Cập nhật tháng 7/2014. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) - Nhiều đột phá y khoa của thế kỷ trước có thể bị mất do lây lan của sự đề kháng với kháng sinh, các bệnh truyền nhiễm chữa được trước đây có thể trở nên không thể chữa được và lây lan ra trên toàn thế giới đã bắt đầu xảy ra.

Báo cáo "Kháng thuốc: Báo cáo toàn cầu về giám sát năm 2014" (Antimicrobial resistance: global report o­n surveillance 2014) cho thấy rằng sự đề kháng với kháng sinh có ở khắp mọi nơi và có khả năng ảnh hưởng đến bất cứ ai, bât kỳ lứa tuổi nào và ở bất cứ nước nào. Tập tin này mô tả các mối đe dọa kháng thuốc, một số nguyên nhân chính và WHO dẫn đầu các đáp ứng toàn cầu như thế nào.

1.Thế nào là đề kháng với kháng sinh? (What is antimicrobial resistance?)

Sự đề kháng với kháng sinh (antimicrobial resistance) hoặc kháng thuốc (drug resistance) là khả năng của một vi sinh vật (vi khuẩn, virus và một sốký sinh trùng) ngăn chặn một thuốc kháng khuẩn (kháng sinh, thuốc kháng virus và thuốc chống sốt rét) có hiệu quả chống lại các vi sinh vật. Kết quả là, các phương pháp điều trị chuẩn trở thành không hiệu quả, nhiễm trùng vẫn tồn tại và có thể lây lan cho người khác.

2. Kháng thuốc là một vấn đề toàn cầu (Drug resistance is a global problem)

Trong những năm qua, việc sử dụng và lạm dụng kháng sinh gia tăng về số lượng và các loại vi sinh vật kháng thuốc, do đó nhiều bệnh truyền nhiễm có thể một ngày nào đó trở nên không kiểm soát được. Với sự tăng trưởng của thương mại và du lịch toàn cầu, vi khuẩn đề kháng có thể lây lan nhanh chóng đến bất kỳ nơi nào trên thế giới

3. Nguyên nhân gây ra kháng thuốc (What causes drug resistance?)

Kháng thuốc là một hiện tượng tiến hóa tự nhiên, khi các vi sinh vật bị phơi nhiễm với một kháng sinh, các vi khuẩn nhạy cảm hơn không chống đỡ nổi để lại đằng sau những vi khuẩn đề kháng vớikháng sinh, sau đó các vi sinh vật đề kháng có thể truyền sang các thế hệ con cháu.

4. Sử dụng không phù hợp các loại thuốc dẫn đến kháng thuốc (Inappropriate use of medicines leads to drug resistance)

Sử dụng không phù hợp kháng sinh dẫn đến sự phát triển kháng thuốc kể cả sử dụng quá mức, không đủ liều và sử dụng không đúng các loại thuốc góp phần cho vấn đề kháng thuốc. Đảm bảo rằng bệnh nhân được thông tin về sự cần thiết phải sử dụng đúng liều lượng kháng sinh vể kê đơn đúng, đòi hỏi hành động của các dược sĩ và người bán hàng, ngành công nghiệp dược phẩm, công chúng và bệnh nhân cũng như các nhà hoạch định chính sách.

5. Thiếu thuốc có chất lượng dẫn đến kháng thuốc (Lack of quality medicines leads to drug resistance)

Hầu hết các hệ thống đảm bảo chất lượng thuốc là yếu kém có thể dẫn đến các loại thuốc kém chất lượng làm cho bệnh nhân có nồng độ kháng sinh dưới mức tối ưu, tạo điều kiện cho kháng thuốc phát triển. Ở một số nước việc tiếp cận nghèo nàn với các kháng sinh buộc bệnh nhân sử dụng không đủ liệu trình điều trị hoặc tìm kiếm giải pháp thay thế có thể bao gồm các loại thuốc không đạt tiêu chuẩn.

6. Nghề chăn nuôi động vậtlà một nguồn kháng thuốc (Animal husbandry is a source of drug resistance)

Liềuđiều trị của thuốc kháng sinh không đầy đủ được sử dụng trong chăn nuôi động vật để thúc đẩy tăng trưởng hoặc ngăn ngừa bệnh tật có thể dẫn đến các vi sinh vật đềkháng và lây lan sang người.

7. Phòng chống nhiễm trùng nghèo nàn làm gia tăng kháng thuốc (Poor infection prevention and control amplifies drug resistance)

Phòng chống lây nhiễm nghèo nàn có thể làm gia tăng sự lây lan của các bệnh nhiễm trùng kháng thuốc, bệnh nhân nhập viện là một trong những ổ chứa chính của vi sinh vật kháng thuốc, bệnh nhân mang vi khuẩn đề kháng có thể hoạt động như một nguồn lây nhiễm cho người khác.

8. Hệ thống giám sát yếu đóng góp vào kháng thuốc(Weak surveillance systems contribute to drug resistance)

Hiện nay có một vài mạng lưới được thiết lập tốt và thường xuyên thu thập và báo cáo dữ liệu có liên quan về kháng thuốc, một số quốc gia thiếu các cơ sở phòng thí nghiệm có thể xác định chính xác các vi sinh vật kháng thuốc làm suy yếu khả năng phát hiện sự xuất hiện của vi khuẩn đề kháng và có những hành động kịp thời.

9. Nghiên cứu các các công cụ mới chống lại kháng thuốc đang ít đi(The pipeline for new tools to combat drug resistance is drying up)

Kháng sinh hiện có đang mất đi tác dụng, đồng thời có sự sụt giảm trong việc phát triển các loại thuốc kháng sinh mới. Tương tự như vậy, không có đủ nghiên cứu mới về chẩn đoán mới nhằm phát hiện vi khuẩn đề kháng và các loại vaccine để ngăn ngừa và kiểm soát nhiễm trùng, nếu xu hướng này tiếp tục thì các kho vũ khí của các công cụ để chống lại vi sinh vật kháng thuốc sẽ sớm bị cạn kiệt.

10. WHO kêu gọi các bên liên quan chống lại kháng thuốc (WHO calls o­n stakeholders to combat drug resistance)

Mối đe dọa từ kháng thuốc ngày càng tăng, có một nhu cầu hành động khẩn cấp mà tất cả mọi người có thể đóng một vai trò, các vấn đề phức tạp của kháng thuốc đòi hỏi phải hành động tập thể. Nhân ngày sức khỏethế giới, WHOđưa ra một lời kêu gọi hành động để ngăn chặn sự lây lan của kháng thuốc bằng cách giới thiệu một gói chính sách sáu điểm cho tất cả các nước.

Các nội dung khác »

---