Bệnh cúm gia cầm và cúm A H5N1 ở người là mối đe dọa nghiêm trọng hiện nay đối với sự thiệt hại về kinh tế của nông dân và sức khỏe, tính mạng của con người vì nó có thể phát triển, lây lan nhanh chóng thành dịch bệnh. Ngoài việc tổ chức giám sát chặt chẽ các đàn gia cầm nuôi, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo tất cả các quốc gia cũng nên tăng cường giám sát chặt chẽ sự lây lan dịch cúm gia cầm từ các loài chim di cư vì nó có thể có nguy cơ lây truyền bệnh sang cho gia cầm và cả con người.
Loài chim di cư và sự lây lan bệnh cúm gia cầm
Những con ngỗng di cư bay từ nơi này đến nơi khác để trú đông ở Ấn Độ. Các loài ngỗng, mòng biển, chim cốc ... nơi chúng sinh sống trong mùa hè ở hồ Thanh Hải, miền Tây Trung Quốc cũng rời đất nước này bay đến Ấn Độ, Bangladesh. Myanma và Australia. Các nhà dịch tễ học đã đau đầu và bó tay vì nghĩ rằng không biết có bao nhiêu con chim di cư xinh đẹp trong số các loài chim này mang mầm bệnh virus gây bệnh cúm gia cầm H5N1. Với sự phức tạp này, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã và đang lo ngại, đồng thời cảnh báo dịch cúm gia cầm ở châu Á sẽ lây lan, phát triển thành đại dịch trên toàn cầu từ các loài chim di cư mang mầm bệnh không kiểm soát được. Các chuyên gia y tế cũng cảnh báo rằng mỗi trường hợp mắc bệnh cúm ở người đều tạo điều kiện thuận lợi và làm tăng cơ hội gây biến thể và dễ lây nhiễm virus cúm H5N1. Các trường hợp bị tử vong hầu hết đều có tiếp xúc với gia cầm bị nhiễm bệnh.
Tuy chưa được các nhà khoa học khẳng định một cách chắn chắn nhưng các loài chim di cư là thủ phạm nghi vấn đầu tiên đối với việc lây nhiễm virus gây bệnh cúm gia cầm ra toàn châu Á và truyền sang châu Âu. Phần lớn gia cầm thuộc loài thủy cầm, các loài thuộc họ chim từ lâu đã bị nghi ngờ mang loại virus cúm H5N1 mà chưa được phát hiện vì trên đường đi di cư chúng có thể truyền bệnh sang cho các đàn gia cầm. Các nhà chuyên gia dịch tễ học đã lo ngại trong những tình huống xấu và trường hợp phức tạp, những con chim di cư có thể bay xa hàng ngàn dặm và tránh được các biện pháp giám sát, kiểm soát dịch và ngăn chặn mặc dù biện pháp được thực hiện khá nghiêm ngặt trên mặt đất.
Biện pháp ngăn chận bệnh cúm gia cầm từ chim di cư
Vào tháng 7/2005, nước Nga đã phát hiện trường hợp nhiễm cúm gia cầm đầu tiên ở Xibêri và sau đó đã nhanh chóng lan sang năm khu vực khác. Vì vậy đất nước này đã tăng cường việc giám sát và nghiên cứu chặt chẽ tình trạng chim di cư mà theo các nhà khoa học, thủ phạm có khả năng chính là các đàn chim di cư đến từ châu Á. Ủy ban châu Âu đã ban hành lệnh cấm nhập khẩu gia cầm từ nước Nga. Nước Hà Lan đã ban hành lệnh cấm nuôi thả gia cầm. Nước Anh đang lo ngại loài vịt trời và các loài chim di cư từ nơi khác đến có thể mang dịch cúm gia cầm trong mùa đông vì mùa thu hàng năm có hàng triệu con chim di cư từ Xibêri sang châu Âu để trú đông, trong đó có nước Anh. Các nhà nghiên cứu về chim và Liên đoàn Nông dân Quốc gia Anh (NFU) đã phối hợp theo dõi chặt chẽ những ổ dịch bùng phát trên thế giới và đề ra những biện pháp mới nhằm kiểm soát dịch cúm gia cầm tại các khu bảo tồn chim muông và trại chăn nuôi gia cầm, đồng thời sẽ ra lệnh nhốt gà ở trong chuồng nếu bệnh cúm gia cầm H5N1 xuất hiện. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã khuyến cáo cộng đồng các quốc gia cần phải tăng cường công tác giám sát những tuyến đường di cư của chim nhằm chủ động ngăn chận nguy cơ lây lan của dịch cúm gia cầm. Trước mắt, các quốc gia nằm trên tuyến đường di cư của chim nên cảnh giác để sớm phát hiện dấu hiệu của dịch cúm ở những loài chim hoang dã và các loại gia cầm.
 |
Chim di cư có thể là thủ phạm lan truyền bệnh cúm gia cầm
(ảnh sưu tầm) |
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho rằng sự xuất hiện của virus gây dịch cúm gia cầm H5N1 ở nhiều nơi khác nhau trên thế giới đã làm gia tăng mối lo ngại về nguy cơ bùng phát dịch cúm A (H5N1) ở người. Mặc dù virus H5N1 không dễ dàng lây sang người nhưng vẫn khuyến cáo các quốc gia cần chủ động triển khai nhiều biện pháp giám sát trên tuyến đường di cư của chim. Virus H5N1 có thể gây ra dịch cúm ở người nếu như nó biến thể và ở dạng biến thể này, chúng dễ dàng lây lan giữa người với người. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng yêu cầu khách đi du lịch đến ở các nước đã xuất hiện virus H5N1 nên tránh tiếp xúc với gia cầm sống ở những chợ hay trang trại nhằm chủ động đề phòng nguy cơ bị nhiễm bệnh và đem mầm bệnh lây lan sang nơi khác.