Ngày 15/1/2015. Theo các hãng tin quốc tế (VOA News, BBC News) vaccine và thuốc điều trị Ebola chuẩn bị được thử nghiệm ngay tại các quốc gia lưu hành Ebola tại Tây Phi vào đầu năm 2015 mở ra nhiều triển vọng mới, có thể được coi là thành công từ trong khủng hoảng của đại dịch này.

Triển vọng vaccine Ebola

Ngày 09/01/2014. VOA News. Geneva. Thử nghiệm vắc-xin Ebola giai đoạn 3 chuẩn bị bắt đầu (Phase-3 Trials of Ebola Vaccines Set to Begin). Tổ chức Y tế thế giới (WHO) báo cáo thử nghiệm các vắc-xin Ebola giai đoạn 3 có thể sẽ bắt đầu vào cuối tháng 1/2015 và đầu tháng 2/2015 tại Liberia, Sierra Leone và Guinea. Các chuyên gia tham dự cuộc họp cấp cao của WHO xem xét lại dữ liệu của các thử nghiệm trên 3 loại vắc-xin có khả năng và đồng ý rằng chúng an toàn và có thể bắt đầu giai đoạn tiếp theo. Các nhà sản xuất nhanh chóng theo dõi sự phát triển của vắc-xin Ebola trong những tháng qua, tốc độ và tính cấp thiết mà các nhà khoa học đối phó với tình hình quan trọng này đang từng bước thành công.

Một nhà nghiên cứu đang cầm một lọ thủy tinh nhỏ chứa văc-xin Ebola thử nghiệm tại Oxford, Anh

Chuẩn bị thử nghiệm giai đoạn 3 (Phase-3 trials set to begin)

Trợ lý Tổng Giám đốc của WHO, Marie-Paule Kieny cho biết hai loại vắc-xin được phát triển bởi công ty Merck và GlaxoSmithKline đã trải qua giai đoạn đầu của thử nghiệm lâm sàng, cho thấy mức độ an toàn của vắc-xin và phản ứng miễn dịch của cơ thể đối với virus Ebola. Theo cô cả hai loại vắc-xin đã được chứng minh độ an toàn có thể chấp nhận được vì vậy các thử nghiệm đối với 2 loại vắc-xin này sẽ bắt đầu trong vài tuần tới để kiểm tra tính hiệu quả. Cô Kieny: “Thử nghiệm giai đoạn 3 đối với 2 loại vắc-xin dẫn đầu này-thử nghiệm giai đoạn 3 có nghĩa là đưa vắc-xin đến các tình nguyện viên khỏe mạnh trong khu vực nơi mà virus đang bị lây lan và để kiểm tra thực sự liệu nó có hoạt động tốt và chúng tôi cũng được thông báo về kế hoạch của nhà sản xuất thứ ba, Công ty Johnson and Johnson cũng tham gia thử nghiệm tính hiệu lực”.

Theo con số thống kê mới nhất của WHO, cho đến nay đại dịch Ebola đã giết chết 8.259 người và có 20.972 người nhiễm virus tại 3 quốc gia bị ảnh hưởng nặng ở Tây Phi. Chủ tịch của cuộc họp cấp cao và là giáo sư ở trường Đại học Witwatersrand tại Nam Phi, bà Helen Rees cho biết sự tiến bộ chưa từng thấy và vượt trội được thực hiện trong quá trình phát triển vắc-xin Ebola là điều đáng khích lệ nhưng bà cho rằng đại dịch vẫn còn xa để chấm dứt. Bà Rees nói: “Rõ ràng là những gì chúng ta muốn thực hiện là loại trừ virus này, chúng ta không muốn xuất hiện những ổ dịch tiếp tục và tiếp tục xảy ra nhưng vì lý do này rất cấp bách để chúng ta đưa vào thực địa một cách nhanh chóng để thực hiện các cuộc thử nghiệm lâm sàng này bởi vì nếu có một vài ca Ebola, sẽ rất khó để kiểm tra liệu văc-xin có hiệu quả tốt hay không. Vì vậy chúng tôi nhận ra rằng chúng tôi sẽ đẩy nhanh tốc độ, nhưng không làm ảnh hưởng đến chất lượng”.

Các chuyên gia của WHO ước tính sẽ mất 6 tháng để có kết quả từ thử nghiệm giai đoạn 3, họ cho rằng việc sản xuất vắc-xin sẽ tiếp tục trong khi các thử nghiệm đang thực hiện và mong muốn sẽ có nguồn cung cấp lớn với hàng triệu liều vắc-xin Ebola có sẵn vào giữa năm. Trong một tin tốt khác, Ban quản lý của tổ chức GAVI-tổ chức y tế toàn cầu cung cấp vắc-xin đến các quốc gia nghèo, đồng ý hỗ trợ kinh phí đối với vắc-xin Ebola và giúp tăng cường hệ thống y tế yếu kém tại Liberia, Sierra Leone và Guinea.

Hợp tác sản xuất vaccine (Cooperate to produce vaccine)

Ngày 06/01/2014. VOA News. Các chính phủ, các công ty đối thủ hợp tác sản xuất vắc-xin Ebola (Governments, Competitors Cooperate to Produce Ebola Vaccine). Dịch bệnh Ebola tồi tệ nhất trong lịch sử đang xảy ra ở năm thứ hai, và các nhà khoa học trên khắp thể giới đang làm việc để phát triển một loại vắc-xin chống lại virus này. Từ tháng 12/2013, khi dịch bệnh Ebola bắt đầu bùng phát tại Tây Phi, WHO báo cáo có hơn 20.000 người bị nhiễm virus, và trong số đó có hơn 8.000 người tử vong.

Các nhà nghiên cứu đang nghiên cứu trên vắc-xin Ebola mà có thể sẽ là một trong những vắc-xin đầu tiên được sử dụng tại khu vực bị ảnh hưởng nặng của dịch bệnh ở Tây Phi. Phòng thí nghiệm này ở gần Rome thuộc công ty dược phẩm lớn GlaxoSmithKline, hay còn gọi GSK. Một vài đội nghiên cứu đang nghiên cứu về các vắc-xin Ebola. Tất cả cho biết rằng họ đang đẩy nhanh quá trình sản xuất bởi vì nhu cầu cấp bách và số người có nguy cơ mắc virus. Trong tháng Mười Một, công ty GSK cho biết đã thử nghiệm vắc-xin này lần đầu tiên cho thấy dung nạp tốt và sản sinh một phản ứng miễn dịch của cơ thể ở tất cả 20 tình nguyện viên trưởng thành khỏe mạnh đã nhận vắc-xin này. Vắc-xin của GSK thúc đẩy sản sinh ra các kháng thể và cũng gây ra phản ứng miễn dịch của cơ thể của các tế bào nhất định tiêu diệt các tế bào bị nhiễm virus. Ts. Riccardo Cortese là trưởng phòng thí nghiệm này. Ông Cortese cho biết: “Virus Ebola không thể được giữ lại dưới sự kiểm soát của một loại vắc-xin chỉ kích thích các kháng thể, có bằng chứng chắc chắn rằng các vắc-xin truyền thống không đủ. Văc-xin của chúng tôi cũng kích thích bộ phận quan trọng khác của hệ miễn dịch, một bộ phận trong đó là kích thích các tế bào T tiêu diệt (killer T cells) để có thể nhận ra tế bào nhiễm virus, sự kết hợp giữa hai chiến lược là hiệu quả chống lại virus Ebola”. GSK cho biết nhiều cuộc thử nghiệm vẫn cần thiết trước khi vắc-xin được đưa ra sử dụng rộng rãi.

Merck, một công ty dược phẩm lớn khác thông báo họ đang tiếp tục thử nghiệm một loại văc-xin có tên kí hiệu là VS V-ZEBOV. Thử nghiệm văc-xin này bị đình chỉ vào ngày 11/12/2014 sau khi một số tình nguyện viên báo cáo có đau nhẹ ở khớp xương, các thử nghiệm đang tiếp tục với liều lượng thấp hơn đối với vắc-xin có khả năng này. Tình hình tại Tây Phi đã tạo thành các tổ chức đối tác đáng chú ý, tại một diễn đàn gần đây ở Washington, Ts. Julie Gerberding, chủ tịch công ty dược phẩm Merck cho biết ngay cả các công ty dược phẩm đối thủ vẫn hợp tác với nhau: “Có một số tổ chức hợp tác đặc biệt đang xảy ra tại đây và một trong số đó là quan hệ hợp tác giữa những người là đối thủ cạnh tranh”.

Một vài loại vắc-xin có khả năng đang được phát triển và hiện nay đang trong thử nghiệm lâm sàng làm tăng khả năng phát triển sẽ có ít nhất một loại vắc-xin hiệu quả chống lại virus Ebola và nếu có hơn một loại đạt hiệu quả càng nhiều càng tốt thì sẽ tăng cơ hội cho nhiều người được chủng ngừa và chấm dứt bùng nổ dịch bệnh, điều này cũng có ý nghĩa là sẽ không bao giờ xảy ra trở lại đại dịch Ebola tồi tệ như hiện nay.

Vắc-xin sẽ được đưa đến vùng dịch (Vaccines move to Ebola frontline)

Ngày 09/01/2015. BBC News. Vắc-xin sẽ được đưa đến vùng dịch (Vaccines move to Ebola frontline). WHO thông báo hai loại vắc-xin Ebola có khả năng sẽ sớm được thử nghiệm tại tuyến đầu của vùng dịch tại Tây Phi, các thử nghiệm với số lượng tình nguyện viên giới hạn cho thấy vắc-xin an toàn và có thể sản sinh ra phản ứng miễn dịch của cơ thể. Các thử nghiệm trên hàng nghìn người sẽ diễn ra tại châu Phi, bao gồm các nhân viên chăm sóc y tế. Vẫn chưa rõ ràng có bao nhiêu sự bảo vệ đối với virus Ebola hay trong thời gian bao lâu vắc-xin có thể có hiệu quả. Hai ứng viên vắc-xin hàng đầu được sản xuất bởi hai công ty dược phẩm là GlaxoSmithKline và Merck đang trải qua các thử nghiệm an toàn tại Mỹ, Anh và các quốc gia khác.

TS. Marie-Paule Kieny, trợ lý Tổng giám đốc của WHO cho biết: “Thế giới đang chờ đợi chúng ta để có được vắc-xin Ebola sẵn sàng cung cấp cho người dân đang rất cần nó trong cộng đồng”. Liberia được dự kiến sẽ bắt đầu các thử nghiệm vào cuối tháng 1/2015, trong khi Sierra Leone và Guinea sẽ bắt đầu vào trung tuần tháng 2/2015. Sierra Leone sẽ tập trung vào các nhân viên y tế tại vùng dịch. TS. Kieny phát biểu rằng: “Năm 2015 sẽ được ghi nhớ là năm mà sự nhân đạo được sử dụng khả năng khoa học tốt nhất của chúng ta để đối phó chống lại dịch bệnh”.

Triển vọng thuốc điều trị Ebola

Ngày 07/01/2015. BBC News. Bắt đầu thử nghiệm thuốc điều trị Ebola tại Liberia (Ebola drug trial starts in Liberia). Thử nghiệm thuốc điều trị Ebola có khả năng bắt đầu tiến hành tại trung tâm của tổ chức Bác sĩ không biên giới (MSF) tại Liberia, loại thuốc kháng vi-rút-brincidofovir đang được thử nghiệm trên các bệnh nhân Ebola với tinh thần tình nguyện tham gia, những người không cho phép sử dụng thuốc này được chăm sóc theo cách thông thường. Các nhà khoa học của trường Đại Học Oxford dẫn đầu nghiên cứu này cho biết các kết quả ban đầu sẽ được tiết lộ trong vài tháng tới, một nghiên cứu có liên quan tới một loại thuốc tương tự như favipiravir đã bắt đầu ở Guinea vào tháng 12 vừa qua.

Thuốc điều trị, vắc-xin và thuốc sản xuất từ máu đang được thử nghiệm chống lại căn bệnh này

Cung cấp thuốc thử nghiệm cho bệnh nhân tại vùng dịch (Compassionate use)

Hơn 8.000 người đã tử vong do dịch bệnh Ebola, phần lớn là ở những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất của dịch bệnh là Guinea, Sierra Leone và Liberia. Trong khi có một vài loại thuốc thử nghiệm như brincidofovir và favipiravir đã được cung cấp theo hình thức thử nghiệm, sử dụng thuốc thử nghiệm trong năm qua, chưa có loại thuốc nào có thể chứng minh hiệu lực đối với vi-rút này trong các cuộc thử nghiệm khoa học trên người. Một nỗ lực quốc tế to lớn bao gồm cả WHO, MSF, các công ty dược phẩm, quỹ Wellcome Trust và các tổ chức y tế toàn cầu khác nhằm đưa ra các biện pháp điều trị nhanh chóng được xác định như là lựa chọn các khả năng. Giáo sư Peter Horby, một trong những nhà nghiên cứu hàng đầu tại Đại Học Oxford cho biết: “Tiến hành các thử nghiệm lâm sàng về các loại thuốc đang được nghiên cứu tại thời điểm giữa cuộc khủng hoảng nhân đạo là một trải nghiệm mới cho tất cả chúng ta nhưng chúng tôi kiên quyết không để thất bại xảy ra đối với người dân Tây Phi. Chúng tôi đang thử nghiệm nhiều biện pháp tiếp cận khác nhau cùng lúc vì chỉ có một thời gian ngắn cho cơ hội chiến đấu với vi-rút này”.

Xét nghiệm máu được sử dụng để xác định bệnh nhân có nhiễm Ebola hay không

Các nhà khoa học tại Oxford cho biết brincidofovir đã được lựa chọn vì nó hiệu quả đối với các tế bào bị nhiễm Ebola trong phòng thí nghiệm, cho thấy sự an toàn ở hơn 1.000 bệnh nhân trong các cuộc thử nghiệm đối với những vi-rút khác và có thể cung cấp dưới dạng thuốc viên một cách thuận lợi, các nhà nghiên cứu dự định mời thêm hơn 100 người và sẽ so sánh tỷ lệ tử vong tại trung tâm trước và sau thử nghiệm.

‘Không bảo đảm’ ('No guarantees')

Một loại thuốc kháng vi-rút khác, favipiravir đã được thử nghiệm bởi Viện Y Học Quốc Gia Pháp (French National Institute of Health) cũng được sử dụng điều trị bệnh cúm. Thuốc này được cung cấp cho tất cả bệnh nhân được chăm sóc tại trung tâm của MSF tại Gueckedou, Guinea và các kết quả ban đầu sẽ sớm được công bố trong vài tháng tới.

Máu của người sống sót sau khi nhiễm Ebolađược sàng lọc có nhiễm các bệnh nào không trước khi được sử dụng

Các liệu pháp điều trị Ebola khác (other Ebola therapies)

Các nhà khoa học cũng đang thử nghiệm các loại thuốc và liệu pháp điều trị khác. Đại Học Oxford và công ty Tekmira hy vọng thiết lập một nghiên cứu sâu hơn nữa về một liệu pháp điều trị tiềm năng nhằm can thiệp vào mã di truyền của vi-rút gọi là TKM-Ebola. Một biện pháp khác đó là sử dụng huyết thanh máu từ những bệnh nhân đã hồi phục khỏi bệnh. Các thử nghiệm này đang được tiến hành tại thủ đô của Guinea, dẫn đầu bởi Viện Y học nhiệt đới Antwerp, liệu pháp này cũng được áp dụng cho một y tá người Anh Pauline Cafferkey tại một bệnh viện ở London và các thử nghiệm liên quan đến 3 loại vắc-xin riêng biệt nhằm giúp phòng bệnh cũng đang được tiến hành tại Thụy Sĩ, Anh, Hoa Kỳ và Mali. Tuy nhiên trong khi một số những nỗ lực dược phẩm khác đang được tiến hành để đối phó với vi-rút, các chuyên gia cho biết các chiến lược khác, bao gồm truyền nước và truyền dịch sớm và hợp lý cũng cực kỳ quan trọng.

Viện trợ mới của IMF

Ngày 08/01/2015. VOA News. Monrovia. Quỹ tiền tệ quốc tế chuẩn bị viện trợ mới tại các quốc gia có dịch bệnh Ebola (IMF Prepares New Aid in Ebola’s Wake). Quỹ tiền tệ quốc tế (the International Monetary Fund_IMF) đang chuẩn bị khoảng 150 triệu đô la để hỗ trợ thêm đến Liberia, Sierra Leone và Guinea, các quốc gia tại tâm của dịch bệnh Ebola, đại diện của Quỹ tại Liberia đã phát biểu trên Reuters: “Tại Guinea và Sierra Leone các chương trình tài chính được tài trợ hiện nay đang tăng lên để cung cấp thêm các nguồn lực đến các quốc gia này. Tại Liberia, khoản chi một lần theo Rapid Credit Facility của Quỹ đang được xem xét”. Ông Charlese Amo-Yartey đã nói trên Reuters trong một email, tiền có thể có sẵn trong quý đầu của năm nay và sẽ bổ sung thêm 130 triệu đô la được chi theo kinh phí tài trợ vào tháng 9/2014.

Việc kinh doanh tại chợ Waterside ở thủ đô Monrovia, Liberia đang bị trì trệ do dịch bệnh Ebola

Nền kinh tế của ba quốc gia Tây phi này bị thiệt hại do dịch bệnh Ebola, căn bệnh đã giết chết ít nhất 8.235 người kể từ khi dịch bệnh bắt đầu bùng phát cách đây hơn một năm, WHO cho biết. Liberia và Sierra Leone cũng đang hồi phục từ sau các cuộc nội chiến, trong đó Sierra Leone, quốc gia bị ảnh hưởng nặng nhất đã báo cáo có gần 250 ca mắc mới được xác nhận trong tuần qua nhưng sự lây lan của virus tại đó có thể đang chậm dần, tỷ lệ lây lan đang giảm tại Liberia và Guinea.

Nguồn viện trợ theo sau một quyết định của nhóm 20 nhà lãnh đạo tại Australia vào tháng 11/2014 để hỗ trợ các quốc gia bị ảnh hưởng nặng của dịch Ebola thông qua cải cách của Post-Catastrophe Debt Relief Trust, một phát ngôn viên của IMF cho biết tại Washington. Sự tín nhiệm được xây dựng sau trận động đất tàn phá tại Haiti vào năm 2010 mà IMP có thể tham gia nỗ lực giảm nợ cho các quốc gia nghèo bị ảnh hưởng bởi thiên tai. Theo phát ngôn viên này, các nhân viên của IMF đang phát triển một đề án với ít nhất là 130 triệu đô la hỗ trợ tài chính không lãi suất cho 3 quốc gia, đề án mong sẽ được trình bày với hội đồng quản trị của quỹ vào cuối tháng này.

Các nội dung khác »

---