Triển khai phòng chòng sốt rét tại trường học đã làm giảm số ca mắc và giảm tình trạng thiếu máu do sốt rét
Theo các nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí BMJ Global Health cho biết tại các trường học được cung cấp các chương trình giáo dục phòng ngừa, màn ngủ tẩm hóa chất và thuốc điều trị sốt rét tại các khu vực có sốt rét cao theo mùa có thể làm giảm nguy cơ trẻ em lứa tuổi học đường bị thiếu máu và cải thiện khả năng nhận thức. Các nghiên cứu ngẫu nhiên với gần 2.000 học sinh ở Mali và được thực hiện bởi Tổ chức Quỹ cứu trợ trẻ em (Save the Children) với Trường Đại học Vệ sinh và Y học Nhiệt đới Luân Đôn và Viện Nghiên cứu Y tế công cộng quốc gia ở Mali. Kết quả nghiên cứu và theo dõi cho thấy những em học sinh nhận được một gói phòng chống sốt rét do các giáo viên cung cấp thì hơn 95% ít bị nhiễm ký sinh trùng sốt rét so với nhóm chứng (25/897 số trường được can thiệp, 737/951 số trường làm nhóm đối chứng) và 44% ít có khả năng bị thiếu máu (321/931 số trường được can thiệp, 418/930 số trường làm nhóm đối chứng), với những lợi ích kéo dài cho đến cuối năm học. Khả năng chú ý nhận thức lâu hơn của học sinh cũng được cải thiện. Không có bằng chứng về tác động đối với các biện pháp thực hiện khác. Các chính phủ ngày càng nhận ra tầm quan trọng của sức khoẻ trẻ em đối với thành tích học tập, những phát hiện này chứng minh rằng các chiến lược phòng chống sốt rét (PCSR) ở châu Phi cần được chính thức đưa vào cho học sinh, cũng như nhóm dưới 5 tuổi. Sốt rét đã giết chết hàng ngàn trẻ nhỏ ở châu Phi mỗi năm và ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy căn bệnh này cũng có thể làm “suy yếu” hay giảm sút sự phát triển và thành tích học tập của học sinh. Nhiễm sốt rét thường gặp hơn ở trẻ lớn hơn nhưng hiếm khi đối tượng này trở thành nhóm đích bởi các phương pháp phòng chống sốt rét. Điều này là bởi vì vào thời điểm trẻ bắt đầu học, chúng có khả năng bị miễn dịch mắc phải do việc nhiễm ký sinh trùng sốt rét nhiều lần, khiến trẻ ít có khả năng chết. Hình 1
Tuy nhiên, nhiều học sinh vẫn tiếp tục bị nhiễm ký sinh trùng sốt rét mà không có biểu hiện triệu chứng của bệnh. Những ca nhiễm không triệu chứng này thường không được nhận ra và không được điều trị dẫn đến thiếu máu và điều này có thể gây ra sự mệt mỏi và giảm sự chú ý trong lớp, có thể ảnh hưởng đến thành tích của trường. Trẻ em từ 6-14 tuổi ở 80 trường học tại miền nam Mali đã tham gia vào nghiên cứu ngẫu nhiên - nghiên cứu đầu tiên đánh giá một gói phòng chống sốt rét kết hợp các phương pháp dự phòng và sự biến mất ký sinh trùng cách quãng được cung cấp bới các trường học (intermittent parasite clearance delivered by schools -IPCs) ở một khu vực nới bệnh cao theo mùa. Trước khi bắt đầu mùa truyền bệnh sốt rét, một nửa số trường học đã cung cấp các màn ngủ tẩm hóa chất tồn lưu lâu dài (long-lasting insecticidal nets_LLINs) và dạy trẻ cách sử dụng chúng một cách hiệu quả. Vào cuối mùa truyền, chúng được cho một vòng thuốc kết hợp artesunate và sulfadoxine-pyrimethamine. Hình 2
Các trường đối chứng chỉ nhận được LLINs như là một phần của chương trình phân phối màn ngủ phổ biến trên toàn quốc của Mali. Cả hai nhóm đều được xét nghiệm có nhiễm KSTSR Plasmodium spp. và thiếu máu không và một mẫu trẻ lớn hơn 9-12 tuổi thực hiện một loạt các test về nhận thức. Trường Đại học Vệ sinh và Y học nhiệt đới London là một trung tâm hàng đầu thế giới về nghiên cứu và đào tạo sau đại học trong lĩnh vực y tế công cộng và toàn cầu, với hơn 4.000 sinh viên và 1.000 nhân viên làm việc tại hơn 100 quốc gia. Trường này là một trong những viện nghiên cứu được xếp hạng cao nhất ở Anh, là một trong những trường hàng đầu thế giới trong lĩnh vực y tế công cộng và toàn cầu, và được đặt tên là Đại học của năm trong Giải thưởng Giáo dục Đại học năm 2016. Nhiệm vụ của chúng tôi là cải thiện sức khoẻ và quyền lợi sức khoẻ ở Anh và trên toàn thế giới; làm việc với đối tác để đạt được sự xuất sắc trong nghiên cứu y tế công cộng và toàn cầu, giáo dục và truyền đạtvào chính sách và thực tiễn. Nhà nghiên cứu dẫn đầu nghiên cứu này là tiến sĩ Sian Clarke thuộc Trường Đại học Vệ sinh và Y học nhiệt đới London cho biết rằng sự lây truyền bệnh sốt rét ở tiểu vùng Sahel là cao theo mùa với các ca nhiễm mới tập trung trong vài tháng mỗi năm. Các can thiệp được cung cấp trong thời gian này sẽ có tác động lớn nhất, tuy nhiên ít có bằng chứng hiện có về các chiến lược phòng chống sốt rét tốt nhất cho học sinh và những can thiệp này có thể khác nhau giữa các nơi lan truyền sốt rét khác nhau. Hình 3
"Phương pháp tiếp cận ba cách có chi phí thấp này được cung cấp thông qua các trường học mang lại những lợi ích đáng kể về sức khoẻ và có thể cải thiện kết quả học tập thông qua việc nâng cao khả năng chú ý của trẻ trong lớp học. "Đặc biệt là những lợi ích này kéo dài cho đến đầu mùa truyền bệnh tiếp theo, cho thấy rằng việc cung cấp một liều thuốc sốt rét duy nhất hàng năm có thể giúp bảo vệ trẻ em trong tiểu vùng Sahel khỏi bị thiếu máu trong suốt cả năm học.Ngoài ra, chúng tôi cũng thấy rằng những học sinh được giáo dục về phòng chống sốt rét thường sử dụng màn ngủ và sử dụng chúng lâu hơn. Điều này giúp bảo vệ trẻ khỏi bị nhiễm mới trong mùa mưa khi các trường học đóng cửa" . Cách tiếp cận này có thể có vai trò bổ sung trong phòng chống sốt rét tổng thể bằng cách cắt giảm số ca nhiễm ở trẻ em, một nhóm tuổi chiếm tỷ lệ lớn trong dân số Châu Phi. Hình 4
Tiến sĩ Clarke nói rằng giảm số ký sinh trùng sốt rét ở trẻ em cũng làm giảm nguy cơ lây nhiễm cho những người khác sống trong cùng một cộng đồng. Các chiến lược phòng chống sốt rét nên là một phần không thể tách rời của kế hoạch giáo dục và y tế học đường ở các quốc gia có sốt rét lưu hành". Nghiên cứu được tiến hành tại các trường tiểu học ở khu vực Sikasso, phía nam-đông Mali như là một phần của chương trình dinh dưỡng và y tế trường học của Save the Children nhằm giải quyết các vấn đề sức khoẻ quan trọng ngăn cản trẻ em tham gia và học tập ở trường. Kể từ khi nghiên cứu hoàn thành, Tổ chức cứu trợ trẻ em, hợp tác với Chương trình phòng chống sốt rét quốc gia ở Mali, đã mở rộng chương trình tới hơn 400 trường học ở khu vực Sikasso. Natalie Roschnik, Cố vấn cao cấp về dinh dưỡng của Quỹ “Save the Children” và là đồng tác giả của nghiên cứu, cho biết "Save the Children” đã thực hiện một chương trình dinh dưỡng và y tế học đường tại Sikasso, Mali trong gần 20 năm nay. Sốt rét và thiếu máu là những vấn đề nổi cẩm đang diễn ra mà chúng tôi không thể giải quyết được cho đến khi nghiên cứu này được tiến hành. Trẻ em thường bị tử vong do sốt rét và tỷ lệ thiếu máu vẫn ở mức 50%, thậm chí sau khi trẻ được bổ sung chất sắt. Chúng tôi không mong đợi chỉ một lần điều trị sốt rét một năm, được cung cấp bởi các giáo viên có chuyên môn về phòng chống sốt rét, có thể mang lại một tác động đáng kể với trẻ em. Do đó, việc điều trị hỗ trợ các mục tiêu của ba lĩnh vực này một lúc, sốt rét, dinh dưỡng và giáo dục. Phòng chống thiếu máu ở trẻ em gái trong trường học là điều đặc biệt quan trọng ở Mali vì hôn nhân tuổi vị thành niên và thai nghén là rất phổ biến Một trẻ em gái bị thiếu máu khi mang thai có nhiều khả năng có một đứa trẻ sơ sinh nhẹ và chậm trễ về phát triển và cũng có nguy cơ tử vong cao hơn. Đây là một sự can thiệp chi phí - hiệu quả cao mà chúng tôi hy vọng sẽ được chính phủ sớm mở rộng về quy mô". Các tác giả thừa nhận những hạn chế của nghiên cứu bao gồm cả việc họ không thể tách biệt tác động của từng thành phần can thiệp. Bài trên tổng hợp và dịch từ bài báo ấn bản: Sian E Clarke, Saba Rouhani, Seybou Diarra, Renion Saye, Modibo Bamadio, Rebecca Jones, Diahara Traore, Klenon Traore, Matthew CH Jukes, Josselin Thuilliez, Simon Brooker, Natalie Roschnik, Moussa Sacko. Impact of a malaria intervention package in schools on Plasmodium infection, anaemia and cognitive function in schoolchildren in Mali: a pragmatic cluster-randomised trial. BMJ Global Health. DOI: 10.1136/bmjgh-2016-000182
|