Do dự tiêm vắc-xin: Một thách thức đang gia tăng đối với các chương trình tiêm chủng
Ngày 18/08/2015. Geneva. Tổ chức Y tế thế giới (WHO)-Do dự tiêm vắc-xin: Một thách thức đang gia tăng đối với các chương trình tiêm chủng (Vaccine hesitancy: A growing challenge for immunization programmes). WHO cho biết, những người trì hoãn hoặc từ chối tiêm vắc-xin cho chính họ hoặc con cái của họ đang tạo ra một thách thức ngày càng lớn đối với các quốc gia đang tìm kiếm sự thu hẹp khoảng cách việc tiêm chủng. Kiểm định văcxin là một trong chuỗi các thử nghiệm an toàn được WHO tiến hành để xác định độ an toàn và hiệu lực của văcxin trước khi đưa vào sử dụng rộng rãi trong cộng đồng
Theo WHO, trên phạm vi toàn cầu cứ 5 trẻ em thì có 1 trẻ em vẫn chưa được tiêm chủng phòng ngừa tử vong thông thường và ước tính 1,5 triệu trẻ em vẫn tử vong hàng năm do các bệnh có thể ngăn ngừa bằng những vắc-xin đã có sẵn. EPA/C.J. Gunther
Trong một vấn đề đặc biệt trên Tạp chí Vaccine đã được WHO chỉnh sửa với tư cách khách mời và xuất bản ngày hôm nay, các chuyên gia đánh giá vai trò của việc do dự tiêm chủng trong việc làm hạn chế sự bao phủ vắc-xin và tìm ra các chiến lược để xử lý vấn đề này. Việc do dự tiêm chủng liên quan đến sự trì hoãn chấp nhận hoặc từ chối tiêm vắc-xin an toàn dù đã có sẵn các dịch vụ tiêm chủng, vấn đề này rất phức tạp và cụ thể trong bối cảnh, biến đổi về thời gian, địa điểm và các loại vắc-xin. Nó bị ảnh hưởng bởi các nhân tố như là thiếu thông tin, sự tự mãn, thuận tiện và sự tự tin. Bác sĩ Philippe Duclos, cố vấn Y tế cấp cao của Ban tiêm chủng, vắc-xin và sinh học (Senior Health Adviser for WHO’s Immunization, Vaccines and Biological Department) của WHO và là biên tập viên khách mời của vấn đề đặc biệt này có tựa đề Khuyến nghị của WHO về vấn đề do dự vắc-xin (WHO recommendations regarding vaccine hesitancy). Các tác giả của bài xã luận có ý kiến của cả biên tập và người xuất bản này đã viết rằng “Trong khi khủng hoảng Ebola gần đây đã được mang lại ánh sáng, việc tiếp xúc với cộng đồng và thuyết phục các cá nhân thay đổi thói quen của họ là một nhân tố cốt yếu của sự thành công y tế công cộng, việc đối phó với do dự tiêm vắc-xin cũng không khác biệt lắm”. Các khuyến nghị do WHO đề xuất nhằm vào việc gia tăng sự hiểu biết về do dự tiêm vắc-xin, những yếu tố quyết định và thách thức của nó, họ cũng gợi ý nhiều cách mà các tổ chức có thể gia tăng sự chấp nhận vắc-xin, chia sẻ các biện pháp tiến hành hiệu quả và phát triển các công cụ mới nhằm đánh giá và xử lý sự do dự này. Nhiều bà mẹ vẫn không tránh khỏi các mối hoài nghi khi đưa con đi tiêm vaccine
Các nhân tố gây do dự tiêm vắc-xin (Factors contributing to vaccine hesitancy)Các mối quan tâm về sự an toàn tiêm vắc-xin có thể liên quan đến sự do dự tiêm vắc-xin nhưng các lo ngại an toàn chỉ là một trong nhiều nhân tố có thể dẫn đến sự do dự, sự do dự vắc-xin có thể được gây ra bởi những nhân tố khác như niềm tin tiêu cực từ những tin đồn chẳng hạn cho rằng tiêm chủng phụ nữ dẫn đến vô sinh, sự thiếu thông tin, thiếu niềm tin vào chuyên gia y tế hoặc hệ thống y tế, vai trò của các lãnh đạo có tầm ảnh hưởng, chi phí, các rào cản địa lý và các lo ngại về sự an toàn vắc-xin. Tuy nhiên, các tác giả cũng cho biết không hề có một “liều thuốc tiên” (magic bullet) hoặc một chiến lược can thiệp riêng có hiệu quả cho tất cả các trường hợp do dự tiêm vắc-xin. Mức độ nghiêm trọng và bối cảnh của vấn đề biến đổi và phải được chẩn đoán đối với mỗi trường hợp để phát triển các chiến lược cải tiến để cải thiện sự chấp nhận vắc-xin. Truyền thông hiệu quả là điều then chốt để xua tan nỗi sợ, xử lý các lo ngại và thúc đẩy sự chấp nhận tiêm chủng. Việc do dự tiêm vắc-xin không chỉ là một vấn đề tại các nước thu nhập cao, mà là một vấn đề toàn cầu đang biến đổi nhanh chóng, phức tạp và biến đổi rộng lớn. Các cuộc phỏng vấn với các nhà quản lý tiêm chủng từ các khu vực của WHO tiết lộ rằng trong khi ở một số trường hợp các dân tộc thiểu số nông thôn cụ thể và một số cộng đồng hẻo lánh bị ảnh hưởng; tại những khu vực khác các công dân thành thị thịnh vượng bày tỏ những lo ngại về vấn đề an toàn vắc-xin, tại một số khu vực các lo ngại liên quan đến các phân nhóm tôn giáo hoặc những người phản đối triết học. Thực hiện chặt chẽ quy trình kiểm định và tiêm chủng vaccine theo hướng dẫn của WHO để mang lại niềm tin của cộng đồng và hạn chế sự do dự khi tiêm vaccine
Các chuyên gia lưu ý những nhân tố quyết định của do dự tiêm vắc-xin có thể vừa là rào cản và vừa là nhân tố kích thích, ví dụ một trình độ học vấn cao hơn không nhất thiết phải dự đoán sự chấp nhận tiêm vắc-xin. Thực tế, một số các nghiên cứu xác định rằng trình độ học vấn cao hơn như là một rào cản đối với sự chấp nhận vắc-xin trong một số bối cảnh, trong khi những nghiên cứu khác xác định giáo dục là một nhân tố kích thích sự chấp nhận vắc-xin trong những khu vực khác. Thậm chí việc sợ kim tiêm có thể là một nhân tố khiến từ chối tiêm vắc-xin và vào tháng 9/2015, WHO sẽ phát hành một tài liệu hướng dẫn về việc làm giảm nhẹ cơn đau.
|