Tại cuộc họp khẩn cấp với các quốc gia châu Phi về dịch bệnh do virus Ebola (EVD) trong tuần qua, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết dịch bệnh này đang diễn biến nghiêm trọng chưa từng xảy ra và có tỷ lệ tử vong cao lên tới 90%. Theo diễn biến mới nhất đã có gần 800 ca mắc dịch bệnh này và 481 ca trong số đó đã tử vong.
Ông Daniel Epstein, người phụ trách truyền thông của WHO tại Geneva (Thụy Sỹ) cho biết nguyên nhân khiến dịch bệnh Ebola bùng phát mạnh như năm nay tại 3 nước Tây Phi, đặc biệt là Guinea là do không thể kiểm soát được sự giao lưu biên giới của người dân làm cho dịch bệnh EVD lây lan nhanh và tạo ra vùng dịch nguy hiểm ở khu vực biên giới.
Tại Việt Nam, theo Luật Phòng chống bệnh truyền nhiễm thì EVD là bệnh nhiễm vi rút cấp tính nặng được xếp vào bệnh truyền nhiễm nhóm A, mặc dù nguy cơ dịch bệnh này xâm nhập vào nước ta rất thấp nhưng Bộ Y tế vẫn cảnh báo người dân cần cảnh giác về tính chất nguy hiểm chết người của nó.
UN: Dịch bệnh Ebola ở Tây Phi có thể kéo dài vài tháng
Ngày 3/7/2014. VOA News - Một quan chức y tế hàng đầu của Liên Hiệp Quốc cho rằng dịch bệnh Ebola ở Tây Phi có thể kéo dài thêm vài tháng nữa nhưng Keiji Fukuda nói với hãng tin AFP của Pháp vào cuối một cuộc họp khẩn cấp kéo dài hai ngày của các bộ trưởng y tế châu Phi và các chuyên gia khác vào hôm thứ năm là không thể thực hiện một dự đoán rõ ràng về vụ dịch có thể lây lan xa đến bao lâu, vụ dịch đã giết chết 467 người ở Guinea, Liberia và Sierra Leone.
Các Bộ trưởng đã thực hiện một số đề xuất bao gồm việc huy động lãnh đạo cộng đồng, tôn giáo và các nhà lãnh đạo chính trị để giáo dục người dân về căn bệnh này và cam kết đầu tư nhiều nguồn lực tài chính hơn và gọi Ebola là một mối đe dọa nghiêm trọng đối với tất cả các nước trong và ngoài khu vực. Ebola được đặt tên theo một con sông tại Cộng hòa Dân chủ Congo, nơi nạn nhân đầu tiên đã được phát hiện vào năm 1976, dịch bệnh Ebola có thể dẫn đến suy phủ tạng (organ failure), chảy máu không kiểm soát được (uncontrollable bleeding) và không có thuốc điều trị hiệu quả.
 |
Vận chuyển bệnh nhân virus Ebola ở Kenema,
Sierra Leone, ngày 25/6/2014 |
Thống nhất chiến lược phòng chống dịch bệnh Ebola ở Tây Phi
Các quốc gia Tây Phithống nhất chiến lược chung trong phòng chống dich bệnh Ebola
Ngày 4/7/2014. BBC News - Bộ trưởng Y tế từ 11 quốc gia Tây Phi đã thông qua một chiến lược chung để chống lại một vụ dịch Ebola gây chết người trong khu vực. Tại một cuộc họp khẩn cấp ở Ghana, các Bộ trưởng hứa hợp tác tốt hơn nhằm chống lại căn bệnh đã trở thành dịch bệnh nguy hiểm nhất trên thế giới cho đến nay.
Cho đến nay, 759 người đã bị nhiễm virus ở Guinea, Liberia và Sierra Leone và 467 người trong số đó đã tử vong. Cuộc họp khẩn cấp hai ngày để bàn về chiến lược phòng chống dịch bệnh Ebola được triệu tập theo đề nghị của Tổ chức Y tế thế giới (WHO). Theo chiến lược mới này, WHO sẽ mở một trung tâm phòng chống tiểu vùng ở Guinea nhằm điều phối sự hỗ trợ kỹ thuật.
Theo lời Keiji Fukuda, Trợ lý tổng giám đốc của WHO về an ninh y tế (assistant director-general of health security): "không thể đưa ra một câu trả lời rõ ràng" (impossible to give a clear answer) về việc dịch bệnh này có thể lây lan xa đến đâu, "Tôi chắc chắn hy vọng rằng chúng ta sẽ giải quyết được vụ dịch này, tối thiểutrong một vài tháng đến nhiều tháng" ông nói với hãng tin AFP: "Tôi thực sự hy vọng một sự thay đổi và chúng ta bắt đầu nhìn thấy sự giảm các ca bệnh trong vài tuần tới". Phóng viên của đài BBC ở Tây Phi-Thomas Fessy cho rằng giáo dục cho mọi người chứ không phải đóng cửa biên giới được xem là cách hiệu quả nhất để kiềm chế vụ dịch. Các tập quán văn hóa và tín ngưỡng truyền thống ở một số khu vực đã cản trở các biện pháp y tế công cộng, góp phần vào sự lây lan của bệnh, Keiji Fukuda cho biết thêm. Trong một số trường hợp, các đám đông quần chúng đã tấn công các nhân viên y tế buộc các trung tâm cấp cứu phải đóng cửa.  |
| Các nhân viên y tế ở Kenema, Sierra Leone, đang lấy các mẫu máu để sàng lọc virus |
WHO đã gửi hơn 150 chuyên gia đến Tây Phi trong vài tháng qua trong một nỗ lực nhằm cố gắng kiềm chế vu dịch nhưng WHO cho rằng cam kết chính trị từ chính khu vực này là cần thiết để đảm bảo vụ dịch này được dừng lại sớm. Hầu hết các trường hợp tử vong tập trung ở khu vực phía nam Guekedou của Guinea, nơi dịch bệnh bùng phát lần đầu tiên được báo cáo trong tháng hai. Tuy nhiên, các quan chức y tế cho biết biên giới lỏng lẻo của khu vực đã cho phép những người bị nhiễm bệnh mang căn bệnh này sang các nước khác. Ebola lây lan qua tiếp xúc với các dịch cơ thể của người bệnh và không có thuốc chủng ngừa và thuốc điều trị bệnh đặc hiệu, tỷ lệ tử vong ở người bị nhiễm bệnh lên đến 90%.
Ebola virus disease (EVD)
Bệnh do virus Ebola (EVD) bao gồm các triệu chứng như sốt cao, chảy máu và tổn thương hệ thống thần kinh trung ương; tỷ lệ tử vong có thể tới 90%; thời gian ủ bệnh là từ 2 đến 21 ngày; không có thuốc chủng ngừa hay thuốc điều trị; chăm sóc hỗ trợ như bồi phụ nước cho những bệnh nhân bị tiêu chảy và nôn mửa có thể giúp phục hồi; dơi ăn quả được coi là vật chủ tự nhiên của virus
Các Bộ trưởng Y tế thống nhất hành động ưu tiên nhằm chấm dứt dịch bệnh Ebola ở Tây Phi
Ngày 3/7/2014. Accra - Cuộc họp khẩn cấp các Bộ trưởng về dịch bệnh do EVD đã kết thúc ngày hôm nay với việc các Bộ trưởng Y tế đồng ý về một loạt các hành động ưu tiên nhằm chấm dứt dịch Ebola ở Tây Phi. Quy mô của vụ dịch đang diễn ra là chưa từng có với các báo cáo là có hơn 750 ca nhiễm và 445 catử vong ở Guinea, Sierra Leone và Liberia kể từ tháng 3/2014.
 |
Ở Guinea, WHO Tiến sĩ Pierre Formenty (phải) và
Tiến sĩ Dieudonné Nkoghé huấn luyện cho các nhân viên
y tế địa phươngsử dụng dụng cụ bảo hộ cá nhân. |
Trong Thông cáo ban hành vào cuối cuộc họp hai ngày, các Bộ trưởng nhất trí rằng tình hình hiện nay đặt ra một mối đe dọa nghiêm trọng đối với tất cả các nước trong và ngoài khu vực và kêu gọi hành động ngay lập tức. Họ bày tỏ lo ngại về tác động kinh tế và xã hội bất lợi của vụ dịch và nhấn mạnh sự cần thiết phải phối hợp hành động của tất cả các bên liên quan, lãnh đạo quốc gia, tăng cường sự hợp tác qua biên giới và sự tham gia của cộng đồng trong việc ứng phó. Phát biểu tại phiên bế mạc, Giám đốc khu vực châu Phi của WHO, Tiến sĩ Luis Sambo ca ngợi các Bộ trưởng và chỉ rõ: "Chúng ta đã áp dụng một chiến lược giữa các quốc gia nhằm giải quyết vụ dịch này, đó là thời gian cho hành động cụ thể nhằm chấm dứt sự đau khổ và chết chóc do EVD và ngăn chặn sự lây lan của nó". Mặc dù đã nỗ lực liên tục để giải quyết vụ dịch nhưng có sự đồng thuận rằng vẫn còn một số khoảng trống và thách thức liên quan đến sự phối hợp đáp ứng dịch như tài chính, truyền thông, hợp tác qua biên giới, hậu cần, xử lý ca bệnh, kiểm soát lây nhiễm, giám sát, truy tìm nguồn gốc, sự tham gia của cộng đồng và nghiên cứu. WHO sẽ thiết lập một trung tâm kiểm soát khu vực ở Guinea để hoạt động như một cơ sở nhằm thống nhất và điều hòa các hỗ trợ kỹ thuật cho các quốc gia Tây Phi bởi tất cả các đối tác lớn và hỗ trợ trong việc huy động nguồn lực, các đại biểu cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của WHO trong việc dẫn đầu một nỗ lực quốc tế nhằm thúc đẩy nghiên cứu về căn bệnh do virus Ebola và các bệnh sốt gây xuất huyết khác.
Các Bộ trưởng đã thông qua một chiến lược chung giữa các nước trong đó nhấn mạnh các hành động ưu tiên chính sau đây cho các nước bị ảnh hưởng như triệu tập các cuộc họp liên ngành cấp quốc gia liên quan đến các bộ chủ chốt, các ủy ban kỹ thuật quốc gia và các bên liên quan khác để vạch ra một kế hoạch thực hiện ngay chiến lược (convene national inter-sectoral meetings involving key government ministries, national technical committees and other stakeholders to map out a plan for immediate implementation of the strategy).Huy động cộng đồng, các nhà lãnh đạo chính trị, tôn giáonhằm nâng cao nhận thức và sự hiểu biết về căn bệnh này (Mobilise community, religious, political leaders to improve awareness, and the understanding of the disease). Tăng cường giám sát, báo cáo phát hiện ca bệnh và truy tìm nguồn gốc tiếp xúc (Strengthen surveillance, case finding reporting and contact tracing). Triển khai nguồn nhân lực quốc gia bổ sung cùng với bố trí các cán bộ có năng lực thích hợp đến các điểm nóng (Deploy additional national human resources with the relevant qualifications to key hot spots). Xác định và cam kết bổ sung thêm nguồn lực tài chính trong nước (Identify and commit additional domestic financial resources). Tổ chức các tham vấn qua biên giới nhằm tạo điều kiện trao đổi thông tin (Organise cross-border consultations to facilitate exchange of information). Nghiên cứu và chia sẻ kinh nghiệm với các nước đã xử lý các vụ dịch do Ebola trước đây trong tinh thần hợp tác Nam-Nam (Work and share experiences with countries that have previously managed Ebola outbreaks in the spirit of south-south cooperation).
Các đại biểu cũng kêu gọi các đối tác tiếp tục cung cấp sự hỗ trợ về kỹ thuật, tài chính và cùng làm việc với WHO để có một đáp ứng phối hợp hiệu quả. Trong một nỗ lực để thúc đẩy sự lãnh đạo toàn khu vực, và nhấn mạnh mức độ nghiêm trọng của dịch bệnh, các đại biểu mạnh mẽ khuyến cáo rằng Hội nghị Lãnh đạo Nhà nước của cộng đồng kinh tế các quốc gia Tây Phi (Economic Community of West African States_ECOWAS) sắp tới bàn thảo cách giải quyết vụ dịch Ebola. Vào tháng 3/2014 Guinea đã thông báo cho WHO về các ca bệnh do EVD, các ca bệnh ban đầu chỉ giới hạn ở vùng nông thôn Guinea với tâm chấn là Gueckedou, những gì bắt đầu như là một vụ dịch ở nông thôn hiện đã lan tới thủ đô Conakry của Guinea cũng như lây lan qua biên giới vào Sierra Leone và Liberia. Vụ dịch Ebola hiện nay đã vượt qua tất cả các vụ dịch khác về số ca mắc, số ca tử vong và lây lan khắp Guinea, Liberia và Sierra Leone. Trong một nỗ lực nhằm làm gián đoạn lây lan của virus này trong thời gian ngắn nhất có thể, WHO đã triệu tập một cuộc họp khẩn cấp với các Bộ trưởng tại Accra, Ghanatrong hai ngày 2-3/7/2014 liên quan 11 nước chủ yếu ở Tây Phi và một số các đối tác quốc tế chính tham gia vào đáp ứng với sự bùng phát của dịch bệnh Ebola với mục đích để thảo luận về các cách thức như thế nào nhằm kiềm chế vụ dịch, chia sẻ kinh nghiệm và thống nhất một chiến lược trong việc tăng tốc các đáp ứng hoạt động để chấm dứt vụ dịch.