|
Q & A: Chương trình Phát triển Liên hợp quốc về Ebola
Ngày 10/10/2014. ACCRA - Chương trình Phát triển Liên hợp quốc về Ebola - Q & A (Ebola UN Development Program - Q&A). Quân đội Anh, Pháp và Mỹ đã được triển khai trên mặt đất ở Tây Phi để xây dựng cơ sở hạ tầng nhằm chiến đấu chống lại vụ dịch Eboal gây chết người trong khu vực. Vì vậy có một số cơ quan của Liên hợp quốc (U.N) dẫn đầu bởi Phái bộ của U.N đươc chấp thuận bởi Hội đồng bảo an (Security Council) về đáp ứng khẩn cấp với Ebola (UN Mission for Emergency Ebola Response) nhưng điều đó có đủ để ngăn chặn vụ dịch đã giết chết hơn 4.000 người trong khu vực? Aboulaye Mar Dieye, người đứng đầu hoạt động của Chương trình Phát triển Liên hiệp quốc tại châu Phi nói vớiphóng viên Chris Stein của Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA) về những nhu cầu của nhiều việc phải làm, khi nào dịch bệnh có thể là kết thúc và lý do tại sao dịch Ebola này cũng giống như chống lại một cuộc chiến (fighting a war). Stein: Tôi muốn bắt đầu bằng cách hỏi những tuần và những tháng gần đây một phản ứng quốc tế tăng lên với dịch bệnh Ebola ở Tây Phi, việc triển khai quân đội Mỹ, Anh và Pháp giúp điều phối hậu cần cũng là sự ra mắt của phái bộ UN. Có phải những đáp ứng đó là đủ? Mar: Chúng tôi đã nhận ra rằng căn bệnh này đang di chuyển theo cấp số nhân (moving exponentially), trong khi chúng ta lại đang chạy trên đường tuyến tính (linear track), chúng ta không bắt kịp và bị nó đánh bại, nếu chúng ta không đối phó với nó như Hội đồng Bảo an ghi nhận trích dẫn chương 7 của điều lệ thì đây là một mối đe dọa quốc tế và chúng ta phải đối phó với nó mang tầm quốc tế, đó là lý do tại sao chúng tôi đang đặt khả năng tối đa trên mặt đất từ cộng đồng quốc tế dưới sự lãnh đạo của UNMEER, sứ mệnh của UN cho ứng phó khẩn cấp để đối phó với cuộc khủng hoảng Ebola. Đó cũng là lý do, là tính cấp bách của thời điểm và là sự cần thiết phải đưa tất cả các lực lượng của chúng ta trên mặt đất để đánh bại căn bệnh này và nó có thể bị đánh bại. Stein: Có đủ lực lượng trên mặt đất ngay bây giờ để đánh bại virus? Mar: Đây là một bước tiến về phía trước (step forward) và bạn đã nghe gần đây Chủ tịch Ngân hàng thế giới (WB) cho rằng chúng ta cần nhiều hơn và ngài Tổng thư ký UN hôm qua cũng nói chúng ta cần nhiều hơn để đối phó với dịch bệnh nguy hiểm chết người này và đó được xem như những lời kêu gọi hành động. Tất cả chúng ta cần phải có nhiều tiền để đánh bại vi rút này, nó không bao giờ đủ vì là sự kiện chưa từng có. Chúng tôi không nắm vững các nguyên tắc cơ bản của cuộc khủng hoảng này, chúng tôi chỉ đáp ứng tính khốc liệt của cuộc khủng hoảng nhưng chúng ta vẫn chưa nhìn thấy ánh sáng cuối đường hầm (yet the end of the tunnel), đó là lý do tại sao chiến lược duy nhất chúng ta cần có thời gian, cố gắng để bắt kịp và đánh bại nó.  | Nhân viên y tế trong đồ bảo hộ mang cơ thể của một người phụ nữ bị nghi ngờ là đã chết vì virus Ebola,
từ một ngôi nhà ở New Kru Town ở ngoại thành của Monrovia, Liberia, ngày 8/10/2014 |
Stein: Đã có một số mối quan tâm gần đây là vi rút và những sự thay đổi của nó gây ra trong các cộng đồng này có thể sẽ gây bất ổn ở một số các quốc gia này, làm thế nào bạn có thể nhìn thấy khả năng đó? Mar: Đây là 3 quốc gia vẫn còn mong manh nhưng họ đang làm rất tốt, sau khi thoát ra khỏi cuộc khủng hoảng xã hội, khủng hoảng chính trị xung đột họ đang có kết quả kinh tế ấn tượng. Một đất nước như Guinea đã đạt 4,9% tốc độ tăng trưởng GDP, một quốc gia như Liberia tốc độ tăng trưởng khoảng 5%, một đất nước như Sierra Leone thậm chí có 11% tốc độ tăng trưởng. Đây là lần đầu tiên chúng ta đang thấy sự sụt giảm GDP theo giai điệu của 3, 4, 5 điểm là rất lớn. Bạn không nhìn thấy những loại sụt giảm thường xuyên mà chỉ nhìn thấy chúng trong các tình huống xung đột và có thể coi đây là một tình huống xung đột. Stein: Có một số cơ quan khác nhau bao gồm cả UN và các tổ chức khác đang hoạt động về bệnh dịch này, bạn có biết giữa các lực lượng quân sự nước ngoài cũng như đáp ứng nhân đạo và UN, có ai đó đang điều phối tất cả các lực lượng này?. Mar: Thực tế chúng ta đã tạo ra UNMEER, sứ mệnh của UN về ứng phó khẩn cấp với Ebola là cần phải phối hợp. Chúng tôi đã có nhiều người hoạt động, những người hoạt động đầy thiện chí đầu tư trên mặt đất, tuy nhiên chúng tôi chưa có điều này ngay khi khởi đầu của cuộc khủng hoảng và không có sự phối hợp trên quy mô lớn hơn. Một trong những mục đích của UNMEER là phải có lãnh đạo trên mặt đất được chấp nhận vì tất cả mọi người, theo đó sự phối hợp của chúng tôi không chỉ là của UN mà còn phục vụ như một nền tảng để phối hợp với tất cả mọi người. Stein: Tôi hiểu rằng các nước trong tiểu vùng đang tiến hành các bước để chuẩn bị cho trường hợp nếu một ca Ebola đến trong biên giới của họ, làm thế nào với điều không thể tránh khỏi là vi rút sẽ lan tràn ra ngoài ba nước bị ảnh hưởng nặng nề ngay bây giờ. Mar: Bệnh này có thể di chuyển một cách dễ dàng (This disease can travel easily) vì chúng tôi đang trong tiểu vùng với biên giới lỏng lẻo và tính di biến động rất lớn của cộng đồng ECOWAS này, cộng đồng kinh tế Tây Phi đã nhất trí về sự di chuyển tự do (free movement) của người dân và được cho là yếu tố thuận lợi lan tràn căn bệnh này. Hãy nhớ rằng dịch bệnh này bắt đầu vào khoảng tháng 12/2013 tại một ngôi làng rất nhỏ xung quanh Guéckédou nhưng cũng giống như ngọn lửa bùng phát mau chóng tách ra khỏi Sierra Leone và Liberia đơn giản vì mọi người có thể di chuyển tự do và hầu như không có biên giới trong tiểu khu vực, đó là lý do tại sao chúng ta phải sẵn sàng. Stein: Chúng ta có thể nói vào thời điểm này khi nào thì dịch Ebola này có thể kết thúc? Mar: Theo dự báo của Trung tâm kiểm soát và phòng chống dịch bệnh Hoa kỳ (USCDC) thì điều đó là khó khăn nhưng theo kế hoạch chúng ta phải đối phó với dịch bệnh này trong vòng hai, ba tháng tới vì nếu không từ con số hơn 8.000 thời điểm này có thể gây nhiễm cho 500.000 người vào tháng 1/2015 và đó có thể là một điểm kích hoạt để tạo ra thảm họa. Đó là lý do tại sao tôi nói là kịch bản mà chúng ta không thể dự tính, bổn phận của tất cả cộng đồng quốc tế cần ngăn chặn dịch bệnh này, nó có thể bị chặn đứng nếu như chúng ta đẩy mạnh các biện pháp.
|
TRANG CHỦ
