Gần 5.000 ca tử vong vì dịch bệnh Ebola
Ngày 25/10/2014. VOA News - Gần 5.000 ca tử vong vì dịch bệnh Ebola (Ebola Death Toll Nears 5,000 as Virus Advances). Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), số ca tử vong do dịch bệnh Ebola đang tăng lên với con số ít nhất là 4.922, trong tổng số 10.141 trường hợp mắc tại 8 quốc gia. Nạn nhân gần đây nhất là một bé gái 2 tuổi tại Mali đã tử vong vào ngày thứ sáu tuần trước, cô bé đến từ Guinea là ca bệnh được xác nhận đầu tiên tại Mali. Các nguồn tin ngoại giao biểu hiện mối quan tâm về khả năng của Mali, một trong những quốc gia nghèo nhất về ngăn chặn dịch bệnh. WHO cho rằng cô bé và gia đình của cô đã đến Mali bằng xe buýt và cảnh báo rằng nhiều hành khách có thể có nguy cơ nhiễm virus. Khoảng 43 người đang được theo dõi. Liên Hiệp Quốc (UN) đã gửi một tấn hàng cứu trợ khẩn cấp đến Mali bao gồm bộ dụng cụ bảo hộ cá nhân, găng tay và bảo hộ trên mặt. Giám đốc Chương trình Lương thực Thế giới (World Food Program) tại Tây Phi, Denise Brown cho biết tốc độ là sự cần thiết đối với dịch bệnh Ebola. Theo hãng tin Reuters, sự lây lan của dịch bệnh cũng đe dọa đến Bờ Biển Ngà, quốc gia sản xuất ca cao lớn nhất trên thế giới.
Người dân nghi ngờ nhiễm Ebola đang đợi điều trị bên ngoài một bệnh viện gần Monrovia, Liberia vào ngày 24/10/2014
Tây Phi đang chịu đựng gánh nặng bệnh tật cao nhất (West Africa bears heaviest burden)
Theo hãng tin Reuters, trong khi các ca rải rác được báo cáo tại Mỹ và châu Âu, dịch bệnh Ebola tập trung tại các quốc gia Tây Phi như Guinea, Liberia và Sierra Leone. Đến nay, ba quốc gia này đã có 4.912 ca tử vong. Một con số mà các chuyên gia y tế lo ngại có thể chưa được báo cáo đầy đủ. WHO ước tính con số thực có thể cao hơn 1,5 lần tại Guinea, cao hơn 2,5 lần tại Liberia và cao gấp 2 lần tại Sierra Leone. Tại các quốc gia này, nhiều gia đình vẫn cố gắng chăm sóc người thân bị ốm tại nhà chứ không đưa họ đến các trung tâm điều trị đã quá tải với bệnh nhân nhiễm Ebola tại giai đoạn của bệnh. Đại sứ Mỹ tại UN Samantha Power lãnh đạo khu vực “thúc đẩy các quốc gia khác hành động nhiều hơn nữa” (push other countries to do more). Thông báo về các kế hoạch đến các quốc gia Guinea, Liberia và Sierra Leone, bà đã nói với các phóng viên những lợi ích về việc có kiến thức đối với những gì đang xảy ra ở đây có giá trị hơn là những gì bà gọi là “nguy cơ gần như không tồn tại” (almost nonexistent risk). Bà Power sẽ đến thăm các trung tâm điều phối và gặp gỡ các chính quyền, các chuyên gia y tế của Mỹ và các lực lượng quân đội chiến đấu với dịch bệnh.
Sự cách ly tại Mỹ (US quarantines)
Tại Mỹ, cơ quan y tế tại Newwarkm New Jersey báo cáo rằng một người phụ nữ bị nghi ngờ nhiễm virus Ebola được xét nghiệm âm tính. Người phụ nữ đã bị cách ly do bị ốm sau khi trở về từ Tây Phi, nhưng xét nghiệm cho thấy không có dấu hiệu bị nhiễm bệnh. Người phụ nữ vẫn còn đang được cách ly trong 21 ngày-thời gian ủ bệnh của virus. Bất cứ người nào đến New Yorkco1 tiếp xúc với người bệnh nhiễm Ebola sẽ bắt buộc bị cách ly trong 3 tuần. Thống đốc bang Illinois Pat Quinn cũng yêu cầu bắt buộc cách ly 21 ngày đối với những người có nguy cơ cao đến khu vực Trung Tây của Mỹ từ Guinea, Liberia hay Sierra Leone. Kêu gọi các biện pháp bảo vệ “quá quan trọng để tự nguyện” (too important to be voluntary), ông Quinn cho biết chỉ thị bao gồm bất cứ ai có tiếp xúc trực tiếp với bệnh nhân Ebola. Một bệnh nhân nhiễm virus Ebola khác tại Mỹ là bác sĩ Craig Spencer, được điều trị tại New york vừa trở về sau khi tham gia điều trị cho các nạn nhân Ebola tại Guinea. Ca bệnh của bác sĩ Craig thúc đẩy các biện pháp cách ly mới tại các sân bay quốc tế tại thành phố New York và Newark. Hai y tá người Mỹ bị nhiễm Ebola trong khi chăm sóc một bệnh nhân nhiễm virus tại Dallas, Texas đã được tuyên bố là khỏe mạnh và không còn virus sau khi được điều trị. Tổng thống Mỹ Barack Obama kêu gọi người dân Mỹ quan tâm đến việc “được hướng dẫn khoa học” (guided by the science) trong cuộc chiến chống virus Ebola và cho biết: “chúng ta phải được hướng dẫn về các sự việc, không phải nỗi lo sợ” (we have to be guided by the facts, not fear).
Vắc-xin cần được giải quyết trước (Vaccine surge anticipated)
WHO cho biết họ mong hàng trăm ngàn liều văc-xin Ebola sẽ sẵn sàng vào nửa năm đầu của 2015. Lãnh đạo Liên minh châu Âu thông báo họ sẽ đảm bảo 1,25 tỷ đô la để giúp chiến đấu với dịch bệnh Ebola tại Tây Phi.
Chuyến thăm của đại sứ Mỹ Samantha Power để đánh giá sự đối phó dịch bệnh
Ngày 26/10/2014. BBC News - Dịch bệnh Ebola: chuyến thăm của đại sứ Mỹ Samantha Power để đánh giá sự đối phó dịch bệnh (Ebola: Visiting envoy Samantha Power condemns response). Đại sứ Mỹ tại UN bắt đầu chuyến thăm đến 3 quốc gia bị ảnh hưởng nặng nhất bởi dịch bệnh Ebola, đưa ta chỉ trích mức độ hổ trợ quốc tế cho đến nay. Bà Samantha Power đã đến guinea, và sẽ tiếp tục đến thăm Sierra Leone và Liberia. Bà đã phát biểu trên kênh NBC rằng một số quốc gia đã đưa ra sự hỗ trợ “không có trách nhiệm” (haven't taken responsibility yet) trong cung cấp nguồn viện trợ và các bác sĩ. Theo báo cáo mới nhất của WHO có hơn 10.000 người bị nhiễm Ebola, trong đó có 4.922 người chết.
Các nhân viên y tế tại Guinea, nơi mà bà Samantha power đến thăm đầu tiên
“Trở nên che đậy” ('Getting lapped')
Bà Power phát biểu trên NBC trước khi lên chuyến bay: “phản ứng quốc tế về dịch bệnh Ebola cần được tiến hành trên một phạm vi toàn diện khác hơn so với hiện nay”, bà cho biết: “các bạn có các quốc gia tại UN nơi mà tôi làm việc mỗi ngày, những người ký vào các nghị quyết và tuyên dương những công việc tốt mà Mỹ, Anh Quốc và các quốc gia khác thực hiện nhưng chính họ không thực hiện trách nhiệm để đưa các bác sĩ, giường bệnh và số tiền hợp lý”.
Bà Samantha Power đã đưa ra lời chỉ trích về sự đáp ứng của quốc tế
Bà Power phát biểu trên NBC “thực tế là một thành viên của nội các của tổng thống chúng ta không nên lo”, bà cũng nói thêm rằng con trai 5 tuổi của mình bị “ám ảnh” (obsessed) dịch bệnh Ebola. Bà sẽ đến thăm các trung tâm điều phối dịch bệnh quốc gia và gặp gỡ các nhân viên Mỹ, Anh, không chắc rằng bà có đến gặp gỡ những người được điều trị khỏi dịch bệnh. Theo bà Power cộng đồng quốc tế “không chỉ thua trong cuộc chiến Ebola mà đang trở nên che đậy” (isn't just losing the race to Ebola. We are getting lapped), bà thậm chí khen ngợi Cuba dưới lệnh cấm vận của Mỹ trong nhiều thập kỷ nhưng vẫn đưa bác sĩ đến Sierra Leone.
Lầu Năm Góc thông báo Thiếu tướng Gary Volesky sẽ đưa quân đội Mỹ sang chiến đấu với dịch bệnh Ebola tại Tây Phi. Họ cho biết Sư đoàn 101 của quân đội Mỹ đã đến Liberia cách đây 38 ngày để xây dựng 2 phòng thí nghiệm mới và một bệnh viện có 25 giường bệnh hoạt động tại thủ đô Morovia đến tháng 11. Mỹ đã đưa ra cam kết 4.000 quân lính Mỹ để xây dựng bệnh viện và đào tạo nhân viên y tế tại Tây Phi, khoảng 600 quân lính đã đến.
“Sự hoảng sợ” ('Frightening')
Tuy nhiên các quy định mới tại một số khu vực ở Mỹ về sự cách ly các nhân viên y tế khi họ trở về đã bị chỉ trích, một y tá được đưa vào khu vực cách ly khi cô ấy trở về sau khi điều trị cho các bệnh nhân tại Sierra Leone biểu hiện sự giận dữ khi cô ấy được đối xử tại sân bay Newark. Kaci Hickox của tổ chức từ thiện Bác sĩ không biên giới (MSF) cho biết kinh nghiệm là sự hoảng sợ và miêu tả nhìn thấy là một “sự điên cuồng vô tổ chức, nỗi sợ hãi và hoảng loạn nhất, sự cách ly” (frenzy of disorganisation, fear and most frightening, quarantine). Cô cho biết cô đã bị cách ly tại sân bay trong 7 giờ và chỉ được đưa một ly ngũ cốc để ăn.
Tại New York, New Jersey và Illinois đã áp đặt lệnh các quy định cách ly nghiêm ngặt hơn. Tại 3 bang này, bất kỳ ai có tiếp xúc với bệnh nhân Ebola tại Tây Phi sẽ phải chịu thời gian cách ly bắt buộc là 21 ngày. Nhà Trắng cho biết các quy định nghiêm khắc của các bang có thể hoãn các nhân viên y tế và những người khác đến Tây Phi để giúp làm giảm cuộc khủng hoảngdịch bệnh.Mặc dù y tá Hickox được xét nghiệm âm tính trong xét nghiệm ban đầu đối với virus nhưng cô vẫn phải theo sự cách ly trong 3 tuần và tiếp tục được theo dõi bởi các cơ quan y tế. Các biện pháp nghiêm khắc được đặt ra tại New York và New Jersey sau khi bác sĩ Craig Spencer được xét nghiệm dương tính với virus sau khi trở về từ Guinea. Tổng thống Mỹ Barack Obama phát biểu rằng “người Mỹ phải được hướng dẫn theo sự việc-không phải nỗi sợ hãi” (to be guided by the facts - not fear).
Các quy định cách ly nghiêm ngặt được áp đặt sau khi một bác sĩ người Mỹ được xét nghiệm dương tính với Ebola sau khi trở về New York
Diễn biến ca bệnh Ebola đầu tiên tại thành phố New York
Ngày 25/10/2014. CNN News - Từ Guine tới Hoa Kỳ: Diễn biến ca bệnh Ebola đầu tiên tại thành phố New York (From Guinea to the U.S.: Timeline of first Ebola patient in New York City).
Lần lại các bước đi của bệnh nhân Ebola New York (Retracing steps of N.Y. Ebola patient)
Mộtbác sĩ mới trở về từ Guinea đã được xét nghiệm dương tính Ebola-ca bệnh đầu tiên của vi-rút chết chóc tại thành phố New York và là ca thứ tư được chẩn đoán tại Hoa Kỳ. Đây là diễn biến các hoạt động của Craig Spencer từ khi anh ta trở về từ quốc gia Tây Phi:
Anh ấy trở về từ Guinea từ khi nào? (When did he return from Guinea?)
Spencer trở về Hoa Kỳ vào tuần trước sau khi điều trị cho các bệnh nhân Ebola tại Guinea, ở đó anh ta đã làm việc với tổ chức MSF. Anh đã hoàn thành công việc tại Guiea vào ngày 12/10/2014 và đã đi khỏi nước này hai ngày sau đó qua Brussels, Bỉ. TS. Mary Travis Bassett, cố vấn y tế thành phố New York cho biết, anh đã hạ cánh tại Sân Bay Quốc Tế John F. Kennedy vào ngày 17/10 nhưng không hề biểu lộ triệu chứng nào của vi-rút cho tới sáng thứ 5. Bác sĩ này làm việc tại Bệnh Viện Columbia Presbyterian và kiểm tra nhiệt độ cơ thể hai lần một ngày, anh cũng chưa gặp bệnh nhân nào từ khi trở về.
Anh đã có triệu chứng nào không? (Did he have any symptoms?)
Theo các nhà chức trách, bác sĩ 33 tuổi này không hề có triệu chứng gì ngay sau khi trở về nhưng anh ta đã có biểu hiện sốt, buồn nôn, đau và mệt mỏi vào sáng thứ năm. Anh ta bắt đầu cảm thấy uể oải một vài ngày trước đó nhưng cơn sốt của anh ta tăng vọt lên 38oC vào ngày các triệu chứng xuất hiện.
Anh ta đã tiếp xúc với bao nhiên người? (How many people has he been in contact with?)
Spencer đã tiếp xúc với một vài người sau khi bắt đầu biểu hiện triệu chứng. Ebola không lây nhiễm cho tới khi ai đó có triệu chứng, các quan chức y tế cho biết đã có 3 người-đó là vợ chưa cưới và hai người bạn-đã được đưa vào cách ly và theo dõi. Bassett cho biết: “Hiện họ vẫn khỏe mạnh và không có ai bị ốm cả”.
Anh ta đã tới thăm nơi nào? (What places did he visit?)
Các quan chức cho biết Spencer đã bắt đầu cảm thấy uể oải vào hôm thứ ba mặc dù không bị sốt, vào ngày đó anh ta tới thăm một quầy bán cà phê và một nhà hàng thịt viên tại Manhattan, ngày tiếp theo anh ta đã chạy bộ khoảng gần 5km xung quanh hàng xóm và bắt xe điện ngầm tới một sàn chơi bowling ở Brooklyn, anh ta không hề biểu hiện triệu chứng to tới thứ năm với một cơn sốt nhẹ. Sân chơi bowling này cho biết đã đóng cửa vào thứ năm và quầy rượu ở đây đã được lau chùi và tẩy trùng để đề phòng. Cả quầy cà phê và sàn bowling đã được đánh giá và dọn dẹp bởi các quan chức y tế trong khi nhà hàng được dự kiến mở cửa trở lại vào tối thứ sáu. Bassett cho biết Spencer còn đi trên ba tuyến tàu điện ngầm, “Vào thời gian vị bác sĩ này ở trên tàu điện ngầm, anh ta không bị sốt… anh ta không biểu hiện triệu chứng”, bà cho biết thêm cơ hội để ai đó mắc vi-rút thông qua việc tiếp xúc với người này “dường như bằng không” (close to nil).
Bệnh viện có được trang bị để xử lý những ca Ebola hay không? (Is the hospital equipped to handle Ebola cases?)
Spencer ở tại Trung Tâm Bệnh viện Bellevue New York, nơi đã được đưa vào vòng cách ly từ khi các nhân viên khẩn cấp đưa anh ta tới đó. Đó là một trong tám bệnh viện trên khắc cả bang được chỉ định bởi Cuomo như là một phần của kế hoạch chuẩn bị cho Ebola: “Chúng tôi đã sẵn sàng” (we are as ready as one could be) và bang của ông sẽ khác với bang Texas, nơi một người đàn ông Liberia đã được chẩn đoán mắc ebola và hai y tá điều trị cho người này cũng mắc vi-rút sau đó. Người đàn ông này, Thomas Eric Duncan, đã tử vong vào ngày 8/10. Ông cho biết: “Chúng tôi có lợi thế là học hỏi từ kinh nghiệm của Dallas”.
Ca bệnh này sẽ khác với ca của Duncan như thế nào? (How will his case be different from Duncan's?)
Duncan, người đã bay từ Liberia tới Dallas, là người đầu tiên được chẩn đoán Ebola tại Hoa Kỳ. Hai y tá đã giúp chăm sóc cho người này cũng bị nhiễm, làm dấy lên lo ngại về khả năng của nước này trong việc đối phó với một dịch bệnh. Một trong những y tá Dallas, Nina Pham đã được công bố khỏi bệnh Ebola trong khi người còn lại, Amber Vinson vẫn còn nằm viện. Thị trưởng thành phố New York Bill de Blasio cho biết thành phố của ông làm theo mọi quy trình trong việc xử lý ca bệnh Spencer. Trước hết, Spencer đã được nhập viện ngay khi có dấu hiệu triệu chứng, không giống với Duncan, người đã được cho về nhà với kháng sinh trong lần thứ nhất tới Bệnh Viện Presbyterian Texas. Duncan đã quay trở lại vài ngày sau đó và được nhập viện. Trung tâm phòng chống và kiểm soát dịch bệnh Hoa kỳ (USCDC) đã phái một nhóm tới New York để giúp đỡ ca bệnh này. Thị trưởng cho biết :”Chúng tôi muốn nói rõ từ đầu là không có lý so gì khiến người New York phải hoảng sợ” (we want to state at the outset there is no reason for New Yorkers to be alarmed).
Những người hàng xóm của anh thì sao? (What about his neighbors?)
Căn hộ của Spencer tại Manhattan đã được cách ly và khóa lại. Eugene Upshaw, người sống cùng chung cư với Spencer cho biết, các nhân viên sở y tế thành phố đã kiểm tra những người hàng xóm, tuyên truyền thông tin và phát tờ rơi về Ebola dưới cánh cửa, những tờ truyền đơn có nội dung: “Ebola: Tôi có bị nguy hiểm không?” (Ebola: Am I at risk?) giải thích về vi-rút, các triệu chứng của nó và làm thế nào mà bạn bị mắc nó. Sam Miller, cố vấn Sở y tế và sức khỏe tâm thần (Department of Health and Mental Hygiene) thành phố New York cho biết: “Điều mà chúng tôi hiện đang làm đó là nói với mọi người đang ở xung quanh đây đó là họ an toàn, họ an toàn khi ở nhà, an toàn khi đi tới căn hộ của mình, an toàn khi đi xuống đường phố”. Ebola lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với chất dịch cơ thể của người nhiễm bệnh đã cướp đi mạng sống của gần 5.000 người, phần lớn là ở Liberia, Sierra Leone và Guinea.
Có bao nhiêu ca Ebola đã được chẩn đoán ở Hoa Kỳ? (How many Ebola cases have been diagnosed in the U.S.?)
Spencer là người thứ tư được chẩn đoán Ebola tại Hoa Kỳ sau Duncan, người đã bị nhiễm tại quê hương Liberia của mình trước khi được chẩn đoán tại Dallas, hai y tá điều trị cho ông sau đó cũng được xét nghiệm dương tính.
Đã có ca bệnh nào khác có liên quan tới người Mỹ chưa? (Have there been other cases involving Americans?)
Có. 5 người Mỹ khác đã được chẩn đoán Ebola tại Tây Phi và sau đó được đưa tới Hoa Kỳ đề điều trị. Họ đã được điều trị và xuất viện từ các bệnh ở Atlanta và Omaha, Nebraska và một người Mỹ khác đã tử vong vì Ebola vào tháng 7 sau khi đi tới Nigeria từ Liberia