Ngày 24/9/2014. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo từ nay đến cuối năm 2014 dịch bệnh Ebola (EVD) sẽ tiếp tục bùng phát mạnh làm hàng trăm nghìn người bị nhiễm mới nếu không có các biện pháp ứng phó quyết liệt.
Tỷ lệ tử vong do Ebola là 70%
Theo thông tin cập nhật của WHO đến ngày 23/9/2014 đã có 2.852 tử vong trong số 5.932 ca mắc bệnh Ebola ở 4 nước Tây Phi bao gồm các ca có thể (probable cases), ca xác định (confirmed cases) và ca nghi ngờ (suspected cases). Theo đó số trường hợp tử vong cao nhất ở Liberia (1.578 tử vong trong số 3.002 ca mắc), Guinea (632 tử vong trong số 1.008 ca mắc), Sierra Leone (593 tử vong trong 1.813 ca mắc), Nigeria (8 tử vong trong số 20 ca mắc), Senegal (1 ca mắc,không có tử vong) và Công Gô (41 tử vong trong 68 ca mắc bệnh). Mặc dù tỷ lệ tử vong chung so với số ca nhiễm bệnh (2811/5864) vào thời điểm này chưa tới 50% (47,94%) nhưng tại các quốc gia lưu hành bệnh lại có sự khác biệt, theo đó tỷ lệ tử vong cao nhất là Guinea 63% (632/1.008), Liberia 53% (1.578/3.002), Sierra Leone 33% (593/1.813), Nigeria (40%) và Công Gô 63% (41/68). Đặc biệt có 193 tử vong trong số 357 trường hợp là nhân viên y tế mắc bệnh (chiếm tỷ lệ 54%). Với tốc độ gia tăng như vậy, WHO dự báo nếu không có các biện pháp kiểm soát dịch bệnh tích cực ngay từ bây giờ thì số ca lây nhiễm mới sẽ tăng từ hàng trăm lên hàng nghìn trường hợp mỗi tuần.
 |
| Kiểm soát dịch bệnh Ebola được thắt chặt tại các nơi công cộng |
Theo một nghiên cứu của WHO về tỷ lệ tử vong Ebola (Ebola death rates 70%) vừa được đăng tải trên Tạp chí The New England Journal of Medicine với những diễn biến hiện nay thì chỉ tính riêng số ca nhiễm virus ở 3 quốc gia thuộc khu vực Tây Phi cũng đã có thể vượt qua con số 20.000 vào tháng 11/2014 với “số lượng ca nhiễm virus Ebola có thể sẽ là 5.925 ca ở Guinea. 9.939 ca ở Liberia và 5.063 ca ở Sierra Leone”, như vậy tỷ lệ tử vong do EVD sẽ cao hơn 70% chứ không phải 50% như ước tính . WHO dự báo dịch bệnh có thể kéo dài trong nhiều năm nữa chủ yếu ở khu vực Tây Phi nơi đã thông báo gần 3.000 trường hợp tử vong kể từ khi bùng phát dịch: “Nếu không có những cải thiện quyết liệt trong các biện pháp kiểm soát, số ca nhiễm và tử vong do virus Ebola dự báo có thể tăng từ hàng trăm ca lên hàng nghìn ca mỗi tuần trong những tháng tới”. Theo TS. Christopher Dye đồng tác giả của nghiên cứu này: “Chúng ta cần phải hành động ngay khi mức tăng đang theo cấp số nhân, nếu không sớm ngăn chặn đại dịch này chúng sẽ trở thành thảm họa”. GS. Christl Donnelly, nhà dịch tễ học đồng tác giả của báo cáo cho biết: “Nếu không hành động quyết liệt ngay từ bây giờ, dịchbệnh Ebola sẽ ngày càng nghiêm trọng và khó kiểm soát hơn cùng với việc bội chi hơn ngân sách để kiểm soát dịch bệnh”. WHO cho rằng các quốc gia vùng dịch phải có “các biện pháp an ninh thích hợp” nhằm đảm bảo an toàn cho nhân viên y tế, những người có nguy cơ lây nhiễm cao; đồng thời kêu gọi nỗ lực đối phó với nguy cơ lây nhiễm bệnh thông qua việc tăng cường huấn luyện và đào tạo nhân viên y tế.
Theo tính toán dựa trên cơ sở dữ liệu thu thập vào cuối tháng 8/2014 của Trung tâm phòng chống và kiểm soát dịch bệnh Hoa Kỳ (USCDC) (CDC: Ebola Could Infect 1.4 M by 2015) thì đến đầu năm 2015 số ca nhiễm Ebola có thể lên đến con số 550.000 đến 1,4 triệu trường hợp. USCDCđưa ra dự báo này ngay sau khi WHO cho biết thế giới đang chứng kiến đợt bùng phát thứ 3 của dịch bệnh Ebola với tốc độ gia tăng theo cấp số nhân từ hàng trăm lên tới hàng nghìn ca nhiễm bệnh mỗi tuần. CDC tính toán mức lây lan của virus Eloba ở Liberia và Sierra Leone sẽ tăng gấp đôi cứ sau 20 ngày thì từ 4.800 bệnh nhân ở 2 nước này sẽ tăng lên thành 8.000 bệnh nhân vào cuối tháng. Tuy nhiên theo USCDC nếu 70% bệnh nhân Ebola được điều trị thích hợp vào cuối năm nay, đại dịch này sẽ suy giảm và có thể chấm dứt (almost ended) vào đầu năm tới.
Có thể xảy ra xung đột quốc gia do Ebola
Ngày 24/9/2014. BBC News. Liberia cảnh báo có thể xảy ra xung đột với nước láng giềng Sierra Leone nếu đại dịch Ebola đang hoành hành các nước Tây Phi tiếp tục lan rộng. Bộ trưởng Thông tin Liberia Lewis Brown cho rằng sự thiếu quyết liệt trong phản ứng quốc tế có thể dẫn tới một sự đổ vỡ trong xã hội các nước ở khu vực này, nơi nạn dịch đến nay đã làm chết gần 3.000 người: "Thế giới không thể nhìn Liberia, Sierra Leone và Guinea lại rơi vào xung độ có thể do hệ quả của sự đáp ứng dịch bệnh chậm trễ".
 |
Biển chào mừng đến với Liberia đìu hưu do dịch bệnh |
Nhóm nghiên cứu khủng hoảng quốc tế (International Crisis Group _ICG), dịch Ebola có nguy cơ trở thành khủng hoảng chính trị và các nước bị ảnh hưởng có thể “sụp đổ” (Ebola-hit nations may 'face collapse'). ICG cho rằng trong 3 nước đang bị ảnh hưởng nặng nhất bởi Ebola, Guinea đã phải đối mặt với các cuộc đảo chính và bất ổn sắc tộc, còn Liberia và Sierra Leone thì đang hồi phục sau nội chiến. Chỉ cần có thêm bất ổn xã hội cộng với dịch Ebola thì các quốc gia này có thể sẽ xảy ra “thảm họa không thể ngăn chặn”. Theo ICG cộng đồng quốc tế cần phải cung cấp thêm nhân lực và nguồn lực để giúp chống Ebola cũng như giải quyết các vấn đề dài hạn như xây dựng lại và tăng cường quản lý hệ thống chăm sóc sức khỏe ở các nước. Francis Dove Edwin - một thành viên trong lực lượng đặc nhiệm chống Ebola của Tổng thống Sierra Leone cho biết họ đã đạt được nhiều tiến bộ trong cuộc chiến chống Ebola và dịch bệnh sẽ không gây ra bất ổn chính trị ở nước này.
 |
Người nhiễm bệnh Ebola ở Tây Phi khó tìm kiếm cơ sở điều trị |
Tăng cường kiềm chế dịch bệnh
Liên hợp quốc (UN). Ngày 23/9/2014 UN đã cử nhóm chuyên gia đầu tiên thuộc phái bộ đặc biệt về dịch bệnh Ebola vừa thành lập tới thủ đô Accra của Ghana để tìm các biện pháp ngăn chặn dịch. Tại đây văn phòng phái bộ tại Accra đã được thiết lập nhằm điều hành toàn bộ hoạt động chống Ebola của UN tại khu vực Tây Phi. Ngoài ra, một nhóm chuyên gia khác của UN cũng đã được điều tới Liberia để trợ giúp quốc gia này ngăn chặn dịch bệnh gây chết người đang hoành hành và ngày càng lan rộng.
 |
Tổng Thư ký Ban Ki-moon đã cử một đại diện đặc cách làm Trưởng phái bộ của UN
về dịch bệnh Ebola |
Trong một cuộc họp báo thường kỳ tại New York, phát ngôn viên của Tổng Thư ký UN cho biết ngoài ngân sách của UN, Tổng Thư ký Ban Ki-moon đã cử một đại diện đặc cách làm Trưởng phái bộ của UN về dịch bệnh Ebola, đồng thời kêu gọi các quốc gia thành viên, các tổ chức chính trị-xã hội trên thế giới hỗ trợ cuộc chiến chống lại dịch bệnh Ebola ở các quốc gia đang bị ảnh hưởng.