 |
| Lấy đất xây nhà, đắp đường tạo thùng đấu nước đọng để muỗi sinh sản (ảnh internet minh họa) |
Chỗ đọng nước giúp muỗi sinh sản lây truyền sốt xuất huyết
Hiện nay sốt xuất huyết có dấu hiệu xuất hiện ở một số địa phương do muỗi truyền bệnh phát triển dễ dàng từ những điều kiện thuận lợi do con người tạo nên. Trong đó có nhiều chỗ đọng nước ít được chú ý như các thùng đấu, ổ nước đọng cạnh đường giao thông qua quá trình thi công xây dựng công trình nhà cửa và cầu đường. Cần quan tâm đến các vị trí này để xử lý tích cực nhằm góp phần vào biện pháp phòng chống sốt xuất huyết. Nước đọng ở các thùng đấu Ở những vùng nông thôn và miền núi có diện tích đất đai dồi dào, khi thi công xây dựng các công trình nhà cửa và đường sá tại đây người ta thường đào lấy đất ở một số vị trí gần đó. Sau khi lấy đất xây nhà, đắp đường; chỗ đất bị lấy mất đi sẽ trở thành những thùng đấu nằm rải rác quanh thôn bản, xóm làng, cụm dân cư. Những thùng đấu này có thể trở thành nơi chứa nước mưa và nước trong mạch đất ngầm rỉ ra, đồng thời trở thành nơi sinh sản của một số các loài muỗi, trong đó có muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết. Những thùng đấu cũ có cây cỏ mọc chung quanh sẽ là nơi sinh sản tốt cho muỗi nhiều hơn là những thùng đấu mới đào lấy đất. Trong một cụm dân cư có nhiều công trình xây dựng nhà cửa và đường sá mà nguồn đất thi công được đào lấy tại chỗ để xây nhà, đắp đường sẽ phát sinh nhiều thùng đấu; tạo điều kiện thuận lợi cho muỗi có những chỗ sinh sản, phát triển hoạt động với mật độ cao để lây truyền bệnh khi có mầm bệnh ở đây. Việc xử lý các thùng đấu để ngăn chặn muỗi sinh sản và truyền bệnh có nhiều biện pháp khác nhau như lấp đầy, làm thoát nước, dùng dầu và hóa chất diệt bọ gậy muỗi, thả cá diệt bọ gậy... Để lấp đầy các thùng đấu, đất thường được lấy từ những ao cá ở trong khu vực để làm cho ao cá được sâu hơn hoặc rộng hơn. Cũng có thể sử dụng các thùng đấu để làm nơi chứa các loại rác thải dân dụng hoặc rác thải công nghiệp như mùn cưa, xỉ than... Một điều cần chú ý là phải phủ lên rác một lớp đất để tránh nước đọng và tạo điều kiện thuận lợi cho ruồi, muỗi, chuột, bọ... trú ẩn, phát triển. Làm thoát nước bằng cách dẫn nước từ nhiều thùng đấu khác nhau vào một thùng đấu chung thông qua các mương rãnh và như vậy chỉ cần xử lý biện pháp ở một thùng đấu chung nên có sự thuận lợi hơn. Biện pháp dùng dầu và hóa chất diệt bọ gậy có thể đem lại hiệu quả ngay nhưng không được lâu. Tuy nhiên nếu dùng các bánh hóa chất hay bánh vi khuẩn diệt bọ gậy có tác dụng phát tán chậm từ 1 đến 4 tháng thì có thể có khả năng phòng chống trong suốt mùa sinh sản của muỗi. Khi hố nước của thùng đấu cạn, các bánh hóa chất hay bánh vi khuẩn diệt bọ gậy sẽ ngừng phát tán nhưng trong những điều kiện thuận lợi như có nguồn nước chảy vào lại thùng đấu thì bánh hóa chất hay bánh vi khuẩn diệt bọ gậy sẽ phát huy tác dụng trở lại. Nếu nguồn nước được sử dụng làm nước ăn uống cho người và động vật thì phải dùng các loại chế phẩm an toàn như temephos và methoprene. Trong một số trường hợp có thể sử dụng biện pháp dùng cá diệt bọ gậy nhưng do thỉnh thoảng nước trong thùng đấu có thể bị cạn kiệt, vì vậy dùng biện pháp này không được phù hợp lắm. Tuy vậy, thực tế sử dụng các loài cá có vòng đời sinh học ngắn và trứng của chúng có thể sống được ở mùa khô, sinh trưởng chỉ trong một mùa khô thì có thể áp dụng được trong trường hợp này.  | Nước đọng cạnh đường giao thông có thể tạo nên chỗ muỗi sinh sản
(ảnh internet minh họa) |
Nước đọng ở cạnh đường giao thông Nước đọng ở cạnh đường giao thông ít khi được các địa phương chú ý vì việc làm đường thường làm tắc nghẽn dòng chảy ngang. Tình trạng này có thể làm ảnh hưởng đến việc thoát nước tự nhiên và có khả năng tạo thành các vũng nước lớn nằm cạnh đường giao thông. Nước mưa cũng có thể đọng lại ở các hố đào dọc đường để lấy đất làm đường đã tạo nên những điểm sinh sản của muỗi truyền bệnh. Biện pháp xử lý nước đọng ở cạnh đường giao thông tốt nhất là làm các cống thoát nước dưới đường hợp lý để nước chảy tự nhiên. Nếu những chỗ đọng nước quá rộng, có thể dùng cá hay hóa chất diệt bọ gậy muỗi. Quan tâm chỗ muỗi truyền bệnh sinh sản Muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết là Aedes aegypti và Aedes albopictus, chúng thường có tập tính thích đẻ trứng ở những nơi có nước sạch được tìm thấy ở các vị trí tạm thời trong nhà như lọ hoa, chậu cây, bẫy kiến dùng bát nước đặt dưới chân tủ đựng thức ăn; bệ xí, bình xả bệ xí, đường thoát nước của nhà tắm và nhà bếp ở những ngôi nhà trống bỏ hoang... Đồng thời cũng có thể tìm thấy ở vị trí tạm thời ngoài nhà như đống rác, lốp xe cũ, dụng cụ làm vườn bỏ không, vật liệu xây dựng, máng nước, bể nước, cây cối, nhiều loại vật dụng khác... Đối với vị trí cố định, muỗi truyền bệnh có thể sinh sản ở các giếng nước, bể chứa nước, ao nước trong... Trong quá trình triển khai thực hiện các biện pháp phòng chống sốt xuất huyết, ngoài việc xử lý các điểm sinh sản tạm thời ở trong nhà, ngoài nhà và điểm sinh sản cố định của muỗi truyền bệnh được nêu ở trên; cần quan tâm đến việc xử lý tình trạng nước đọng ở các thùng đấu và nước đọng ở cạnh đường giao thông được hình thành phát sinh trong các cụm dân cư khi xây dựng công trình nhà cửa, đường sá để làm nơi cho muỗi sinh sản mà ít được cộng đồng chú ý. Nếu bỏ sót những nơi này sẽ vô tình tạo nên điều kiện cho muỗi sinh sản, phát triển và truyền bệnh mặc dù đã tích cực xử lý biện pháp ở những vị trí khác tại địa bàn.
|
TRANG CHỦ
