Trong thời gian qua, dịch cúm gia cầm, dịch lợn tai xanh và liên cầu lợn xảy ra tại một số địa phương đã gây nên nhiều thiệt hại về kinh tế cho người chăn nuôi do phải tiêu hủy một số lượng lớn gà, vịt, heo bị nhiễm bệnh. Hiện nay dịch cúm được cho là có nguồn gốc từ lợn cũng đang hoành hành và có khả năng lây lan mạnh ở nhiều quốc gia. Để tránh sự hiểu lầm làm thiệt hại kinh tế cho người chăn nuôi vì đàn lợn nghi nhiễm bệnh có thể bị tiêu hủy hoặc cấm vận chuyển, buôn bán, sử dụng thịt lợn; Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị không nên gọi “cúm lợn” mà nên gọi tên khoa học là cúm A(H1N1).
Tại sao không nên gọi “cúm lợn” ?
Virus cúm lợn có nguồn gốc từ lợn nhưng đã có những biến đổi, nó kết hợp với gene của virus cúm người, cúm gia cầm và cúm lợn nên đã thay đổi bản chất. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các nhà nghiên cứu chưa đưa ra được một bằng chứng cụ thể nào để chứng minh virus cúm lợn lây truyền bệnh sang cho con người như thế nào và chưa thể khẳng định một cách rõ ràng bệnh cúm đang xảy ra hiện nay do sự lây nhiễm từ lợn hay có liên quan đến lợn bị nhiễm bệnh. Dịch bệnh cúm đang phát triển và lây lan cho con người hiện tại do virus được lây truyền từ người sang người, không phải lây truyền từ lợn bị bệnh sang người như dịch cúm gia cầm. Vì vậy, Tổ chức Y tế Thế giới đã khuyến nghị không nên gọi “cúm lợn” A(H1N1)” mà nên gọi tên khoa học của nó là cúm A(H1N1) để tránh sự hiểu nhầm. Trên thực tế sự hiểu nhầm này đã làm cho hàng trăm ngàn con lợn bị tiêu hủy tại Ai Cập để ngăn ngừa dịch cúm lợn phát triển. Ngoài ra, một số nước như Nga, Ukraina, Trung Quốc ... đã có lệnh cấm nhập khẩu thịt lợn từ quốc gia đang có dịch bệnh cúm lưu hành như Mexico, Mỹ ... vì sợ dịch bệnh đột nhập vào nội địa. Vấn đề này đã làm thiệt hại nghiêm trọng đến kinh tế của một số nước trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đang bị khủng hoảng, suy thoái hiện nay; đặc biệt là đối với những người chăn nuôi lợn. Virus cúm lợn có thể bị tiêu hủy ở nhiệt độ trên 70oC nên thịt lợn nếu nấu chín kỹ thì vẫn bảo đảm được vệ sinh an toàn thực phẩm dù cho lợn bị nhiễm bệnh. Như vậy, con người và các động vật khác không thể tránh khỏi được dịch bệnh cúm A(H1N1) nếu tiêu hủy các đàn lợn mà không có cơ sở căn cứ khoa học.
Gọi tên cho đúng
Xuất phát từ vấn đề này, việc gọi tên các dịch bệnh hiện nay cần xác định lại cho đúng. Cúm lợn chỉ gây bệnh cho lợn, nếu người bị mắc bệnh cúm hiện nay nghi ngờ có nguồn gốc từ lợn chưa xác định rõ ràng thì nên gọi là cúm A(H1N1). Tương tự như vậy, cúm gia cầm chỉ gây bệnh cho các đàn gia cầm, nếu người bị mắc bệnh cúm do virus cúm gia cầm truyền bệnh thì nên gọi là cúm A(H5N1). Cũng như vậy, bệnh lợn tai xanh chỉ xảy ra ở lợn, còn bệnh liên cầu lợn có khả năng gây bệnh cho người thì gọi là bệnh liên cầu lợn ở người để phân biệt. Trong các loại dịch bệnh do động vật truyền sang người, cần có sự phối hợp của cơ quan thú y và cơ quan y tế cũng như các tổ chức chính quyền, ban, ngành khác để khống chế tốt sự lây lan một cách có hiệu quả, hạn chế những thiệt hại về kinh tế cũng như sức khoẻ, tính mạng của con người một cách có khoa học.