|
Mỹ và các nhà khoa học thế giới tiên phong trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu
Ngày 3/8/2015. Theo Uỷ ban Liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC) và các hãng tin quốc tế cuộc chiến chống biến đổi khí hậu ngày càng nảy sinh "mâu thuẫn" gay gắt ngay trongchính giới Mỹ cũng như các nước G7 do quy định cắt giảm khí thải ‘đụng chạm” đên ngành công nghiệp của các quốc gia này khi phát thải đến 40% khí CO2 cùng hàng trăm nhà máy nhiệt điện dùng than cung cấp tới 37% lượng điện của Mỹ, trên cả khí tự nhiên và năng lượng hạt nhân. 
Tổng thống Barack Obama luôn tiên phong trong chống biến đổi khí hậu
"Kế hoạch Năng lượng sạch” (Clean Power Plan) của Hoa KỳTheo bản “Kế hoạch Năng lượng sạch” của Mỹ chuẩn bị công bố với mục tiêu cắt giảm 1/3 lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính của các công ty năng lượng Mỹ trong vòng 15 năm tới. Trong bài phát biểu của mình, Tổng thống Obama nêu rõ biến đổi khí hậu đang đe dọa nền kinh tế, sức khỏe, sự thịnh vượng và an ninh của nước Mỹ và nhấn mạnh thời gian rất cấp bách vì biến đổi khí hậu không còn là vấn đề của thế hệ tương lai. Ông Obama cho rằng các nhà máy điện là nguồn chính phát thải khí carbon, tác nhân chính gây ra biến đổi khí hậu nhưng cho đến nay chưa có các quy định ở cấp liên bang về giới hạn lượng khí thải ra môi trường và khẳng định bản kế hoạch mới là "bước tiến lớn nhất và quan trọng nhất từ trước đến nay của Mỹ" (the biggest, most important step we have ever taken) trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. Tổng thống Mỹ cũng cho biết kế hoạch mới sẽ làm giảm giá hóa đơn điện của người dân Mỹ trong tương lai, tạo ra việc làm trong ngành năng lượng tái tạo và đảm bảo các dịch vụ năng lượng tin cậy hơn, đồng thời ông kêu gọi các quốc gia trên thế giới hành động ngay để bảo vệ hành tinh trước thềm hội nghị thượng đỉnh về chống biến đổi khí hậu sẽ diễn ra tháng 12 tới tại Paris, Pháp. "Kế hoạch Năng lượng sạch” của Mỹ bao gồm các điều luật và quy định về vấn đề gây ô nhiễm của các nhà máy điện, lần đầu tiên đặt ra các giới hạn về lượng khí thải carbon của các nhà máy này, mỗi bang của Mỹ sẽ được ấn định mục tiêu cắt giảm khí thải và phải nộp đề xuất trình bày cách thức đạt được mục tiêu đề ra lên Cơ quan Bảo vệ môi trường Mỹ. Theo đó, đến năm 2030, các nhà máy phải giảm 32% lượng khí thải CO2 so với mức năm 2005. Các biện pháp đề ra trong kế hoạch sẽ tập trung vào điện gió, điện mặt trời và các nguồn năng lượng có thể tái tạo khác. 
Năng lượng tích hợp từ mặt trời sẽ thay thế năng lượng sản xuất từ nhiệt điện
Tuy nhiên, những nhân vật phản đối đến từ ngành năng lượng Mỹ đã tuyên bố sẽ chống lại kế hoạch này vì cho rằng Tổng thống Obama đã phát động một "cuộc chiến than đá" (a war on coal), trong khi các nhà máy nhiệt điện chạy bằng than đá hiện đáp ứng hơn 1/3 nguồn cung điện năng của Mỹ. Một số thống đốc bang cho biết họ sẽ phớt lờ kế hoạch của chính quyền trung ương, ứng viên tổng thống của đảng Dân chủ-cựu Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton tuyên bố sẽ bảo vệ kế hoạch trên nếu được bầu là người kế nhiệm ông Obama. Một ứng viên tổng thống của đảng Cộng hòa, ông Marco Rubio gọi bản kế hoạch là "thảm họa" (catastrophic) còn cựu Thống đốc bang Florida Jeb Bush khẳng định văn kiện này thể hiện sự "vô trách nhiệm và phản ứng thái quá" (irresponsible and over-reaching). Theo phân tích của giới truyền thông thì nguồn năng lượng có thể tái tạo trong kế hoạch sắp sửa được công bố đánh dấu sự thay đổi đáng kể so với phiên bản kế hoạch trước đây chỉ thúc đẩy quá trình chuyển đổi các nhà máy nhiệt điện chạy bằng than đá sang chạy bằng khí đốt tự nhiên nhằm giảm thiểu phát thải khí cacbon. Trong khi bản kế hoạch này sẽ vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của ngành công nghiệp than do những quy định cắt giảm đều mang tính nhạy cảm chính trị khi than vẫn là ngành công nghiệp chính của Mỹ. 
Tuy nhiên việc sử dụng điện hạt nhân thay thế nguồn năng lượng hóa thạch ở Mỹ và các nước công nghiệp (G7) không hề dễ dàng
Lượng khí thải nhiên liệu hóa thạch có thể hạn chế xác định niên đại bằng cacbonNgày 21/07/2015. BBC News. Lượng khí thải từ nhiên liệu hóa thạch có thể hạn chế phương pháp xác định niên đại bằng cacbon (Emissions from fossil fuels may limit carbon dating). Lượng khí thải gia tăng từ việc đốt cháy nhiên liệu hóa thạch đang đe dọa tính hiệu quả của phương pháp carbon phóng xạ, theo nghiên cứu mới, phương pháp xác định niên đại được sử dụng đối với các thập kỷ để xác định chính xác niên đại của các cổ vật nhưng sử dụng các nhiên liệu hóa thạch bơm một loại carbon vào khí quyển làm xáo trộn kỹ thuật xác định niên đại. Các nhà khoa học cho biết rằng đến năm 2050, các quần áo mới có thể có cùng thời kỳ carbon phóng xạ như là các cổ vật của 1.000 năm trước. 
Phương pháp carbon phóng xạ được sử dụng để xác định tuổi chính xác của Tấm vải liệm Turin (Shroud of Turin)
Được phát triển vào cuối những năm 1940, phương pháp đo carbon-14, một hình thức phóng xạ của phần tử này được sản sinh trong không khí và sau đó được hấp thu bởi cây cối thông qua sự quang hợp. Các động vật ăn thực vật sẽ đưa carbon-14 vào bụng. Các nhà khoa học có thể tìm ra thời đại của hầu hết mọi vật hữu cơ bằng cách so sánh mức độ carbon-14 đối với carbon không phóng xạ trong mẫu vật. Phương pháp được sử dụng để xác định chính xác niên đại của các cổ vật và để phát hiện gian lận trong nghệ thuật, có lẽ trường hợp nổi tiếng nhất nơi mà phương pháp carbon phóng xạ được sử dụng trong việc điều tra Tấm vải liệm Turin-vật liệu mà các nhà khoa học trong năm 1988 quyết định có nguồn gốc vào thế kỷ thứ 13, hơn 1.200 năm sau khi chúa Giê-xu qua đời được cho là hình ảnh biểu tượng của Người. Bad dates(Thời đại đen tối) Tuy nhiên, việc sử dụng carbon dựa trên nhiên liệu hóa thạch như than đá và dầu từ khi cuộc cách mạng công nghiệp tăng số lượng carbon không phóng xạ trong không khí vì lượng khí thải tăng lên, cho nên hiệu ứng pha loãng lên carbon-14 và độ chính xác của phương pháp xác định niên đại bị mất đi. “Khi carbon-14 phân rã theo thời gian các phần nhỏ đó sẽ giảm vì vậy đó là cách chúng ta sử dụng nó để xác định niên đại”, TS. Heather Graven, tác giả của bài báo cáo nói trên BBC: “Nhưng chúng ta cũng có thể thay đổi tỷ lệ của carbon phóng xạ đối với tổng carbon, nếu chúng ta bổ sung thêm carbon không phóng xạ và đó là những gì đang xảy ra với nhiên liệu hóa thạch, chúng ta nhận được hiệu ứng pha loãng”. Nghiên cứu xem xét các đường phát thải khí carbon có khả năng trong thế kỷ tới và đề nghị rằng sự gia tăng carbon không phóng xạ đến năm 2020 có thể bắt đầu tác động đến kỹ thuật xác định niên đại, TS. Graven cho biết: “Nếu chúng ta làm bất kỳ phép đo hiện nay về các sản phẩm mới, chúng sẽ kết thúc có phần nhỏ của carbon phóng xạ giống nhau đối với tổng carbon vì mọi thứ bị mất theo thời gian do sự phân rã, vì vậy nếu chúng ta chỉ đo lường các mảnh nhỏ chúng sẽ trong có vẻ giống như chúng có cùng niên đại đối với phương pháp carbon phóng xạ”. Tại mức độ gia tăng khí thải hiện nay, theo nghiên cứu, một mảnh quần áo mới vào năm 2050 sẽ có cùng niên đại như là chiếc áo choàng của Vua William cách đây hơn 1.000 năm, TS. Graven nói rằng: “Thật vậy nó phụ thuộc vào lượng khí tải tăng hay giảm như thế nào so với thế kỷ tiếp theo, trong các điều kiện của hiệu ứng pha loãng này mạnh như thế nào. Nếu chúng ta giảm lượng khí thải nhanh chóng chúng ta có thể giữ lại niên đại carbon 100 năm trong bầu khí quyễn nếu chúng tăng khí thải chúng ta có thể có niên đại của 1.000 năm đến năm 2050 và khoảng 2.000 năm đến năm 2100”. Nghiên cứu được xuất bản trên Tạp chí Proceedings of the National Academy of Sciences. Băng ở Bắc Cực ‘tăng lên một phần ba” sau một mùa hè mát mẻ trong năm 2013Ngày 21/07/2015. BBC News. Băng ở Bắc Cực ‘tăng lên một phần ba” sau một mùa hè mát mẻ trong năm 2013 (Arctic ice 'grew by a third' after cool summer in 2013). Thể tích khối băng biển Bắc Cực đã tăng khoảng một phần ba sau một mùa hè mát mẻ bất thường trong năm 2013. Các nhà khoa học cho biết sự gia tăng tiếp tục trong năm 2014 và hơn nữa bù đắp số đã mất đi ghi nhận được trong 3 năm trước đó. Các nhà khoa học về lĩnh vực này tin rằng những sự thay đổi trong nhiệt độ mùa hè có những tác động lớn hơn lên khối băng hơn chúng ta nghĩ nhưng họ cho rằng 2013 là một năm hiếm thấy và biến đổi khí hậu sẽ tiếp tục làm co lại khối băng trong các thập kỷ tiếp theo.
Độ dày trung bình của băng biển Bắc Cực trong mùa xuân được đo bởi vệ tinh Cryosat giữa năm 2010 và 2015.
Tăng thể tích (Turn up the volume)Vùng Bắc Cực đã sưởi ấm nhiều hơn phần lớn các khu vực khác của hành tinh trong hơn 30 năm qua, quan sát của vệ tinh đã ghi nhận sự sụt giảm khoảng 40% kích thước băng biển bao phủ ở Bắc Cực từ năm 1980 nhưng trong khi kích thước khối băng bị mất đi đã được đo đạt kỹ lưỡng, tín hiệu chính mà các nhà khoa học muốn biết rõ là sự giảm thể tích băng biển. Các nhà khoa học đã có thể sử dụng dữ liệu thu thập bởi vệ tinh Cryosat của châu Âu trong 5 năm qua để trả lời câu hỏi này. 
Các nhà nghiên cứu đang dựng trại trên băng biển tại vùng Biển Lincoln, bắc Greenland
Thiết bị bay giám sát địa cực này có một hệ thống ra-đa phức tạp giúp các nhà khoa học ước tính chính xác thể tích, các nhà nghiên cứu đã sử dụng 88 triệu phép đo lường độ dày của băng biển từ Cryosat và phát hiện rằng giữa năm 2010 và 2012, thể tích băng giảm xuống 14%. Họ đã xuất bản các phát hiện ban đầu vào cuối năm 2013 nhưng hiện đã cải thiện và cập nhật thông tin này bao gồm cả dữ liệu từ năm 2014. Liên quan đến mức trung bình của giai đoạn giữa 2010 và 2012, các nhà khoa học phát hiện rằng thể tích băng biển đã gia tăng 33% trong năm 2013, trong khi năm 2014 vẫn có nhiều băng biển hơn một phần tư so với của giai đoạn 2010 và 2012. 
Các nhà khoa học đang tìm kiếm đâu là nguồn năng lượng thay thế vào năm 2050?
Trưởng nghiên cứu Rachel Tilling, Đại Học College London, trả lời với BBC News: “Chúng tôi đã xem xét nhiều nhân tố thúc đẩy khí hậu, xem xét tải trọng tuyết, xem xét sự hội tụ của gió và độ dài mùa tan băng của mùa hè trước. Chúng tôi phát hiện rằng sự tương quan cao nhất rất nhiều là với độ dài mùa tan băng và suốt mùa hè của 2013 là mùa hè mát mẻ nhất trong 5 năm chúng tôi nhận thấy và tin rằng đó là lý do vì sao còn lại số băng lâu năm nhiều hơn vào cuối mùa hè”. Các nhà khoa học phát hiện rằng nhiệt độ lạnh hơn cho phép có nhiều hơn băng lâu năm tiếp tục tồn tại ở tây bắc Greenland vì đơn giản có ít ngày tan băng hơn, các bản ghi nhiệt độ cho thấy rằng mùa hè này mát hơn năm 2012 khoảng 5%. Các nhà khoa học tin rằng các phép đo càng chính xác mà họ hiện đã xuất bản cho thấy rằng băng biển càng nhạy cảm với các thay đổi hơn là chúng ta nghĩ trước đó. Họ cho rằng trong khi một số người tin rằng đây là dấu hiệu tích cực, khi nhiệt độ mát mẻ hơn dẫn đến tăng băng biển, thì có thể là điều tiêu cực khi nhiệt độ tăng lên. Rachel Tilling cho biết: “Điều này cho thấy rằng có lẽ băng biển càng nhạy cảm hơn nếu bạn có một năm có nhiệt độ mát hơn, chúng ta gần như đã đặt giờ đồng hồ lùi lại một vài năm trên xu hướng tiêu cực tăng dần này và điều đó đã xảy ra hàng thập kỷ nay. Xu hướng lâu dài của thể tích băng đang giảm đi và xu hướng nhiệt độ lâu dài tại Bắc Cực đang tăng lên và phát hiện này không có lý do nào khiến chúng ta hoài nghi điều đó cho tới khi chúng ta có thể nói rằng đó chỉ là một năm bất thường ”. Dữ liệu cập nhật đã được xuất bản trên Tạp chí Nature Geoscience.
|
TRANG CHỦ
