Home TRANG CHỦ Thứ 6, ngày 29/03/2024
    Hỏi đáp   Diễn đàn   Sơ đồ site     Liên hệ     English
IMPE-QN
Web Sites & Commerce Giới thiệu
Finance & Retail Tin tức - Sự kiện
Trong nước
Quốc tế
Tin hoạt động của Viện
Tin vắn đáng chú ý
Điểm tin y tế
Ngày Sốt rét thế giới 25 tháng 4 (World Malaria Day)
Web Sites & Commerce Hoạt động hợp tác
Web Sites & Commerce Hoạt động đào tạo
Web Sites & Commerce Chuyên đề
Web Sites & Commerce Tư vấn sức khỏe
Web Sites & Commerce Tạp chí-Ấn phẩm
Web Sites & Commerce Thư viện điện tử
Web Sites & Commerce Hoạt động Đảng & Đoàn thể
Web Sites & Commerce Bạn trẻ
Web Sites & Commerce Văn bản pháp quy
Số liệu thống kê
Web Sites & Commerce An toàn thực phẩm & hóa chất
Web Sites & Commerce Thầy thuốc và Danh nhân
Web Sites & Commerce Ngành Y-Vinh dự và trách nhiệm
Web Sites & Commerce Trung tâm dịch vụ
Web Sites & Commerce Thông báo-Công khai
Web Sites & Commerce Góc thư giản

Tìm kiếm

Đăng nhập
Tên truy cập
Mật khẩu

WEBLINKS
Website liên kết khác
 
 
Số lượt truy cập:
5 2 2 7 5 9 0 5
Số người đang truy cập
3 8 7
 Tin tức - Sự kiện
Kháng thuốc làm nổ ra tranh luận về cuộc chiến chống sốt rét ở Tiểu vùng sông Mê-kông

Ngày 21/04/2016. PAILIN, CAMBODIA. Kháng thuốc làm nổ ra tranh luận về cuộc chiến chống sốt rét ở Tiểu vùng sông Mê-kông (Drug resistance triggers war to wipe out malaria in the Mekong region). Chủng Plasmodium falciparum kháng artemisinin hiện nay đang lan rộng tại khu vực Tiểu vùng sông Mekong (GMS) có liên quan đến sự biến đổi gen K13 của ký sinh trùng.

Không ai biết chính xác tại sao kháng thuốc sốt rét lại lần đầu nổi lên ở khu vực vùng sâu, vùng xa thuộc sườn núi Cardamon phía tây Cam-pu-chia này. Chuyên gia về sốt rét Tom Peto cho biết : “Các nguyên nhân cũng nhiều như các vấn đề xã hội hay sinh học”, ông đã ở đây trong một thị trấn bụi bặm đang chiến đấu với mối đe dọa mới nhất đế phòng chống sốt rét toàn cầu: sốt rét đa kháng thuốc (multiple drug resistant _MDR malaria). Đá Rubies chắc chắn cũng có một vai trò, trong nhiều thập kỷ đá quý và rừng gỗ tếch đã thu hút người dân tại đây, dọc biên giới Thái, nơi mà các khu rừng và rừng rậm đầy rẫy các loài muỗi gây lan truyền ký sinh trùng sốt rét. Sau khi xảy ra thảm kịch ở Pailin như là thành trì cuối cùng của người Khmer, để lại cho người dân sự mệt mỏi, chia cách, không được giáo dục, nghi ngờ và nghèo đói. Chăm sóc y tế rất hạn chế, tình trạng thuốc giả hay thuốc kém chất lượng và một thực tế là không sử dụng thuốc đủ liều.
 

         Nghịch lý là sự lan truyền sốt rét thấp là cái gì đó về ký sinh trùng đang lưu hành tại đây, có thể là do gen giúp nó biến đổi nhanh và đảm bảo rằng chúng tồn tại mạnh nhất và kháng thuốc nhất. Peto, cán bộ làm việc tại Trung tâm Nghiên cứu Y học Nhiệt đới (Tropical Medicine Research Unit_MORU) Mahidol Oxford tại Bangkok cho biết hoặc có thể “bởi vì chúng được phát hiện ở đây đầu tiên”. Dù là lý do gì đi nữa thì đây cũng là nơi nó bắt đầu kháng chloroquine vào những năm 1950 trước khi quét qua khu vực sông Mekong rộng hơn, sau đó vào Ấn Độ và châu Phi gây ra hàng triệu ca tử vong. Tiếp đến là sulfadoxine-pyrimethamine (Fansidar) thất bại vào những năm 1960, Mefloquine thất bại vào những năm 1970.


Vùng đồng bằng sông Cửu Long tại châu Đốc, Việt Nam, một trong 6 quốc gia khu vực GMS bị đe dọa bởi sốt rét kháng thuốc.
Christoph Mohr/dpa/Corbis.

Cuối năm 2008 và vào năm 2009 các báo cáo đã làm rung chuyển cộng đồng sốt rét: Artemisinin, loại thuốc điều trị sốt rét hiệu lực cao làm giảm mạnh tỷ lệ tử vong sốt rét trên toàn cầu hơn thập kỷ qua đang mất dần tính hiệu quả gây nên tình trạng báo động toàn cầu và thúc đẩy kế hoạch khẩn cấp ngăn chặn kháng thuốc tại Cam-pu-chia trước khi loại thuốc tốt nhất cuối cùng này bị mất hiệu quả. Hiện nay Pailin là trung tâm của dịch bệnh và mối đe dọa lớn nhất trong phòng chống sốt rét ở đây là chủng ký sinh trùng sốt rét nguy hiểm chết người Plasmodium falciparum đang trở nên kháng thuốc không chỉ với artemisinin mà còn cả với thuốc piperaquine hay PPQ, sử dụng phối hợp với artemisinin (ACTs) có vai trò quyết định sự điều trị thành công của thuốc. Kháng PPQ là một “thảm họa” (disaster), Arjen Dondorp-Trưởng khoa nghiên cứu sốt rét tại MORU cho biết hiện nay nó bị hạn chế ở Cam-puchia nhưng “Tôi e rằng đó chỉ là vấn đề thời gian cho đến khi nó xuất hiện tại các quốc gia khác trong khu vực”. François Nosten, nhân viên Trung tâm Nghiên cứu Sốt rét Shoklo (Shoklo Malaria Research Unit _SMRU) tại Mae Sot, Thái Lan dọc biên giới Myanmar cho biết thêm rằng: “Đó thực sự là cơn ác mộng, nếu điều đó xảy ra sẽ phá hỏng những thành quả phòng chống sốt rét chúng ta đã đạt được và sốt rét sẽ quay trở lại”.


Sốt rét kháng đa thuốc được phát hiện đầu tiên ở khu vực nghèo đói,vùng sâu vùng xa Pailin, Cam-pu-chia.

Các nhà nghiên cứu sốt rét, các cơ quan quốc tế và các nhà hảo tâm cho biết cách duy nhất để ngăn ngừa khủng hoảng này là tiêu diệt sốt rét ra khỏi GMS-5 quốc gia và một phần phía tây nam của Trung Quốc ở vùng biên giới dọc con sông dài đứng thứ 12 trên thế giới. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Quỹ Toàn cầu (GF), các cơ quan quốc tế khác và các nhà hảo tâm đang tập hợp lại xung quanh kế hoạch đầy tham vọng để thực hiện đến năm 2030. Mục tiêu đảm bảo rằng mỗi ký sính trùng cuối cùng được tiêu diệt khỏi khu vực này, trước hết là tập trung vào P.falciparum-mối đe dọa khẩn cấp của sốt rét đa kháng thuốc. Quỹ Bill & Melinda Gates Foundation (BMGF) đang vận động khó khăn trong khi 1 trong số 5 quốc gia này được biết đến với sự tham nhũng hơn là hợp tác chống sốt rét, ít nhất là trên giấy tờ, thủ tục nhưng không rõ ràng họ có thể chiến thắng hoặc quá muộn màng. Sốt rét được loại trừ trước đây, tại một nơi dễ dàng như phía nam Hoa Kỳ, châu Âu và Thổ Nhĩ Kỳ, các nỗ lực tương tự cũng đang được thực hiện tại nhiều nơi khác nhưng chưa quốc gia nào có thể loại trừ căn bệnh này tại đây vì tình hình phức tạp cả về xã hội và dịch tễ học như ở GMS. Khoa học không chắc chắn, dữ liệu không hoàn hảo, các biện pháp chưa phát triển. Các nhà nghiên cứu tại đây tranh luận về mọi thứ từ mức độ của bằng chứng đến đạo đức của các thử nghiệm lâm sàng-thậm chí đối với mức độ của thảm họa sốt rét kháng thuốc: đó là loại 4 hay loại 5? Có đủ thời gian cho các nghiên cứu cẩn thận để xem những gì thực sự hoạt động, hay tình hình rất khẩn cấp đến nỗi chúng ta phải đưa ra các chiến lược chưa được kiểm tra, mặc dù có các nguy cơ và hy vọng mọi thứ đều ổn?

Sốt rét tại Mekong khác với tại châu Phi, nơi giết chết gần 500.000 trẻ em mỗi năm. Véc-tơ truyền bệnh chính tại châu Phi, Anopheles gambiae, rất nhiều đến nỗi mọi người có thể bị phơi nhiễm sốt rét do hàng ngàn vết muỗi đốt gây nên tỷ lệ lan truyền cao nhất trên thế giới. Ngược lại, tại Mekong sốt rét là căn bệnh ở các vùng biên giới và có ít hơn 200 ca tử vong hàng năm. Các vùng đất rộng không có sốt rét trên diện rộng nhưng những cánh đồng lúa nhường chỗ cho những ngọn đồi và núi, nguy cơ gia tăng và sốt rét thống trị khu vực bìa rừng nơi mà các véc-tơ truyền bệnh như muỗi phát triển mạnh. Các nạn nhân gồm những người đi rừng-phần lớn là người nghèo, người khai thác gỗ lưu động, thợ mỏ hay những người di cư và các dân tộc thiểu số sống dọc các khu vực biên giới hỗn độn. Phần lớn các ca mắc là ở người lớn, hầu hết ở Myanmar, nơi gánh chịu sốt rét nặng nhất tại GMS. Đây chưa phải là con số sốt rét tại đây nhưng khả năng vượt mức của ký sinh trùng sốt rét biến đổi và kháng thuốc tại đó đã đặt GMS thành trung tâm trong cuộc chiến chống sốt rét toàn cầu, nguyên nhân của vấn đề này trở lại trong nhiều thập niên và được cho là lạm dụng thuốc sốt rét. Nhiều người đi vào rừng để tìm kiếm kho báu hoặc di cư từ thành phố đến vùng nông thôn bởi người Khmer Rouge đến từ các khu vực không có sốt rét vì vậy họ không có miễn dịch tự nhiên và dễ bị nhiễm bệnh, khi bị đau họ thường tự điều trị bất kể thuốc gì có trong túi từ chủ cửa hàng địa phương, nếu may mắn họ có thể có thuốc sốt rét với một số liều không xác định, hoặc người dân có thể uống vài viên chloroquine để bảo vệ trước khi vào rừng và bỏ vào túi phần còn lại, hoặc cách khác họ uống thuốc sốt rét liều thấp trong một thời gian ngắn đều là những phương cách chắn chắn để gây ra sốt rét kháng thuốc.


Con đường kháng Chloroquine
.
Ký sinh trùng sốt rét kháng chloroquine xuất hiện ở GMS và lây lan khắp thế giới. Cho đến nay artemisinin chưa theo con đường đó và các nhà nghiên cứu đang tranh luận khả năng nó sẽ xảy ra.
A. Cuadra/Science.

Artemisinin đặc biệt dễ lạm dụng, thuốc này có sẵn vì sử dụng đơn trị liệu (monotherapy), không dùng kết hợp, sử dụng lâu trước các nơi khác nhờ vào mối quan hệ gần gũi với người Khmer với Trung Quốc, nơi mà thuốc sốt rét phát triển (các nhà khoa học Trung Quốc đã khám phá ra các đặc tính chống lại sốt rét của phương pháp thảo dược xưa đã chiến thắng giải Nobel Y khoa năm ngoái). Artemisinin có thể tiêu diệt tất cả các ký sinh trùng trong máu chỉ trong vòng 48 giờ, quá nhanh đến nỗi người bệnh chưa hoàn tất quá trình của bệnh, có thể ký sinh trùng phát triển dưới áp lực thuốc thấp. Nicholas White, chuyên gia về sốt rét, chủ tịch MORU tại Bangkok cho biết: “Artemisinin là thuốc tốt nhất khá đơn giản mà chúng ta có”, ông đã đưa thuốc sốt rét ra bên ngoài vào những năm 1990, nhóm của ông đã làm các thử nghiệm lâm sàng của artemisinin và các dẫn xuất của nó, kết hợp với thuốc phối hợp để tiêu diệt các ký sinh trùng còn lại. Liệu pháp kết hợp artemisinin (ACTs) có 6 sự kết hợp được đưa ra để ngăn chặn kháng thuốc, nhiều giống như cách kết hợp điều trị HIV kháng thuốc đối với thuốc đơn, sau đó ông White và đồng nghiệp bắt đầu một cuộc chiến dài để WHO xác nhận ACTs là liệu pháp điều trị sốt rét trên thế giới. Các dấu hiệu đầu tiên của vấn đề xảy ra khoảng năm 2007, nhóm MORU của Dondorp đang làm việc tại đây khi phát hiện artemisinin mất gấp đôi thời gian để tiêu diệt ký sinh trùng trong máu của bệnh nhân sốt rét như nó đã xảy ra tại Wang Pha, Thái Lan, nơi mà thuốc sốt rét chỉ được giới thiệu gần đây. Nhóm nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Y Khoa Lực lượng Vũ trang (Armed Forces Research Institute of Medical Science_AFRIMS) tại Bangkok đã phát hiện các dấu hiệu đáng lo ngại tương tự. Dondorp, Nosten, White và các nhà nghiên cứu sốt rét tại khu vực đưa ra báo động trên Tạp chí Khoa học New England năm 2009 cho rằng nếu không có hành động ngay lập tức, kháng artemisinin sẽ theo hình cung của kháng chloroquine, cuộc đua hướng về phía tây qua Myanmar vào Bangladesh và Ấn Độ và cuối cùng vào châu Phi sẽ phá hủy tất cả các mục tiêu đạt được của thế kỷ trước.

Ngay từ đầu, các nhà khoa học đã đặt ra câu hỏi liệu nhóm bệnh nhân này được mô tả là thực sự kháng thuốc hay chỉ là “làm sạch ký sinh trùng chậm” (slow clearance), cuối cùng không giống như chloroquine đã thất bại điều trị ký sinh trùng kháng thuốc, artemisinin vẫn hoạt động tốt chỉ chậm hơn. Vẫn vậy, đó là mối đe dọa đáng kể và trong năm 2011 WHO và Sáng kiến Đẩy lùi sốt rét (RBM) tuyên bố “phản ứng khẩn cấp” (emergency response) với kháng artemisinin tại Mekong. Một chiến lược được đưa ra bao gồm: xây dựng bức tường lửa (build a firewall) xung quang khu vực kháng thuốc bằng cách bắt đầu cách biện pháp phòng chống như màn ngủ, các test chẩn đoán nhanh (RDTs) và thuốc phối hợp có artemisinine (ACTs). Mặc dù kế hoạch đặt ra, kháng artemisinin vẫn chưa lan truyền đến châu Phi nhưng nỗi sợ hãi với cuộc tranh luận liệu nó sẽ xảy ra trong khi hiện nay nó đã xuất hiện tại 5 quốc gia GMS. Một số người đỗ lỗi cho việc đối phó trên toàn cầu và các chính phủ tham nhũng và thiếu khả năng để xử lý vấn đề tài chính, một số khác chỉ ra bằng chứng gen mới cho thấy ngoài sự lây lan, kháng thuốc xuất hiện độc lập ở nhiều khu vực trên thế giới làm cản trở mọi nỗ lực xây dựng bức tường lửa.


Mối đe dọa đang gia tăng.
Ký sinh trùng kháng artemisinin hiện nay đang lan rộng tại GMS. Kháng thuốc có liên quan đến sự biến đổi ở gien K13 của ký sinh trùng;
bản đồ cho thấy tỷ lệ phần trăm của các mẫu đột biến K13 được báo cáo từ năm 2010.
A. Cuadra/Science

Didier Menard, giám đốc trung tâm dịch tễ học phân tử sốt rét tại Viện Pasteur Phnom Penh, cho biết thêm thật đơn giản là quá trễ. Năm ngoái, nhóm của ông thấy rằng marker phân tử được tìm kiếm của kháng artemisinin, Kelch hay gien K13, các nhà nghien cứ lập bản đồ phạm vi của nó và lây lan đến khu vực dễ bị nhiễm bệnh. Các phân tích trước đây cho thấy từ đầu năm 2001-2002, khoảng 50% ký sinh trùng kháng với artemisinin nhưng không có cách nào có thể được hạn chế được chúng. Mặc dù bất cứ lý do gì, sự thất bại trong hạn chế kháng artemisinin đặt ra giai đoạn khủng hoảng hiện nay: sốt rét đa kháng thuốc (MDR malaria). Không ai ngạc nhiên khi tình hình kháng thuốc đối với thuốc kết hợp này đột ngột gia tăng tại Cam-pu-chia, Dondorp cho biết: “Chúng tôi đã dự đoán điều này”, ông giải thích rằng khi thành phần artemisinin của ACT không tiêu diệt ký sinh trùng nhanh chóng, thuốc kết hợp đang hoạt động yếu hơn và chậm hơn phải có nhiệm vụ hoạt động hơn nữa cơ bản giống như đơn trị liệu. Các dấu hiệu trở lại đến từ vùng xung quanh Pailin, nơi mà sự lựa chọn ACT là sự kết hợp của dihydroartemisinin (DHA)-một chất chuyển hóa của artemisinin và PPQ, được biết là DHA-PPQ. Các báo cáo bắt đầu thực hiện khi người bệnh dựa vào DHA-PPQ không được chữa trị. “Bạn điều trị bệnh, 3 tuần sau họ phát bệnh trở lại và họ tiếp tục bị bệnh” Menard cho biết. Điều này chứng tỏ không chỉ làm sạch ký sinh trùng chậm mà còn kháng lại artemisinin-đó thực sự là điều trị thất bại (treatment failure).

Ký sinh trùng kháng thuốc sốt rét đang lây lan với tỷ lệ đáng sợ. “Tại Cam-pu-chia, tỷ lệ thất bại DHA-PPQ là 50%, tại Pailin tỷ lệ cao hơn là 70%” Nosten cho biết và dự báo dấu hiệu xấu cho ACTs khác: “Nếu chúng ta mất một loại thuốc kết hợp, bất kỳ thuốc kết hợp nào, tất cả chúng sẽ thất bại như trò chơi domino một cách nhanh chóng”. Có một vài biện pháp thay thế tạm thời nếu các quốc gia có thể nhanh nhậy, sau nhiều năm mefloquin có hiệu quả trở lại tại Cam-pu-chia và WHO khuyến cáo quốc gia này chuyển đổi sang sự kết hợp artesunate và mefloquine. Tuy nhiên, đó chỉ là kết hợp trong thời gian ngắn, Menard dự đoán: “Mefloquine sẽ thất bại trong vòng 6 tháng giống như một cuộc đua, vấn đề ở đây là ký sinh trùng hoạt động nhanh vì vậy chúng ta cũng phải hành động nhanh”. MORU đang thử nghiệm liệu pháp ACTs kết hợp 3 loại thay vì 2 loại thuốc để xem liệu chúng có thể chống lại kháng thuốc nhưng vẫn chưa có kết quả.“Tôi nghĩ đó là một trong những lựa chọn để hướng tới loại trừ sốt rét, chúng ta càng chờ đợi càng không thành công và càng khó khăn hơn trong điều trị sốt rét cũng như hướng tới loại trừ nó”. Tại cuộc họp vào tháng 9/2014, Ủy ban tư vấn chính sách sốt rét của WHO đã thông qua kế hoạch táo bạo để loại trừ sốt rét tại GMS đã được Đại hội đồng Y tế thế giới (WHA) ký vào tháng 5/2015 với mục tiêu loại trừ ký sinh trùng P.falciparum khỏi khu vực đến năm 2025 và P.vivax đến 2030, ước tính chi phí lên đến 3 tỷ đô la. Đối với Cam-pu-chia, nơi sản sinh của sốt rét kháng thuốc, thời hạn mục tiêu đối với P.falcioparum sẽ sớm hơn-ít hơn 4 năm. Nosten giải thích: “Trong phòng chống sốt rét, những gì mà chúng ta đang cố gắng để thực hiện là phát hiện những bệnh nhân mắc sốt rét và điều trị cho họ, ngăn ngừa nhiều người khỏi mắc bệnh hay tử vong. Trong loại trừ sốt rét chúng ta đang thực hiện loại trừ ký sinh trùng và sẽ loại trừ ký sinh trùng sốt rét bất cứ nơi nào có thể”.


Người di cư, giống như những người này tại Cam-pu-chia, rất khó để tiếp cận trong nỗ lực nhằm tiêu diệt sốt rét tại GMS.
AP Photo/David Longstreath

Nhưng tại GMS ký sinh trùng rất khó để phát hiện vì người dân sống tại những ngôi làng bị cách ly khỏi thành phố theo đường bộ, phải đi nhiều giờ bằng xe jeep hoặc xe máy, đi xuống những con đường đất lún rất khó đi lại vào mùa mưa. Một số người thì ở các khu vực của quân nổi loạn hạn chế các nhân viên y tế của chính phủ hay quá nguy hiểm để viện trợ các nhóm y tế vào khu vực đó, không có bản đồ cho thấy các đường đi của dân di cư và những người dân hoạt động bất hợp pháp không muốn bị phát hiện. Các công nhân ở đồn điền cao su và những người phải ở lại một vài đêm trong rừng, nơi mà lan truyền bệnh dễ xảy ra, ngủ bên ngoài võng. Nhiều người không biết rằng muỗi lan truyền sốt rét, thậm chí nếu biết thì thời tiết quá nóng và oi bức để họ không mặc quần áo dài tay. Các véc-tơ chính truyền bệnh sốt rét như A.dirusA.minimus đốt người ngoài nhà vì vậy ngược lại với châu Phi màn ngủ được sử dụng hạn chế.


Cậu bé Tha Sitheth, 13 tuổi bị nhiễm sốt rét khi làm việc tại một đồn điền cao su.
Haley George Photography / Malaria No More

Thách thức lớn nhất trong loại trừ sốt rét tại GMS là “không có triệu chứng bệnh” (asymptomatic reservoir) hay “ký sinh trùng lạnh”, tức là người mang ký sinh trùng không có biểu hiện bất kỳ triệu chứng nào nhưng vẫn mang mầm bệnh sốt rét ở mức độ thấp, chỉ có thể phát hiện bằng phương pháp PCR có độ nhạy cao, RDTs và thậm chí là kính hiển vi bỏ sót chúng. Tại châu Phi, nơi mà sự lan truyền bệnh cao nhiều người biết đến căn bệnh này-họ đã chuẩn bị hệ miễn dịch mà họ có thể mang ký sinh trùng nhưng không bị bệnh. Tuy nhiên, theo suy nghĩ phổ biến tại GMS và các khu vực lan truyền bệnh tỷ lệ thấp khác thì “những người bị muỗi nhiễm ký sinh trùng đốt thì họ sẽ bị bệnh”. Tại các quốc gia sốt rét, tôn giáo thường là tập hợp cho việc sử dụng thuốc hàng loạt (mass drug administration_MDA) bao gồm cấp phát thuốc sốt rét cho người dân, không biết liệu họ có ốm hay không. Vài năm trước, Nosten đã thực hiện một nghiên cứu thí điểm của MDA tại 4 ngôi làng ở vùng sâu vùng xa dọc biên giới Thái/Myanmar, nơi mà họ làm việc với những người tị nạn từ dân tộc thiểu số Karen của Myanmar trong 30 năm qua. Với sự hỗ trợ của tổ chức Wellcome Trust, Quỹ Toàn cầu và BMGF, nhóm nghiên cứu xác định các ngôi làng là “điểm nóng” (hot spots) của lan truyền sốt rét và sau đó đưa cho người dân liệu trình điều trị 3 ngày của DHA-PPQ và một liều primaquine, thuốc này dùng ở giai đoạn khác cho vòng đời của ký sinh trùng, 1 lần/tháng trong 3 tháng.


Một gia đình dân tộc Khmer tại Cam-pu-chia được sàng lọc sớm sau khi sốt rét kháng artemisinin được phát hiện lần đầu tiên.
Getty Images

Nhóm của Nosten vẫn đang phân tích dữ liệu nhưng ấn tượng đầu tiên của họ là việc sử dụng thuốc hàng loạt phần lớn đáp ứng tốt, an toàn và đôi khi thành công đáng kể, “Tôi không thể nói cho các bạn biết rằng sau một năm rưỡi cố gắng, chúng ta đang loại trừ sốt rét và nó sẽ giảm xuống rất nhanh”, Nosten cho biết nhưng ông thừa nhận việc sử dụng thuốc hàng loạt tốn nhiều thời gian và nhiều người bởi vì việc này phải thuyết phục người khỏe mạnh uống thuốc và lấy máu của họ lặp đi lặp lại. Nhóm SMRU đang mở rộng phạm vi và “lập bản đồ” (mapped) ký sinh trùng tại 1200 ngôi làng tại bang Karen và thực hiện sử dụng thuốc hàng loạt tại 34 ngôi làng. WHO vừa mới áp dụng phương pháp MDA tại một số khu vực ở Mekong nhưng chiến lược này vẫn còn gây tranh cãi lớn. Me1nard cho biết có nguy cơ thực sự có thể MDA gây tác dụng ngược: “Chúng ta có chắc rằng sẽ tiêu diệt tất cả các ký sinh trùng và không chọn các ký sinh trùng kháng thuốc? Nếu bạn muốn chọn ra các ký sinh trùng kháng thuốc, có lẽ đó là chiến lược tốt nhất”, ông cho rằng sốt rét kháng thuốc là “một tình trạng khẩn cấp và không chắc rằng chúng ta cần phương pháp MDA, tôi không phản đối phương pháp này nhưng cần thực hiện các nghiên cứu và khi có kết quả chúng ta sẽ đưa ra các quyết định”. Chuyên gia về Sốt rét, Chris Plowe, viện trưởng Viện Y tế toàn cầu của trường Đại học Y khoa Maryland ở Baltimore cho biết công việc của ông tại Myanmar trong phạm vi của các ổ dịch bệnh không có dấu hiệu bệnh rất lớn, thậm chí gần các ngôi làng và điều này có nghĩa là việc tiếp cận mục tiêu là theo trình tự. Cho đến nay, Menard nghĩ rằng chiến lược tốt hơn là để phát triển các phương pháp tiếp cận độ nhạy của PCR nhưng có thể được triển khai tại thực địa, với một số người có thể kiểm tra bất cứ ai để phát hiện trường hợp nhiễm bệnh nhưng không có các triệu chứng và sau đó chỉ điều trị những người bị nhiễm bệnh, hoạt động này đang được thực hiện tại phòng thí nghiệm và nhiều nơi khác. Ví dụ, nhóm của Plowe đang thực hiện thu thập các lam máu và sau đó phân tích bằng kỹ thuật PCR siêu nhạy tại phòng thí nghiệm, BMGF đang tài trợ nghiên cứu để phát triển các test chẩn đoán nhanh và nhạy hơn để tìm ra một marker phân tử kháng PPQ, tương đương gen K13. “Chúng ta đang lãng phí rất nhiều thời gian mà chúng ta không có nhiều thời gian để lãng phí, chúng ta vẫn phải tìm hiểu về bệnh truyền nhiễm này nhưng chúng ta không muốn chờ đợi cho đến khi hiểu được mọi thứ về nó trước khi loại trừ. Mọi người đang nói rằng chưa có bằng chứng nhưng nếu bạn không thực hiện biện pháp MDA trên phạm vi rộng lớn để xem những gì xảy ra thì làm sao chúng ta có được bằng chứng. Thậm chí các nhà nghiên cứu có thể đồng ý cách tốt nhất về phía trước, kế hoạch này có thể vẫn có trục trặc do sự quan liêu và tham nhũng. Hơn 2 năm sau khi WHO khuyến cáo Cam-pu-chia cắt DHA-PPQ sang dùng kết hợp artesunate-mefloquine, thuốc điều trị này chỉ đang chuyển đến”.

Tổ chức minh bạch quốc tế (Transparency International) xếp Cam-pu-chia và Myanmar trong số các quốc gia tham nhũng nhất trên thế giới. Gần đây, Quỹ Toàn cầu cho đóng băng hàng triệu đô la nhằm trả lương cho các nhân viên sốt rét trong khi điều tra chi phí đi lại và các vi phạm khác trong chương trình phòng chống sốt rét quốc gia của Cam-pu-chia. Cuộc tranh luận cuối cùng được giải quyết và tiền được đưa vào sử dụng vào tháng 12/2015”. Báo cáo được hỗ trợ bởi quỹ tài trợ của Trung tâm Pulitzer về Báo cáo Khủng hoảng (Crisis Reporting).

 

 

Ngày 19/05/2016
CN. Võ Thị Như Quỳnh
(Biên dịch từ Malaria News)
 
    Các nội dung khác »

THÔNG BÁO

   Dịch vụ khám chữa bệnh chuyên khoa của Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn khám bệnh tất cả các ngày trong tuần (kể cả thứ 7 và chủ nhật)

   THÔNG BÁO: Phòng khám chuyên khoa Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn xin trân trọng thông báo thời gian mở cửa hoạt động trở lại vào ngày 20/10/2021.


 LOẠI HÌNH DỊCH VỤ
 CHUYÊN ĐỀ
 PHẦN MỀM LIÊN KẾT
 CÁC VẤN ĐỀ QUAN TÂM
 QUẢNG CÁO

Trang tin điện tử Viện Sốt rét - Ký Sinh trùng - Côn trùng Quy Nhơn
Giấy phép thiết lập số 53/GP - BC do Bộ văn hóa thông tin cấp ngày 24/4/2005
Địa chỉ: Khu vực 8-Phường Nhơn Phú-Thành phố Quy Nhơn-Tỉnh Bình Định.
Tel: (84) 0256.3846.892 - Fax: (84) 0256.3647464
Email: impequynhon.org.vn@gmail.com
Trưởng Ban biên tập: TTND.PGS.TS. Hồ Văn Hoàng-Viện trưởng
Phó Trưởng ban biên tập: TS.BS.Huỳnh Hồng Quang-Phó Viện trưởng
• Thiết kế bởi công ty cổ phần phần mềm: Quảng Ích