Ngày 4/8/2011: Giai đoạn 2007-2011, ngành y tế đạt nhiều thành tựu trong chiến lược CSSK nhân dân; Kiểm tra công tác phòng chống bệnh TCM và SXH tại các tỉnh trọng điểm; Đưa muối trộn flour vào sử dụng trong cộng đồng; 90.000 trẻ được lấy mẫu máu sàng lọc sơ sinh…Ngày 5/8/2011: Tự ăn được sau 9 năm ăn qua ống xông; Dùng thuốc “đẩy” chiều cao; Phá thai bằng thuốc: Không đơn giản, dù… thành công tới 95%; Kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh giai đoạn 2011 – 2020: Cần giải pháp đồng bộ, đột phá…
Sức khỏe & Đời sống
Giai đoạn 2007-2011, ngành y tế đạt nhiều thành tựu trong chiến lược CSSK nhân dân
Ngày 2/8, tại TP. Hồ Chí Minh, Bộ Y tế đã tổ chức tổng kết công tác chỉ đạo, điều hành nhiệm kỳ 2007- 2011. Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Quốc Triệu chủ trì hội nghị. Tại hội nghị, Bộ trưởng cho biết, nhiệm kỳ 2007-2011 là giai đoạn ngành y tế đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật trong Chiến lược bảo vệ chăm sóc sức khỏe nhân dân đến năm 2010. Công tác phòng, chống dịch bệnh, KCB được đẩy mạnh và phát triển, đặc biệt là các kỹ thuật cao, chuyên sâu trong ghép gan, tim, can thiệp tim mạch… Cũng trong nhiệm kỳ qua, lần đầu tiên Quốc hội đã ban hành một nghị quyết chuyên đề về y tế, tạo tiền đề cơ sở để tăng cường đầu tư từ ngân sách Nhà nước và các nguồn vốn hợp pháp khác cho y tế. Đặc biệt, Đề án 1816 của ngành y tế đã giúp 4.000 kỹ thuật trong KCB được chuyển giao cho tuyến dưới, làm giảm 30% số ca chuyển viện và góp phần đào tạo, nâng cao trình độ chuyên môn cho tuyến dưới. Bộ trưởng cũng biểu dương các đơn vị y tế phía Nam đã góp phần không nhỏ vào thành tích chung của ngành y tế trong nhiệm kỳ qua và yêu cầu các đơn vị tiếp tục giữ vững mục tiêu, chất lượng để thực hiện tốt hơn công tác chăm sóc sức khoẻ nhân dân.
Kiểm tra công tác phòng chống bệnh TCM và SXH tại các tỉnh trọng điểm
Từ ngày 1/8-1/9, 10 đoàn công tác của Bộ Y tế do các lãnh đạo Cục Y tế dự phòng và các Viện Vệ sinh dịch tễ/Pasteur/Vệ sinh Y tế công cộng/Y học lao động và vệ sinh môi trường làm trưởng đoàn sẽ đi kiểm tra, chỉ đạo công tác phòng chống bệnh tay - chân - miệng (TCM) và sốt xuất huyết (SXH) tại 25 tỉnh, thành phố trọng điểm. Trước nguy cơ lan rộng của dịch bệnh TCM, Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế cũng đã có công điện đề nghị 13 tỉnh, thành phố phía Bắc tăng cường giám sát, phát hiện sớm các trường hợp mắc TCM, cách ly, điều trị ngay, không để dịch lan rộng trong cộng đồng.
Hiện nay, bệnh TCM đang diễn biến phức tạp trên cả nước và đang có chiều hướng gia tăng với gần 26.000 trường hợp mắc tại 49 địa phương, trong đó 74 trường hợp tử vong tại 16 tỉnh, thành phố. Dịch SXH đến thời điểm này cũng ghi nhận trên 27.000 trường hợp mắc, 26 trường hợp tử vong.
Đưa muối trộn flour vào sử dụng trong cộng đồng
Giám đốc BV Răng hàm mặt TW - PGS.TS. Trịnh Đình Hải vừa cho biết, cuối năm nay, bệnh viện sẽ phối hợp với Tổng công ty Muối Việt Nam thí điểm đưa 20 tấn muối trộn fl our vào sử dụng tại huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai nhằm giúp người dân hạn chế các bệnh răng miệng và phòng chống sâu răng trong vòng 2 - 3 năm, sau đó sẽ nhân rộng ra các tỉnh miền núi khác. Theo kết quả điều tra mới nhất về sức khỏe răng miệng toàn quốc, hiện có khoảng trên 90% dân số Việt Nam bị sâu răng và mắc các bệnh về răng miệng, đặc biệt ở lứa tuổi 35 - 44, tỷ lệ mắc bệnh lên tới 98%. Các bệnh về răng miệng thường gặp là sâu răng, viêm lợi và viêm quanh răng, mọc lệch răng ở trẻ em… Theo ông Hải, tỷ lệ người dân Việt Nam bị sâu răng và viêm quanh răng cao là do nồng độ fl our trong nguồn nước tại một số vùng quá thấp, trong khi phần lớn người dân chưa quan tâm chăm sóc răng miệng.
90.000 trẻ được lấy mẫu máu sàng lọc sơ sinh
Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình Bộ Y tế cho biết, năm 2011 có 1,5% phụ nữ mang thai (khoảng 20.000 người) và 6,5% trẻ sơ sinh (khoảng 90.000 trẻ) được sàng lọc trước sinh và sơ sinh. Ở nhóm phụ nữ mang thai, sàng lọc trước sinh tập trung vào siêu âm chẩn đoán, các trường hợp nghi ngờ mang thai dị tật sẽ được làm các xét nghiệm phát hiện. Ở nhóm trẻ sơ sinh, các bé sẽ được lấy mẫu máu gót chân sàng lọc phát hiện sớm bệnh suy giáp trạng bẩm sinh và bệnh thiếu men G6PD. Theo Tổng cục DS - KHHGĐ, Việt Nam triển khai sàng lọc sơ sinh và trước sinh khá muộn. Tuy nhiên, trong giai đoạn 2007-2010, đã có 3.400/28.000 thai phụ được xác định thai bất thường. Ở nhóm trẻ sơ sinh, trên 178.000 trẻ được sàng lọc, có 1,53% trẻ thiếu men G6PD bẩm sinh, tỷ lệ trẻ suy giáp trạng bẩm sinh là 1/5.877 trẻ.
Hà Nội: Giao lưu giữa các bệnh nhân bị vẹo cột sống
TS. Nguyễn Văn Thạch - Phó Giám đốc Bệnh viện Việt Đức, Viện trưởng Viện Chấn thương chỉnh hình (Hà Nội) cho biết, ngày 7/8/2011, từ 7 giờ - 17 giờ, tại Khoa Phẫu thuật cột sống, Viện Chấn thương chỉnh hình sẽ tổ chức buổi giao lưu giữa những trường hợp bị vẹo cột sống với những bệnh nhân đã được phẫu thuật chỉnh vẹo cột sống tại hội trường lớn của bệnh viện. Xuất phát từ ý tưởng những bệnh nhân bị vẹo cột sống không biết chữa trị ở đâu, để muộn dẫn đến các biến chứng không thể xử lý được, đồng thời nhiều người có tiền lại ra nước ngoài điều trị, TS. Nguyễn Văn Thạch và các đồng nghiệp trong khoa đã tổ chức buổi giao lưu, kết hợp khám và tư vấn miễn phí cho những trường hợp vẹo cột sống. Những bệnh nhân nhỏ tuổi chưa thể tiến hành phẫu thuật, bệnh viện sẽ hỗ trợ tiền phí áo và nẹp chỉnh hình cột sống.
Cứu sống bệnh nhi bị xe đè lên người gây xẹp phổi
BV Nhi đồng 1, TP. Hồ Chí Minh vừa cứu sống bé trai K.C.B. (4 tuổi, dân tộc Gia Rai, tỉnh Gia Lai) bị xe đè lên người gây xẹp phổi. Trước đó, cháu K.C.B. theo mẹ đi chở nước bằng xe bò, chẳng may xe lật, cháu ngã xuống đường và bị xe đè lên người. Sau đó, gia đình đưa K.C.B. đến bệnh viện huyện, rồi BV tỉnh Gia Lai và chuyển về BV Nhi đồng 1. Tại đây, qua chụp Xquang phổi và CT ngực cho thấy cháu bị xẹp phổi bên phải, xẹp hoàn toàn phế quản gốc sau chấn thương ngực. Sau một thờigian điều trị, các bác sĩ BV Nhi đồng 1 đã phẫu thuật cắt bỏ phổi phải đã mất chức năng của B. Sau khi mổ, các bác sĩ cho B. thở máy, truyền máu, truyền dịch và các thuốc vận mạch chống sốc... Sau hơn 2 tuần hồi sức tích cực, hiện tại, cháu đã tỉnh táo, ngưng thở máy và oxy, các dấu hiệu lâm sàng ổn định…
Hà Nội mới, Tiền phong, Sức khỏe & Đời sống, Thanh niên
Một tuần, 2.000 ca mắc mới bệnh tay chân miệng
Ngày 3/8, Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, tuần qua cả nước ghi nhận hơn 2.000 ca mắc mới bệnh tay chân miệng (TCM), trong đó 4 trường hợp tử vong. Tích lũy từ đầu năm đến nay, cả nước đã có gần 26.000 trường hợp mắc TCM tại 49 địa phương, trong đó 74 trường hợp tử vong.
Số ca mắc và tử vong do TCM vẫn tập trung chủ yếu tại khu vực miền Nam với 82% ca mắc và 90,5% số tử vong của cả nước. TP Hồ Chí Minh đang là địa phương có số ca tử vong do bệnh TCM cao nhất (22 trường hợp), tiếp đến Đồng Nai (15 ca), Bình Dương, Long An, Quảng Ngãi…
Qua phân tích hơn 500 mẫu bệnh phẩm dương tính với virus gây bệnh TCM tại Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh và Viện Pasteur Nha Trang các chuyên gia dịch tễ đã phát hiện gần 50% số mẫu dương tính với virus EV71.
An ninh thủ đô
Nâng cao y đức trong cơ sở khám chữa bệnh
Cục Quản lý khám chữa bệnh - Bộ Y tế vừa có công văn yêu cầu các BV, viện có giường bệnh trực thuộc Bộ Y tế; Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; Y tế các bộ, ngành khẩn trương tăng cường chỉ đạo công tác giáo dục đạo đức nghề nghiệp, y đức, quy tắc ứng xử cho cán bộ y tế tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh trực thuộc.
Thực hiện đúng các quy chế chuyên môn và các quy định liên quan khác về trách nhiệm của người hành nghề y đối với người bệnh. Yêu cầu các đơn vị thường xuyên kiểm tra, đánh giá, đồng thời nghiêm túc rút kinh nghiệm, phê bình kỷ luật kịp thời đối với các hành vi vi phạm y đức, vi phạm quy định nghề nghiệp. Đưa việc thực hiện y đức, giao tiếp ứng xử vào công tác thi đua khen thưởng định kỳ tháng, quý, năm đối với mỗi cá nhân.
Tuổi trẻ
Thiếu thiết bị lọc máu cho bệnh nhi
Mùa hè, trẻ nhỏ càng đối mặt với nhiều căn bệnh như sốt xuất huyết, tay chân miệng và các tai nạn côn trùng cắn... Nhưng không ít bệnh nhi ở các tỉnh ĐBSCL lại gặp nguy cơ tử vong cao do thiếu thiết bị lọc máu.
Tối 8-7, khoa hồi sức tích cực và chống độc Bệnh viện Nhi Đồng Cần Thơ tiếp nhận bệnh nhi bé V.H.T.T. (sinh năm 2007, quê quán Kiên Giang) vào bệnh viện cấp cứu với trên 150 vết ong đốt trên cơ thể.
“Phải chi bệnh viện có máy”...
Bé T. nhập viện trong tình trạng bị sốc phản vệ, bạch cầu và các chức năng gan, thận tăng rất cao. Sau hai giờ hồi sức, mạch huyết áp đã bắt được, lúc này bệnh nhi cần được lọc máu cấp cứu để loại trừ độc tố bằng phương pháp lọc máu liên tục (còn gọi là liệu pháp thay thế thận liên tục CRRT). Các bác sĩ trực cấp cứu hôm đó phải nhanh chóng chuyển bé lên Bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM để lọc máu.
Trên đường chuyển viện, do bị ong đốt quá nặng, chất độc ngấm vào máu và không được lọc kịp thời nên bé T. bị sốc nặng phải quay về và tử vong tại Bệnh viện Nhi Đồng Cần Thơ. Người nhà bé ngậm ngùi đưa con về và đặt câu hỏi “trách móc” với các bác sĩ: “Phải chi con tôi được lọc máu tại chỗ? Nếu bệnh viện có đủ máy móc thì biết đâu con tôi đã không phải chết”...
Câu hỏi day dứt này được chúng tôi đặt ra cho bác sĩ Hà Anh Tuấn, trưởng khoa hồi sức tích cực và chống độc Bệnh viện Nhi Đồng Cần Thơ - bệnh viện chuyên khoa nhi duy nhất ở ĐBSCL, thì nhận được câu trả lời: Tất nhiên nhu cầu máy là cấp thiết, nhưng đi kèm theo là cả hệ thống kỹ thuật lọc rất phức tạp, nếu chuẩn bị không kỹ và không có cơ sở vật chất đi kèm đồng bộ thì nguy cơ nhiễm trùng ngược rất cao.
Trong khi đó, ngoài các trường hợp trẻ bị nhiễm độc do ong đốt, rất nhiều trường hợp bệnh nhi khác (bệnh nhi có thể suy thận hoặc không) đều có thể ứng dụng phương pháp lọc máu liên tục để cấp cứu, cơ hội sống của bệnh nhi sẽ cao hơn.
Nơi chờ, nơi dùng “ké”
Tiến sĩ Lê Hoàng Sơn, giám đốc Bệnh viện Nhi Đồng Cần Thơ, cho biết trước nhu cầu bức xúc của bệnh nhi trong khu vực (vì đây cũng là nơi tiếp nhận nhiều bệnh nhi ở các tỉnh lân cận), hiện các trường hợp bệnh nhi cần lọc máu thay thế thận liên tục, bệnh viện đều phải chuyển lên Bệnh viện Nhi Đồng 1 và Nhi Đồng 2 TP.HCM để lọc. Trước đây bệnh viện từng đề xuất trang bị máy móc phương tiện để tiến hành lọc máu tại bệnh viện, nhưng Dự án hỗ trợ y tế ĐBSCL (do Ngân hàng Thế giới tài trợ) chưa duyệt cho mua máy.
Để làm được kỹ thuật này đòi hỏi phòng ốc, trang thiết bị đảm bảo vô trùng, hệ thống xét nghiệm huyết học đạt chuẩn; bác sĩ, kỹ thuật viên được đào tạo chuyên môn... “Hiện phía bệnh viện đang cử người đi đào tạo về chuyên môn và đề nghị với Sở Y tế Cần Thơ xin trang bị máy trong dự án khác, nhưng chắc phải chờ đến khi xây xong bệnh viện mới vì hiện bệnh viện cũ chật chội, xuống cấp và điều kiện vệ sinh vô trùng chưa bảo đảm để triển khai” - tiến sĩ Sơn nói.
Bác sĩ Phan Thanh Tùng - phó giám đốc Sở Y tế tỉnh Hậu Giang - cũng cho biết hiện tỉnh không có máy lọc máu liên tục để điều trị, hầu hết những ca nặng đều phải chuyển viện lên tuyến trên. Trong khi đó, theo bác sĩ Tùng, diễn tiến của một số bệnh như sốt xuất huyết rất nhanh, có thể mới độ 2 nhưng chỉ từ 30 phút đến hai giờ là tăng lên độ 3, độ 4. “Từ Hậu Giang lên TP Cần Thơ đã không kịp, nói chi phải chuyển lên tận TP.HCM” - bác sĩ Tùng thở dài.
Tại Kiên Giang, bác sĩ Phạm Ngọc Nương - trưởng khoa nhi Bệnh viện Đa khoa tỉnh Kiên Giang - cho hay khoa nhi không có máy lọc máu chuyên biệt cho bệnh nhi. Vì vậy khi gặp những trường hợp cần phải lọc máu liên tục thì khoa nhi xin trưng dụng máy. Tuy nhiên, máy lọc máu của bệnh viện dùng cho người lớn, vì vậy nếu dùng cho trẻ thì chỉ những trẻ từ 20kg trở lên mới có thể dùng được!
Còn bác sĩ Phạm Minh Pha - phó giám đốc Bệnh viện sản nhi tỉnh Cà Mau - nói tuy chưa thống kê được số lượng trẻ cần điều trị theo phương pháp lọc máu, nhưng khẳng định nhu cầu của tỉnh là cao và đang đề nghị Sở Y tế cho phép mua máy.
Nhiều bệnh viện phải mua thuốc giá cao
Trong tờ khai gửi Cục Quản lý dược, thuốc M có giá nhập khẩu đến cảng (giá CIF) là 0,63 USD/viên (khoảng 13.161 đồng).
Tờ khai này có đầy đủ các yêu cầu như giá CIF, giá nhập khẩu đến cảng bằng VND, chi phí đơn vị nhập khẩu (7.572 đồng/viên), lợi nhuận dự kiến, giá bán buôn dự kiến và giá bán lẻ dự kiến (29.000 đồng/viên). Tuy nhiên, tất cả chi tiết này đều do nhà nhập khẩu tự khai, không có bất kỳ sự kiểm tra nào của cơ quan chức năng. Đây chính là căn nguyên khiến bệnh viện mua nhầm thuốc giá cao.
Đấu thầu vẫn... thua
Giám đốc một bệnh viện tuyến trung ương ở Hà Nội cho hay trong 1.400 thuốc trúng thầu vào bệnh viện này, bệnh viện đã phát hiện hai thuốc thuộc nhóm mua bán lòng vòng, đẩy giá lên 5-6 lần so với giá nhập khẩu là Poan 50 và Maxazith. “Chúng tôi kiểm tra về giá bằng cách yêu cầu doanh nghiệp cung cấp cam kết không bán với giá cao hơn giá bán cho các bệnh viện cùng địa bàn. Tuy nhiên cách kiểm tra này không hiệu quả khi nhà cung cấp làm giả hóa đơn mua bán hoặc mua bán lòng vòng” - vị giám đốc này cho hay.
Chính vì lý do này, mặc dù đã tổ chức đấu thầu công khai nhưng một số thuốc trong nhóm mua bán lòng vòng vẫn lọt vào bệnh viện. Cách đây ba năm, Bệnh viện BM từng mua phải một thuốc giá cao, thủ thuật của nhà cung cấp là scan làm giả hóa đơn mua bán với các bệnh viện khác và cung cấp cho Bệnh viện BM.
Kiểm tra đường đi của các thuốc đã bị phát hiện mua bán lòng vòng 4-5 cầu thì điểm đến cuối cùng đều là... bệnh viện. Tại Bệnh viện N ở trung ương, một số thuốc, thực phẩm chức năng thuộc nhóm đã bị mua bán nhiều lần như Poan 50, Cexal, Maxazith, thực phẩm chức năng HP...
Nên công khai giá CIF
Trong tờ khai gửi Cục Quản lý dược cho mỗi sản phẩm dược phẩm, luôn có đầy đủ các thông số như giá CIF, lợi nhuận dự kiến, giá bán buôn, bán lẻ dự kiến... Tuy nhiên tất cả chi tiết này đều do nhà nhập khẩu tự khai, không có bất kỳ xác nhận nào của cơ quan quản lý như Cục Quản lý dược.
Trao đổi với Tuổi Trẻ, lãnh đạo một bệnh viện cho hay nếu giá thuốc nhập khẩu đến cảng được công khai và có xác nhận của Cục Quản lý dược, việc chấm thầu thuốc sẽ có cơ sở. Bệnh viện sẽ không cho các thuốc có giá bán cao gấp hơn hai lần so với giá nhập khẩu trúng thầu. Tuy nhiên, hiện không có bất kỳ cơ sở nào để so sánh giá thuốc, bệnh viện không biết đâu là giá gốc của sản phẩm và vẫn chấm trúng thầu cho những trường hợp giá đã đẩy lên 5-7 lần so với giá nhập khẩu.
“Nếu Cục Quản lý dược yêu cầu cung cấp giá CIF, doanh nghiệp sẽ phải cung cấp trung thực, bởi vì cục có quyền cấp và thu hồi số đăng ký lưu hành thuốc. Giá cơ sở này được Cục Quản lý dược kiểm tra ở cơ quan hải quan và đưa công khai lên website Cục Quản lý dược, việc chấm thầu thuốc vào bệnh viện sẽ dễ dàng và hiệu quả hơn nhiều” - vị lãnh đạo này cho hay.
Hiện tại một số bệnh viện đang phong tỏa tiền mua thuốc của các nhà cung cấp bán thuốc giá cao, lòng vòng đã bị phát hiện. Song trong số hàng ngàn sản phẩm đã trúng thầu vào bệnh viện mỗi năm, mới có vài ba thuốc bị phát hiện là mua bán lòng vòng, đẩy giá.
Dùng thuốc “đẩy” chiều cao
“Cao thêm, cao nữa...” luôn là khát khao của những bậc cha mẹ có con mang chiều cao khiêm tốn. Do đó, khi hormon tăng trưởng (GH) được đồn đoán như một loại thuốc “phù thủy” giúp tránh xa chữ “lùn” thì nhiều gia đình không tiếc tay chi cả trăm triệu đồng mỗi năm để đẩy chiều cao “cục cưng”. Và không chỉ có trẻ em, nhiều người đã ngoài 20-30 tuổi vẫn vật vã tìm đến các loại hormon tăng trưởng, hi vọng mong manh mà hậu quả lại lớn...
Hội chứng “cuồng” hormon
Trên nhiều trang web, hormon tăng trưởng cùng các loại vitamin có khả năng làm dài xương vẫn được quảng bá như loại thuốc thần diệu cho những ai không có được chiều cao mơ ước. Nhiều phụ huynh coi GH như một loại thực phẩm chức năng dành cho nhà giàu với suy nghĩ đơn giản “túi có tiền, chân tất... miên man”. Thực tế, việc dùng GH cho người bình thường có nhu cầu tăng chiều cao vẫn là vấn đề gây tranh cãi. Theo nhiều nghiên cứu, việc dùng GH ở người bình thường có thể giúp tăng thêm từ 3,5-7,5cm.
Tuy nhiên, kết quả này chỉ mang tính cá thể, vô số người dùng thuốc mà không tăng thêm centimet nào. GH lúc này sẽ kích thích tăng trưởng không chọn lọc, khiến người bệnh khóc dở mếu dở vì thuốc phát huy tác dụng... không đúng chỗ. Nhiều người trưởng thành dùng thuốc khi xương đã cốt hóa khiến các đầu chi to phồng ra, các xương gò má gồ lên, mặt mày biến dạng.
Chị N.T.N. (25 tuổi, Hà Nội) đang phải điều trị tại Bệnh viện Nội tiết trung ương do dùng GH để làm đẹp da và tăng chiều cao. Song mục tiêu làm đẹp chưa đạt được thì phần đầu xương tứ chi và gò má đã bị tăng trưởng quá cỡ bất thường.
Thực tế, hội chứng “cuồng” GH không chỉ xảy ra ở nhiều gia đình có con thấp bé tại Việt Nam. Nước Úc đang phải đối mặt với tình trạng này trong suốt thời gian dài do ngành y tế chấp nhận miễn phí thuốc cho người dùng. Giá thuốc đắt nhưng được chính phủ đài thọ nên phụ huynh ép con mình dùng - mặc kệ cảnh báo thuốc có thể làm tăng áp lực nội sọ, gây đau đầu.
Bác sĩ Vũ Chí Dũng, trưởng khoa nội tiết - chuyển hóa - di truyền Bệnh viện Nhi trung ương, cho hay trước “vấn nạn” này, Hội nghị nội tiết châu Á - Thái Bình Dương tháng 11-2010 đã phải đưa ra khuyến cáo không được dùng GH bừa bãi trong cộng đồng. Với trẻ thấp không rõ nguyên nhân (không nằm trong nhóm bệnh lý cần chỉ định), GH chỉ được dùng khi ám ảnh chiều cao làm cho gia đình đứa trẻ quá căng thẳng.
Theo dõi tăng trưởng chiều cao từ sơ sinh
Vậy thật sự GH là gì? Bình thường trong cơ thể, GH là loại hormon kích thích cơ thể dài ra và lớn lên. Nhiều người bị lùn do bẩm sinh thiếu hụt GH, không điều trị sẽ chỉ dừng lại ở chiều cao tối đa 1,2m với nữ, 1,3m với nam, cần bổ sung GH như một liệu pháp điều trị thay thế. Nhưng đã đến tuổi trưởng thành, xương cốt hóa xong thì GH không thể thúc đẩy chiều cao thêm nữa.
Ngoài ra, GH còn được chỉ định giúp tăng chiều cao cho trẻ gái mắc hội chứng Turner, trẻ chậm phát triển trong bào thai mà đến 4 tuổi không bắt kịp được chiều cao của trẻ bình thường, trẻ chậm phát triển chiều cao trong suy thận mãn...
Gần đây, chỉ định này được mở rộng thêm ở trẻ mang hội chứng Prader Willi. Đây là bệnh lý có thể nhận biết từ giai đoạn đầu đời: trước 2 tuổi, đứa trẻ có biểu hiện giảm trương lực cơ toàn thân (khi còn trong bụng mẹ thì đạp yếu, giai đoạn sơ sinh khóc nhỏ, người mềm nhũn), thiểu năng sinh dục (bộ phận sinh dục nhỏ, ở bé trai thêm biểu hiện ẩn tinh hoàn).
Sau 2 tuổi, trẻ ăn nhiều, béo phì lên, dễ mắc tiểu đường, bàn tay, bàn chân nhỏ, khoảng cách hai thái dương hẹp, cằm nhỏ... Hội chứng Prader Willi yêu cầu bổ sung GH càng sớm càng tốt (có thể trước 1 tuổi). Song không phải cứ thấp là đổ cho sự thiếu hụt GH. “Trẻ sẽ được khai thác rất kỹ tiền sử thời kỳ người mẹ mang thai và lúc đứa trẻ chào đời. Sau đó sẽ được xét nghiệm, đo tuổi xương... Thực tế, 10-20% số trẻ bị suy dinh dưỡng thời kỳ bào thai không bao giờ đuổi kịp được sự phát triển của đứa trẻ bình thường”, bác sĩ Dũng nói.
Việc theo dõi chiều cao cần được bắt đầu từ giai đoạn sơ sinh, nhưng phần lớn đều phát hiện bệnh muộn. Trẻ vào lớp 1, xếp hàng, phụ huynh thấy con em mình thấp hơn hẳn bạn bè cùng lứa mới tá hỏa tìm thầy, tìm thuốc. Song, kể cả khi đã muộn, nhiều người vẫn không tìm được ngay chuyên khoa điều trị. Đa số tìm đến chuyên gia dinh dưỡng, thay đổi chế độ ăn, bổ sung thực phẩm không kết quả, vòng vèo mãi mới hay con mình thiếu hụt GH. Nhiều trẻ 14-15 tuổi mới được đến viện xét nghiệm, xương đã cốt hóa hết, không thể đáp ứng với thuốc, chiều cao không cải thiện được nữa.
Hiện tại, Bệnh viện Nhi trung ương đang điều trị cho hơn 50 bệnh nhi dùng liệu pháp GH để tăng trưởng chiều cao. GH sẽ được dùng trường kỳ cho đến khi xương cốt hóa xong. Liều dùng phụ thuộc vào cân nặng của trẻ, trẻ càng nặng cân, liều dùng càng lớn, chi phí càng cao.
Theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ, một lọ GH 3,33mg có giá 1,65 triệu đồng. Liều dùng được tính theo cân nặng 0,25-0,5mg/kg/ngày, nghĩa là một đứa trẻ 25kg sẽ phải mất 100 triệu đồng/năm điều trị.
Nội soi phá sàn não thất ở trẻ
Bé N.H.L., 12 tuổi, đau đầu thường xuyên hơn một tháng nay. Khi đến điều trị tại Bệnh viện Nhi Đồng 2 TP.HCM, qua thăm khám, chụp MRI và CT scan đầu cho bé, các bác sĩ phát hiện một khối u ở vùng tuyến tùng của bé (tuyến tùng có hình dạng giống như quả thông, dài khoảng 0,64cm, nặng khoảng 0,1g, nằm ở dưới khu vực liên kết hai bán cầu não, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự điều hòa nội tiết của cơ thể).
Khối u này làm tắc nghẽn sự lưu thông của dịch não tủy khiến bé bị đau đầu thường xuyên đồng thời khiến bé bị hiện tượng đầu nước (ứ dịch não tủy trong đầu của bé khiến đầu to ra). Bé đã được hội chẩn và phẫu thuật bằng nội soi phá sàn não thất. Các bác sĩ cũng bấm sinh thiết khối u để tìm xem đây là u ác hay không. Cuộc mổ thành công tốt đẹp, sau mổ bé giảm đau đầu hẳn, vui chơi bình thường.
Bác sĩ Đặng Xuân Vinh, phó khoa ngoại thần kinh, cho biết trước đây để giải quyết đầu nước trong bệnh lý này, các bác sĩ thường đặt một sợi dây (gọi là VPshunt) để dẫn nước dịch não tủy xuống màng bụng. Nhưng kỹ thuật này có hạn chế là tỉ lệ biến chứng cao, giá thành sợi dây mắc, đôi khi bị nghẹt ống, nhiễm trùng ống phải lấy ra. Kỹ thuật nội soi phá sàn não thất đã hạn chế các khuyết điểm này và làm khả năng phục hồi sau mổ của bé nhanh hơn.
Tuổi trẻ, Lao động, Nhân dân
Tự ăn được sau 9 năm ăn qua ống xông
Ngày 4-8, TS Triệu Triều Dương, chủ nhiệm khoa ngoại B15 Bệnh viện 108 (Hà Nội), cho hay bệnh viện vừa điều trị tạo thực quản mới cho một bệnh nhi 11 tuổi bị teo thực quản và chín năm nay phải ăn qua ống xông.
Theo ông Dương, bệnh nhi vào viện trong tình trạng chỉ nặng 24kg. Thời gian qua, bệnh nhi đã ba lần được phẫu thuật cắt đoạn thực quản bị hẹp, nong thực quản, nhưng đều bị hẹp thực quản trở lại và không thể ăn uống bằng đường miệng.
Ngày 21-7, Bệnh viện 108 đã phẫu thuật thay thực quản bằng ống cuốn dạ dày. Gần hai tuần sau phẫu thuật, bệnh nhi đã ăn uống được bằng đường miệng, sức khỏe bình phục và xuất viện.
Lao động
Hội chứng mạch vành cấp: 50% tử vong trước khi tới bệnh viện
Nhiều chuyên gia cảnh báo: Chủ quan với những cơn đau thắt ngực, nhiều người chưa kịp đến bệnh viện đã tử vong. Theo nhận định của các chuyên gia đến từ ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch, TPHCM, bệnh động mạch vành là căn nguyên gây tử vong số một trong các bệnh lý tim mạch.
Tại VN, bệnh này đang gia tăng mạnh. Theo các chuyên gia, người bị hội chứng động mạch vành cấp có đến 50% tử vong trước khi tới BV, tử vong trong BV là 3% và tử vong sau 6 tháng là 12-13%. Hội chứng động mạch vành cấp có triệu chứng đầu tiên là đau thắt ngực lúc nghỉ kéo dài trên 20 phút (80% trường hợp), nên gọi cấp cứu để đến bệnh viện ngay.
Phá thai bằng thuốc: Không đơn giản, dù… thành công tới 95%
Nhiều chị em khi “lỡ” đã chọn phá thai bằng thuốc (PTBT) vì cho rằng biện pháp này không can thiệp, lại kín đáo. Cho dù đây là biện pháp có thể thành công tới 95% nhưng quy trình PTBT cũng cần tuân thủ nghiêm ngặt, nhất là các chống chỉ định để tránh các tác dụng không mong muốn và tránh gây ra những sang chấn tâm lý cho người bệnh.
Có thể bị tai biến gì?
Trước khi PTBT, bác sĩ (BS) phải thăm khám, tư vấn cho thai phụ. Ưu điểm của phương pháp này là không phải đưa ống hút vào buồng tử cung nên ít dẫn đến các tai biến như: nhiễm trùng, chảy máu tử cung, thủng tử cung, hay biến chứng vô sinh... Ngoài ra, đây là phương pháp được cho là tiện lợi, kín đáo. Tuy nhiên, nhược điểm là hiệu quả cũng không đạt được 100%, sau đó có thể sót thai hoặc sót rau; một số ca gây chảy máu nhiều và kéo dài, đau bụng nhiều trong quá trình sảy thai. Hoặc có thể bị tác dụng phụ của thuốc như buồn nôn, ớn lạnh, sốt…
Ngay cả khi bệnh nhân uống thuốc không đúng cách, rau thai cũng ra không hết, gây nhiễm trùng nặng. Phương pháp này cũng không thể áp dụng đối với những người đã sinh mổ, bị bệnh tim, thận, hen rối loạn đông máu, thiếu máu.
Do tưởng lầm là thuốc phá thai dễ sử dụng nên cũng không ít chị em đã phải dở khóc dở cười, suýt mất mạng sau khi uống thuốc. TS – BS Lưu Thị Hồng, Phó Vụ trưởng Vụ Sức khỏe bà mẹ trẻ em, Bộ Y tế cho biết: Tôi đã điều trị cho một số ca tự ý dùng thuốc phá thai, nhất là các bạn trẻ. Mới đây nhất, một em học sinh đã tự ý mua thuốc về dùng, không may bị băng huyết, phải nhập viện và được cấp cứu kịp thời, nếu không đã nguy hiểm đến tính mạng.
Theo TS Hồng, những tai biến nặng dẫn đến tử vong chưa gặp nhưng bị các hậu quả như băng huyết, nhiễm trùng, mất máu… vẫn xảy ra. Cho nên “Thuốc phải được BS kê đơn, hướng dẫn uống và theo dõi”, quan trọng nhất là phải tránh mang thai ngoài ý muốn.
Trên một số diễn đàn xã hội, PTBT là một chủ đề được nhiều bà mẹ quan tâm, chia sẻ kinh nghiệm và cả những lo lắng, những lần thất bại của mình. Một trường hợp dùng thuốc không hiệu quả, bị ra máu nhiều. Những ngày uống thuốc, chị rất mệt, lại nơm nớp lo sợ, hoang mang vì chưa thấy ra. Sút mất 1kg, da xanh, môi nhợt nhạt và hay bị xa xẩm mặt mày lúc đứng dậy, chị bị rong huyết gần 2 tuần, phải tiêm 5 mũi thuốc cho cầm máu. Đi siêu âm lại, vẫn còn thai và phải hút, chị còn bị ra máu thêm vài ngày, rồi mọi chuyện cũng qua.
Chị Nguyên là một trường hợp từng sinh mổ nhưng vẫn PTBT nên bị băng huyết suýt chết. Chị kể lại: “May mà mình vào viện C kịp, BS phòng cấp cứu nói mình chỉ vào chậm nửa tiếng nữa thôi là không cứu được. BS phải hồi sức ngay tại phòng khám cấp cứu chứ không kịp chuyển lên khoa hồi sức cấp cứu vì sợ mình chết trên đường chuyển đi. Giờ khỏe rồi, nhưng nhớ lại ngày hôm đó mình vẫn sợ lắm”.
Theo ông Nguyễn Anh Tuấn, cán bộ phòng khám (PK) Marie Stopes International TP.HCM – một địa chỉ được phép thực hiện PTBT, khách hàng ở đây chủ yếu là nữ chưa kết hôn, bao gồm sinh viên, nhân viên văn phòng, tiếp viên… Bất cứ ca nào, BS cũng phải căn dặn rất kỹ: Thuốc chỉ được dùng khi có đủ các chỉ định về tuổi thai, sức khoẻ và điều kiện tuân thủ của khách hàng… Người muốn PTBT cần tuân thủ tuyệt đối hướng dẫn sử dụng thuốc, biết rõ các dấu hiệu cần phải đi khám ngay, nếu không có dấu hiệu bất thường cũng phải tái khám sau 14 ngày để chắc chắn thuốc có hiệu quả.
BS Bùi Thị Chút, Phó trưởng phòng KHTH BV Phụ sản HN cũng đưa ra lời khuyên: Cần chủ động ngừa thai an toàn sau khi PTBT thành công vì không loại trừ khả năng có thai lại 2 tuần sau đó.
BS sản phụ khoa phải tập huấn mới được làm
Năm 2004, Bộ Y tế đã đưa hướng dẫn phá thai nội khoa vào hệ thống QG về các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản (CSSKSS). Năm 2009 theo “Hướng dẫn QG về các dịch vụ CSSKSS” đã quy định: Ở tuyến huyện chỉ được phép PTBT khi thai dưới 7 tuần, ở tuyến tỉnh dưới 8 tuần và ở tuyến TƯ dưới 9 tuần. Và không phải BS chuyên ngành sản – phụ khoa nào cũng được làm, họ phải được đào tạo về PTBT mới được thực hiện phương pháp này.
Theo ông Nguyễn Việt Cường, Chánh thanh tra Sở Y tế HN, trên địa bàn TP có 71/ tổng số 103 Trung tâm CSSKSS, cơ sở sản phụ khoa và PK đa khoa có chức năng làm dịch vụ sản phụ khoa đã được đào tạo về phương pháp này. “Vì thế, để làm dịch vụ PTBT bởi các BS được đào tạo, khách hàng cần tìm hiểu xem cơ sở đã có giấy chứng nhận chưa. Thậm chí, nên hỏi trực tiếp BS. Nhiều người thường ngại hỏi, cho rằng mình đang đi “nhờ”, lại muốn kín đáo, nhanh gọn mà còn đòi hỏi giấy tờ, trong khi có thể lúc đó PK đông khách. Tuy nhiên, theo tôi đây là yêu cầu chính đáng, các BS cũng sẽ trả lời làm căn cứ cho khách hàng. Về phía cơ quan quản lý, để thuận lợi cho bệnh nhân biết PK nào có đủ điều kiện, trong quý 3/2011 Sở sẽ có khuyến cáo tới cơ sở đã được tập huấn niêm niêm yết chứng chỉ được PTBT cùng với bảng giá dịch vụ ngay tại PK. Bệnh nhân có phát hiện cơ sở nào sai phạm có thể báo ngay về Sở Y tế để kiểm tra và xử phạt kịp thời” – ông Cường cho hay.
Gia đình & Xã hội
Kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh giai đoạn 2011 – 2020: Cần giải pháp đồng bộ, đột phá
"Với những giải pháp đồng bộ, mang tính đột phá, hy vọng trước mắt chúng ta sẽ kềm chế được tốc độ gia tăng quá nhanh của tỉ số mất cân bằng giới tính khi sinh (MCBGTKS)".
Ông Nguyễn Văn Tân - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục DS-KHHGĐ - nhấn mạnh tại Hội thảo lấy ý kiến về Đề án Kiểm soát MCBGTKS giai đoạn 2011 - 2020, do Tổng cục DS-KHHGĐ và Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc phối hợp tổ chức.
Diễn biến nhanh, phức tạp
Theo đánh giá của các chuyên gia trong nước và quốc tế, chưa ở nước nào tình trạng MCBGTKS lại gia tăng nhanh chóng và diễn biến phức tạp như tại Việt Nam.
So với một số nước trong khu vực có nền văn hóa tương đồng như Hàn Quốc, Trung Quốc (đã xảy ra MCBGTKS từ những năm 1980 - 1990) thì tình trạng MCBGTKS ở Việt Nam muộn hơn, bắt đầu rõ rệt từ năm 2004. Khác với các nước khác, MCBGTKS ở Việt Nam tăng lên rất nhanh, mỗi năm tăng đến 1 điểm phần trăm. Đến nay, tỉ số này đã là 111 sơ sinh trai/100 trẻ sơ sinh gái.
Ông Nguyễn Văn Tân - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục DS-KHHGĐ - cho biết, tình trạng MCBGTKS ở Việt Nam đã xảy ra ở 5/6 vùng kinh tế xã hội và 45/63 tỉnh, thành phố. Nơi có tỉ số MCBGTKS cao nhất là ở vùng Đồng bằng sông Hồng với tỉ số trung bình là 115/100. Trong đó, có một số tỉnh tỉ lệ này rất cao như Hưng Yên trên 130/100, Hải Dương 120/100, Hải Phòng 115/100, Bắc Ninh 119/100...
Ông Phạm Năng An - Phó Vụ trưởng Vụ DS-KHHGĐ, Tổng cục DS-KHHGĐ - cho biết, tình trạng MCBGTKS tại Việt Nam có những đặc điểm khác biệt không giống bất cứ quốc gia nào đã trải qua tình trạng này. Tỉ số MCBGTKS của nước ta cao ngay ở lần sinh thứ nhất 110,2 - khác với các nước chỉ cao ở những lần sinh tiếp theo - lần thứ hai là 109, lần thứ ba là 115,5. Tỉ số này đặc biệt cao ở những gia đình có kinh tế khá giả và có trình độ học vấn cao. Ở nhóm dân số 20% nghèo nhất thì TSGTKS là 105, trong khi ở 3 nhóm dân cư giàu nhất, tỉ số này là 112.
Theo ông Nguyễn Văn Tân, nếu không có giải pháp quyết liệt để giảm nhanh tốc độ gia tăng và nhanh chóng đưa tỉ số GTKS trở lại mức bình thường thì khoảng 15 - 20 năm nữa sẽ có khoảng 2,3 - 4,3 triệu nam giới Việt Nam không có khả năng lấy được vợ là người Việt Nam. "Hệ lụy của vấn đề này là sẽ phá vỡ cấu trúc gia đình, gia tăng thêm tình trạng bạo lực giới và tình trạng mãi dâm, buôn bán phụ nữ" - ông Tân nói.
Giải pháp đồng bộ và đột phá
Đứng trước thực trạng đáng lo ngại này, Chính phủ rất quan tâm và có những chỉ đạo sát sao nhằm kìm chế sự gia tăng MCBGTKS. Ngày 30/5/2011, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân đã có buổi làm việc với Bộ Y tế và các bộ, ngành liên quan về thực trạng MCBTSGTKS. Phó Thủ tướng đã chỉ đạo cần tập trung giải quyết vấn đề này một cách quyết liệt và có trọng điểm.
Ông Tân cho hay, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân, Bộ Y tế đã giao Tổng cục DS-KHHGĐ trực tiếp xây dựng Đề án Kiểm soát MCBGTKS giai đoạn 2011 - 2020. Trong vòng 1 tháng qua, Tổng cục DS-KHHGĐ đã xây dựng Đề án và tổ chức được 3 cuộc hội thảo góp ý.
Góp ý cho Đề án, hàng chục ý kiến của các đại biểu là Phó Giám đốc Sở Y tế, Chi cục trưởng và Phó Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ các tỉnh, thành phố có tỉ số MCBGTKS cao như Hưng Yên, Nam Định, Hải Phòng, Bắc Ninh... đều cho rằng: Việc tuyên truyền giáo dục cho người dân, các nhà lãnh đạo, các chức sắc tôn giáo và những người có uy tín trong cộng đồng cần được triển khai đồng bộ.
Ông Trần Trung Kiên - Phó Giám đốc Sở Y tế, Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh Nam Định cho rằng, cần tuyên truyền để người dân hiểu và coi con trai cũng như con gái, không nặng nề việc định cư bên nhà chồng hay việc thờ cúng phải là con trai, việc thừa kế chủ yếu là cho con trai...
Bà Hoàng Thị Khuyên - Phó Giám đốc Sở Y tế, Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh Hưng Yên cho rằng, việc thanh kiểm tra, giám sát thực hiện, xử lý những hành vi vi phạm Pháp lệnh Dân số, chẩn đoán giới tính thai nhi, tuyên truyền tạo giới tính thai nhi... cần được thực hiện thường xuyên và nghiêm hơn.
Ông Nguyễn Đình Bách - Phó Vụ trưởng Vụ Truyền thông - Giáo dục, Tổng cục DS-KHHGĐ - cho rằng, cần đưa thêm những bài học của các nước tương đồng với Việt Nam, phải thay đổi được chuẩn mực của xã hội suy nghĩ về con trai, con gái. Ông Bách cũng lưu ý rằng, các các biện pháp mang tính khuyến khích về kinh tế đều không mang tính hiệu quả và bền vững, đôi khi còn phản tác dụng, phải tìm nhiều biện pháp đồng bộ.
Theo ông Nguyễn Văn Tân, kiềm chế mức gia tăng tỉ số MCBGTKS là một công việc rất khó khăn, nó liên quan đến sự "thâm căn cố đế" trong suy nghĩ của người dân hàng nghìn năm nay. Để Đề án kiểm soát MCBGTKS thực hiện thành công, cần sự nỗ lực của toàn bộ hệ thống chính trị, của tất cả các cấp, các ngành từ Trung ương, đến địa phương cùng hợp sức.
"Với những giải pháp đồng bộ, hy vọng trước mắt chúng ta kìm được tốc độ gia tăng quá nhanh của tỉ số MCBGTKS. Mục tiêu dự kiến đến 2015, tỉ số này không quá 113/100, đến 2020 không quá 115/100. Sau năm 2020, chúng ta sẽ cố gắng đưa tỉ số này trở lại mức bình thường" - ông Nguyễn Văn Tân cho biết.
Hậu Giang hưởng lợi từ Đề án 1816
Thời gian qua, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hậu Giang đã triển khai cụ thể Đề án 1816 đến tận các khoa, phòng của bệnh viện, mang lại hiệu quả rất cao. BS. Nguyễn Hoàng Phương, Trưởng khoa Ngoại tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hậu giang, cho biết: “Trước đây, các bệnh như bướu giáp đa nhân hai thùy, cắt đốt nội soi tiền liệt tuyến, phẫu thuật nội soi ổ bụng, cắt u trực tràng thấp, phẫu thuật nội soi trong điều trị thoát vị bẹn… ở đây không thể điều trị được. Từ khi thực hiện Đề án 1816, chúng tôi đã được các bác sĩ của Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ, Bệnh viện Ung bướu Cần Thơ đến chuyển giao, hỗ trợ các tiến bộ khoa học kỹ thuật, nhờ vậy các bác sỹ ở đây đã được nâng cao tay nghề. Hiện tại, những bệnh trên, chúng tôi có đủ khả năng điều trị thành công”.
Việt Nam đứng thứ 5 thế giới về mật độ dân số
Với 260 người/km², Việt Nam hiện đang đứng thứ 5 trên thế giới về mật độ dân số. Như vậy, mật độ dân số Việt Nam cao gấp 6-7 lần mật độ chuẩn và gấp đôi so với Trung Quốc, gấp trên 10 lần so với các nước phát triển. Đó là thống kê được Vụ Các vấn đề xã hội- Ban Tuyên giáo Trung ương đưa ra tại Hội nghị tập huấn một số vấn đề cơ bản về Dân số-Sức khỏe sinh sản và giới, vừa diễn ra tại TP HCM.
Hiện xu thế giảm sinh ở Việt Nam tiếp tục được duy trì với tỷ suất sinh toàn quốc là 2,03 con/cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ. Tỷ suất sinh thấp nhất chủ yếu thuộc về các tỉnh miền Nam; trong đó TP HCM có tỷ lệ thấp nhất là 1,45 con; tỷ suất cao nhất thuộc về các tỉnh miền núi phía Bắc và Tây Nguyên.
Phụ nữ Việt Nam
Tàn phế do điều trị khớp không đúng cách
Thống kê sơ bộ của Bệnh viện Bạch Mai cho thấy, tỷ lệ nhiễm khuẩn khớp do tai biến sau tiêm khớp và phần mềm cạnh khớp cách đây 4 năm là 5% thì nay con số này đã tăng lên khoảng 26%. Còn tại Bệnh viện E Trung ương, theo BS Đặng Hồng Hoa, Trưởng khoa Xương khớp của Bệnh viện này, tuy chưa có số liệu thống kê cụ thể nhưng số người bị nheiemx trùng, biến chứng, thậm chí là tàn phế do chữa khớp không đúng cách chiếm tỷ lệ khá lớn…