Ngày 8/5/2015. BBC News - Virus Ebola tồn tại trong mắt của một bệnh nhân sống sót ở Mỹ (Ebola 'lives o­n in eye of US survivor'). Virus Ebola đã được phát hiện trong mắt của một bác sĩ Mỹ là người đã phục hồi do căn bệnh này, vị bác sĩ này bị nhiễm virus khi làm việc tại Sierra Leone, có thị lực mờ và đau hai tháng sau khi được tuyên bố là khỏi bệnh Ebola.

Các nhà khoa học cho rằng nhiễm trùng mắt của ông ta không có nguy cơ cho công chúng nhưng báo cáo trên tạp chí New England Journal of Medicine cảnh báo rằng nghiên cứu là cần thiết để xem liệu Ebola cũng có thể tồn tại trong các nơi khác của cơ thể hay không. Hãng tin này cho biết đó là trường hợp của tiến sĩ  Crozier (bác sĩ người Mỹ, 43 tuổi) đã được chẩn đoán nhiễm Ebola trong khoảng thời gian làm việc cho Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Sierra Leone, sau thời gian điều trị virus hoàn toàn bị loại khỏi trong máu người bệnh nhưng gần đây, trong đợt kiểm tra sức khỏe các bác sĩ đã phát hiện virus Ebola vẫn tồn tại trong mắt của tiến sĩ Crozier.

Màu mắt của tiến sĩ Crozier có dấu hiệu thay đổi sau khi virus tấn công vùng mắt

Một số ca bệnh khác cũng gặp trường hợp tương tự, mắt suy giảm thị lực là dấu hiệu đầu tiên có thể nhận biết. Theo các nghiên cứu khoa học, loại virus này có thể tồn tại trong tinh dịch đến vài tháng. Ebola được coi là căn bệnh thế kỷ khi cướp đi hơn 26.000  mạng người tính từ tháng 12 năm 2013 ở khu vực Tây Phi.Sau khi phát bệnh, tiến sĩ  Crozier được tiến hành điều trị  tại ĐH Emory ở Atlanta, tuy nhiên, chỉ 2 tháng sau khi được kết luận khỏi bệnh, mắt anh có dấu hiệu bị viêm, sưng và suy giảm thị lực nghiêm trọng

Tiến sĩ Crozier đã phải kiểm tra mắt tại trung tâm chăm sóc mắt Emory ở  Atlanta

Tiến sĩ nhãn khoa Steven Yeh gười điều trị trực tiếp cho Crozier đã xét nghiệm Ebola một lần nữa, kết quả kiểm tra khiến nhiều người bất ngờ khi loại virus này vẫn còn tồn tại trong mắt và các mô xung quanh. Tình trạng này đã đưa ra cảnh báo vô cùng nguy hiểm đối với những người được kết luận khỏi bệnh và đang hòa nhập với cộng đồng, "Rõ ràng họ cần phải kiểm tra lại đôi mắt của mình, bởi virus Ebola có thể vẫn chưa bị tiêu diệt  hoàn toàn", ông nhấn mạnh.

Qua nhiều lần kiểm tra và sử dụng thuốc cặp mắt của tiến sĩ Crozier có những dấu hiệu tích cực

Tiến sĩ Jay Varkey, một chuyên gia truyền nhiễm, đã sử dụng thuốc kháng virus thử nghiệm. Đội ngũ y bác sĩ điều trị cho Crozier thậm chí không thể chắc chắn rằng loại thuốc này liệu có thể cứu anh thoát khỏi mù lòa hay không. Sau một khoảng thời gian theo dõi và điều trị nhiễm trùng mắt, tình hình thị giác của tiến sĩ Crozier đã có những dấu hiệu tích cực. Anh đã có thể nhìn mọi vật xung quanh, màu sắc mắt cũng bình thường trở lại. Tiến sĩ Crozier từng chia sẻ: "Virus tấn công quá nhanh, đã có lúc tôi cảm giác như đôi mắt mình không thể phục hồi được nữa". Trước đó, WHO đã thông báo về số lượng người nhiễm Ebola ở Guinea và Sierra Leone đang có xu hướng giảm tới mức thấp nhất trong năm nay.

Phản ứng viêm (Inflammatory reaction)

Các bệnh nhân bị nhiễm Ebola thường được xuất viện ngay khi các lần xét nghiệm cho thấy loại virus này không còn hiện diện trong máu. Tại thời điểm này, theo các chuyên gia thì nó không thể thể lan truyền cho các thành viên của công chúng nói chung nhưng đã có những gợi ý là virus có thể sống trong một số chất dịch cơ thể như một số bộ phận của cơ thể và có thể hoạt động như các ổ chứa. Giờ đây, một nhóm nghiên cứu gồm các nhà khoa học từ Đại học Y khoa Emory cho rằng Ebola có thể tồn tại trong mắt và dẫn đến tổn thương thêm.

Bệnh nhân 43 tuổi đã hồi phục sau khi bị nhiễm Ebola nghiêm trọng và phải mất nhiều tuần chăm sóc đặc biệt nhưng không lâu sau khi ra viện, ông ta có một cảm giác nóng rát trong mắt và thị lực bị xấu đi. Các xét nghiệm cho thấy dịch trong mắt trái có virus Ebola và các bác sĩ cho biết đã có viêm lan rộng có thể dẫn đến mù lòa. Tuy nhiên, sau 3 tháng điều trị với thuốc kháng viêm steroid và thuốc kháng virus thì thị lực của ông ta bắt đầu cải thiện, các chuyên gia nghĩ rằng sức chịu đựng của virus có thể là do khả năng của mắt chịu đựng được một số mầm bệnh trước đây bên trong các thành của mắt. Họ đề nghị có nhiều nghiên cứu thêm để chứng nhận việc kiểm tra sự hiện diện của virus trong các nơi "có đặc quyền miễn dịch" (immune privileged) khác như hệ thống thần kinh trung ương, tinh hoàn và sụn. Các bác sĩ đang kêu gọi sự giúp đỡ nhiều hơn cho những người sống sót trong các quốc gia bị ảnh hưởng nặng nhất, các bệnh nhân hồi phục đang báo cáo các vấn đề về mắt nằm trong số những khó khăn khác, trong khi các chuyên gia về mắt đang thiếu hụt ở Sierra Leone, Guinea và Liberia. Sierra Leone, Guinea và Liberia là hai quốc gia bị ảnh hưởng nặng nhất bởi virus này.

Tiến sĩ Russell Van Gelder từ Học viện Nhãn khoa Mỹ cho biết: "Trường hợp đáng chú ý này hiện nay cho thấy rằng virus có thể sống sót trong dịch nhãn cầu một thời gian lâu sau khi bệnh nhân đã hồi phục từ nhiễm trùng toàn thân, nếu đại dịch Ebola tiếp tục thì các bác sĩ nhãn khoa trên toàn thế giới sẽ được chứng kiến ​​có nhiều bệnh nhân bị viêm màng bồ đào hậu Ebola và sẽ cần phải được ghi nhận và điều trị tình trạng này. Tuy nhiên, tôi muốn nhấn mạnh rằng theo như chúng tôi biết đến nay, virus Ebola không lây truyền qua tiếp xúc thông thường. Nghiên cứu hiện nay không cho thấy nhiễm trùng có thể lây truyền qua tiếp xúc với nước mắt của bệnh nhân đã khỏi bệnh sau khi bị nhiễm ban đầu của họ".

Tình dục an toàn (Safe sex)

Điều riêng biệt, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nhấn mạnh lời khuyên về an toàn tình dục của mình cho những người sống sót.Một trường hợpgần đây cho thấy Ebola có thể vẫn còn trong tinh dịch của người đàn ông sống sót đến một vài tháng sau khi hồi phục.Điều này, cùng với bằng chứng thu thập được từ các virus tương tự, dẫn các chuyên gia của WHO cảnh báo là Ebola có một "khả năng mạnh mẽ" (strong possibility) có thể được truyền từ người đàn ông sống sót tới những phụ nữ trong khi quan hệ tình dụcvẫn chưa được chứng minh. Tuy nhiên, WHO đang tư vấn cho tất cả các bệnh nhân hồi phục và các đối tác của họ nhằm tránh hoặc thực hành tình dục an toàn cho đến khi những người đàn ông sống sót có hai xét nghiệm tinh dịch âm tính. Các nhà khoa học của WHO cho biết thêm khôngrõ ràng là liệu một người phụ nữ sống sót có thể truyền virus qua đường tình dục hay khôngnhưng họ cũng cảnh báo điều đó vẫn còn "có thể về mặt lý thuyết" (theoretically possible).

Nạn nhân sống sót sau nhiễm Ebola có nguy cơ về mắt và các vấn đề khác

Mặc dù dịch bệnh Ebola đang giảm nhưng WHO cảnh báo nhiều người sống sót sau nhiễm Ebola có thể gặp phải các vấn đề về sức khỏe hơn nữa bao gồm cả mắt và những vấn đề chung và một trường hợp gần đây có thể đã bị nhiễm Ebola qua quan hệ tình dục với một người đã hồi phục, các chuyên gia cho biết. Theo WHO quyết định cuộc khủng hoảng vẫn còn cấu thành như là một tình trạng khẩn cấp về y tế công cộng quốc tế cần quan tâm,tuy nhiên đã có "tiến bộ thực và đáng kể" (real, substantive progress) trong việc hướng tới kết thúc vụ dịch trong vài tuần qua.

Hậu quả về sức khỏe (Health aftermath)

Các quan chức công bố họ đang cố gắng thiết lập các phòng khám tại Sierra Leone, Liberia và Guinea để theo dõi những hậu quả sức khỏe mà những người sống sót sau nhiễm Ebola phải đối mặt. Các bệnh nhân này báo cáo gặp phải các vấn đề về thị lực, các vấn đề về khớp và mệt mỏi liên tục nhưng Tiến sĩ Bruce Aylward, trợ lý tổng giám đốc của WHO thừa nhận không biết được nhiều về những tác động lâu dài của virus. Ông cho biết các thông tin thu thập được tại các phòng khám này sẽ giúp nhận biết về các nhu cầu sức khỏe tâm thần và thể chất của những người hồi phục từ căn bệnh này. Các chuyên gia của WHO cũng cho rằng một bệnh nhân Ebola gần đây "có thể đã bị nhiễm sau khi quan hệ tình dục liên quan đến một người sống sót một vài tháng sau khi bình phục", trong khi đó các báo cáo đề nghị các bác sĩ Liberia điều tra có phải một bệnh nhân có thể đã mắc bệnh bằng cách này. Các nhà khoa học của WHO đang xem xét liệu sẽ có tính khả thi khi cung cấp sàng lọc để kiểm traxem virus vẫn còn hiện diện trong tinh dịch trong vòng 90 ngày sau khi người đàn ông sống sót đã được tuyên bố là không còn Ebola hay không, lời khuyên của WHO hiện nay là những người sống sót nên thực hành tình dục an toàn trong ba tháng sau khi hồi phục bởi vì virus có thể tồn tại trong các chất dịch cơ thể.

Lây lan quốc tế (International spread)

Tại một cuộc họp được triệu tập để xem xét liệu WHO có nên tiếp tục mô tả vụ dịch như một tình trạng khẩn cấp quốc tế, Tiến sĩ Aylward nói tiến bộ thực sự đã được thực hiện. Theo ông các quốc gia bị ảnh hưởng nặng nhất đã được theo dõi về sự biến mất của bệnh, mặc dù mùa mưa trước đó đe dọa làm cho công tác hậu cần trở nên khó khăn hơn và WHO cho biết những nguy cơ lan truyền quốc tế của loại virus này đang giảm dần.. Tuy nhiên, Tiến sỹ Aylward cảnh báo là số lượng ca bệnh là "không bằng không vào bất kỳ thời điểm nào" (not at zero by any stretch). Thách thức vẫn tiếp tục, kể cả các trường hợp mới mà không nằm trong danh sách đăng ký bị nhiễm Ebola được biết đến. Chỉ có 30 ca nhiễm khẳng định được ghi nhận ở Guinea, Liberia và Sierra Leone trong tuần trước đó. Tuy nhiên, WHO cảnh báo rằng việc giảm số lượng ca bệnh đặt ra một thách thức đối với những loại vaccine và các liệu pháp điều trị đang phát triển, theo tổ chức này đến nay đã có trên 26.000 ca mắc và trên 11.000 trường hợp tử vong trong đại dịch Ebola này.

Các nội dung khác »

---