|
Tình hình sốt rét thế giới: Cập nhật Báo cáo sốt rét toàn cầu của WHO
Theo ước tính của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), trong năm 2013 có 198 triệu ca mắc sốt rét xảy ra trên toàn thế giới. Hầu hết số ca mắc sốt rét xảy ra ở khu vực châu Phi (82%), Đông Nam Á (12%) và khu vực Địa Trung Hải (5%). Có khoảng 8% ca mắc sốt rét là do P. vivax, mặc dù bên ngoài khu vực châu Phi thì tỷ lệ này tăng lên 47%. Số ca mắc và tử vong sốt rét trong năm 2013 Cũng trong năm 2013, ước tính có khoảng 584.000 ca tử vong sốt rét trên toàn thế giới. Trong đó có khoảng 90% số ca tử vong sốt rét xảy ra ở khu vực châu Phi, tiếp theo là khu vực Đông Nam Á là 7% và 2% xảy ra ở khu vực Địa Trung Hải. Khoảng 453.000 ca tử vong do sốt rét xảy ra ở trẻ em dưới 5 tuổi chiếm khoảng 78% số ca tử vong trên toàn cầu. Trong đó có khoảng 437.000 ca tử vong đã xảy ra ở trẻ em dưới 5 tuổi ở khu vực châu Phi.
Khoảng 80% số ca mắc sốt rét trong năm 2013 xảy ra chủ yếu ở 18 quốc gia và 80% ca tử vong xảy ra ở 16 quốc gia. Các ca nhiễm P. vivax xảy ra chủ yếu ở 3 quốc gia gồm Ấn Độ, Indonesia và Pakistan chiếm tỷ lệ 80%. Gánh nặng về tỷ lệ mắc và tử vong trên toàn cầu tập trung chủ yếu ở những quốc gia thuộc khu vực cận sa mạc Sahara, châu Phi. Trong đó, Congo và Nigeria là hai quốc gia chiếm 39% tổng số ca tử vong trên toàn cầu và 34% số ca mắc trong năm 2013.
| Số ca mắc sốt rét theo khu vực của Tổ chức Y tế thế giới (năm 2013) | Khu vực | Số ca mắc (x 1.000) | Ước tính ca nhiễm P. vivax (x 1.000) | % ca P. vivax | Ước tính | Thấp | cao | Ước tính | Thấp | Cao | Châu Phi | 163.000 | 90.000 | 243.000 | 1.400 | 1000 | 1.700 | 1 | Châu Mỹ | 700 | 600 | 900 | 500 | 400 | 600 | 62 | Địa Trung Hải | 9.000 | 6.000 | 14.000 | 3.000 | 2.300 | 3.800 | 33 | Châu Âu | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 43 | Đông Nam Á | 24.000 | 17.000 | 36.000 | 11.000 | 7.000 | 17.000 | 44 | Tây Thái Bình Dương | 1.000 | 1.000 | 2.000 | 200 | 100 | 400 | 16 | Thế giới | 198.000 | 124.000 | 283.000 | 15800 | 11.900 | 22.000 | 8 | Ngoài khu vực cận vùng Sahara, châu Phi | 30.000 | 22.400 | 41.500 | 14.200 | 10.200 | 20.300 | 47 |
|
| Số ca tử vong sốt rét theo khu vực (WHO, 2013) | Khu vực | Số ca tử vong | Số ca tử vong < 5 tuổi | % ca tử vong < 5 tuổi | Ước tính | Thấp | cao | Ước tính | Thấp | cao | Châu Phi | 528.000 | 315.000 | 689.000 | 437.00 | 324.000 | 544.000 | 83% | Châu Mỹ | 800 | 500 | 1.200 | 220 | 190 | 290 | 28 | Địa Trung Hải | 11.000 | 5.000 | 23.000 | 3.900 | 3000 | 4900 | 40 | Châu Âu | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 49 | Đông Nam Á | 41.000 | 23.000 | 69.000 | 11.000 | 7.000 | 17.000 | 29 | Tây Thái Bình Dương | 3.300 | 1.700 | 5.600 | 1.600 | 700 | 2.600 | 49 | Thế giới | 584.000 | 367.000 | 755.000 | 453.000 | 341.000 | 630.000 | 78 | Ngoài khu vực tiểu vùng Sahara châu Phi | 47.000 | 29.000 | 75.000 | 13.000 | 8.000 | 21.000 | 28 |
|
Sốt rét ở khu vực cận sa mạc Sahara, châu Phi Trong năm 2013, ước tính có khoảng 128 triệu người nhiễm với ký sinh trùng sốt rét (KSTSR) loài P. falciparum ở khu vực tiểu vùng Sahara, châu Phi. Tổng cộng có 18 quốc gia chiếm 90% các trường hợp nhiễm bệnh; 37 triệu người nhiễm (29%) ở Nigeria và 14 triệu người (11%) ở Cộng Hòa dân chủ Congo, đây là hai quốc gia có số ca nhiễm sốt rét cao nhất. Tổng cộng, có 15 quốc gia trong tiểu vùng Sahara châu Phi lưu hành bệnh sốt rét có tỷ lệ nhiễm ở trẻ em là trên 20%, 16 quốc gia chiếm tỷ lệ 5-20% và 16 quốc gia và khu vực chiếm dưới 5%. Trong giai đoạn từ năm 2000-2013, tỷ lệ nhiễm sốt rét ở khu vực cận sa mạc Sahara, châu Phi giảm đáng kể. Toàn khu vực châu Phi, tỷ lệ nhiễm trung bình ở trẻ em trong độ tuổi từ 2-10 tuổi giảm từ 26% trong năm 2000 xuống còn 14% trong năm 2013 với tỷ lệ giảm tương đối, khoảng 48%. Kết quả này làm giảm 26% số người nhiễm bệnh, từ mức trung bình 173 triệu ca nhiễm trong năm 2000 xuống còn 128 triệu ca trong năm 2013. Tỷ lệ giảm rõ nhất xảy ra ở Trung Phi. Có 8 quốc gia vùng cận sa mạc Sahara, châu Phi đạt được mục tiêu giảm hơn 75% nhiễm KSTSR P. falciparum và 14 quốc gia đạt mục tiêu giảm giảm sốt rét hơn 50% trong giai đoạn 2000-2013. Giảm lớn nhất trong số những người nhiễm ở những quốc gia có gánh nặng sốt rét cao với dân cư lớn và giảm đáng kể tỷ lệ nhiễm P. falciparum. Mặc dù dân số gia tăng, nhưng Nigeria ước tính giảm 20% số ca nhiễm trung bình xảy ra, từ 47 triệu trong năm 2000 xuống còn 37 triệu trong năm 2013. Sốt rét khu vực Tây Phi Khu vực Tây Phi có khoảng 333 triệu người ở 17 quốc gia có nguy cơ mắc sốt rét, trong đó có 322 triệu người có nguy cơ cao. Cabo Verde là quốc gia đang ở giai đoạn tiền loại trừ sốt rét và Algeria ở giai đoạn loại trừ sốt rét. Các ca mắc sốt rét hầu hết là do KSTSR P. falciparum. Nguồn kinh phí để thực hiện kiểm soát sốt rét ở khu vực này gia tăng từ 89 triệu đô la trong năm 2005 lên đến 557 triệu đô la trong năm 2013. Trong giai đoạn 2011-2013, đã vượt qua 4 đô la/người/năm ở 3 quốc gia gồm Cabo Verde, Gambia và Liberia.
Trong năm 2013, ước tính tỷ lệ dân số có nguy cơ được bảo vệ bằng màn tẩm hóa chất diệt côn trùng vượt hơn 50% ở 7 quốc gia gồm Burkina Faso, Gambia, Ghana, Guinea-Bissau, Mali, Senegal và Togo. Cabo Verde và Gambia được bảo vệ hơn 40% dân số nguy cơ bằng biện pháp phun tồn lưu hóa chất diệt côn trùng trong nhà (indoor residual spraying_IRS), trong khi Begnin, Ghana, Liberia, Mali và Senegal sử dụng IRS hạn chế. Có 8 quốc gia (Burkina Faso, Cabo Verde, the Gambia, Ghana, Liberia, Mali, Niger và Sierra Leone) đã phân phối đủ thuốc sốt rét để điều trị hơn 80% dân số. Benin và Guinea-Bissau không báo cáo phân bố thuốc điều trị kết hợp có gốc artemisinin (artemisinin-based combination therapies_ACTs). Algeria và Cabo Verde đã thực hiện phát hiện hiện ca bệnh chủ động (active case detection_ACD), điều tra ca bệnh và hệ thống đảm bảo chất lượng cho xét nghiệm chẩn đoán sốt rét và chính sách đãi ngộ điều trị primaquine cho bệnh nhân nhiễm P. vivax và điều trị nhiễm giao bào P. falciparum. Algeria và Cabo Verde là hai quốc gia đạt mục tiêu giảm hơn 75% tỷ lệ mắc trong giai đoạn từ năm 2000-2013. Algeria ở giai đoạn loại trừ sốt rét và báo cáo chỉ có 16 ca bệnh xay ra tại chỗ, 6 ca bệnh giới thiệu và 1 ca tái phát trong 2013; giảm rõ rệt so với năm 2012, khi có 16 ca bệnh xảy ra tại chỗ và 3 ca giới thiệu đã được báo cáo (số ca nhập khẩu cũng giảm từ 825 ca mắc trong năm 2012 xuống còn 595 trong năm 2013). Cabo Verde đang ở giai đoạn tiền loại trừ sốt rét kể từ năm 2010. đã báo cáo có 22 ca bệnh xảy ra tại chỗ trong năm 2013 so với 01 ca trong năm 2012. Vẫn còn 15 quốc gia không thể đánh giá xu hướng ca bệnh hoặc báo cáo không phù hợp hoặc thay đổi trong xét nghiệm chẩn đoán hoặc tiếp cận các dịch vụ y tế.
Đánh gia xu hướng ở 83 bệnh viện ở Ghân trong giai đoạn 2005 và 2013 cho thấy sự gia tăng ca sốt rét được xác định, thừa nhận và tử vong ở tất cả các nhóm tuổi, mặc dù số ca tử vong sốt rét ở trẻ em dưới 5 tuổi giảm 29%. Xuất hiện sự gia tăng liên quan đến việc mở rộng xét nghiệm chẩn đoán và tăng tiếp cận các dịch vụ y tế. tỷ lệ lam dương tính vẫn ổn đình ở mức 34%. Đánh gia xu hướng ở 186 bệnh viên ở Nigeria giai đoạn 2005-2013 chỉ ra rằng gia tăng hoặc không thay đổi các ca sốt rét được xác định, thừa nhận và tử vong ở tất cả các nhóm tuổi và tỷ lệ lam dương tính ổn định (59%). Ở cấp độ vùng của một quốc gia giảm tỷ lệ mắc và tỷ lệ tử vong đã được báo cáo ở Burkina Faso (1), Senegal (2,3) và Togo (4,5), nhưng những phát hiện này là không đủ để đưa ra kết luận về xu hướng bệnh ở cấp độ quốc gia. Sốt rét ở khu vực Trung Phi Khu vực Trung Phi có khoảng 144 triệu người ở 10 quốc gia có nguy cơ mắc sốt rét, trong đó có 127 triệu người có nguy cơ cao. Hầu hết các ca sốt rét đều do P. falciparum. Nguồn tài chính danh cho sốt rét ở khu vực này đã gia tăng từ 72 triệu đô trong năm 2005 lên đến 263 triệu đô trong năm 2013. Nguồn tài chính dành cho sốt rét đã vượt 4 đô la/người/năm ở Equatorial Guinea và Sao Tome và Principe trong giai đoạn 2011-2013. Trong năm 2013, tỷ lệ dân số nguy cơ ước tính đã tiếp cận màn tẩm hóa chất diệt côn trùng vượt 50% ở 5 quốc gia (Burundi, Chad, Congo, Cộng hòa dân chủ Congo và Sao Tome và Principe). Sao Tome và Principe cũng đã báo cáo hơn 60% dân số nguy cơ được bảo vệ bằng phương pháp IRS. Có 4 quốc gia (Angola, Burundi, DR Congo và Sao Tome và Principe) đã báo cáo phân phối đủ thuốc ACTs để điều trị hơn 50% ca sốt rét ước tính tham gia của các cơ sở y tế cộng đồng trong năm 2013. Congo và Gabon không báo cáo việc phân phối thuốc ACTs. Trong giai đoạn 2000- 2013, chỉ có Sao Tome và Principe đạt được giảm hơn 75% tỷ lệ mắc sốt rét cũng đã báo cáo giảm hơn 90% tỷ lệ ca tử vong sốt rét. Tuy nhiên, số ca mắc và thừa nhận trong giai đoạn 2011-2013 cao hơn so với 4 năm trước, cho thấy những tiến bộ đạt được rất ít trong những năm gầy đây.
Một vài quốc gia, số ca sốt rét được xác định và thừa nhận gia tăng trong những năm gầy đây, có thể phản ảnh cải thiện báo cáo hoặc cải thiện tiếp cận các dịch vụ y tế. Giảm ở cấp độ dưới quốc gia ở tỷ lệ mắc và tử vong đã được báo cáo ở quần đảo Bioko in Equatorial Guinea (6) (mặc dù lan truyền sốt rét cao tồn tài một số ổ dịch bệnh) (7), Cameroon (8) và Gabon (9).
Khu vực Đông và Nam Phi Có khoảng 293 triệu người ở 12 quốc gia có nguy cơ mắc sốt rét, trong đó có 179 triệu người có nguy cơ cao. Khoảng 25% dân số Ethiopia và Kenya sống ở những vùng không có lưu hành sốt rét. P. falciparum là loài KSTSR phổ biến, ngoài trừ ở Eritrea và Ethiopia, nơi P. vivax chiếm khoảng 38% ca báo cáo. Nguồn tài chính để kiểm soát sốt rét đã gia tăng từ 217 triệu đô la trong năm 2005 lên đến 741 triệu đô la trong năm 2013. Nguồn tài chính sốt rét ít hơn 4 đô la/người/năm trong thời gian 2011-2013 ở tất cả các quốc gia nhưng vượt 3 đô la/người ở6 quốc gia (Ethiopia, Kenya, Madagascar, Malawi, Rwanda and Zambia). Trong năm 2013, tỷ lệ dân số có nguy cơ tiếp cận với màn tẩm hóa chất diệt côn trùng là trên 50% ở 9 quốc gia (Comoros, Ethiopia, Kenya, Madagascar, Malawi, Mozambique, Rwanda, South Sudan và Zambia). IRS cũng được sử dụng ở 10 quốc gia với tỷ lệ dân số nguy cơ được bảo vệ đến hơn 37% ở Ethiopia và Mozambique. Trong năm 2013, tất cả các quốc gia ngoại trừ Comoros và Madagascar đã báo cáo phân phối đủ thuốc ACTs để điều trị cho tất cả bệnh nhân ở các cơ sở y tế công cộng (Malawi và Rwanda không báo cáo). Giai đoạn 2000-2013, tỷ lệ mắc sốt rét đã giảm hơn 75% ở Eritrea, Rwanda và ở Zanzibar, Tanzania. Rwanda ghi nhân số ca sốt rét được xác định và thừa nhận gấp đôi giai đoạn 2012 và 2013 (lần lượt từ 483.000 lên 962.000 và từ 5.306 lên 9.508), trong khi xét nghiệm vẫn không thay đổi. Ước tính tỷ lệ mắc sốt rét giảm 50-75% vào năm 2015 ở Ethiopia và Zambia. Gần đây, gia tăng số ca mắc và tử vong sốt rét ở Madagascar phản ánh những lợi ích đạt được là rất mong manh nếu những nỗ lực kiểm soát không được duy trì bền vững.
Có 7 quốc gia còn lại gồm Comoros, Kenya, Malawi, Mozambique, United Republic of Tanzania [Mainland], Nam Sudan và Uganda), không thể đánh gia xu hướng do báo cáo không phù hợp, thay đổi tiếp cận dịch vụ sức khỏe hoặc xét nghiệm chẩn đoán. Bằng chứng giảm ở cấp độ vùng ở mỗi quốc gia về tỷ lệ mắc và tử vong sốt rét đã báo cáo ở Tanzania (12), Kenya (13), Uganda (14,15) và Zambia (16,17) nhưng những kết quả này là không đủ cơ sở để suy luận về xu hướng ở mức độ quốc gia. Sốt rét ở khu vực châu Mỹ Khu vực châu Mỹ có tổng cộng khoảng 121 triệu người ở trong 21 quốc gia có nguy cơ mắc sốt rét, trong đó có 25 triệu người có nguy cơ cao. Số ca mắc sốt rét do P. falciparum chiếm khoảng 30% tổng số ca mắc, mặc dù tỷ lệ ở Guyana and Suriname là hơn 50% và 100% ở Cộng hòa Dominican và Hati. Số ca sốt rét trong khu vực giảm từ 1,2 triệu ca trong năm 2000 xuống còn 427.00 ca mắc trong năm 2013. Có 3 quốc gia chiếm 72% ca mắc trong năm 2013 gồm Brazil (42%), Venezuela (18%) và Colombia (12%). Giảm hơn 75% tỷ lệ ca sốt rét được xác định bằng kính hiển vi được báo cáo ở 13 trong số 21 quốc gia và các vùng đang xảy ra lan truyền sốt rét trong giai đoạn từ năm 2000 - 2013 (Argentina, Belize, Bolivia, Costa Rica, Ecuador, El alvador, Guatemala, Honduras, Mexico, Nicaragua, Paraguay, Suriname và French Guiana, France). Hai quốc gia (Brazil và Colombia) đang đi đúng hướng để đạt được mục tiêu giảm 75% tỷ lệ nhiễm bệnh vào năm 2015. Ba quốc gia (Dominican, Panama và Peru) đang đi đúng hướng để đạt mục tiêu giảm 50-75% tỷ lệ nhiễm vào năm 2015. Gia tăng số ca nhiễm bệnh trong giai đoạn từ năm 2000 đến năm 2013 đã được báo cáo ở hai quốc gia (Guyana và Venezuela).
Haiti, số ca mắc sốt rét đã báo cáo gia tăng những không rõ ràng liệu gia tăng có đúng hay không hay đơn giản là do thay đổi mở rộng chẩn đoán xét nghiệm và báo cáo. Cả khu vực, năm 2013 có 82 ca tử vong sốt rét được báo cáo, giảm 79% so với năm 2000. Brazil chiếm 50% số ca tử vong do sốt rét trong khu vực. Argentina đang trong giai đoạn loài trừ sốt rét đã báo cáo không có ca bệnh xảy ra tại chỗ được báo cáo kể từ năm 2011 và đã bắt đầu quá trình chứng chận loại trừ sốt rét. Paraguay, đang trong giai đoạn tiền loại trừ sốt rét, đã báo cáo không có ca bệnh xảy ra tại địa phương và có 12 ca nhập khẩu kể từ năm 2012. Costa Rica đã báo cáo có hai ca tái phát trong năm 2013 (1 do P. vivax và 1 do P. malariae) và 4 ca nhập khẩu; Costa Rica và Paraguay được mong đợi cùng với Argentina trong giai đoạn loại trừ sốt rét. Có 4 quốc gia khác trong giai đoạn tiền loại trừ sốt rét đã báo cáo ít hơn 1000 ca (Belize - 20 ca P. vivax; Ecuador - 360 ca P. vivax và P. falciparum; El Salvador - 5 ca P. vivax; và Mexico - 495 ca P. vivax). 10 quốc gia ở Trung Mỹ và Caribbean đã tham gia sáng kiến khu vực mục tiêu loại trừ sốt rét vào năm 2020 với sự hỗ trợ của Quỹ Toàn cầu chống lại AIDS, bệnh lao và sốt rét (Belize, Costa Rica, cộng hòa Dominica, El Salvador, Guatemala, Haiti, Honduras, Mexico, Nicaragua và Panama). Sốt rét ở khu vực Đông Địa Trung Hải Trong năm 2013, có khoảng 280 triệu người ở 8 quốc gia trong khu vực có nguy cơ mắc sốt rét, trong đó có 104 triệu người có nguy cơ cao. 6 quốc gia có những vùng lan truyền sốt rét cao (Afghanistan, Djibouti, Pakistan, Somalia, Sudan và Yemen); lan truyền sốt rét tập trung ở Iran và Saudi Arabia. Hầu hết các ca sốt rét do P. falciparum ngoài trừ Afghanistan, Iran và Pakistan nhiễm phổ biến P. vivax.
Số ca sốt rét xác định được báo cáo ở khu vực đã giảm từ 2 triệu ca trong năm 2000 xuống còn 1 triệu ca trong năm 2013. Hai quốc gia chiếm tỷ lệ cao nhất trong năm 2013 gồm Sudan (57%) và Pakistan (27%). Có 7 quốc gia đạt mục tiêu giảm hơn 75% tỷ lệ mắc sốt rét được xác định bằng kính hiển vi trong giai đoạn từ năm 2000 - 2013 (Afghanistan, Iran, Morocco, Oman, Saudi Arabia và Syrian Arab Republic). Iran và Saudi Arabia đã báo cáo lần lượt chỉ có 519 ca và 34 ca mắc xảy ra tại chỗ trong năm 2013 (giảm lần lượt là 50% và 30% so với năm 2012). Iraq không được báo cáo bất kỳ ca bệnh nào xảy ra lan truyền tại chỗ kể từ năm 2009. Số ca tử vong do sốt rét trong khu vực đã giảm từ 2.166 ca tử vong năm 2000 xuống còn 1.027 ca tử vong trong năm 2013. Hai quốc gia chiếm hơn 90% số ca tử vong trong năm 2013 là Sudan (67%) và Pakistan (24%). Ngoài Iraq, có 3 quốc gia trong khu vực đang ở trong giai đoạn phòng chống sốt rét quay trờ lại (Ai Cập kể từ năm 1998; Oman, năm 2004; và Syrian Arab Republic, năm2005). Ma Rốc đã cấp giấy chứng nhân không có sốt rét vào năm 2010. Ai cập đã báo cáo có 22 ca bệnh xảy ra tại địa phương trong đợt bùng phát dịch gần đây (tháng 5 đến tháng 6 năm 2014) ở một ngôi làng cách 20 km về phía bắc của Aswan. Bùng phát dịch bệnh đã được kiểm soát thành công bằng cách sử dụng các biện pháp phòng chống, điều trị kịp thời và ACD và điều tra ca bệnh ở ổ dịch bệnh bao phủ cả 16 làng. Oman đã chiến đấu với các đợt bùng phát dịch nhỏ liên quan đến nhập khẩu ký sinh trùng kể từ năm 2007; báo cáo có 1.440 ca nhập khẩu và 11 ca P. vivax được giới thiệu năm 2013. The Syrian Arab Republic đã báo cáo có 22 ca nhập khẩu trong năm 2013 (gồm 21 P. falciparum). Tuy nhiên, do hiện hình hiện này nên số lượng ca bệnh thực tế không thể xác minh. Sốt rét khu vực châu Âu Trong năm 2000, có 8 quốc gia châu Âu có xảy ra lan truyền sốt rét tại chỗ gồm (Armenia, Azerbaijan, Georgia, Kyrgyzstan, Tajikistan, Turkey, Turkmenistan và Uzbekistan). Tuy nhiên, trong năm 2013 lan truyền sốt rét tại chỗ được xác định ở hai quốc gia (Tajikistan và Thổ Nhĩ Kỳ), trong đó có 2 triệu người đang sống ở những khu vực có một số nguy cơ sốt rét. Tất cả ca bệnh sốt rét đều do loài KSTSR P. vivax. Tất cả các quốc gia trong khu vực đạt mục tiêu giảm hơn 75% ca bệnh trong giai đoạn từ 2000 đến 2013. Trong số 8 quốc gia xảy ra lan truyền sốt rét trong năm 2000, thì số ca sốt rét xác định đã giảm từ 32.405 ca trong năm 2000 xuống chỉ còn 41 ca trong năm 2013, tất cả các ca mắc sốt rét đều do P. vivax. Trong số 41 ca mắc thì có 34 ca từ Thổ Nhĩ Kỳ (tất cả ca tái phát từ nhiễm xảy ra trong năm 2012) và 7 ca từ Tajikistan (3 ca xảy ra tại chỗ và 4 ca nhập khẩu vào). Azerbaijan lần đầu tiên đã báo cáo không có ca bệnh xảy ra trong năm 2013. Có 3 quốc gia khác đã báo cáo không có ca bệnh xảy ra tại cho trong hơn 3 năm qua và đang trong giai đoạn phòng chống sự xuất hiện trở lại (Georgia, Kyrgyzstan và Uzbekistan).
Georgia, có một ca bệnh xảy ra trong năm 2011 và 1 ca xảy ra trong năm 2012 (cả hai ca từ những công nhân nhập cư), trong năm 2013 không có ca bệnh được ghi nhận. Trong năm 2014, Kyrgyzstan đã thành công vượt qua đánh giá đầu tiên của TCYTTG để chứng nhận là quốc gia không có lan truyền sốt rét (Turkmenistan năm 2010 và Armenia năm 2011). Hy Lạp vẫn không có bệnh sốt rét trong giai đoạn 1974-2010, những năm 2010 có ba ca, năm 2011 có 40 ca, năm 2012 có 20 ca và năm 2013 có 3 ca, tất cả ca bệnh sốt rét do P. vivax. Những ca này có nguồn gốc từ những công nhân nhập cư. Sự phục hồi tập trung ở khu vực Lakonia, phía nam lục địa Hy Lạp đã kiểm soát thành công thông qua những nỗ lực tăng cường kiểm soát, chỉ có 2 ca bệnh P. vivax xảy ra tại ở được phát hiện ở đô thị Alexandroupolis, Evros, và 1 ca ở đô thị Sofades, Karditsa trong năm 2013. Trong năm 2014, Hy Lạp báo cáo không có ca bệnh xảy ra tại chỗ. Khu vực châu Âu gần đạt được mục tiêu làm gián đoạn lan truyền sốt rét tại địa phương vào năm 2015, như đưa ra trong tuyên bố Tashkent năm 2005. Tuy nhiên kinh nghiệm của Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ nhấn mạnh mối đe dọa dai dẳng sự xuất hiện trở lại và sự cần thiết phải tiếp tục cảnh giác để đảm bảo rằng bất ký sự phục hồi nào cũng nhanh chóng được phát hiện và ngăn chặn kịp thời. Sốt rét khu vực Đông Nam Á Đông Nam Á là một trong những khu vực có nguy cơ mắc sốt rét cao nhất thế giới, với khoảng 1,4 tỷ người có nguy cơ nhiễm sốt rét ở 10 quốc gia lưu hành sốt rét. Trong đó, có khoảng 352 triệu người có nguy cơ cao, tỷ lệ ca bệnh do P. falciparum khác nhau lớn trong khu vực và các ca bệnh độc quyền do P. vivax phần lớn ở Triều Tiên. Số ca mắc sốt rét xác định được báo cáo trong khu vực đã giảm từ 2,9 triệu ca xuống còn 1,5 triệu ca trong giai đoạn 2000- 2013. Có 3 quốc gia chiếm 96% ca bệnh trong năm 2013 gồm Ấn Độ (58%), Myanmar (22%) và Indonesia (16%). Có 6 quốc gia báo cáo giảm hơn 75% ca mắc sốt rét được xác định bằng kính hiển vi trong giai đoạn từ năm 2000 - 2013 (Bangladesh, Bhutan, Triều Tiên, Nepal, Đông Timor và Sri Lanka). Có 2 quốc gia (Ấn Độ và Thái Lan) đang đi đúng hướng để đạt được mục tiêu giảm 50 - 75% tỷ lệ mắc bệnh vào năm 2015. Sự suy giảm sốt rét ở Thái Lan có thể được đánh giá thấp như số liệu trong năm 2012 và 2013 bao gồm các ca bệnh được báo cáo bởi các tổ chức phi chính phủ đang làm việc ở các khu vực biên giới Campuchia và Myanmar. Điều đó không thể phân biệt được xu hướng trực tiếp ở Indonesia và Myanmar do sự thay đổi trong xét nghiệm chẩn đoán và báo cáo trong thời gian qua. Số ca tử vong do sốt rét được báo cáo ở khu vực đã giảm từ 5.500 ca tử vong xuống còn 776 ca tử vong trong giai đoạn từ năm 2000-2013.
Nepal đã báo cáo không có ca tử vong do sốt rét kể từ năm 2012. Sri Lanka, trong giai đoạn loại trừ sốt rét, lần đầu tiên đã báo cáo không có ca bệnh xảy ra tại chỗ trong năm 2013, giảm nhanh từ 124 ca trong năm 2011 xuống còn 23 ca trong năm 2012. Bhutan, đang ở giai đoạn tiền loại trừ sốt rét đã báo cáo chỉ có 15 ca bệnh xảy ra tại chỗ và 30 ca nhập khẩu vào (so với 82 ca xảy ra tại chỗ trong năm2012). Triều Tiên cũng đang ở trong giai đoạn tiền loại trừ sốt rét đã báo cáo có 14.407 ca bệnh (so với 21.850 trong năm 2012). Sốt rét khu vực Tây Thái Bình Dương Với khoảng 717 triệu người trong khu vực có nguy cơ, trong đó có 41 triệu người có nguy cơ mắc sốt rét cao. Lan truyền sốt rét xảy ra hầu hết ở Papua New Guinea, quần đảo Solomon và Vanuatu, những có nhiều ổ dịch ở các quốc gia khác trong khu vực, ảnh hưởng không cân đối đến các đồng bào dân tộc thiểu số và những người lao động nhập cư. Cả P. falciparum và P. vivax đều phổ biến nhưng ca bệnh chủ yếu do P. vivax ở Hàn Quốc và các khu vực miền Trung của Trung Quốc. Trong những năm gần đây,ca bệnh do P. knowlesi đã gia tăng, đặc biệt ở Malaysia. Có 3 quốc gia chiếm hơn 85% ca bệnh được báo cáo trong năm 2013 gồm Papua New Guinea (70%), Lào (9%) và Quần đảo Solomon (6%). Tất cả các quốc gia, ngoại trừPapua New Guinea đều đạt mục tiêu giảm trên 75% ca bệnh được xác định bằng kính hiển vi trong giai đoạn từ năm 2000 đến 2013. Lào báo cáo ca bệnh tăng hai lần trong năm 2012 và 2013, nhưng tỷ lệ mắc vẫn dưới 75% ở mức năm 2000. Papua New Guinea đã tăng hai lần số ca được các định trong năm 2013 so với năm 2012, kết quả từ gia tăng xét nghiệm chẩn đoán với test chẩn đoán nhanh (RDTs). Tuy nhiên, các cuộc điều tra hộ gia đình đã chỉ ra giảm tỷ lệ ký sinh trùng từ 12,4% xuống còn 1,8% trong giai đoạn 2009 - 2014, trong khi tỷ lệ mắc sốt rét ở 4 điểm giám sát sentinel đã giảm từ 205/1000 xuống còn 48/1000. Những số liệu này phù hợp với giảm tỷ lệ mắc sốt rét hơn 75%. Báo cáo ca tử vong sốt rét trong khu vực đã giảm 93%, từ 2.360 ca tử vong xuống còn 406 trong gia đoạn 2000 - 2013. Trong năm 2013, có 2 quốc gia chiếm 83% tất cả các ca tử vong sốt rét là Papua New Guinea (76%) và Lào. Vanuatu báo cáo không có ca tử vong do sốt rét kể từ năm 2012.
Malaysia đang ở giai đoạn tiền loại trừ sốt rét và tiếp tục đạt tiến bộ hướng đến loại trừ sốt rét, báo cáo có 2.979 ca sốt rét xảy ra lan truyền tại chỗ trong năm 2013. Số ổ bệnh đang xảy ra (3027) và số người đang sống ở khu vực lưu hành sống rét (> 1 triệu) vẫn còn cao. Lan truyền sốt rét xảy ra chủ yếu ở các huyện của bang Sabah và Sarawak. Tại Hàn Quốc, đang ở giai đoạn loại trừ sốt rét, số ca sốt rét tại chỗ đã giảm xuống còn 383 ca trong năm 2013. Trung Quốc báo cáo có 9 ca sốt rét tại chỗ do P. falciparum trong năm 2013 và 71 ca do P. vivax và đang thực hiện mục tiêu loại trừ sốt rét ở cấp độ quốc gia vào năm 2020. Philippines đang tiến hành cách tiếp cận loại trừ sốt rét ở cấp độ địa phương, trong năm 2013 có 28 trong số 80 tỉnh không có sốt rét. Các tỉnh ảnh hưởng sốt rét nhiều nhất là Maguindanao, Palawan và Tawi-Tawi.
|
TRANG CHỦ
