Các thông điệp của WHO nhân WNTD 2017

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) quy định “Ngày Thế giới không thuốc lá”(World No Tobacco Day_WNTD) vào 31/5 hàng năm nhằm cảnh báo cộng đồng tác hại của hút chủ động cũng như thụ động đã cướp đi mạng sống của gần 6 triệu người mỗi năm, đồng thời thúc đẩy các chính sách hữu hiệu giảm tiêu thụ thuốc lá toàn cầu. 

Trong nỗ lực thực hiện các mục tiêu chiến dịch WNTD năm 2017, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã tung ra một loạt thông điệp“thuốc lá đe dọa tất cả chúng ta” (tobacco threattens us all), hãy “nói không với thuốc lá” (say no to tobacco) để “bảo vệ sức khoẻ, giảm đói nghèo và thúc đẩy phát triển” (protect health, reduce poverty and promote development) nhấn mạnh nguy cơ thuốc lá với sức khỏe và thúc đẩy các chính sách hữu hiệu giảm tiêu thụ thuốc lá toàn cầu.

Những mối đe dọa của thuốc lá

Từ những người hút thuốc

Theo WHO, trên thế giới thuốc lá gây chết sớm hơn một nửa số người sử dụng không chỉ với người hút thuốc mà cả với người không hút thuốc nhưng bị phơi nhiễm khói thuốc từ người hút thuốc (nonsmokers exposed to second-hand smoke) còn gọi là “hút thuốc thụ động”; thuốc lá cướp đi 6.000.000 mạng sống mỗi năm, trong đó hơn 5.000.000 người đã và đang hút thuốc và hơn 600.000 hút thuốc thụ động. Các thông điệp WNTD 2017 không chỉ minh chứng về mối đe dọa hiện hữu của thuốc lá làm 6 triệu người chết mỗi năm màcòn dự báo con số này sẽ tăng lên hàng năm tới hơn 8 triệu người vào năm 2030 nếu không có hành động can thiệp cấp thời.

Mối đe dọa của thuốc lá không chỉ với người hút thuốc mà cả vớingười không hút thuốc nhưng bị phơi nhiễm khói thuốc từ người hút thuốc

         
              Gần 80% trong số hơn một tỷ người hút thuốc lá trên thế giới sống ở các nước có mức thu nhập thấp và trung bình, mức tiêu thụ các sản phẩm thuốc lá trên toàn cầu ngày càng tăng cho dù tiêu thụ thuốc lá ở các nước có thu nhập cao và trung bình giảm. Trong 6 khu vực của WHO, khu vực Tây Thái Bình Dương có nhiều người hút thuốc lá nhất, tỷ lệ nam giới hút thuốc cao nhất, tỷ lệ phụ nữ và thanh thiếu niên hút thuốc gia tăng nhanh nhất. Trong khói thuốc lá có hơn 7.000 hóa chất, trong đó ít nhất 70 chất có khả năng gây ung thư và là một trong những nguyên nhân chính gây các bệnh không lây nhiễm (NCDs) ở khu vực Tây Thái Bình Dương.

Việt Nam nằm trong số các nước có tỷ lệ nam giới trưởng thành hút thuốc lá cao nhất thế giới

Ở Việt Nam, WHO cho biết các bệnh liên quan đến thuốc lá là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu làm 40.000 người chết mỗi năm, tương đương với hơn 100 người chết mỗi ngày, nếu không can thiệp cấp thời ước tính số tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá mỗi năm sẽ tăng lên 70.000 người vào năm 2030. Theo kết quả điều tra toàn cầu về sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành (Global Adult Tobacco Survey_GATS) năm 2010 do Bộ Y tế (MOH) và WHO phối hợp thực hiện, Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ nam giới hút thuốc lá cao nhất thế giới (47,4%) nhưng rất may tỷ lệ nữ hút thuốc thấp (1,4%); trong tổng số 15 triệu người hút thuốc có 12,8 triệu (39,4% nam và 1.2% nữ) hút thuốc lá điếu và 4,1 triệu người lớn hút thuốc lào. Trong khoảng 33 triệu (67%) người không hút thuốc cho biết họ bị phơi nhiễm với khói thuốc thụ động trong nhà và khoảng 5 triệu (49%) người lao động cho biết họ bị phơi nhiễm khói thuốc thụ động tại nơi làm việc.

Thuốc lá gây hại với bất cứ đối tượng nào trong xã hội

Từ những tác hại của thuốc lá trên phạm vi toàn cầu cũng như ở Việt Nam, WHO cho rằng thuốc lá là mối đe dọa thực sự với bất cứ người nào, giới nào, độ tuổi nào, sắc tộc nào, có trình độ văn hóa hay không; thuốc lá mang lại sự ốm đau, bệnh tật và chết chóc, làm cuộc sống gia đình trở nên cùng cực đói nghèo và nền kinh tế quốc dân bị thiệt hại lớn do phải tăng chi phí chăm sóc sức khỏe và giảm năng suất lao động, an sinh xã hội mất cân đối do vậy chiến dịch WNTD năm nay không chỉ ưu tiên vận động cộng đồng nói không với thuốc lá mà còn tập trung tác động vào những mối đe dọa từ ngành công nghiệp sản xuất thuốc lá.

Thông điệp WNTD 2017 của WHO tập trung ngăn chặn ngay từ sản xuất thuốc lá

Từ ngành sản xuất thuốc lá

WHO cho biết các quốc gia có ngành sản xuất thuốc lá đang đối mặt với những thách thức gia tăng để đạt được mục tiêu phát triển, trồng cây thuốc lá đòi hỏi tiêu phí một số lượng lớn hóa chất trừ sâu và phân bón là những chất gây độc và ô nhiễm nguồn nước, cùng với đó trồng thuốc lá cần sử dụng 4,3 triệu ha đất hàng năm làm mất đi 2 - 4% diện tích rừng thế giới, sản xuất thuốc lá cũng tạo ra hơn 2 triệu tấn chất thải rắn làm ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Để giúp chính phủ các quốc gia chống lại nạn dịch thuốc lá, Công ước khung về kiểm soát thuốc lá (FCTC) của WHO là một hiệp ước quốc tế 180 bên bao gồm 179 quốc gia và Liên minh châu Âu (EU). Hiện nay, hơn một nửa số nước trên thế giới chiếm gần 40% dân số thế giới với khoảng 2,8 tỷ người đã thực hiện tối thiểu một trong những biện pháp chi phí hiệu quả nhất của FCTC, ngày càng cónhiều nước đang tạo ra bức tường lửa ngăn chặn sự can thiệp từ ngành công nghiệp thuốc lá trong chính sách kiểm soát thuốc lá của chính phủ (firewalls to ward off interference from the tobacco industry in government tobacco control policy). Thông qua tăng thuế thuốc lá toàn cầu thêm 1đô la (USD) sẽ có thêm 190 tỷ USD dành cho phát triển, thuế thuốc lá cao góp phần tạo nguồn thu cho chính phủ, giảm nhu cầu sử dụng thuốc lá và cung cấp một nguồn thu nhập quan trọng để hỗ trợ cho các hoạt động phát triển. Chiến dịch WNTD năm nay sẽ tập trung làm rõ những mối đe dọa do ngành công nghiệp thuốc lá gây ra với sự phát triển bền vững quốc gia bao gồm sức khỏe và phúc lợi kinh tế người dân, đồng thời đưa ra các giải pháp cần thực hiện tăng cường sức khỏe và phát triển khi đối mặt với khủng hoảng thuốc lá toàn cầu. 

Công ước khung của WHO về kiểm soát thuốc lá (WHOFCTC)

Kiểm soát thuốc lá

WHO cho rằng kiểm soát thuốc là yếu tố mang tính quyết định để thực hiện các mục tiêu của FCTC và thực hiện có hiệu quả các biện pháp trong gói MPOWER của WHO, theo đó kiểm soát thuốc lá không gây tổn hại nền kinh tế: số lượng việc làm phụ thuộc vào thuốc lá đã giảm ở hầu hết các nước chủ yếu do đổi mới công nghệ và tư nhân hóa các nhà máy trước đây là chủ sở hữu nhà nước do đó các biện pháp kiểm soát thuốc lá sẽcó tác động khiêm tốn về việc làm có liên quan và không gây thất nghiệp ở hầu hết các nước, chương trình thay thế thuốc lá với cây trồng khác cung cấp các lựa chọn thay thế;kiểm soát thuốc lá làm giảm không cân xứng gánh nặng kinh tế và sức khỏe mà sử dụng thuốc lá tác động với người nghèo, sử dụng thuốc lá đang ngày càng tập trung trong các nhóm người nghèo và dễ bị tổn thương khác.Tiến bộ đang thực hiện trong kiểm soát đại dịch thuốc lá toàn cầu nhưng những nỗ lực phối hợp là cần thiết để đảm bảo tiến bộ được duy trì hoặc đẩy mạnh, ở hầu hết các khu vực tỷ lệ sử dụng thuốc lá đang giữ nguyên hoặc giảm nhưng tăng sử dụng thuốc lá ở một số vùng và tiềm năng tăng ở những vùng khác đe dọa sự tiến bộ toàn cầu trong kiểm soát thuốc lá.Năng lực tiếp thị của các công ty thuốc lá đã tăng lên trong những năm gần đây tạo ra những thách thức mới cho những nỗ lực kiểm soát thuốc lá, tính đến năm 2014 có 5 công ty thuốc lá chiếm 85% thị trường thuốc lá toàn cầu, các chính sách hạn chế năng lực tiếp thị của các công ty thuốc lá chưa được kiểm chứng hoàn toàn nhưng hứa hẹn làm giảm sử dụng thuốc lá.

Tăng thuế thuốc lá là để bảo vệ các thế hệ mai sau

Công ước khung của WHO về kiểm soát thuốc lá (WHOFCTC)

              WHOFCTC được thiết lập để ứng phó với tình trạng toàn cầu hóa nạn dịch thuốc lá và thể hiện cách tiếp cận mới trong hợp tác y tế quốc tế sử dụng một khung pháp lý toàn cầu giải quyết một nạn dịch toàn cầu. Từ đó, FCTC là hiệp ước quốc tế đầu tiên được xây dựng dưới sự bảo trợ của WHO để giảm bớt gánh nặng về sức khỏe và kinh tế do sử dụng thuốc lá gây ra; WHO FCTC quy định cấm hoàn toàn quảng cáo, khuyến mãi và tài trợ thuốc lá; quy định in cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh trên vỏ bao thuốc lá; cấm bán thuốc lá cho trẻ vị thành niên; bảo vệ mọi người tránh tiếp xúc với khói thuốc thụ động; tăng thuế và giá thuốc lá và áp dụng các biện pháp kiểm soát việc sử dụng thuốc lá khác. Theo đó,gói "MPOWER" được thiết lập vào năm 2008 nhằm thúc đẩy hành động của chính phủ về 6 chiến lược kiểm soát thuốc lá mà mỗi chữ cái của từ viết tắt MPOWER nhằm dập tắt nạn dịch thuốc lá bao gồm:

-Monitor tobacco use and prevention policies (Giám sát sử dụng thuốc lá và các chính sách phòng chống);

-Protect people from tobacco smoke (Bảo vệ con người tránh khói thuốc lá);

- Offer help to quit tobacco use (Cung cấp sự trợ giúp để từ bỏ hút thuốc lá);

- Warn people about the dangers of tobacco (Cảnh báo mọi người về sự nguy hiểm của thuốc lá);

- Enforce bans o­n tobacco advertising, promotion and sponsorship (Thi hành lệnh cấm quảng cáo thuốc lá, khuyến mãi và tài trợ);

- Raise taxes o­n tobacco (Tăng thuế đánh vào thuốc lá).

Tăng thuế thuốc lá góp phần làm giảm số người tiêu thụ và giảm tử vong do hút thuốc

Với sự hỗ trợ của WHO cùng các đối tác, MPOWER được thực hiện dưới dạng thức bao phủ toàn dân đã hỗ trợcứu sốnghàng triệu mạng người trong hơn một thập kỷ qua.Đặc biệt trong gói này, tăng thuế thuốc lá được xem là biện pháp hiệu quả nhất nhằmgiảm tiêu thụ, giảm thiểu số người hút thuốc mà vẫn mang lại lợi ích kinh tế đáng kể nên WHO kêu gọi chính phủ các quốc gia căn cứ vào bằng chứng thay vì tranh luậnvới ngành công nghiệp thuốc lá đểáp dụng chính sách đôi bên cùng có lợi nhất cho sức khỏe con người. Báo cáocủa WHO lần thứ 5 về nạn dịch thuốc látoàn cầu năm 2015 cho thấy 40% dân số thế giới (khoảng 2,8 tỷ người) được bao phủ tối thiểu 1 biện pháp MPOWER ở mức cao nhất, tăng hơn gấp đôi số lượng các nước và gần gấp 3 lần số lượng người được bao phủ từ năm 2007;20% dân số thế giới được bao phủ ≥2 biện pháp MPOWER ở mức cao nhất, gấp 3 lần số lượng người đến 1,4 tỷ người kể từ năm 2007và7 quốc gia, trong đó 5quốc gia có mức thunhập thấp và thu nhập trung bình đã thực hiện ≥4 hoặc biện pháp MPOWER ở mức cao nhất, cụ thể là Brazil, Iran, Madagascar, New Zealand, Panama, Thổ Nhĩ Kỳ và Uruguay. Tuy nhiên, WHO cho rằng độ bao phủ vẫn chưa đạt yêu cầu khi năm 2008 có 22 quốc gia đánh thuế thuốc lá hơn 75% giá thành một gói thuốc thì đến 2014 mới chỉ có thêm11 quốc gia áp dụng biện pháp tăng thuế lên mức thích hợp. 

Hướng dẫn thực hiện các biện pháp kiểm soát thuốc lá trong gói MPOWER của WHO

Hỗ trợ thực hiện MPOWER

Một trong những khó khăn bao phủ gói MPOWER ở các nước có mức thu nhập thấp và trung bình là do nguồn kinh phí hạn hẹp nhưng khó khăn này dường như đã được tháo gỡ khi WHO thông báo ngày 5/12/2016 tổ chức Bloomberg Philanthropies chính thức cam kết một khoản tài trợ mới trị giá 360 triệu đô la (USD) cho cuộc chiến thuốc lá toàn cầu nhằm thúc đẩy thực hiện thành công các biện pháp kiểm soát thuốc lá MPOWERđã được WHO đưa ra nhằm tăng cường WHO FCTC với trọng tâm hiệu quả về chi phí và tác động. Nhân sự kiện này TS. Margaret Chan, Tổng giám đốc WHO phát biểu: "Đầu tư vào ngành công nghiệp thuốc lá đang giết chết hàng triệu người nhưng đầu tư vào kiểm soát thuốc lá có thể giúp họ sống và khỏe mạnh,tôi rất vui mừng vì Michael Bloomberg đang chuyển doanh thu của mình sang hợp tác với WHO và cộng đồng y tế công cộng để đánh bại ngành công nghiệp thuốc lá, một trong những mối đe dọa về sức khoẻ mà xã hội chúng ta đang phải đối mặt”. Đẩy mạnh các biện pháp giảm nhu cầu cốt lõi của WHO FCTC bao gồm thực hiện gói MPOWER nhằm giúp các quốc gia thực hiện các biện pháp can thiệp có hiệu quả giảm nhu cầu sử dụng thuốc lá. Trước đó ngay từ năm 2006, WHO đã là đối tác chính trong nỗ lực duy nhất của Quỹ từ thiện Bloomberg nhằm giảm tử vong và khuyết tật liên quan đến sử dụng thuốc lá thông qua thúc đẩy kiểm soát chính sách thuốc lá trong các lĩnh vực trọng điểm. WHO làm việc với Bloomberg, các chính phủ và các đối tác quốc tế để giới thiệu và thực thi pháp luật, chính sách và giám sát việc kiểm soát thuốc lá. Tính đến nay, kết quả hợp tác này đã hỗ trợ thành công trong hoạch định chính sách ở 59 quốc gia, đạt gần 3,5 tỷ người và tiết kiệm được 30 triệu năm cuộc sống.

Hình 9

Vì một thế giới không khói thuốc

Sức khỏe và lợi ích kinh tế

Từ mục tiêu của WHO FCTC, chiến dịch WNTD vào 31/5/2017 sẽ tập trung nhấn mạnh mối liên quan giữa sử dụng các sản phẩm thuốc lá, kiểm soát thuốc lá và phát triển bền vững; khuyến khích các chính phủ đáp ứng quốc gia kiểm soát thuốc lá tới “Chương trình nghị sự phát triển bền vững (Sustainable Development Agenda) 2030”; hỗ trợ các quốc gia thành viên và xã hội dân sự chống lại sự can thiệp của ngành công nghiệp thuốc lá trong tiến trình chính trị, dẫn đến hành động kiểm soát thuốc lá quốc gia mạnh hơn; khuyến khích sự tham gia của cộng đồng và đối tác rộng lớn hơn trong các nỗ lực quốc gia, khu vực và toàn cầu để phát triển và thực hiện các chiến lược và kế hoạch phát triển và đạt được mục tiêu là ưu tiên hành động về kiểm soát thuốc lá; chứng minh phương thức đóng góp thực hiện của mỗi người “vì một thế giới không thuốc lá” bền vững bằng cách cam kết không sử dụng thuốc lá hoặc từ bỏ thói quen hút thuốc. WHO kêu gọi các quốc gia ưu tiên đẩy mạnh nỗ lực kiểm soát thuốc lá như một phần đáp ứng của họ tới Chương trình nghị sự phát triển bền vững 2030 bằng cách bảo vệ công dân của mình tránh khỏi tác hại của thuốc lá và giảm thiệt hại kinh tế quốc dân với 17 mục tiêu phát triển bền vững (SDGs) đảm bảo "không một ai bị bỏ lại phía sau" (no o­ne is left behind). Theo đó, kiểm soát thuốc lá được xem là một trong những giải pháp hiệu quả nhất giúp đạt được SDG 3.4 giảm 1/3 số ca tử vong sớm do các bệnh không lây nhiễm (NCDs) toàn cầu vào năm 2030, đặc biệt là các bệnh tim mạch, ung thư và bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính. Tăng cường thực hiện WHO FCTC ở tất cả các nước là mục tiêu bổ sung để đáp ứng phát triển bền vững quốc gia. Cùng việc cứu mạng sống nhiều người và đem lại công bằng sức khỏe, kiểm soát thuốc lá toàn diện còn hạn chế các tác động môi trường nguy hại của việc trồng thuốc lá, sản xuất, buôn bán và tiêu dùng; phá vỡ chu kỳ và chấm dứt vòng luẩn quẩn đói nghèo, thúc đẩy sản xuất nông nghiệp và tăng trưởng kinh tế bền vững trong cuộc chiến biến đổi khí hậu, tăng thuế với các sản phẩm thuốc lá cũng có thể được sử dụng để tài trợ cho bao phủ y tế toàn dân và các chương trình phát triển khác của chính phủ. Không chỉ chính phủ đẩy mạnh nỗ lực kiểm soát thuốc lá mà người dân cũng có thể đóng góp thực hiện một thế giới không thuốc lá bền vững bằng cách cam kết không sử dụng các sản phẩm thuốc lá, từ bỏ thói quen hút thuốc lá do đó sẽ bảo vệ sức khỏe bản thân cũng như những người bị phơi nhiễm với khói thuốc lá thụ động, nhất là trẻ em, người thân trong gia đình, bè bạn. Tiền không chi tiêu cho thuốc lá được dành đầu tư cho các mục đích sử dụng cần thiết khác như mua thức ăn bồi dưỡng, chăm sóc sức khỏe và giáo dục.

Biểu đồ giá và thuế thuốc lá (nguồn VINACOSH)

Theo một báo cáo gần đây của WHO,mối nguy hại của thuốc lá không chỉ với sức khỏe mà còntác động lớn tới kinh tế quốc gia khingành công nghiệp thuốc lá tung các sản phẩm của họ ra thị trường làm hàng triệu người chết sớm, mất đi nguồn thu nhập gia đình và ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế quốc dân do phải gia tăng chi phí chăm sóc sức khỏe ngoài mong đợi. Trên thế giới, ước tính 1,1 tỷ người (khoảng 80%) ≥ 15 tuổi hút thuốc lá sống ở các nước thu nhập thấp và trung bình; khoảng 226 triệu người hút thuốc lá sống trong nghèo đói trong khinguồn tiêu thụ đặc biệt hàng năm từ thuốc lá trên toàn cầu có thể tăng 140 tỷUSD (47%) nếu tất cả các nước tăng thuế tiêu thụ đặc biệt khoảng 0,80 USD cho mỗi gói thuốc. Cùng với đó, việc tăng thuế sẽ kéo theo tăng giá bán lẻ thuốc lá trung bình 42% dẫn đến giảm 9% tỷ lệ hút thuốc (khoảng 66 triệu người).

WHO FCTC và các đối tác thực hiện

Theo đó, WHO-FCTC cung cấp một khuôn khổ dựa vào bằng chứng cho hành động của chính phủ để giảm sử dụng và giảm sản phẩm thuốc lá mang tính chi phí hiệu quả cao như tăng thuế thuốc lá và giá cả; cấm các hoạt động tiếp thị của ngành công nghiệp thuốc lá; nhãn cảnh báo về sức khỏe bằng hình ảnh nổi bật; chính sách không khói thuốc và các chương trình cai thuốc lá trên diện rộng giúp mọi người bỏ hút thuốc. Trong 2 năm (2013-2014), thuế tiêu thụ đặc biệt thuốc lá toàn cầu tạo ra gần269 tỷ USD doanh thu của chính phủ, trong đó chưa đầy 1 tỷ USD đầu tư cho kiểm soát thuốc lá.Kiểm soát buôn bán bất hợp pháp các sản phẩm thuốc lá là chính sách từ phía cung mang tính cốt lõi làm giảm sử dụng thuốc lá, hậu quả về kinh tế và sức khỏe do thuốc lá. Ở nhiều quốc gia mức độ tham nhũng cao, thiếu cam kết để giải quyết việc buôn bán bất hợp pháp và việc quản lý thuế và hải quan không hiệu quả, có vai trò tương đương hoặc cao hơn do trốn thuế hơn là việc tăng thuế sản phẩm và giá cả. Nghị định thư của WHO FCTC nhằm loại bỏ việc buôn bán bất hợp pháp các sản phẩm thuốc lá áp dụng các công cụ, giống như một hệ thống truy tìm và theo dõi quốc tế, để đảm bảo chuỗi cung ứng thuốc lá. Kinh nghiệm từ nhiều nước cho thấy việc buôn bán bất hợp pháp có thể được giải quyết thành công, ngay cả khi các khoản thuế và giá thuốc lá được nâng lên, dẫn đến tăng doanh thu từ thuế và giảm sử dụng thuốc lá. 

Việt Nam luôn hưởng ứng WNTD vào ngày 31/5 hàng năm

Nỗ lực kiểm soát thuốc lá ở Việt Nam

ViệtNamlà một trong số ít quốc gia thế giới hưởng ứng tích cực WHO FCTC ngay khi được phê duyệt vào 2015, đến nay sau 12 năm thực hiện (2005-2017) đã hoàn chỉnh hệ thốngvăn bản pháp luật phòng chống tác hại của thuốc lá bao gồmquy định cấm quảng cáo, khuyến mại, tiếp thị thuốc lá, cấm bán thuốc lá cho người dưới 18 tuổi, diện tích in cảnh báo sức khỏe chiếm 50% vỏ bao thuốc lá. Từ chính sách pháp lý nhà nước, hệ thống mạng lưới phòng chống tác hại của thuốc lá ở các địa phương trong nước ngày càng nhân rộng, nhận thức của người dân về tác hại của thuốc lá không ngừng được nâng cao. Đặc biệt vào tháng 6/2012, Quốc hội đã thông qua “Luật phòng chống tác hại thuốc lá” với những biện pháp toàn diện để kiểm soát thuốc lá nhưng Việt Nam vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức, trong đó thuế thuốc lá còn thấp hơn so với nhiều nước trên thế giới. Thông tin của WHO cho biết sản lượng thuốc lá điếu của Việt Nam liên tục tăng từ năm 2000 trong khi thuế thuốc lá chiếm chưa tới 45% giá bán lẻ, thấp hơn nhiều so với mức 65 - 80% theo khuyến nghị của Ngân hàng thế giới (WB) nên thuốc lá được bán rất rẻ với giá một bao thuốc 20 điếu phổ biến trong nước chỉ ở mức 12.000 - 15.000 đ (tương đương 0,75 USD)/1 bao. Theo kết quả điều tra toàn quốc (GATS 2010) do WHO phối hợp với MOH thực hiện trong năm 2010 cho thấy 73% người trưởng thành ủng hộ tăng thuế thuốc lá, WHO đã góp phần tích cực đưa kiểm soát thuốc lá trở thành một chính sách ưu tiên ở Việt Nam. WHO đã phối hợp và hỗ trợ kỹ thuật cho “Chương trình phòng chống tác hại thuốc lá” (Viet Nam Committee o­n Smoking and Health_VINACOSH) của Bộ Y tế và các đối tác khác trong hỗ trợ thực hiện FCTC ở Việt Nam; hỗ trợ triển khai sáng kiến thành phố không khói thuốc và sáng kiến khu vực không khói thuốc ở các tỉnh/thành phố; thúc đẩy sự hợp tác giữa các đối tác kiểm soát thuốc lá, huy động kinh phí hoạt động kiểm soát thuốc lá; ủng hộ việc xây dựng, thông qua và thực hiện Luật phòng chống tác hại thuốc lá.

Giá thuốc lá tại thị trường hợp túi tiền người dân nên vẫn còn nhiều người hút thuốc

Theo đó, một số quy định chính trong Luật phòng chống tác hại thuốc lá ở Việt Nam bao gồm in cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh chiếm ít nhất 50% diện tích vỏ bao thuốc lá; cấm hút thuốc lá hoàn toàn tại nơi làm việc và nơi công cộng trong nhà; nghiêm cấm quảng cáo, khuyến mại thuốc lá dưới mọi hình thức; cấm bán, cung cấp thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi; cấm bán thuốc lá phía ngoài cổng trường học và bệnh viện trong phạm vi 100 mét; cấm bán bao thuốc dưới 20 điếu (kiddie packs) là loại bao thuốc lá nhỏ thu hút thanh thiếu niên; đồng thời thành lập Quỹ phòng chống tác hại của thuốc lá hình thành từ khoản thu bắt buộc nhằm phục vụ cho hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá và được tính bằng % giá xuất xưởng hoặc giá nhập khẩu đối với mỗi bao thuốc lá.

Luật phòng chống tác hại của thuốc lá được ban hành khẳng định quyết tâm và nỗ lực của Việt Nam loại bỏ thuốc lá theo WHO FCTC

Mặc dù WHO nhận định Việt Nam đang phải đương đầu với gánh nặng kinh tế và sức khỏe do sử dụng thuốc lá gây ra 40.000 ca tử vong sớm và mất năng suất lao động ước tính 1 tỷ USD mỗi năm nhưng chính phủ ViệtNamđã thể hiện sự cam kết mạnh mẽ và đạt được những kết quả quan trọng bước đầu về kiểm soát thuốc lá. Đặc biệt, nỗ lực phòng chống thuốc lá ở Việt Nam được WHO đánh giá cao vì là một trong số ít quốc gia ban hành "Luậtphòng chống tác hại thuốc lá"và là 1 trong 20 quốc gia thành lập được "Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá" trong tổng số 180 nước ký WHO FCTC. WHO cũng ghi nhận vai trò quan trọng của ngành y tế trong quá trình xây dựng và phê duyệt ban hành "Luật phòng chống tác hại của thuốc lá" ở ViệtNam không bị lép vế trước sự can thiệp của ngành công nghiệp thuốc lá. Từ những nỗ lực này năm 2015, Bộ trưởng Bộ Y tế Việt Nam là một trong hai cá nhân xuất sắc ở khu vực Tây Thái Bình Dương được WHO trao tặng giải thưởng danh dự WNTD. Trước thực trạng hút thuốc lá và sản xuất thuốc lá hiện nay, WNTD năm 2017 WHO kêu gọi Việt Nam tiếp tục thực hiện hiệu quả 6 biện pháp kiểm soát thuốc MPOWER bao gồmgiám sát(Monitoring) sử dụng và chính sách kiểm soát thuốc lá,bảo vệ(Protecting) người dân khỏi tác hại thuốc lá,cung cấp(Offering) hỗ trợ cai thuốc lá,cảnh báo(Warning) tác hại thuốc lá;thực hiện(Enforcing) quy định cấm quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá;tăng thuế(Raising) thuốc lá là những biện pháp có thể cứu 16.000 người không bị chết do thuốc lá mỗi năm ở Việt Nam.

Thông điệp WNTD của WHO năm 2017 không chỉ tập trung vào người sử dụng thuốc lá mà còn tuyên chiến với ngành sản xuất cùng các công ty thuốc lá 

Còn một tuần nữa là đến WNTD 31/5/2017, theo những thông điệp của WHO năm nay cuộc chiến “vì một thế giới không khói thuốc” không chỉ tập trung vào người sử dụng thuốc lá mà còn tuyên chiến với ngành sản xuất cùng các công ty thuốc lá. Chắc hẳn đây không thể là nhiệm vụ dễ dàng vì đụng chạm đến kinh doanh, lợi nhuận mang tính lợi ích quốc gia dù rằng đó là mối nguy hại tới sức khỏe cũng như tính mạng con người. Từ kết quả đạt được cùng thách thức đangđối mặt,Việt Nam luôn thực hiện các biện pháp theo quy định WHO FCTC thông qua hệ thống giám sát quốc gia và toàn cầu, triển khai các nghiên cứu đánh giá quốc tế nhằm hỗ trợ bằng chứng xây dựng và đánh giá chính sách phù hợp; tích cực thúc đẩy hợp tác quốc tế để trao đổi thông tin, chuyển giao kỹ thuật và nâng cao năng lực, mở rộng hợp tác kiểm soát thuốc lá với các quốc gia thành viên ASEAN để đem lại sức khỏe cũng như cứu mạng sống của mỗi con người theo lộ trình SDG 3 đến năm 2030.

Các nội dung khác »

---