Thách thức về khí hậu trong thế kỷ 21
Thực tế không thể bàn cãi của thời đại chúng ta giờ đây chính là bóng đen của hiện tượng biến đổi khí hậu. Hòn đảo Easter trên Thái Bình Dương là một trong những nơi hẻo lánh nhất thế giới. Các tượng đá khổng lồ trên miệng núi lửa Rono Raraku là tất cả những gì còn sót lại của một nền văn minh giàu giá trị. Nền văn minh đó đã biến mất do các nguồn tài nguyên môi trường bị khai thác kiệt quệ. Sự cạnh tranh giữa các thị tộc đối địch đã nhanh chóng dẫn đến tình trạng phá rừng, xói lở đất và tàn phá các quần thể chim muông, đồng thời dần phá hỏng các hệ nông nghiệp, thực phẩm vốn đảm bảo đời sống con người.1 Khi người ta nhận ra những dấu hiệu cảnh báo quá trình suy tàn đang đến gần, thì đã quá muộn để có thể thay đổi tình hình.
Câu chuyện về đảo Easter trên đây là một trường hợp nghiên cứu điển hình về hậu quả của việc không quản lý được các nguồn tài nguyên sinh thái chung. Biến đổi khí hậu đang trở thành phiên bản trong thế kỷ 21 của câu chuyện đó trên phạm vi toàn cầu. Tuy nhiên, có một điểm khác biệt quan trọng. Người dân đảo Easter đã lâm vào cuộc khủng hoảng mà họ không thể lường trước được và cũng không thể làm gì nhiều để kiểm soát tình hình. Còn ngày nay, chúng ta không thể bào chữa là không biết gì. Chúng ta đã có bằng chứng, chúng ta có những nguồn lực để ngăn chặn khủng hoảng, và chúng ta hiểu rõ những hậu quả của thái độ “không làm gì hơn.
|
Nam cực có thể trở thành nơi sinh sống của hàng triệu người vào năm 2040.
Ảnh: paleofuture.com. |
Tổng thống John F. Kennedy đã từng nhận định rằng “thực tế không thể bàn cãi trong thời đại này chính là: chúng ta không thể tách rời nhau và cùng dễ bị tổn thương trên hành tinh này”. 2 Ông đã phát biểu như vậy vào năm 1963, thời kỳ đỉnh điểm của cuộc Chiến tranh Lạnh và trong bối cảnh hậu quả cuộc khủng hoảng tên lửa tại Cu-ba. Thế giới lúc bấy giờ sống trong bóng ma của những lò thiêu hạt nhân. Bốn thập kỷ sau đó, thực tế không thể bàn cãi của thời đại chúng ta giờ đây chính là bóng đen của hiện tượng biến đổi khí hậu. Bóng ma đó buộc chúng ta phải đối mặt với thảm họa song trùng. Thảm họa thứ nhất là nguy cơ tức thời đối với phát triển con người. Biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến tất cả con người tại tất cả các quốc gia. Tuy nhiên, những người nghèo nhất phải chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Họ đứng ở vị trí hứng chịu trực diện những tác hại - và họ có ít khả năng, nguồn lực để chống chọi lại nhất. Thảm họa này không phải là một viễn cảnh xa xôi.
Những thảm họa này đang xảy ra làm chậm tiến độ thực hiện các Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ (MDG) và làm sâu sắc thêm sự bất bình đẳng trong từng quốc gia và giữa các quốc gia. Nếu không được giải quyết, nó sẽ làm thụt lùi phát triển con người trong suốt thế kỷ 21.
Thảm họa thứ hai nằm ở tương lai. Cũng giống như nguy cơ đối đầu hạt nhân trong thời kỳ Chiến tranh lạnh, biến đổi khí hậu đặt ra những thách thức không chỉ cho người nghèo, mà cho toàn bộ hành tinh này - và cho những thế hệ tương lai. Con đường chúng ta đang đi là con đường một chiều dẫn tới thảm họa sinh thái. Hiện vẫn còn nhiều điều chưa biết chắc chắn về tốc độ nóng lên, thời gian chính xác và các hình thái tác động, nhưng những nguy cơ gắn liền với thực trạng các lớp băng lớn trên trái đất đang tan ra ngày một nhanh, nhiệt độ các đại dương tăng lên, các hệ sinh thái rừng nhiệt đới bị hủy hoại và những hậu quả có thể xảy ra khác..., những nguy cơ này là hoàn toàn có thật. Chúng tiềm ẩn khả năng làm nảy sinh những quá trình có thể sẽ thay đổi địa lý nhân văn và tự nhiên trên hành tinh của chúng ta.
Trái đất không thể hấp thụ được hết lượng khí CO2 và các khí gây hiệu ứngnhà kính khác đang dư thừa. Thế hệ của chúng ta có phương tiện để - và cũng có trách nhiệm phải - ngăn chặn hậu quả đó. Những nguy trước mắt đang tác động trực tiếp và mạnh mẽ đến những nước nghèo nhất thế giới và các công dân dễ bị ảnh hưởng nhất của họ. Tuy nhiên, về lâu dài, không có nơi nào hoàn toàn tránh được rủi ro. Các nước giàu và những người không trực tiếp phải hứng chịu thảm họa đang lớn dần này cuối cùng cũng sẽ bị ảnh hưởng. Do đó, việc giảm nhẹ với mục đích đề phòng ảnh hưởng của biến đổi khí hậu là sự bảo hiểm cần thiết chống lại một cuộc khủng hoảng trong tương lai đối với toàn bộ nhân loại, trong đó có cả những thế hệ kế tiếp của các nước phát triển. Trọng tâm của vấn đề biến đổi khí hậu là việc trái đất không thể hấp thụ được hết lượng khí cácbon- níc (CO2) và các khí gây hiệu ứng nhà kính khác đang dư thừa. Nhân loại đang sống vượt ra khỏi khả năng của môi trường tự nhiên và đang mang những món nợ sinh thái mà các thế hệ tương lai sẽ không thể trả được.
Biến đổi khí hậu buộc chúng ta phải suy nghĩ một cách hoàn toàn khác về mối tương quan phụ thuộc giữa con người với nhau. Cho dù bất cứ điều gì khác chia rẽ chúng ta, thì nhân loại vẫn đang cùng chung sống trên một hành tinh duy nhất, cũng hoàn toàn giống như người dân đảo Easter đã từng chung chân đứng trên cùng một hòn đảo. Những sợi dây ràng buộc, nối kết các cộng đồng người trên khắp hành tinh đang xuyên suốt các quốc gia và thế hệ. Không quốc gia nào, dù lớn hay nhỏ, có thể thờ ơ trước vận mệnh của các quốc gia khác, hoặc làm ngơ trước hậu quả những hành động của ngày hôm nay đối với thế hệ tương lai.
Các thế hệ tương lai sẽ nhìn nhận cách chúng ta ứng phó với hiện tượng biến đổi khí hậu như là thước đo giá trị đạo đức của chúng ta. Cách ứng phó đó sẽ là bằng chứng cho thấy giới lãnh đạo chính trị ngày hôm nay đã thực hiện những cam kết của họ như thế nào để chống đói nghèo và xây dựng một thế giới toàn vẹn hơn vì tất cả mọi người. Việc để cho số đông của nhân loại phải chịu thiệt thòi hơn nữa sẽ là một biểu hiện xem nhẹ công bằng và bình đẳng xã hội giữa các quốc gia. Biến đổi khí hậu cũng đặt ra những câu hỏi quyết liệt rằng chúng ta quan niệm thế nào về sự liên hệ của chúng ta đối với các thế hệ sau. Hành động sẽ là thước đo đánh giá những cam kết của chúng ta đối với công lý và bình đẳng xã hội qua các thế hệ - và sẽ là bằng chứng để thế hệ tương lai phán xét những hành động của chúng ta.
Hiện đã có những dấu hiệu tích cực. Năm năm trước, sự hoài nghi về hiện tượng biến đổi khí hậu vẫn còn rất phổ biến. Những người hoài nghi về biến đổi khí hậu được các công ty lớn hào phóng tài trợ, được trích dẫn rộng rãi trên các phương tiện truyền thông và được một số chính phủ chăm chú lắng nghe, do đó tạo ra sự ảnh hưởng thái quá đến nhận thức và hiểu biết của công chúng. Ngày nay, mỗi nhà khoa học đáng tin cậy trong lĩnh vực khí hậu đều cho rằng biến đổi khí hậu là có thật, là một vấn đề nghiêm túc có liên quan đến sự phát thải khí CO2. Các chính phủ trên toàn thế giới cũng có chung quan điểm đó. Sự nhất trí trên góc độ khoa học không có nghĩa là những tranh luận quanh nguyên nhân và hậu quả của hiện tượng nóng lên toàn cầu đã chấm dứt: khoa học về biến đổi khí hậu là khoa học về các khả năng chứ không phải về những điều chắc chắn. Nhưng ít nhất thì từ nay tranh luận chính trị đã xuất phát từ bằng chứng khoa học.
Vấn đề ở đây là có một khoảng cách quá lớn giữa bằng chứng khoa học và hành động chính trị. Cho đến nay, phần lớn các chính phủ vẫn chưa có biện pháp hữu hiệu để giảm nhẹ ảnh hưởng của biến đổi khí hậu. Phần lớn các chính phủ đã có những động thái trước bản báo cáo đánh giá lần thứ tư mới công bố gần đây của Ban Liên chính phủ về Biến đổi khí hậu (IPCC) bằng cách công nhận rằng bằng chứng về biến đổi khí hậu là “xác thực” và rằng cần phải lập tức hành động. Những cuộc họp liên tiếp của nhóm các nước công nghiệp phát triển G8 đã tái khẳng định sự cần thiết phải áp dụng các biện pháp cụ thể. Họ đều nhận thức rằng con thuyền đang tiến đến một vật thể giống một tảng băng đáng sợ đang trôi đến. Điều đáng tiếc là họ vẫn chưa đề xuất được một hành động dứt khoát để tránh tảng băng đó bằng cách vạch ra một lộ trình mới cho lượng phát thải các khí nhà kính.
Có thể cảm nhận rõ ràng rằng thời gian đang chẳng còn bao nhiêu. Biến đổi khí hậu là thách thức phải được giải quyết trong suốt thế kỷ 21. Hiện tại vẫn chưa tìm được những giải pháp công nghệ có thể đem lại kết quả tức thì. Nhưng viễn cảnh lâu dài này cũng không có chỗ cho sự lảng tránh và thiếu quyết đoán. Trong nỗ lực tìm kiếm một giải pháp, các chính phủ phải đối mặt với những vấn đề liên quan đến lưu lượng và trữ lượng trong ngân quỹ các-bon của thế giới. Lượng khí nhà kính tăng dần do lượng khí thải ngày càng tăng. Tuy nhiên, cho dù ngay ngày mai chúng ta có thể ngừng thải mọi loại khí ra môi trường, thì trữ lượng khí CO2 cũng chỉ giảm đi rất chậm. Lý do là: một khi đã được thải ra, CO2 ở lại trong bầu khí quyển rất lâu và các hệ khí hậu phản ứng lại rất chậm chạp. Đây là sức ỳtự nhiên của hệ thống khí hậu và nó cũng đồng nghĩa với việc sẽ có một khoảng trễ thời gian rất dài giữa việc giảm lượng các-bon ngày hôm nay với những kết quả về mặt khí hậu của ngày mai.
Cánh cửa cho cơ hội thành công trong công tác giảm thiểu đang dần đóng lại. Trái đất có thể hấp thụ khí các-bon-níc đến một giới hạn nhất định mà không gây ra những tác động nguy hiểm về biến đổi khí hậu - và chúng ta đang đến gần giới hạn đó. Chúng ta vẫn còn gần một thập kỷ được bảo đảm rằng cánh cửa cơ hội đó chưa hoàn toàn khép lại. Điều đó không có nghĩa rằng chúng ta có một thập kỷ để quyết định có nên hành động không và để lên kế hoạch. Nó có nghĩa rằng chúng ta có một thập kỷ để chuyển dần sang các hệ thống năng lượng ít các-bon. Có một điều chắc chắn trong lĩnh vực đầy những điều không chắc chắn này: nếu diễn biến thập kỷ tới giống như thập kỷ vừa qua, thì nhân loại sẽ bị trói chặt vào một ‘thảm họa kép’ mà lẽ ra có thể tránh được: thụt lùi về phát triển con người trong giai đoạn trước mắt và nguy cơ thảm họa sinh thái cho các thế hệ tương lai.
Cũng giống như với thảm họa đã đổ xuống đảo Easter, vẫn có cách ngăn chặn được kết cục u ám trên. Thời hạn cam kết hiện thời của Nghị định thư Kyoto có hiệu lực đến năm 2012, và nó mở ra cơ hội phát triển một chiến lược đa phương có thể xác định lại cách thức chúng ta quản lý sự phụ thuộc lẫn nhau về mặt sinh thái trên toàn thế giới. Ưu tiên khi các chính phủ đàm phán chiến lược này là việc xác định một ngân sách các-bon ổn định cho thế kỷ 21, và xây dựng chiến lược sử dụng ngân sách này, trong đó nêu rõ các trách nhiệm “vừa chung vừa riêng” của các quốc gia. Muốn thành công sẽ đòi hỏi các nước giàu có nhất phải giữ vai trò lãnh đạo: họ vừa là người để lại những dấu chân các-bon sâu nhất, lại vừa có khả năng công nghệ và tài chính để cắt giảm sớm và mạnh lượng phát thải. Tuy nhiên, để có một khuôn khổ hoạt động đa phương thành công, sẽ cần có sự tham gia tích cực của tất cả các nước phát thải nhiều nhất, trong đó có cả các nước đang phát triển.
Thiết lập một khuôn khổ hành động chung sao cho có thể cân bằng được tính cấp bách và công bằng chính là xuất phát điểm để tránh những biến đổi khí hậu nguy hiểm. Trong phạm vi chương này mô tả quy mô của thách thức trước mắt. Phần 1 nhìn nhận mối tương quan giữa biến đổi khí hậu và phát triển con người. Trong phần 2, chúng tôi đưa ra những bằng chứng từ góc độ khoa học khí hậu và các kịch bản biến đổi nhiệt độ. Phần 3 đưa ra phân tích về dấu chân các-bon của thế giới. Tiếp đến ở phần 4, chúng tôi so sánh sự tương phản giữa những xu thế phát thải hiện thời với một lộ trình phát thải bền vững cho thế kỷ 21, dựa trên công tác nghiên cứu mô hình khí hậu - và chúng tôi đánh giá chi phí cần thiết cho việc thực hiện chuyển đổi hướng tới một tương lai bền vững hơn. Phần 5 so sánh giữa lộ trình phát thải bền vững của chúng ta với phương án ‘không làm gì hơn’. Phần cuối cùng, chương này trình bày lập luận về mặt đạo đức và kinh tế để dẫn đến phải có hành động cấp bách giảm nhẹ ảnh hưởng và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Cuộc chiến chống biến đổi khí hậu - đoàn kết chúng ta sẽ chiến thắng.
Báo cáo phát triển con người 2007/2008 ra đời vào thời điểm biến đổi khí hậu – một vấn đề đã được đặt ra từ lâu trong chương trình nghị sự quốc tế - bắt đầu nhận được sự quan tâm lớn nhất cần phải có. Những kết quả nghiên cứu mới đây của Ban liên chính phủ về Biến đổi khí hậu vang lên lời kêu gọi rất hùng hồn; khẳng định một cách dứt khoát về tình trạng nóng lên của hệ thống khí hậu và nguyên nhân trực tiếp là hoạt động của con người. Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đã ở mức nghiêm trọng và vẫn tiếp tục gia tăng. Báo cáo năm nay là một lời nhắc nhở mạnh mẽ đối với chúng ta rằng: biến đổi khí hậu gây ra “thảm họa song trùng”, những mối hiểm họa lâu dài đối với toàn thể nhân loaị mà ban đầu đã đẩy lùi những tiến bộ về phương diện phát triển con người của ngườinghèo trên toàn thế giới.
Chúng ta đã bắt đầu chứng kiến những thảm hoạ này diễn ra. Khi mực nước biển dâng lên và các cơn bão nhiệt đới trở nên mạnh hơn thì hàng triệu người dân phải di dời. Dân cư sống ở những vùng đất khô hạn, nằm trong số những người dễ bị tổn thương nhất trên hành tinh chúng ta, phải đương đầu với tình trạng hạn hán liên tục xảy ra và ngày càng gia tăng. Và khi các núi băng tan chảy thì có nguy cơ ảnh hưởng tới các nguồn cung cấp nước.
Tình trạng nóng lên toàn cầu sớm và đang gây ra ảnh hưởng ở mức quá chênh lệch đối với người nghèo trên thế giới cũng như cản trở nỗ lực thực hiện các MDG. Tuy nhiên, về lâu dài, không ai – giàu hay nghèo – có thể tránh được các mối hiểm hoạ do biến đổi khí hậu mang lại.
Tôi tin rằng những gì chúng ta làm để giải quyết thách thức này sẽ có ý nghĩa quyết định đối với thời đại mà chúng ta đang sống cũng như đối với số phận của chính chúng ta. Tôi cũng tin rằng biến đổi khí hậu chính là thách thức toàn cầu mà Liên Hợp Quốc là tổ chức phù hợp nhất có thể giải quyết. Chính vì vậy, tôi đã đề ra cho bản thân một công việc ưu tiên là phối hợp với các nước thành viên để đảm bảo Liên Hợp Quốc thực hiện đầy đủ vai trò của mình.
Để giải quyết vấn đề biến đổi khi hậu, đòi hỏi phải hành động trên cả hai mặt trận. Trước hết, thế giới cần khẩn cấp tăng cường các biện pháp nhằm giảm thiểu mức phát thải khí nhà kính. Các nước công nghiệp hóa cần cắt giảm nhiều hơn nữa lượng khí phát thải. Cần huy động sự tham gia nhiều hơn nữa của các nước đang phát triển và đề ra các biện pháp khuyến khích các nước này hạn chế mức phát thải, đồng thời vẫn đảm bảo tăng trưởng kinh tế và các nỗ lực xóa đói giảm nghèo.
Thích ứng với các biến đổi khí hậu là điều cần thiết thứ hai trên phạm vi toàn cầu. Nhiều nước, đặc biệt là các nước đang phát triển dễ bị tổn thương nhất, cần được hỗ trợ để tăng cường năng lực thích ứng. Cũng cần thúc đẩy mạnh mẽ việc tạo ra các công nghệ mới phục vụ cho cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, làm cho các công nghệ tái tạo hiện nay bền vững về phương diện kinh tế cũng như tăng cường phổ biến công nghệ một cách nhanh chóng.
Biến đổi khí hậu đe doạ toàn thể đại gia đình loài người. Tuy nhiên, đó cũng là cơ hội để chúng ta thể hiện tính đoàn kết và cùng nhau đề ra cách thức ứng phó với vấn đề toàn cầu này. Tôi hy vọng chúng ta sẽ đứng lên, triệu người như một, để cùng nhau đối mặt với thách thức này và để cho các thế hệ tương lai được thừa hưởng một thế giới tốt đẹp hơn.
Biến đổi khí hậu không còn đơn thuần là một thảm họa sinh thái, nó còn là nguyên nhân ẩn sau những cuộc xung đột tồi tệ nhất trên thế giới.
Darfur, một vùng đất đồi núi khô cằn nằm ngay dưới chân hoang mạc Sahara, phía tây Suđăng - nơi đã trải qua những thảm họa tồi tệ nhất do chính con người tạo ra, cũng chính là nơi mà cuộc chiến tranh giành nước sạch đầu tiên của thế kỷ 21 nổ ra. Trong bốn năm xung đột đã có 200 nghìn người thiệt mạng và hơn 2,5 triệu người khác bị mất nhà cửa. Nguyên nhân đầu tiên của cuộc xung đột là do những người Ả Rập phân biệt chủng tộc - janjaweed - và những thế lực ủng hộ họ trong chính quyền Suđăng phát động một chiến dịch tiêu diệt người Châu Phi và những nông dân Ả Rập khai hoang vùng Darfur bằng những cuộc tàn sát, cướp bóc, thiêu rụi hàng nghìn ngôi làng.
Nhưng họ lại dễ dàng quên mất rằng trước khi con người tự gây ra tai họa cho chính mìnhthì vùng đất này đã liên tục hứng chịu những thảm họa của tự nhiên. Giờ đây để sinh tồn tại vùng đất khô cằn của hoang mạc Sahara này người ta phải đấu tranh không ngừng để giành lấy chỗ trú ngụ, thức ăn và nước uống. Trong quá khứ, dân du mục Ả rập và những nông dân khai hoang người Châu Phi hay Ả rập đã cùng sống trong hòa bình, khi người nông dân cho phép dân du mục chăn thả gia súc trên đất của họ để đổi lấy thịt và sữa. Nhưng rồi sự hòa hợp như thế không còn nữa, giờ đây họ chọn cách chiến đấu để giành giật mọi thứ.
Tháng 10 năm 2007, Ông Muammar Gaddafi, một nhà lãnh đạo người Lybi sau những nỗ lực bất thành vì nền hòa bình ở Darfur đã phát biểu: “Có thể bạn sẽ cười nếu tôi nói rằng nguyên nhân cốt lõi của vấn đề chỉ là một con lạc đà, nhưng châu Phi hiện đang có hàng nghìn vấn đề kiểu như vậy, như những vấn đề về nước hay về cỏ chẳng hạn.”. Sự cạnh tranh ngày một sâu sắc hơn khi hoang mạc Sahara đang lấn dần về phía Nam, cát đang thay thế dần cho đất. Và chính sự nóng lên của trái đất vừa là nguyên nhân vừa là hậu quả của tình trạng trên.
Tháng 11 năm 2006, Hội nghị của Liên Hợp Quốc về vấn đề biến đổi khí hậu đã cảnh báo rằng: Trong một phần tư thế kỷ tới, sự nóng lên của trái đất sẽ đe dọa cuộc sống của khoảng 65 đến 95 triệu người châu Phi, và chịu ảnh hưởng nặng nề nhất chính là vùng hoang mạc Sahara. Những cảnh báo của Liên Hợp Quốc đã thúc đẩy các thành viên liên chính phủ tại hội nghị đưa ra tuyên bố châu Phi là lục địa hứng chịu những tác động xấu nhất từ tình trạng nóng lên toàn cầu. Không khó để châm ngòi một cuộc chiến tranh mới ở vùng đất này. Ông Michael Klare giám đốc chương trình bảo vệ hòa bình thế giới đã nói rằng: “Ở Darfur, sự nóng lên của trái đất đang tạo ra và làm trầm trọng thêm làn sóng phân biệt chủng tộc, mà phân biệt chủng tộc lại chính là nguyên nhân cốt lõi của những xung đột.”
Nhiều mâu thuẫn tại châu Phi đựợc ví như những mồi lửa chỉ cần một tia sét đánh trúng là sẽ bốc cháy. Tại phía bắc Kenya, các bộ tộc Turkana và quân đội có vũ trang giết người và cướp bóc, như một vòng luẩn quẩn của bạo lực đang bùng lên dữ dội sau 8 năm khô hạn. Tại Rwanda, người ta ngày càng tin rằng những cuộc diệt chủng ở châu lục này một phần bắt nguồn từ sự giành giật của quá nhiều người cùng tồn tại trên một diện tích đất canh tác chật hẹp. Tháng 11 năm 1999, một chương trình phát triển của Liên hợp quốc đã dự báo rằng đến năm 2025 cứ 2 người dân châu Phi sẽ có một người phải đối mặt với tình trạng thiếu nước dẫn đến bạo lực nổ ra dọc bờ sông Nile và vùng châu thổ các sông khác như Niger, Volta, Zambezi.
Trên toàn thế giới, Liên hợp quốc đang rất quan tâm tới những thảm họa về môi trường sinh thái - những thảm họa rất có thể là nguyên nhân cho những xung đột mới. Nguồn cung cấp nước từ biển Ả Rập đến khu vực Xô Viết cũ đã giảm đi một nửa, các khối băng khu vực dãy Himalaya, nguồn cung cấp nước tới các nhánh sông phục vụ nhu cầu nước cho 500 triệu dân cũng đang tan chảy. Trung Quốc cũng có những kế hoạch xây dựng đập ngăn nước ở thượng nguồn sông Mêkông, hệ thống sông cung cấp nước cho 65 triệu người dân khu vực Đông Nam Á.
Một bản báo cáo năm 2003 của Chương trình Môi trường Liên Hiệp Quốc đã dự báo: “Thiếu nước sinh hoạt sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống của 400 triệu người và con số này ước tính sẽ tăng hàng chục lần vào năm 2050 - tương đương với một phần sáu dân số toàn thế giới vào thời điểm đó. 1,1 tỷ người sẽ không có nguồn cung nước sạch thường xuyên hoặc thậm chí là thiếu hoàn toàn nước sạch. Ông Klaus Toepfer - lãnh đạo Cơ quan Môi trường của Liên hợp quốc trong một bài phát biểu của mình từng nói rằng: “Cuộc chiến tranh tiếp theo có thể sẽ là cuộc chiến tranh giành nước.”
Quan điểm cho rằng thời tiết chính là nguyên nhân gây ra chiến tranh ngày càng trở nênthuyết phục nhiều người hơn. Ngày 16/04/2007, nhóm 11 người nguyên là đô đốc và sĩ quan Hải quân Hoa Kỳ đã công bố một bản báo cáo cho Trung tâm phân tích Hải quân Hoa Kỳ, trong đó đề cập đến biến đổi khí hậu như một mối đe dọa nguy hiểm tới các vùng dễ bị tổn thương trên trái đất. Ngay ngày hôm sau, tại cuộc tọa đàm của Hội đồng bảo an Liên Hợp Quốc xoay quanh vấn đề biến đổi khí hậu và những xung đột liên quan được tổ chức tại NewYork, ngoại trưởng Anh, bà Margaret Beckett, chủ tọa cuộc hội nghị khi được hỏi: “Cái gì đang châm ngòi cho chiến tranh?” đã trả lời: “Chiến đấu để giành lấy nước do sự thay đổi lượng mưa, chiến đấu để giành lấy nguồn thức ăn và quyền sử dụng đất. Đó là một số vấn đề không nhỏ có nguy cơ đe dọa không chỉ tới nền kinh tế mà còn đe dọa cả nền hòa bình thế giới.”
Phát biểu bên lề hội nghị ông Philip E. Clapp- nguyên thống đốc thành phố New York dựa trên báo cáo của National Environmental Trust - một tổ chức hoạt động về môi truờng của Mỹ cũng cảnh báo rằng: “Sự nóng lên của trái đất không đơn thuần chỉ là vấn đề về môi trường mà nó đã lan nhanh thành cuộc khủng hoảng của toàn nhân loại, đe dọa cuộc sống của hàng triệu người. Chính sự nóng lên của trái đất có thể làm tồi tệ thêm sự bất ổn chính trị vốn đã lung lay tại các quốc gia từ Nam Phi cho đến Trung Đông và cả khu vực Đông Nam Á”
Song song với sự gia tăng của các hoạt động kinh tế, sự biến đổi khí hậu sẽ còn tiếp diễn và thêm trầm trọng. Cần có những biện pháp nhân đạo đơn giản như trợ giúp về chỗ ở để giảm nhẹ những căng thăng trước những tác động ngày càng gia tăng của biến đổi khí hậu. Nếu chính sự biến đổi khí hậu là nguyên nhân sâu xa của chiến tranh, và Phương Tây lại là nguyên nhân gây ra biến đổi khí hậu thì Phương Tây gián tiếp có trách nhiệm với những cuộc chiến tranh này. Ông Yoweri Museveni, tổng thống Ugandan, đất nước có nền kinh tế dựa vào thủy năng tạo ra từ hệ thống sông hồ giờ đây ngày càng cạn kiệt do hạn hán gây ra, rất ủng hộ quan điểm này. Ông nhìn nhận: “Biến đổi khí hậu như một hành động xâm lược của các nước giàu chống lại nước nghèo.”
Darfur có thể được bảo vệ không? Chúng ta đã rõ những gì cần phải làm. Ưu tiên trước nhất là kết thúc cuộc giao tranh bằng những hiệp định ngừng bắn và gửi đến vùng đất này những lực lượng gìn giữ hòa bình. Song về lâu dài, Darfur cần có những chính sách sử dụng đất hợp lý và quản lý nguồn nước một cách cẩn trọng, trong khi phần còn lại của thế giới cần phải cắt giảm lượng khí thải. Tuy nhiên, tại Hội Đồng Bảo An Liên Hợp Quốc, bà Beckett đã phải đối mặt với sự phản đối của Trung Quốc và Hoa kỳ cùng đại diện cho hai nhóm nước đang phát triển. Họ cho rằng diễn đàn này không thích hợp cho cuộc tranh luận về biến đổi khí hậu, nghĩa là họ tỏ ra nghi ngờ rằng chính sự biến đổi khí hậu dẫn tới chiến tranh. Song, có lẽ nếu chỉ một lần đến vùng đông bắc Chad, họ sẽ thay đổi suy nghĩ, khi chứng kiến sự chết chóc của những đàn lạc đà - loài vật có thể di chuyển trên sa mạc Sahara suốt 3 tuần mà không cần nước, khi chứng kiến những ngôi nhà cây dựng bằng vách đất nhồi rơm, có những đứa trẻ thay vì mỉm cười và vẫy tay với khách như bình thường lại tránh đi nơi khác, khi chứng kiến những người thuộc lực lượng dân quân janjaweed cưỡi ngựa, đeo súng giữa ban ngày, khi thấy những trại tị nạn dành cho các gia đình đến từ Darfur…
Và những vấn đề y tế liên quan
Trích phát biểu của Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon và tạp chí Times
Ảnh trích từ : http://www.devon.gov.uk/climatechangetimeline.jpg?w=900
http://www.citifmonline.com/wp-content/uploads/2009/03/climate_change.jpg?w=900
http://priceofoil.org/wp-content/uploads/2008/10/climate-change.jpg?w=900
http://corporateresponsibility.blogs.ie.edu/archives/Climate%20Change%20and%20the%20WHO.bmp
http://www.nus.edu.sg/oes/news/images/essaycompetition.jpg?w=900