Thành phố Hồ Chí Minh: 11 ca tử vong do bệnh tay chân miệng; Cuộc họp khẩn cấp thông báo tình hình dịch bệnh tay chân miệng; Ngành y tế “lao đao” vì bệnh tay chân miệng; Dồn sức phòng chống bệnh tay chân miệng; Cảnh báo dịch bệnh Tay-Chân-Miệng gây nhiều tử vong; Hai nguyên nhân gia tăng đột biến bệnh tay chân miệng
Thành phố Hồ Chí Minh: 11 ca tử vong do bệnh tay chân miệng
Tại cuộc họp khẩn thông báo tình hình dịch bệnh tay chân miệng trên địa bàn thành phố, ngày 24-5 Sở Y tế TP.HCM cho biết tại TP.HCM đã có 11 trường hợp tử vong do bệnh tay chân miệng.
Thống kê đến giữa tháng 5 cho thấy trên địa bàn thành phố có hơn 300 ca mắc bệnh tay chân miệng, tăng gấp 3 lần so với cùng kỳ năm 2010. Riêng ngày 23-5, tại hai bệnh viện Nhi Đồng 1 và Nhi Đồng 2 đã có 104 trường hợp nhập viện do bệnh tay chân miệng và 15 trường hợp có biến chứng nặng, buộc phải thở bằng máy hô hấp.
Tại cuộc họp, bác sĩ Lê Trường Giang, phó giám đốc Sở Y tế, cho biết nguyên nhân khách quan dẫn đến bệnh nhân tử vong tăng đột biến là do xuất hiện 2 chủng virut mới thuộc EV71, có độc lực cao làm mất khả năng miễn dịch của cơ thể. Sở Y tế đã gửi mẫu máu đến Đài Loan kiểm định và yêu cầu các bệnh viện tiếp tục gửi mẫu máu xác định chủng virut mới.
Bác sĩ Giang cũng cho biết chủng virut này tại Việt Nam được xác nhận giống với chủng virut xuất hiện tại Đài Loan năm 2008. Tuy nhiên theo bác sĩ Giang, yếu tố chủ quan là ý thức vệ sinh kém của người dân.
Thống kê cho thấy có 70% trẻ bị mắc bệnh tay chân miệng không được đến trường, 30% trẻ bị bệnh tại nhà trước khi được đưa đến trường. Nguyên nhân chủ yếu là do vệ sinh hằng ngày, môi trường sinh hoạt của trẻ không được đảm bảo an toàn.
Các bậc phụ huynh cần lưu ý thực hiện vệ sinh hằng ngày và khử khuẩn hằng tuần để bảo vệ sức khỏe cho trẻ. Trước tình hình dịch bệnh có chiều hướng gia tăng, Sở Y tế đã nhập thuốc khử khuẩn Surfanios (Pháp) phân phối rộng rãi cho người dân để diệt khuẩn trên sàn nhà và các vật dụng trong nhà, tích cực phòng chống bệnh tay chân miệng đang diễn biến rất phức tạp.
Cuộc họp khẩn cấp thông báo tình hình dịch bệnh tay chân miệng
Tại cuộc họp khẩn thông báo tình hình dịch bệnh tay chân miệng trên địa bàn thành phố, ngày 24/5, Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh cho biết trên địa bàn đã có 11 trường hợp tử vong do bệnh tay chân miệng. Thống kê đến giữa tháng Năm cho thấy, trên địa bàn thành phố có hơn 300 ca mắc bệnh tay chân miệng, tăng gấp 3 lần so với cùng kỳ năm 2010. Riêng ngày 23/5, tại hai Bệnh viện Nhi đồng 1 và Nhi đồng 2 đã có 104 trường hợp nhập viện do bệnh tay chân miệng và 15 trường hợp có biến chứng nặng, buộc phải thở bằng máy hô hấp. Tại cuộc họp, bác sỹ Lê Trường Giang, Phó Giám đốc Sở Y tế cho biết: nguyên nhân khách quan dẫn đến bệnh nhân tử vong tăng đột biến là do xuất hiện hai chủng virus mới thuộc EV71, có động lực cao làm mất khả năng miễn dịch của cơ thể. Hiện Sở Y tế đã gửi mẫu máu đến Đài Loan kiểm định và yêu cầu các bệnh viện tiếp tục gửi mẫu máu xác định chủng virus mới.
Bác sỹ Giang cũng cho biết, chủng virus này tại Việt Nam được xác nhận giống với chủng virus xuất hiện tại Đài Loan năm 2008. Tuy nhiên, theo bác sỹ Giang, yếu tố chủ quan là ý thức vệ sinh kém của người dân. Thống kê cho thấy, có 70% trẻ bị mắc bệnh tay chân miệng không được đến trường, 30% trẻ bị bệnh tại nhà trước khi được đưa đến trường. Nguyên nhân chủ yếu là do vệ sinh hàng ngày, môi trường sinh hoạt của trẻ không được đảm bảo an toàn. Các bậc phụ huynh cần lưu ý thực hiện vệ sinh hàng ngày và khử khuẩn hàng tuần để bảo vệ sức khỏe cho trẻ.
Trước tình hình dịch bệnh có chiều hướng gia tăng, Sở Y tế đã nhập thuốc khử khuẩn Surfanios (Pháp) phân phối rộng rãi cho người dân để diệt khuẩn trên sàn nhà và các vật dụng trong nhà, tích cực phòng chống bệnh tay chân miệng đang diễn biến rất phức tạp.
Ngành y tế “lao đao” vì bệnh tay chân miệng
Dù ngành y tế đã rất quyết liệt trong tác phòng chống nhưng bệnh tay chân miệng vẫn bùng phát dữ dội ở 24/24 quận huyện. Trong tháng 5, mỗi tuần thành phố có trên 300 trẻ phải nhập viện, 11 trẻ đã tử vong vì bệnh này kể từ đầu năm.
Theo chu kỳ chung, mỗi năm vào tháng 5 dịch bệnh tay chân miệng (TCM) sẽ dần lắng xuống. Tuy nhiên, hiện đã vào cuối tháng 5 nhưng loại bệnh nguy hiểm này vẫn đang bùng phát và lan rộng khắp các tỉnh thành thuộc khu vực phía Nam. Với sự xuất hiện của chủng virus gây bệnh mới dự báo bệnh dịch sẽ tiếp tục bùng phát trong thời gian tới, ngành y tế đang lúng túng tìm biện pháp ứng phó.
Tại hai bệnh viện nhi trên địa bàn thành phố, ngày 23/5 có 104 trẻ đang phải nằm viện điều trị vì mắc bệnh TCM. Khoa nhiễm của hai bệnh viện nhiều tuần nay đã rơi vào tình trạng quá tải do phải tiếp nhận quá nhiều bệnh nhân. Hiện hai bệnh viện nhi đang điều trị cho hơn hơn 300 trẻ mắc TCM, trong đó có 15 trẻ bị biến chứng nặng phải hỗ trợ thở máy.
Tính riêng trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh liên tiếp trong ba tuần qua, đã có thêm bốn ca tử vong do bệnh TCM, đưa số trẻ tử vong vì loại bệnh này kể từ đầu năm lên 11 ca. Thống kê của Sở Y tế thành phố cho thấy, hiện bệnh tay chân miệng đang lan rộng và bùng phát tại 24/24 quận, huyện của thành phố. Trong tháng 5, mỗi tuần thành phố có 300 mắc bệnh này (cao gấp ba lần so với cùng kỳ năm 2010).
Trước thực tế trên ông Phạm Việt Thanh, Giám đốc Sở Y tế thành phố cho biết: “Bệnh tay chân miệng đã bùng phát trên địa bàn thành phố từ tháng 3 đến nay. Số trẻ phải nhập viện do loại bệnh này đang tăng lên một cách đột biến. Cùng với số ca bệnh tăng cao, số ca tử vong do tay chân miệng liên tục tăng lên.”
Theo nhận định của ông Lê Trường Giang, Phó Giám đốc Sở Y tế thì nguyên nhân khiến bệnh tay chân miệng bùng phát mạnh là do xuất hiện chủng virus mới vô hiệu hóa các phương pháp phòng và điều trị cũ. Ông Giang cũng thẳng thắn thừa nhận, một trong những nguyên nhân khiến bệnh TCM lây lan trên diện rộng là do công tác phòng chống dịch bệnh chưa được thực hiện tốt.
Theo sự phân tích của ông Giang thì kết quả thử mẫu máu các trường hợp tử vong do tay chân miệng cho thấy, năm nay ở nước ta đã xuất hiện chủng vius mới EV71. Điều này khiến cho kháng thể của con người chưa thích ứng kịp. Trong khi đó bệnh TCM không có thuốc phòng ngừa và thuốc đặc trị triệt nên số ca mắc bệnh và số ca tử vong đã tăng cao. Ngành y tế thành phố sẽ tiếp tục gửi mẫu máu của các trường hợp tử vong tay chân miệng phân tích xác định chủng virus mới.
Cách tốt nhất phòng chống bệnh này là người dân chủ đồng giữ gìn vệ sinh hằng ngày và khử khuẩn hàng tuần. Tuy nhiên hiện công tác phòng chống dịch bệnh trên địa bàn thành phố chưa được thực hiện tốt.
Nhiều trường hợp bị biến chứng nặng phải thở máy
|
Thực tế cho thấy, công tác phòng chống bệnh TCM trên địa bàn thành phố đang thất bại. Đầu tháng 5, Sở Y tế đã phát động “Tháng cao điểm phòng chống bệnh TCM” mà trọng tâm là chiến dịch vệ sinh khử khuẩn nhằm tạo sự quan tâm của toàn cộng đồng trong việc phòng chống dịch bệnh. Bên cạnh đó là kế hoạch giám sát công tác phòng chống dịch bệnh tại các điểm có nguy cơ cao như trường mầm non, mẫu giáo… Nhưng nỗ lực hạ thấp tỷ lệ tử vong và tỷ lệ nhiễm bệnh đã không mang lại kết quả như mong đợi.
Khi công tác vệ sinh khử khuẩn tại các khu dân cư bị “bỏ ngõ” thì bệnh dịch đã lợi dụng yếu điểm này để tấn công. Thực tế, 70% số ca mắc tay chân miệng nằm trong độ tuổi chưa đến trường và 30% bệnh nhân còn lại phần lớn bị mắc bệnh tại nhà, số bệnh lây lan tại trường học là rất ít.
Chính kế hoạch phòng chống dịch bệnh không đồng bộ đã góp phần đẩy dịch bệnh lên cao. Để ứng phó theo kiểu “mất bò mới lo làm chuồng” tại cuộc họp khẩn vào chiều 24/5 Sở Y tế mới quyết định “chữa cháy” bằng việc cấp miễn phí cho người dân 12.000 gói dung dịch khử khuẩn và chỉ đạo trung tâm y tế các quận huyện hướng dẫn người dân cách sử dụng.
Dồn sức phòng chống bệnh tay chân miệng
Đó là lời kêu gọi của phó giám đốc Sở Y tế TP.HCM Lê Trường Giang trong phiên họp đột xuất với trung tâm y tế dự phòng các quận huyện vào chiều 24-5.Mặc dù ngay từ đầu năm, đặc biệt từ tháng 3, sở đã chỉ đạo các đơn vị ở địa phương quyết liệt phòng chống dịch tay chân miệng nhưng tình hình bệnh vẫn không ngừng gia tăng. Số ca bệnh bùng phát, số ca nặng và tử vong nhiều.
Theo ông Giang, ngoài việc xuất hiện chủng virut EV71 mới (phân nhóm B2 - Tuổi Trẻ đã thông tin ngày 23-5), nguyên nhân chính là công tác vệ sinh, khử khuẩn ở khu vực trường học và cộng đồng dân cư chưa tốt.
Qua các đợt kiểm tra hồi tháng 4, rất nhiều trường mầm non trên địa bàn thành phố đã không thực hiện nghiêm túc việc khử khuẩn theo chỉ đạo liên ngành giữa Sở Y tế và Sở Giáo dục - đào tạo. Ông Giang nhấn mạnh: “Nếu các biện pháp vệ sinh, khử khuẩn được thực hiện triệt để ở từng hộ gia đình thì dịch tay chân miệng sẽ được đẩy lùi”. Tính từ đầu năm đến thời điểm này, đã có 11 ca tử vong do bệnh tay chân miệng tại TP.HCM. Trong cả năm 2010, thành phố chỉ có một ca tử vong vì bệnh này.
Theo chỉ đạo của Sở Y tế, ngày 26-5, 10.000 gói khử khuẩn Surfanios 20ml sẽ được chuyển đến cho trung tâm y tế dự phòng của 24 quận huyện để phân phát miễn phí cho người dân.
Cảnh báo dịch bệnh Tay-Chân-Miệng gây nhiều tử vong
Tại Thành phố Hồ Chí Minh, chỉ trong tuần qua đã có 4 ca tử vong liên tiếp ở trẻ do dịch Tay-Chân-Miệng gây ra, nâng tổng số ca tử vong ở bệnh này lên 11 trẻ em. Nguyên nhân được lý giải là do xuất hiện chủng virus mới với tính năng độc hại cao. Bác sĩ Vũ Quang Vinh, của Bệnh viện Nhi đồng 2 cho biết, hiện bệnh viện có hơn 100 bệnh nhi mắc bệnh Tay-Chân-Miệng đang được điều trị, trong số này có 5 trẻ bị biến chứng nặng và đang trong tình trạng nguy kịch.
Trong cuộc họp khẩn cấp chiều thứ ba tại Sở Y tế Thành phố, ông Lê Trường Giang cho biết, bệnh diễn biến phức tạp, một phần do xuất hiện chủng virus mới, phần còn lại là do ý thức vệ sinh, khử khuẩn trong cộng đồng dân cư còn kém, vì theo điều tra dịch tể, 70% số trẻ mắc bệnh tại nhà. Hiện chưa có vaccine phòng bệnh này và cũng chưa có thuốc chữa trị đặc hiệu.
Hai nguyên nhân gia tăng đột biến bệnh tay chân miệng
Liên tục trong ba tuần qua, TP Hồ Chí Minh đã có thêm bốn ca tử vong do bệnh tay chân miệng (TCM). Tính chung từ đầu năm đến nay, thành phố có 11 ca tử vong do căn bệnh này. Một trong những nguyên nhân khiến cho các ca tử vong tăng cao do xuất hiện chủng virus mới gây ra bệnh này. Theo Bác sĩ Phạm Việt Thanh, Giám đốc Sở Y tế TP Hồ Chí Minh, từ đầu tháng 3 đến nay, tại TP Hồ Chí Minh đã bùng phát dịch bệnh TCM. Số trẻ phải nhập do bệnh này đang tăng lên một cách đột biến và lan rộng tại 24/24 quận, huyện của thành phố. Trong tháng 5, mỗi tuần thành phố có 300 mắc bệnh này (cao gấp ba lần so với cùng kỳ năm 2010).
Cùng với số ca bệnh tăng cao, số ca tử vong do TCM liên tục tăng lên. Từ đầu năm đến nay, thành phố Hồ Chí Minh đã có 11 trường hợp tử vong do căn bệnh này, riêng từ đầu tháng 5 đến nay đã có bốn trường hợp tử vong.
Không chỉ tại TP Hồ Chí Minh, tại các tỉnh thành khu vực phía Nam, bệnh TCM tiếp tục tăng cao. Ngày 23-5, tại bệnh viện Nhi Đồng 1 và Nhi Đồng 2 có 104 trẻ ngụ tại TP Hồ Chí Minh và các tỉnh thành khu vực phía Nam phải nhập viện do bệnh này. Hiện hai bệnh viện này đang điều trị cho hơn 300 trẻ mắc bệnh này, trong đó có 15 trường bị bệnh nặng biến chứng phải thở bằng máy.
Bác sĩ Lê Trường Giang, Phó Giám đốc Sở Y tế TP Hồ Chí Minh cho biết, có hai nguyên nhân khiến ca tử vong và ca bệnh TCM tăng cao là do xuất hiện chủng virus mới gây bệnh và công tác phòng chống dịch bệnh chưa được thực hiện tốt.
Kết quả thử mẫu máu các trường hợp tử vong do TCM cho thấy, xuất hiện chủng vius mới EV 71 khiến cho kháng thể có người dân chưa thích ứng kịp, trong khi đó bệnh do virus gây ra, nên không có thuốc phòng ngừa và thuốc đặc trị triệt, dẫn tới số ca bệnh và số tử vong tăng cao. Ngành y tế thành phố tiếp tục gửi mẫu máu của các trường hợp tử vong TCM phân tích xác định chủng virus mới.
Thời gian qua, ngành y tế và giáo dục của thành phố đã tăng cường kiểm tra, giám sát công tác khử khuẩn tại các trường mầm non, mẫu giáo, nhà trẻ, tuy nhiên công tác vệ sinh khử khuẩn tại các khu dân cư còn nhiều bất cập trong khi 70% số ca mắc TCM trong độ tuổi chưa đến trường và 30% còn lại phần lớn bị mắc tại nhà, số bệnh lây lan tại trường học là rất ít.
Trước mắt Sở Y tế TP Hồ Chí Minh sẽ cấp miễn phí cho người dân 12 nghìn gói dung dịch khử khuẩn có tính năng sử dụng thuận tiện hơn so với chất khuẩn Cloramin B đang dùng. Việc làm này nhằm giúp người dân có thói quen sử dụng thuốc khử khuẩn phòng chống dịch bệnh một cách thường xuyên. Bên cạnh đó, thành phố cũng chỉ đạo ngành y tế các quận, huyện tăng cường phòng chống dịch bệnh, tuyên truyền công tác vệ sinh, khử khuẩn đến người dân và hướng dẫn người dân sử dụng các loại thuốc khử khuẩn hiệu quả nhất. Sở Y tế cũng khuyến cáo người dân chủ động dùng các loại thuốc khử khuẩn có tác dụng phòng, chống bệnh TCM một cách hiệu quả có bán trên thị trường.
1.Nhận biết và phòng tránh bệnh tay chân miệng
Bác sĩ Nguyễn Hồng Hà, Phó giám đốc bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết, trẻ có nguy cơ tử vong cao nếu mắc bệnh chân tay miệng ở các thể viêm màng não, viêm não, bại liệt. Về mặt lâm sàng, không thể biết được trẻ mắc bệnh này ở thể nào để có thể ngăn chặn nguy cơ tử vong. Vì vậy, các bậc phụ huynh cũng nên lưu ý, khi trẻ có biểu hiện sốt, đi ngoài phân nát, chán ăn, thì nên đưa trẻ đi khám. Nếu bị ở thể nhẹ, các bác sĩ sẽ tư vấn để các bậc phụ huynh có thể chăm sóc trẻ tại nhà
Nguy cơ mắc bệnh chân tay miệng có thể đến với bất cứ trẻ nào. Vì hiện nay, nguy cơ lây bệnh này không chỉ đến từ những trẻ trực tiếp mắc bệnh. Một trong những nguy cơ lây lan khó nhìn thấy chính là từ những người lành mang virus EV71. Ở người lớn, virus này không có khả năng gây bệnh có thể thấy rõ, nhưng nó lại khiến cho người lành mang virus. Với những người này, khi trở về nhà, họ là ổ dịch có thể lây lan sang trẻ embất cứ lúc nào.
Bác sĩ Nguyễn Hồng Hà cảnh báo, nếu các lớp, trường mẫu giáo nào đã có trẻ bị bệnh chân tay miệng thì cách tốt nhất là các bậc phụ huynh nên cho trẻ ở nhà để tránh lây lan. Ngoài ra, trẻ nên được giữ vệ sinh ăn uống, rửa tay trước khi ăn.
Theo PGS.TS. Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, trên thế giới chưa có vắc xin nào phòng được bệnh này. Cách duy nhất vẫn là giữ gìn vệ sinh đường ăn uống của trẻ. Dưới đây là cách nhận biết và phòng tránh bệnh tay chân miệng:
Biểu hiện của bệnh:
+Loét miệng: là các bóng nước có đường kính 2-3 mm Thường khó thấy các bóng nước trên niêm mạc miệng vì nó vở rất nhanh tạo thành những vết loét, trẻ rất đau khi ăn, tăng tiết nước bọt;
+Bóng nước: từ 2-10 mm, màu xám, hình bầu dục. Bóng nước vùng mông và gối thường xuất hiện trên nền hồng ban. Bóng nước lòng bàn tay và lòng bàn chân có thể lồi lên trên da sờ có cảm giác cộm hay ẩn dưới da, thường ấn không đau. Bệnh có thể biểu hiện không điển hình như: bóng nước rất ít xen kẽ với những hồng ban, một số trường hợp chỉ biểu hiện hồng ban và không có biểu hiện bóng nước hay chỉ có biểu hiện loét miệng đơn thuần.
+Lưu ý: biến chứng viêm não màng não vẫn có thể xuất hiện khi các nốt bóng nước trên da trẻ đã khô và đóng vảy;
+Cần chú ý phát hiện sớm biến chứng viêm vão màng não và đưa trẻ đến bệnh viện trong vòng 6 giờ đầu sau khi xuất hiện các biểu hiện của biến chứng để được cấp cứu kịp thời.
Điều trị bệnh tay chân miệng:
Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, việc điều trị bệnh chủ yếu là điều trị triệu chứng. Đưa trẻ đến khám bệnh tại các cơ sở y tế. Nếu trẻ được chỉ định chăm sóc tại nhà, cần thực hiện những điều sau đây:
+Vệ sinh răng miệng và thân thể, tránh làm nhiễm trùng các bóng nước;
+Giảm đau, hạ sốt bằng cách lau mình bằng nước ấm, dùng thuốc hạ sốt Paracetamol;
+Nghỉ ngơi hợp lý, hạn chế vận động, tăng cường dinh dưỡng, cho ăn thức ăn lỏng, mềm, uống nhiều nước nhất là nước hoa quả;
+Không cạy vỡ các bóng nước để tránh nhiễm trùng;
+Theo dõi sát để phát hiện các dấu hiệu: dễ giật mình, hoảng hốt, run chi, gồng tự hết, đi loạng choạng, chới với, co giật, da nổi bông, nôn ói nhiều, sốt cao;
+Khi có các biểu hiện trên đây cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay.
Phòng bệnh tay chân miệng như thế nào?
Hiện nay vẫn chưa có vaccine phòng bệnh nên cần thực hiện tốt các biện pháp sau:
Rửa tay: thường xuyên rửa tay bằng xà phòng dưới vòi nước chảy, nhất là trước và sau khi nấu ăn, trước khi ăn và sau khi đi tiêu. Nếu có chăm sóc trẻ thì cần lưu ý rửa tay sau mỗi lần thay tả, làm vệ sinh cho trẻ.
Rửa sạch các dụng cụ, vật dụng, đồ chơi, sàn nhà bằng nước và xà phòng, rồi khử trùng bằng cloramin B 5% (có thể mua tại nhà thuốc tây);
Đeo khẩu trang mũi miệng khi hắt hơi hoặc ho;
Cách ly người bệnh tại nhà cho đến khi khỏi bệnh (thường ít nhất là 7 ngày).
Nhận biết và phòng tránh bệnh tay chân miệng
Ngày 10/5, theo thông tin từ Sở Y tế TP HCM, trên địa bàn có thêm hai trẻ tử vong vì bệnh tay chân miệng (TCM), như vậy tổng số trẻ tử vong do bệnh này từ đầu năm đến nay đã là 9 trẻ. Theo Trung tâm Y tế Dự phòng TP HCM, mỗi năm có hai đợt dịch tay chân miệng, đợt một từ tháng 3 - 5, đợt hai từ tháng 9 - 11. Trong khi đó, đến thời điểm này bệnh vẫn đang tăng cao, nhiều khả năng còn kéo dài đến tháng 7, 8. Từ đầu năm đến nay, ở tất cả 24 quận - huyện có hơn 1.200 ca, tăng gần 100% so với cùng kỳ năm ngoái, trong đó tập trung nhiều ở các quận Tân Bình, Bình Thạnh, Tân Phú, Gò Vấp.
Như vậy, khả năng dịch TCM năm nay sẽ không có thời gian lắng xuống, kết thúc đợt một thì sẽ tiếp tục vào mùa cao điểm của đợt hai. Giới chuyên môn về các bệnh truyền nhiễm đang nghi ngờ virus gây bệnh TCM đã biến đổi gen, chủng. Hiện chưa có vaccine phòng bệnh TCM, cũng chưa có thuốc chữa trị đặc hiệu, nguồn gây bệnh lại khó nhìn thấy (như muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết). Biện pháp ngăn ngừa duy nhất là phòng bệnh. Do vậy, ngày 10/5, Trung tâm Y tế dự phòng TP HCM đã biên soạn tài liệu hướng dẫn, giáo dục về phòng chống bệnh TCM trong trường học và trong gia đình để hạn chế mầm bệnh lây lan.
Cách phòng bệnh
Đối với việc vệ sinh cá nhân:
+Trẻ em và người chăm sóc trẻ phải thường xuyên rửa tay bằng nước và xà phòng trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh hoặc khi bàn tay bị vấy bẩn. Không để trẻ khỏe mạnh tiếp xúc, chơi cùng trẻ bệnh. Người chăm sóc trẻ bệnh cần phải vệ sinh cá nhân nghiêm ngặt - rửa tay ngay bằng nước xà phòng sau khi chăm sóc và tốt nhất là không cùng chăm sóc với trẻ khỏe mạnh;
+Đối với việc vệ sinh đồ chơi, vật dụng và nhà cửa hàng ngày: Dùng nước và xà phòng hoặc các chất lau nhà thông dụng có bán trên thị trường. Đặc biệt lưu ý lau chùi, làm vệ sinh nơi trẻ thường sinh hoạt, vui chơi hằng ngày;
+Đối với việc khử khuẩn đồ chơi, nhà cửa hàng tuần: Bằng bột Cloramin B do trạm y tế cung cấp có nồng độ clo gốc 25% hoặc nước Javel bán trên thị trường có nồng độ clo gốc 3%-5% (nồng độ gốc clo hoạt tính được ghi trên nhãn);
+Đối với việc khử khuẩn vật dụng, đồ chơi, sàn nhà khi gia đình không có bệnh nhân; tần suất mỗi tuần/lần, kết hợp làm sạch mỗi ngày, nồng độ clo hoạt tính dùng cho khử khuẩn: 0,1%.
Cách pha dung dịch khử khuẩn
+Khi trong nhà không có trẻ mắc bệnh thì dùng nồng độ clo hoạt tính dùng cho khử khuẩn: 0,1%. Khi trong nhà có trẻ mắc bệnh, việc khử khuẩn phải được thực hiện mỗi ngày, nồng độ clo hoạt tính dùng cho khử khuẩn là 0,5%, tăng gấp năm lần so với bình thường;
+Trước khi vệ sinh bằng clo, cần lau rửa vật dụng trước một lần bằng nước và xà phòng, sau đó 10 phút lại lau rửa một lần nữa bằng nước sạch;
+Khi pha chế nước với dung dịch khử khuẩn, nên dùng hai vật riêng biệt, một để chứa nước đã pha với chất khử khuẩn, một chứa nước sạch. Giẻ lau cũng nên dùng hai cái riêng. Khi thấy dung dịch khử khuẩn và nước đục màu thì nên thay nước khác, cũng không nên tận dụng dung dịch đã dùng khử khuẩn đồ chơi để lau nhà vì dung dịch này không còn đủ tác dụng khử khuẩn
Cách đây 5 năm, bệnh tay chân miệng nghe như xa lạ với cộng đồng, bệnh chủ yếu là tác nhân coxsakie rất lành tính. Gần đây, trên thế giới đã phát hiện thêm một tác nhân mới rất nguy hiểm cũng gây ra bệnh này, đó là enterovirus 71.Tác nhân này nguy hiểm vì nó có thể gây biến chứng não, tim gây tử vong cao và rất nhanh, do vi rút tấn công vào trung khu điều hành hô hấp, tuần hoàn trên vùng thân não.
Chưa có thuốc điều trị đặc hiệu
Theo bác sĩ Trương Hữu Khanh, trưởng khoa Nhiễm – thần kinh, bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM, mặc dù đã nhiều người dân biết đến căn bệnh tay chân miệng, nhưng đây vẫn còn là bệnh “đến hẹn lại lên”, năm nhiều năm ít, các năm vi rút độc lực yếu thì không nhiều bệnh nặng, năm nào vi rút độc lực mạnh thì bệnh nặng rất nhiều, có thêm trẻ tử vong dù nhân viên y tế cố gắng hết sức và khó đoán trước năm nào nhiều bệnh nặng. Tỷ lệ trẻ mắc bệnh tay chân miệng dẫn đến biến chứng và tử vong chiếm khoảng 5% trên số ca nặng.
 |
| Nhiều trẻ bị bệnh tay chân miệng đang được điều trị tại bệnh Nhi Đồng 2, TP.HCM. Ảnh: H.N |
Enterovirus 71 (EV71) là loại virus nguy hiểm chưa có vắc xin phòng ngừa và chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Ngoài tấn công vùng da và họng gây bóng nước, EV71 còn có xu hướng tấn công lên thần kinh trung ương, đặc biệt là vùng vùng thân não, hành tủy. Hiện nay bác sĩ chưa rõ bệnh nhi nào bị tay chân miệng không biến chứng và bệnh nào biến chứng. Đối với virus thì EV71 thường tấn công lên não. Khi virus tấn công vào não của trẻ sẽ ảnh hưởng đến hô hấp và tim mạch gây phù phổi, suy tim.
Đa số các trường hợp tay chân miệng sẽ tự khỏi, nhưng nếu bệnh do tác nhân enterovirus 71, một số trẻ có biến chứng rất nguy hiểm là viêm não, viêm cơ tim, viêm màng não. Điều nguy hiểm hơn là các biến chứng này rất khó phát hiện sớm nếu thầy thuốc không có kinh nghiệm và người nhà không chú ý.
Trẻ có biến chứng não thường không hôn mê sâu mà có những triệu chứng khó nhận thấy như: khó ngủ, quấy khóc liên tục, giật mình lúc thức hay lúc bắt đầu thiu thiu ngủ, trẻ có thể biểu hiện hoảng hốt nói lảm nhảm, chới với, run chi, co giật. Triệu chứng khác có thể thấy khi có biến chứng như sốt rất cao, nôn ói nhiều, da nổi bông, mạch nhanh nhưng không sốt cao, yếu tay chân, méo miệng. Khi trẻ có biến chứng nếu không điều trị đúng và kịp thời trẻ có thể tử vong trong vài giờ.
Vệ sinh là cách duy nhất để ngừa bệnh
+Theo các bác sĩ chuyên khoa Nhiễm – thần kinh, trong thực tế ở một con hẻm chỉ với 20 hộ dân thì có một trẻ bệnh nặng trước, sau đó thêm 4 trẻ khác bệnh nặng và một trẻ tử vong, nếu chúng ta biết vệ sinh theo hướng dẫn thì không có chuyện này xảy ra. Do trẻ bệnh phát tán vi rút ra môi trường, vi rút bám vào đồ ăn, thức uống, bàn tay, đồ chơi, sàn nhà rồi lây lan khắp nơi. Bệnh không có trung gian truyền bệnh nên chỉ cần vệ sinh là ngừa được;
+Gia đình phải chủ động vệ sinh môi trường theo hướng dẫn của ngành y tế, nhất là lúc có dịch bệnh.Trẻ nhỏ không có ý thức vệ sinh, các bé bò trên sàn nhà, hay ngậm đồ chơi, ngậm tay… và qua miệng virus tấn công vào bé là chuyện không tránh khỏi; do vậy vệ sinh đúng để bảo vệ trẻ là bắt buộc và là trách nhiệm của người lớn;
+Gia đình hạn chế để trẻ mắc bệnh bằng việc thực hiện vệ sinh đúng sẽ phòng được nhiều bệnh khác, tiết kiệm được chi phí cho việc điều trị (điều trị một trẻ tay chân miệng nặng tuy chỉ vài ngày nhưng có lúc lên đến cả trăm triệu đồng) và nhất là thoát khỏi nỗi lo lắng khi trong gia đình có trẻ mắc bệnh;
+Hiện nay, tác nhân Enterovirus 71 (EV71) chưa có chủng ngừa, nên cách phòng ngừa hiện nay là đảm bảo vệ sinh trong ăn uống. Do đó, gia đình nên cho trẻ nghỉ học hay tránh tiếp xúc với trẻ bệnh khi ở chung nhà, vì bệnh rất dễ lây từ trẻ này sang trẻ khác khi tiếp xúc.