|
Bản đồ thế giới về kháng thuốc chống sốt rét artemesinin
Ngày 23/6/2016. Medical University of Vienna-Bản đồ thế giới về kháng thuốc chống sốt rét artemesinin (World map of resistance to artemesinin anti-malarial medicines). Trong một nghiên cứu gần đây được công bố trên Tạp chí New England Journal of Medicine (NEJM), một nhóm nghiên cứu quốc tế từ hơn 50 quốc gia đã đưa ra bản đồ kháng thuốc artemesinin nhằm cung cấp cái nhìn chính xác về sự lây lan kháng thuốc trên toàn thế giới. Thực tế, tất cả các thuốc điều trị sốt rét sẵn có dựa vào một số thể hay dẫn xuất khác của artemisinin, một chất thảo mộc tìm thấy trong lá và hoa của cây ngải tây ngọt (Artemisia annua) hàng năm. Tuy nhiên, ký sinh trùng sốt rét ngày càng trở nên kháng nhiều hơn với artemesinin-đặc biệt là ở Đông Nam Á. Để cung cấp cái nhìn chính xác về lây lan kháng thuốc trên thế giới, một nhóm nghiên cứu quốc tế từ hơn 50 quốc gia do Viện Pasteur Phnom Penh (Campuchia) dẫn đầu đã đưa ra một bản đồ đề kháng artemesinin. Dưới sự dẫn dắt của Harald Noedl và Michael Ramharter, MedUni Vienna và VetMedUni Vienna (Hans-Peter Fuehrer) đã tham gia vào nghiên cứu này. Các nhà khoa học đã kiểm tra tổng cộng 14.000 mẫu, trong đó có khoảng 700 mẫu từ các khu vực nghiên cứu của Michael Ramharter (Đại học Y khoa I, Khoa y học nhiệt đới và các bệnh truyền nhiễm) ở Gabon và Harald Noedl (Viện Y học Nhiệt đới và dự phòng đặc biệt) ở Bangladesh và Ethiopia là một trong những dự án quốc tế và liên ngành lớn nhất trong lịch sử nghiên cứu bệnh sốt rét.
 | | Bức đồ họa kèm theo cho thấy sự phân bố kháng artemesinin xảy ra trên khắp thế giới, màu xanh đậm nghĩa là tất cả các ký sinh trùng nhiều hơn hoặc ít hơn "bình thường" (normal) do đó không kháng artemisinin, màu đỏ chủ yếu ở Đông Nam Á nghĩa là một tỷ lệ rất cao mang tính đột biến gọi là K13 đa hình (K13 polymorphism) liên quan với kháng artemesinin. Ảnh: Đại học Y khoa Vienna (Credit: Image courtesy of Medical University of Vienna). |
Phát hiện trung tâm: "Hiện nay kháng artemesinin mới tập trung duy nhất ở khu vực Đông Nam Á, khu vực châu Phi vẫn chưa bị ảnh hưởng",các nhà nghiên cứu tại MedUni Vienna chỉ nhấn mạnh từ "chưa" (Not yet) nhưng trong nhiều năm nay mối đe dọa lớn nhất với bệnh sốt rét đã là một tác nhân đề kháng phát triển ở châu Phi và sau đó lây lan. Ramharter cho biết: "Các con cháu của ký sinh trùng này giống như những con nhái, nếu một con trở nên kháng thuốc thì chúng có thể lan rộng và lan truyền thêm". Tuy nhiên, sự kháng thuốc này lan tới châu Phi vẫn là xác suất cao vì nó dựa trên một đột biến gen (genetic mutation) như đã chứng minh trong các nghiên cứu trước đó. Chưa đầy 10 năm trước đây, nhiều nhà nghiên cứu sốt rét đã không xem xét khả năng kháng artemesinins do phương thức tác động mới của chúng và do chúng được dùng kết hợp với các thuốc khác (ACTs), Noedl nói: "Chúng ta đã quá lạc quan" (We were way too optimistic). Trong một công bố tương tự như vậy xuất hiện trong NEJM vào năm 2008, các nhà nghiên cứu tại MedUni Vienna xác định sự tồn tại của kháng lâm sàng với artemesinins lần đầu tiên. Các nhà khoa học nhấn mạnh bản đồ mới về kháng artemesinin sẽ có thể quan sát cẩn thận sự phát triển kháng hơn nữa để xác định nhanh chóng bất kỳ sự thay đổi nàocũng như tối ưu hóa việc kiểm soát một trong những căn bệnh chết người nhất thế giới, khía cạnh quan trọng nhất trong điều trị sốt rét vẫnlà tiếp tục thực hiện đúng các phác đồ điều trị nhưng đó mới chỉ là vấn đề không chỉ ở châu Phi. Noedl giải thích: nếu ai đó phải uống thuốc 3 ngày nhưng dừng lại sau 1 hoặc 2 ngày vì cảm thấy tốt hơn khi các triệu chứng đã giảm xuống thì chắc chắn sau đó tác nhân gây bệnh vẫn tồn tại, đó chính là bối cảnh phát triển kháng thuốc ở Đông Nam Á. Kháng thuốc có lẽ cũng xuất phát từ thực tế rất ít trường hợp mắc bệnh sốt rét nên áp lực chọn lọc lớn hơn, Ramharter cho biết: "một ký sinh trùng kháng thuốc tồn tại và truyền gen kháng trong 100 ca dễ dàng hơn nhiều trong vài ngàn ca". Sốt rét do ký sinh trùng được truyền qua vết đốt của muỗi cái Anopheles bị nhiễm bệnh, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết hàng năm trên thế giới có hơn 200 triệu người mắc sốt rét, năm ngoái khoảng 600.000 người chết vì căn bệnh nhiệt đới này, trong đó 90% sống ở châu Phi và hầu hết là trẻ em dưới 5 tuổi.
|
TRANG CHỦ
Thông điệp về Ngày Sốt rét thế giới 25-4 (World Malaria Day)
Ngày Sốt rét thế giới-Ngày Chăm sóc sức khỏe toàn cầu (World malaria day – A day to make the world care)
