|
10 sự kiện về bệnh dại trên thế giới
Cập nhật tháng 9/2015. Tổ chức Y tế thế giới (WHO)-10 sự kiện về bệnh dại (10 facts about rabies). WHO cho biết bệnh dại là một bệnh hoàn toàn có thể phòng ngừa nhưng mỗi năm vẫnxảy ra hàng ngàn ca tử vong do căn bệnh nguy hiểm này bất chấp sự tồn tại của các công cụ có thể ngăn ngừa và xử lý bệnh. 10 sự kiện này được cập nhật nhân Ngày thế giới phòng chống bệnh dại (WRD) năm 2015 do Khoa kiểm soát các bệnh nhiệt đới bị lãng quên (NTDs) của WHO cung cấp.
WHO/ D. Brussaard
Bệnh dại chủ yếu lây truyền sang người qua vết cắn của một con chó bị nhiễm virus, hầu hết các ca bệnh dại ở người xảy ra tại các khu vực nông thôn, nơi mà công tác điều trị hiệu quảnhư các loại vaccine và globulin miễn dịch là không có sẵn hoặc không có thể tiếp cận. Mặc dù nhiều nước đang đẩy mạnh các nỗ lực để cải thiện đáp ứng của họ thì các biện pháp bổ sung được đòi hỏi nhằm loại bỏ hoàn toàn căn bệnh này. 1. Bệnh dại hầu như gây tử vong một khi các triệu chứng xuất hiện (Rabies is almost always fatal once symptoms appear)Bệnh này ảnh hưởng đến vật nuôi và hoang dã và lây lan sang người thông qua tiếp xúc gần gũi với các vật liệu gây nhiễm, thường là nước bọt, qua vết cắn hoặc vết trầy xước. Triệu chứng ban đầu là sốt, thường gây đau hay một cảm giác ngứa ran bất thường xung quanh vết thương. Làm sạch kỹ lưỡng và tiêm chủng trong vòng một vài giờ sau khi tiếp xúc với động vật bị nghi ngờ mắc bệnh dại có thể ngăn ngừa sự khởi phát của bệnh. 
2. Bệnh dại có mặt trên tất cả các châu lục, trừ Nam Cực(Rabies is present on all continents except the Antarctica)Hàng ngàn người chết vì bệnh dại mỗi năm với 95% trường hợp tử vong xảy ra ở châu Phi và châu Á, bệnh dại là một bệnh bị lãng quên của người nghèo và các quần thể dễ bị tổn thương mà cái chết hiếm khi được báo cáochủ yếu xảy ra ở vùng sâu vùng xa, nơi mà các biện pháp phòng ngừa lây truyền từ động vật sang người không được thực hiện. 
3. Ngoài chó, dơi và các động vật khác cũng có thể truyền bệnh dại(Besides dogs, bats and other animals can also transmit rabies)Mặc dù chó là nguồn gốc của đại đa số các trường hợp tử vong do bệnh dại ở người, đặc biệt là châu Phi và châu Á thì dơi là nguyên nhân chính gây nhiễm ở châu Mỹ. Các trường hợp dại ở dơi gần đây cũng xuất hiện tại Australia và Tây Âu. Trường hợp tử vong ở người sau khi tiếp xúc với cáo, gấu trúc, chồn hôi, chó rừng, cầy mangut và các loài động vật ăn thịt khác là rất hiếm. 
4. 40% số người bị chó dại cắn nằm ở độ tuổi dưới 15(40% of people bitten by rabid dogs are under the age of 15)Mặc dù tất cả các nhóm tuổi đều dễ bị thì trẻ emdo tính chất vui chơi của chúng thường tiếp cận chó mà không sợ bị tấn công hoặc nhận thức về căn bệnh này,nhiều nghiên cứu cho thấy trẻ em có xu hướng che giấu vết cắn với cha mẹ vì sợ bị mắng nên thường quá muộn để cứu mạng sống của trẻ vào thời điểm các triệu chứng xuất hiện. 
5. Điều trị kịp thời sau khi bị chó cắnlà điều cần thiết cho sự sống còn(Prompt treatment after a dog bite is essential for survival)Vết thương phải được rửa sạch ngay lập tức và kỹ bằng xà phòng và nước theo sau là điều trị dự phòng sau phơi nhiễm bao gồm một liệu trình vaccine và trong một số trường hợp là globulin miễn dịch.Mỗi năm, hơn 15 triệu người nhận được chủng ngừa sau phơi nhiễm với bệnh dạingăn cản bệnh lan rộng và ước tính sẽ ngăn chặn được hàng trăm ngàn trường hợp tử vong vì bệnh dại trên toàn thế giới. 
6. Tiêm phòng đại trà cho chó phá vỡ đường lây truyền(Mass dog vaccination breaks the transmission pathway)Bệnh dại là một bệnh có thể phòng ngừa bằng vaccine,chủng ngừa ít nhất 70% số chó bao gồm chó bị lạc, ngăn ngừa bệnh dại lây truyền sang người và phá vỡ đường lây truyền. Một chương trình loại trừ bệnh dại ở Bangladesh, trong đó có việc tiêm chủng chó đại trà dẫn đến sự sụt giảm 50% trong trường hợp tử vong vì căn bệnh này từ năm 2010 đến năm 2013. Tanzania, Philippines và Kwazulu Natal cũng đã chứng minh rằng việc kiểm soát bệnh dại mang tính khả thi thông qua việc chủng ngừa chó đại trà. 
7. Tiêm phòng chó là chi phí-hiệu quả hơn so với điều trị dự phòng sau phơi nhiễm ở người(Dog vaccination is more cost-effective than human post-exposure prophylaxis)Ngăn ngừa bệnh dại ở người thông qua việc quản lý đàn chó là một phương pháp tiếp cận thực tế cho nhiều vùng rộng lớn của châu Phi và châu Á, đầu tư này cũng là chi phí-hiệu quả hơn vì nó tránh điều trị dự phòng sau phơi nhiễm mà thường là đắt hơn nhiều,đối với nhiều bệnh nhân bị cắn bởi một con vật bị bệnh dại thì việc điều trị sau phơi nhiễm có thể tốn gấp nhiều lần so vói thu nhập trung bình hàng ngày của bệnh nhân. 
8. Đăng ký và giám sát các vật nuôi tại hộ gia đình bảo vệ chống lại bệnh dại(Registering and monitoring household pets protects against rabies)Tiêm phòng cho chó miễn phí, đăng ký cung cấp chủ sở hữu với một sự khích lệ đáng giá đặc biệt chú ý đến vật nuôi của họ. Trong khi đăng ký chó, con vật thường được cung cấp với một số xác định giấy phép và vào số đăng ký để được chích ngừa phòng bệnh dại cung cấp sự bảo vệ khỏi mắc bệnh và làm giảm nguy cơ lây truyền sang người. 
9. Giáo dục là chìa khóa để ngăn ngừa các vết cắn từcác động vật bị bệnh dại(Education is the key to preventing bites from rabid animals)Dạy con thế nào để tránh bị động vật cắn là một thành tố thiết yếu trong phòng chống bệnh dại, WHO như một phần các nỗ lực của mình làm việc với các đối tác khác nhau nhằm giáo dục toàn bộ cộng đồng nâng cao nhận thức về căn bệnh này và hỗ trợ quyền sở hữu chó có trách nhiệm. 
10. Phối hợp liên ngành là rất quan trọng trong việc phòng chống bệnh dại(Inter-sectoral collaboration is crucial to controlling rabies)WHO hợp tác với các đối tác chiến lược trong nông nghiệp và thú y để hỗ trợ việc tiếp cận tới các loại vaccine có giá cả phải chăng, an toàn và hiệu quả, vì nhiều khu vực lưu hành bệnh thiếu cơ sở hạ tầng cần thiết để chẩn đoán và điều trị các ca bệnh ở người do đó WHO phát triển hướng dẫn kỹ thuật và hỗ trợ các chính phủ để nâng cao năng lực phòng xét nghiệm của họ và tăng cường giám sát dịch bệnh. 
|
TRANG CHỦ
