|
Những nỗ lực trong công tác phòng chống sốt rét tại Hướng Hóa-Quảng Trị
Hướng Hóa là một huyện miền núi có đường biên giới dài 200km giáp với các tỉnh của Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, với khoảng 90.000 dân của 3 dân tộc cùng sinh sống là Kinh, Vân Kiều, Pa cô-nơi có mức sống còn thấp. Điều kiện sinh địa cảnh thuận lợi cho sự phát triển của 2 loài vector truyền bệnh chính là An. dirus và An. minimus, do có nhiều sông suối chảy chậm quanh năm, cấu trúc nhà cửa còn sơ sài nên diện tích bao phủ bằng các biện pháp phun, tẩm chưa đạt mức tối ưu. Nhân dân các xã vùng Lìa thường qua lại thăm thân và vào rừng để canh tác và khai thác lâm thổ sản, buôn bán vượt ngoài tầm kiểm soát của ngành y tế.Tỷ lệ người dân ngủ màn chưa cao, ý thức tự bảo vệ trong phòng chống sốt rét chưa thường xuyên. Hơn nữa, theo phân vùng dịch tể sốt rét năm 2014 của Dự án phòng chống sốt rét quốc gia, 22 xã của huyện Hướng Hóa thuộc vùng sốt rét lưu hành vừa và nặng cần phải thực hiện nhiều giải pháp phòng chống sốt rét tích cực. 
Một buổi văn nghệ truyền thông PCSR tại xã Thanh- Hướng Hóa tháng 8 năm 2017
Trước tình hình đó, trong năm 2017 Trung tâm y tế Hướng Hóa xác định sốt rét là vấn đề sức khỏe cần quan tâm trên địa bàn huyện và tăng cường triển khai các hoạt động phòng chống. Hàng loạt các biện pháp mang tính đồng bộ như đẩy mạnh công tác truyền thông tại cộng đồng thông qua việc hưởng ứng Ngày thế giới phòng chống sốt rét 25 tháng 4 hàng năm như Lễ phát động tại các xã vùng Lìa, chương trình văn nghệ phòng chống sốt rét tại xã Thanh khi có tình hình sốt rét biến động nhằm năng cao ý thức của người dân trong việc tự bảo vệ cho bản thân và gia đình; tổ chức gần 231 lượt giám sát tại các tuyến về dịch tể học, côn trùng học, điều trị sốt rét, hàng tuần nhân viên y tế thôn bản thực hiện lồng ghép giám sát với truyền thông tại hộ gia đình theo đó có 6962 hộ gia đình được thông tin về 4 thông điệp chính về sốt rét, 45,714 dân cư sống trong các vùng sốt rét lưu hành được bảo vệ bằng các biện pháp phòng tránh muỗi đốt như phun tồn lưu hóa chất trong nhà, tẩm màn hóa chất cho dân cư nơi có tỷ lệ ngủ màn cao tại các xã người Kinh. Hiện tại, 22/22 xã trên địa bàn có điểm kính hiển vi hoạt động cùng với hàng chục ngàn test chẩn đoán nhanh được cấp từ Dự án Quỹ Toàn cầu phòng chống sốt rét đã xét nghiệm cho 24,596 người có sốt, góp phần vào việc phát hiện 200 ca nhiễm sốt rét, điều trị kịp thời không để tử vong xảy ra. Ngoài ra khi có tình hình biến động như trong năm 2017, bên cạnh sự hỗ trợ vể chuyên môn kỹ thuật từ tuyến trên thì Trung tâm Y tế huyện cũng đề xuất với UBND huyện cấp hỗ trợ chiến dịch phun tẩm bổ sung cho 40 thôn tại các xã vùng Lìa bảo vệ cho 10.737 dân với số tiền công phun, tẩm là 25 triệu đồng. Coi trọng công tác kết hợp quân dân y với Đoàn Quân Y 337, Quân Y các Đồn biên phòng tại các nơi còn nhiều khó khăn về cán bộ và địa bàn như Xy, Ba tầng, Hướng Lộc, Thanh….Giao ban y tế giữa các tuyến (y tế xã với y tế thôn bản, y tế huyện với y tế xã) định kỳ hàng tháng và đột xuất cùng với việc tăng cường giám sát đều đặn nên các ổ bênh/ổ dịch được phát hiện sớm và triển khai các can thiệp được kịp thời. Nhờ vậy, mà trong nhiều năm liền sốt rét có nơi có lúc gia tăng nhưng không có tử vong xảy ra trên địa bàn, không để dịch sốt rét bùng phát và lan rộng, bệnh nhân sốt rét năm 2016(32ca) giảm 94,76 % từ 611 ca so với 5 năm trước đó, đưa tỷ lệ mắc/1000 DSC xuống còn 0,36. Những thành tựu to lớn thu được trong phòng chống sốt rét thời gian qua là đáng trân trọng và ghi nhận mà nguyên nhân chính là nhờ có sự quan tâm và đầu tư to lớn trong một thời gian dài từ Đảng và Nhà nước, Bộ Y tế; sự chỉ đạo kịp thời của ngành y tế Quảng Trị; sự hỗ trợ của các Viện Sốt rét- Ký sinh trùng- Côn trùng Trung ương và Quy Nhơn; sự quan tâm sâu sát của Đảng bộ và chính quyền huyện; sự hưởng ứng tích cực của người dân và sự nỗ lực không mệt mỏi của đội ngũ y tế của huyện nhà. Tuy nhiên, Hướng Hóa vẫn đang đối mặt với những rào cản trong phòng chống sốt rét nếu không tiếp tục hành động ngay từ bây giờ. Là huyện có số ca nhiễm cao nhất tỉnh, chiếm tới 79,68 % (200/251)đưa tỷ lệ mắc sốt rét/1000DS SRLH cao gấp 5 lần bình quân của cả khu vực Miền Trung- Tây nguyên (2,25/1000 so với 0,46), bên cạnh một số xã lưu hành cũ thường hay biến động như Thanh, Xy, Batầng trước đây…. thì nay ở một số xã phía bắc của huyện như Hướng Linh, Hướng Lập, Hướng Phùng hay các xã nằm trên trục đường 9 như Thị trấn Lao Bảo, Tân Thành, Tân Lập, Tân Liên… trong nhiều năm liền không ghi nhận được số ca nhiễm sốt rét nay xuất hiện với tần suất thường xuyên hơn trong năm 2017 mà nguyên nhân là do biến động thời tiết mưa nắng xen kẽ thuận lợi cho trung gian truyền bệnh phát triển, trong khí tỷ lệ người dân vào rừng như chăn nuôi trâu bò, làm nương rẫy không có tập quán mang màn đi theo và ngũ màn thường xuyên, làm cho số điểm nóng về sốt rét tăng lên trong khi nguồn lực đầu tư cho sốt rét hạn chế. Do đó, để giải quyết bài toán cho phòng chống sốt rét tại đây trong thời gian tới cần có sự phối hợp đồng bộ của chính quyền và các ngành, các cấp mà trọng tâm là xác định các điểm nóng cần can thiệp, quần thể đích cần chú ý như trẻ em dưới 5 tuổi, phụ nữ có thai, người dân di biến động để vận động họ thực hiện các biện pháp tự phòng chống sốt rét cho bản thân và gia đình. Giảm số ca nhiễm sốt rét tại Hướng Hóa là một bài toán còn nhiều khó khăn trong điều kiện nguồn lực hạn chế. Vì vây, cần phải triển khai các biện pháp phòng chống sốt rét có trọng tâm, trọng điểm, xác định rõ đối tượng đích cần bảo vệ. Cần tăng cường chỉ đạo tuyến và giám sát dịch tể sốt rét tại các vùng trọng điểm theo phân vùng dịch tể năm 2014 của Dự án PCSR quốc gia, chủ động phát hiện ca bệnh tại cộng đồng, vùng biên giới để kịp thời ngăn chặn sốt rét gia tăng và lây lan ra cộng đồng. Chú ý thực hiện các biện pháp PCSR thích hợp cho đối tượng đi rừng, ngũ rẫy, giao lưu biên giới để hạn chế tối đa số ca SRAT và tử vong. Nâng cao chất lượng hoạt động của các điểm kính hiển vi, triển khai các biện pháp phát hiện ca bệnh hiệu quả; chú trọng kết hợp quân- dân y trong phát hiện ca bệnh ở vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới. Phát triển và củng cố hệ thống giám sát, điều tra dịch tể học tại các điểm nóng kết hợp với các thông tin thu thập qua giao ban, thông tư 54/TT-BYT để có dự báo đúng và đề ra các can thiệp kịp thời. Chỉ định phun, tẩm hóa chất theo phân vùng dịch tể sốt rét 2014, bảo đảm bao phủ theo kế hoạch về cả dân số, diện tích và chất lượng. Ưu tiên phòng chống vector cho các vùng dân cư di biến động khó kiểm soát. Phun tẩm bổ sung vùng trọng điểm, vùng có người dân ngủ màn thấp kết hợp với truyền thông vận động người dân ngủ màn kể cả khi ở nhà cũng như khi đi rừng, ngũ rẫy để phòng chống muỗi truyền bệnh. Giám sát sự biến động của vector do biến đổi khí hậu, môi trường, xã hội, sự phục hồi của vector ở các vùng có sốt rét biến động. Nâng cao chất lượng chẩn đoán và điều trị bệnh nhân sốt rét: Đảm bảo điều trị có kiểm soát tại cộng đồng, bệnh nhân uống thuốc đúng và đủ liều theo phác đồ điều trị năm 2016 của Bộ Y tế. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát chất lượng thuốc sốt rét nhất là việc mua bán, sử dụng Artemisinine đơn trị liệu; cung cấp đầy đủ các loại thuốc sốt rét đến tận các cơ sở y tế.Về truyền thông giáo dục sức khỏe: Vận dụng và kết hợp nhiều nguồn kinh phí khác nhau, nhất là nguồn kinh phí hỗ trợ từ chính quyền địa phương để tiến hành hiệu quả các hoạt động truyền thông phù hợp với các nhóm quần thể đích như phụ nữ mang thai, người đi rừng, ngũ rẩy với các thông điệp ngắn gọn, dễ hiểu thông qua các đoàn thể như Hội phụ nữ, Bộ đội biên phòng, giáo viên tại các trường học trên địa bàn, tại hộ gia đình … Bên cạnh đó, trong thời gian tới cần thường xuyên cập nhật kiến thức cho đội ngũ y tế các tuyến trên địa bàn từ giám sát, phát hiện, chẩn đoán, điều trị và truyền thông, thống kê báo cáo,cụm kính hiển vi…. Phòng chống sốt rét tại Hướng Hóa- một huyện trọng điểm của cả tỉnh, nơi có số mắc cao nhất không chỉ góp phần vào công tác bảo vệ và chăm sóc sức khỏe nhân dân trên địa bàn mà còn thể hiện bản chất ưu việt của chế độ đối với nhân dân vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới.
|
TRANG CHỦ
Thông điệp về Ngày Sốt rét thế giới 25-4 (World Malaria Day)
Ngày Sốt rét thế giới-Ngày Chăm sóc sức khỏe toàn cầu (World malaria day – A day to make the world care)
