An ninh thủ đô
Bệnh thủy đậu vào mùa
Cùng với một loạt dịch bệnh do virus đang lây lan mạnh như cúm, sốt phát ban, bệnh thủy đậu ở trẻ nhỏ tại miền Bắc cũng bắt đầu vào mùa. Tại BV Nhi Trung ương, BV Bệnh nhiệt đới Trung ương, BV Bạch Mai… số bệnh nhân thủy đậu nhập viện điều trị đang gia tăng.
Nhiều ca bệnh nặng
Tại khoa Nhi - BV Bạch Mai thời gian gần đây, ngày nào cũng có khoảng vài bệnh nhân bị thủy đậu nặng phải nhập viện điều trị trên tổng số hàng chục ca vào khám bệnh này. Điển hình như trường hợp bệnh nhân Kiều Văn Vĩnh, 14 tuổi, ở Văn Giang (Hưng Yên), nhập viện đã hơn 1 tuần nay nhưng các nốt thủy đậu vẫn chưa bay. Em cho biết, cách đây hơn 1 tuần, tự dưng thấy người mọc nhiều nốt phỏng ngoài da, ngứa rát. Bố mẹ thấy vậy yêu cầu em kiêng nước, mua thuốc về cho uống nhưng không đỡ. Mấy hôm sau xuất hiện sốt cao, ngứa nhiều hơn, các nốt ban phỏng đã mọc khắp cơ thể, gia đình mới đưa em đến BV khám và được chuyển lên BV Bạch Mai trong tình trạng nhiễm trùng khá nặng. PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng khoa Nhi - BV Bạch Mai cho biết, có quá nhiều dịch bệnh đang tồn tại lúc này mà nguyên nhân chính là do thời tiết chuyển mùa, không khí nóng ẩm, virus gây bệnh phát triển mạnh. Bình quân mỗi ngày khoa tiếp nhận khám cho khoảng 200 bệnh nhân, đa số là các bệnh do virus. Trong số các bệnh truyền nhiễm do virus thì bệnh thủy đậu những năm gần đây gặp ít hơn do việc tiêm vaccine phòng thủy đậu cho trẻ nhỏ trong chương trình tiêm chủng mở rộng được thực hiện tốt. Tuy vậy, số ca thủy đậu phải nhập viện vẫn khá cao, chủ yếu ở các đối tượng chưa được tiêm chủng hoặc trẻ sơ sinh chưa đến tuổi tiêm chủng vaccine này. Bác sĩ Nguyễn Hồng Hà, Phó Giám đốc BV cho biết, khác với nốt ban đỏ - biểu hiện của bệnh sốt phát ban, sốt xuất huyết, bệnh nhân thủy đậu sẽ nổi các nốt mụn phỏng ở ngoài da (nổi hẳn lên trên bề mặt da). Lúc đầu các mụn phỏng này xuất hiện ít, sau lan rộng khắp cơ thể, mụn mọng nước, sau vài ba ngày thì các mụn tự vỡ rồi khỏi, không để lại sẹo. Tuy nhiên với các trường hợp bị nhiễm trùng tại chỗ mụn phỏng sẽ gây viêm da mủ, nặng hơn có thể gây nhiễm trùng vào máu, hết sức nguy hiểm đến tính mạng.
Những quan điểm sai lầm
Một trong những quan điểm sai lầm phổ biến nhất khi mắc thủy đậu là kiêng nước, kiêng gió quá kỹ. Nhiều bà mẹ khi thấy con mọc nốt thủy đậu thì yêu cầu trẻ không tắm, thậm chí không đánh răng rửa mặt. Nhiều người khác khi bị thủy đậu thì lại tìm đủ loại lá cây để tắm, nhất là tìm lá rau chân vịt. TS. Dũng cho rằng, với bệnh thủy đậu thì cần hạn chế nước, tránh gió, nhưng không nên vì thế mà kiêng kị hẳn, vẫn cần tắm rửa, vệ sinh cơ thể để giữ vệ sinh. Bởi nếu không tắm rửa, cơ thể bị bẩn sẽ dẫn đến ngứa, rát và khiến người bệnh gãi nhiều, rất dễ dẫn đến nhiễm trùng vết mụn phỏng. Việc dùng lá cây, rau chân vịt để tắm cũng vậy, sẽ khiến cho người bệnh bị ngứa dẫn đến gãi và không tốt cho việc điều trị. Do đó, người bệnh nên chú ý chỉ tắm nhanh bằng nước, xà bông để giữ vệ sinh cơ thể. Sai lầm nữa mà rất nhiều bệnh nhân thủy đậu gặp phải trước khi nhập viện là tự mua kháng sinh về uống. Trên thực tế, thủy đậu là bệnh do virus gây ra và giống như hầu hết các bệnh do virus, kháng sinh không có tác dụng chữa khỏi bệnh, thậm chí việc tự tiện uống kháng sinh có thể dẫn đến những hệ quả không tốt cho sức khỏe của người bệnh. TS. Dũng khuyến cáo, khi mắc thủy đậu thì điều quan trọng là phải giữ vệ sinh cơ thể sạch sẽ, hạn chế gãi, tăng cường dinh dưỡng trong các bữa ăn hàng ngày để tăng đề kháng, hạn chế tiếp xúc nơi đông người. Nên đi khám và uống thuốc, bôi thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Nếu bệnh tiến triển nặng, có dấu hiệu nhiễm trùng thì cần đến ngay BV để được điều trị kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm.
Nông thôn ngày nay
Thai phụ suýt chết do ăn canh lẫn lá ngón
Một thai phụ sau khi ăn canh rau rừng do chính cô hái về nấu có lẫn lá ngón đã bị ngộ độc và được chuyển đến trung tâm y tế với tình trạng tím tái, thở ngắt quãng.
Ngày 1.3, Sở Y tế tỉnh Quảng Nam cho biết, vừa có quyết định khen thưởng cho đội ngũ y bác sĩ của Trung tâm y tế huyện Tây Giang, tỉnh Quảng Nam vì đã kịp thời cứu sống một thai phụ bị ngộ độc lá ngón trong dịp Tết Nguyên đán Quý Tỵ. Bác sĩ Nguyễn Huy Thông, Giám đốc Trung tâm y tế huyện Tây Giang, tỉnh Quảng Nam cho biết, vào trưa ngày 7.2 (tứt ngày 27 tết), thai phụ Zơ Râm Thị Nhớt (19 tuổi, trú tại thôn Azốc, xã Bhalêê, huyện Tây Giang), sau khi ăn canh rau rừng lẫn lá ngón do chính cô hái về nấu đã bị ngộ độc và được chuyển đến trung tâm y tế với tình trạng tím tái, thở ngắt quãng mạnh, huyết áp không đo được. Bệnh nhân được chẩn đoán ngộ độc lá ngón gây biến chứng hôn mê độ II-III/ trụy tim mạch, suy thận cấp/thai 28 tuần. Sau gần 3 giờ cấp cứu, hồi sức tích cực bằng nhiều biện pháp như đặt nội khí quản, truyền dịch, súc rửa dạ dày bằng máy với dung dịch Antipois, sử dụng máy thở, bệnh nhân dần cải thiện, đỡ tím, tự thở được, bắt được mạch, huyết áp đo được, có nước tiểu qua xong, tim thai cũng dần trở về chỉ số bình thường, kịp thời cứu chữa cả bệnh nhân lẫn thai nhi trong bụng.
Sức khỏe đời sống
Cảnh báo bệnh liên cầu lợn tái xuất hiện
Mấy tháng gần đây, số bệnh nhân mắc bệnh liên cầu lợn (bệnh lợn tai xanh) nhập Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương gia tăng đột biến. Bệnh diễn biến phức tạp, nhanh và rất dễ dẫn đến nguy kịch nếu không phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Tuy vậy, bệnh liên cầu lợn có thể phòng ngừa được, không nên quá lo lắng.
Lợn khỏe mạnh cũng có thể mang mầm bệnh
Bệnh liên cầu lợn là một bệnh từ động vật lây sang người do vi khuẩn liên cầu lợn (Streptococcus suis) gây ra. Vi khuẩn liên cầu lợn có khắp nơi trong tự nhiên, ổ chứa là lợn nhà (lợn đã thuần chủng), người ta cũng đã thấy cả lợn rừng, ngựa, chó, mèo và chim cũng mang vi khuẩn liên cầu lợn. Những loài động vật này mang mầm bệnh nhưng chúng không gây bệnh, nếu có chỉ gây bệnh nhẹ, khi gặp điều kiện thuận lợi chúng trở nên gây bệnh nguy hiểm. Trên lợn, vi khuẩn có thể tồn tại ở đường hô hấp nhất là hô hấp trên (mũi, họng), tiêu hóa, đường sinh dục hoặc ở hạch hạnh nhân của lợn. Điều đáng chú ý là tuy lợn khỏe mạnh nhưng mang vi khuẩn liên cầu lợn chiếm tỷ lệ rất cao (có khoảng từ60 - 100% lợn mang vi khuẩn liên cầu lợn không triệu chứng). Ngoài ra, trongphân, chất thải, chất độn chuồng, các loại thức ăn, nước uống trong chuồng lợn bị bệnh tai xanh là nguồn chứa vi khuẩn liên cầu lợn.
Môi giới truyền bệnh từ lợn bệnh và từ môi trường nhiễm vi khuẩn liên cầu lợn sang lợn lành là ruồi, gián, chuột. Đường lây truyền của bệnh qua người khi tiếp xúc trực tiếp với lợn bị bệnh tai xanh thông qua các vết trầy xước trên da của người, đặc biệt là những công nhân lò mổ, người phân phối, chế biến thịt lợn bị bệnh tai xanh hoặc theo thức ăn qua niêm mạc ruột rồi vào máu. Người mắc bệnh do ăn phải thức ăn có chứa vi khuẩn liên cầu lợn như ăn thịt lợn ốm mà nấu chưa chín, đặc biệt là ăn tiết canh, nem chạo, nem chua. Hoặc do môi trường không đảm bảo vệ sinh và bị nhiễm vi khuẩn liên cầu lợn nhưnguồn nước dùng trong sinh hoạt để rửa thực phẩm (thịt, cá), rau quả. Tuy vậy, hiện nay chưa có bằng chứng nào nói rằng bệnh liên cầu lợn lây từ người sang người.
Biểu hiện khi mắc liên cầu lợn
Khi mắc bệnh do liên cầu lợn, người bệnh thường có sốt cao, đau đầu, ù tai, xuất huyết dưới nhiều dạng khác nhau như xuất huyết dưới da từng mảng, đôi khi gây hoại tử, xuất huyết tiêu hóa. Trong bệnh liên cầu lợn hay gặp là nhiễm khuẩn huyết (vi khuẩn liên cầu lợn vào máu, nhân lên nhanh chóng và đồng thời tiết ra nhiều độc tố). Khi nhiễm khuẩn huyết, ngoài các triệu chứng như vừa nêu trên, người bệnh có thể bị nhiễm độc tố rất nặng (sốc nhiễm khuẩn) biểu hiện như tụt huyết áp, mạch nhanh, nhỏ, trụy tim mạch, suy hô hấp và có thể tử vong nếu không phát hiện sớm, điều trị kịp thời. Một số trường hợp xuất hiện nhiễm độc đường tiêu hóa như rối loạn tiêu hóa (đi ngoài nhiều lần, phân lỏng, có máu).
Người bệnh cũng có thể bị viêm màng não do vi khuẩn liên cầu lợn như sốt cao, co giật, nôn vọt, sợ ánh sáng... Nếu phát hiện sớm có thể cứu chữa được, nếu không thì có thể gây phù não, hôn mê và tử vong. Được biết, trong số 16 bệnh nhân mắc liên cầu lợn nằm tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương trong mấy tháng vừa qua thì có 4 bệnh nhân thuộc thể nhiễm khuẩn huyết và 14 bệnh nhân viêm màng não do liên cầu lợn. Bệnh diễn biến rất nhanh, từ khi phơi nhiễm đến khi có triệu chứng đầu tiên khoảng 3 ngày và từ khi bệnh khởi phát đến lúc toàn phát, nặng khoảng 1 ngày. Việc chẩn đoán bệnh liên cầu lợn ngoài các biểu hiện lâm sàng, dịch tễ học (địa phương đang có dịch lợn tai xanh) thì cận lâm sàng đóng góp một cách đáng kể như nhuộm gram từ nước não tủy, nuôi cấy tìm vi khuẩn liên cầu lợn trong máu hoặc trong nước não tủy.
Ngoài ra, nếu có điều kiện người ta có thể chẩn đoán xác định vi khuẩn liên cầu lợn bằng kỹ thuật sinh học phân tử (PCR) hoặc phản ứng ELISA. Vì vậy, hiện tại việc chẩn đoán bệnh liên cầu lợn ở tuyến cơ sở còn gặp khó khăn do các cơ sở xét nghiệm vi sinh còn hạn chế, trong khi đó thì triệu chứng lâm sàng tương đối giống với một số bệnh nhiễm khuẩn khác.
Phòng bệnh liên cầulợn thế nào?
Bệnh liên cầu lợn diễn biến phức tạp, nặng, nhanh, nên cần phải có các biện pháp phòng bệnh hữu hiệu. Do đó, việc phát hiện lợn bị bệnh tai xanh và đề phòng lây sang người là những việc làm hết sức cần thiết.
Lợn ốm phải được cách ly và chữa trị. Tuyệt đối không mua bán lợn, thịt lợn không rõ nguồn gốc xuất xứ. Tuyệt đối không ăn thịt, phủ tạng lợn ốm, lợn chết. Khi lợn chết phải chôn ngay, chôn thật sâu, chôn xa nguồn nước, xa khu dân cư và cần phải có chất sát khuẩn mạnh kèm theo như vôi bột, cloramin B.
Thịt lợn mua về cần nấu chín. Tuyệt đối không ăn thịt chưa nấu chín hoặc thịt sống, tiết canh, nem chạo, nem chua, món tái, đặc biệt là tiết canh vì trong máu lợn ốm có vô số vi khuẩn liên cầu lợn. Những người giết mổ lợn, phân phối, chế biến thịt lợn, phủ tạng lợn cần phải đi găng tay đảm bảo chất lượng. Cần dùng riêng dao, thớt, dụng cụ chế biến thịt lợn sống và thịt lợn đã nấu chín. Khi nghi ngờ mắc bệnh do liên cầu lợn, cần nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế nơi gần nhất để được khám và xử trí kịp thời.
Về hội chứng viêm da dày sừng bàn tay, bàn chân ở Quảng Ngãi:Chỉ có 2 trường hợp nghi mắc
Trước thông tin của một số tờ báo đặt vấn đề hội chứng viêm da dày sừng bàn tay, bàn chân “tái xuất” tại Quảng Ngãi dẫn đến việc có đến 9 người nghi mắc bệnh tại huyện Sơn Hà. Lãnh đạo Sở Y tế Quảng Ngãi đã lên tiếng bác bỏ thông tin này.
Tại Công văn số 163/SYT-NVY của Sở Y tế Quảng Ngãi, do ông Nguyễn Tấn Đức, Phó Giám đốc Sở Y tế ký cho biết, thông tin về 9 người có triệu chứng bệnh viêm da lạ là thông tin hoàn toàn không chính xác. Thực tế là, sau khi được Sở Y tế Quảng Ngãi chỉ đạo, Trung tâm Phong - Da liễu Quảng Ngãi đã phối hợp với Trung tâm Y tế huyện Sơn Hà, cán bộ y tế xã Sơn Ba, đồng thời có sự tham gia của TS. Vũ Anh Tuấn, Phó Giám đốc Bệnh viện Phong - Da liễu TW Quy Hòa cùng 1 kỹ thuật viên của Viện đã tổ chức thông tin, truyền thông hướng dẫn địa phương xử lý vệ sinh môi trường, điều tra dịch tễ, khám bệnh cấp thuốc, sàng lọc cho 341 trường hợp mắc bệnh da thông thường và các bệnh nội khoa khác; không phát hiện trường hợp nào nghi mắc hội chứng viêm da dày sừng bàn tay, bàn chân. Đồng thời, đoàn đã tiến hành lấy máu xét nghiệm men gan cho 38 trường hợp có biểu hiện vàng da, đau vùng thượng vị; có 9 trường hợp men gan tăng nhẹ, không có dấu hiệu viêm da dày sừng. Hiện tại, chỉ có 2 trường hợp là vợ chồng cùng ở thôn Kà Khu, xã Sơn Ba, huyện Sơn Hà, Quảng Ngãi là bà Đinh Thị Lơ (SN 1955) dân tộc H’ Rê và ông Đinh Văn Hoàng (SN 1950) được theo dõi hội chứng viêm da dày sừng bàn tay bàn chân.
Được biết, xã Sơn Ba là xã miền núi xa nhất của huyện Sơn Hà, tiếp giáp với xã Ba Ngạc, huyện Ba Tơ. Toàn xã Sơn Ba, có 8 thôn, 1.003 hộ với 4.020 khẩu, thôn Kà Khu, nơi có 2 người nghi mắc hội chứng viêm da dày sừng bàn tay, bàn chân có 114 hộ với 465 khẩu có địa giới cách xa các xã có bệnh nhân mắc hội chứng viêm da dày sừng bàn tay, bàn chân của huyện Ba Tơ. Qua điều tra,tìm hiểu tập quán ăn uống dinh dưỡng hằng ngày của bệnh nhân đến khám sàng lọc cho thấy, tại xã đều có sử dụng gạo ủ (có ẩm mốc), bà con vẫn sử dụng loại gạo này trong nấu ăn hằng ngày. Trước tình hình đó, Trung tâm Phong - Da liễu Quảng Ngãi đã khuyến cáo, chính quyền xã cần vận động bà con người dân tộc H’ Rê không nấu gạo ủ để đảm bảo sức khỏe và phòng ngừa bệnh. Đồng thời, tổ chức phun hóa chất xử lý môi trường, khử trùng bằng dung dịch cloramin B nồng độ 2% tại thôn Kà Khu, xã Sơn Ba. Vận động nhân dân phát quang bụi rậm, lấp hồ nước đọng, thực hiện ăn ở hợp vệ sinh...
Được biết, hiện 2 bệnh nhân nghi mắc hội chứng viêm da dày sừng bàn tay, bàn chân đang điều trị tại BVĐK Quảng Ngãi với các triệu chứng dày sừng bàn tay, bàn chân, rìa tím quanh nơi bị dày sừng, men gan cao... Sau khi hội chẩn, BVĐK Quảng Ngãi nhận định, 2 bệnh nhân trên nghi bị hội chứng viêm da dày sừng bàn tay, bàn chân nên đã điều trị theo phác đồ của Bộ Y tế. Sức khỏe của các bệnh nhân này đang tiến triển tốt. Sở Y tế đã báo cáo Bộ Y tế để chỉ đạo kịp thời. Ông Hồ Minh Nên, Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng Quảng Ngãi cho biết, trung tâm đã cử cán bộ y tế xuống phối hợp với địa phương để tuyên truyền cho đồng bào hiểu biết về căn bệnh này, giúp đồng bào không có thái độ xa lánh, hoang mang, lo lắng đối với những người có dấu hiệu mắc bệnh.