|
Tamiflu: Hàng triệu liều thuốc cúm bị lãng phí
Ngày 10/4/2014. BBC news - Hàng trăm triệu bảng Anh có thể đã bị lãng phí về một loại thuốc cúm mà tác dụng của nó không tốt hơn so với paracetamol, một phân tích có tính then chốt cho biết. Anh đã dành 473 triệu bảng choTamiflu, loại thuốc được dự trữ bởi các chính phủ trên toàn cầu nhằm chuẩn bị cho đại dịch cúm. Một tổ chức phi lợi nhuận quốc tế (Cochrane Collaboration) tuyên bố thuốc không ngăn chặn sự lây lan của dịch cúm hoặc giảm các biến chứng nguy hiểm, mà chỉ có giúp ích một chút ít với các triệu chứng. Các nhà sản xuất hãng Roche và các chuyên gia khác cho rằng việc phân tích là sai lầm. Thuốc kháng virus Tamiflu được dự trữ từ năm 2006 ở Anh khi một số cơ quan dự đoán rằng một đại dịch cúm gia cầm có thể giết chết đến 750.000 người ở Anh. Quyết định tương tự cũng được thực hiện ở các nước khác. Dữ liệu bị che dấu (Hidden data) Thuốc được kê đơn rộng rãi trong vụ dịch cúm lợn vào năm 2009. Các công ty dược phẩm không công bố tất cả các dữ liệu nghiên cứu của họ, báo cáo này là kết quả của một cuộc chiến khổng lồ về các dữ liệu bị che dấu trước đó tới hiệu quả và tác dụng phụ của thuốc Tamiflu. Các công ty kết luận rằng thuốc làm giảm sự tồn tại của các triệu chứng cúm từ bảy ngày đến 6,3 ngày ở người lớn và tới 5,8 ngày ở trẻ em nhưng các tác giả của báo cáo cho biết các loại thuốc như paracetamol có thể có một tác dụng tương tự. Họ tuyên bố rằng thuốc ngăn ngừa các biến chứng như sự phát triển viêm phổi nhưng Cochrane cho biết cho các thử nghiệm là rất nghèo nàn đến nỗi "hiệu quả không có thể nhìn thấy" (no visible effect). Một biện minh khác cho dự trữ là làm chậm sự lây lan của căn bệnh này để có đủ thời gian cho việc phát triển một loại vắc-xin. Các tác giả của báo cáo cho biết "trường hợp này chỉ đơn giản là chưa được chứng minh" và “điều không đáng tin cậy là các loại thuốc này có thể ngăn chặn một đại dịch". Báo cáo cũng tuyên bố rằng thuốc có một số tác dụng phụ bao gồm buồn nôn, đau đầu, một số vấn đề về tâm thần, các vấn đề về thận và tăng đường huyết. Carl Heneghan, Giáo sư Y học về bằng chứng tại Đại học Oxford và là một trong các tác giả của bản báo cáo nói với BBC: "Tôi nghĩ rằng toàn bộ 500 triệu bảng Anh đã không làm lợi cho sức khỏe con người trong bất kỳ cách nào và chúng ta có thể làm hại con người”.  | Tamiflu được sử dụng rộng rãi trong vụ dịch cúm lợn |
Phân tích bởi Jame Gallagher- phóng viên về y tế và khoa học của bản đài BBC: "Có phải là một loại thuốc có tác dụng?" (Does a drug work?) phải là một câu hỏi dễ dàng trả lời, tuy nhiên sau khi hàng trăm triệu bảng Anh hoặc xuống cống hoặc cứu mạng sống phụ thuộc vào quan điểm của bạn ,câu hỏi này đang được đặt ra với thuốc Tamiflu. Nó bắt nguồn từ cách phê duyệt các loại thuốc, các công ty dược phẩm tiến hành thử nghiệm, chỉ một số nhưng không phải tất cả các dữ liệu được công bố công khai và cơ quan quản lý quyết định nếu thuốc có tác dụng. Người ta ước tính rằng, hoàn toàn hợp pháp, khi một nửa số thử nghiệm lâm sàng đã không bao giờ được báo cáo và dữ liệu thuận lợi có nhiều khả năng được công bố. Ủy ban Tài chính công của Anh (The UK Public Accounts Committee) cho biết việc thiếu dữ liệu có sẵn cho các nhà nghiên cứu và các bác sĩ là sự "quan ngại cực kỳ" (of extreme concern). So the Tamiflu saga raises another important question - what other drugs are we using that might not work as well as we thought? Vì vậy,câu chuyện Tamiflu làm gia tăng một câu hỏi quan trọng khác-những loại thuốcnào khác mà chúng ta đang sử dụng có thể không có tác dụng như chúng ta nghĩ ? "Hệ thống tồn tại tạo ra bằng chứng về các loại thuốc như vậy là thiếu sót và mở ra sự nhầm lẫn mà công chúng đã bị lừa". Tiến sĩ Tom Jefferson-một nhà dịch tễ học lâm sàng và cựu bác sỹ gia đình (GP) cho biết: "Tôi sẽ không cho nó để làm giảm triệu chứng, tôi sẽ cho paracetamol". Các nhà nghiên cứu của Cochrane Collaboration đã không đổ lỗi cho bất kỳ cá nhân hoặc tổ chức nào, thay vì nói rằng đã có những thất bại ở tất cả các bước từ nhà sản xuất đển các nhà quản lý và chính phủ. “Dữ liệu thống kê sai lầm” ('Wrong statistics) Tuy nhiên, có sự bất đồng về những phát hiện và cáo buộc cho rằng một chiến dịch đồng thời mở ra nghiên cứu thuốc gây ảnh hưởng đến các phát hiện. Công ty dược phẩm Roche cho biết: "chúng tôi không đồng ý với kết luận tổng quan" và cảnh báo chúng có thể "có khả năng gây ra các tác động nghiêm trọng với y tế công cộng". Giám đốc y tế Vương quốc Anh, Tiến sĩ Daniel Thurley nói với BBC: "Các mảnh nghiên cứu xác định có giá trị khi sử dụng nghiên cứu thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên đã được chia sẻ với các nhà quản lý dẫn đến các nhà quản lý ở trong 100 quốc gia trên thế giới phê duyệt Tamiflu dùng cho điều trị và phòng chống dịch cúm". Ông cho biết nhóm Cochrane đã sử dụng số liệu thống kê sai và "đánh giá thấp một cách có hệ thống những lợi ích" (systematically underestimate the benefits) của thuốc và sử dụng phương pháp "không chính thống" (unorthodox) để phân tích các tác dụng phụ. Ông kết luận: "Một trong những thách thức ở đây là chúng tôi có thực sự biết những gì họ đã làm". Giáo sư Wendy Barclay-nhà nghiên cứu virus cúm tại trường Đại học Hoàng gia London (Imperial College London) cho biết việc giảm triệu chứng ở trẻ em trong 29 giờ sẽ là "khá có lợi” (pretty beneficial). Bà nói với BBC: "Tamiflu có tác dụng cũng như bất kỳ loại thuốc nào hiện chúng tôi có hoặc [đó] là trên quảng cáo: "Vâng, tôi nghĩ rằng họ nên bổ sung kho dự trữ, điều gì khác bạn có thể làm nếu một đại dịch tấn công? Chúng ta sẽ không có một loại vắc xin trong vòng sáu tháng đầu tiên". Có một hạn chế lớn của nghiên cứu này là nghiên cứu được thực hiện cùng với chiến dịch tiếp cận dữ liệu thử nghiệm", Giáo sư Kevin McConway - Đại học Mở (Open University). Bà cũng đặt câu hỏi về tính giá trị của nghiên cứu khi nó phân tích tác động trong bệnh cúm theo mùa: "Nếu thuốc có tác động một chút ít trong cúm mùa, rất có thể là chúng sẽ có tác dụng tốt hơn khá nhiều trong tình huống một đại dịch và làm cho nhiều người trở lại trường học và làm việc". Kevin McConway, một giáo sư về toán thống kê ứng dụng tại Đại học Mở, cho biết đó là một phần "ấn tượng" (impressive) của nghiên cứu. Ông nói: "Có một hạn chế lớn của nghiên cứu này là nghiên cứu được thực hiện cùng với chiến dịch tiếp cận dữ liệu thử nghiệm. Các nhà viết báo cáo tổng quan có một vị trí rõ ràng trong cuộc tranh cãi này và mặc dù cá nhân tôi thường đồng ý với vị trí của họ, tôi cảm thấy một đôi lúc nó dẫn đến một số nhầm lẫn giữa báo cáo kết quả của việc xem xét về các thuốc đặc biệt này và bàn luận về vị trí chung trong tiếp cận và sử dụng các dữ liệu chưa được công bố". Bộ Y tế Anh cho biết: Anh được công nhận như là "một trong những nước chuẩn bị tốt nhất trên thế giới về một đại dịch cúm tiềm năng" và "kho dự trữ về các thuốc kháng virus của chúng tôi là một phần quan trọng của điều này, chúng tôi thường xuyên xem xét tất cả các dữ liệu được công bố và sẽ xem xét tổng quan của nhóm Cochrane một cách chặt chẽ". Tổ chức Y tế thế giới (WHO) phân loại Tamiflu như một loại thuốc thiết yếu (essential medicine) cho biết: "Chúng tôi hoan nghênh một phân tích mới và chi tiết của những số liệu có sẵn và mong đợi xem xét các kết quả của nó sau khi xuất hiện".
|
TRANG CHỦ
