Vừa qua, một bệnh nhân nam, 50 tuổi, vào điều trị tại Bệnh viện bệnh nhiệt đới, Thành phố Hồ Chí Minh với bệnh cảnh lâm sàng rất nguy kịch do bị nhiễm một loại vi khuẩn độc. Các bác sĩ cho biết, người bệnh bị mắc bệnh Melioidosis do nhiễm loại vi khuẩn độc Burkholderia pseudomallei. Cần cảnh báo với một loại bệnh ít gặp mới xuất hiện này.
Đặc điểm của bệnh
Bệnh Melioidosis, còn được gọi là bệnh Whitmore, đây là một loại bệnh gây ra do nhiễm vi khuẩn gram âm Burkholderia pseudomallei. Trước đây vi khuẩn này có tên gọi là Pseudomonas pseudomallei.
Vi khuẩn Burkholderia pseudomallei được tìm thấy ở trong nước bẩn, đất; chúng lây nhiễm sang người và các loại động vật qua tiếp xúc trực tiếp với các nguồn nước bẩn, đất bị ô nhiễm. Vi khuẩn này còn được quan tâm đến như là một tác nhân tiềm năng trong chiến tranh sinh học và khủng bố sinh học.
 |
Vi khuẩn Burkholderia pseudomallei
nguồn:http://diendanykhoa.com |
Bệnh Melioidosis có nhiều đặc điểm gần giống với một loại bệnh ở loài ngựa, bệnh lây sang người từ các loài gia súc bị nhiễm bệnh. Bệnh này thường gặp ở một số nước ở Đông Nam Á và Bắc Úc. Bệnh cũng đã phát hiện tại Nam Thái Bình Dương, Châu Phi, Ấn Độ, và Trung Đông. Loại vi khuẩn Burkholderia pseudomallei gây bệnh được tìm thấy ở trong đất tại các cánh đồng trồng lúa, các vùng nước tù đọng trong khu vực.
Người bị nhiễm bệnh Melioidosis do hít phải bụi nhiễm vi khuẩn hay khi tiếp xúc với nguồn đất và nước bị ô nhiễm qua các vết trầy xước ở ngoài da. Sự nhiễm trùng này thường xảy ra khá phổ biến trong mùa mưa.
 |
Người nhiễm bệnh do hít phải bụi nhiễm vi khuẩn hay khi tiếp xúc với đất bị ô nhiễm
qua các vết trầy xước ngoài da.
Nhiễm trùng thường xảy ra trong mùa mưa.
nguồn:http://diendanykhoa.com
|
Triệu chứng bệnh lý
Bệnh Melioidosis gây nên triệu chứng thường xuất phát từ sự nhiễm trùng ở phổi, nơi có thể hình thành một khoang chứa mủ như một loại áp xe phổi với hình ảnh chụp X quang phổi được ghi nhận. Tình trạng bệnh lý của người bệnh có thể diễn biến từ nhẹ đến viêm phế quản hoặc viêm phổi nặng. Bệnh nhân bị sốt, nhức đầu, chán ăn, ho, đau ngực, và đau nhức các cơ bắp. Bệnh còn có thể biểu hiện khu trú bằng các ổ nhiễm trùng trên da như viêm mô tế bào kèm với sốt và đau cơ.
 |
nguồn:http://diendanykhoa.com |
Ngoài triệu chứng gây viêm nhiễm da, vi khuẩn Burkholderia pseudomallei xâm nhập vào cơ thể qua da hoặc được hít vào qua đường hô hấp cũng gây nên tình trạng viêm nhiễm ở thần kinh trung ương, tuyến mang tai, xương, khớp, gây áp xe ở gan và lách, viêm nhiễm đường sinh dục, nhiễm trùng da, cơ vân. Cũng có thể gặp một số trường hợp người bệnh bị áp xe lạnh do nhiễm bệnh Melioidosis
Bệnh có thể lan toả từ da vào máu gây nhiễm trùng huyết hoặc diễn biến thành một hình thái bệnh mạn gây thương tổn đến tim, động mạch chủ bụng, não, gan, thận, khớp, và mắt. Bệnh Melioidosis cũng có thể lây truyền từ người sang người.
Chẩn đoán bệnh
 |
Viêm nhiễm da trong bệnh melioidosis
nguồn:http://diendanykhoa.com |
Chẩn đoán bệnh Melioidosis thường được dựa trên các xét nghiệm vi sinh học từ bệnh phẩm máu, nước tiểu, đờm, hoặc tại ngay phần da bị tổn thương. Có thể dùng phương pháp cấy vi khuẩn Burkholderia pseudomallei. Việc xét nghiệm máu rất cần thiết để phát hiện sớm các trường hợp bị nhiễm thể cấp tính của bệnh Melioidosis nhưng khi kết quả âm tính thì vẫn chưa thể hoàn toàn xác định đã loại trừ được mầm bệnh. Các phương pháp cận lâm sàng thường được sử dụng để thực hiện việc chẩn đoán bệnh là xét nghiệm kết dính hồng cầu gián tiếp (indirect hemagglutination=IHA), xét nghiệm cố định bổ thể (complement fixation=CF) và xét nghiệm phản ứng chuỗi polymerase (Polymerase chain reaction=PCR)
Điều trị bệnh
Điều trị bệnh Melioidosis bằng cách dùng thuốc kháng sinh, việc sử dụng thuốc tuỳ thuộc vào vị trí và mức độ của bệnh.
Đối với các thể bệnh nhẹ, các nhà y học khuyến cáo dùng các kháng sinh như imipenem, penicillin, doxycycline, amoxicillin-clavulanic acid, ceftazidime, ticarcillin-clavulanic acid, ceftriaxone và aztreonam.
Đối với những bệnh nhân nặng, cần điều trị kết hợp hai trong số các loại kháng sinh nêu trên, kéo dài trong thời gian đến 12 tháng.Nếu có biểu hiện của bệnh lý ở phổi và nếu cấy vi khuẩn vẫn còn dương tính sau 6 tháng điều trị, cần xem xét đến việc phẫu thuật cắt bỏ thuỳ phổi để loại bỏ các áp xe tại phổi.
Phòng ngừa bệnh
Ở những vùng có bệnh Melioidosis lưu hành, những người bị suy giảm hệ thống miễn dịch như nhiễm HIV/AIDS, ung thư, những bệnh nhân đang sử dụng hóa trị liệu... nên tránh tiếp xúc với nguồn đất và nước bị ô nhiễm, đặc biệt là ở các khu vực có trang trại.
Về tiên lượng, nếu người bệnh không điều trị, bệnh có thể dẫn đến dẫn đến tử vong. Khi điều trị bằng kháng sinh, các tình trạng nghiêm trọng của bệnh có cơ hội được phục hồi khoảng 50%, nhưng tỷ lệ tử vong chung vẫn còn chiếm cao khoảng 40%.
Khuyến cáo
Bệnh Melioidosis là một bệnh nhiễm trùng ít gặp nhưng đã được phát hiện, chúng gây ra do bị nhiễm loại vi khuẩn Burkholderia pseudomallei từ việc tiếp xúc với nguồn nước bẩn và đất bị ô nhiễm. Triệu chứng bệnh lý thường có những biểu hiện liên quan đến phổi. Bệnh được chẩn đoán xác định bằng các xét nghiệm máu, nước tiểu, đờm, hoặc xét nghiệm vùng da bị tổn thương. Mặc dù bệnh có khả năng điều trị được bằng các loại kháng sinh nhưng tỷ lệ tử vong chung cũng có thể chiếm đến khoảng 40%. Vì vậy, các cơ sở y tế cần cảnh báo, quan tâm đến bệnh Melioidosis, một loại bệnh nhiễm trùng ít gặp nhưng đã xuất hiện trong thời gian gần đây để chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời cho người bệnh.