|
Mất nước sẽ làm cho muỗi trở nên đốt máu nhiều hơn
Ngày 1 tháng 5 năm 2018, theo nguồn từ Đại học Cincinnati cho biết các nhà sinh vật học đã phát hiện ra rằng tình trạng khan nước khiến cho muỗi trong nhà tìm kiếm việc hút máu. Điều này có thể giải thích lý do tại sao các nhà nghiên cứu đã tìm thấy tỷ lệ lây truyền bệnh cao hơn trong thời gian hạn hán. Khi trời nóng và khô, muỗi không thích gì hơn ngoài mùi vị lạ của bạn. Các nhà sinh vật học thuộc Đại học Cincinnati đã khám phá ra rằng muỗi cái đốt người không chỉ để lấy protein mà chúng cần đẻ trứng, còn làm dịu cơn thèm khát của chúng trong một đợt hạn hán. Hiện nay, các nhà nghiên cứu đang cố gắng tìm hiểu xem muỗi thường có phải đốt người để giữ ẩm hay không, điều này có thể giúp các bác sĩ chống lại các căn bệnh như sốt rét. Các phát hiện đã được công bố ngày 1 tháng 5 trong tạp chí Scientific Reports. Điều đó rất có ý nghĩa," Elise Didion - sinh viên sinh học tại UC và đồng tác giả nghiên cứu cho biết: "Chúng tôi tìm thấy tỷ lệ lây truyền cao nhất của virus Tây sông Nile trong thời gian hạn hán vì muỗi có thể sử dụng các bữa hút máu để thay thế lượng nước mà chúng bị mất. Các nhà nghiên cứu đã trình bày nghiên cứu này vào tháng 1 tại Hội nghị của Hiệp hội Sinh học lồng ghép và so sánh. Muỗi thường gây ra mối phiền toái và nguy cơ bệnh tật sau khi trời mưa khi chúng có thể đẻ trứng trong các vũng nước đọng. Tuy nhiên, nghiên cứu của UC cho thấy rằng điều kiện khô hạn cung cấp ít sự bảo vệ tránh các loài côn trùng cắn. Vì những bệnh mà chúng mang, cho đến nay muỗi là mối đe dọa nguy hiểm nhất đối với con người. Chỉ tính riêng, bệnh sốt rét giết chết hơn 400.000 người mỗi năm. Khoảng một nửa dân số thế giới có nguy cơ nhiễm bệnh và muỗi mang một vật chủ của các bệnh gây tử vong hoặc suy nhược khác, bao gồm sốt vàng, sốt xuất huyết Dengue và viêm não. Tại Mỹ, muỗi đã được biết là lây lan các virus như Tây sông Nile, viêm não và Zika. 
Đây là một typ đựng muỗi. Đại học Cincinnati phát hiện ra rằng muỗi tìm kiếm sự hút máu không chỉ vì protein
để đẻ trứng mà còn làm dịu cơn thèm khát của muỗi.Ảnh: Andrew Higley / UC
Mỗi chi tiết mới về sinh lý và hành vi của muỗi có thể giúp các cơ quan y tế chống lại bệnh do muỗi gây ra, giáo sư sinh vật học - Joshua Benoit của UC cho biết. "Nó sẽ tạo ra mô hình tốt hơn khi dịch bệnh xảy ra," Benoit nói. "Khi khô ráo, muỗi dễ dàng trong việc tìm kiếm một vật chủ hơn là nguồn cung cấp nước hoặc mật hoa có hạn chế". Các nhà nghiên cứu cho biết những hiểu biết mới về hành vi muỗi xảy ra một cách ngẫu hứng. Các sinh viên UC đang nghiên cứu một loạt các con muỗi khát nước, mất nước khi một số muỗi thoát khỏi một ống nghiệm. "Họ nhận thấy muỗi tấn công một cách bất thường," Didion nói. "Tất cả các con muỗi đều cố cắn người". Benoit và các sinh viên của ông nghiên cứu muỗi trong phòng thí nghiệm sinh học của họ, nơi muỗi trưởng thành của sáu loài được cách ly trong các hộp lưới lớn trong một căn phòng được giữ ở mức 82 độ vói gió dịu êm. Mỗi hộp chứa một nguồn nước và mật hoa và một nơi để đẻ trứng để tạo ra một nguồn cung cấp mẫu hằng định trong phòng thí nghiệm. "Nó giống như Ritz-Carlton trong đó,"sinh viên UC Gabriela Nine nói đùa. Các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu muỗi trong nhà phổ biến, Culex pipiens cho nghiên cứu mất nước. Nhưng trong phòng thí nghiệm cũng là nơi có loài Aedes aegypti hung dữ hơn, loài có nhiều khả năng lây lan các bệnh như Zika, theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ. Muỗi cái thường cần protein được tìm thấy trong máu để đẻ trứng. Các sinh viên làm ấm một lượng lớn máu gà được bao phủ trong một màng mỏng giống da động vật. Muỗi nhạy cảm với carbon dioxide trong hơi thở động vật, một trong những cách thú vị mà chúng có thể theo tới cùng mùi vị của bạn. Didion cho biết cô bơm mùi vị vào lồng lưới trong thời gian cho ăn để kích thích sự thèm ăn của muỗi. Mặc dù vậy, chỉ một vài trong số hơn 1.000 con muỗi trong lồng phản ứng bằng cách đậu xuống trên đĩa kim loại. Benoit cho biết những gì đáng ngạc nhiên về muỗi là cách chúng sẽ tìm kiếm một sự hút máu không thường xuyên khi chúng có nước dồi dào và khô cạn. Thông thường chỉ có 5 hoặc 10% muỗi cái sẽ hút máu bất cứ lúc nào, tùy thuộc vào loài", ông nói. "Hạn hán có ảnh hưởng lớn đến việc liệu chúng có hút máu bình thường hay không." Trong nghiên cứu của mình, các nhà nghiên cứu cho biết hạn hán khiến 30 phần trăm muỗi cái tìm kiếm sự hút máu. Các nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng hạn hán sẽ dẫn đến một sự trao đổi chất bị ức chế, giảm hoạt động và giảm tình trạng hút máu trong muỗi ở các ngôi nhà nằm ở phía bắc. Nhưng đáng ngạc nhiên, họ phát hiện ra rằng tình trạng hạn hán làm tăng xu hướng muỗi đậu và hút máu vật chủ. Trong khi đó, muỗi đã sẵn sàng tiếp cận với nước đã không tìm kiếm việc hút máu với một tỷ lệ cao hơn khi tiếp xúc với nhiệt độ và độ ẩm tương tự. Các sinh viên đưa lý thuyết của họ vào thử nghiệm trong điều kiện tự nhiên, nhưng có kiểm soát tại Trung tâm nghiên cứu thực địa UC, một trung tâm nghiên cứu đa dạng bên ngoài Cincinnati. Các nhà nghiên cứu đã thả muỗi trưởng thành trong một bao lưới lớn khép chặt được gọi là mesocosm mô phỏng các điều kiện mà họ sẽ tìm thấy trong tự nhiên. Sau hơn một tuần, các nhà nghiên cứu đã giới thiệu một đĩa máu bọc màng giống một con chim hoặc vật chủ. Sau đó, các nhà nghiên cứu đã thu thập muỗi hút máu hai lần - một ngày sau khi trời mưa và một ngày sau khi bị khô - để xem những sự khác biệt sinh lý nào mà họ có thể phát hiện trong hai nhóm, cùng với muỗi không cho ăn ngẫu nhiên mà họ cũng thu thập mẫu. Các nhà sinh vật học đã phát hiện ra rằng muỗi trong điều kiện hạn hán trong hệ thống thực nghiệm ngoài trời (mesocosm) có nhiều khả năng tìm kiếm sự hút máu hơn so với muỗi không khát nước. Benoit và các sinh viên sinh học của ông đã cộng tác với giáo sư khoa học toán học UC Yanyu Xiao, người đã đưa ra các mô hình dự đoán tỷ lệ cắn và kết quả lan truyền bệnh trong các điều kiện thời tiết khác nhau."Tôi đã từng nghiên cứu các bệnh do muỗi gây ra như sốt rét và Tây sông Nile, vì vậy đó là sự kết hợp hoàn hảo để tôi mở rộng mạng lưới nghiên cứu của mình", Xiao nói. Xiao cho biết để theo dõi bệnh do muỗi gây ra, bạn cũng phải hiểu về nhân khẩu học của con người."Trong nghiên cứu của tôi, tôi phát hiện ra rằng tỷ lệ nhiễm bệnhphổ biến không phải trong mùa hè nhưng trong thời gian chuyển tiếp khi mực nước thu nhỏ và hoa khô cằn", bà nói. "Nhìn vào mô hình lượng mưa hàng ngày và hạn hán theo mùa." Xiao cho biết nghiên cứu về hai mô hình này chứng minh khi nào muỗi "thực sự tìm kiếm máu người". Muỗi là một kẻ thù cá nhân cho con người bất kể khi nào muỗi xuất hiện cho dù đó là Florida hay Canada, Xiao nói."Những con muỗi ở Alberta rất to. Lần đầu tiên tôi đến một hội nghị ở đó, tôi đã đi bộ dọc theo con sông sau bài trình bày của tôi. Sau đó tôi không thể nhìn thấy vì muỗi cắn mạnh vào khuôn mặt của tôi," bà nói. Benoit cho biết không mất nhiều thời gian để muỗi bị mất nước đến thời điểm chúng có thể tìm kiếm sự hút máu. "Chúng tôi đã thấy những tác động hành vi trong vòng hai hoặc ba giờ dưới độ ẩm thấp và nhiệt độ cao hơn", Benoit nói. "Điều đó hoàn toàn làm thay đổi hành vi của chúng." Những thay đổi hành vi tương tự đã được quan sát thấy ở hai loài muỗi trong phòng thí nghiệm khác bị phơi nhiễm với tình trạng khan hiếm nước. Sinh viên và đồng tác giả nghiên cứu của UC Christopher Holmes cho biết nghiên cứu này hứa hẹn cứu được nhiều mạng sống. Holmes nói: “Nếu chúng ta biết muỗi phản ứng với hạn hán như thế nào, chúng ta có thể dự đoán tốt hơn khi nào bạn sẽ thấy một sự bùng phát dịch bệnh”. "Đó là một bước đi đúng hướng để tìm hiểu cách môi trường ảnh hưởng đến muỗi, mà chúng tôi thực sự không thể trả lời ngay bây giờ." Khí hậu ấm lên có thể có nghĩa là hạn hán thường xuyên hơn và hạn hán kéo dài lâu hơn ở các khu vực nơi muỗi gây ra mối đe dọa về sức khỏe.Holmes cho biết: “Bạn có thể thấy những tác động lên muỗi có thể sẽ trầm trọng hơn với tần suất hạn hán ngày càng tăng, thời gian và mức độ nghiêm trọng ngày càng gia tăng”.
|
TRANG CHỦ
