1.Phạm Văn Chung hoangchung@hotmail.com.
Hỏi: tôi bị bệnh giun sán dẫn đến thiếu máu, cơ thể gầy yếu. Bác sĩ có kê đơn cho sử dụng các loại thuốc panatel, zentel nhưng vẫn không hết . Xin cho hỏi có loại thuốc đặc trị nào khác không, mua ở đâu?
Trả lời: trước hết chúng tôi xin chân thành cảm ơn bạn đã đặt niềm tin vào Viện Sốt rét KST-CT Quy Nhơn để được trả lời mối quan tâm của bạn. Qua thư bạn đề cập đến bệnh giun sán dẫn đén thiếu máu, song bạn không cho biết chi tiết trước đó bạn đã bị nhiễm loại giun, sán gì vì mỗi loại giun sán cần điều trị các loại thuốc xổ, diệt giun khác nhau, thời gian điều trị, liệu trình điều trị cũng như điều trị lặp lại liều cách nhau bao lâu mới hết sạch giun (cần lưu ý rằng một số thuốc chỉ điều trị khỏi 86-90%) đó là chúng tôi chưa loại trừ khả năng bạn có thể bị tái nhiễm (nhiễm thêm đợt mới sau khi đã điều trị khỏi bệnh) hoặc chưa kể khả năng kháng thuốc (vì hiện tại đã có nhiều thông tin về kháng thuốc trên loài giun tròn như giun móc, giun mỏ và sán lá như sán máng và sán lá gan).
Vì những lý do trên, chúng tôi khuyên bạn nên xem lại quá trình điều trị cũng như loại giun, sán mà bạn nhiễm, liều điều trị và liệu trình điều trị lặp lại. về thiếu máu, bạn nghĩ có thể do nhiễm giun sán là hoàn toàn đúng nhưng chúng ta không nên quy kết vội vàng thiếu máu chỉ do giun sán bạn nhé; thiếu máu có thể do suy dinh dưỡng, do các bệnh lý ác tính và lành tính về máu, các bệnh mạn tính như suy thận mạn, suy tim, các bệnh lý về gan, các bệnh lý gây rối loạn hấp thu hoặc thiếu các thành phần tạo máu, nếu là nữ giới thiếu máu còn liên quan đến rối loạn kinh nguyệt như rong kinh,…Do đó, để khẳng định thiếu máu này do các nguyên nhân chính nào, bạn nên đến khám chuyên khoa và làm các xét nghiệm chỉ điểm do bác sĩ chỉ định để có hướng điều trị đúng. Chúc bạn mau lấy lại sức khỏe, đặc biệt cải thiện tình trạng thiếu máu.
2.Lương Bích Liên luonglien84@gmail.com (0983644176)
Hỏi: Xin bác sĩ cho biết: cháu 11 tuổi khi đi cộng hưởng từ não thấy có chuẩn đoán là có kén màng nhện, đang tiết dịch. Như vậy có ảnh hưởng gì đến sức khỏe không? Nên điều trị bệnh này ở đâu? Cám ơn nhiều!
Trả lời: Chúng tôi rất thông cảm và muốn chia sẻ về bệnh tình của cháu. Tuy nhiên, trong mail cháu không cho chúng tôi biết hiện tại cháu có biểu hiện triệu chứng lâm sàng nào không (chẳng hạn nhức đầu khu trú hay toàn đầu, mờ mắt, yếu liệt tay chân, tê bì, …) mà chỉ đưa ra một chẩn đoán hình ảnh là “kén màng nhện đang tiết dịch” là một kết luận của các bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán hình ảnh trên một bệnh nhân khi người ta phát hiện hình ảnh và tình chất của hình ảnh, chứ không xác định được chắc chắn đây là kén do tác nhân gây bệnh gì. Do đó, thật khó để tư vấn cho cháu rằng “hình ảnh” đó có ảnh hưởng đến sức khỏe không? Và đồng thời cũng không thể khuyên cháu đi điều trị ở đâu được vì chưa có kết luận chẩn đoán xác định.
Mặt khác kén màng nhện có thể do nhiều nguyên nhân gây ra chứ không chỉ đơn thuần là 1 nguyên nhân gì duy nhất, do vậy để xác định cụ thể, chúng tôi đề nghị cháu nên đi làm thêm một số xét nghiệm chỉ điểm cụ thể là Công thức máu toàn phần (cần chú ý đặc biệt đến tỷ lệ bạch cầu ái toan), huyết thanh chẩn đoán nhất là ELISA hoặc Western Blott các loại ký sinh trùng như ấu trùng sán lợn (Cysticerrcose), giun đũa chó/ mèo (Toxocara canis/ cati), giun lươn (Strongyloides stercoralis), sán lá gan (Fasciola gigantica/ hepatica), đơn bào amíp (Entamoeba histolytica); giun xoắn (Trichinella spiralis), giun mạch (Angiostrongylus cantonensis), giun đầu gai (Gnathostoma spinigerum), …vì tất cả các loài giun sán này đều có thể xâm nhập hoặc lạc chỗ để gây bệnh trên khu vực hệ thần kinh trung ương, trong đó có vùng màng nhện; làm thêm xét nghiệm về điện não đồ.
Khi có đầy đủ các xét nghiệm như thế, cháu có thể cùng người thân đi khám tại một bác sĩ chuyên hoa thần kinh hoặc nếu không ngại, cháu tiếp tục gởi các kết quả đó cho chúng tôi qua đường bưu điện (bảng photo), chúng tôi sẽ tiếp và tư vấn cho cháu. Chúc cháu khỏe và học tập tốt.
3.Hoài Thu hoaithuqnu@gmail.com.
Hỏi: Xin chào ban biên tập Website Viện Sốt rét KST-CT Quy Nhơn! Xin cho tôi biết người bị bệnh nấm Candida âm đạo bị tái phát nhiều lần phải chữa trị như thế nào? Làm thế nào để phòng ngừa bị tái nhiễm? Tôi đã đi chữa trị nhiều nơi nhưng đều bị tái nhiễm sau khi khỏi một thời gian ngắn!
Trả lời: với câu hỏi của bạn, chúng tôi xin trả lời như sau: nấm Candida albicans còn có tên gọi đồng nghĩa Candida stellatoidea hoặc Oidium albicans được tác giả C.P. Robin và Berkhout mô tả chi tiết vào năm 1923. Nấm Candida albicans sống bình thường trong ruột người và nhiều loại thú. Trên những nhóm người bình thường, khỏe mạnh, làm xét nghiệm có thể tìm thấy 39% có nấm Candida ở âm đạo, 30% ở miệng, 38% ở ruột, 46% có ở các nếp xếp (quanh hậu môn và 17% có ở phế quản (cùng một lúc bệnh nhân có thể bị nhiễm nấm nhiều nơi trên cơ thể, đặc biệt trên các cơ địa suy giảm miễn dịch). Điều đặc biệt, đây chính là những người hoàn toàn khỏe mạnh, không có một biểu hiện nào liên quan đến nhiễm nấm. Và trên các trường hợp này, vi nấm Candida albicans giữ một thể cân bằng với các vi khuẩn cùng sống với nó trên cùng cơ thể. Tất cả tạo thành một quần thể vi sinh sống bình thường của cơ thể. Trong một số điều kiện thuận lợi nhất định, vi nấm sẽ chuyển từ trạng thái “yên lặng” sang trạng thái “gây bệnh”. Đặc trưng của trạng thái này là số lượng vi nấm tăng lên rất nhiều, cho phép vi nấm len lỏi vào những tế bào của ký chủ và xâm nhập sâu hơn, người bệnh bắt đầu có biểu hiện các triệu chứng của bệnh nấm. Chính vì sự tồn tại của nấm trong điều kiện cơ thể khỏe mạnh bình thường với tỷ lệ không nhỏ như trên và khả năng chuyển từ trạng thái “không gây bệnh” thành “gây bệnh” nên bệnh có thể tái phát nhiều lần là tất nhiên nếu có điều kiện thuận lợi.
Một số điều kiện thuận lợi cho nấm Candida albicans phát triển
·Yếu tố sinh lý: phụ nữ có thai, do có sự gia tăng nội tiết à sự biến đổi sinh thái ở âm đạo (tích trữ glucogen trong tế bào biểu bì), thuận lợi cho vi nấm phát triển, thêm vào đó là sự suy giảm miễn dịch khiến vi nấm càng phát triển nhiều hơn;
·Yếu tố bệnh lý: tiểu đường, béo phì, suy dinh dưỡng à giảm sức đề kháng cơ thể, vi nấm phát triển nhanh;
·Yếu tố nghề nghiệp: những phụ nữ làm các nghề ẩm ướt thường xuyên như phải ngâm mình dưới nước, chân tay phải ngâm nhiều trong nước;
·Thuốc đang dùng: có thể dễ nhiễm nấm ở những phụ nữ sử dụng thuốc viên tránh thai; kháng sinh phổ rộng (liều cao, thời gian dài, diệt các vi khuẩn sống chung với nấm, phá vỡ thế cân bằng sinh thái tại chỗ à nấm từ trạng thái "sống hòa bình ký chủ" trở thành trạng thái "gây bệnh cho ký chủ"); corticosteroides (liều cao, kéo dài); ức chế miễn dịch, điều trị ung thư;
·Cơ địa bệnh nhân có bệnh nền: nếu bệnh nhân có hội chứng suy giảm miễn dịch (HIV/AIDS), bệnh ung thư, tiểu đường,…vi nấm Candida xuất hiện cơ hội;
Trường hợp của bạn là nhiễm nấm candida ở âm đạo là một dạng bệnh Candida albicans hệ sinh dục tiết niệu (Urogenital candidiasis). Bệnh viêm âm hộ, âm đạo do nấm rất hay gặp ở phụ nữ, nó đứng thứ hai sau viêm âm đạo do vi khuẩn và thường cao gấp 3 lần bệnh trùng roi âm đạo. Khoảng 75% phụ nữ trên thế giới bị nhiễm nấm (khoảng 50% phụ nữ bị nhiễm khuẩn hơn một lần trong đời). Người ta thống kê và nhận thấy có khoảng 30% phụ nữ có thai bị nhiễm nấm Candida âm đạo. Đây cũng chính là nguyên nhân gây nhiễm nấm ở trẻ sơ sinh do bị lây nhiễm trong lúc sinh- thường gặp là nấm miệng, chính vì vậy, mọi thai phụ đều nên được khám âm đạo trước khi sinh từ 4 đến 6 tuần, để nếu có bệnh sẽ được điều trị kịp thời, phòng tránh được việc lây nhiễm từ mẹ sang con. Bệnh thường gây tái phát, nấm là vi sinh vật ký sinh ở một số nơi trên da và bên trong âm đạo, môi trường acide trong âm đạo giữ cho nấm không bùng phát. Nếu môi trường âm đạo bị kiềm hóa vì một lý do nào đó, nấm phát triển mạnh gây ra chứng nhiễm nấm âm đạo. Môi trường acid âm đạo thường thay đổi trong khi hành kinh, mang thai, tiểu đường, dùng kháng sinh, thuốc ngừa thai và các thuốc steroid. Ứ dịch âm đạo và những kích thích âm đạo là điều kiện kích thích cho nấm phát triển.
Đàn ông khi quan hệ tình dục với phụ nữ bị bệnh cũng có thể bị viêm quy đầu, bao quy đầu gây đỏ, ngứa, cảm giác bỏng, rát và có chất nhày trắng tiết ra đầu dương vật
·Điều kiện thuận lợi để bệnh dễ tái phát: ngoài các yếu tố thuận lợi trên, bệnh còn hay gặp ở những người không giữ vệ sinh cẩn thận, hoặc vệ sinh không đúng cách (thụt rửa âm đạo thường xuyên, làm rối loạn môi trường sinh lý và vi sinh âm đạo); hoặc mặc quần bó, chật, mặc quần lót bằng sợi nilon, để quần bị ẩm ướt thường xuyên do mồ hôi, nước tiểu,…dễ làm cho nấm phát triển; lúc thời tiết thay đổi, làm việc căng thẳng, hay bị Stress, bệnh tật cũng làm sức đề kháng trong cơ thể suy yếu, dễ bị vi khuẩn và nấm tấn công.
·Điều trị nấm thường được điều trị bằng thuốc đặt âm đạo. Thuốc này có thể dưới dạng kem bôi bên trong âm đạo. Hoặc có thể dưới dạng viên đặt. Thuốc ở dạng kem có thể bôi ở âm hộ để giảm ngứa và một số dạng uống chóng nấm.
·Cách phòng bệnh như thế nào? giữ vệ sinh cá nhân cho vùng âm hộ, âm đạo luôn khô, sạch, lau khô sau mỗi khi đi vệ sinh, tắm, bơi. Thường xuyên thay quần lót, nên sử dụng quần lót bằng sợi cotton cho thông thoáng, dễ hút mồ hôi, tránh ẩm ướt; không nên mặc quần nilon, quần quá chật trong thời gian dài. Sau khi đi vệ sinh, phải rửa sạch và lau khô theo nguyên tắc "từ trước ra sau" - tức là từ âm hộ ra hậu môn, để tránh vi khuẩn từ phân, từ vùng hậu môn lọt vào vùng âm đạo. Không dùng các dụng cụ thụt rửa âm đạo, không dùng các sản phẩm vệ sinh phụ nữ dưới dạng xịt phun, không dùng các sản phẩm có chất khử mùi và có màu lau rửa cơ quan sinh dục ngoài; không nên tắm bồn, không ngâm mình trong nước nóng quá lâu; tránh giao hợp trong những ngày có kinh; chỉ thụt rửa âm đạo khi cần thiết, theo chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ; nên đi khám phụ khoa định kỳ mỗi 3-6 tháng một lần; điều trị thuốc không được tùy tiện, tuyệt đối theo chỉ dẫn của bác sĩ, dược sĩ.
Một số lưu ý trong điều trị nấm Candida albicans
Hầu hết nhiễm nấm Candida có thể điều trị tại nhà với các thuốc mua không cần đơn (OTC) hoặc kê điều trị của bác sĩ, gồm các thuốc chống nấm, kể cả dạng thoa ngoài:clotrimazole (Femizole-7, Gyne-Lotrimin), miconazole (Monistat-Derm, Monistat Vaginal), nystatin, tioconazole (Vagistat Vaginal), hoặc sử dụng thuốc đường uống như Fluconazole (Diflucan) và Amphotericin B. Nhiều phụ nữ thích dùng liều duy nhất, đường uống của thuốc fluconazole trong điều trị nấm âm đạo, hơn là dùng đường khác như dạng kem thoa. Nhiều bệnh nhân nhiễm nấm nghiêm trọng có thể cần đến sử dụng thuốc đường tính mạch, nhưng phải điều trị và theo dõi tại bệnh viện. Mặc dù thuốc chống nấm có thể giải quyết ngay vấn đề nhưng có khả năng tái phát, đôi khi tái nhiễm lại do quan hệ trở lại với bạn tình (chưa điều trị). Vì vậy, điều trị cả người là cần thiết. Nếu có thể, sử dụng kháng sinh nên dừng lại trong thời gian nhiễm candida. Đối với các vết đỏ da do tả lót có nấm, sử dụng kem chống và thay tả lót thường xuyên cho bé, luôn giữ khô ráo cho trẻ càng nhiều càng tốt.
Một số loại thuốc điều trị:
- Miconazole 200mg viên đặt âm đạo, đặt 1 viên khi đi ngủ trong 3 ngày hoặc
- Clotrimazole 200mg viên đặt (đặt 1 viên trước khi đi ngủ trong 3 ngày) hoặc thuốc uống như:
Itraconazole (Sporal) 100mg uống 2 viên/ngày trong 3-5 ngày hoặc
Fluconazole (Diflucan) 150mg uống liều duy nhất.
Trường hợp bệnh mạn tính hoặc bị tái phát nhiều lần thì trước hết phải kiểm tra vì bệnh tiểu đường, các nguyên nhân gây suy giảm sức đề kháng và làm thuận lợi cho nấm phát triển như dùng kháng sinh kéo dài, corticoid, thuốc tránh thai có estrogen, nhiễm HIV/AIDS. Không mặc quần áo quá chật hoặc bằng sợi tổng hợp.
Trong trường hợp bệnh kéo dài và hay tái phát thì nên đến bác sĩ chuyên khoa để được khám nghiệm và có liệu trình điều trị phòng ngừa. Đối với nam giới thường không cần điều trị vì bệnh sẽ khỏi. Tuy nhiên nếu bị viêm bao quy đầu thì có thể bôi các kem chống nấm như Ketoconazole, Clotrimazole, Lamisil...
Một số tiến bộ gần đây là liệu pháp gen làm tăng hiệu lực điều trị sự nhiễm nấm
Dựa trên nghiên cứu về một loại protein là mục tiêu để nghiên cứu nhằm sản xuất một sốthuốc mới chống nấm Candida albicans-một loại nấm thường gặp trên cơ thể người chúng ta. Gần đây, nghiên cứu về liệu pháp gen nhằm tăng hiệu lực điều trị một số bệnh do nấm Candida albicans đã được thử nghiệm thành công tại bệnh viện đại học Georgetown (Mỹ). Kết quả cho thấy sự ức chế một protein mã hóa bởi gen Ssk1 có thể làm tiền đề sản xuất một loại thuốc chống nấm mới. Các thử nghiệm trong phòng thí nghiệm cho thấy một khi gen Ssk1 của Candida albicans bị loại bỏ, thuốc triazole sẽ tăng hiệu lực tác dụng điều trị loại nấm này. "Đây là liệu pháp gen thông minh cho việc thiết kế thuốc", trưởng nhóm nghiên cứu- giáo sư Richard Calderone chuyên ngành miễn dịch và vi sinh và là đồng chủ nhiệm chương trình nghiên cứu các bệnh truyền nhiễm tại bệnh viện đại học Georgetown cho biết bệnh nấm Candida spp. đứng hàng thứ 4 trong số các bệnh truyền nhiễm nhập viện tại Mỹ, thông thường bệnh nhiễm nấm này có thể chữa được; tuy nhiên, ở các bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch như ung thư đang điều trị hóa trị liệu, cấy ghép cơ quan, ghép tủy thì việc chẩn đoán đôi lúc gặp khó khăn và phải trì hoãn điều trị. Trường hợp khó điều trị cũng xảy ra khi nấm gây bệnh là chủng kháng thuốc, khi đó điều trị cho các bệnh nhân này là một vấn đề nan giải.
Gần đây, một nhóm các nhà khoa học Ý vừa qua đã chế tạo một loại vaccine có tiềm năng bảo vệ con người chống lại bệnh do nấm thông thường, thông tin này được đăng trên tạp chí The Journal of Experimental Medicine do nhóm Torosantucci và cộng sự tiến hành. Mặc dù các nấm gây bệnh này là mối đe dọa nhỏ cho những người có hệ thống miễn dịch tốt, nhưng chúng có thể gây nhiều biến chứng và diễn tiến bệnh trầm trọng với những đối tượng có hệ thống miễn dịch suy giảm (lao, HIV/AIDS, đang điều trị ưng thư, dùng corticoides, cơ thể có ghép tạng). Hiện không có sẵn loại vaccine nào chống lại nấm, nên ứng cử viên vaccine mới được tạo thành từ một phân tử giống như đường (gọi là beta-glucan). Nó được tìm thấy trong vách tế bào nấm và nấm cần nó để tăng trưởng và tồn tại. Để tạo ra một đáp ứng miễn dịch mạnh, nhóm nghiên cứu đã gắn một cách tương đối beta-glucan không độc vào một protein gọi là độc tố bạch hầu. Độc tố này được dùng để kích thích hệ thống miễn dịch và đã được ứng dụng trong các vaccine khác ở người. Vaccine giúp tạo ra kháng thể kháng beta-glucan, thử nghiệm trên chuột cho thấy vaccine mới này đã bảo vệ chuột chống lại Candida albicans và nấm Aspergillus fumigatus bằng cách khởi động sản xuất kháng thể kháng beta-glucan; những kháng thể này bám vào toàn bộ vách tế bào nấm và ngăn cản nấm phát triển. Các nhà nghiên cứu đang chuẩn bị kế hoạch thử nghiệm loại vaccine này trên người và hy vọng có thêm các kết quả hứa hẹn.
Hy vọng với phần trả lời trên sẽ giúp bạn phần nào có hướng điều trị và phòng bệnh tốt. Thân chúc bạn khỏe.
4.Huỳnh Viết Lộc - hvietloc@yahool.com (0936753432).
Hỏi: em đang làm đề tài về vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis, nhưng em tìm tài liệu không được. Trung tâm có thể cho em tài liệu về TB được không. Em xin chân thành cám ơn!
Trả lời: Về câu hỏi vấn đề của bạn đưa ra có vẻ nó hơi “tổng quát” và “chung chung”, vì chúng tôi không biết bạn đang làm đề tài liên quan đến vấn đề gì của vi khuẩn lao Mycobacterium tuberculosis, có thể là liên quan đến dịch tễ học, liên quan đến các phương pháp chẩn đoán và điều trị, phòng bệnh hoặc về lịch sử cũng như chi tiết bộ gen của loài vi khuẩn này hoặc tình hình kháng thuốc của vi khuẩn, vv.
Bạn có thể vào các trang chương tìm kiếm nhanh thông tin chuyền đề khoa học y học trong nước lẫn nước ngoài đều có thể tìm thấy các thông tin hoặc tư liệu bạn cần, có thể nói là “từ AàZ” bạn ạ kể cả tiến Việt lẫn tiếng Anh. Nếu bạn tìm một số thông tin cập nhật nhất trong thời gian 5 năm trở lại đây, có thể bạn tham khảo một số địa chỉ dưới đây:
Camus JC, Pryor MJ, Médigue C, Cole ST (October 2002). "Re-annotation of the genome sequence of Mycobacterium tuberculosis H37Rv". Microbiology (Reading, Engl.) 148 (Pt 10): 2967–73. PMID 12368430.
Ryan KJ, Ray CG (editors) (2004). Sherris Medical Microbiology (4th ed. ed.). McGraw Hill. ISBN 0-8385-8529-9.
Murray PR, Rosenthal KS, Pfaller MA (2005). Medical Microbiology. Elsevier Mosby.
Bell E (October 2005). "Vaccines: A souped-up version of BCG". Nature Reviews Immunology 5 (10): 746. doi:10.1038/nri1720.
Wooldridge K (editor) (2009). Bacterial Secreted Proteins: Secretory Mechanisms and Role in Pathogenesis. Caister Academic Press. ISBN 978-1-904455-42-4.
Gagneux S (2009). "Strain Variation and Evolution". Mycobacterium: Genomics and Molecular Biology. Caister Academic Press. ISBN 978-1-904455-40-0.
Casali N (2009). "Hypervirulent Mycobacterium tuberculosis". Mycobacterium: Genomics and Molecular Biology. Caister Academic Press. ISBN 978-1-904455-40-0.
"Mycobacterium tuberculosis". Sanger Institute. 2007-03-29.
http://www.sanger.ac.uk/Projects/M_tuberculosis/. Retrieved on 2008-11-16.
Glickman MS, Jacobs WR (February 2001). "Microbial pathogenesis of Mycobacterium tuberculosis: dawn of a discipline". Cell 104 (4): 477–85. PMID 11239406.
http://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0092-8674(01)00236-7.
Flowers T (1995). "Quarantining the noncompliant TB patient: catching the "Red Snapper"". Journal of health and hospital law : a publication of the American Academy of Hospital Attorneys of the American Hospital Association 28 (2): 95–105. PMID 10141473.
Madigan M, Martinko J (editors) (2005). Brock Biology of Microorganisms (11th ed. ed.). Prentice Hall. ISBN 0-13-144329-1.
Reddy JR, Kwang J, Lechtenberg KF, Khan NC, Prasad RB, Chengappa MM (January 2002). "An immunochromatographic serological assay for the diagnosis of Mycobacterium tuberculosis". Comp. Immunol. Microbiol. Infect. Dis. 25 (1): 21–7. PMID 11831744.
"Robert Koch and Tuberculosis: Koch's Famous Lecture". Nobel Foundation. 2008.
http://nobelprize.org/educational_games/medicine/tuberculosis/
http://en.wikipedia.org/wiki/Mycobacterium_tuberculosis
http://www.microbiologybytes.com/video/Mtuberculosis.html
http://www.sanger.ac.uk/Projects/M_tuberculosis/
http://cmr.jcvi.org/tigr-scripts/CMR/GenomePage.cgi
http://emedicine.medscape.com/article/230802-overview
Thân chúc bạn làm đề tài tót và đạt kết quả xuất sắc.
5.Nguyễn Thị khuê- khuetf@gmail.com
Hỏi: chào ban biên tập website viện sốt rét KST CT Quy Nhơn! em có một quan tâm về con giun móc kí sinh trên chó, có tên khoa học là Ancylostoma caninum. Em đã cố gắng tìm tài liệu nhưng không có. Em rất mong anh chị giúp em tìm tài liệu về loài giun móc này, đặc biệt nói về lịch sử, phân bố, triệu chứng, cách phòng chữa. Em xin chân thành cảm ơn! Chúc trang web của Viện ngày càng phát triển
Trả lời:
Xin chào chị Khuê, với câu hỏi qua mail của chị chúng tôi xin trả lời như sau: Ancylostoma caninum là một loại giun móc, ký sinh trên ruột non của các vật chủ, đặc biệt là các động vật có vú như chó, mèo và cả người. Các loài giun móc nói chung hiện đang gây nhiễm hơn 600 triệu người trên toàn cầu. Trong đó, giun móc A. braziliense và A. tubaeforme chủ yếu gây nhiễm trên mèo, trong khi A. caninum gây nhiễm trên chó. Uncinaria stenocephala nhiễm cả trên chó và mèo.
Đường gây nhiễm chủ yếu cho chó mèo và gia súc, là đường chui qua da. Gia súc non dễ bị ấu trùng xâm nhập qua da hơn là gia súc trưởng thành. Ấu trùng gây nhiễm dạng còn non dễ xâm nhập qua da hơn là ấu trùng già. Khi xâm nhập qua da chỉ 40 phút tất cả các ấu trùng chuyển vào hệ thống tuần hoàn của chó. Trong 2 ngày đầu ấu trùng xâm nhập vào phổi nhiều nhất sau đó về ruột và phát triển thành trưởng thành. Trong khi cho con bú, L3 trong máu sẽ truyền qua sữa và gây nhiễm cho chó con. Ấu trùng cũng có thể bị chặn lại ở mô cơ của ruột non mà không phát triển thành dạng trưởng thành. Ở Uncinaria tương tự như Ancylostoma sp. Khi nhiễm qua đường miệng không có quá trình di hành.
Giun móc chó (Ancylostoma caninum), ký sinh ở ruột non chó hoặc mèo. Về đặc điểm hình thái cấu tạo, bao miệng mỗi bên có 3 đôi răng chia 3 nhánh, con đực dài 9-12 mm, đuôi phát triển có túi kitin, Spicule dài bằng nhau dài 0.74 –0.87mm, đoạn cuối nhọn, trứng hình bầu dục, hai đầu thon đều, gồm 2 lớp vỏ. Trứng mới thải ra bên ngoài trong có 8 tế bào phôi. Về chu kỳ phát triển: trứng theo phân thải ra ngoài gặp điều kiện ngoại cảnh thích hợp, sau 20 giờ tới một vài ngày hình thành ấu trùng trong trứng. Ấu trùng chui ra khỏi trứng, qua 6 -7 ngày, lột xác 2 lần để tạo thành ấu trùng gây nhiễm (L3). Ấu trùng gây nhiễm dài 0.59 -0.69mm, có thể bò ở nền chuồng hay cây cỏ quanh chuồng. Nếu gia súc ăn phải ấu trùng gây nhiễm vào trong phổi, lột xác lần 3 tạo ấu trùng giai đoạn 4 (L4), về ruột lột thành ấu trùng giai đoạn 5 (L5) sau 14 -20 ngày trở thành dạng trưởng thành.
Triệu chứng và chẩn đoán bệnh:
·Chó có thể chết nếu không được chữa bệnh và chăm sóc tốt mặc dù giun móc không có nhiều . Chó thiếu máu, niêm mạc nhợt nhạt, gầy còm, suy nhược. Khi nhiễm nặngchó, mèo bỏ ăn, kiết lỵ, táo bón, phân có lẫn máu (Chú ý về bệnh tích: khi mổ khám thấy có nhiều giun cắn sâu vào niêm mạc ruột ở giai đoạn không tràng. Niêm mạc ruột viêm cata và loét, hoặc xuất huyết chảy máu, giun móc hút máu và làm chảy máu nên vật thiếu máu trầm trọng và gầy); Niêm mạc ruột bị viêm do giun móc cắn ở giai đoạn hổng tràng
·Chẩn đoán dựa vào triệu chứng thiếu máu và chó thường chết nhanh, cần xét nghiệm phân tìm trứng theo phương pháp phù nổi, Willis. Trứng giun móc chó dễ dàng nhận biết qua xét nghiệm. Trứng của giun móc Ancylostoma giống trứng của Uncinaria, chỉ có điểm khác biệt là trứng của Ancylostoma nhỏ hơn. Ở chó con khi triệu chứng đã xuất hiện vẫn không thấy trứng giun móc trong ruột. Nếu có 5000 trứng/ gam phân có dấu hiệu lâm sàng và thiếu máu. Nếu có 11.000 trứng/gam phân coi như nhiễm nặng.
Phương pháp điều trị: chăm sóc nuôi dưỡng chó, mèo chu đáo. Nếu thấy chó, mèo gầy ốm, thiếu máu cần kiểm tra phân, hoặc cho chó mèo uống các loại thuốc tẩy giun móc cho chó, mèo.
·Xung quanh nhà ở nên phát quang các bụi cây để cho có ánh nắng trực tiếp xuống xung quanh nhà sẽ có tác dụng diệt trứng và ấu trùng;
·Nuôi dưỡng chăm sóc tốt để nâng cao sức đề kháng;
·Có thể định kỳ dùng thuốc trị và phòng cho chó, mèo;
·Nên dùng thuốc cho chó mẹ 1 lần trong khi mang thai và 2 lần sau khi đẻ;
·Dùng thuốc NOVA-LEVA: 1 ml/ 15 kg thể trọng (tiêm sâu vào bắp thịt, 1 liều duy nhất);
·Thú non dưới 6 tháng tuổi: 2 tháng tẩy giun 1 lần;
·Thú trên 5 tháng tuổi: 3-4 tháng tẩy giun 1 lần;
·Dùng thuốc NOVA-LEVASOL: 1g/ 8 kg thể trọng. Trộn đều thuốc vào 1 ít thức ăn hoặc pha vào một ít nước uống;
·Thú non: mỗi 2 tháng xổ 1 lần và thú lớn thì mỗi 6 tháng xổ 1 lần.
Về phần tài liệu liên quan đến lịch sử, phân bố, triệu chứng, điều trị và phòng bệnh một cách đầy đủ, chúng tôi mời bạn xem, tham khảo một số trang thông tin dưới đây:
http://emedicine.medscape.com/article/996361-overview
http://www.metapathogen.com/hookworm/acaninum/
6.Trần Hữu Tâm ttam@phillipsfoods.com.
Hỏi: Vợ tôi bị nhiễm sán dãi bò Taenia Saginata. Hiện điều trị bằng thuốc Abendazone 400mg 1 viên / ngày x 3 ngày. Theo hướng dẫn ghi trên bao bì thì sau 10 ngày sẽ phải uống thêm theo liều lượng như trên. Xin cho hỏi hướng dẫn sử dụng như trên đã đúng chưa bởi theo một số trang web nước ngoài khác thì với Abendazone 400mg phải uống liên tục trong 8 ngày. Trong khi chờ đợi câu trả lời từ quý viện, tôi xin chân thành cám ơn.
Trả lời: Xin cảm ơn câu hỏi của anh về chuyên mục điều trị bệnh sán dây bò Taenia Saginata. Hiện tại có khá nhiều thuốc và nhiều loại phác đồ điều trị sán dây nói chung và sán dây bò nói riêng, các phác đồ này đều có thể đã đưa lên mạng internet hoặc chưa đưa lên mạng; vả lại, hiệu quả cũng như hiệu lực của từng phác đồ còn tùy thuộc vào kết quả của các công trình nghiên cứu khác nhau cũng như kinh nghiệm điều trị của các tác giả tại các vùng bệnh lưu hành khác nhau; đôi khi, hiệu quả của thuốc này có hiệu lực rất cao trên vùng này nhưng lại thấp đối với vùng kia trong điều trị sán dây bò,…đó là chưa kể tình trạng kháng hoặc giảm nhạy với thuốc điều trị.
Phần anh chị đã tham khảo trong tờ hướng dẫn trong hộp thuốc Albendazole hoặc trên mạng “Abendazone 400mg phải uống liên tục trong 8 ngày” áp dụng điều trị sán dây bò đều đúng cả. Tất cả đều dựa trên cơ sở khoa học của từng nghiên cứu của hãng dược cũng như nghiên cứu các phác đồ khác nhau. Tuy nhiên, phần lớn các tài liệu trên thế giới hiện nay, cũng như khuyến cáo của Tổ chức y tế thế giới, CDC của Mỹ đều khuyên dùng thuốc praziquantel hoặc Niclosamid để điều trị sán dây, ít tài liệu đề cập đến albendazole
Thuốc lựa chọn điều trị cho sán dây bò và dây lợn đều là Praziquantel (với nhiều biệt dược khác nhau).Niclosamide cũng có thể sử dụng. Cả 2 loại thuốc này đều dùng liều duy nhất. Một loại thuốc mới đã được thử nghiệm và công bố kết quả tại Trung Quốc là Tribendimidine. Việc điều trị nên tiến hành ngay vì khả năng diễn tiến đến bệnh ấu trùng sán lợn thông qua chu trình tự nhiễm (nếu là nhiễm sán dây lợn).
+ Điều trị sán dây trưởng thành: có thể dùng praziquantel viên nén 600 mg liều 5-10 hoặc có thể lên đến liều 20 mg/kg, liều duy nhất, uống sau bữa ăn khoảng 1 giờ; Thuốc tăng thấm qua màng tế bào, dẫn đến mất ion calci nội bào, gây liệt cơ sán hàng loạt (trẻ em nhỏ < 4 tuổi hỏi ý kiến bác sĩ và > hơn 4 tuổi dùng liều như người lớn);
Hoặc dùng Niclosamide viên nén 500 mg, liều 5-6 mg/kg, liều duy nhất uống lúc đói, sau 2 giờ tẩy đường ruột bằng magné sulfate 30 mg kèm theo uống nhiều nước (1,5-2 lít). Hiện nay, loại thuốc này dường như ít dùng vì nhiều lý do khác nhau (bệnh nhân rất mệt sau xổ, thậm chí trụy tim mạch, quá trình xổ qua nhiều công đoạn, bệnh nhân phải nằm viện,...) trong khi hiệu quả như nhau. Nên phần lớn các bệnh nhân được điều trị bằng Praziquantel liều duy nhất, có hiệu lực chữa khỏi bệnh cao, an toàn và tiện lợi trong điều trị.
7.Nguyen Tuấn Linh-
romantic_boy11725@yahoo.com.
Hỏi : Xin chào, mình tên Linh,19 tuổi hiện đang du học ở Hoa Kỳ, trước đây khi còn ở Việt Nam mình hay ở gần chú chó con, nhưng cách đây hơn 2 năm (thời gian mình di cư sang Mỹ) thì trên mình của Linh xuất hiện những vết nổt nhỏ đốm đốm màu đỏ như muỗi chích, thỉnh thoảng thì bị nhức 2 cổ chân. Theo mình tìm hiểu thì được biết là bị vi khuẩn chó Toxocara và Gnathostoma. Do mình chưa đươc bảo hiểm nên khả năng đi khám với chi phí rất cao. Mong các bác sĩ và các bạn hướng dẫn hay cho mình khả năng thuốc để trị liệu. Cảm ơn mọi người rất nhiều !
Trả lời: xin chào Linh, chúng tôi muốn chia sẻ một số băn khoăn về triệu chứng xuất hiện trên người của bạn. Thứ nhất, chúng tôi xin đính chính lại với bạn rằng Toxocara và Gnathostoma không phải là vi khuẩn mà bản thân chúng là các loại ký sinh trùng có thể gây bệnh trên nhiều động vật có vú, bao gồm con người. Nói về nội dung câu hỏi của bạn. Chúng tôi nghe bạn kể các vết nổi nhỏ đốm đốm màu đỏ như muỗi chích, thỉnh thoảng nhức 2 cổ chân. Nhưng, rất tiếc các triệu chứng bạn vừa kể trên, rất tiếc, chúng có thể xuất hiện trên rất nhiều bệnh lý khác nhau như bệnh về máu, bệnh da liễu, bệnh về côn trùng, bệnh về khớp-xương, bệnh về gan, thận, bệnh về nội tiết và đặc biệt bệnh hệ thống. Nói chung, triệu chứng mà bạn mô tả đã không điển hình hay đặc trưng cho một bệnh nào cả. Bạn nên mô tả cho chúng tôi rõ hơn về tổn thương các nốt; chẳng hạn, ngoài các nổi đốm đốm còn có thể có hình ảnh ngoằn nghoèo đỏ, ngứa nổi hay không nổi trên bề mặt da, có phản ứng dị ứng khác không, về ăn uống, môi trường sống xung quanh, thay đổi thời tiết bạn có biểu hiện triệu chứng tăng hơn không (đặc biệt lạnh, vì bạn đang định cư tại Mỹ) vì đôi khi thời tiết lạnh có cơ địa cũng dễ nổi mần ngứa hoặc các dị nguyên khác (lông thú, nấm mốc, mạt, …) có thể khiến bạn bị ngứa và nổi mẩn.
Thứ hai, nếu chỉ dựa vào các triệu chứng mà bạn có mà bạn nghĩ rằng mình bị nhiễm Toxocara và Gnathostoma thì có lẽ chẩn đoán sẽ không an toàn. Bạn biết sao không ? triệu chứng của các bệnh do ký sinh trùng nói chung và giun đũa chó và giun đầu gai (Toxocara và Gnathostoma) thì rất đa dạng và biểu hiện rất nhiều triệu chứng khác nhau (bạn có thể tham khảo trang website của Viện chúng tôi để biết thêm thông tin chi tiết về hai bệnh này biểu hiện như thế nào-http://www.impe-qn.org.vn). Do đó, để chẩn đoán chắc chắn trước khi điều trị bạn nên đến khám các bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và chỉ định xét nghiệm phù hợp, điều này còn giúp cho bạn khâu điều trị hiệu quả hơn. Thân chúc bạn mau khỏe.
8.tranlananh418@yahoo.com.
Hỏi: tôi bị một loài côn trùng đốt nó rất nhỏ, con bé thì chỉ như đầu kim màu nâu đen, con to thì bằng chân kim khâu có màu đen. Tôi không thấy nó nhảy mà chỉ thấy nó bò. Chỗ bị côn trùng đốt sưng đỏ như hạt đậu nhỏ nhưng nếu càng gãi thì nốt đó lại càng to. Xin hỏi đó là loài côn trùng gì và chữa trị nó như thế nào? Xin chân thành cảm ơn.
Trả lời: Cảm ơn bạn về câu hỏi thật thú vị liên quan đến loài côn trùng. Tuy nhiên, bạn biết rằng đến thời điểm này các nhà khoa học đã phát hiện ra khoảng hơn 6.000 loài côn trùng khác nhau. Do đó, nếu bạn chỉ mô tả “một loài côn trùng đốt nó rất nhỏ, con bé thì chỉ như đầu kim màu nâu đen, con to thì bằng chân kim khâu có màu đen. Tôi không thấy nó nhảy mà chỉ thấy nó bò. Chỗ bị côn trùng đốt sưng đỏ như hạt đậu nhỏ nhưng nếu càng gãi thì nốt đó lại càng to” thì quả thật số loài côn trùng như thế cũng đã lên đến hàng trăm bạn ạ, chúng tôi khó mà định hình đó là loài côn trùng gì. Một khi đã không biết loài côn trùng gì mà lại tư vấn cho bạn dùng thuốc điều trị thì e rằng không an toàn (đặc biết một số loài côn trùng có mang độc tố đấy).
Nhằm giúp bạn hiểu rõ về loài côn trùng này và cách chữa cũng như phòng bệnh như thế nào, chúng tôi đề nghị bạn bắt “thủ phạm” để sống, cả con lớn cả con nhỏ và mang Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật, thuộc Viện Khoa học Việt Nam để nhờ quý chuyên gia định loại giúp cho bạn và đưa ra một số lời khuyên tốt nhất. Chúc bạn khỏe và sớm tìm được câu trả lời thỏa đáng. Đặc biệt, không còn bị côn trùng “thăm” nữa.
9.phuongnga_nguyenngoc@yahoo.com.
Hỏi: Em muốn hỏi là trong kì trung gian nếu tế bào vượt qua điểm R mới tiếp tục đi vào pha S và diễn ra nguyên phân. Nếu không vượt qua điểm R thì tế bào đi vào quá trình biệt hoá. Vậy ở quá trình biệt hoá tế bào sẽ làm gì?
Trả lời: cảm ơn câu hỏi của bạn, song rất tiếc chúng tôi không thể đưa lời tư vấn nào coh chính xác với bạn vì câu hỏi đề cập “trong kì trung gian nếu tế bào vượt qua điểm R mới tiếp tục đi vào pha S và diễn ra nguyên phân. Nếu không vượt qua điểm R thì tế bào đi vào quá trình biệt hoá. Vậy ở quá trình biệt hoá tế bào sẽ làm gì?” của tế bào của loài nào?, con gì?, cây gì? thì hoàn toàn chúng tôi không thấy bạn đề cập đến chi tiết. Hy vọng bạn gởi lại câu hỏi đúng trong ngữ cảnh thực tế. Thân chúc bạn khỏe.
10.Từ Thị Cúc ninhdd_56@yahoo.com.vn.
Hỏi: tại sao không tiêm vaccin phòng bệnh sốt vàng đồng thời với vaccin phòng bệnh tả?
Trả lời: rất cảm ơn câu hỏi của bạn, song nhằm giải thích cho bạn thêm chi tiết và rõ ràng. Chúng tôi gioiứ thiệu cho bạn nơi đáng tin cậy và giải đáp một cách chi tiết nhất là đến các chuyên gia về vaccine tại Việt Nam:
Viện Pasteur thành phố Hồ Chí Minh
Viện Pasteur Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa
Viện Vaccine và sinh phẩm y tế,Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa
Viện Vệ sinh dịch tễ Trung Ương, thành phố Hà Nội
Liên quan đến địa chỉ của các Viện, bạn có thể vào mạng để tìm thông tin. Thân chúc bạn và gia đình luôn được bảo vệ chống lại bệnh tật bởi các vaccine đặc hiệu hiện nay.
11.nicky200154@yahoo.com.
Hỏi: Em muốn tra cứu điểm các học kỳ phải làm sao?
Trả lời: Rất vui khi trả lời cho bạn nhưng rất tiếc chúng tôi không biết bạn muốn tra cứu các điểm học trong học kỳ của trường nào, lớp nào, năm nào và ở đâu.
12.Lê Văn Tú levantumd@gmail.com -Trưởng khoa dịch tễ SR Đắk Lắk-Trung tâm PCSR tỉnh Đắk Lắk, 0905054889.
Hỏi: Thuốc Primaquin có vai trò rất quan trọng trong điều trị bệnh SR (diệt giao bào chống lây lan; điều trị tiệt căn,..) nhưng nhiều tháng nay các cơ sở y tế tại Đắk Lắk không còn viên nào. Vậy làm thế nào để chỉ đạo các Đơn vị thực hiện nghiêm túc Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh SR của Bộ y tế ban hành !!!
Trả lời: Trước hết, chúng tôi xin cảm ơn câu hỏi của Thạc sĩ, bác sĩ Lê Văn Tú về thuốc primaquine. Là một cán bộ y tế làm trong chuyên ngành sốt rét, ký sinh trùng và côn trùng anh đã biết vai trò quan trọng của thuốc primaquine trong điều trị sốt rét, đặc biệt là diệt giao bào chống lây lan (trong điều trị sốt rét do Plasmodium falciparum) và diệt thể ngủ trong gan, chống tái phát (đối với sốt rét do Plasmodium vivax). Nhưng nhiều tháng qua (đặc biệt năm 2008) tại các cơ sở y tế không còn thuốc này, điều này khó “thực hiện nghiêm túc” theo hướng dẫn chẩn đoán và điều trị của Bộ Y tế trong một thời gian-đây cũng là một thiếu sót và chậm trễ trong khâu cung ứng thuốc thiết yếu kịp thời của tuyến trên. Do vậy, thời gian qua các Viện Sốt rét KST-CT đã nhanh chóng đấu thầu thuốc và cụ thể đã mua được thuốc primaquine và cấp xuống đến các tuyến điều trị một cách đầy đủ ngay từ những tháng đầu năm 2009. Thân chúc anh sức khỏe.
13.Phạm Chí Danh lieumylan@yahoo.com.vn - 0919909676- Long Xuyên,An Giang.
Hỏi: Tôi được 31 tuổi, tôi thường có hiện tượng tự động tim đột ngột đập rất nhanh và rất mạnh, mạch lên tới 160 lần/phút, và cũng tự hết sau vài giây, có khi vài phút, có khi vài chục phút. Hiện nay cơ thể cảm thấy đánh trống ngực, rất mệt mỏi, rất lạnh, cơ thể rất yếu nhất là buổi chiều. Tôi đã khám bệnh ở nhiều nơi, có kiểm tra máu,thử nước tiểu, đo điện tim nhiều lần, chụp x quang tim phổi, siêu âm tổng quát, siêu âm tim, xét nghiệm tuyến giáp, BS chuẩn đoán là rối loạn thần kinh thực vật. Nhưng dùng thuốc đã được một tháng rồi mà tình trạng mệt mỏi, cơ thể cảm thấy rất lạnh và rất yếu vào buổi chiều vẫn chưa khỏi (hiện nay tôi không thể tắm vào buổi chiều được). Hiện nay tôi đang dùng các loại thuốc như: Dogmatil 50mg, Magne-B6; Centrum silver, và Tenormin (riêng loại thuốc Tenormin nếu tôi ngừng uống loại thuốc này vài ngày thì tôi lại có hiện tượng tim đột ngột đập nhanh và mạnh, uống lại thì hết hiện tượng tim đập nhanh và mạnh. Hiện nay cơ thể tôi rất mệt mỏi, rất lạnh nhất là vào buổi chiều, tôi không thể đi làm được. Xin BS giúp tôi với. Tôi rất cảm ơn BS.
Trả lời: Trước hết, chúng tôi thành thật chia sẻ nối bất an của ban về tình trạng sức khỏe hiện bạn đang có. Theo các triệu chứng bạn có và đã mô tả voiứ chúng tôi (và không rõ các kết quả xét nghiệm cận lâm sàng của bạn như thế nào?). Chúng tôi nghĩ rằng với các triệu chứng như thế bạn nên đến để được tư vấn và khám tại các Trung tâm hoặc cơ sở điều trị chuyên khoa tim mạch như Viện tim thành phố Hồ Chí Minh, Bệnh viện Tâm Đức, Bệnh viện Việt Pháp, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Đại học y dược thành phố Hồ Chí Minh,…Ngoài ra, tại các cơ ở điều trị này, các chuyên gia tim mạch học còn giúp tư vấn bạn về dự phòng tim mạch học một cách chi tiết, điều trị và theo dõi theo lịch trình một cách khoa học. Chúc bạn khỏe và sẽ nhận được các lời khuyên chăm sóc tim mạch cho bản thân mình từ các chuyên gia.