Môi trường như một lá phổi của con người luôn được quan tâm bảo vệ, tuy nhiên gần một thế kỷ qua sự phát triển kinh tế ồ ạt đã làm môi trường bị ô nhiễm nặng nề. Chính vì vậy, Ngày Trái đất (Earth Day_ ED) vào 22 tháng 4 hàng năm được Liên hợp quốc (UN) công nhận nhằm phát động cộng đồng quốc tế chung tay “làm sạch” môi trường, lấy lại “không gian xanh” của trái đất.

Vào ngày này mỗi năm, hàng trăm triệu người từ 192 nước trên thế giới đồng loạt tổ chức các hoạt động bảo vệ môi trường như làm sạch, thu gom rác thải, trồng cây xanh, các hoạt động giải trí để nâng cao nhận thức và thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng bảo vệ môi trường, đây cũng là dịp để mọi người cùng suy nghĩ và hành động cho thế giới tự nhiên mà chúng ta đang sống.

Thực trạng ô nhiễm môi trường nước ta hiện nay là một vấn đề nóng bỏng, gây bức xúc trong dư luận xã hội cả nước hiện nay, do các hoạt động sản xuất và sinh hoạt của con người gây ra. Vấn đề này ngày càng trầm trọng, đe doạ trực tiếp sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững, sự tồn tại, phát triển của các thế hệ hiện tại và tương lai. Đối tượng gây ô nhiễm môi trường chủ yếu là hoạt động sản xuất của nhà máy trong các khu công nghiệp, hoạt động làng nghề và sinh hoạt tại các đô thị lớn. Ô nhiễm môi trường bao gồm 3 loại chính là: ô nhiễm đất, ô nhiễm nước và ô nhiễm không khí. Trong ba loại ô nhiễm đó thì ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn, khu công nghiệp và làng nghề là nghiêm trọng nhất, mức độ ô nhiễm vượt nhiều lần tiêu chuẩn cho phép.

Tình trạng ô nhiễm các các khu công nghiệp. Ảnh minh họa

Nhìn chung, hầu hết các khu, cụm, điểm công nghiệp trên cả nước chưa đáp ứng được những tiêu chuẩn về môi trường theo quy định. Thực trạng đó làm cho môi trường sinh thái ở một số địa phương bị ô nhiễm nghiêm trọng. Cộng đồng dân cư, nhất là các cộng đồng dân cư lân cận với các khu công nghiệp, đang phải đối mặt với thảm hoạ về môi trường. Họ phải sống chung với khói bụi, uống nước từ nguồn ô nhiễm chất thải công nghiệp... Từ đó, gây bất bình, dẫn đến những phản ứng, đấu tranh quyết liệt của người dân đối với những hoạt động gây ô nhiễm môi trường, có khi bùng phát thành các xung đột xã hội gay gắt.Cùng với sự ra đời ồ ạt các khu, cụm, điểm công nghiệp, các làng nghề thủ công truyền thống cũng có sự phục hồi và phát triển mạnh mẽ. Việc phát triển các làng nghề có vai trò quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội và giải quyết việc làm ở các địa phương. Tuy nhiên, hậu quả về môi trường do các hoạt động sản xuất làng nghề đưa lại cũng ngày càng nghiêm trọng. Tình trạng ô nhiễm không khí, chủ yếu là do nhiên liệu sử dụng trong các làng nghề là than, lượng bụi và khí CO, CO₂, SO₂ và NOx thải ra trong quá trình sản xuất khá cao.

Tình trạng ô nhiễm ở các thành phố lướn đang là bài toán khó giải.

Bên cạnh các khu công nghiệp và các làng nghề gây ô nhiễm môi trường, tại các đô thị lớn, tình trạng ô nhiễm cũng ở mức báo động. Đó là các ô nhiễm về nước thải, rác thải sinh hoạt, rác thải y tế, không khí, tiếng ồn... Những năm gần đây, dân số ở các đô thị tăng nhanh khiến hệ thống cấp thoát nước không đáp ứng nổi và xuống cấp nhanh chóng. Nước thải, rác thải sinh hoạt (vô cơ và hữu cơ) ở đô thị hầu hết đều trực tiếp xả ra môi trường mà không có bất kỳ một biện pháp xử lí môi trường nào nào ngoài việc vận chuyển đến bãi chôn lấp. Theo thống kê của cơ quan chức năng, mỗi ngày người dân ở các thành phố lớn thải ra hàng nghìn tấn rác; các cơ sở sản xuất thải ra hàng trăm nghìn mét khối nước thải độc hại; các phương tiện giao thông thải ra hàng trăm tấn bụi, khí độc. Chính vì thế, ngày Trái Đất (22/4) ra đời cách đây 45 năm, là một ngày được dùng để truyền cảm hứng cho nhận thức và đánh giá cao môi trường tự nhiên của Trái Đất. Trong Ngày Trái đất, mọi người thường tổ chức các hoạt động nhằm mục đích bảo vệ môi trường như tuyên truyền kêu gọi mọi người chung sức bảo vệ môi trường sống, tổ chức trồng cây xanh, thu gom rác thải, bảo vệ môi trường sống xanh sạch đẹp.

Các làng nghề tự phát gây ô nhiễm môi trường. (hình minh họa)

Trên thế giới, hàng nghìn người đã tham gia đạp xe dọc theo các con phố chính ở thủ đô Manila- Philippines. Hành trình dài 15 km, đi qua qua các các khu vực ngoại ô và trên những con đường cao tốc. Chiến dịch này nhằm nâng cao ý thức bảo vệ môi trường của cộng đồng và kêu gọi thay đổi thói quen sử dụng phương tiện nhằm giảm khí thải các bon - vốn gây ra ô nhiễm môi trường và khiến Trái Đất đang ngày càng nóng lên. Bà Karen Crisostomo - Nhà tổ chức cho biết: "Ngày Trái Đất nên được hưởng ứng hàng ngày hàng giờ và mọi nơi, chứ không chỉ riêng ngày 22/4. Hãy đạp xe tới trường, tới cơ quan, tới nhà thờ, và luyện tập hàng ngày để chúng ta có bầu không khí trong sạch, những con đường thông thoáng và mọi người trở nên khỏe mạnh hơn". Riêng tại Manila đã có hơn 3 triệu người đăng ký đạp xe. Ô nhiễm không khí và tắc nghẽn giao thông vốn là vấn đề đau đầu của thành phố này, dù chính phủ đã đưa ra nhiều quy định để hạn chế tình trạng trên. Một báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới hồi năm ngoái khẳng định khu vực Đông Nam Á là một trong những khu vực có chất lượng không khí tệ nhất, còn con người sống ở đây rất dễ mắc các bệnh tim mạch và hô hấp.

 Trong khi đó, tại Mỹ, một buổi đại nhạc hội sôi động chào mừng ngày Trái đất sẽ được tổ chức tại Quảng trường Quốc gia ở thủ đô Washington. Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki-Moon, Chủ tịch Ngân hàng Thế giới Jim Yong Kim theo dự kiến sẽ có buổi nói chuyện với  hàng trăm nghìn người nhân sự kiện này.Trong tuần tới, dự kiến Tổng thống Mỹ Barack Obama cũng sẽ thúc đẩy kế hoạch hạn chế tình trạng biến đổi khí hậu. Vào đúng ngày trái đất 22/4, ông Obama sẽ có chuyến thăm tới Vườn Quốc gia Everglades, vùng đất hoang dã cận nhiệt đới rộng lớn nhất ở Mỹ.

Tại Việt Nam, hưởng ứng Ngày Trái Đất năm 2015, nhiều địa phương trong cả nước cũng tổ chức các hoạt động thiết thực như: ra quân làm vệ sinh môi trường, thu gom xử lý chất thải, rác thải, giải quyết những vấn đề môi trường bức xúc, tồn đọng trên địa bàn dân cư, cơ quan, đơn vị, trường học, cơ sở sản xuất, kinh doanh, khơi thông dòng chảy, nạo vét kênh mương, ao hồ, hệ thống thoát nước. Sáng 19/4, tại công viên Thống nhất Hà Nội, Tổng cục Môi trường phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu Môi Trường và Cộng đồng CECR), Đại sứ Quán Hoa kỳ và Liên minh nước sạch tổ chức hưởng ứng Ngày Trái đất với thông điệp “Nước là cốt lõi của sự phát triển bền vững” và “Chung tay bảo vệ Hồ Hà Nội”. Chương trình năm nay bao gồm nhiều hoạt động phong phú như: Truyền thông nâng cao nhận thức bảo vệ môi trường nước, kêu gọi cộng đồng bảo vệ hồ Hà Nội  bằng hoạt động làm sạch hồ Bảy mẫu, Thiền Quang, công viên Thống nhất, đạp xe vì hồ Hà Nội;  Phát tờ rơi bảo vệ môi trường, đổi rác lấy cây và các sản phẩm thân thiện môi trường, vẽ tranh vì môi trường, triển lãm tranh và các sản phẩm thân thiện môi trường. Song song với các hoạt động trên là chương trình văn nghệ với sự tham gia của các ca sĩ, các tiết mục nhảy flasmob của các thanh niên sinh viên ủng hộ cho công tác bảo vệ môi trường nước và hồ Hà Nội, kêu gọi mọi người ngừng ngay việc xả rác và xả nước thải vào các nguồn nước. 

Ông Hoàng Dương Tùng – Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường phát biểu khai mạc sự kiện

Phát biểu khai mạc sự kiện, ông Hoàng Dương Tùng-Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho biết: “Ô nhiễm môi trường nói chung và ô nhiễm nước nói riêng không chỉ gây ra những thiệt hại đáng kể cho các hoạt động kinh tế mà còn làm gia tăng gánh nặng bệnh tật và suy giảm chất lượng cuộc sống. Chỉ trong vòng 40 năm gần đây đã có khoảng 6 triệu ca bệnh liên quan đến nước, chi phí trực tiếp cho việc khám chữa bệnh lên đến 400 tỷ đồng. Vì vậy bảo vệ môi trường đặc biệt là bảo vệ môi trường nước không chỉ là trách nhiệm của Chính phủ mà rất cần sự tham gia của cộng đồng”. Xuất phát từ thực tế đó, sự kiện Ngày Trái đất năm nay kỳ vọng sẽ thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng trong việc kiểm soát và ngăn ngừa ô nhiễm nước, từng bước thay đổi xu hướng ô nhiễm từ nặng sang ít ô nhiễm và sạch hơn.

Nhiều hoạt động hưởng ứng Ngày trái đất 2015.

Tham gia sự kiện, ngài Ted Osius, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam phát biểu: "Tất cả chúng ta đều muốn không khí sạch để thở. Tất cả chúng ta đều muốn nước sạch để uống. Tất cả chúng ta đều muốn sống trong những khu vực cộng đồng sạch sẽ. Khi chúng ta bảo vệ môi trường, chúng ta bảo vệ sức khoẻ của chính gia đình chúng ta. Giống như các quí vị, tôi muốn con của tôi được lớn lên trong một thế giới sạch và lành mạnh".

Các nội dung khác »

---