10 sự thật về bệnh tiểu đường
Tổ chức Y tế thế giới (WHO)-10 sự thật về bệnh tiểu đường (10 facts about diabetes). Vào tháng 4/2016, WHO công bố báo cáo toàn cầu về bệnh tiểu đường, trong đó kêu gọi hành động để giảm thiểu sự phơi nhiễm với các yếu tố nguy cơ đối với bệnh tiểu đường typ 2 và cải thiện việc tiếp cận và chất lượng chăm sóc cho mọi người với tất cả các thể của bệnh tiểu đường. Số người bị bệnh tiểu đường tăng gần gấp 4 lần kể từ năm 1980, tỷ lệ hiện mắc (prevalence) đang gia tăng trên toàn thế giới, đặc biệt là ở các nước thu nhập thấp và trung bình, có nhiều nguyên nhân rất phức tạp nhưng một phần là do sự gia tăng về số lượng người thừa cân bao gồm cả bệnh béo phì và thiếu hoạt động thể lực. Tất cả các thể của bệnh tiểu đường có thể dẫn đến các biến chứng ở nhiều bộ phận của cơ thể và làm tăng nguy cơ tử vong sớm, trong năm 2012 bệnh tiểu đường là nguyên nhân trực tiếp gây ra 1,5 triệu ca tử vong trên toàn cầu. Một tỷ lệ lớn bệnh tiểu đường và các biến chứng của nó có thể được ngăn ngừa bằng một chế độ ăn uống lành mạnh, hoạt động thể lực thường xuyên, duy trì một trọng lượng cơ thể bình thường và tránh sử dụng thuốc lá.
WHO/ E. Martino
Sự thật 1 (Fact 1).khoảng 422 triệu người trên thế giới mắc bệnh tiểu đường (about 422 million people worldwide have diabetes). Sự phổ biến của bệnh tiểu đường đã tăng lên đều đặn trong 3 thập kỷ qua, phản ánh sự gia tăng tỉ lệ người béo phì và người thừa cân,nhất là tỷ lệ bệnh tiểu đường ngày càng gia tăng nhanh nhất ở các nước có mức thu nhập thấp và trung bình.
WHO/A. Loke
Sự thật 2(Fact 2).Bệnh tiểu đường là 1 trong những nguyên nhân gây ra tử vong hàng đầu trên thế giới (Diabetes is 1 of the leading causes of death in the world). Trong năm 2012, bệnh tiểu đường là nguyên nhân trực tiếp gây ra 1,5 triệu người tử vong.Thêm 2,2 triệu ca tử vong gây ra trong cùng năm đó do lượng đường trong máu cao hơn mức đường huyết tối ưu, thông qua đó làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch và các bệnh lý khác,ngay cả khi nồng độ đường máu không đủ cao để đảm bảo một sự chẩn đoán về các tổn thương do bệnh tiểu đường có thể xảy ra với cơ thể, nguy cơ bệnh tim mạch gia tăng khi nồng độ đường trong máu tăng lên.
WHO/ T. Habjouqa
Sự thật 3 (Fact 3).Có 2 thể chủ yếu của bệnh tiểu đường (There are 2 major forms of diabetes). Bệnh tiểu đường typ 1 được đặc trưng bởi sự thiếu sản xuất insulin vàbệnh tiểu đường typ 2 là do việc sử dụng insulin không hiệu quả của cơ thể, trong khi bệnh tiểu đường typ 2 là có khả năng ngăn ngừa được thì nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ đối với bệnh tiểu đường typ 1 vẫn còn chưa biết, và các chiến lược phòng ngừa chưa mang lại thành công.
WHO/A. Eseibo
Sự thật 4 (Fact 4).Một loại thứ ba của bệnh tiểu đường là bệnh tiểu đường thai nghén (A third type of diabetes is gestational diabetes). Tiểu đường thai nghén được đặc trưng bởi tăng đường huyết, hoặc tăng đường máu tăng với các giá trị trên mức bình thường nhưng thấp hơn so với các giá trị để chẩn đoán bị bệnh tiểu đường trong khi mang thai, phụ nữ bị tiểu đường thai nghén có nguy cơ gia tăng các biến chứng khi mang thai và khi sinh nở, họ và con cái của họ cũng có nguy cơ cao bị bệnh tiểu đường typ 2 trong tương lai.
WHO/A. Loke
Sự thật 5(Fact 5).Bệnh tiểu đường typ 2 là phổ biến hơn nhiều so với bệnh tiểu đường typ 1 (Type 2 diabetes is much more common than type 1 diabetes). Bệnh tiểu đường typ 2 chiếm phần lớn các trường hợp mắc bệnh tiểu đường trên toàn thế giới, chu vi vòng eo cao hơn và chỉ số khối cơ thể cao hơn (BMI) có liên quan với tăng nguy cơ bệnh tiểu đường typ 2 mặc dù mối quan hệ có thể khác nhau trong các quần thể khác nhau, các báo cáo về bệnh tiểu đường type 2 ở trẻ em-trước đây là hiếm nay đã tăng lên trên toàn thế giới.
WHO/ E.Martino
Sự thật 6 (Fact 6). Những người bị bệnh tiểu đường có thể sống lâu và khỏe mạnh khi bệnh tiểu đường của họ được phát hiện và quản lý tốt (People with diabetes can live long and healthy lives when their diabetes is detected and well-managed). Một loạt các biện pháp can thiệp chi phí-hiệu quả có thể giúp người được chẩn đoán bị bệnh tiểu đường kiểm soát tình trạng của họ bao gồm kiểm soát đường máu thông qua một sự kết hợp của chế độ ăn uống, hoạt động thể lực và nếu cần thiết, thuốc men; kiểm soát huyết áp và lipid để giảm nguy cơ tim mạch và các biến chứng khác; sàng lọc thường xuyên các tổn thương về mắt, thận và bàn chân, tạo điều kiện cho việc điều trị sớm.
WHO/A.Eseibo
Sự thật 7 (Fact 7).Chẩn đoán và can thiệp sớm là điểm khởi đầu cho cuộc sống tốt đẹp hơn với bệnh tiểu đường (Early diagnosis and intervention is the starting point for living well with diabetes). Một người sống lâu hơn với bệnh tiểu đường mà không được chẩn đoán và điều trị thì hậu quả sức khỏe của họ có khả năng tồi tệ hơn. Các công nghệ cơ bản như đo đường huyết nên có sẵn tại các nơi chăm sóc sức khỏe ban đầu.
WHO/Q. Mattingly
Sự thật 8 (Fact 8).Đa số các trường hợp tử vong do bệnh tiểu đường xảy ra ở các quốc gia có mức thu nhập thấp và trung bình (The majority of diabetes deaths occur in low- and middle-income countries). Nhìn chung, các nhà thực hành chăm sóc sức khỏe ban đầu tại các nước có thu nhập thấp không được tiếp cận với những công nghệ cơ bản cần thiết để giúp những người bị bệnh tiểu đường xử lý đúng bệnh tật của mình, tiếp cận với các thuốc thiết yếu (bao gồm cả insulin cứu mạng sống) và các công nghệ bị hạn chế ở các nước có mức thu nhập thấp và thu nhập trung bình.
WHO/A. Eseibo
Sự thật 9 (Fact 9).Bệnh tiểu đường là một nguyên nhân quan trọng gây ra mù lòa, cắt cụt chi và suy thận (Diabetes is an important cause of blindness, amputation and kidney failure). Bệnh tiểu đường tất cả các loại có thể dẫn đến các biến chứng ở nhiều bộ phận của cơ thể và tổng thể làm tăng nguy cơ chết sớm. Các biến chứng có thể bao gồm nhồi máu cơ tim, đột quỵ, suy thận, cắt cụt chi (vì bị nhiễm trùng, lở loét chân không lành), suy giảm thị lực và tổn thương thần kinh.
WHO/ P. Brown
Sự thật 10 (Fact 10).Bệnh tiểu đường typ 2 có thể được phòng ngừa (Type 2 diabetes can be prevented). 30 phút hoạt động thể lực với cường độ vừa phải vào hầu hết các ngày và một chế độ ăn uống lành mạnh có thể giảm thiểu đáng kể nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường typ 2.
|