Home TRANG CHỦ Thứ 6, ngày 29/03/2024
    Hỏi đáp   Diễn đàn   Sơ đồ site     Liên hệ     English
IMPE-QN
Web Sites & Commerce Giới thiệu
Finance & Retail Tin tức - Sự kiện
Trong nước
Quốc tế
Tin hoạt động của Viện
Tin vắn đáng chú ý
Điểm tin y tế
Ngày Sốt rét thế giới 25 tháng 4 (World Malaria Day)
Web Sites & Commerce Hoạt động hợp tác
Web Sites & Commerce Hoạt động đào tạo
Web Sites & Commerce Chuyên đề
Web Sites & Commerce Tư vấn sức khỏe
Web Sites & Commerce Tạp chí-Ấn phẩm
Web Sites & Commerce Thư viện điện tử
Web Sites & Commerce Hoạt động Đảng & Đoàn thể
Web Sites & Commerce Bạn trẻ
Web Sites & Commerce Văn bản pháp quy
Số liệu thống kê
Web Sites & Commerce An toàn thực phẩm & hóa chất
Web Sites & Commerce Thầy thuốc và Danh nhân
Web Sites & Commerce Ngành Y-Vinh dự và trách nhiệm
Web Sites & Commerce Trung tâm dịch vụ
Web Sites & Commerce Thông báo-Công khai
Web Sites & Commerce Góc thư giản

Tìm kiếm

Đăng nhập
Tên truy cập
Mật khẩu

WEBLINKS
Website liên kết khác
 
 
Số lượt truy cập:
5 2 2 8 1 9 1 3
Số người đang truy cập
2 6 7
 Tin tức - Sự kiện Trong nước
Phần 2: Cập nhật hướng dẫn chẩn đoán, điểu trị và phòng bệnh sốt rét (tt)

Tiếp theo phần 1, liều lượng thuốc sốt rét của một số nhóm thuốc có sự thay đổi dựa trên các nghiên cứu y học chứng cứ trong nước và trên thế giới. Cùng với sự tổng hợp y văn và cập nhật các tài liệu từ Tổ chức Y tế thế giới cũng như nghiên cứu tại Việt Nam trong 5 năm trở lại đây đã cho thấy cần phải thay đổi. Dưới đây là một số điểm mới:

2.5. Liều lượng thuốc

Bảng 2: Liều lượng thuốc chloroquin phosphat viên 250 mg (150 mg base) theo nhóm tuổi và cân nặng

-Liều tính theo cân nặng:

Tổng liều 25 mg base/kg, hai ngày đầu chia 2 lần uống cách nhau 6 giờ; ngày thứ 3 uống 1 lần. Liều lượng thuốc điều trị như sau:

+ Ngày 1: 10 mg base /kg cân nặng.

+ Ngày 2: 10 mg base /kg cân nặng.

+ Ngày 3: 5 mg base/kg cân nặng.

-Liều tính theo nhóm tuổi (nếu không có cân) như sau:

Nhóm tuổi

Ngày 1
(viên)

Ngày 2
(viên)

Ngày 3
(viên)

Dưới 1 tuổi

½

½

¼

1 - dưới 5 tuổi

1

1

½

5 - dưới 12 tuổi

2

2

1

12 - dưới 15 tuổi

3

3

1 ½

Từ 15 tuổi trở lên

4

4

2

Bảng 3: Liều Dihydroartemisinin-piperaquin phosphate theo nhóm tuổi cân nặng

Mỗi viên thuốc dihydroartemisinin-piperaquin phosphate (DHA-PPQ) chứa 40 mg DHA và 320 mg PPQ (hiện chỉ có 2 biệt dược là arterakine, CV-Artecan). Điều trị ngày 1 lần, liên tục trong 3 ngày, liều thuốc tính theo cân nặng như sau:

Cân nặng

Ngày 1

Ngày 2

Ngày 3

<8kg

½ viên

½ viên

½ viên

8 - <17 kg

1 viên

1 viên

1 viên

17-<25 kg

1 ½ viên

1 ½ viên

1 ½ viên

25- <36kg

2 viên

2 viên

2 viên

36 -< 60kg

3 viên

3 viên

3 viên

60 kg

4 viên

4 viên

4 viên

Chú ý: Không dùng cho phụ nữ có thai 3 tháng đầu.


Hình 1

Bảng 4: Liều quinine sulfat viên 250 mg tính theo nhóm tuổi và cân nặng

Liều tính theo cân nặng: 30 mg/kg/24 giờ (chia đều 3 lần mỗi ngày) điều trị 7 ngày. Liều tính theo nhóm tuổi (nếu không có cân) như sau:

Nhóm tuổi

Số viên/ngày x số ngày

Ghi chú

Dưới 1 tuổi

1 viên/ngày x 7 ngày

Chia đều 3 lần

mỗi ngày

1 - dưới 5 tuổi

1½ viên/ngày x 7 ngày

5 - dưới 12 tuổi

3 viên/ngày x 7 ngày

12 - dưới 15 tuổi

5 viên/ngày x 7 ngày

Từ 15 tuổi trở lên

6 viên/ngày x 7 ngày

Bảng 5: Liều primaquin phosphate (viên 13,2 mg) theo nhóm tuổi và cân nặng

- Liều tính theo cân nặng:

+ Điều trị giao bào P. falciparum/ P. malariae/ P.knowlesi liều duy nhất 0,5 mg base/kg vào ngày thứ 3 của đợt điều trị.

+ Điều trị P. vivax hoặc P. ovale liều 0,25 mg base/kg/ngày x 14 ngày, điều trị vào ngày đầu tiên cùng Chloroquin để diệt thể ngủ trong gan chống tái phát xa.

- Liều tính theo nhóm tuổi (nếu không có cân) như sau:

Nhóm tuổi

P. falciparum/
P. knowlesi/P. malariae
điều trị 1 lần

P. vivax/ P. ovale
điều trị 14 ngày

6 tháng - dưới 3 tuổi

1/2 viên uống 1 lần

1/4 viên/ngày x 14 ngày

3 - dưới 5 tuổi

1 viên uống 1 lần

1/2 viên/ngày x 14 ngày

5 - dưới 12 tuổi

2 viên uống 1 lần

1 viên/ngày x 14 ngày

12 - dưới 15 tuổi

3 viên uống 1 lần

viên/ngày x 14 ngày

Từ 15 tuổi trở lên

4 viên uống 1 lần

2 viên/ngày x 14 ngày

Chú ý:

-Không dùng thuốc primaquin phosphate cho trẻ em dưới 6 tháng tuổi và PNMT, phụ nữ trong thời kỳ cho con <6 tháng tuổi bú, người có bệnh gan. Nếu không có điều kiện xét nghiệm men G6PD thì cần theo dõi biến động lượng hồng cầu, màu sắc da và màu sắc nước tiểu (nước tiểu chuyển mầu sẫm như nước vối hoặc màu nước cà phê đen) để dừng thuốc kịp thời;

-Với người bệnh thiếu men G6PD nhiễm P. vivax hoặc P. ovale liều dùng khuyến cáo là: 0,75mg base/kg trong 1 tuần x 8 tuần. Người bệnh phải được theo dõi chặt chẽ trong suốt quá trình điều trị;

-Uống primaquin phosphate sau khi ăn.

Bảng 6: Liều artesunate tiêm, lọ 60 mg theo nhóm tuổi và cân nặng

-Liều tính theo cân nặng:

+ Liều giờ đầu 2,4 mg/kg, tiêm nhắc lại 2,4 mg/kg vào giờ thứ 12 (ngày đầu). Sau đó mỗi ngày tiêm 1 liều 2,4 mg/kg (tối đa là 7 ngày) cho đến khi người bệnh tỉnh, có thể uống được, chuyển sang thuốc dihydroartemisinin-piperaquin phospate x 3 ngày.

+ Liều tính theo lứa tuổi (nếu không có cân) như sau:

Nhóm tuổi

Liều ngày thứ nhất

Liều những ngày sau
(dung dịch sau khi pha thuốc)

Liều giờ thứ nhất
(dung dịch sau khi pha thuốc)

Liều giờ thứ 12
(dung dịch sau khi pha thuốc)

Dưới 1 tuổi

2 ml

2 ml

2 ml

1 - dưới 5 tuổi

4 ml

4 ml

4 ml

5 - dưới 12 tuổi

8 ml

8 ml

8 ml

12 - dưới 15 tuổi

10 ml

10 ml

10 ml

Từ 15 tuổi trở lên

12 ml (2 lọ)

12 ml (2 lọ)

12 ml (2 lọ)

Chú ý:

-Không dùng artesunate cho PNMT trong 3 tháng đầu trừ trường hợp SRAT mà không có quinin. Việc pha thêm 5 ml natriclorua 0,9% là để chia liều lượng chính xác cho bệnh nhân nhi;

-Trường hợp không tiêm được tĩnh mạch thì có thể tiêm bắp. Chỉ cần pha bột thuốc với 1 ml natri bicarbonat 5%, lắc kỹ cho bột artesunate tan hoàn toàn, rồi tiêm bắp.

Bảng 7: Liều quinin hydrochloride, ống 500 mg theo nhóm tuổi

Liều tính theo nhóm tuổi (nếu không có cân) như sau:

Nhóm tuổi

Số ống x số lần/ngày

Dưới 1 tuổi

1/10 ống x 3 lần / ngày

1 - dưới 5 tuổi

1/6-1/3 ống x 3 lần / ngày

5 - dưới 12 tuổi

1/2 ống x 3 lần / ngày

12 - dưới 15 tuổi

2/3 ống x 3 lần / ngày

Từ 15 tuổi trả lên

1 ống x 3 lần / ngày

Chú ý:Mỗi đợt điều trị 7 ngày, tiêm quinin dễ gây áp xe, cần tiêm bắp sâu và bảo đảm vô trùng.

Bảng 8: Liều Quinin dihydrochloride, ống 500 mg theo cân nặng

Liều theo cân nặng: Tiêm bắp: 30 mg/kg/24 giờ. Mỗi đợt điều trị 7 ngày.

Thời gian

Liều 8 giờ đầu (0 - 8h)

Liều 8 giờ tiếp theo (9 - 16h)

Liều 8 giờ tiếp theo (17 - 24h)

Liều mỗi ngày từ ngày 2-7

Quinindihydrochlodride

20 mg/kg

10 mg/kg

10 mg/kg

30 mg/kg chia 3 lần cách nhau 8 giờ. Khi uống được chuyển sang thuốc uống theo hướng dẫn

-Thuốc được pha trong natri clorua 0,9% hoặc glucose 5% để truyền tĩnh mạch;

-Nếu trước đó người bệnh chưa điều trị quinine thì truyền tĩnh mạch với liều 20 mg/kg 8 giờ đầu, sau đó 10 mg/kg 8 giờ một lần cho đến khi người bệnh uống được chuyển sang dùng quinin sulfat liều 30 mg/kg chia 3 lần trong ngày, cho đủ 7 ngày điều trị;

-Nên phối hợp với doxycyclin liều 3 mg/kg x 7 ngày (không dùng doxycycline cho trẻ em dưới 8 tuổi và phụ nữ có thai) hoặc clindamycin liều 15 mg/kg/24 giờ x 7 ngày.

Ví dụ: 1 người nặng 50kg, liều truyền đầu tiên 1000 mg Quinin dihydrochloride (8 giờ đầu), sau đó cứ 8 giờ truyền 500 mg, pha trong 500 ml Natri clorua 0,9% hoặc Glucose 5%, với tốc độ 40 giọt/phút.

Chú ý:Trường hợp người bệnh suy thận cần tính toán tổng lượng dịch truyền thích hợp, nếu cần chuyển sang tiêm bắp.

Bảng 9: Liều doxycyclin viên 100 mg theo nhóm tuổi và cân nặng

-Liều lượng tính theo cân nặng: 3mg/kg/ngày uống 1 lần x 7 ngày

-Liều tính theo nhóm tuổi nếu không có cân như sau:

Nhóm tuổi

Số viên/ngày x số ngày

8 - dưới 12 tuổi

1/2 viên/ngày x 7 ngày

12 - dưới 15 tuổi

3/4 viên/ngày x 7 ngày

Từ 15 tuổi trở lên

1 viên/ngày x 7 ngày

Chỉ dùng phối hợp với quinin sulfat hoặc quinin hydrochloride/ hay quinin dihydrochloride ở người lớn và trẻ em trên 8 tuổi

Bảng 10: Liều clindamycin (viên 150 mg hoặc 300 mg) theo tuổi và cân nặng

-Liều tính theo cân nặng 15 mg/kg/24 giờ chia 2 lần x 7 ngày.

-Liều tính theo nhóm tuổi, nếu không có cân như sau:

Nhóm tuổi

Số viên/ngày x số ngày

Viên 150 mg

Viên 300 mg

Dưới 3 tuổi

1 viên/ngày x 7 ngày

1/2 viên/ngày x 7 ngày

Từ 3 - dưới 8 tuổi

viên/ngày x 7 ngày

3/4 viên/ngày x 7 ngày

Từ 8 - dưới 12 tuổi

2 viên/ngày x 7 ngày

1 viên/ngày x 7 ngày

Từ 12 - dưới 15 tuổi

3 viên/ngày x 7 ngày

1½ viên/ngày x 7 ngày

Từ 15 tuổi trở lên

4 viên/ngày x 7 ngày

2 viên/ngày x 7 ngày

Chú ý:Chỉ dùng phối hợp với quinin viên (quinin sulfat) hoặc quinin tiêm (quinin hydrochlodride/ dihydrochlodride) ở PNMT dưới 3 tháng và trẻ em dưới 8 tuổi.


Hình 2

Bảng 11: Liều thuốc phối hợp artesunat 100 mg và mefloquin 200 mg theo tuổi và cân nặng

-Uống ngày 1 lần, liên tục trong 3 ngày;

-Không dùng điều trị thuốc cho những người có biểu hiện tâm thần, tiền sử động kinh, PNMT;

-Liều lượng thuốc theo tuổi hoặc cân nặng như sau:

Nhóm tuổi

Cân nặng

tương ứng

Ngày 1

Ngày 2

Ngày 3

2,5 - 11 tháng

5-9kg

¼ viên

¼ viên

¼ viên

1 - 5 tuổi

9-18 kg

½ viên

½ viên

½ viên

5 - dưới 10 tuổi

18 - 30 kg

1 viên

1 viên

1 viên

Từ 10 tuổi trở lên

> 30 kg

2 viên

2 viên

2 viên

2.6. Theo dõi trong quá trình điều trị

a) Theo dõi lâm sàng:

-Nếu bệnh diễn biến nặng hơn hoặc trong 3 ngày điều trị, người bệnh vẫn sốt hoặc tình trạng bệnh xấu đi và còn tồn tại ký sinh trùng sốt rét (KSTSR) thì dùng thuốc điều trị thay thế;

-Nếu bệnh diễn biến nặng hơn hoặc trong 3 ngày điều trị mà người bệnh vẫn sốt hoặc tình trạng bệnh xấu đi và không còn KSTSR thì tìm nguyên nhân khác;

-Nếu người bệnh bị nôn trong vòng 30 phút sau khi uống thuốc, thì phải uống liều khác thay thế hoặc dùng thuốc dạng tiêm.

b) Theo dõi ký sinh trùng:

-Lấy lam máu kiểm tra KSTSR hàng ngày.

-Chỉ cho người bệnh ra viện khi kết quả soi lam âm tính.

IV. PHÂN TUYẾN ĐIỀU TRỊ

Bảng 12: Phân tuyến điều trị bệnh sốt rét

Thể bệnh

Tuyến điều trị

Bệnh viện Trung ương, Tỉnh

Bệnh viện huyện và tương đương

Trạm y tế xã

Y tế thôn, bản

Cơ sở y tế tư nhân

Sốt rét chưa biến chứng (SR thường)

+

+

+

+

+

Sốt rét ở PNMT

+

+

+

 

+

Sốt rét thể ác tính

+

+

Xử trí ban đầu (1)

Xử trí ban đầu (1)

Xử trí ban đầu (1)

Chú thích (1) Xử trí ban đầu và chuyển người bệnh lên tuyến trên; PNMT: Phụ nữ mang thai

1. Y tế thôn bản xử trí ban đầu

Theo dõi người bệnh nếu có một trong các dấu hiệu dự báo sốt rét ác tính (xem mục 3.2.1), thì cần cho uống ngay liều đầu tiên của dihydroartemisinin-piperaquin phosphate (Bảng 4) và chuyển lên tuyến trên.

Thuốc phải được nghiền nhỏ và pha trong nước cho tan hoàn toàn. Trước khi cho uống thuốc phải cho người bệnh uống một ít nước, nếu uống được, không bị sặc, mới cho uống tiếp thuốc đã pha.

2. Trạm y tế xã, cơ sở y tế tư nhân xử trí ban đầu

Người bệnh có các dấu hiệu dự báo sốt rét ác tính cần xử trí như sau:

a)Tiêm ngay liều đầu tiên artesunat (Bảng 6) hoặc quinin hydrochloride nếu là phụ nữ có thai dưới 3 tháng tuổi (Bảng 7, Bảng 8) hoặc uống 1 liều DHA-PPQ (Bảng 3) hoặc quinine sulfat (Bảng 7) sau đó chuyển người bệnh lên tuyến trên. Nếu thời gian vận chuyển dài trên 8 giờ thì cần cho liều tiếp theo;

b)Không chuyển ngay những người bệnh đang trong tình trạng sốc (mạch nhanh nhỏ khó bắt, chân tay lạnh, vã mồ hôi, tụt huyết áp), phù phổi cấp, co giật...;

c)Trường hợp không thể chuyển lên tuyến trên được, cần đề nghị tuyến trên tới tăng cường bằng phương tiện nhanh nhất, đồng thời tiếp tục điều trị tích cực trong khi chờ đợi.


Hình 3

V. PHÒNG CHỐNG SỐT RÉT

5.1. Các biện pháp bảo vệ cá nhân

-Biện pháp vật lý: nằm màn, lưới chắn muỗi, bẫy vợt muỗi, mặc quần áo dài... tránh muỗi đốt.

-Biện pháp sinh học: nuôi cá ăn bọ gậy, chế phẩm sinh học diệt bọ gậy...

-Các biện pháp hóa học: phun hóa chất, tẩm màn hóa chất (màn tẩm hóa chất tồn lưu lâu), tẩm rèm, chăn... kem muỗi, hương muỗi...

5.2. Các chỉ định sử dụng thuốc điều trị bệnh sốt rét

5.2.1. Điều trị người bệnh sốt rét:

Bao gồm người bệnh được xác định mắc sốt rét và sốt rét lâm sàng.

5.2.2. Điều trị mở rộng

Chỉ áp dụng ở các vùng đang có dịch. Trung tâm Phòng chống sốt rét- Ký sinh trùng-Côn trùng /Trung tâm Y tế Dự phòng tỉnh quyết định chọn đối tượng và phạm vi điều trị mở rộng.

5.2.3. Cấp thuốc tự điều trị

-Hạn chế cấp thuốc tự điều trị tiến tới không cấp thuốc tự điều trị cho vùng không có nguy cơ;

-Hiện tại cấp thuốc tự điều trị trong các trường hợp sau:

+Cấp thuốc tự điều trị chỉ áp dụng cho những huyện thuộc vùng sốt rét lưu hành (SRLH) tại miền Trung-Tây Nguyên, miền Đông Nam Bộ và không có bằng chứng về sốt rét kháng thuốc;

+Người từ vùng không có sốt rét vào vùng SRLH thời gian trên 1 tuần;

+Người sống trong vùng SRLH có ngủ rừng, ngủ rẫy hoặc qua lại vùng biên giới;

+Cán bộ y tế từ tuyến xã trở lên mới được cấp thuốc tự điều trị, hướng dẫn cho họ biết cách sử dụng thuốc và theo dõi sau khi trở về;

+Thuốc sốt rét được cấp để tự điều trị là loại dihydroartemisinin-piperaquin phosphate (DHA-PPQ), liều theo tuổi trong 3 ngày (xem Bảng 3).

Phụ lục 1. Thang điểm Glasgow của người lớn và trẻ em trên 5 tuổi

Dấu hiệu lâm sàng

Điểm

1. Mắt mở:

-Tự mở

4

- Khi gọi to

3

- Khi kích thích đau

2

- Không đáp ứng

1

2. Vận động:

- Đáp ứng theo yêu cầu, lời nói

6

- Đáp ứng với kích thích đau

- Chính xác

5

- Không chính xác

4

- Với tư thế co cứng (mất vỏ)

3

- Với tư thế duỗi cứng (mất não)

2

- Không đáp ứng

1

3. Lời nói:

 

- Trả lời đúng, chính xác

5

- Trả lời bằng lời nói lú lẫn, sai

4

- Trả lời bằng các từ không thích hợp

3

- Trả lời bằng những từ vô nghĩa

2

- Không trả lời gì cả

1

Phụ lục 2. Thang điểm Blantyre của trẻ em (Trẻ em dưới 5 tuổi)

Dấu hiệu lâm sàng

Điểm

1. Cử động mắt

 

- Theo hướng (ví dụ: theo mặt của mẹ)

1

- Không nhìn theo

0

2. Đáp ứng vận động

 

- Tại chỗ kích thích đau

2

- Co chi với kích thích đau

1

- Không đặc hiệu hoặc không đáp ứng

0

3. Đáp ứng lời nói:

 

- Khóc to bình thường

2

- Khóc yếu rên rỉ

1

- Không đáp ứng

0

Phụ lục 3. Chăm sóc người bệnh hôn mê (ABC)

1. Đường thông khí:

-Làm thông thoáng đường thở, tránh có các chất nôn, đờm rãi đặt canul miệng nếu có tụt lưỡi, hút đờm rãi trong khoang miệng, hầu họng;

-Người bệnh hôn mê phải có y tá chăm sóc. Để người bệnh nằm, đầu cao 30-45 độ, đầu nghiêng. Như vậy sẽ tránh trào ngược các chất từ dạ dày;

-Trường hợp hôn mê có ứ đọng đờm rãi cần đặt nội khí quản và cho thở máy nếu có chỉ định.

2. Hô hấp:

-Cho thở oxy ở các mức độ khác nhau 3-5 lít/phút;

-Khi người bệnh khó thở hoặc diễn biến nặng hơn trong quá trình điều trị, phải chuyển đến nơi có điều kiện hồi sức cấp cứu để đặt ống nội khí quản và cho thở máy.

3. Tuần hoàn:

-Kiểm tra tình trạng mất nước bằng đo huyết áp, mạch, độ đàn hồi của da, áp lực tĩnh mạch trung tâm (nếu có điều kiện), độ ẩm của lưỡi, số lượng và màu sắc nước tiểu;

-Đặt một đường truyền tĩnh mạch để truyền thuốc, dịch và lấy máu xét nghiệm;

-Kiểm tra thường xuyên lượng dịch vào-ra (dịch truyền-nước tiểu, phân);

-Ghi chính xác lượng dịch đưa vào và thải ra qua phiếu theo dõi.

4. Thận:

-Cân hàng ngày để đề phòng thừa hoặc thiếu dịch, tính liều thuốc và các điều trị khác cần thông số cân nặng.

-Nếu thừa nước: ngừng hoặc hạn chế truyền dịch, cho thuốc lợi tiểu tĩnh mạch (furosemide).

-Nếu thiếu thì phải bù vào.

-Xét nghiệm hàng ngày: Công thức máu, đông máu cơ bản, ure, creatinin, điện giải đồ, khí máu, chụp tim phổi, điện tim, xét nghiệm ký sinh trùng sốt rét (Phụ lục 5).

5. Vệ sinh - dinh dưỡng:

-Thay đổi vị trí 2 giờ /1 lần. Vệ sinh da sạch.

-Đặt sonde dạ dày cho ăn, uống và đề phòng sặc dẫn đến viêm phổi, cho ăn nhiều bữa nhỏ hoặc truyền nhỏ giọt dạ dày.

-Chú ý vệ sinh mắt khi người bệnh hôn mê: chống khô mắt bằng nhỏ thuốc Natriclorid 0,9% mỗi 3 giờ/lần và băng mắt lại.

-Thụt tháo nếu không đi ngoài sau 72 giờ.

Phụ lục 4. Đánh giá hiệu lực thuốc sốt rét

1. Tiêu chuẩn chọn

-Nhiễm đơn thuần P. falciparum;

-Mật độ ký sinh trùng trong máu từ 500-100.000 KST thể vô tính /μl máu;

-Nhiệt độ nách ≥ 37,5 °C hoặc nhiệt độ miệng/hậu môn ≥ 38 °C hoặc có tiền sử sốt trong vòng 24 giờ gần đây;

-Có thể uống được thuốc.

2. Tiêu chuẩn loại trừ

-Có những dấu hiệu nguy hiểm của sốt rét nặng và sốt rét ác tính do P.falciparum.

-Nhiễm phối hợp hoặc nhiễm đơn các loài Plasmodium khác.

-Bị suy dinh dưỡng nặng.

-Có thai.

3. Xét nghiệm máu bằng kính hiển vi

-Lấy lam máu giọt dày và giọt mỏng xét nghiệm vào ngày D0 để xác nhận các tiêu chuẩn lựa chọn/loại trừ. Lam máu giọt dày được xét nghiệm tiếp vào các ngày D1, D2, D3 hoặc D4, D5, D6, D7 nếu ngày D3 vẫn còn ký sinh trùng, hoặc vào bất kỳ ngày nào nếu người bệnh tái khám trong thời gian từ D7 - D28/D42.

-Mật độ ký sinh trùng sẽ được tính bằng đếm số lượng ký sinh trùng thể vô tính trên 200 bạch cầu trên lam máu giọt dày. Số lượng ký sinh trùng thể vô tính trong 1 μl máu, sẽ được tính bằng cách lấy số ký sinh trùng thể vô tính chia cho số bạch cầu đếm được sau đó nhân với số bạch cầu chuẩn (thường là 8.000 bạch cầu/ μl).

Mật độ KST/ μl =

Số KST đếm được x 8.000

Số bạch cầu đếm được

4. Phân loại đáp ứng điều trị (WHO, 2005)

4.1. Điều trị thất bại sớm khi người bệnh có 1 trong các biểu hiện sau:

-Phát triển các dấu hiệu nguy hiểm hoặc sốt rét nặng vào ngày D1, D2 hoặc D3, kèm theo có ký sinh trùng sốt rét.

-Mật độ ký sinh trùng sốt rét ngày D2 cao hơn ngày D0, ngay cả khi người bệnh không sốt.

-Còn ký sinh trùng vào ngày D3 và nhiệt độ nách ≥ 37.5 °C.

-Mật độ ký sinh trùng ngày D3  25% mật độ ký sinh trùng ngày D0.

4.2. Điều trị thất bi mun:

-Thất bại lâm sàng muộn: xuất hiện dấu hiệu sốt rét nặng, nguy hiểm và có ký sinh trùng giống ngày D0 bất cứ ngày nào từ D4 đến D28 (D42) mà trước đó không có dấu hiệu của điều trị thất bại sớm. Hoặc có ký sinh trùng bất cứ ngày nào từ D4 đến D28 (D42) và có sốt (nhiệt độ nách ≥ 37,5°C) mà trước đó không có dấu hiệu của điều trị thất bại sớm.

-Thất bại ký sinh trùng muộn: xuất hiện ký sinh trùng từ ngày D7 đến D28 (D42), không có sốt (nhiệt độ nách < 37,5°C) mà trước đó không có dấu hiệu của điều trị thất bại sớm hay thất bại lâm sàng muộn.

4.3. Đáp ứng điều trị (điều trị khỏi):

-Người bệnh hết triệu chứng lâm sàng và sạch ký sinh trùng sốt rét (KSTSR) sau 3 ngày điều trị (D3) hay 72 giờ và không có KSTSR trong suốt thời gian điều trị tính đến ngày D28/ D42.

-Nếu kết quả xét nghiệm chỉ có giao bào (gametocyte) mà không sốt thì không phải là điều trị thất bại, trường hợp này cần dùng thuốc primaquin phosphate để chống lây lan.

5. Xử trí các trường hợp điều trị thất bại

-Các trường hợp điều trị thất bại phải được thay thế bằng loại thuốc sốt rét khác có hiệu lực cao (second line).

Phụ lục 5. Các phác đồ phối hợp thuốc điều trị Plasmodium falciparum

-Áp dụng tại huyện có bằng chứng tỷ lệ trường hợp thất bại điều trị của P. falciparum với thuốc đang sử dụng > 10% trên tổng số trường hợp điều trị;

-Tất cả người bệnh nhiễm P. falciparum hoặc nhiễm phối hợp có P. falciparum tại huyện trên.

5.1. Viên phối hợp Artesunat 100mg và Amodiaquin 270mg

-Uống ngày 1 lần, liên tục trong 3 ngày.

-Liều lượng thuốc theo tuổi hoặc cân nặng như sau:

Nhóm tuổi

Cân nặng tương ứng

Ngày 1

Ngày 2

Ngày 3

2,5 - 11 tháng

4,5 -<9 kg

viên

viên

viên

1 - 5 tuổi

9 - < 18 kg

viên

viên

viên

5 - < 13 tuổi

18 - <36 kg

1 viên

1 viên

1 viên

13 tuổi

≥ 36 kg

2 viên

2 viên

2 viên

-Không sử dụng điều trị thuốc cho những đối tượng sau: Quá mẫn với hoạt chất hoặc bất kỳ tá dược, tiền sử tổn thương gan khi điều trị với amodiaquin (AQ), mắc các bệnh về máu, các bệnh về võng mạc.

-Artesunat (AS) và Amodiaquine (AQ) viên nén không được sử dụng để phòng ngừa bệnh sốt rét vì có thể dẫn đến giảm, mất bạch cầu hạt và nhiễm độc gan nặng.

5.2. Viên phối hợp Artemether 20mg và Lumefantrin 120mg

-Uống ngày 2 lần (sáng, chiều), liên tục trong 3 ngày.

-Liều lượng thuốc theo tuổi hoặc cân nặng theo ngày như sau:

Nhóm tuổi

Cân nặng tương ứng

Ngày 1

Ngày 2

Ngày 3

Sáng

Chiều

<6 tháng - < 4 tuổi

5 - <15 kg

1 viên

1 viên

2 viên

2 viên

4 - < 7 tuổi

15-<25 kg

2 viên

2 viên

4 viên

4 viên

7 - < 13 tuổi

15-<35 kg

3 viên

3viên

6 viên

6 viên

13 tuổi

35kg

4 viên

4 viên

8 viên

8 viên

-Không sử dụng điều trị thuốc cho trẻ em dưới 6 tháng tuổi và phụ nữ có thai.

5.3. Viên phối hợp artesunate 60 mg và pyronaridin tetraphosphat 180 mg

-Uống ngày 1 lần, liên tục trong 3 ngày.

-Liều lượng thuốc theo cân nặng như sau:

Cân nặng (kg)

Ngày 1

Ngày 2

Ngày 3

20 - < 24 kg

1 viên

1 viên

1 viên

24- < 45 kg

2 viên

2 viên

2 viên

45 - < 65 kg

3 viên

3 viên

3 viên

>65 kg

4 viên

4 viên

4 viên

-Không dùng thuốc cho người bệnh mẫn cảm với pyronaridin, artesunat hoặc bất kỳ thành phần nào của thuốc.

-Người bệnh đang bị tổn thương gan hoặc có bất thường đáng kể khi xét nghiệm chức năng gan.

-Người bệnh suy thận nặng;

-Người bệnh bị tăng đáng kể các transaminase gan có liên quan đến việc dùng pyronaridin.

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt

Chữ viết đầy đủ tiếng Anh hay tiếng Việt

ARDS

Hội chứng suy hô hấp cấp tiến triển

CVP

Central Vein Pressure_Áp lực tĩnh mạch trung tâm

D

Day_Ngày

DHA

Dihydroartemisinin

FiO2

Nồng độ oxy trong hỗn hợp khí thở vào

G6PD

Glucose 6 - phosphat dehydrogenase

KST

Ký sinh trùng

KSTSR

Ký sinh trùng sốt rét

P.

Plasmodium

PCR

Polymerase Chain Reaction_Phản ứng chuỗi trùng hợp

PEEP

Áp lực thấp nhất ở trong phổi trong suốt quá trình hô hấp

PPQ

Piperaquin phosphate

SpO2

Phân áp oxy trong máu động mạch

SR

Sốt rét

WHO

World Health Organisation_Tổ chức Y tế thế giới


TÀI LIỆU THAM KHẢO

1.WHO (2013): Emergeney response to artemisinin resistance in the Greater Mekong subregion.

2.http://www.who.int/malaria/publications/atoz/9789241505321/en/.

3.WHO (2014): Malaria diagnosis in low transmission setting.

4.http://www.who.int/malaria/publications/atoz/policy-brief-diagnosis-low-transmission-settings/

5.WHO (2015): Status report o­n artemisinin and ACT resistance.

6.WHO (2015): Guideline for the treatment of Malaria.

7.http://www.who.int/malaria/publications/atoz/9789241549127/en/.

8.5. WHO (2016): Malaria microscopy quality assurance manual version 2.

9.http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/204266/1/9789241549394_eng.pdf.

 

 

Ngày 03/08/2017
TS.BS. Huỳnh Hồng Quang
Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn
 

THÔNG BÁO

   Dịch vụ khám chữa bệnh chuyên khoa của Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn khám bệnh tất cả các ngày trong tuần (kể cả thứ 7 và chủ nhật)

   THÔNG BÁO: Phòng khám chuyên khoa Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn xin trân trọng thông báo thời gian mở cửa hoạt động trở lại vào ngày 20/10/2021.


Tin đáng chú ý
Thông điệp về Ngày Sốt rét thế giới 25-4 (World Malaria Day)
Ngày Sốt rét thế giới-Ngày Chăm sóc sức khỏe toàn cầu (World malaria day – A day to make the world care)
 LOẠI HÌNH DỊCH VỤ
 CHUYÊN ĐỀ
 PHẦN MỀM LIÊN KẾT
 CÁC VẤN ĐỀ QUAN TÂM
 QUẢNG CÁO

Trang tin điện tử Viện Sốt rét - Ký Sinh trùng - Côn trùng Quy Nhơn
Giấy phép thiết lập số 53/GP - BC do Bộ văn hóa thông tin cấp ngày 24/4/2005
Địa chỉ: Khu vực 8-Phường Nhơn Phú-Thành phố Quy Nhơn-Tỉnh Bình Định.
Tel: (84) 0256.3846.892 - Fax: (84) 0256.3647464
Email: impequynhon.org.vn@gmail.com
Trưởng Ban biên tập: TTND.PGS.TS. Hồ Văn Hoàng-Viện trưởng
Phó Trưởng ban biên tập: TS.BS.Huỳnh Hồng Quang-Phó Viện trưởng
• Thiết kế bởi công ty cổ phần phần mềm: Quảng Ích