở cơ sở: Người dân phó mặc cho y tế?!; Phát huy vai trò của chính quyền cơ sở trong phòng chống bệnh tay - chân - miệng
Tuổi trẻ
Ba “chìa khóa” giảm chênh lệnh giới tính
“Sẽ có chính sách tạo cơ hội cho phụ nữ tham gia nhiều hơn trong đào tạo nghề, tìm kiếm cơ hội việc làm, hỗ trợ các gia đình sinh con gái”. Phó tổng cục trưởng Tổng cục Dân số Nguyễn Văn Tân nói như vậy khi trao đổi với Tuổi Trẻ về tình trạng chênh lệch giới tính đang gia tăng tại VN.
Ông Nguyễn Văn Tân nói: Chênh lệch giới tính khi sinh đã ở mức cao, 111,2 bé trai/100 bé gái. Ở các nước khác, tình trạng này xuất hiện từ cuối những năm 1970 đầu những năm 1980, nhưng họ lên từ từ và mất hàng chục năm mới ở mức như chúng ta. Còn chúng ta trước đây chưa có dữ liệu đầy đủ, từ năm 2004 đến nay thì tăng rõ rệt, năm 2006 là 110 bé trai/100 bé gái, năm 2010 là 111,2 bé trai/100 bé gái và chênh lệch còn đang tiếp tục tăng.
Thống kê của Tổng cục Dân số - kế hoạch hóa gia đình cho thấy càng nhà giàu, học vấn cao thì càng lựa chọn sinh con trai nhiều hơn. Ông có nghĩ rằng với thực trạng này, các biện pháp như tuyên truyền hoặc hỗ trợ người sinh con gái, hỗ trợ bé gái như cơ quan chức năng đang dự định tiến hành để giảm chênh lệch giới tính có hiệu quả?
Ở nước nào cũng như vậy chứ không chỉ riêng VN. Hiện VN đang ở giai đoạn đầu, du nhập kỹ thuật mới, công nghệ mới thì những gia đình kinh tế khá giả sẽ có điều kiện áp dụng trước. Sau đó mới lan dần sang các nhóm dân số khác như học vấn thấp hơn hay sống ở nông thôn. Can thiệp giảm chênh lệch giới tính đến nay mới chỉ có Hàn Quốc thành công trên phạm vi cả nước, Trung Quốc và Ấn Độ mới thành công ở phạm vi một số địa phương. Ở Hàn Quốc, những năm 1992-1995 chênh lệch giới tính khi sinh là 117 bé trai/100 bé gái, nay họ đã đưa xuống 106-107 bé trai/100 bé gái.
Ở VN, chúng tôi cho rằng phải can thiệp xử lý ba nguyên nhân chính và cũng là ba “chìa khóa” của vấn đề: sự ưa thích con trai trong văn hóa người Việt, sự xuất hiện của công nghệ chẩn đoán sớm giới tính thai nhi, sinh ít con và bắt đầu có nhu cầu lựa chọn để tác động vào ba nguyên nhân ấy. Ở Hàn Quốc, người ta đã đưa ra những khẩu hiệu ngược lại với truyền thống như “Một người con gái tốt bằng mười người con trai”, hay truyền thông mạnh về những phụ nữ thành công trong kinh doanh, hiếu thảo với cha mẹ, đề cao giá trị của phụ nữ. Họ cũng đưa ra những dẫn chứng xã hội ngày càng nhiều chàng rể đến ở nhà cha mẹ vợ, việc chăm sóc cha mẹ là do con gái. Năm 1994, họ đã xử phạt tám bác sĩ chẩn đoán sớm giới tính thai nhi bằng hình thức đình chỉ hành nghề. Chỉ một năm, chênh lệch giới tính khi sinh đã giảm hẳn (năm 1994 là 117 bé trai/100 bé gái, 1995 chỉ còn 113 bé trai/100 bé gái). Ở VN, cũng có nhiều con gái chăm lo cho cha mẹ tốt không kém con trai, phải cho mọi người nhìn thấy thực trạng ấy.
Ông có nói đến chính sách thưởng phạt nghiêm minh với dịch vụ chẩn đoán sớm giới tính thai nhi và coi đó là một trong ba chìa khóa quan trọng can thiệp giảm chênh lệch. Ở VN, pháp lệnh dân số 2003 đã cấm dịch vụ này, nhưng đến nay nó vẫn được cung cấp phổ biến và mới có bốn bác sĩ bị xử phạt. Ông có cho rằng sẽ khó học theo bài học Hàn Quốc?
Trong ba chìa khóa tôi đã nói, sẽ có chính sách tạo cơ hội cho phụ nữ tham gia nhiều hơn trong đào tạo nghề, tìm kiếm cơ hội việc làm, hỗ trợ các gia đình sinh con gái. Với các gia đình khá giả, việc này không có tác dụng gì nhiều, nhưng có tác dụng phòng chống lây lan lựa chọn giới tính sang các nhóm dân số nghèo hơn, ở khu vực nông thôn. Thưởng phạt nghiêm minh với các thầy thuốc cung cấp dịch vụ lựa chọn giới tính nhưng phải đi đôi với giáo dục y đức để thầy thuốc có ý thức rằng không thể vì thu nhập mà cung cấp thông tin về giới tính thai nhi. Ở Nhật Bản, khi bà mẹ đi khám thai, bác sĩ chỉ cung cấp thông tin về khía cạnh sức khỏe, không cung cấp về khía cạnh giới.
Năm 2009-2010, Bộ Y tế đã triển khai nhiều đợt thanh tra nhằm phát hiện, xử lý vi phạm chẩn đoán giới tính khi sinh, kết quả là toàn bộ ấn bản phẩm có tuyên truyền lựa chọn giới tính khi sinh đều bị thu hồi, bốn bác sĩ ở Hưng Yên và Kiên Giang bị phạt, nhưng chủ yếu phạt nhẹ. Cái khó ở VN là thanh tra chuyên ngành phải công khai, báo trước cho đối tượng được thanh tra, như vậy rất khó phát hiện việc cung cấp dịch vụ bị cấm như chẩn đoán sớm giới tính thai nhi. Hiện nay, nghị định 114 xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực dân số sửa đổi đã nâng mức phạt lên
50-100 triệu đồng kèm theo hình thức thu hồi giấy phép. Về câu hỏi phạt nhẹ thì khó học Hàn Quốc tôi cho rằng ngay ở Hàn Quốc, cả thành phố Seoul chỉ có tám bác sĩ bị phạt mà chênh lệch giới tính khi sinh đã giảm, chứng tỏ người ta chỉ phạt để răn đe, làm gương, VN cũng có thể làm như vậy.
Hậu quả của chênh lệch giới tính khi sinh, theo ông vấn đề nào sẽ trầm trọng nhất? Có phải hậu quả của vấn đề này không phải thấy ngay, mà phải hàng chục năm nữa mới đến nên các biện pháp can thiệp chưa hiệu quả?
Trong công tác dân số, hậu quả không thể ngày nay, ngày mai, thậm chí năm nay hay sang năm, mà tính bằng thế hệ. Nhưng cũng như biến đổi khí hậu, nếu không có tầm nhìn xa sẽ không gánh nổi hậu quả khi nó diễn ra. Cách đây 30 năm, người Hàn Quốc, Trung Quốc, Đài Loan lựa chọn giới tính khi sinh và ảnh hưởng của nó liên quan đến cả VN khi có hàng trăm ngàn cô dâu “xuất khẩu”.
Tại VN, chỉ có trên 20% người lao động có bảo hiểm xã hội, có lương hưu khi về già. Số còn lại không có lương hưu và mong con trai để dựa. Chính sách đang hướng đến người thực hiện, nhưng chưa tạo điều kiện bằng an sinh xã hội để họ yên tâm. Theo ông, vấn đề này nên xử lý như thế nào?
Tôi được biết hiện đang có chính sách bảo hiểm xã hội cho nông dân, nhưng rất nên nhanh chóng mở rộng chương trình này để nông dân, người lao động tự do có thể tham gia đóng góp khi họ còn khỏe, được hưởng lương hưu khi về già. 70% dân số sống ở nông thôn và hầu hết trong số đó chưa có bảo hiểm xã hội. Những người này đều mong có con trai để nương tựa sau này. Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng có thể dựa vào con, ngay cả các gia đình có con trai vẫn có khi bố một niêu, con một niêu.
Quảng Ngãi: Ổ bệnh tay chân miệng của miền Trung
Tính đến thời điểm hiện tại, bệnh tay chân miệng đã bùng phát và lây lan trên 14/14 huyện, thành phố ở Quảng Ngãi với trên 6.000 ca mắc bệnh nhập viện điều trị (chưa tính số bệnh nhân gia đình tự chữa trị khi vừa mới phát hiện) chiếm hơn 70% số ca mắc bệnh ở khu vực miền Trung – Tây Nguyên, trong đó có năm trường hợp tử vong.
Bác sĩ Nguyễn Tấn Đức, Phó Giám đốc Sở Y tế Quảng Ngãi, cho biết dù hiện nay số ca nhiễm bệnh ở Quảng Ngãi khá cao nhưng vẫn đang trong tầm kiểm soát của ngành y tế. “Bộ Y tế vẫn chưa xác định sự biến đổi của tác nhân gây bệnh và không xảy ra trong thời điểm thảm họa thiên tai, nên ngành y tế Quảng Ngãi chưa thể công bố dịch” – ông Đức nói.
12 triệu người Việt mắc các chứng tâm thần
Tại VN, số người mắc các triệu chứng bệnh về tâm thần là 15% (khoảng 12 triệu người), đối tượng chủ yếu là học sinh tiểu học, sinh viên, bà mẹ đang cho con bú và doanh nhân. Trong đó, tỉ lệ học sinh tiểu học rối loạn tâm thần chiếm 20%. Các triệu chứng thường thấy là trầm cảm, rối loạn lo âu, rối loạn cảm xúc, hoảng sợ, ngủ nhiều, nghiện...
Đây là kết quả điều tra quốc gia do Bệnh viện Tâm thần trung ương 1 thực hiện năm 2010, được giáo sư Dương Quang Trung - giám đốc Viện Nghiên cứu và phát triển sức khỏe cộng đồng - thông báo tại hội thảo “Chăm sóc sức khỏe tâm thần” vừa được tổ chức.
Ông cũng cho biết trong năm 2010 và 2011, Nhà nước đã rót 60-70 tỉ đồng vào các dự án chăm sóc sức khỏe tâm thần nhưng chỉ can thiệp khi bệnh nhân đã mất khả năng làm việc và hòa nhập cộng đồng, trong khi điều cần thiết là phải cung cấp các giải pháp để tránh các trục trặc tâm lý dẫn đến mắc bệnh về tâm thần.
Thanh niên
Bệnh sốt xuất huyết và tay chân miệng ở TP.HCM tăng
Trong tháng 10, TP.HCM tập trung phòng bệnh sốt xuất huyết (SXH) và tay chân miệng (TCM). Tính từ đầu năm đến nay, tại TP đã có khoảng 9.000 trường hợp mắc SXH (tăng gần 1,6 lần so với cùng kỳ năm ngoái); đã có 6 trường hợp bị tử vong (riêng tháng 9 có đến 3 trường hợp).
Theo ngành y tế, mưa nhiều những ngày qua là điều kiện thuận lợi cho muỗi phát triển. Người dân cần ý thức phòng bệnh (không tạo điều kiện cho lăng quăng, muỗi phát triển; cho trẻ ngủ mùng...). Còn bệnh TCM, đến nay tại TP đã có hơn 9.000 ca mắc (tăng hơn 3,6 lần so với cùng kỳ năm ngoái); đã có 25 ca tử vong (tháng 9 có 1 ca).
Lao động
Đua nhau thử máu tìm ký sinh trùng: Mất tiền, hoang mang vì phòng khám thổi phồng
80% dân số Việt Nam nhiễm giun đũa, 52% nhiễm giun tóc và 32% nhiễm giun móc. Mỗi năm, người VN mất 28,5 triệu lít máu để nuôi các loại giun. “Thử máu tìm giun” đang là mốt mà các phòng khám tại TPHCM đua nhau mở ra, thậm chí, nhiều phòng khám còn chỉ định xét nghiệm nhiều loại ký sinh trùng (KST)… không có ở VN.
Thử máu tìm giun vì… ngứa
Theo các BS BV Bệnh nhiệt đới TPHCM, gỏi cá, rau sống, thịt bò nhúng, tái, cua nướng, ốc ma... là những món ăn được ưa thích. Tuy nhiên, nhiều người không hề biết chúng có thể chứa KST giun sán và có thể truyền bệnh cho người.
Mới đây nhất, BV Bệnh nhiệt đới TPHCM đã tiếp nhận một trường hợp bệnh nhân Tr.T.N - 47 tuổi (ngụ Châu Đốc, An Giang) và đã tử vong sau 5 ngày nhập viện. Theo gia đình, trước đó, bà N bị bệnh loét dạ dày và đã bắt ốc ma về ăn sống khi nghe hàng xóm rỉ tai phương thuốc hiệu nghiệm này. Các BS chẩn đoán, bệnh nhân bị viêm màng não nặng do một loại KST cư trú trong ốc ma gây ra.
Sau khi báo chí đăng tải thông tin trên, nhiều người dân đổ xô đến các BV và phòng khám để xin làm xét nghiệm KST trong máu. Thậm chí, nhiều phòng khám còn thổi phồng lên rằng, nếu không trị dứt thì giun sẽ chui lên não và sinh sôi ở đó.
Phần lớn các bệnh nhân đến khám KST đều có các biểu hiện bị ngứa, đau đầu, xét nghiệm máu dương tính với KST, não có tổn thương chất trắng khi chụp MRI. Thống kê tại BV Bệnh nhiệt đới cho thấy, chỉ có 30% có biểu hiện nhiễm KST. Nhiều người xét nghiệm chẩn đoán huyết thanh dương tính KST. Mặc dù BS đã giải thích là không bị bệnh gì, nhưng nhiều bệnh nhân cứ khẳng định bị nhiễm KST. Chính vì điều này, nhiều BV, phòng khám tư cho bệnh nhân uống thuốc diệt KST kéo dài, tốn kém mà kết quả mơ hồ khiến người bệnh hoang mang.
Cụ thể, bệnh nhân N.T.H (45 tuổi, quận 8) bị ngứa nhiều ở tay, đã đi khám chuyên khoa da liễu nhưng không biết là bệnh gì, uống thuốc dị ứng cũng không hết. Sau khi thử máu với kết quả dương tính với KTS giun đũa chó, bệnh nhân này nghĩ căn bệnh của mình không thể chữa khỏi và có ý định tự tử trước khi đến khám tại BV chuyên khoa. Trường hợp tương tự khác là bệnh nhân L.T.T.T (25 tuổi, Tiền Giang) bị ngứa suốt 2 năm, cứ ngừng thuốc 1-2 ngày là ngứa. Kết quả xét nghiệm tại một trung tâm y khoa TPHCM cho biết, chị nhiễm giun lươn nhưng uống thuốc hoài không thấy hết. Quá lo lắng, chị đưa cả 4 người trong gia đình chị đến BV Bệnh nhiệt đới kiểm tra KST và muốn diệt tận gốc.
Cho bệnh nhân tìm KST… chưa có ở VN
TS-BS Trần Phủ Mạnh Siêu - Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng TPHCM - hiện nay có nhiều cơ sở y tế đã triển khai rất nhiều loại xét nghiệm tầm soát KST, thu hút nhiều bệnh nhân đến thử máu. Tuy nhiên, việc tư vấn và điều trị lại bỏ ngỏ, khiến nhiều bệnh nhân mang kết quả xét nghiệm chạy lòng vòng từ cơ sở y tế này đến cơ sở y tế khác mà vẫn chưa tìm được lời giải đáp thỏa đáng về tình trạng bệnh lý của mình. Nhiều cơ sở y tế cứ cho bệnh nhân thử rất nhiều loại KST, kể cả những loại... không có ở VN.
Sau khi có kết quả, bệnh nhân được chữa theo kiểu “dương đâu chữa đấy” có nghĩa là kết quả xét nghiệm dương tính với bất kỳ loại KST nào cũng được cấp thuốc điều trị, kể cả khi bệnh nhân chẳng có triệu chứng nào có liên quan, thậm chí có bệnh nhân uống thuốc đến 6 tháng mà BS vẫn bảo chưa hết nhưng không giải thích tại sao. Nhiều bệnh nhân sau vài đợt điều trị lại càng hoang mang lo lắng vì kết quả thử máu vẫn còn “dương tính”, không biết phải chạy chữa như thế nào.
BS Siêu khẳng định, chẩn đoán bệnh KST không đơn giản với suy nghĩ chỉ cần thử máu là biết hết tất cả. Để chẩn đoán bệnh KST, thầy thuốc cần chọn lựa cho bệnh nhân làm một hoặc vài loại xét nghiệm như: Soi phân tìm KST đường ruột (giun đũa, giun móc, giun tóc, giun lươn, amip, các loại đơn bào gây tiêu chảy ký sinh tại đường ruột); xét nghiệm đờm tìm trứng sán lá phổi, xét nghiệm dịch màng phổi tìm ấu trùng giun lươn; nội soi dạ dày tìm KST lạc chỗ từ ruột non chui lên như giun lươn, giun móc, phết máu ngoại biên tìm KST sốt rét, ấu trùng giun chỉ...
Như vậy muốn biết mình có bị nhiễm KST nào, cách tốt nhất phải đi khám chuyên khoa KST để các BS khám và thăm hỏi về thói quen ăn uống, nơi sinh sống và những triệu chứng đi kèm để chẩn đoán có khả năng bị nhiễm loại nào. Từ đó các BS chỉ định làm xét nghiệm thích hợp (soi cấy phân, sinh thiết hay thử máu) và được điều trị đặc hiệu.
Một điều cần lưu ý, bệnh nhân cũng không nên tự ý mua thuốc xổ giun ở các hiệu thuốc tây hay tự đi xét nghiệm và uống thuốc không đúng chuyên khoa, sẽ kéo dài bệnh mà không được điều trị đặc hiệu hoặc uống thuốc quá nhiều gây độc cho gan.
Tiền phong
Tâm thần: Gánh nặng thế kỷ 21
Tổ chức Y tế Thế giới cảnh báo, thế kỷ 21 sẽ xuất hiện gánh nặng bệnh tật mới làm tiêu tốn khối lượng tiền của khổng lồ. Đó là rối loạn tâm thần và đây sẽ là gánh nặng bệnh tật lớn thứ hai, chỉ đứng sau bệnh tim mạch.
PGS.TS. Trần Hữu Bình, Phó Chủ nhiệm Bộ môn Tâm thần, Trường Đại học Y Hà Nội: Tính ra có gần 300 rối loạn tâm thần khác nhau nhưng 33 bệnh viện tâm thần trong tổng số 63 tỉnh thành nước ta những năm qua thực chất mới chỉ điều trị hai bệnh là tâm thần phân liệt (dân gian gọi là bệnh điên) và động kinh. Số người mắc tâm thần ngày cang tăng trong khi người làm ngành tâm thần thiếu trầm trọng. Gia tăng các vụ tự tử những năm gần đây, có thể nói, liên quan đến trầm cảm. Trầm cảm và tự sát đi với nhau như hình với bóng.
GS. Harry Minas, Trung tâm Hợp tác Sức khỏe Tâm thần & Lạm dụng chất của WHO: Phòng và điều trị rối loạn tâm thần đòi hỏi sự phối hợp các biện pháp về y tế và xã hội, sự hợp tác của nhiều lĩnh vực. Nếu các bộ ngành Việt Nam phối hợp chặt chẽ thì sẽ là bước tiến lớn để cải thiện hệ thống chăm sóc sức khỏe tâm thần. Điều trị cho tội phạm có liên quan đến rối loạn tâm thần cũng quan trọng và vì thế, cần sự tham gia của cả ngành tư pháp, công an, chứu không chỉ giới hạn ở Bộ Y tế, Bộ LĐTB& XH và Bộ GD& ĐT. Ngoài ra, nguồn lực cần được tập trung cho những nơi có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả nhất đối với nhóm bệnh này. Đấy là cộng đồng.
Hà Nội mới, Tuổi trẻ
Số người mắc bệnh tay - chân - miệng vẫn ở mức cao
Ngày 10/10, Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, trong tuần thứ 40 kể từ đầu năm 2011, số trường hợp mắc tay chân miệng (TCM) vẫn ở mức cao với 2.124 trường hợp mắc bệnh tại 47 địa phương, trong đó có ba trường hợp tử vong (ở Tây Ninh, Cà Mau, Kiên Giang).
Như vậy, 2011 là năm có số ca mắc và tử vong do bệnh TCM cao nhất từ trước đến nay với 66.312 trường hợp mắc bệnh ở 61 địa phương, 119 ca tử vong tại 25 tỉnh, thành phố. Hiện đã có 8 người lớn được phát hiện mang virus bệnh TCM, đều ở các tỉnh phía Nam. Người lớn mang virus không có những biểu hiện đặc trưng của bệnh TCM mà chỉ có những triệu chứng về hô hấp và tim mạch, khiến bệnh khó được phát hiện, dễ lây lan và khó kiểm soát. Theo các chuyên gia, mặc dù không ở mức độ nguy hiểm như trẻ em nhưng không nên chủ quan với việc người lớn mắc bệnh TCM, nhất là khi dịch bệnh được dự báo sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp trong những tháng tới.
Chiều 10/10, bệnh nhi Đ.H.H. (25 tháng tuổi, trú P.Chính Gián, Q.Thanh Khê, Đà Nẵng) đã tử vong tại Trung tâm Phụ sản nhi Đà Nẵng (Bệnh viện Đà Nẵng) nghi do bị bệnh tay chân miệng. Trước đó, ngày 8/10 bệnh nhi H. nhập viện điều trị với các triệu chứng của bệnh tay chân miệng như sốt cao liên tục, nổi mụn nước ở tay chân... Sau hai ngày được điều trị tích cực nhưng bé H. đã tử vong.
Sở Y tế đã chỉ đạo Trung tâm Y tế dự phòng TP Đà Nẵng tiến hành lấy mẫu bệnh phẩm gửi Viện Pasteur Nha Trang làm xét nghiệm, đồng thời kiểm tra, phun hóa chất xung quanh khu nhà bệnh nhân và cả nhà trẻ nơi bé H. theo học, theo dõi giám sát chặt chẽ các cháu theo học cùng với bệnh nhi để cắt nguồn lây.
An ninh Thủ đô
Vụ tương ớt “độn” hóa chất - Phát hiện hàm lượng cao gây chất ung thư
Như Báo ANTĐ đưa tin, ngày 18/9, Đội 4 Phòng Cảnh sát PCTP về môi trường - CATP Hà Nội, phối hợp với CAH Phú Xuyên, kiểm tra việc chấp hành quy định về VSATTP trong chế biến, sản xuất tương ớt, tại cơ sở nhà ông Dương Văn Đình (SN 1965), ở Tiểu khu Phú Mỹ, thị trấn Phú Xuyên phát hiện hàng trăm lít tương ớt thành phẩm, được đóng can chờ tiêu thụ.
Kết quả phân tích đến nay cho thấy, 6 mẫu tương ớt đều có Rhodamine B. Mẫu có hàm lượng Rhodamine B cao nhất là 14,03mg/kg. Hai gói bột màu đỏ và tím thu giữ tại xưởng là Rhodamine B - chất nhuộm vải công nghiệp, không có trong danh mục các chất phụ gia thực phẩm được phép sử dụng tại Việt Nam. Làm việc với cơ quan công an, bà Bùi Thị Chung - vợ ông Đình khai nhận: Rhodamine B được bà mua tại một hàng bán bột màu trên phố Hàng Gà, quận Hoàn Kiếm, với giá 18.000 đồng/100gam. Việc “đầu độc” người tiêu dùng được cơ sở lén lút thực hiện từ đầu năm 2010 đến nay. Theo bà Chung, để tăng độ đỏ, đẹp cho sản phẩm, ngoài chất bảo quản, cứ 50 lít tương ớt bà cho thêm 4 thìa Rhodamine B và 5 thìa bột màu vàng (chưa xác định). Tương ớt thành phẩm chứa chất gây ung thư được cơ sở nhà ông Đình bán công khai tại nhà, và giao cho nhiều cửa hàng ăn tại TP Hà Nội, tỉnh Hà Nam.
Đề cập đến chế tài xử lý hành vi này, chỉ huy Đội 4 - Phòng Cảnh sát PCTP về môi trường cho biết: Điều 224, Bộ luật Hình sự quy định: “Người nào chế biến, cung cấp hoặc bán thực phẩm mà biết rõ là thực phẩm không bảo đảm tiêu chuẩn vệ sinh an toàn, gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khoẻ của người tiêu dùng thì bị phạt tù từ 1 năm đến 5 năm...”. Dù biết Rhodamine B là hóa chất gây ung thư, song để có đầy tủ tài liệu, chứng cứ chứng minh cơ sở sản xuất của ông Đình vi phạm pháp luật hình sự, cố tình chế biến tương ớt “gây thiệt hại cho tính mạng tức thì, hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe người tiêu dùng” là rất khó - đại diện Phòng Cảnh sát PCTP về môi trường khẳng định. Dấu hiệu vi phạm tội kinh doanh trái phép, trốn thuế đều đã được xem xét, xử lý.
Được biết, hành vi sản xuất, kinh doanh thực phẩm sử dụng phụ gia không được phép, vi phạm Nghị định 45/2005/NĐ-CP, ngày 6/4/2005 của Chính phủ về xử phạt hành chính trong lĩnh vực y tế, chỉ bị phạt 10/15 triệu đồng, kèm biện pháp tịch thu, tiêu hủy toàn bộ số tương ớt nói trên.
Sức khỏe & Đời sống
Ứng dụng kỹ thuật mới phát hiện nấm Candida spp. gây bệnh ở người
Sau gần 1 năm nghiên cứu, các cán bộ thuộc Bộ môn SR - KST - CT, Học viện Quân y đã thành công trong việc ứng dụng kỹ thuật PCR phát hiện nấm Candida spp. gây bệnh ở người. Kỹ thuật này có ưu điểm là độ nhạy, độ đặc hiệu cao, có thể xác định chính xác loài nấm gây bệnh, thời gian thực hiện ngắn, có thể thực hiện thuận lợi ở hầu hết các loại bệnh phẩm. Với thành công này, các nhà lâm sàng sẽ có thêm một công cụ giúp chẩn đoán sớm bệnh do nấm Candida spp. và những bệnh nhân mắc bệnh do nấm Candida spp. sẽ được rút ngắn thời gian nằm viện, giảm chi phí chữa trị, hạn chế được các tai biến, biến chứng do bệnh gây ra. Candida spp. là nấm men gây bệnh phổ biến ở người, chúng có thể gây bệnh ở bất kì cơ quan và tổ chức nào của cơ thể như não, màng não, máu...
Cứu sống bệnh nhi bị ong vò vẽ đốt 42 vết
Khoa Hồi sức, BV Nhi đồng 1 (TP.HCM) vừa tiếp nhận em L.N.T., 3 tuổi, nam, ở An Minh, Kiên Giang, được chuyển viện với chẩn đoán ong vò vẽ đốt 42 vết gây biến chứng suy đa cơ quan, suy gan, suy thận, tiểu huyết sắc tố. Tại đây, qua thăm khám ghi nhận em lơ mơ, hôn mê, khó thở, suy gan với men gan tăng cao, suy thận… Em được thở ôxy và nhanh chóng chuyển Khoa Hồi sức, được êkíp lọc máu tiến hành lọc máu liên tục, sau 36 giờ lọc máu, tình trạng của bệnh nhi được cải thiện: tỉnh dần, bớt vàng da vàng mắt, tình trạng suy hô hấp cải thiện... Sau đó, T. được lọc máu liên tục lần 2, điều trị bảo tồn nâng đỡ gan thận, tình trạng T. cải thiện dần, tỉnh táo, hết vàng da, tiểu được.
Đột quỵ não có xu hướng tăng
Bộ Y tế cho biết, ước tính mỗi năm nước ta có khoảng 300.000 ca đột quỵ. Đáng chú ý là đột quỵ não đang có xu hướng tăng ở nhóm người trong độ tuổi lao động. Riêng tại BV Bạch Mai (Hà Nội), hàng năm, bệnh viện tiếp nhận khoảng 3.000/4.000 bệnh nhân đến cấp cứu, điều trị liên quan đến đột quỵ. Đáng lưu ý là số ca mắc không ngừng tăng, đặc biệt là đột quỵ não ở nhóm người trong độ tuổi lao động trong khi trước đây bệnh thường xuất hiện ở nhóm người cao tuổi. Đây chính là gánh nặng y tế gây tử vong, tàn tật, suy giảm lực lượng lao động cho cả quốc gia. Để đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe nhân dân và nâng cao kỹ thuật điều trị đột quỵ tại các tuyến, Bộ Y tế hiện đang đề xuất xây dựng một số Trung tâm đột quỵ tại tuyến TW, sau đó mở rộng ra các tuyến tỉnh.
Phòng chống bệnh tay - chân - miệng, sốt xuất huyết ở cơ sở: Người dân phó mặc cho y tế?!
Bệnh tay - chân - miệng đã được các phương tiện truyền thông đăng tải liên tục trong nhiều tháng qua, cán bộ y tế cơ sở đã tỏa xuống các địa bàn nhưng khi vắng bóng dáng thầy thuốc, người dân lại chủ quan, nếu không muốn nói có người cho rằng đó là việc của ngành y tế.
Từ ý thức kém...
Theo Sở Y tế Lâm Đồng, trong tuần đầu tháng 10/2011, tỉnh này phát sinh thêm 249 ca bệnh tay- chân-miệng (TCM), chủ yếu tập trung ở các huyện Lâm Hà (98 ca), thành phố Đà Lạt (37 ca), Đức Trọng (34 ca)… Theo Sở Y tế Lâm Đồng nguyên nhân chính là do các địa phương kiểm soát nguồn lây bệnh chưa tốt và không chặt chẽ. Theo các cán bộ của Phòng Nghiệp vụ y, Sở Y tế Lâm Đồng mặc dù ngành và chính quyền địa phương đã làm khá tốt công tác tuyên truyền phòng bệnh nhưng ý thức người dân về tự quản lý nguồn lây bệnh vẫn chưa triệt để. Cùng đó, quan niệm xem TCM là bệnh thông thường, không nguy hiểm của rất nhiều người dân và người bệnh cũng là nguyên nhân khiến bệnh lây lan nhanh. Qua giám sát của y tế địa phương, nhiều trường hợp khi con, em bị bệnh được nhà trẻ cho nghỉ ở cơ sở này lại tiếp tục mang con đến cơ sở khác để gửi trong khi bệnh vẫn còn chưa bình phục. Việc chấp hành ý thức kém và sai lệnh kiểu này đã gây khó khăn rất lớn cho công tác giám sát dịch tễ, giám sát nguồn lây bệnh.
... Đến đùn đẩy trách nhiệm
Trong khi đó tại tỉnh Bạc Liêu, bệnh TCM và sốt xuất huyết đang hoành hành và có nguy cơ lan rộng vào tháng 10 và 11 nếu như công tác chống dịch của tỉnh không chủ động, còn một số địa phương thì lơ là, không phối hợp với ngành y tế để phòng, chống dịch.
Ông Nguyễn Tấn Khương, Chủ tịch UBND huyện Đông Hải, Bạc Liêu, một trong những địa phương có số ca mắc sốt xuất huyết cao nhất tỉnh bức xúc nói: Mặc dù công tác phòng chống dịch bệnh đã được triển khai hơn 2 tháng qua nhưng đến nay còn một số cấp ủy, chính quyền xã chưa thực sự vào cuộc, còn đùn đẩy trách nhiệm, khoán trắng cho ngành y tế. Cụ thể, tại xã An Trạch của huyện này có đến hơn 100 ca sốt xuất huyết, 14 ca TCM, nhưng khi vào giám sát, kiểm tra thì cán bộ xã, ấp, khóm còn mơ hồ về số lượng người bệnh, nơi xảy ra dịch bệnh… Ông Tăng Trọng Thủy, GĐ Trung tâm Y tế huyện Đông Hải cho biết, tính đến đầu tháng 10, toàn huyện có gần 300 ca bệnh SXH và hơn 130 ca TCM, trong đó tử vong 1 ca. Theo ông Thủy, nguyên nhân bệnh tăng nhanh là do ý thức người dân kém, cộng thêm chính quyền, cấp ủy, cơ quan đoàn thể chưa thật sự quan tâm…
Điều đáng nói là, 2 bệnh trên xảy ra nhiều từ đầu tháng 7 đến nay, UBND tỉnh Bạc Liêu cũng tổ chức nhiều cuộc họp nhằm bàn giải pháp phòng chống dịch bệnh, nhưng đến nay còn một số huyện, xã chỉ mới triển khai bước đầu.
Đây không phải là lần đầu tiên Bạc Liêu huy động cả hệ thống chính trị và chống dịch nhưng hiện tại sự phối hợp giữa các ngành chưa nhịp nhàng, chưa thống nhất cách làm, dẫn đến chưa mang lại hiệu quả như mong muốn. Tính đến ngày 3/10, Bạc Liêu có 1.011 trẻ mắc bệnh TCM, có 6 trường hợp tử vong và hơn 1.430 mắc bệnh sốt xuất huyết. Bệnh TCM đang lây lan nhanh trong hệ thống trường học, có 4 trường mầm non tạm đóng cửa và nhiều trường khác có số trẻ mắc bệnh, trong đó có 2 trường tiểu học. Nhằm khống chế và tiến tới loại trừ dịch bệnh trong thời gian tới, bà Lê Thị Ái Nam, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu chỉ đạo các địa phương, ngành chức năng liên quan nhanh chóng khắc phục những hạn chế và chuyển từ khẩu hiệu tuyên truyền sang thực hiện, coi đây là nhiệm vụ hàng đầu trong chỉ đạo, thực hiện của chính quyền các cấp từ nay đến cuối năm.
Phát huy vai trò của chính quyền cơ sở trong phòng chống bệnh tay - chân - miệng
Trước tình hình bệnh tay - chân - miệng (TCM) diễn biến phức tạp ở 61/63 tỉnh, thành phố với hơn 66.000 ca mắc, 119 trường hợp tử vong, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đã có công văn hỏa tốc gửi Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố về việc tăng cường phòng, chống dịch và giảm tử vong do TCM. Theo đó, Bộ trưởng Bộ Y tế đề nghị Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố quan tâm chỉ đạo đẩy mạnh hoạt động của các sở, ban, ngành trong công tác phòng chống bệnh này. Làm rõ và phát huy vai trò của chính quyền cơ sở, Tổ trưởng Tổ tự quản trong hướng dẫn kiểm tra, giám sát các biện pháp phòng chống bệnh TCM tại các hộ gia đình, đặc biệt các hộ có trẻ dưới 5 tuổi. Đẩy mạnh và ưu tiên kinh phí cho hoạt động truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng về biện pháp phòng chống bệnh vào các giờ cao điểm. Hội phụ nữ, nhân viên y tế thôn bản trực tiếp tuyên truyền đến tận hộ gia đình, các bậc cha mẹ, người chăm sóc trẻ về các biện pháp phòng chống bệnh TCM...
Sài Gòn tiếp thị
Thu hồi hai loại thuốc đông y
Cục Quản lý dược, bộ Y tế vừa quyết định đình chỉ lưu hành và yêu cầu các đơn vị liên quan thu hồi 2 loại thuốc đông y do Fidopharm và Song Long sản xuất.
Thuốc cường lực bổ thận hoàn, lô số: 091210, ngày sản xuất: 29.1.2011, hạn dùng: 29.1.2013, SĐK: V1358-H12-10, công ty cổ phần dược phẩm Đông Dược 5 (Fidopharm) sản xuất, bị thu hồi do thuốc không đạt tiêu chuẩn chất lượng về chỉ tiêu định tính thành phần ba kích trong thuốc đông dược đa thành phần.
Thuốc bột Song Long Vị Tố gói 3g, số lô 010710, hạn dùng 1.2012, số đăng ký: VND-3960-05, cơ sở Song Long (quận 6, TP.HCM) sản xuất, bị thu hồi do không đạt chỉ tiêu giới hạn nhiễm khuẩn.
Người Lao Động
10 chuyên gia giỏi hội chẩn cứu “cô gái 26 tuổi thành bà lão”
Theo lãnh đạo Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, Nguyễn Thị Phượng (26 tuổi, ngụ huyện Giồng Trôm - Bến Tre) còn phải chờ làm thêm xét nghiệm chuyên sâu đặc biệt theo “tiêu chuẩn vàng” mới xác định được hướng điều trị chuẩn xác.
Sáng nay, 11/10, xe chuyên dụng đã đưa vợ chồng chị Phượng từ Bệnh viện 30-4 đến Bệnh viện ĐH Y Dược TPHCM để các chuyên gia chẩn bệnh.
Nhằm tránh sự hiếu kỳ của nhiều người, chị Phượng đã che kín mặt rồi nhanh chóng len lỏi qua dòng người đông đúc đang chờ khám bệnh tại Bệnh viện ĐH Y Dược để lên lầu 4 cho bác sĩ thăm khám. Dù vậy, cũng có người phát hiện ra chị Phượng nên cố chen lấn để tiếp cận người phụ nữ đặc biệt này.
Chị Phượng trông dáng đi khoẻ khoắn, nhanh nhẹn như bao cô gái trẻ, chỉ khác ở chỗ khuôn mặt bị lão hóa. Chị cho biết những ngày qua, mọi sinh hoạt ăn uống vẫn bình thường. Chị được bố trí ăn ở trong phòng máy lạnh 2 giường, có ti vi, tủ lạnh. Nhiều người cũng đã ghé thăm, động viên chị.
Chẩn bệnh cho chị Phượng là hội đồng chuyên môn gồm 10 giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ, chủ nhiệm bộ môn các chuyên khoa về nội tiết, nội khoa, da liễu, tim mạch, giải phẫu bệnh, xét nghiệm… của Bệnh viện ĐH Y Dược TPHCM và Trường ĐH Y Dược TPHCM. GS-TS-BS Đặng Vạn Phước, Phó Giám đốc Bệnh viện ĐH Y Dược TPHCM, chủ trì chính buổi hội chẩn kéo dài hơn 3 giờ. Dựa trên kết quả cận lâm sàng, lần lượt nhiều ý kiến chuyên môn được đưa ra.
GS-TS-BS Đặng Vạn Phước cho biết hiện chưa thể nói gì về bệnh trạng của chị Phượng. Tế bào vón cũng chỉ mới là hiện tượng nằm trong chẩn đoán ban đầu. Bệnh viện đang nỗ lực tập trung trí tuệ của các chuyên gia đầu ngành để tìm ra phác đồ điều trị chuẩn xác nhất. Theo GS Phước, chị Phượng còn phải chờ kết quả xét nghiệm chuyên sâu đặc biệt theo “tiêu chuẩn vàng” nữa mới xác định được bệnh cũng như phát đồ điều trị đúng hướng, chuẩn xác nhất. Khi đó, bệnh viện mới công bố cụ thể.
Cùng ngày, một nguồn tin của Người Lao Động cũng cho hay một doanh nghiệp chuyên về mỹ phẩm sẵn sàng hỗ trợ toàn bộ chi phí để đưa chị Phượng sang nước ngoài chữa trị, trong trường hợp y học trong nước không chữa trị được căn bệnh này.
dantri.com.vn
Hà Nội: Nhân viên y tế 5 bệnh viện lớn cam kết nói không với phong bì
5 bệnh viện điểm gồm BV Phụ sản Trung ương, BV Bạch Mai, BV Việt Đức, BV E, BV K đã cam kết triển khai thực hiện “Qui tắc ứng xử nâng cao Y đức” trong Bệnh viện. Theo đó, cán bộ y tế cam kết không nhận phong bì của người bệnh….
Cuối tháng 9/2011, tại buổi Hội thảo tập huấn “Lập kế hoạch triển khai thực hiện Qui tắc ứng xử nâng cao Y đức, bà Trần Thị Thanh Tâm, Phó Chủ tịch Công đoàn Y tế Việt Nam đã giới thiệu chi tiết nội dung và kế hoạch cụ thể bản Dự thảo “Lập kế hoạch triển khai thực hiện Qui tắc ứng xử nâng cao Y đức” trong các BV.
Theo đó, tại các bệnh viện, cán bộ nhân viên Y tế thực hiện văn minh giao tiếp ứng xử trong BV; tận tụy vì người bệnh; chào hỏi thân thiện, chỉ dẫn ân cần, tư vấn tận tình; thực hiện nói không với tiền, quà biếu của người bệnh là tình cảm của người thầy thuốc với người bệnh; tôn trọng cán bộ nhân viên Y tế là nét đẹp truyền thống đạo đức của mỗi người dân; giữ gìn nếp sống vệ sinh trong BV là góp phần xây dựng BV văn minh, hiện đại; đảm bảo an ninh, trật tự trong BV là trách nhiệm của cán bộ nhân viên Y tế, người bệnh và người nhà bệnh nhân…
Khó cả đôi đường?
Theo bà Trần Thanh Tâm, việc thực hiện "Quy tắc ứng xử của ngành y tế" cũng chỉ với mong muốn có biến chuyển tích cực hơn về giao tiếp giữa nhân viên y tế với bệnh nhân và người nhà BN, đặc biệt là làm sao để thầy thuốc "Nói không với phong bì".
Phong trào vì mục tiêu rất tốt đẹp, cải thiện được mối quan hệ giữa thầy thuốc - bệnh nhân, nhưng liệu có khó thực hiện?
Bà Tâm cho rằng, hành vi đưa - nhận phong bì không phổ biến rộng khắp, chỉ tập trung ở một số ít nơi có điều kiện. Ví dụ, ở các BV tuyến huyện thì hầu như không có chuyện này, bởi tại các đơn vị này, phần lớn BN đến khám bệnh bằng bảo hiểm y tế, ít có điều kiện kinh tế và chỉ là mắc các bệnh thông thường. Vì thế, trong đợt thực hiện đầu tiên quy tắc này, Bộ Y tế đã chọn 5 bệnh viện điểm là những bệnh viện đầu ngành, tập trung đông bệnh nhân với những ca bệnh khó để thực hiện.
Khi được hỏi về việc thực hiện “Quy tắc ứng xử của ngành y tế” tại bệnh viện mình, ông Ông Nguyễn Ngọc Hiền, Phó Giám đốc BV Bạch Mai cho rằng vấn đề “phong bì” bệnh viện Bạch Mai cũng được quán triệt từ lâu, nhưng nếu đánh giá thực tế bác sĩ có còn nhận phong bì hay không thì cũng không ai dám khẳng định.
Còn về phía bệnh nhân, tâm lý ai vào viện cũng “lăm lăm” để đưa phong bì cho bác sĩ vì sợ không có phong bì người nhà mình không được chăm sóc chu đáo, tận tình.
Tại bệnh viện phụ sản TƯ cũng như bệnh viện phụ sản Hà Nội, không quá khó để thấy cảnh người nhà bệnh nhân hỏi han, thì thầm vào tai nhau khoản tiền “bồi dưỡng” bác sĩ sau khi sản phụ mẹ tròn con vuông.
Trả lời câu hỏi của phóng viên “Có bác sĩ nào “quy định” mức tiền bồi dưỡng không?”, người nhà sản phụ đợi trước cửa phòng mổ bệnh viện phụ sản Hà Nội đều lắc đầu “Chẳng ai nói. Nhưng mổ xong thì phải cảm ơn bác sĩ chứ”. Và mức cảm ơn này cũng khác nhau ở từng người từ 1 - 3 triệu tùy điều kiện kinh tế gia đình.
“Quả thực, em vào đây theo dõi đẻ thường theo BHYT, khi không đẻ thường được, bác sĩ chuyển mổ, cũng không ai căn dặn điều gì về khoản nọ, khoản kia. Nhưng sau mổ mẹ tròn con vuông, gia đình vẫn chủ động đưa phong bì bồi dưỡng cho kíp mổ qua bác sĩ quen đã theo dõi thai kỳ tại phòng khám tư”, sản phụ P.T.T (Thanh Xuân) chia sẻ.
Để không nhận thì phải… không đưa!
Đại diện các bệnh viện cũng cho rằng, nguyên nhân của một phần tạo nên câu chuyện phong bì như hiện nay là do chính những người bệnh, người nhà của bệnh nhân. Vì thế, trong dự thảo nội quy thực hiện quy tắc ứng xử nâng cao y đức, Bộ Y tế cũng yêu cầu bệnh nhân và người nhà bệnh nhân phải tôn trọng cán bộ nhân viên y tế, phải thực hiện nếp sống vệ sinh trong bệnh viện, phải đảm bảo an ninh, trật tự trong bệnh viện, tuyệt đối không hút thuốc lá trong bệnh viện, tuyệt đối không đưa phong bì bồi dưỡng cho cán bộ nhân viên y tế.
Cả đại diện 5 bệnh viện trong đợt thực hiện điểm “Quy tắc ứng xử y tế lần này” đều rất ủng hộ chủ trương của Bộ Y tế, quyết tâm thực hiện bằng được nhưng họ cũng băn khoăn, cho rằng cần phải có thêm chế độ đãi ngộ với nhân viên y tế. Lý do đưa ra là muốn nâng cao y đức thì cần phải đi liền với chế độ đãi ngộ tương xứng. Bởi họ phải làm việc trong môi trường có quá nhiều áp lực, quá tải, lương thấp không đủ sống thì khó lòng từ chối phong bì người bệnh.
Khi được hỏi về chương trình cam kết thực hiện thí điểm về nâng cao y đức, PGS.TS Nguyễn Tiến Quyết, Giám đốc BV Việt Đức chia sẻ: "BV Việt Đức thực hiện nghiêm túc chứ không mang tính hình thức. Câu chuyện "phong bì" luôn được quán triệt, cán bộ nào vi phạm sẽ bị kỷ luật…". Nhưng ông vẫn băn khoăn giữa phong bì mà cán bộ y tế chủ động vòi vĩnh thì đương nhiên là cấm và xử lý nghiêm khắc, nhưng với những người bệnh sau điều trị vì cảm kích trước tay nghề bác sĩ, mang phong bì đến cảm ơn thì cũng rất khó để xử phạt.
Tay chân miệng lan rộng, địa phương chần chừ công bố dịch
Tại nhiều địa phương trên cả nước, số ca mắc tay chân miệng đã tăng vọt một cách bất thường so với mọi năm, song chưa một tỉnh nào quyết định công bố dịch. Lý do là "dịch vẫn còn nằm trong tầm kiểm soát của địa phương”.
Bệnh tay chân miệng bắt đầu gia tăng mạnh từ cuối tháng 5 với 850 ca mắc một tuần, sau đó đạt đỉnh vào đầu tháng 7 với số ca trong một tuần tăng gần 3 lần. Đến đầu tháng 8 thì bệnh đã lan ra 49 địa phương, với hơn 29.000 ca, 79 trẻ tử vong. Trong khi 2 năm trước đó, mỗi năm cả nước chỉ ghi nhận hơn 10.000 trẻ bị tay chân miệng. Khi đó, nhiều người đã đặt ra câu hỏi liệu đã đến lúc ngành y tế công bố dịch.
Tuy nhiên, ngày 20/8 tại cuộc giao ban trực tuyến với 8 địa phương được coi là điểm nóng về bệnh tay chân miệng, thì hầu như tất cả các địa phương đều khẳng định rằng bệnh vẫn nằm trong tầm kiểm soát, chưa cần thiết phải công bố dịch.
Tại cuộc họp khẩn đó, nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế Trịnh Quân Huấn đã nhận định "dịch đã được khống chế" vì thế "chưa công bố dịch tay chân miệng ở các địa phương".
Thực tế, theo số liệu thống kê của ngành y tế thì dịch có xu hướng giảm nhưng rất chậm. Đến nay đã gần 2 tháng, số mắc tay chân miệng vẫn chưa được cải thiện nhiều.Dịch hiện đã lan ra 61/63 tỉnh, thành trên cả nước. Trong khi đó, theo dự báo của Bộ Y tế, bệnh sẽ tiếp tục tăng cao đến 11.
Nếu so với một số nước trong khu vực trong những năm qua thì tình hình dịch ở nước ta hiện cũng ở mức đáng lo ngại. Năm 2008, từng xảy ra dịch bệnh tay chân miệng ở Singapore nhưng cũng chi có hơn 15.000 ca mắc. Cá biệt tại Trung Quốc, năm 2009 có đến hơn 1,1 triệu trẻ mắc tay chân miệng, 353 tử vong. Bình quân hơn 380.000 ca mắc có 117 tử vong, trong khi tại Việt Nam tính đến hết tháng 9 mới có gần 62.000 ca mắc nhưng đã có 114 trẻ tử vong. |
Mức độ giảm bệnh rất chậm là do sự thay đổi hành vi vệ sinh cá nhân, vệ sinh cho trẻ của cha mẹ và người chăm sóc trẻ chuyển biến chậm. Sự tham gia của các ban, ngành, đoàn thể trong công tác phòng chống bệnh tại địa phương chưa được tích cực, còn giao phó chủ yếu cho ngành y tế.
Với những lý do trên, một lần nữa vấn đề công bố dịch lại được đặt ra.
Đại diện Cục y tế dự phòng (Bộ Y tế), tiến sĩ Nguyễn Văn Bình cũng cho biết, việc công bố dịch không thuộc phạm vi và trách nhiệm của Bộ Y tế. Căn cứ vào Luật phòng chống bệnh truyền nhiễm và Quyết định 64 của Thủ tướng, việc công bố dịch bệnh tay chân miệng thuộc thẩm quyền của địa phương.
Ngày 18/8, Thủ tướng Chính phủ cũng đã có công điện yêu cầu Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nắm chắc tình hình dịch bệnh trên địa bàn, để thực hiện việc công bố dịch, công bố hết dịch bệnh truyền nhiễm đúng thời điểm.
Mới đây Viện Pasteur Nha Trang đã đề nghị Quảng Ngãi công bố dịch vì có đủ điều kiện để công bố dịch, với 6.000 bệnh nhân, chiếm 2/3 số ca mắc toàn miền Trung, 5 trẻ tử vong. Tuy nhiên lãnh đạo ngành y tế tỉnh vẫn khẳng định chưa cần.
Thạc sĩ - bác sĩ Nguyễn Tấn Đức, Phó giám đốc Sở Y tế Quảng Ngãi khẳng định, bệnh tay chân miệng còn trong khả năng kiểm soát của ngành y tế tỉnh. Bệnh cũng chưa được Bộ Y tế xác định có sự biến đổi tác nhân gây bệnh, lại xảy ra trong thời điểm không có thiên tai, thảm họa. Vì vậy Sở Y tế chưa tham mưu cho Chủ tịch UBND tỉnh công bố dịch.
Trong khi đó, tại Khánh Hòa, bệnh tay chân miệng cũng đang gia tăng từng ngày. Bác sỹ Lê Trung Hải, cán bộ Phòng Nghiệp vụ y tế, Sở Y Tế Khánh Hòa cho biết: " Từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh ghi nhận 1.332 ca bệnh tay chân miệng, bệnh đang có xu hướng gia tăng, chưa có dấu hiệu dừng lại. Tỉnh Khánh Hòa đã chi gần 3 tỉ đồng cho công tác phòng chống".
Tuy nhiên ông Bùi Xuân Minh, Phó giám đốc Sở Y tế Khánh Hòa thì cho rằng, bệnh tay chân miệng vẫn còn nằm trong vùng kiểm soát và bệnh có xu hướng giảm nên không nhất thiết phải công bố dịch.
Tương tự, lãnh đạo Sở y tế các tỉnh: Bình Định, Quảng Nam và Đà Nẵng, 3 điểm nóng về tay chân miệng cũng đều khẳng định chưa công bố dịch lúc này.
Về vấn đề này, Tiến sĩ Viên Quang Mai, Phó Viện Trưởng Viện Pasteur Nha Trang nhận định: "Hiện bệnh tay chân miệng tại Quảng Ngãi đã ở mức độ nặng, tất cả các huyện, thành phố đã có ca bệnh. Những tỉnh khác có thể công bố dịch theo huyện, theo xã".
Theo Tiến sĩ Mai, "công bố dịch bệnh tay chân miệng tuỳ phạm vi, cấp độ xử lý ở từng địa phương, chứ không phải tất cả. Nếu vượt tầm kiểm soát của từng địa phương thì phải do lãnh đạo chính quyền quyết định. Tuy nhiên, các địa phương rất khó và không dám nói là dịch vượt tầm kiểm soát của mình. Họ ngại vì nhiều lý do khác nhau". Quan trọng nhất là ngay lúc bắt đầu nghi có dịch, các địa phương cần quy chế đặc biệt để giám sát, khoanh vùng khống chế ngay từ đầu từ công tác phòng chống dịch bệnh tay chân miệng cũng như một số bệnh truyền nhiễm khác sẽ đạt hiệu quả cao hơn nhiều.
Theo phó giáo sư Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương "Vấn đề cốt lõi là làm thế nào để huy động toàn xã hội cắt đứt đường lây truyền của dịch bệnh này. Thực tế thời gian qua, UBND các cấp và ngành y tế đã rất cố gắng thực hiện nhưng cần phải tập trung tăng cường hơn nữa, truyền thông trực tiếp với thông điệp cụ thể và phù hợp cho các bà mẹ có con dưới 5 tuổi, với sự tham gia tích cực của Hội Phụ nữ. Chỉ có sự tham gia chủ động tích cực của mỗi bà mẹ và người chăm sóc trẻ cùng cộng đồng, chúng ta mới có thể ngăn chặn được lây truyền dịch".
Theo Quyết định 64 của Thủ tướng, công bố dịch truyền nhiễm chỉ được thực hiện khi hội đủ hai điều kiện. Một là số người mắc bệnh truyền nhiễm vượt quá số bệnh nhân dự tính bình thường của cơ quan y tế tuyến tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trở lên. Hai là có ít nhất một trong các yếu tố nguy cơ sau: quy mô, tính chất của bệnh dịch vượt quá khả năng kiểm soát của cơ quan y tế tuyến tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; bệnh dịch được Bộ trưởng Bộ Y tế xác định có sự biến đổi tác nhân gây bệnh, có nguy cơ làm tăng tỷ lệ tử vong cao mà chưa xác định rõ tác nhân gây bệnh, chưa có biện pháp khống chế hiệu quả; dịch bệnh xảy ra khi có thiên tai, thảm họa.
Xét theo điều kiện này thì hiện nhiều địa phương đã thoả mãn điều kiện 1. Điều đó đồng nghĩa với việc nếu công bố dịch thì địa phương đó thừa nhận không thể kiểm soát được bệnh tay chân miệng. Cũng vì thế mà chưa có địa phương nào công bố.
Giáo sư Phạm Song, Chủ tịch Hội Truyền nhiễm Việt Nam cũng thừa nhận: "Tôi không hiểu vì sao khi đó (giao ban trực tuyến hôm 20/8) Bộ Y tế lại đồng thuận với các địa phương không công bố dịch. Việt Nam số chết nhiều như thế vì sao vẫn không công bố dịch. Chúng ta có luật nhưng luật không bao trùm cuộc sống, thực tế".
Trong một không gian nhất định, một vùng dân cư khi số mắc tăng vọt so với bình thường trong một thời gian nhất định thì gọi là dịch. Nếu chiếu theo định nghĩa này thì rõ ràng là dịch tay chân miệng đã xảy ra tại một số tỉnh, thành.
"Theo lập luận của lãnh đạo Bộ Y tế, tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm nhóm B, do địa phương quyết định. Vậy tại sao những tỉnh, thành như TP HCM đáng lẽ phải công bố dịch từ cách đây gần 2 tháng lại không làm", giáo sư Phạm Song nhấn mạnh.
Cũng theo ông, tuyên bố dịch không có hại gì, như dịch tiêu chảy cấp có phẩy khuẩn tả thì sợ danh tiếng, đến thế kỷ 21 rồi mà vẫn có người bị tả, trong khi nhiều nước trên thế giới đã thanh toán dịch này từ thế kỷ 20. Hay như việc công bố dịch SARS thì sợ ảnh đến du lịch, kinh tế… Tay chân miệng là bệnh của trẻ con, công bố dịch chỉ có lợi, nhân dân cảnh giác hơn, hiểu biết bệnh hơn.
Bệnh tay chân miệng lây qua đường tiếp xúc, chất nhày trong họng, mũi, trong đó đặc biệt quan trọng là từ phân, thậm chí ngay cả khi trẻ khỏi rồi virus vẫn tồn trại trong phân đến 3 tuần.
Theo thống kê của Bộ Y tế, đến ngày 10/10, cả nước đã ghi nhận trên 66.000 trường hợp mắc tay chân miệng, tăng 5.000 so với 10 ngày trước, trong đó có 119 ca tử vong tại 25 tỉnh, thành phố. Để phòng bệnh hiệu quả, Bộ Y tế tiếp tục đưa ra khuyến cáo tăng cường các biện pháp vệ sinh, đặc biệt là việc rửa tay nhiều lần trong ngày bằng xà phòng và nước sạch, hạn chế tiếp xúc với nguồn bệnh, phát hiện và cách ly sớm các ca bệnh…