|
Lima kêu gọi hành động khí hậu đưa thế giới tiến tới hội nghị Paris 2015
Ngày 14/12/2014. Liên hiệp quốc (UN)-Thông cáo báo chí (Press Release ). Lima kêu gọi hành động khí hậu đưa thế giới tiến tới hội nghị Paris 2015 (Lima Call for Climate Action Puts World on Track to Paris 2015).Một thỏa thuận mới 2015 về biến đổi khí hậu sẽ kiểm soát hành động của tất cả các quốc gia, tiến một bước đi quan trọng xa hơn về phía trước tại Lima sau hai tuần đàm phán của hơn 190 quốc gia. Thế giới tiến tới thỏa thuận khí hậu toàn cầu mới với lời kêu gọi hành động về khí hậu tại Lima, các chính phủ đồng ý các quy tắc căn bản đóng góp cho thỏa thuận Hội nghị Paris 2015 và tăng cường thích ứng (boost adaptation), các yếu tố rõ ràng hơn về thỏa thuận mới được tiến triển tại thủ đô Peru. Các quốc gia đã đi đến kết luận qua việc xem xét tỉ mỉ các yếu tố thỏa thuận mới, theo lịch trình sẽ được chấp thuận tại Paris vào cuối năm 2015, trong khi cũng đồng ý những quy tắc căn bản về cách tất cả các quốc gia có thể đệ trình phần trọng trách của mình tới thỏa thuận mới trong quý một của năm sau, những “đóng góp quốc gia được xác định” (Intended Nationally Determined Contributions _INDCs) sẽ hình thành nền tảng cho hành động khí hậu sau năm 2020 khi thỏa thuận mới có hiệu lực. Trong suốt hai tuần Hội nghị các bên lần thứ 20 (Conference of the Parties_COP 20), các quốc gia cũng đã tạo được những tiến bộ vượt bậc trong việc nâng cao được sự thích ứng ở cùng một mức độ trong khi tiến hành cắt giảm và hạn chế khí thải.
 | | Chủ tịch COP 20 - Bộ trởng Môi trường Peru Manuel Vidal tuyên bố đầy tự tin |
Manuel Pulgar-Vidal, Bộ trưởng Bộ môi trường Peru và là Chủ tịch COP cho biết: “Lima đã đạt được khẩn trương mới theo hướng thích ứng nhanh chóng theo dõi và xây dựng khả năng phục hồi trên thế giới đang phát triển, nhất là bằng cách tăng cường các liên kết tài chính và phát triểncác kế hoạch thích ứng quốc gia”. Trong khi đó tại đây ở Lima, các chính phủ đã ra về với một tầm nhìn xa rõ ràng hơn về những gì bản dự thảo thỏa thuận tại Paris như thế nào trong khi chúng ta bước sang năm 2015 và các vòng tiếp theo của cuộc đàm phán tại Geneva. Hội nghị khí hậu Lima đã đạt được một loạt các kết quả quan trọng khác và các quyết định và“cái nhất” (firsts) trong lịch sử quá trình khí hậu quốc tế. · Những cam kết đã được đưa ra bởi cả những nước phát triển và những nước đang phát triển trước và trong COP đã giúp cho sự vốn hóa của Quỹ khí hậu xanh mới (GCF) vượt qua mục tiêu 10 tỷ đô-la ban đầu. · Mức độ minh bạch và xây dựng niềm tin đạt đến tầm cao mới như một số nước công nghiệp chính họ đệ trình để đặt câu hỏi về những mục tiêu phát thải của họ theo một quy trình mới gọi là đánh giá đa phương (multilateral assessment). · Tuyên bố Bộ trưởng Lima về giáo dục và nâng cao nhận thức nhằm kêu gọi các chính phủ đưa biến đổi khí hậu vào trong chương trình giảng dạy trường học và nhận thức khí hậu vào các kế hoạch phát triển quốc gia
 | | Bà Christiana Figueres, Tổng thư ký điều hành Ủy ban khí hậu của UN |
Christiana Figueres, Thư ký điều hành của Chương trình khung về biến đổi khí hậu của Liên Hiệp Quốc (UN Framework on Climate Change_UNFCCC) cho biết các nhà lãnh đạo đến Lima trên một làn sóng thông tin tích cực và sự lạc quan đến từ việc thông báo hành động khí hậu của Liên minh châu Âu (EU), Trung Quốc và Hoa Kỳ để mở rộng quy mô của các cam kết đối với Quỹ khí hậu xanh, họ rời Lima trong một làn sóng mới của những điều tích cực hướng tới Paris với nhiều quyết định then chốt được thống nhất và hành động chương trình nghị sự đưa ra bao gồm cả về cách làm thế nào để có được quy mô và thích ứng tài chính tốt hơn cùng với các hoạt động về rừng và giáo dục. Bà Figueres nói: “Các cuộc đàm phán ở đây đã đạt đến một cấp độ mới của chủ nghĩa hiện thực và sự hiểu biết về những gì cần phải làm bây giờ, trong 12 tháng tiếp theo và vào các năm cùng nhiều thập kỷ tới nếu biến đổi khí hậu là để thực sự giải quyết và dứt khoát”. Bà Figueres cảm ơn ông Ollanta Humala, Tổng thống Peru cùng với các chính phủ và người dân Peru đã chủ trì hội nghị của UN và 11.000 đại biểu từ khắp nơi trên thế giới. Bà Figueres cũng cảm ơn Bộ trưởng Bộ Môi trường Peru, Chủ tịch COP cho lãnh đạo của mình và cho biết: “Sự hợp tác của trên 190 quốc gia trong việc đảm bảo nhiều kết quả tích cực là nhờ vào sự kiên nhẫn và bền bỉ của Chủ Tịch COP-Tổng thống Manuel Pulgar-Vidal và tinh thần của Lima như chúng ta mong muốn Paris-thành phố của ánh sáng và tình yêu cho tương lai chung của chúng ta và môi trường chia sẻ.
 | | Thế giới cần thích ứng với biến đổi khí hậu toàn cầu |
Tiến dần tới thích ứng bao gồm các sáng kiến thích ứng kiến thức Lima (Steps forward on adaptation including the Lima adaptation knowledge initiative) Tiến bộ đạt được tại Lima nâng cấp độ thích nghi như kiềm chế và cắt giảm phát thải khí nhà kính sẽ được thực hiện thông qua công nhận kế hoạch thích ứng quốc gia (National Adaptation Plans_NAPs) đưa ra cách quan trọng của việc cung cấp khả năng phục hồi. NAPs bây giờ sẽ được làm rõ hơn thông qua các trang web của UNFCCC mà sẽ làm cải thiện các cơ hội để nhận được sự hỗ trợ (NAPs will now be made more visible via the UNFCCC website which should improve the opportunity for receiving backing). Đèn xanh đã được bật để thảo luận với Quỹ khí hậu xanh (Green Climate Fund_GCF) về việc làm thế nào các nước có thể được hỗ trợ với NAPs của họ, điều mà nên tăng số lượng các kế hoạch sắp tới về phía trước để hỗ trợ (The green light was given for discussions with the Green Climate Fund (GCF) on how countries can be supported with their NAPs which should increase the number of these plans coming forward for support).
 | | Quỹ khí hậu xanh (GCF) có trụ sở tại Liên Hợp quốc (UN) |
Manuel Pulgar-Vidal, Chủ tịch COP đã phát động một mạng lưới toàn cầu liên quan đến NAP của Peru, Hoa Kỳ, Đức, Phi-líp-pin, Togo, Anh, Jamaica và Nhật Bản (Manuel Pulgar-Vidal, the COP President, launched a NAP Global Network involving Peru, the US, Germany, the Philippines, Togo, the UK, Jamaica, and Japan). Các sáng kiến kiến thức thích ứng Lima-một dự án thí điểm ở dãy Andes thuộc Chương trình làm việc Nairobi đã nhấn mạnh rằng việc thành lập những nhu cầu thích ứng của cộng đồng có thể đạt được thành công. Các nước ủng hộ ý tưởng của sao chép này ở các nước kém phát triển, các quốc đảo nhỏ đang phát triển và châu Phi (The Lima Adaptation Knowledge initiative-a pilot project in the Andes under the Nairobi Work Programme has underlined that establishing the adaptive needs of communities can be successfully captured. Countries supported the idea of replicating this in Least Developed Countries, Small Island Developing States and Africa).
 | | Khai thác công nghiệp tối đa-nguyên nhân của biến đổi khí hậu toàn cầu |
Ủy ban chấp hành của cơ chế tổn thất và thiệt hại toàn cầu Warsaw (The Executive Committee of the Warsaw International Mechanism on Loss and Damage) đã được xác nhận trong hai năm với một đại diện công bằng của các thành viên từ các nước đang phát triển và các nước phát triển. Một chương trình làm việc cũng đã được thành lập dưới ủy ban-nó có một loạt các lĩnh vực hoạt động bao gồm cả việc tăng cường sự hiểu biết về các tổn thất và thiệt hại do biến đổi khí hậu ảnh hưởng tới các nước đang phát triển đặc biệt dễ bị tổn thương và các quẩn thể dân cư bao gồm những người bản địa hay thiểu số. Nó cũng sẽ tìm cách để hiểu rõ hơn làm thế nào biến đổi khí hậu tác động lên sự di cư và di chuyển của con người (It will also seek to better the understanding of how climate change impacts human migration and displacement). Kinh phí tài trợ đối phó với biến đổi khí hậu (Financing the response to climate change) Các chính phủ đạt được tiến bộ trong việc phối hợp phân bổ tài chính biến đổi khí hậu và các nguồn vốn khác hiện có, cam kết xa hơn được thực hiện cho Quỹ khí hậu xanh tại Lima bởi các chính phủ Na-uy, Australia, Bỉ, Peru, Colombia và Áo-những cam kết mang lại tổng số vốn gần 10,2 tỷ đô-la (USD 10.2 billion). Trong một động thái tăng thêm cho những tham vọng thích nghi của các nước đang phát triển, Đức đã thực hiện một cam kết hỗ trợ 55 triệu Euro cho Quỹ thích ứng. Trung Quốc cũng công bố hỗ trợ 10 triệu đô-la cho sự hợp tác Nam-Nam (South-South) và cho biết họ sẽ tăng gấp đôi vào năm sau.
 | | Biến đổi khí hậu-một thách thức không chỉ với quốc gia nào |
Nhiều quốc gia khác chấp nhận sửa đổi Nghị định thư kyoto Doha (More Countries Accept the Kyoto Protocol Doha Amendment) Nauru và Tuvalu đã đệ trình văn kiện chấp thuận của họ đối với sự sửa đổi Doha, đưa con số các bên lên 21 - 144 là con số cần thiết để khiến nó có hiệu lực, UN đang khuyến khích các chính phủ tăng tốc sự chấp thuận của họ về giai đoạn cam kết thứ hai của Nghị định thư Kyoto, hiệp ước cắt giảm lượng khí thải toàn cầu nhằm tạo đà tiếp tục cho hành động khí hậu toàn cầu trong những năm đầu hướng đến năm 2020. Cổng thông tin hành động về khí hậu được phát động là một phần của chương trình hành động khí hậu Lima (New climate action portal launched as part of Lima Climate Action Agenda) Chính phủ Peru phát động một cổng thông tin mới với sự hỗ trợ từ chương trình UNFCCC nhằm tăng cường khả năng dồi dào của hành động về khí hậu giữa các thành phố, khu vực, công ty và các nhà đầu tư bao gồm cả những tổ chức theo sáng kiến hợp tác quốc tế. Cổng thông tin có tên là Nazca Climate Action Portal-được thiết kế để tạo đà thêm vào quá trình đến Paris bằng cách chứng minh sự dồi dào của kế hoạch hành động phi chính phủ.
 | | Các khu rừng nguyên sinh bị phá hủy trơ trọi góp phần không nhỏ làm trái đất nóng lên |
Cung cấp sự minh bạch của hành động ở quốc gia phát triển (Providing transparency of developed country action) Các đánh giá đa phương (multilateral assessment_MA) đã được đưa ra tại Lima đánh dấu một cột mốc lịch sử trong việc thực hiện sự đo lường, báo cáo và xác nhận giảm lượng khí phát thải trong khuôn khổ UNFCCC như một kết quả của quyết định đưa tại tại COP trước đây ở Cancun, Durban và Doha. Trong hai ngày, 17 quốc gia phát triển với các mục tiêu giảm lượng khí thải trong toàn nền kinh tế được đánh giá bởi các chính phủ khác hay các bên tham gia công ước. Các đánh giá đa phương cho thấy đa số các câu chuyện thành công và thực hành tốt nhất trong chính sách và đổi mới công nghệ quốc gia bên cạnh tách lượng khí thải từ tăng trưởng kinh tế ngày càng gia tăng. Rừng và Trung tâm thông tin Lima đối với REDD (Forests and the Lima Information Hub for REDD) Các quốc gia họp tại Lima với sự tiến bộ về việc cung cấp hỗ trợ để tránh nạn phá rừng: Colombia, Guyana, Indonesia, Malaysia và Mexico chính thức gửi thông tin và dữ liệu về tình hình giảm lượng khí thải nhà kính trong lĩnh vực lâm nghiệp của họ đến Ban thư ký của UNFCCC theo đệ trình tương tự của Brazil trước đó trong năm, những dữ liệu cơ bản có khả năng tăng nguồn tài trợ quốc tế đạt được theo các chương trình sáng kiến như giảm khí phát thải từ nạn phá rừng và suy thoái rừng (reduced emissions from deforestation and forest degradation_REDD). Để hỗ trợ điều này, Chủ tịch COP tuyên bố “trung tâm thông tin” (information hub) sẽ được đưa ra trên trang web của UNFCCC, nhấn mạnh những hành động của các quốc gia thực hiện các động REDD với mục đích là để mang lại sự minh bạch hơn về cả các hành động được thực hiện bao gồm các biện pháp bảo vệ cộng đồng và các khoản thanh toán được thực hiện. Cung cấp công nghệ đến các quốc gia đang phát triển (Providing technology to developing countries) Hội nghị tại Lima gửi một tín hiệu quan trọng rằng sự chuyển giao công nghệ về khí hậu với sự hỗ trợ của UN và các cơ quan quốc tế khác đang tăng tốc, Trung tâm và mạng lưới công nghệ về khí hậu (Climate Technology Centre and Network) báo cáo rằng họ nhận được khoảng 30 yêu cầu hỗ trợ trong năm nay và mong rằng con số này sẽ tăng lên hơn 100 vào năm tới. Cơ chế công nghệ (technology mechanism) của UNFCC được tăng cường hơn nữa thông qua việc xem xét sự liên kết với Quỹ khí hậu xanh và cơ chế tài chính (finance mechanism) của UNFCCC. Dự án nghiên cứu đầu tiên được tài trợ theo cơ chế công nghệ được công bố ngay trước hội nghị khí hậu Lima bao gồm theo dõi ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đối với hệ sinh thái tại Chile.
 | | Thế giới đang phải đối mặt với những “cơn thịnh nộ” của thiên nhiên |
Chương trình làm việc tại Lima về giới (Lima Work Programme on Gender) Vai trò của phụ nữ quan trọng đối với việc ứng phó với biến đổi khí hậu, và các nhu cần được đẩy mạnh, hội nghị Lima đồng ý Chương trình Làm việc tại Lima về giới để nâng cao sự cân bằng giới và thúc đẩy tính nhạy cảm về giới trong chính sách khí hậu đang phát triển và thực hiện. Giáo dục và nâng cao nhận thức (Education and Awareness-raising) Tuyên bố của Bộ trưởng Lima về giáo dục và nâng cao nhận thức (Declaration on Education and Awareness) đã được công bố nhằm mục đích phát triển các chiến lược giáo dục kết hợp các vấn đề biến đổi khí hậu trong chương trình giảng dạy, đồng thời cũng nâng cao nhận thức về biến đổi khí hậu trong việc xây dựng và thực hiện chiếc lược phát triển quốc gia về biến đổi khí hậu.
 | | Cả một thành phố ở Philippines hoang tàn sau siêu bão |
Peru và Pháp phát động Chương trình Hành động Lima-Paris (Peru and France launch Lima-Paris Action Agenda) Các chính phủ Peru và Pháp là đồng chủ tịch của hội nghị COP năm tới đưa ra một chương trình nghị sự Hành độngLima-Paris (Lima-Paris Action Agenda) để xúc tác hành động về biến đổi khí hậu, tăng thêm tham vọng trước năm 2020 và hỗ trợ các thỏa thuận năm 2015. Xây dựng dựa trên Hội nghị thượng đỉnh về khí hậu của UN vào tháng 9/2014 (UN Climate Summit in September 2014), chương trình nghị sự được xây dựng nhằm khuyến khích hành động tại quốc gia, thành phố và khu vực tư nhân. Trong số những hoạt động khác, chương trình này sẽ giúp các nhà lãnh đạo toàn cầu, quốc gia, địa phương, các đối tác quan trọng và các hành động của tổ chức phi chính phủ. Điểm nổi bật hơn nữa (Further Highlights)UNFCCC trước diễn đàn hành động 2020 và “hợp lý” (UNFCCC Pre-2020 Action Forum and ‘Fair’) là một phần trong những nỗ lực của các quốc gia tăng cường hành động về khí hậu trước năm 2020, Ban thư ký đã tổ chức một cuộc họp để giới thiệu các chính sách và hành động đang được nhân rộng và có bao nhiêu quốc gia và các tổ chức phi chính phủ tham gia hành động thông qua các chủ đề từ nguồn năng lượng tái tạo đến sử dụng đất bền vững hơn. Ngày UNFCCC NAMA (UNFCCC NAMA Day) Một sự kiện đặc biệt đã diễn ra về các hành động nhằm giảm lượng khí thải với sự giúp đỡ được gọi là “những hành động giảm nhẹ quốc gia phù hợp” (national appropriate mitigation actions_NAMAs), NAMAs là kế hoạch của các nước đang phát triển nhằm giảm phát thải thải và phát triển bền vững có thể được hỗ trợ bởi các nước phát triển, Ban thư ký UNFCCC thành lập một sổ đăng ký để phù hợp các yêu cầu và cung cấp sự hỗ trợ.
 | | Tổng thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon với tham vọng đàm phán tại Paris COP-21 năm 2015 |
Hành động khí hậu trên toàn cầu được tổ chức bởi UN (Climate action on the ground celebrated by the UN) Ban thư ký của UNFCCC cho Sáng kiến thay đổi (Momentum for Change) trao giải thưởng cho đại diện có những ví dụ hay nhất về giải pháp khí hậu trên thế giới giúp tăng cường hành động về khí hậu, những người chiến thắng của năm nay hay “những ngọn hải đăng thắp sáng” (Lighthouse Activities) có phạm vi từ một sáng kiến ở khu vực châu Mỹ Latin đã mở ra các sáng kiến hành động khí hậu trên khắp khu vực để một công ty một tỷ đô la đang dẫn đầu một sự bùng nổ năng lượng mặt trời ở Thái Lan. Các động lực về sáng kiến biến đổi năm nay lần đầu tiên bao gồm các hạng mục của công nghệ thông tin và truyền thông.
|
TRANG CHỦ
