Ngày 7/8/2014. DAKAR, SENEGAL - Các nhân viên y tế đương đầu với những mối nguy hiểm từ dịch bệnh Ebola (Dangers high for health workers on Ebola front lines). Dịch bệnh Ebola đã cướp đi sinh mạng gần 1.000 người tại 4 nước Tây Phi, trong số đó có hàng trăm nhân viên y tế đã mắc phải bệnh này.
Dịch bệnh Ebola tiếp tục gia tăng
Theo thông tin cập nhật đến 6/8/2014, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã ghi nhận 1.779 trường hợp nhiễm vi rút Ebola tại 4 nước khu vực Tây Phi: Guinea (495 ca), Liberia (554 ca), Sierra Leone (717 ca), Nigeria (13 ca); trong đó có 961 trường hợp tử vong: Guinea (367 tử vong), Liberia (294 tử vong), Sierra Leone (298 tử vong) và Nigeria (2 tử vong).
Cơ quan đầu mối IHR (International Health Regulations_IHR) của WHO đã nhận định dịch bệnh truyền nhiễm do vi rút Ebola tại Tây Phi năm 2014 tiếp tục diễn biến bất thường, khó kiểm soát và trở thành nguy cơ đối với sức khỏe cộng đồng cho các quốc gia khác; nguy cơ dịch bệnh lây lan quốc tế là đặc biệt nghiêm trọng do độc lực cao của vi rút, sự biến đổi liên tục các mô hình lây truyền dịch bệnh trong cộng đồng và các cơ sở y tế, hệ thống y tế yếu của một số quốc gia bị ảnh hưởng và có nguy cơ cao bị ảnh hưởng bởi vi rút Ebola. Sự phối hợp và ứng phó dịch bệnh tầm quốc tế là rất cần thiết nhằm ngăn chặn sự lây lan quốc tế của vi rút Ebola. Các thành viên Ủy ban về tình trạng khẩn cấp của WHO đều thống nhất rằng dịch bệnh do vi rút Ebola là tình trạng khẩn cấp y tế công cộng gây quan ngại cho cộng đồng quốc tế.
Điều đáng lo ngại là hơn 100 nhân viên y tế đã bị nhiễm virus Ebola trong quá trình chăm sóc người bệnh ở các nước Tây Phi, trong đó có cả hai chuyên gia y tế đến từ CDC Hoa Kỳ và Linh mục đến từ Tây Ban Nha. Một số nước Tây Phi đã đóng cửa bệnh viện vì nhân viên y tế trốn chạy không muốn tiếp xúc gần với bệnh nhân mắc bệnh Ebola.
 |
Vi-rút Ebola tăng nhanh chóng trong quá trình lây lan, 7-08-2014 |
Nhân viên y tế phải đương đầu với nguy cơ từ dịch bệnh Ebola
Tại những nước này nhiều phòng khám y tế và bệnh viện đã phải ngưng hoạt động vì các y tá và bác sĩ từ chối nguy cơ tiếp xúc với nguồn bệnh. Ts. Melvin Korkor cho biết ông nắm khá rõ về việc ông mắc Ebola như thế nào mặc dù không thể biết chắc chắn được, một người phụ nữ đã tới cơ sở của ông, bệnh viện Phebe tại Hạt Bong tại miền trung Liberia. Người bệnh này không bị sốt nhưng đã bị nôn mửa. “Cô ta nói cô ta đến từ Bangha thay vì Lofa nhưng ngày tiếp theo tôi đã có chút nghi ngờ”, Tôi nói: “Ồ, tôi hy vọng cô không phải đến từ Lofa vì mọi dấu hiệu đều chứng tỏ cô có vấn đề”.
Sau đó người ta phát hiện người phụ nữ này đã nói dối, cô ta đến từ Lofa-một khu vực nằm ở biên giới Sierra Leone và Guinea và là trung tâm của dịch Ebola tại khu vực này. 5 y tá từ bệnh viện của Korkor từ đó đã tử vong vì Ebola, khi có kết quả xét nghiệm dương tính ông đã được đưa tới Monrovia và sau đó tới Lofa và được cách ly. Korkor cho biết: “Một trong số những bệnh nhân đã tử vong, họ đã chuẩn bị giường và tôi bước vào… lòng tôi trở nên chai điếng và tôi nói chính mình rằng tôi sẽ làm được và nói với vợ rằng ‘đưa cho anh cuốn Kinh thánh’ (bring me my Bible) và như thế đó tôi sẽ vượt qua”.
Sự sinh tồn thuần túy (Pure survival)
Ông đã phải ép chính mình phải ăn dù không hề muốn chút nào, lúc đó ông thấy thật cô đơn và đã cố gắng giữ bình tĩnh khi thấy những bệnh nhân khác trở nên chán nản, thất vọng và qua đời. Ông đã sốt sót và nói rằng: “Việc đó giống như được hồi sinh” (It was like being reborn). Bệnh viện của ông hiện tại đã đóng cửa trong khi các nhân viên y tế được đào tạo về Ebola, vi-rút lây lan qua tiếp xúc gần gũi với các dịch cơ thể của người bệnh Ebola, những người chăm sóc người ốm lại đặc biệt gặp nguy hiểm, nhiều nhân viên y tế ở Liberia không có thiết bị bảo hộ cần thiết như mặt nạ, áo choàng, kính mắt. Hệ quả là các trung tâm y tế và bệnh viện xung quanh thủ đô của Liberia Monrovia đang phải đóng cửa, bất kỳ bệnh nhân nào bước vào cánh cửa có thể có Ebola khiến nguy cơ mắc bệnh quá cao.
 |
Các tình nguyện viên đang chôn cất một tử thi đã được xử lý an toàn để đảm bảo không lây lan sang
cho những người khác của dịch bệnh Ebola, khu vực Kailahun, Sierra Leone, 18-07-2014 |
Thiếu nguồn cung (Lacking supplies)
Y tá Timonthy Walder cho biết phòng khám của ông thậm chí còn không có găng tay: “Bạn bè của tôi đang hấp hối, chúng tôi không muốn chết như một con chó, nếu chính phủ không thể cung cấp thiết bị bảo hộ thì xin lỗi chúng tôi sẽ không thể làm việc. Chúng tôi sợ”.
Các thường dân địa phương đứng bên ngoài phòng khám đã đóng cửa cho biết họ đang ở trong một tình thế tuyệt vọng. Reanking Logan nói: “Vì nếu chúng tôi bị ốm, chúng tôi không thể đi tới bác sĩ địa phương. Chúng tôi không có quan hệ thân thiết với bác sĩ địa phương, chúng tôi phải đi tới phòng khám và tất cả phòng khám đã đóng cửa, phụ nữ có thai cần phải đi tới phòng khám và họ cần cơ sở y tế nhưng họ không thể, vì vậy chúng tôi không biết chúng tôi ở đâu hôm nay”.
Nền văn hóa của nỗi sợ (Culture of fear)
Các nhân viên y tế tiếp tục làm việc cho biết họ rất sợ và những người bên ngoài phòng khám cũng sợ họ. Trợ lý của bác sĩ, McFarland Kerkulah cho biết: “Vào bất cứ lúc nào bạn mặc đồng phục, mọi người sẽ né tránh bạn khỏi vùng đất mà bạn đã bị nhiễm vi-rút Ebola, họ không muốn thấy bạn và không muốn lái bất kỳ chiếc xe nào mà bạn đã ngồi trong”. Hàng chục nhân viên y tế đã tử vong trong vụ dịch Ebola này bao gồm một vài người đã được trang bị thiết bị bảo hộ. Các chuyên gia y tế công cộng cho biết họ đã mắc lỗi, đây là lần đầu tiên đa số các bác sĩ và y tá Tây Phi phải đối đầu với Ebola và những người này không được đào tạo bài bản và đã làm việc quá sức.
Vào hôm thứ Tư, Tổng Thống Liberia Johnson Sirleaf đã ban bố tình trạng khẩn cấp quốc gia. Bà cho biết nước này không chỉ có trên 500 ca đã được xác nhận và nghi ngờ nhiễm Ebola mà người dân còn đang có nguy cơ tử vong từ các bệnh có thể chữa khỏi phổ biến trong mùa mưa như sốt rét và thương hàn vì thiếu các dịch vụ chăm sóc y tế. Trong khi đóTrung tâm phòng chống và kiểm soát dịch bệnh Hoa Kỳ (US-CDC) đã kích hoạt trung tâm vận hành khẩn cấp của họ lên mức cao nhất nhằm phản ứng với dịch bệnh Ebola khủng khiếp nhất thế giới. Giám đốc CDC TS. Thomas Frieden phát biểu trong một phiên hội thẩm quốc hội về Ebola vào hôm thứ Năm rằng các trung tâm sẽ sớm có 50 chuyên gia tại Tây Phi-trung tâm của khủng hoảng, ông tự tin rằng sẽ không có dịch bệnh nguy hiểm xảy ra ở Hoa Kỳ.