Nhân dân

Còn nhiều khoảng trống về trình độ cán bộ y tế cơ sở

Đó là kết quả nghiên cứu về Chất lượng và công bằng trong chăm sóc sức khỏe ban đầu tại Việt Nam do Viện Chiến lược và Chính sách y tế (Bộ Y tế) và Ngân hàng Thế giới phối hợp triển khai tại sáu tỉnh với 78 bệnh viện huyện và 246 trạm y tế xã. Nghiên cứu cho thấy, tỷ lệ số câu hỏi mà bác sĩ hỏi người bệnh và câu hỏi cần có để đưa ra chẩn đoán bệnh chính xác hơn mới đạt thấp; số nội dung khám lâm sàng mà bác sĩ dự định khám (đã chỉ định khám) cho người bệnh cũng chưa đạt một nửa nội dung cần khám. Điều đó dẫn đến một tỷ lệ đáng kể các bác sĩ chẩn đoán sai, chẩn đoán đúng một phần về bệnh lý... Bên cạnh đó, tỷ lệ các bác sĩ chẩn đoán đúng thì cao nhưng “không chắc” đưa ra chỉ định điều trị đúng. Các bác sĩ tuyến xã ít kiến thức hơn nhưng khi khám bệnh họ luôn cố gắng khám, hỏi người bệnh nhiều hơn, còn các bác sĩ tuyến huyện kiến thức tốt hơn nhưng lại khám ít hơn.

Chăm lo sức khỏe học sinh trong nhà trường

Với sự nỗ lực của hai ngành y tế, giáo dục và đào tạo (GD và ĐT), trong gần mười năm qua công tác y tế trường học (YTTH) đã thu được nhiều kết quả đáng khích lệ. Tuy nhiên, để công tác YTTH thật sự phát huy hiệu quả, các bộ, ngành liên quan cần tập trung tháo gỡ những khó khăn và bất cập, nhất là nguồn lực dành cho hoạt động YTTH.

Góp phần nâng cao chất lượng giáo dục

Gần 10 năm công tác tại Trường THCS Thụy Dân (huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình) với chức danh kế toán, cũng từng đó thời gian chị Nguyễn Thị Ly Phương kiêm nhiệm công tác YTTH của nhà trường. Chị Phương cho biết: Thông qua các lớp tập huấn, lớp đào tạo ngắn hạn do ngành y tế tổ chức, giờ đây tôi không chỉ làm tốt công tác chăm sóc ban đầu cho học sinh (HS), giáo viên trong nhà trường, mà tôi còn chủ động phối hợp cán bộ trạm y tế xã xây dựng các kế hoạch kiểm tra, giám sát điều kiện vệ sinh, an toàn thực phẩm; tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho HS… Sự việc xảy ra mới đây, chắc sẽ mãi in đậm trong tâm trí chị Phương. Hôm đó, khi đang làm việc nhận được tin em HS lớp 8 bị ngất tại lớp học trong giờ ra chơi. Cùng với giáo viên chủ nhiệm, thầy hiệu trưởng, chị Phương đã có mặt kịp thời thực hiện các biện pháp sơ cứu ban đầu, thông báo cho cán bộ Trạm y tế xã Thụy Dân đến phối hợp đưa em HS lên tuyến trên cấp cứu. Theo phản ánh của bác sĩ, nếu không được cán bộ y tế sơ cứu ban đầu đúng quy trình, không được đưa đi cấp cứu kịp thời, thì nguy cơ tử vong là rất cao. Qua sự việc đó, chị Phương luôn tự nhủ phải cố gắng nhiều hơn nữa. Vì các em khi đến trường, không chỉ được học hành, mà còn phải được theo dõi, chăm sóc sức khỏe tốt nhất. Không chỉ được trang bị khá đầy đủ về trang thiết bị, thuốc chữa bệnh, điều ấn tượng nhất ở phòng y tế của Trường THPT Quỳnh Côi (tỉnh Thái Bình) là sự ngăn nắp, sạch sẽ, thoáng mát. Tại đây, cán bộ YTTH Trương Ngọc Huyền đang theo dõi, chăm sóc nữ HS bị đau bụng. Chị Ngọc Huyền cho biết: Sau khi tốt nghiệp Trường cao đẳng Y tế Hải Dương, tôi được nhà trường tuyển dụng về làm công tác YTTH theo dạng hợp đồng. Khi chưa vào việc, tôi nghĩ công việc YTTH chắc nhàn nhã lắm. Nhưng làm rồi, mới thấy áp lực công việc là rất lớn, vì hiện nay toàn trường có gần hai nghìn HS, gần 100 cán bộ, giáo viên và nhân viên cần được theo dõi, chăm sóc sức khỏe hằng ngày. Trong khi đó, các HS đều trong lứa tuổi vị thành niên, cho nên tâm, sinh lý có nhiều thay đổi, sức khỏe không ổn định. Nhận thức được điều đó, bên cạnh việc theo dõi, chăm sóc sức khỏe học sinh tại trường, tôi thường gần gũi các em chia sẻ, tư vấn về sức khỏe giới tính. Đồng thời, chủ động xây dựng kế hoạch phối hợp cán bộ trạm y tế xã, phòng y tế tổ chức các buổi truyền thông ngoại khóa, với các nội dung như: sức khỏe sinh sản; phòng, chống HIV/AIDS; an toàn thực phẩm; vệ sinh môi trường, các biện pháp phòng, chống dịch bệnh trong trường học… Thông qua các hoạt động nêu trên, các HS có thêm những kiến thức về chăm sóc và bảo vệ sức khỏe cho bản thân, đồng thời trở thành những tuyên truyền viên tích cực trong công tác phòng, chống dịch bệnh tại cộng đồng. Chị Ngọc Huyền nói: Tôi không sợ vất vả, khó khăn trong công việc đang làm, điều mong muốn lớn nhất không chỉ riêng tôi, mà của hàng trăm cán bộ YTTH đang làm hợp đồng trong các nhà trường trên địa bàn tỉnh, đó là UBND tỉnh sớm bổ sung định biên cán bộ YTTH cho ngành GD và ĐT thời gian tới. Được như thế chúng tôi sẽ thật sự yên tâm công tác, cống hiến công sức nhỏ bé của mình chăm sóc sức khỏe học sinh trong nhà trường. Đánh giá về vai trò của cán bộ YTTH trong các nhà trường, cô giáo Nguyễn Thị Thu, Hiệu trưởng Trường mầm non Tân Ước (huyện Thanh Oai, TP Hà Nội) khẳng định: Trước đây, khi nhà trường chưa có cán bộ YTTH, vấn đề bảo đảm sức khỏe của các cháu trong thời gian học tập tại trường, luôn là bài toán làm chúng tôi “đau đầu”. Không may có điều gì xảy ra với các cháu, không chỉ mất uy tín của nhà trường mà cha mẹ các cháu không yên tâm. Tuy nhiên, kể từ khi nhà trường có cán bộ chuyên trách về YTTH, những lo lắng, băn khoăn trong theo dõi, chăm sóc sức khỏe cho các cháu đã được “cởi bỏ”, giáo viên trong trường có thể dành toàn bộ tâm trí, để nâng cao chất lượng giáo dục.

Tháo gỡ “rào cản” nguồn nhân lực và kinh phí

Thực hiện Chỉ thị số 23/2006/CT- TTg về tăng cường công tác y tế trong các trường học và Quyết định số 401/2009/QĐ-TTg về việc phê duyệt Chương trình phòng, chống bệnh, tật trong các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân của Thủ tướng Chính phủ, những năm qua, ngành y tế, ngành GD và ĐT đã phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành xây dựng và ban hành các văn bản liên quan công tác YTTH. Điều đó giúp các cơ sở giáo dục có căn cứ để xây dựng cơ sở, vật chất, trang, thiết bị, tạo nguồn kinh phí duy trì các hoạt động, nhất là từng bước hình thành đội ngũ làm công tác YTTH. Đến nay, mạng lưới YTTH đã được hình thành từ trung ương đến địa phương; các cơ sở giáo dục thành lập ban chỉ đạo công tác YTTH; cán bộ quản lý và chuyên trách về công tác YTTH từng bước được kiện toàn… Theo báo cáo của các sở GD và ĐT, đối với bậc phổ thông và mầm non đã có 44,6% số trường có cán bộ chuyên trách làm công tác YTTH; 58,2% số trường có ban chăm sóc học sinh. Tỷ lệ trường có cán bộ chuyên trách về công tác YTTH là 57,3% và cán bộ kiêm nhiệm là hơn 37%... Nhờ có hệ thống YTTH, những năm qua công tác chăm sóc sức khỏe cho HS, sinh viên, giáo viên trong các nhà trường không ngừng được nâng cao; đồng thời góp phần giảm đến mức thấp nhất các dịch, bệnh trong trường học. Tuy nhiên, thực tế cho thấy việc triển khai công tác YTTH tại các địa phương còn gặp không ít khó khăn, bất cập về nguồn nhân lực, kinh phí. Hiện cả nước còn hơn 10 nghìn trường chưa có biên chế nhân viên YTTH và hơn bảy nghìn trường học chưa có nhân viên y tế, các vị trí này được giao cho giáo viên và nhân viên khác đảm nhiệm. Giám đốc Sở GD và ĐT tỉnh Thái Bình Đặng Phương Bắc đánh giá: Hiện nay, ngành GD và ĐT tỉnh Thái Bình đang gặp rất nhiều khó khăn về nguồn nhân lực YTTH. Mặc dù tất cả các trường từ cấp tiểu học đến THPT đều có phòng y tế học đường, nhưng tất cả các cán bộ YTTH làm kiêm nhiệm và hợp đồng. Hay trong vị trí việc làm của các trường ở Thái Bình, chưa có chỉ tiêu biên chế dành cho đội ngũ YTTH, cho dù chúng tôi đã nhiều lần đề nghị. Do vậy, chất lượng YTTH tại các trường chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế. Để khắc phục tình trạng nêu trên, Sở GD và ĐT đã chỉ đạo các trường ưu tiên ký hợp đồng với các cán bộ y tế về hưu, hoặc sinh viên tốt nghiệp các trường y. Tuy nhiên, những người mới tốt nghiệp từ các trường y đang làm việc tại các trường học chưa thật sự “toàn tâm, toàn ý” với công việc, luôn tìm cơ hội để được tuyển dụng vào các cơ sở của ngành y tế, cho nên tình trạng thiếu cán bộ YTTH có trình độ chuyên môn sẽ tiếp tục xảy ra. Theo Thông tư liên tịch số 35/2006/TTLT/BGDĐT-BNV của Bộ GD và ĐT và Bộ Nội vụ hướng dẫn định mức biên chế viên chức ở các cơ sở giáo dục phổ thông công lập, quy định trường loại một có 28 lớp trở lên có một biên chế chuyên trách YTTH; hơn 40 lớp được bố trí thêm một biên chế. Tuy nhiên, hiện nay nhiều trường trên địa bàn tỉnh An Giang có số lớp nhiều hơn so với quy định, nhưng chưa được bổ sung thêm biên chế. Cô giáo Nguyễn Thị Kiều, Hiệu trưởng Trường tiểu học Nguyễn Du (TP Long Xuyên, tỉnh An Giang) cho biết: Trường Nguyễn Du là một trong những trường tiểu học có số lượng lớp và HS đông hàng đầu của tỉnh, với tổng số 59 lớp và hơn hai nghìn HS. Hàng chục năm qua trường vẫn chỉ có một y sĩ đa khoa, kiêm răng hàm mặt đảm trách các công việc từ sơ cấp cứu đến nha khoa trường học và triển khai các hoạt động khác. Bất cập này là tình trạng chung của nhiều trường trên địa bàn tỉnh, chúng tôi đã đề nghị nhiều lần nhưng chưa được tháo gỡ… Không chỉ thiếu nhân lực, vấn đề kinh phí dành cho YTTH của các trường còn gặp rất nhiều khó khăn, gần như toàn bộ kinh phí dành cho công tác này ở các nhà trường đều “trông chờ” từ nguồn bảo hiểm y tế (BHYT) trích lại. Trao đổi vấn đề này với chúng tôi, ông Dương Thành Vui, cán bộ phụ trách y tế học đường và BHYT (Sở GD và ĐT An Giang) cho biết: Theo quy định, các trường được trích lại 7% tổng thu quỹ BHYT trên tổng số HS, sinh viên đang theo học tại trường có tham gia BHYT; 5% tổng thu quỹ BHYT trên tổng số trẻ em dưới sáu tuổi đang theo học tại cơ sở giáo dục mầm non, để đầu tư trang, thiết bị, phục vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu cho HS, sinh viên. Tuy nhiên, ngay các trường loại một cũng gặp rất nhiều khó khăn, vì với khoản thu nêu trên, ngay từ đầu năm đã mất 10 nghìn đồng/học sinh để khám sức khỏe ban đầu cho HS. Số tiền còn lại phải dùng cho việc mua trang, thiết bị, thuốc… Tất cả chỉ “trông chờ” vào nguồn thu đó. Để khắc phục những khó khăn, bất cập nêu trên, Cục YTDP (Bộ Y tế) cho rằng thời gian tới, hai ngành y tế, GD và ĐT cần phối hợp chặt chẽ hơn nữa trong rà soát, sửa đổi, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hướng dẫn thực hiện hoạt động YTTH sát với nhu cầu thực tiễn. Sở GD và ĐT các tỉnh, thành phố tham mưu cho UBND các cấp củng cố, kiện toàn đội ngũ nhân viên y tế, phòng y tế, cơ sở vật chất, nguồn nhân lực và các chế độ đãi ngộ cán bộ làm công tác YTTH theo các quy định tại Thông tư liên tịch số 13/2016/TTLT- BYT- BGDĐT. Đối với các trường chưa bố trí được nhân viên đạt trình độ chuẩn về chuyên môn, chưa có cán bộ chuyên YTTH, thì thực hiện ký hợp đồng trách nhiệm với trạm y tế trên địa bàn… Thời gian tới, Bộ GD và ĐT tiếp tục phối hợp Bảo hiểm xã hội Việt Nam, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong triển khai BHYT bắt buộc đối với HS, sinh viên; tạo cơ chế cho phép các trường ký hợp đồng khám, chữa bệnh với các cơ sở y tế trên địa bàn; phối hợp ngành y tế đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ YTTH đủ về số lượng, chất lượng theo quy định.

Sài Gòn giải phóng

Báo động sản phẩm y tế “dỏm”

Các sản phẩm y tế điều trị và hỗ trợ điều trị như thuốc, thực phẩm chức năng, dược liệu ngày càng bị làm giả, làm nhái. Thậm chí, các đối tượng còn làm giả cả giấy tờ của cơ quan, tổ chức nhà nước để qua mặt cơ quan có thẩm quyền quản lý. Điều này không chỉ khiến người tiêu dùng mất tiền mua phải hàng “dỏm” mà đang gây ra những tác hại nghiêm trọng đến sức khỏe của người sử dụng.

Làm giả cả phiếu kiểm nghiệm

Qua quá trình kiểm tra giám sát, thời gian gần đây, Thanh tra Sở Y tế TPHCM đã phát hiện hàng loạt cơ sở, doanh nghiệp (DN) sai phạm trong hoạt động sản xuất, kinh doanh các loại sản phẩm y tế như thuốc, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm. Điển hình như Công ty TNHH TM SX HD (Khu công nghiệp Lê Minh Xuân, huyện Bình Chánh) bị xử phạt 60 triệu đồng do sản xuất mỹ phẩm không đảm bảo chất lượng, không an toàn cho người sử dụng đối với sản phẩm sữa rửa mặt Rice & Milk foaming cleaner she (số lô L002). Tương tự, Công ty TNHH MTV SX TM XNK Mỹ phẩm T.A (quận Tân Phú) cũng bị phạt 60 triệu đồng do sản xuất mỹ phẩm có thành phần chất cấm sử dụng trong mỹ phẩm (chứa Clobetasol Propionat)… Theo TS Bùi Minh Trạng, Chánh Thanh tra Sở Y tế TPHCM, từ đầu năm đến nay, thanh tra sở đã phát hiện hàng chục cơ sở, DN có sai phạm về sản xuất, kinh doanh thuốc, thực phẩm chức năng, dược liệu giả, nhái, kém chất lượng hoặc có chất cấm. “Nhìn chung có sự gia tăng cơ sở vi phạm là do tần suất kiểm tra nhiều hơn, có trách nhiệm hơn và chúng tôi đều phạt ở khung cao nhất để răn đe”, ông Trạng chia sẻ. Điều đáng nói, tình trạng các sản phẩm y tế phục vụ điều trị, hỗ trợ điều trị kém chất lượng, làm giả ngày càng tinh vi hơn. Thậm chí làm giả cả phiếu kiểm nghiệm chất lượng, phiếu công bố chất lượng sản phẩm để qua mặt cơ quan chức năng. Mới đây, Cục An toàn thực phẩm đã “vạch mặt” hai DN dược sử dụng Phiếu kết quả kiểm nghiệm giả khi thực hiện công bố sản phẩm là thực phẩm chức năng bảo vệ sức khỏe con người. Không chỉ thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng mà ngay cả thực phẩm sử dụng hàng ngày của người dân cũng đang báo động làm giả, hàng nhái. Theo ông Lê Văn Giang, Phó Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), trong 10 tháng của năm 2016 đã kiểm tra 345.106 cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm, trong đó có 56.978 cơ sở vi phạm về an toàn thực phẩm (chiếm 16,51%). Ngoài việc xử phạt hơn 26 tỷ đồng, 145 cơ sở còn bị đình chỉ hoạt động, 133 loại thực phẩm bị đình chỉ lưu hành... Đó là chưa kể hàng ngàn loại thực phẩm bị tiêu hủy do không bảo đảm chất lượng, không rõ nguồn gốc, xuất xứ, hết hạn sử dụng...

Cơ quan chức năng: Khó kiểm soát!

Theo Ban Chỉ đạo 389, thực trạng hàng gian, hàng giả trong lĩnh vực y tế, nhất là thực phẩm chức năng, thuốc, dược liệu, mỹ phẩm... ngày càng phức tạp, khó kiểm soát. Thời gian qua, nhiều vụ vi phạm lớn của những đường dây, ổ nhóm hoạt động tinh vi đã bị phanh phui. Có những vụ nghiêm trọng đến nỗi đoàn công tác phải bố trí cả lực lượng mang vũ khí đi theo để bảo vệ. Vụ ngộ độc thực phẩm xảy ra trước cổng Trường THCS Phước Lộc (huyện Nhà Bè) hồi cuối tháng 11 vừa qua khiến 18 học sinh nhập viện là một minh chứng. Nguyên do là các em đã uống sản phẩm sữa do một nhóm người tiếp thị không nhãn hiệu, không nguồn gốc. Hay như vụ Công ty TNHH Đông dược Hòa Phú (TPHCM) bị cơ quan chức năng phát hiện sai phạm và chuyển cơ quan điều tra do có hành vi sai phạm trong buôn bán dược liệu nhưng vẫn trúng thầu vào nhiều bệnh viện. Quan ngại hơn, qua thanh tra Bệnh viện Y học cổ truyền TPHCM mới đây, cơ quan chức năng phát hiện mặc dù mua sắm hàng chục tỷ đồng dược liệu đã sơ chế, chưa sơ chế để phục vụ chữa bệnh, nhưng qua kiểm nghiệm cho thấy một lỷ lệ rất lớn dược liệu kém chất lượng. Năm 2014, Viện Kiểm nghiệm TPHCM lấy 17 mẫu thì hết 7 mẫu không đạt chất lượng; năm 2015, Viện Kiểm nghiệm TPHCM lấy 11 mẫu thì 5 mẫu không đạt chất lượng… Hành vi gian lận trong lĩnh vực y tế ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe người dân, đặt ra nhiều thách thức trong công tác phòng chống. Do đó, Bộ Y tế yêu cầu trong thời gian tới các đơn vị trực thuộc trung ương và địa phương tăng cường phối hợp kiểm soát chặt chẽ hàng gian, hàng giả trong lĩnh vực y tế, tập trung vào thực phẩm, thực phẩm chức năng, thuốc, mỹ phẩm và dược liệu.

Phấn đấu 100% dân số được quản lý, theo dõi sức khỏe

Trước thực trạng chất lượng dịch vụ của mạng lưới y tế cơ sở còn hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu người bệnh, Thủ tướng Chính phủ mới đây đã quyết định phê duyệt Đề án Xây dựng và phát triển mạng lưới y tế cơ sở trong tình hình mới. Đề án trên được thực hiện từ năm 2016 đến năm 2025 với mục tiêu đổi mới tổ chức bộ máy, cơ chế hoạt động, cơ chế tài chính, phát triển nguồn nhân lực để nâng cao năng lực cung ứng và chất lượng dịch vụ của mạng lưới y tế cơ sở, bảo đảm cung ứng đầy đủ các dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu, khám chữa bệnh cho từng người dân trên địa bàn, cung ứng dịch vụ theo hướng toàn diện, liên tục, phối hợp và lồng ghép chặt chẽ giữa dự phòng và điều trị, giữa các cơ sở y tế trên địa bàn và với tuyến trên, góp phần giảm quá tải cho các bệnh viện tuyến trên. Đáng chú ý, đề án phấn đấu đến năm 2025, 100% số trạm y tế xã có đủ điều kiện khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế và thực hiện được đầy đủ các nội dung của chăm sóc sức khỏe ban đầu, thực hiện được tối thiểu 90% danh mục dịch vụ kỹ thuật của tuyến xã; 100% trung tâm y tế huyện thực hiện được tối thiểu 90% danh mục dịch vụ kỹ thuật của tuyến huyện; 100% xã đạt Tiêu chí quốc gia về y tế xã và 100% dân số được quản lý, theo dõi sức khỏe. Để đạt được mục tiêu trên sẽ tổ chức thống nhất trong cả nước mô hình trung tâm y tế quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh thực hiện đầy đủ các chức năng về y tế dự phòng, khám bệnh, chữa bệnh phục hồi chức năng. Các trạm y tế xã phải thực hiện đầy đủ nhiệm vụ của chăm sóc sức khỏe ban đầu; thực hiện việc quản lý sức khỏe toàn diện, liên tục cho từng người dân trên địa bàn, tập trung vào việc theo dõi, tư vấn về sức khỏe, chăm sóc giảm nhẹ, phục hồi chức năng, chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, bà mẹ, trẻ em, phòng chống các bệnh lây nhiễm và không lây nhiễm. Theo Tổ chức Y tế thế giới, 70% nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân là giải quyết được ở tuyến cơ sở. Tuy nhiên ở nước ta, năng lực cung ứng dịch vụ y tế tại tuyến cơ sở còn hạn chế. Đặc biệt, đội ngũ cán bộ y tế cơ sở còn hạn chế về chuyên môn và thực hành. Khảo sát điều tra của Viện Chiến lược và chính sách y tế đối với 750 bác sĩ ở 78 bệnh viện tuyến huyện và trên 250 bác sĩ, y sĩ ở gần 250 trạm y tế xã về kiến thức 5 bệnh thường gặp (viêm phổi trẻ em, tiêu chảy trẻ em, lao, tăng huyết áp, đái tháo đường) cho thấy, chẩn đoán sai bệnh tăng huyết áp độ 1 là 19%, đái tháo đường type 2 14%, tiêu chảy trẻ em 12%, lao 9% và viêm phổi trẻ em 3%.

Chưa thể hài lòng

Mới đây, đoàn của Bộ trưởng Bộ Y tế đã “vi hành” kiểm tra tình hình cơ sở vật chất và công tác khám chữa bệnh tại 4 bệnh viện (BV) lớn ở Hà Nội là: E, K trung ương, Nội tiết và Hữu Nghị. Trong chuyến “vi hành” tại BV K trung ương của “tư lệnh” ngành y tế, một nữ bệnh nhân từ tận Nghệ An lặn lội ra BV này vào lúc 4 giờ cho biết chị xếp hàng chờ khám bệnh và có vẻ may mắn khi 7 giờ, chị là người bệnh đầu tiên có được phiếu khám. Thế nhưng, dù là người đầu tiên thì tới gần 10 giờ, nữ bệnh nhân này vẫn cứ phải ngồi chờ, không được làm bất cứ xét nghiệm hay siêu âm nào chỉ vì bác sĩ còn chưa làm việc và không ít bệnh nhân được cái “quyền” ưu tiên chen ngang trước. Chưa dừng lại ở đó, tiếp tục tìm hiểu tại khu điều trị nội trú, Bộ trưởng Bộ Y tế không khỏi bức xúc khi thấy cảnh 3 - 4 bệnh nhân cùng chung... một giường bệnh, trong khi đó, lãnh đạo tại đây lại báo cáo chỉ có 1 - 2 bệnh nhân/giường. Thậm chí, một bệnh nhân lớn tuổi bị ung thư phổi đang điều trị đã thẳng thắn cho biết vì giường bệnh quá đông bệnh nhân nên ban ngày ông phải vào BV điều trị và truyền thuốc, còn tối đành ra ngoài thuê chỗ ngủ với giá 160.000 đồng/đêm. Tệ hơn, một số bệnh nhân còn “tố” rằng họ phải “lót tay” để được khám nhanh hơn, mổ sớm hơn, thậm có còn phải “đút” cả tiền cho bảo vệ để được vào thăm người thân đang điều trị nội trú trong giờ hành chính. Tuy nhiên cũng rất đáng mừng, ngoài BV K trung ương thì chuyến thị sát tại 3 BV còn lại, Bộ trưởng và đoàn công tác của Bộ Y tế đã nhận được lời khen nhiều hơn tiếng chê của người bệnh. Mặc dù mới chỉ là một chuyến “vi hành” tại 4 BV lớn ở Hà Nội nhưng đã có rất nhiều sự việc bức xúc từ phía người bệnh, khiến dư luận cảm thấy hoang mang. Chắc chắn rằng sẽ còn không ít những câu chuyện và vấn đề bức xúc khác mà người bệnh, người nhà bệnh nhân tại nhiều BV trong cả nước còn đang rất muốn phản ánh bày tỏ với lãnh đạo ngành y tế, nhưng họ cảm thấy rất “khó nói” vì dù sao họ vẫn đang phải trông cậy, phó thác tính mạng và sức khỏe của mình vào nhiều cán bộ y tế tại đây. Trong thời gian qua nhiều BV, TTYT được mở rộng, nâng cấp và xây mới, cùng với đó là việc triển khai sâu rộng hệ thống bệnh viện vệ tinh, đầu tư trang thiết bị kỹ thuật nhằm nâng cao hơn chất lượng khám chữa bệnh. Đặc biệt là cuộc vận động các BV cam kết đổi mới phong cách phục vụ, hướng tới sự hài lòng của người bệnh. Thế nhưng, dù ngành y tế đã có cố gắng để giảm tải BV công lập, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh và thái độ y đức, ứng xử của cán bộ y tế nhưng hiệu quả vẫn chưa đáp ứng được mong mỏi của người dân. Thực tế này đòi hỏi ngành y tế nói chung và lãnh đạo Bộ Y tế phải trách nhiệm và sâu sát hơn nữa, có những giải pháp hiệu quả hơn để thực sự thay đổi, cải thiện được chất lượng dịch vụ y tế.

Tiền phong

Chất trong thuốc lá có thể gây sẩy thai

Ngày 10/ 12, Trung tâm Hỗ trợ phụ nữ và chăm sóc sức khỏe sinh sản Hội LHPN VN phối hợp với Bệnh viện Hùng Vương tổ chức hội thảo “Tác hại của các chất hóa học đối với thai phụ và thai nhi”. Theo các chuyên gia y tế, trong các hóa chất độc hại có coumarin là nguyên nhân gây sẩy thai, thai chết lưu, dị tật thai nhi nếu trong thai kỳ, người mẹ có tiếp xúc với chất này. Viện Kinh tế kỹ thuật thuốc lá VN cảnh báo: “Coumarin được tẩm ướp vào sợi thuốc lá để gia tăng hương vị cho sản phẩm chứ không phải là thành phần tự nhiên trong thuốc lá nguyên liệu. Đây là chất nằm trong danh mục cấm dùng trong thực phẩm của Bộ Y tế nên các sản phẩm thuốc lá trong nước không được phép sử dụng”.

Y tế dự phòng chưa phòng đúng bệnh

Các bệnh không lây nhiễm đang gia tăng nhanh chóng và là nguyên nhân gây ra 73% tổng số ca tử vong của cả nước. Mới đây tại hội nghị về y tế dự phòng, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam đã chỉ ra những bất cập trong công tác dự phòng bệnh tật.

Bệnh không lây nhiễm tăng - chi phí dự phòng ít

“Từ năm 2008, Quốc hội đã có nghị quyết yêu cầu phải dành 30% chi ngân sách y tế cho dự phòng nhưng hầu như tất cả các địa phương chỉ dành tỷ lệ 20-25% cho công tác này. Một thực tế khác là hiện nay 70% gánh nặng điều trị đến từ các bệnh không truyền nhiễm liên quan đến tim mạch, tiểu đường, hô hấp mãn tính, ung thư… nhưng mới chỉ có 12% kinh phí y tế dự phòng dành cho các nhóm bệnh này, còn phần lớn dành cho những bệnh lây nhiễm”. Hơn 1/3 ca tử vong ở Việt Nam là do các bệnh tim mạch. Tại Việt Nam, bệnh tăng huyết áp đang gia tăng nhanh chóng và hiện nay, cứ 5 người trưởng thành thì có một người tăng huyết áp. Bên cạnh đó, 15,6% số người dân Việt Nam hiện đang bị thừa cân béo phì và tỷ lệ này lại đang có xu hướng tăng nhanh theo thời gian. Các chuyên gia y tế nhận định, phát hiện sớm nguy cơ để dự phòng và điều trị sớm sẽ giúp tăng tuổi thọ và giảm chi phí điều trị. Phải giải quyết tận gốc chứ không phải phần ngọn, tức là phải từ hệ thống chăm sóc sức khỏe ban đầu với hệ thống bác sĩ gia đình, y tế xã phường… để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh.

Sửa luật để phòng bệnh

Ngành y tế phải rà soát lại toàn bộ từ hệ thống tổ chức y tế dự phòng từ hoạt động thường quy đến cách thức vận hành, kết nối mạng lưới các trung tâm kiểm soát dịch bệnh. Phó Thủ tướng đặt câu hỏi: “Phải chăng ngân sách trung ương và nguồn lực Nhà nước nên tập trung cho dự phòng, còn lĩnh vực điều trị, khám chữa bệnh cần huy động tối đa các nguồn lực khác, từ đó xem xét việc phát triển, sử dụng kinh phí của bảo hiểm y tế dành cho y tế dự phòng”. PGS.TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) cho biết: “Bộ Y tế đã xây dựng các dự án để thực hiện các chiến lược về y tế dự phòng. Kết hợp với hệ thống khám, phát hiện quản lý tại cộng đồng. Còn vấn đề tài chính cũng sẽ phải tính toán, ví dụ như sửa luật Bảo hiểm Y tế (BHYT) để chi cho khám sàng lọc, phát hiện tại cộng đồng... Hiện nay BHYT không chi trả cho các hoạt động y tế dự phòng”. Nói đến quyết định mới ban hành của Thủ tướng Chính phủ về đổi mới hệ thống y tế cơ sở với trên 14.000 trạm y tế xã, Khi có một tỷ lệ rất lớn các trạm y tế cơ sở không được khai thác đúng, hết năng lực. Nhiều cán bộ y tế cơ sở chưa được giao nhiệm vụ để học tập, làm việc, nâng cao trình độ chuyên môn, tay nghề.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam: Người dân phải được chăm sóc như có bác sĩ riêng

Ngày 10/12, tại buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh Phú Thọ và Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh: “Bài toán đặt ra là làm sao để 100% người dân Phú Thọ có thẻ bảo hiểm y tế (hiện là trên 85%); tỷ lệ chi từ quỹ bảo hiểm y tế cho y tế cơ sở phải tăng lên (hiện mới đạt khoảng 30%) và nhất là để mỗi người dân đều được chăm sóc sức khỏe như có bác sĩ riêng”.Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đặt hàng lãnh đạo tỉnh Phú Thọ chỉ đạo ngành bảo hiểm xã hội, y tế địa phương xây dựng, thí điểm cơ chế dành cho y tế cơ sở để người dân được theo dõi, chăm sóc sức khỏe ban đầu toàn diện như có bác sĩ riêng. Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ Bùi Minh Châu cam kết sẽ triển khai trong thời gian sớm nhất, tiến tới mở rộng đến tất cả các xã/phường trên địa bàn để hơn 1,3 triệu người dân đều được thụ hưởng.

Nhiều khoảng trống kiến thức ở bác sĩ tuyến xã, huyện

Viện Chiến lược và Chính sách y tế (Bộ Y tế) vừa công bố kết quả nghiên cứu về chất lượng và công bằng trong chăm sóc sức khoẻ ban đầu tại Việt Nam. Nghiên cứu này được thực hiện năm 2015 tại 78 bệnh viện huyện và 246 trạm y tế xã tại 6 tỉnh, thành đại diện các vùng miền. Viện Chiến lược và Chính sách y tế, cho biết, nhóm nghiên cứu đã đưa ra các câu hỏi và quan sát chẩn đoán, điều trị, kê đơn của các bác sĩ tuyến huyện, xã về 5 bệnh cơ bản thường gặp, gồm tiêu chảy trẻ em, viêm phổi trẻ em, lao, tiểu đường týp 2, tăng huyết áp. Kết quả, tỷ lệ câu hỏi mà bác sĩ hỏi bệnh nhân và câu hỏi cần phải hỏi để đưa ra chẩn đoán bệnh chính xác hơn chỉ đạt xấp xỉ 50%. Theo ông Tuấn, chính việc các bác sĩ thiếu kiến thức cơ bản, khám lâm sàng không theo chuẩn khiến việc chẩn đoán bệnh cũng bị ảnh hưởng. Với bệnh tăng huyết áp độ 1, tỷ lệ chẩn đoán sai là 19%, đái tháo đường týp 2 là 14%, tiêu chảy trẻ em là 12%, lao là 9%, viêm phổi trẻ em là 3%. Tỷ lệ chẩn đoán đúng khá cao nhưng vẫn còn nhiều bác sĩ chỉ chẩn đoán đúng một phần về bệnh lý. Đặc biệt, bệnh tiêu chảy trẻ em chỉ có 6% chẩn đoán đúng hoàn toàn, 81% đúng một phần. Tỷ lệ các bác sĩ chẩn đoán đúng khá cao nhưng không chắc đưa ra chỉ định điều trị đúng. Với bệnh viêm phổi trẻ em, 97% bác sĩ chẩn đoán đúng bệnh nhưng có tới gần 48% bác sĩ đưa ra điều trị chưa đúng. Một nghịch lý được nhìn ra từ nghiên cứu này là các bác sĩ tuyến xã kiến thức ít hơn luôn chịu khó hỏi bệnh nhân và khám kỹ hơn các bác sĩ tuyến huyện - nơi có điều kiện học tập và thực hành tốt hơn. Ông Olusoji Adeyi, Giám đốc lĩnh vực y tế dinh dưỡng và dân số (Ngân hàng Thế giới), nói rằng, quá trình nghiên cứu cho thấy bác sĩ tuyến xã thực hành gần hết những gì họ đã trả lời lý thuyết, còn các bác sĩ huyện lại ít thực hành và chủ yếu dựa vào các kết quả xét nghiệm, chiếu chụp.

Thanh niên

32 công nhân nhập viện nghi ngộ độc thực phẩm

Tin từ BV Quận 7 (TP.HCM) cho biết chiều 9.12, bệnh viện tiếp nhận 32 công nhân nghi bị ngộ độc thực phẩm ở hai công ty trong khu công nghiệp Tân Thuận (Q.7). Các công nhân nhập viện với các triệu chứng đau bụng, chóng mặt, nôn ói... và cho biết buổi trưa cùng ngày họ ăn cơm với nấm xào, sau khi ăn thì xuất hiện triệu chứng như trên.

Giả thanh tra y tế hù dọa hàng loạt phòng khám

Trong những ngày qua, có người giả thanh tra y tế gọi cho hàng loạt các PK ở TP.HCM để 'hù dọa' sẽ bị thanh, kiểm tra. Hôm qua 10.12, Thanh tra Sở Y tế TP.HCM cho biết Công an TP đã làm việc với Sở Y tế về việc có người tự xưng Chánh thanh tra Sở Y tế gọi điện hù dọa hàng loạt phòng khám (PK). Trong những ngày qua, một đối tượng dùng số điện thoại 0903026741 gọi cho hàng loạt các PK ở TP.HCM để “hù dọa” sẽ bị thanh, kiểm tra. Ngày 6.12, một PK đa khoa ở Q.10 nhận được điện thoại của người tự xưng Chánh thanh tra Sở Y tế TP và cho biết đoàn thanh tra của Sở cùng UBND TP, 2 phóng viên… tổng cộng 13 người, chuẩn bị xuống thanh tra PK. Người này yêu cầu chủ PK phải chi bồi dưỡng cho đoàn, nếu không sẽ bị xử lý vì PK bán thuốc hết “date”, khám chữa bệnh bảo hiểm y tế bậy… PK đồng ý chi cho đối tượng này 65 triệu đồng. Trong buổi sáng 6.12, đối tượng này đã gọi thúc ép PK 10 lần, yêu cầu mang tiền đến các địa điểm, lúc đầu ở cổng Sở Y tế, sau đó là trước UBND Q.10, Công an Q.10 và cuối cùng là một quán cà phê. Thế nhưng, người đòi tiền sau đó không xuất hiện, mà yêu cầu để tiền ở bồn hoa trước quán sẽ có người lấy. Tuy nhiên, PK không đồng ý và yêu cầu chánh thanh tra xuất hiện thì mới đưa. Cuối cùng đối tượng không xuất hiện. Diễn biến vụ việc trên đã được cơ quan công an theo dõi, mọi cuộc điện đàm đều được ghi âm. Khoảng 18 giờ cùng ngày, một phòng chẩn trị ở Q.5 cũng nhận được điện thoại xưng Chánh thanh tra Sở Y tế TP đang tập trung lực lượng gồm thanh tra, nhà báo (8 người) ở cổng Sở Y tế TP chuẩn bị đi thanh tra PK này và yêu cầu PK mang bao thư 8 triệu đồng lên Sở để bồi dưỡng cho các thành viên, nếu không sẽ bị xử lý nặng. Tuy nhiên, PK rất cảnh giác, bảo rằng sẵn sàng đón tiếp đoàn thanh tra; và đối tượng không gọi lại nữa. Đến sáng 7.12, những cú điện thoại tương tự gọi đến các PK khác ở Q.5 (PK Thân Dân), Q.11 (PK Đại Phước), Q.3 (PK Monaco) và một số nhà thuốc ở quận 3, 4, 10, Gò Vấp… với nội dung tương tự. Chánh thanh tra Sở Y tế TP Bùi Minh Trạng cho biết chỉ trong sáng 7.12, thanh tra nhận được hơn 30 phản ánh liên quan vấn đề mạo danh kiểu như trên ở khắp các quận, huyện. Trước đây cũng có một vài cơ sở bị lừa mua tài liệu tập huấn nhưng chỉ vài trăm ngàn đồng. Trước tình trạng trên, thanh tra y tế đã gửi thông báo cảnh giác đến tất cả PK và 24 phòng y tế quận, huyện để cảnh giác. “Họ gọi đến điện thoại bàn của PK chúng tôi và nói: Chánh thanh tra Sở Y tế nói cần gọi lại có việc gấp, họ để lại số điện thoại. Khi tôi gọi lại thì nghe giọng nói không phải là Chánh thanh tra Sở Y tế. Họ nói chuyện như người trong ngành y, biết rất rõ về hoạt động thanh tra”, giám đốc một PK cho biết. “Theo tôi, động cơ của một nhóm đối tượng này không nhằm lấy tiền mà mục đích chính là làm mất uy tín thanh tra y tế. Vì gần đây, chúng tôi đã kiểm tra và xử lý nghiêm khắc các cơ sở hoạt động không phép, cùng những cơ sở “cò" khám chữa bệnh”, ông Trạng nhận định. Vì các PK đặt câu hỏi tại sao những đối tượng này biết khá rõ hoạt động của thanh tra, nên thanh tra đã đề nghị cơ quan chức năng xác minh xử lý.

Phẫu thuật lấy khối u xơ nặng gần 4 kg

Sáng 10.12, bác sĩ Nguyễn Thị Mỹ Hà, Giám đốc Bệnh viện chuyên khoa Sản – Nhi tỉnh Sóc Trăng, cho biết bệnh viện vừa phẫu thuật thành công cứu sống bệnh nhân mang khối u xơ nặng gần 4 kg. Theo bác sĩ Hà, ngày 5.12, bệnh viện tiếp nhận bệnh nhân tên Thạch Thị Sự (42 tuổi, ngụ ấp Trà Đót, xã Tài Văn, H.Trần Đề) nhập viện trong tình trạng đau bụng dữ dội và bụng căng phình to như cái trống (giống như phụ nữ đang mang thai ở tháng 8, 9). Ngay sau đó, bệnh nhân được bác sĩ chỉ định cho siêu âm, chụp X – quang. Kết quả cho thấy bệnh nhân Sự đang mang trong người một khối u xơ tử cung quá to. Do sức khỏe của bệnh nhân quá yếu ớt, lại có triệu chứng thiếu máu nên các y, bác sĩ đã truyền máu và xét nghiệm hội chẩn chờ sức khỏe bệnh nhân chuyển biến tốt sẽ tiến hành phẫu thuật. (Thanh niên, trang 5).

An ninh Thủ đô

Tạm giữ gần 2.000 chai giấm gạo "chế" thêm axit

Qua kiểm tra, lực lượng liên ngành thành phố Hà Nội đã phát hiện một cơ sở sản xuất giấm gạo sử dụng nguyên liệu không rõ nguồn gốc xuất xứ tại phường Bồ Đề, quận Long Biên. Ngày 9/12, đoàn kiểm tra liên ngành số 1 thành phố Hà Nội do Đội QLTT số 4 chủ trì, phối hợp với Đội 4, Phòng Cảnh sát môi trường và Đội 8, Phòng CSKT, CATP đã tiến hành kiểm tra cơ sở chuyên sản xuất, kinh doanh giấm gạo do ông Đào Trọng Khánh, SN 1954 làm chủ, tại địa chỉ số 1/76 Phú Viên, phường Bồ Đề, quận Long Biên. Tại thời điểm kiểm tra, cơ sở này đang tiến hành sản xuất giấm gạo và bán thành phẩm. Chủ cơ sở đã xuất trình được đầy đủ giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, bản công bố phù hợp quy định an toàn thực phẩm năm 2015. Tuy nhiên, lực lượng chức năng phát hiện, cơ sở này đã pha trộn thêm axit, chất tạo màu và một số nguyên liệu không có trong hồ sơ đăng ký vào quy trình sản xuất giấm thành  phẩm. Chủ cơ sở cũng chưa xuất trình được hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc của số nguyên liệu dùng để sản xuất giấm ăn này. Ông Đào Trọng Khánh thừa nhận, cơ sở đã sản xuất sản phẩm giấm gạo từ lâu, có đăng ký kinh doanh từ năm 2008, tuy nhiên thời gian gần đây, do áp lực cạnh tranh của thị trường đã sử dụng axit và các nguyên liệu khác để giấm không bị vẩn đục và giảm giá thành sản xuất sản phẩm. Theo đoàn kiểm tra liên ngành số 1 thành phố Hà Nội, cơ sở này đã sử dụng nguyên liệu không có hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc và ngoài hồ sơ công bố. Bên cạnh đó, qua cảm quan, các chai đựng cũng đều là chai đã được tái sử dụng. Do đó, để đánh giá được rõ vi phạm của cơ sở, đoàn liên ngành sẽ tiến hành tạm giữ toàn bộ tang vật vi phạm đồng thời lấy mẫu giám định để xem mức độ ảnh hưởng của sản phẩm tới sức khỏe người tiêu dùng. Được biết, mỗi ngày, cơ sở này có thể sản xuất ra khoảng 1000 chai giấm gạo cung cấp ra thị trường. Qua kiểm đếm, cơ quan chức năng đã tiến hành tạm giữ gần 2000 sản phẩm cùng 13 can nguyên liệu không rõ nguồn gốc xuất xứ.

Tác dụng của các thuốc trị viêm mũi thông thường

Trong các bệnh về đường hô hấp thì viêm mũi là bệnh thường gặp nhất với triệu chứng điển hình là ngạt mũi, chảy nước mũi… Tùy vào nguyên nhân do cảm cúm, dị ứng hay do nhiễm khuẩn mà lựa chọn dùng thuốc cho phù hợp, tuy vậy cần lưu ý là chỉ dùng thuốc kháng sinh khi nguyên nhân gây viêm mũi do vi khuẩn. Thuốc rửa mũi: Khi bị viêm mũi, ngạt mũi, cần làm sạch mũi với nước muối sinh lý trước, trước khi dùng các thuốc điều trị khác. Rất nhiều trường hợp chỉ cần rửa mũi đúng cách đã đạt hiệu quả rõ rệt. Nhỏ vài giọt vào hốc mũi, sau đó cúi xuống và xì sạch dịch mũi. Thực hiện như vậy vài lần vào các buổi sáng, chiều, tối có tác dụng làm sạch mũi, làm loãng dịch tiết trong mũi và chống khô mũi. Các dịch tiết và bụi bẩn sẽ được tống ra khỏi mũi thông qua việc xì mũi, hắt hơi hoặc hút rửa mũi. Tuy nhiên, nên lưu ý vấn đề giữ vệ sinh các chai, lọ xịt nhỏ mũi, nhất là phần tiếp xúc với mũi để tránh nhiễm khuẩn ngược dòng vào trong chai lọ, khi đó, lần dùng tiếp theo vô tình đưa vi khuẩn này vào mũi khiến bệnh dai dẳng, kéo dài. Tốt nhất không nên dùng chung lọ xịt, nhỏ mũi. Thuốc chống dị ứng: Phổ biến nhất là các thuốc như chlorpheniramin, promethazin, loratadine… Đây là các kháng histamin, rất hiệu quả khi điều trị triệu chứng dị ứng như ho, sổ mũi nước, nổi mề đay, ngứa. Nhưng nhược điểm của thuốc là gây buồn ngủ (như chlorpheniramin, promethazin). Vì vậy, khi dùng thuốc, người bệnh cần tránh làm việc đòi hỏi sự tập trung, tỉnh táo như lái xe, làm việc trên cao… và không uống rượu khi đang phải dùng thuốc. Thuốc điều trị nghẹt mũi: Các thuốc thông mũi thường được dùng là naphazolin, xylometazolin, oxymetazolin… Khi nhỏ thuốc vào niêm mạc mũi, các thuốc này có tác dụng làm co mạch tại chỗ, do đó giảm lưu lượng máu qua mũi, giúp giảm sưng và sung huyết làm cho mũi hết ngạt và dễ thở tạm thời. Thuốc được dùng dưới dạng nhỏ mũi hoặc khí dung xịt vào mũi, có tác dụng nhanh, duy trì trong nhiều giờ. Vì thế, mỗi ngày chỉ nên nhỏ từ 2-3 lần và chỉ nên dùng trong vòng 7 ngày. Không dùng thuốc kéo dài vì dễ có tác dụng ngược, làm mũi bị nghẹt nhiều hơn. Không nên dùng thuốc cho người bị tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, mạch nhanh, người bị viêm mũi mạn tính. Thuốc chống viêm corticoid: Các thuốc này có hiệu quả nhất trong việc điều trị tất cả các thể viêm mũi, xoang mạn tính. Thuốc làm giảm tất cả các triệu chứng như ngứa niêm mạc mũi xoang, do đó làm thông mũi và giải quyết ứ tắc mũi xoang. Thuốc này tương đối an toàn khi sử dụng lâu dài do ít bị hấp thu vào máu. Các thuốc kháng sinh: Việc dùng thuốc kháng sinh cần theo chỉ định của bác sĩ mà người bệnh cần tuân thủ điều trị. Nếu dùng thuốc không đúng chỉ định, vi khuẩn sẽ nhờn thuốc và gây bệnh trở lại.

Trẻ kém thông minh vì thiếu mỡ

Lo sợ những ảnh hưởng xấu của mỡ đến sức khỏe của con, nhiều bà mẹ đã gạch tên thực phẩm này ra khỏi thực đơn hàng ngày. Điều này đã và đang khiến cả thể lực lẫn trí lực của trẻ bị ảnh hưởng. Theo thống kê của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, tính đến 2010, số lượng tiêu thụ chất đạm, chất béo ở Việt Nam đã tăng gấp 2-3 lần những năm 1980. Mặc dù hàm lượng chất béo tăng trong khẩu phần ăn, tuy nhiên, thực tế là trẻ em Việt Nam lại đang thiếu mỡ. Cụ thể, ở lứa tuổi 1-3, khẩu phần ăn chỉ đáp ứng 64% nhu cầu mỡ của trẻ; tuổi 3-6 là 69%, tuổi 6-9 là 61%, tuổi 9-12 chỉ đạt 53%. Chuyện này nghe có vẻ ngược đời, thế nhưng, nghịch lý này lại xuất phát từ quan điểm sai lầm của người Việt. Thực tế, đa phần chúng ta đều cho rằng mỡ có thể gây ra những tác động xấu với sức khỏe như: tăng cholesterol, gây béo phì… nên hầu hết các gia đình đều thay thế mỡ bằng dầu thực vật. Hiện tượng này không chỉ xảy ra ở thành thị mà cả ở nông thôn cũng vậy. Theo Th.s bác sĩ Doãn Tường Vi, Viện Dinh dưỡng Lâm sàng Hà Nội, mỡ động vật không chỉ cung cấp năng lượng cho sự phát triển thể chất của trẻ nhỏ mà còn đóng vai trò rất quan trọng trong việc tổng hợp các chất dinh dưỡng cũng như kiến thiết, xây dựng các tế bào não. Chính vì thế, thiếu mỡ vừa ảnh hưởng đến thể lực, vừa khiến trí lực của trẻ cũng khó có thể phát triển toàn diện.

Não trẻ có 64% là mỡ

Các khoa học chỉ ra rằng, não bộ của trẻ nhỏ có tới 64% là mỡ, do đó, rất cần tế bào mỡ để tăng trưởng về kích thước. Mặc dù cùng là chất béo, thế nhưng, trong dầu thực vật lại thiếu ARA - 1 loại axit béo vô cùng cần thiết cho sự hình thành các tế bào não. Chính vì thế, để chức năng não không bị ảnh hưởng khiến trẻ kém thông minh, chúng ta nên bổ sung mỡ vào chế độ dinh dưỡng của trẻ. Không chỉ đóng góp cho quá trình xây dựng các tế bào não, mỡ còn là dung môi cần thiết để hòa tan các loại vitamin như: A, K, D, E. Thiếu mỡ, trẻ không thể hấp thụ đầy đủ 4 loại vitamin này, dễ dẫn đến mắc các bệnh: còi xương, mờ mắt, sức đề kháng kém… Hơn nữa, bản thân mỡ cũng là chứa nhiều vitamin A, D nên có thể coi đây là một trong những nguồn hợp lý để tăng cường loại vitamin này.

Trẻ dễ biếng ăn: Nên dùng mỡ 

Nhiều người cho rằng, chất béo trong mỡ khiến trẻ đầy bụng, khó tiêu, từ đó dẫn tới hiện tượng biếng ăn, thế nhưng, sự thực thì hoàn toàn ngược lại. Mỡ động vật thơm hơn, ngậy hơn nên sẽ khiến thức ăn dậy mùi, dậy vị. Chính vì thế, theo bác sĩ Tường Vi, nếu trẻ chán ăn, ăn không ngon miệng, bố mẹ hãy sử dụng mỡ khi chế biến thức ăn để tăng độ ngậy, độ ngon, từ đó kích thích vị giác của trẻ. Vẫn theo bác sĩ Vy, không chỉ mỡ lợn mà mỡ gà cũng có những tác dụng tương tự, thế nên, cha mẹ hoàn toàn có thể đổi bữa để làm phong phú hơn thực đơn hàng ngày của các bé.

Tỷ lệ mỡ và dầu: 70% -30%

Mặc dù có nhiều tác dụng với cơ thể, tuy nhiên, cũng không thể phủ nhận những lợi ích của dầu thực vật. Chính vì thế, để cân bằng, bạn có thể sử dụng đan xen 2 loại chất béo này với tỷ lệ 2 bữa dùng dầu ăn và 1 bữa dùng mỡ. Khi sử dụng mỡ, bạn không nên mua loại chế biến, đóng gói sẵn mà nên mua mỡ tươi về chế biến và để tủ lạnh dùng dần. Cũng như dầu ăn, mỡ lợn chỉ nên dùng một lần rồi bỏ, nếu dùng loại đã chiên đi, chiên lại, cơ thể trẻ sẽ tích tụ nhiều độc tố ảnh hưởng tới sức khỏe. Riêng với trẻ đang mắc các bệnh tiểu đường, thừa cân, béo phì… bạn nên hạn chế tối đa dùng mỡ lợn, gà.. vì nó có thể tạo ra nhiều cholesterol ảnh hưởng đến chức năng gan, tim mạch… Bạn có thể bổ sung cho con mỡ từ các loại cá như cá thu, cá hồi... Nuôi con chưa bao giờ là việc đơn giản, thế nên, thay vì dựa vào kinh nghiệm truyền miệng, hãy cố gắng tích lũy kiến thức cho bản thân. Chỉ khi hiểu đúng bản chất của sự việc, những đứa trẻ của bạn mới có thể phát triển toàn diện về cả thể lực lẫn trí lực.

Tuổi trẻ

Phẫu thuật bằng robot

Phẫu thuật robot phát triển đến thế hệ thứ tư với bốn cánh tay phẫu thuật, đầu camera thông minh, góc phẫu thuật rộng 540 độ, hình ảnh 3D. Với góc mổ này, không cánh tay người nào có thể thực hiện được. Bệnh viện Bình Dân (TP.HCM) là đơn vị đầu tiên của cả nước triển khai mổ nội soi robot cho người lớn tại Việt Nam từ cuối tháng 11-2016 (trước đó, năm 2014 Trung tâm Phẫu thuật nội soi nhi khoa có sử dụng robot trong phẫu thuật trẻ em ở BV Nhi trung ương). Trao đổi với PV Tuổi Trẻ về việc thực hiện kỹ thuật hiện đại này, TS.BS Trần Vĩnh Hưng - giám đốc Bệnh viện Bình Dân - chia sẻ: Robot ngày càng được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khoa học kỹ thuật trên thế giới. Sự phát triển mạnh mẽ của những ứng dụng công nghệ cao vào trong y học là một thành quả vượt bậc, đưa ngành phẫu thuật đến một đỉnh cao mới. Phẫu thuật nội soi robot (gọi tắt phẫu thuật robot) được thực hiện đầu tiên ở Mỹ từ cuối những năm 1980. Hiện phẫu thuật robot đã phổ biến tại các trung tâm phẫu thuật lớn ở Mỹ, châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc... để điều trị các loại phẫu thuật lớn, phức tạp.

* Vì sao bệnh viện quyết tâm trang bị robot phẫu thuật, kinh phí mua robot bao nhiêu?

- Với mong muốn hoàn thiện hơn nữa trong kỹ thuật phẫu thuật nhằm mang lại kết quả tốt nhất cho người bệnh, bắt kịp y học thế giới, bệnh viện lập đề án triển khai phẫu thuật nội soi robot. Đề án này đã được UBND và Sở Y tế TP phê duyệt với kinh phí 71 tỉ đồng, từ nguồn vốn vay kích cầu của thành phố. Đầu tháng 11-2016 vừa qua, bệnh viện đã nhận hệ thống phẫu thuật Robot Da Vinci do Mỹ sản xuất, đây là hệ thống robot phẫu thuật hiện đại nhất hiện nay.

* Phẫu thuật robot có những ưu điểm gì, thưa TS?

- Robot có khả năng mổ ở những vị trí khó, có thể di chuyển tự do ở sáu góc độ, vận động tinh vi. Các dụng cụ mổ do robot điều khiển có khả năng luồn lách vào các khoang nhỏ nhất và sâu một cách linh hoạt, chính xác, đặc biệt hữu ích trong mổ nạo vét hạch trong khi mổ các khối ung thư ổ bụng hay lồng ngực. Nhờ đó, khắc phục được những hạn chế của mổ mở cũng như phẫu thuật nội soi kinh điển (hạn chế tầm nhìn...). Đặc biệt, do có khả năng kết nối với máy tính nên phẫu thuật robot sẽ giúp thực hiện khả năng mổ từ xa, khi mà bác sĩ phẫu thuật viên từ khoảng cách rất xa vẫn có thể mổ được cho người bệnh. Điều này mở ra những khả năng ứng dụng lớn trong tương lai như trong các thảm họa thiên tai, ở các hải đảo hay các khu vực địa lý xa xôi...

* Theo TS, robot dùng để mổ các loại bệnh gì?

- Về nguyên tắc có thể sử dụng cho tất cả bệnh lý (ở hệ tiêu hóa, gan mật tụy, tiết niệu, tim mạch, lồng ngực...) có chỉ định phẫu thuật nội soi và khi người bệnh yêu cầu được phẫu thuật robot. Tuy nhiên, chỉ có những phẫu thuật lớn (như cắt bướu ác tuyến tiền liệt, cắt bàng quang trong ung thư bàng quang, tạo hình bàng quang, cắt tụy, cắt khối u ác trực tràng...), vị trí mổ khó, đòi hỏi có phương tiện kỹ thuật cao, thao tác tinh vi, khéo léo, phẫu thuật viên mới cần đến robot hỗ trợ cho mình. Với kinh nghiệm và trình độ chuyên môn giỏi của các bác sĩ, cộng thêm sự hỗ trợ của robot chắc chắn sẽ cho kết quả phẫu thuật tốt hơn nữa nhờ độ chính xác cao, giúp giảm thiểu biến chứng, giảm tỉ lệ tử vong, thời gian nằm viện.

* Thưa TS, nhân sự thực hiện phẫu thuật robot được đào tạo ở đâu?

- Bệnh viện chọn các bác sĩ phẫu thuật viên có trình độ và kinh nghiệm mổ mở cũng như phẫu thuật nội soi để đi đào tạo, tập huấn cả về lý thuyết cũng như thực hành, được cấp chứng nhận tại nước ngoài. Sau đó được các giáo sư chuyên ngành nước ngoài giám sát và chuyển giao tại bệnh viện. Hiện bệnh viện có sáu bác sĩ được đào tạo về phẫu thuật robot, ngoài ra còn một số bác sĩ khác đang được đào tạo tại chỗ.

* Về hiệu quả xã hội thì thế nào, thưa TS?

- Triển khai phẫu thuật robot đánh dấu bước phát triển vượt bậc trong việc áp dụng công nghệ cao vào việc điều trị chăm sóc người bệnh. Qua đó xây dựng mô hình để phát triển ứng dụng kỹ thuật cao trong ngành y tế VN, tiến tới phát triển thành trung tâm đào tạo chuyển giao kỹ thuật phẫu thuật robot cho các bệnh viện bạn và trong khu vực Đông Nam Á, tạo điều kiện để tăng hợp tác quốc tế trên lĩnh vực này. Đặc biệt là cơ hội để VN được hưởng những tiến bộ khoa học hiện đại nhất trong chăm sóc y tế, góp phần khẳng định vị thế của y học VN trên trường quốc tế...

* Xin cảm ơn TS! .

Đạp phải kim tiêm, điều trị phơi nhiễm HIV ở đâu?

Tỉ lệ nhiễm HIV mới hằng năm đã giảm, nhưng mỗi năm vẫn có khoảng 10.000 người “lọt sổ”. Nhiều người không biết tới việc điều trị phơi nhiễm và cũng không biết đến đâu để điều trị kịp thời trong vòng 72 giờ để ngăn khả năng nhiễm HIV. Đó là thực tế mà TS.BS Lê Mạnh Hùng, phó giám đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới (TP.HCM), nêu tại hội thảo cập nhật hướng dẫn về điều trị và dự phòng HIV do Hội phòng chống HIV/AIDS TP.HCM tổ chức sáng 10-12. “Nhiều người sau khi đạp phải kim tiêm, có quan hệ tình dục không an toàn, biết mình bị phơi nhiễm nhưng không biết sơ cấp cứu, sơ cứu xong không biết đến nơi nào để điều trị ban đầu”, ông Hùng nêu thêm. Theo ông, “1 đồng dự phòng hơn 10 đồng điều trị”. Do đó ngoài mục tiêu 90% người nhiễm được phát hiện được điều trị bằng thuốc ARV thì cũng nên đặt ra mục tiêu 90% người có hành vi có nguy cơ nhiễm HIV được điều trị phơi nhiễm kịp thời trong vòng 72 giờ. Hội Y tế công cộng TP.HCM, cũng cho biết việc điều trị phơi nhiễm cho nhân viên y tế gặp tai nạn y khoa có khả năng nhiễm HIV hay cán bộ, chiến sĩ làm nhiệm vụ… đã được thực hiện nhiều năm nay cho thấy hiệu quả rất lớn khi không có ca nào điều trị phơi nhiễm kịp thời mà bị nhiễm HIV. Đồng thời, hiện nay điều trị nhiễm và phơi nhiễm HIV đều đã được đưa vào danh mục chi trả của BHYT. Tuy nhiên, người dân vẫn thiếu thông tin về việc phải khẩn cấp điều trị phơi nhiễm và tối thiểu trong vòng 72 giờ sau khi có hành vi nguy cơ để ngăn chặn nguy cơ nhiễm HIV và cũng không biết tìm đến địa chỉ nào. Đồng thời, hệ thống điều trị hiện nay mới chỉ có duy nhất Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP.HCM tiếp nhận điều trị phơi nhiễm cho người dân. “Cần tuyên truyền cho người dân biết về điều trị phơi nhiễm HIV, đồng thời TP.HCM cũng cần kiến nghị mở rộng điều trị phơi nhiễm HIV cho người dân ở các phòng khám y tế quận, huyện, có quy định điều trị phơi nhiễm để người dân dễ dàng tiếp cận”.

Tôi là phó thủ tướng có bác sĩ, sao dân lại không?

“Tôi là phó thủ tướng và có bác sĩ quản lý sức khỏe, bí thư Tỉnh ủy Phú Thọ cũng vậy. Nhưng vì sao người dân lại không có bác sĩ để quản lý sức khỏe, tư vấn chăm sóc sức khỏe cá nhân và chuyển tuyến khi cần điều trị? Đây là điều tôi day dứt”. Phó thủ tướng Vũ Đức Đam đã nói với lãnh đạo tỉnh Phú Thọ, lãnh đạo Bộ Y tế, Bảo hiểm xã hội VN ngày 10-12 khi làm việc về y tế cơ sở tại tỉnh Phú Thọ. Phó thủ tướng đề nghị: “Phú Thọ nên là tỉnh thí điểm triển khai hình thức này”. Hiện tỉ lệ chuyển tuyến của tỉnh này về trung ương chỉ còn 1%, tiêm chủng mở rộng đạt 99% trẻ dưới 1 tuổi, 100% trạm y tế xã có bác sĩ, bệnh viện tỉnh làm được 100% kỹ thuật của bệnh viện đa khoa hạng 1. Theo nhận xét của Sở Y tế Phú Thọ, kết quả như vậy là thuộc nhóm “nhất nước”. Tuy nhiên, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng Phú Thọ chủ yếu tập trung vào điều trị chứ chưa phát triển được y tế dự phòng. Nếu làm tốt dự phòng bệnh sớm, quản lý sức khỏe cho từng cá nhân thì chỉ vài năm mô hình bệnh tật sẽ thay đổi, bệnh viện không quá tải như hiện nay. Khi lãnh đạo Sở Y tế Phú Thọ nói khó thực hiện được nhiệm vụ này, ông Đam cho biết khó vì Sở Y tế chưa trăn trở tìm nguồn đầu tư như trăn trở tìm vốn xây dựng bệnh viện do thu hồi vốn nhanh hơn so với dự phòng. Khi Phú Thọ hoàn tất đề án, Bảo hiểm xã hội VN có thể cấp vốn ngay trong năm 2017 để Phú Thọ lập “sổ theo dõi sức khỏe” cho toàn bộ 1,3 triệu người dân của tỉnh. Phần vốn này cũng đảm bảo để trả thêm lương cho cán bộ y tế cơ sở. Đây sẽ là các “bác sĩ gia đình” quản lý sức khỏe, tư vấn dinh dưỡng, chuyển tuyến khi cần thiết… Theo khảo sát của Tuổi Trẻ, nhiều khoa phòng của BVĐK Phú Thọ đã quá tải ở mức 2-3 bệnh nhân/giường bệnh. Dù có chiến lược thu hút bác sĩ về cơ sở nhưng chất lượng dịch vụ y tế tại tuyến huyện và xã của Phú Thọ còn rất hạn chế. Đây cũng là tình trạng chung ở tuyến y tế cơ sở. Theo Viện Chiến lược và chính sách y tế, Bộ Y tế công bố, qua phỏng vấn gần 750 bác sĩ ở 78 bệnh viện tuyến huyện và trên 250 bác sĩ, y sĩ ở gần 250 trạm y tế xã về kiến thức năm bệnh cơ bản cho thấy chẩn đoán sai bệnh tăng huyết áp độ 1 là 19%, đái tháo đường type 2 tỉ lệ chẩn đoán sai là 14%, tiêu chảy trẻ em 12%, lao 9% và viêm phổi trẻ em 3%. Tỉ lệ chẩn đoán đúng có cao hơn chẩn đoán sai nhưng còn nhiều bác sĩ chỉ chẩn đoán được một phần bệnh lý, như bệnh tiêu chảy trẻ em chỉ có 6% chẩn đoán đúng hoàn toàn, 81% chẩn đoán đúng một phần. Hiện còn 22% người VN chưa có thẻ BHYT, một phần là do bảo hiểm chưa có dịch vụ phục vụ khi họ còn khỏe. “Nếu bảo hiểm chi trả phí tư vấn chăm sóc sức khỏe, quản lý sức khỏe cho họ thì họ sẽ thấy lợi ích và tham gia bảo hiểm, không đợi ốm mới mua thẻ”.

Lao động

Quá tải bệnh viện: Cần giải pháp hơn lời hứa

“Bốn bác sĩ ngồi một giường có chịu được không?” là câu hỏi của Bộ trưởng Bộ Y tếtrong buổi thị sát Bệnh viện K tại Tân Triều (Hà Nội) hôm 8.12. Dư luận lại một lần nữa quan tâm đến tình trạng quá tải bệnh viện vốn là nỗi sợ hãi suốt nhiều năm qua ở nước ta, nhất là tại 2 thành phố lớn Hà Nội và TP.Hồ Chí Minh. Ngay lập tức, nhiều ý kiến “mời” Bộ trưởng Bộ Y tế thị sát thêm nhiều bệnh viện nữa! Vậy thực trạng quá tải bệnh viện hiện ra sao? Lời hứa của Bệnh viện K sau câu nhắc nhở thấm thía của Bộ trưởng đã cải thiện được gì?

Quá tải nặng ở các bệnh viện chuyên khoa và tuyến cuối

Tại TPHCM, khảo sát của nhóm PV cho thấy, tình hình quá tải nặng hiện nay tập trung ở một số bệnh viện chuyên khoa và bệnh viện tuyến cuối như: Ung bướu, Chấn thương Chỉnh hình, Nhi Đồng 1, Nhi Đồng 2, Từ Dũ, Hùng Vương, Viện Tim và 2 bệnh viện đa khoa hạng 1 Nhân dân 115, Nhân dân Gia Định, Bệnh viện Chợ Rẫy… Tại Bệnh viện Ung bướu TPHCM, cảnh bệnh nhân nằm xếp lớp trên giường bệnh, dưới nền nhà đã không còn là một hình ảnh xa lạ. Chị Trần Thu Trang - mẹ một bệnh nhi 12 tuổi đang điều trị bệnh ung thư lympho tại khoa Nhi - cho biết: “Con tôi lâu lâu mới nhập viện để vô hóa chất. Nhưng lần nào nhập viện cũng phải nằm dưới đất. Phòng hai mươi mấy cháu mà có 8 cái giường thì phải vậy thôi. Ở đây các bà mẹ tự hiểu, thông cảm cho nhau, bé nào vào hóa chất thì nhường giường cho nằm một vài bữa”. Theo BV Ung bướu - mỗi ngày, bệnh viện phải tiếp nhận lượng bệnh nhân “khổng lồ” từ 1.700-1.800, trong đó có 60-70% là bệnh nhân từ các tỉnh xa đến và lượng bệnh nhân phải nhập viện ngày càng đông. Cơ sở vật chất của BV không thể nào theo nổi. Còn tại Bệnh viện Chấn thương Chỉnh hình TPHCM, mặc dù đã gần 11 giờ trưa, nhưng Khu khám bệnh vẫn đông nghẹt bệnh nhân chờ khám và lấy thuốc. Nhiều bệnh nhân không có ghế ngồi, trong số đó có cả những bệnh nhân phải chống nạng, bệnh nhân lớn tuổi. Theo thống kê, mỗi ngày, Bệnh viện Chấn thương Chỉnh hình TPHCM phải tiếp nhận điều trị cho khoảng 1.000 lượt khám bệnh, ngày cao điểm là thứ hai và thứ ba hằng tuần, số bệnh nhân tăng lên 1.500 bệnh nhân. BS Võ Hòa Khánh (Phòng Quản lý chất lượng của bệnh viện) cho biết, có 2 vấn đề khiến bệnh nhân than phiền nhiều nhất là nạn móc túi và quá tải. Về quá tải, bệnh viện đã cố gắng tận dụng tất cả các khoảng trống để kê thêm ghế chờ cho bệnh nhân theo kiểu “chỗ nào có thể kê được đã kê cả rồi”. Tuy vậy, do quỹ đất của bệnh viện quá hạn chế trong khi lượng bệnh nhân đổ về ngày một tăng cao nên chưa thể cải thiện được tình trạng quá tải. Tại Bệnh viện Nhi đồng 1 và Nhi đồng 2 là BV chuyên khoa nhi, tình hình quá tải vẫn luôn là nỗi sợ hãi của nhiều phụ huynh. Theo thống kê, Bệnh viện Nhi đồng 1 có lượt khám bệnh ngoại trú từ 4.000 - 6.000 lượt/ngày.

Gấp rút thêm giường bệnh và xây nhà lưu trú cho người nhà bệnh nhân

Trở lại Bệnh viện K Tân Triều, nơi 4 bệnh nhân phải nằm chung một giường bệnh trước sự chứng kiến của Bộ trưởng Y tế. Chúng tôi lập tức đưa ra các giải pháp trước mắt như mở thêm phòng điều trị ngoại trú ở các khoa quá tải, đặc biệt ở các khoa nội (phòng truyền ngồi) kết hợp với hẹn bệnh nhân truyền theo giờ để không quá tập trung vào giờ cao điểm như hiện nay (9-11h). Đồng thời, thêm phòng lấy xét nghiệm tại Khoa khám bệnh để giảm ùn tắc vào giờ cao điểm. Chúng tôi xây dựng thêm 500 giường bệnh theo cơ chế xã hội hóa tại Tân Triều để tiếp tục công tác giảm tải bệnh viện. Đồng thời, xây nhà lưu trú cho người bệnh và người nhà người bệnh tại cơ sở Tân Triều... Hy vọng “lời hứa” và những biện pháp quyết liệt của GĐ BV K sẽ khiến tình hình quá tải ở đây giảm bớt. Tuy nhiên, về lâu dài lại là câu chuyện khác. Hai năm trước, Bộ trưởng cũng đã từng chứng kiến bệnh nhi bò dưới giường bệnh ở Bệnh viện Ung bướu TPHCM. Quyết tâm giảm tải bệnh viện. Nhưng đã qua nhiệm kỳ thứ 2 của mình, bà Tiến vẫn phải bức xúc như trên và cũng chưa thấy có nhiều dấu hiệu hứa hẹn việc ấy sẽ chấm dứt trong vài năm nữa. Nhiều ý kiến cho rằng, có lẽ đổ những lỗi ấy lên chỉ ngành y là chưa công bằng. Họ sẽ chẳng làm gì được nếu bệnh nhân vẫn đổ xô lên tuyến trên. Thực tế là hàng chục năm qua hầu như không “mọc thêm” được mấy bệnh viện công lớn ở Hà Nội và TPHCM? Đơn cử, dự án xây dựng Bệnh viện Ung bướu 2 với quy mô 1.000 giường bệnh mới được khởi công vào cuối tháng 6.2016 và dự kiến đến cuối năm 2017 mới hoàn thiện và đi vào hoạt động; Dự án xây dựng mới BV Chấn thương Chỉnh hình tại huyện Bình Chánh (TPHCM) cho đến nay vẫn còn trong giai đoạn giải phóng mặt bằng, chưa “hẹn” ngày khởi công; Dự án xây thêm Bệnh viện Nhi đồng TP tại huyện Bình Chánh (TPHCM) cũng phải ít nhất giữa 2017 mới hoạt động. Và nữa, nhiều ý kiến cũng cho rằng, có nên tồn tại cùng lúc cả TTYT, YTDP và cả bệnh viện quận, huyện? Mô hình này có thể phù hợp ở các địa phương khác, còn ở TPHCM và Hà Nội có thể không phù hợp và dễ dẫn tới sự lãng phí?

Chữa bệnh suy tĩnh mạch chi dưới không cần mổ

Các bác sĩ BV Lão khoa Trung ương vừa thực hiện điều trị thành công cho 3 bệnh nhân tại Bệnh viện Hữu Nghị bị suy tĩnh mạch chi dưới bằng phương pháp laser nội mạch phối hợp tiêm xơ bọt. Đây là 3 bệnh nhân đầu tiên được thực hiện phương pháp này tại Bệnh viện Hữu Nghị. Cả 3 bệnh nhân được can thiệp vào ngày 7.12. Các bệnh nhân đều trên 75 tuổi, đã bị suy tĩnh mạch chi dưới hơn chục năm và chịu nhiều biến chứng như phù khi đi lại nhiều, chuột rút, đau bắp chân, ngứa, chàm, eczema, loét cẳng chân. Ngay sau khi can thiệp, bệnh nhân đã có thể rời giường bệnh, đi lại bình thường và hoàn toàn không để lại di chứng gì. Các bác sĩ Bệnh viện Lão khoa Trung ương đang chuyển giao kỹ thuật laser nội mạch cho khoa Can thiệp tim mạch tại Bệnh viện Hữu Nghị - nơi có tỷ lệ bệnh nhân nhập viện vì suy tĩnh mạch chi dưới khá cao. Sau khi được chuyển giao, nhiều bệnh nhân tại đây sẽ được điều trị bằng phương pháp này do chính các bác sĩ Bệnh viện Hữu Nghị thực hiện. Theo BS Trung Anh, hiện nay có khoảng 25-30% dân số mắc bệnh suy tĩnh mạch chi dưới. Phần lớn, bệnh nhân là nữ giới từ 35 tuổi trở lên, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống của bệnh nhân. Suy tĩnh mạch chi dưới do hệ thống van ở tĩnh mạch bị tổn thương dẫn đến sự trào ngược của dòng máu hướng tâm gây hiện tượng phù nề, ứ máu ở hai chân, loét chân. Trước đây, không có phương pháp điều trị hữu hiệu, bệnh nhân thường được tư vấn mang tất y khoa để hạn chế biểu hiện bệnh. Nguyên lý điều trị của phương pháp laser nội mạch này là dùng nhiệt từ ánh sáng laser có bước sóng 1470 nm để làm teo tĩnh mạch bị giãn. Bác sĩ phẫu thuật viên sẽ luồn que đốt laser vào trong lòng tĩnh mạch. Sau khi bật nguồn,  tia laser đốt được đưa vào vị trí cần can thiệp và kéo dần ra khiến 2 thành tĩnh mạch dính liền với nhau. Với phương pháp này, bệnh nhân chỉ cần gây tê vị trí tĩnh mạch can thiệp. Mặt khác, với việc thực hiện bằng tia laser bước sóng 1470, phản ứng phụ giảm đi rất nhiều, bệnh nhân có thể đứng lên, đi lại ngay sau khi can thiệp: “Ưu điểm của phương pháp là tỷ lệ thành công cao (trên 95%), ít tái phát và biến chứng sau can thiệp. Bệnh nhân không phải gây mê hay gây tê tủy sống. Bệnh nhân không cần nằm viện, có thể vận động ngay sau can thiệp và nhanh chóng trở lai cuộc sống bình thường. Do đó, phương pháp này đặc biệt thích hợp với bệnh nhân tuổi cao. So với phương pháp phẫu thuật kinh điển trước đây là ngoại khoa, rút bỏ các tĩnh mạch giãn (áp dụng rộng rãi trong 10 năm trước) thì laser nội mạch thật sự mang lại hiệu quả, lợi ích hơn nhiều nên chắc chắn sẽ là xu hướng phát triển trong tương lai”. Phương pháp laser nội mạch đã được áp dụng ở nhiều nước trên thế giới. Tuy nhiên, ở Việt Nam, số lượng các bệnh viện áp dụng phương pháp này còn hạn chế. Bệnh viện Lão khoa Trung ương là bệnh viện công đầu tiên thực hiện phương pháp này. Ê- kíp can thiệp tĩnh mạch của Bệnh viện Lão khoa Trung ương đã phối hợp, hỗ trợ triển khai chuyển giao kỹ thuật này tại Bệnh viện 354, đơn vị điện quang can thiệp Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Đơn vị điện quang can thiệp Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện tỉnh Thái Nguyên. Trong tương lai, ê-kíp sẽ tiếp tục triển khai kỹ thuật này tại các bệnh viện khác trong khu vực Hà Nội và các tỉnh xung quanh để nhiều bệnh nhân mắc bệnh được điều trị.

Nông thôn ngày nay

Giảm áp lực, tăng năng lực cho trạm y tế xã

Chỉ 3% bác sĩ tuyến cơ sở (huyện và xã) chẩn đoán đúng 5 bệnh cơ bản, gần 50% bác sĩ kê đơn có hại… Nhận định về kết quả nghiên cứu mới nhất về chất lượng khám bệnh của y tế cơ sở vừa được công bố, Thứ trưởng Bộ Y tế Phạm Lê Tuấn cho biết, thời gian tới, y tế cơ sở cần có những thay đổi mạnh mẽ mới đáp ứng được nhu cầu khám chữa bệnh.

Năng lực tuyến dưới còn hạn chế

PV: Chất lượng khám chữa bệnh của mạng lưới y tế cơ sở hiện nay?

Nghiên cứu “Điều tra cơ sở y tế về năng lực cung ứng dịch vụ khám chữa bệnh tại tuyến cơ sở” của Viện CLCSYT (Bộ Y tế) vừa công bố (ngày 9.12-PV) đã cho thấy bức tranh khá sát thực về tình hình y tế cơ sở hiện nay. Có thể nhận thấy, năng lực cung ứng dịch vụ tuyến y tế cơ sở còn hạn chế, chưa được chuyển đổi kịp thời để đáp ứng với nhu cầu chăm sóc sức khoẻ của người dân. Đây là lý do cơ bản dẫn đến việc người bệnh không tin tưởng vào y tế tuyến dưới nên đổ dồn lên bệnh viện (BV) tuyến trên. Điều này dẫn đến quá tải ở một số BV T.Ư, ảnh hưởng đến chất lượng khám chữa bệnh, đồng thời chi phí y tế từ tiền túi của người dân phải bỏ ra nhiều hơn. Kết quả của nghiên cứu đã giúp Bộ nhận định về năng lực cung ứng dịch y tế cơ sở của Việt Nam đang ở mức độ nào? Trên cơ sở đó, Bộ Y tế và các tỉnh sẽ xây dựng kế hoạch và triển khai có hiệu quả đề án xây dựng và phát triển mạng lưới cơ sở trong tình hình mới mà Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt ngày 5.12 vừa qua.

PV: Nghiên cứu chỉ ra rằng, tỷ lệ các bác sĩ chỉ định thuốc gây hại (chưa an toàn và hợp lý) còn cao, riêng đối với viêm phổi trẻ em lên đến gần 70%. Liệu Bộ Y tế đã biết đến điều này?

-Lâu nay, Bộ Y tế luôn có các hướng dẫn sử dụng thuốc hợp lý, an toàn. Mỗi BV cũng có riêng hội đồng thuốc và điều trị để hướng dẫn, định hướng cho bác sĩ kê đơn thuốc đúng, an toàn. Tuy nhiên, tuyến cơ sở vẫn có hạn chế. Điều này liên quan nhiều đến năng lực, nhận thức. Ví dụ như có trường hợp cứ ho, đau họng, sốt là cho dùng kháng sinh, nhưng nếu ho, đau họng sốt do virus mà không phải vi khuẩn thì dùng kháng sinh không có tác dụng gì. Hậu quả là người bệnh trì hoãn chữa bệnh, dẫn đến kháng kháng sinh… Thời gian tới, Bộ Y tế cũng sẽ cho rà soát lại chương trình sử dụng thuốc an toàn cũng như rà soát lại hoạt động của hội đồng thuốc và điều trị để tiếp tục đào tạo kiến thức cho cán bộ y tế. Để làm sao họ có thêm kinh nghiệm, kiến thức trong chẩn đoán và điều trị. Mục tiêu của ngành y là phát hiện bệnh sớm, chẩn đoán đúng, chỉ định hiệu quả, kê đơn an toàn.

Phải cân bằng giữa học và thực hành

PV: Về phát hiện các bác sĩ dành thời gian cho bệnh nhân không nhiều, hỏi và khám lâm sàng chưa đủ để giúp chẩn đoán, điều trị bệnh tốt hơn. Theo Thứ trưởng, đây có phải do bác sĩ còn làm việc chưa nghiêm túc?

-Nghiên cứu nói trên đã chỉ ra một nghịch lý “thú vị”: Các bác sĩ tuyến huyện thực hành ít hơn so với những gì họ biết, còn bác sĩ tuyến xã lại kiến thức hạn chế nhưng họ lại thực hành hầu hết những gì họ biết. Như vậy, một bên muốn làm nhiều nhưng biết ít, bên biết nhiều lại làm ít. Điều này đều gây thiệt thòi cho người bệnh. Việc thực hành ít liên quan mật thiết đến việc số lượng bệnh nhân mà mỗi bác sĩ khám hiện nay vẫn còn cao. Nếu mỗi bác sĩ khám nhiều bệnh nhân thì thời gian khám sẽ ít đi, không thể hỏi nhiều, tư vấn nhiều. Trong khi đó, Bộ Y tế đang chú trọng thay đổi đối với giao tiếp bệnh nhân, tăng cường tư vấn. Thời gian không chỉ hỏi tiền sử bệnh, triệu chứng, chẩn đoán mà còn phải tư vấn về sử dụng thuốc, dinh dưỡng, tư vấn tâm lý, việc luyện tập, giữ gìn sức khoẻ, tránh các thói quen có hại… Điều này không chỉ liên quan đến việc giảm tải BV mà còn phải tổ chức lại bệnh nhân cho hợp lý. BV nhiều nước tiên tiến chỉ tập chung giải quyết các bệnh cấp tính, các ca cấp cứu, còn các bệnh mãn tính đều phải hẹn. Mình không thấy ở họ cảnh chờ đợi đông nghịt là vì bệnh nhân họ đợi ở nhà, đến ngày hẹn, giờ hẹn mới đến viện. Còn Việt Nam dù cấp tính hay mãn tính đều đổ dồn đến BV, dẫn đến việc bệnh nhân chờ đợi mệt mỏi, các bác sĩ quá tải cũng căng thẳng, ảnh hưởng đến chất lượng khám chữa bệnh. Do đó, cần phải có kế hoạch tổ chức, phân bố lại việc khám chữa bệnh. Nếu bệnh mãn tính đã được chẩn đoán rồi, chỉ cần hẹn tái khám, phát thuốc định kỳ như đái tháo đường, tăng huyết áp thì cần phải hẹn bệnh nhân cho hợp lý. Như vậy mới dành được nhiều thời gian cho bệnh nhân. Bệnh nhân có lợi, bác sĩ cũng vui.

PV: Có bác sĩ trạm trưởng trạm y tế phản ánh, cả trạm có mỗi mình ông làm bác sĩ nhưng phải dành tới 10-15 ngày mỗi tháng để đi họp, tập huấn, không dành nhiều thời gian được cho bệnh nhân?

-Đây đúng là một thực tế cần phải giải quyết ngay. Hiện chúng ta có xu hướng cái gì cũng phân cho bác sĩ, cho trạm trưởng trong khi ở trạm y tế xã thường chỉ có 1 bác sĩ, kiêm trạm trưởng. Do đó cần có cơ chế phân cấp cho các nhân viên khác, cái gì không cần bác sĩ đi họp, kiểm tra thì phân nhân viên đi. Còn trạm y tế ở khu vực đông dân cư, nhiều thẻ khám bảo hiểm y tế (BHYT) ban đầu thì BV huyện cần phải đưa bác sĩ về hỗ trợ, cố định khám các bệnh mãn tính một vài ngày trong tuần. Thời gian tới, Bộ Y tế cũng sẽ tăng cường xây dựng BV vệ tinh tuyến huyện. Theo đó, BV tỉnh, T.Ư sẽ về BV huyện hỗ trợ kỹ thuật, đào tạo nhân lực, huyện lại hỗ trợ xã… Đồng thời không chỉ cử bác sĩ tuyến trên về hỗ trợ tuyến dưới mà bác sĩ tuyến dưới cũng cần lên tuyến trên học hỏi, tăng cường thực hành để lấy kinh nghiệm…

PV:Cũng có ý kiến cho rằng ngân sách cấp cho y tế cơ sở còn quá thấp trong khi họ phải ôm đồm nhiều các hoạt động dự phòng, tuyên truyền nên muốn phát triển cũng “lực bất tòng tâm”. Vậy thời gian tới, Bộ Y tế có chính sách gì để tăng cường “năng lực” tuyến cơ sở?

- Một trong những nội dung quan trọng trong đề án xây dựng và phát triển mạng lưới y tế cơ sở trong tình hình mới là đổi mới cơ chế tài chính cho hoạt động của y tế cơ sở. Ngân sách nhà nước sẽ không cấp cho cơ sở y tế mà hỗ trợ người dân tham gia BHYT. Đồng thời Bộ Y tế cũng sửa đổi bổ sung danh mục dịch vụ kỹ thuật, danh mục thuốc BHYT để tăng khả năng tiếp cận dịch vụ y tế của người có thẻ BHYT ngay tại nơi khám chữa bệnh ban đầu. Bộ Y tế cũng tiếp tục điều chỉnh giá dịch vụ y tế ngang với thị trường, xây dựng ban hành giá, cơ chế thanh toán BHYT đối với phòng khám bác sĩ gia đình, khám bệnh tại nhà, đỡ đẻ tại nhà, chữa bệnh lưu động của các cơ sở y tế xã huyện… Như vậy, các hoạt động của trạm y tế xã, BV huyện sẽ được BHYT chi trả. Bộ cũng sẽ rà soát, sửa đổi, ban hành định mức chi ngân sách nhà nước cho y tế dự phòng tuỳ từng vùng, điều kiện địa lý, mô hình bệnh tật cho hợp lý.

PV. Xin cảm ơn ông!

Hà Nội mới

Kháng thuốc - Nỗi lo đáng báo động

Hiện nay, kháng thuốc đang là vấn đề toàn cầu, đặc biệt là xu hướng gia tăng kháng thuốc đã và đang làm giảm hiệu quả của các phương pháp điều trị. Thế giới mỗi năm có hàng trăm nghìn người chết do kháng thuốc và phải chi phí hàng trăm tỷ USD để xử lý vấn đề này.Vậy nước ta sẽ làm gì để đối phó với vấn đề đáng báo động này?

Chỉ ho cũng có thể... tử vong 

Theo báo cáo của Bộ Y tế, hiện nay tỷ lệ sử dụng thuốc kháng sinh ở Việt Nam rất cao, trong các cơ sở khám bệnh 50% chi phí khám chữa bệnh dành cho tiền thuốc điều trị, trong đó thuốc kháng sinh chiếm tới 33%. Điều đáng nói là có đến 98% nhà thuốc thành thị và 91% nhà thuốc ở nông thôn bán thuốc kháng sinh không có đơn. Ông Cao Thái Hưng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế) cho rằng, chưa ở đâu mua kháng sinh dễ như ở nước ta. Người bán thuốc đã bán kháng sinh không cần đơn lại còn khuyên người bệnh mua loại kháng sinh nặng hơn cho nhanh khỏi bệnh. Với kinh nghiệm nhiều năm điều trị cho các bệnh nhi, Tình trạng các bậc phụ huynh lạm dụng kháng sinh, sử dụng kháng sinh bừa bãi cho con em mình diễn ra khá phổ biến. Có đến 80-90% trẻ trước khi nhập viện đã được gia đình tự ý cho sử dụng kháng sinh. các đồng nghiệp đã từng dốc hết công sức điều trị cho một bệnh nhi mới 8 tháng tuổi bị viêm màng não mủ phải trải qua 2 tháng điều trị với các phác đồ kháng sinh liều cao mới thoát khỏi “lưỡi hái tử thần”. Nguyên nhân do trước đó, gia đình đã tự ý cho con uống kháng sinh khi thấy xuất hiện triệu chứng sốt, tiêu chảy, ho. “Với những bệnh nhân đã kháng kháng sinh, sau này mắc các bệnh nhiễm trùng thì rất khó điều trị, dễ nguy hiểm đến tính mạng, thời gian điều trị kéo dài, tiền viện phí lớn...”, PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng nói. Đồng quan điểm trên, Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới trung ương Nguyễn Văn Kính cũng cho rằng, dù đã có quy định về kê đơn và bán thuốc theo đơn nhưng người bệnh vẫn có thể mua thuốc kháng sinh và nhiều loại thuốc khác trực tiếp từ các nhà thuốc bán lẻ. Thậm chí, thực tế hiện nay, chính nhân viên y tế cũng thiếu kiến thức sử dụng kháng sinh hợp lý. Ví như nhân viên y tế cho bệnh nhân dùng kháng sinh không cần thiết trong các trường hợp cảm cúm thông thường. Một thực tế nữa, mặc dù việc giám sát sử dụng kháng sinh trên 1.000 bệnh viện trung ương và tuyến tỉnh, huyện đã và đang được làm rất chặt chẽ nhưng với hơn 30.000 cơ sở khám chữa bệnh, phòng khám tư nhân thì rất khó có thể kiểm soát. Không ít bác sĩ chia sẻ rằng, tại các phòng khám tư, để “giữ chân” khách, bác sĩ đã dùng sớm kháng sinh mạnh dù người bệnh không nhiễm trùng mà chỉ là nhiễm siêu vi. Việc làm này đã vô tình gây kháng và nhờn thuốc, bỏ qua sự an toàn cho người bệnh. Tiến sĩ Lokky Wai, Trưởng Đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam cảnh báo, hiện tượng kháng thuốc kháng sinh có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, ở bất kỳ nhóm tuổi nào, tại bất kỳ quốc gia nào. Trong tương lai rất có thể sẽ xảy ra hiện tượng chỉ do triệu chứng ho hay một vết cắt cũng có thể gây tử vong.

Tăng cường mạng lưới giám sát vi khuẩn kháng thuốc 

Để chống lại tình trạng kháng thuốc, Bộ Y tế đã thiết lập mạng lưới giám sát vi khuẩn kháng thuốc trong các cơ sở khám chữa bệnh giai đoạn 2016-2020. Đã có 16 bệnh viện tham gia giám sát trọng điểm về kháng thuốc. Mạng lưới này có nhiệm vụ phân tích và báo cáo dữ liệu quốc gia về kháng thuốc, bao gồm: Giám sát sự kháng thuốc của các vi khuẩn gây bệnh liên quan đến nhiễm khuẩn trên người; sự xuất hiện của vi khuẩn kháng thuốc mới hoặc bất thường; giám sát mức độ nghiêm trọng, sự lây lan và vấn đề dịch tễ của vi khuẩn kháng thuốc... Đến năm 2020, Việt Nam phải xây dựng từ 30 đến 32 đơn vị hệ thống giám sát quốc gia. Ông Cao Hưng Thái cũng đề nghị các sở y tế tăng cường kiểm tra, giám sát, thanh tra việc sử dụng thuốc tại các bệnh viện, phòng khám tư nhân và các hiệu thuốc trong cộng đồng. Bên cạnh đó, thắt chặt việc quản lý bán thuốc theo đơn. Hiện nay, Bộ Y tế đã ban hành nhiều chế tài xử phạt với các hành vi dùng thuốc kháng sinh không đúng như cấm các dược sĩ không được bán thuốc kháng sinh cho người dân khi không có đơn của bác sĩ. Tuy nhiên, do mức xử phạt rất nhẹ nên không đủ sức răn đe. Đáng báo động hơn, do việc lạm dụng trong chăn nuôi gia súc, gia cầm, thủy sản để điều trị, phòng chống dịch bệnh trên động vật cũng như cho mục đích kích thích tăng trưởng đã làm cho các vi sinh vật thích nghi với thuốc, tạo điều kiện cho nhiều loại vi khuẩn kháng thuốc, làm cho thuốc kém hiệu quả hoặc không hiệu quả. Với mục tiêu nâng cao nhận thức của cộng đồng và cán bộ y tế, sử dụng thuốc hợp lý và an toàn trong cả khám chữa bệnh, trồng trọt và chăn nuôi, kế hoạch phòng chống kháng thuốc thời gian tới đòi hỏi sự nỗ lực và cam kết của tất cả các bộ, ngành, các cấp từ trung ương đến địa phương cùng vào cuộc chứ không chỉ riêng Ngành Y tế.

Sức khỏe đời sống

Đa phần bệnh nhân đột quỵ bỏ lỡ giờ vàng do nhập viện muộn

Tại Hà Tĩnh, 90% bệnh nhân đến viện khi đã qua giờ vàng (sau 3 giờ), hậu quả để lại di chứng tàn phế suốt đời hoặc bệnh nặng có thể dẫn đến tử vong. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, cứ 6 người trong chúng ta thì có một người nguy cơ sẽ bị đột quỵ. Tại Việt Nam, mỗi năm có khoảng 200 ngàn người bị đột quỵ và tỉ lệ này có khuynh hướng ngày càng gia tăng. Tại Hà Tĩnh, mặc dù chưa có số liệu thống kê trong toàn tỉnh, nhưng theo báo cáo của Bệnh viện đa khoa tỉnh, mỗi năm bệnh viện tiếp nhận 1.200 đến 1.300 người đột quỵ; vào thời điểm này tại Khoa Cấp cứu chống độc, mỗi ngày khoa tiếp nhận 10 ca đột quỵ, có ngày lên đến 20 ca, thường gặp nhiều ở bệnh nhân xuất huyết não và nhồi máu não. Trong đó có đến 90% bệnh nhân đến viện khi đã qua giờ vàng (sau 3 giờ), nên hậu quả để lại di chứng tàn phế suốt đời hoặc bệnh nặng có thể dẫn đến tử vong. Hiện nay hầu hết người dân, đặc biệt tại nông thôn thiếu kiến thức về bệnh đột quỵ, nhất là về nguyên nhân, các dấu hiệu của đột quỵ, đặc biệt là "giờ vàng" trong điều trị đột quỵ, nên khi bệnh nhân có các dấu hiệu đột quỵ nhưng người nhà không đưa đến bệnh viện kịp thời mà tự ý điều trị ở nhà, không đỡ mới đưa đến viện, lúc đó tình trạng bệnh nặng hơn, khó điều trị. Bác sĩ Nguyễn Xuân Thái, Phó khoa Cấp cứu chống độc, Bệnh viện đa khoa tỉnh Hà Tĩnh khám cho bệnh nhân cấp cứu tại bệnh viện. Bệnh nhân Nguyễn Đình Vị, 63 tuổi, ở xã Kỳ Khang, huyện Kỳ Anh là một trong rất nhiều bệnh nhân bị đột quỵ đến điều trị tại bệnh viện đa khoa tỉnh khi đã qua giờ vàng, ông Vị đến trong tình trạng liệt nửa người, nhồi máu não, mặc dù được các bác sĩ nhiệt tình cứu chữa nhưng do đến muộn nên chỉ cứu sống được song phải chịu cảnh tàn phế suốt đời. Người nhà ông Vị cho biết: "buổi chiều thấy ông ăn uống bình thường, nhưng đến 11h đêm ông mới đổ bệnh, nói không ra lời, một nữa người không cử động được. Lúc đó tôi xoa, bóp, quạt than sưởi ấm cho ông, đợi đến sáng mới gọi con cái đến đưa ông tới bệnh viện. Đến đây tôi thấy các bác sĩ nhiệt tình cứa chữa nhưng do đến muộn nên não đã bị tổn thương nặng, phải chịu cảnh tàn phế suốt đời. Tôi hối hận lắm, nếu biết trước thì lúc đó đã đưa ông đi cấp cứu rồi, không phải chịu cảnh tàn phế như bây giờ". Có một số bệnh nhân đến viện muộn mất đi cơ hội vàng điều trị là do người thân tự ý cho dùng thuốc không rõ nguồn gốc, đến khi bệnh nặng lên mới đưa đến bệnh viện. BVĐK Hà Tĩnh cho biết: "trong trường hợp bệnh nhân đột quỵ, việc sơ cứu tại nhà rất quan trọng, nhưng hiện nay có đến 100% người chưa biết cách sơ cứu tại nhà cho bệnh nhân trước khi đến bệnh viện hoặc có làm nhưng không đúng phương pháp. Trầm trọng hơn chúng tôi thường gặp mỗi năm có khoảng 20 ca trước khi đến viện người nhà đã chích đầu các ngón tay và có từ 200 đến 300 ca trước khi đến viện người nhà đã cho dùng thuốc "an cung hoàn". Thuốc này chỉ truyền miệng nhưng không có bằng chứng khoa học, vì thế bệnh nhân bị chảy máu não trầm trọng hơn, nhiều trường hợp đã không qua được cơn nguy kịch. Còn một số ca thì chỉ cứu sống nhưng phải chịu cảnh tàn phế suốt đời". Trước đây đột quỵ thường xảy ra ở người già trên 60 tuổi, nhưng thời gian gần đây đột quỵ có xu hướng gia tăng và ngày càng trẻ hóa. Trong số bệnh nhân đột quỵ đến điều trị tại bệnh viện đa khoa tỉnh thì có từ 30 đến 40% ca dưới 60 tuổi. Tuy nhiên, lớp trẻ thường chủ quan với bệnh này. Bác sĩ Thái cho biết thêm: sau đột quỵ, cứ một phút trôi qua sẽ có khoảng 2 triệu tế bào não chết đi, vì thế với bệnh nhân đột quỵ, thời gian là vàng nên khi thấy có một trong các dấu hiệu sau: tê nửa người, một tay hoặc nửa mặt; yếu (hoặc động tác vụng về, cảm giác nặng nề) nửa người, một tay hoặc nửa mặt; nói khó hoặc khó hiểu lời nói; nhìn mờ hoặc mù; chống mặt hoặc mất thăng bằng; đau đầu một cách bất thường(có thẻ kèm nôn và buồn nôn); méo miệng, thì cần nhanh chống gọi cấp cứu 115, không nên trì hoãn và nên đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế có khả năng điều trị chuyên sâu trong vòng ít nhất 3 giờ đầu để được điều trị tối ưu. Tuy nhiên, trong thời gian chờ đợi tại nhà, người thân có thể tiến hành sơ cứu bằng cách: đặt bệnh nhân ở tư thế nằm, có thể nằm gối cao 30-45 độ; nới rộng quần áo thông thoáng, quan sát xem bệnh nhân thở như thế nào, màu da như thế nào. Nếu bệnh nhân có ngừng tim thì phải cấp cứu ngừng tuần hoàn, kêu gọi sự hỗ trợ của người xung quanh. Trường hợp bệnh nhân có nôn thì nên xoay mặt, nghiêng người bệnh nhân sang một bên tránh để nuốt chất nôn và gây sặc. Nếu bệnh nhân lên cơn co giật cần đảm bảo đường thở cho bệnh nhân, dùng các dụng cụ tại nhà như đũa, thìa quấn vải đặt ngang miệng bệnh nhân, tránh để cắn vào lưỡi. Đặc biệt lưu ý không đưa các thức ăn đồ uống gì vào bệnh nhân dễ gây sặc. Nguyên nhân của bệnh đột quỵ não là do: tăng huyết áp, các bệnh lý về tim, rối loạn lipid máu. Ngoài ra, đột quỹ não gây ra ở bệnh nhân đái tháo đường, béo phì, nghiện thuốc lá, rượu bia và ít hoạt động thể lực. Vào mùa lạnh đột quỵ tăng nhiều, vì thế để tránh bị đột quỵ trong thời tiết lạnh giá, người dân cần giữ ấm, tránh để cơ thể lạnh đột ngột; khám sức khỏe định kỳ để kiểm soát tốt đường huyết, mỡ máu, đường máu; thay đổi lối sống như bỏ thuốc lá, kiêng bia rượu, luyện tập thể dục, thể thao đều đặn, tránh béo phì; thực hiện chế độ ăn nhiều rau xanh, hạn chế đạm, giảm muối. Đối với bệnh nhân được cứu sống sau đột quỵ não, ngoài thực hiện các khuyến cáo trên cần uống thuốc đều đặn theo đơn của bác sĩ, không bỏ thuốc đột ngột để phòng tránh tái phát đột quỵ não. Bác sĩ Thái cũng nhấn mạnh: hiện nay trên toàn tỉnh chỉ có duy nhất Bệnh viện tỉnh mới có khả năng điều trị cho bệnh nhân đột quỵ não, nhưng với trường hợp đến trước 3 giờ đầu (từ khi bệnh nhân có triệu chứng đột quỵ cho đến khi nhập viện) thì khả năng phục hồi cao, giảm các di chứng tàn phế. Năm 2017, bệnh viện đa khoa tỉnh sẽ áp dụng kỹ thuật lấy huyết khối qua đường động mạch và can thiệp nội mạch. Kỹ thuật này sẽ tăng tiêu chuẩn giờ vàng lên 6 giờ, tạo cơ hội sống, giảm di chứng tàn phế cho nhiều bệnh nhân.

Pháp luật TP. Hồ Chí Minh

TP.HCM: Thêm một thai phụ nhiễm Zika

TP.HCM ghi nhận 20 trường hợp thai phụ nhiễm virus Zika, tăng một trường hợp so với cách đây một ngày. Ngày 10-12, báo cáo của Trung tâm Y tế dự phòng TP.HCM cho biết như trên. Trong 20 trường hợp nói trên có ba trường hợp thai lưu, hai trường hợp đã sinh con (một ca chưa phát hiện bất thường liên quan virus Zika, một ca đang chờ xét nghiệm) và một trường hợp tự nguyện bỏ thai. Còn lại 14 thai phụ đang được chăm sóc và quản lý thai theo quy định. Sở Y tế TP.HCM, cho biết Sở Y tế TP đã triển khai giám sát virus Zika cho thai phụ tại tất cả các cơ sở sản khoa trên địa bàn TP. “Sở Y tế TP cũng đã ban hành hướng dẫn thu dung, điều trị những phụ nữ có thai nhiễm bệnh do virus Zika. Bệnh cạnh đó, Sở Y tế TP cũng đang xây dựng quy trình theo dõi chăm sóc, tư vấn thai phụ mang thai và phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ trong cộng đồng”. Theo phòng Kiểm soát bệnh truyền nhiễm thuộc Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), cho biết nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ghi nhận có khoảng 1% đến 10% trẻ sinh ra mắc chứng đầu nhỏ từ mẹ bị nhiễm virus Zika trong ba tháng đầu của thời kỳ thai nghén. Ông Hoàng cho biết trẻ mắc chứng đầu nhỏ ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và trí tuệ. Ngoài ra có thể kèm theo các dị tật bẩm sinh khác như bất thường về thần kinh, dị tật về mắt, khuyết tật thính giác, vẹo chân hoặc co cứng khớp, giảm vận động. “Trẻ mắc chứng đầu nhỏ do bất kỳ nguyên nhân nào đều không có phương pháp điều trị trước và sau sinh. Do đó sau khi sinh, trẻ mắc chứng đầu nhỏ cần được theo dõi sát trong những năm đầu và thường xuyên chụp hình ảnh sọ não để đánh giá sự phát triển của não. Bên cạnh đó, thực hiện các biện pháp vật lý trị liệu, phục hồi chức năng để cải thiện chất lượng sống cho trẻ” - ông Hoàng lưu ý. Trong khi đó, ông Nguyễn Trung Cấp, Trưởng khoa Cấp cứu BV Bệnh nhiệt đới Trung ương, cho nếu người mẹ nhiễm virus Zika trong lúc mang thai mà may mắn sinh con không bị hội chứng đầu nhỏ thì trẻ lớn lên vẫn có thể phát triển, lập gia đình và sinh con bình thường. Virus Zika tự hết do miễn dịch của cơ thể đào thải chúng.

Đề xuất Sở Tư pháp ra quy trình phạt không diệt muỗi

“Để ngăn ngừa bệnh sốt xuất huyết và Zika, các địa phương trên địa bàn TP.HCM cần mạnh tay xử phạt những tổ chức, cá nhân không tham gia diệt lăng quăng theo Nghị định 176/2013 của Chính Phủ”. Sở Y tế TP.HCM, nhấn mạnh thông tin trên. Nghị định 176/2013 chính là công cụ hữu hiệu để các địa phương xử lý những trường hợp cố tình không tham gia phòng, chống bệnh sốt xuất huyết (SXH) và Zika. Thế nhưng vẫn còn nhiều địa phương không áp dụng nghị định trên nên dịch bệnh vẫn chưa có chiều hướng giảm. Từ đầu năm 2016 đến nay các quận, huyện đã xử phạt 74 trường hợp không tham gia diệt lăng quăng. Trong đó quận Thủ Đức phạt 24 trường hợp, quận Bình Tân phạt 16 trường hợp, quận Tân Phú phạt 10 trường hợp. Các quận 3, 8, 10, Bình Thạnh, Tân Bình và Củ Chi phạt lần lượt năm, hai, bốn, tám, bốn và một trường hợp. “Số trường hợp bị phạt do không tham gia phòng, chống dịch bệnh SXH và Zika chưa nhiều. Do vậy, Sở Y tế TP.HCM đề nghị Sở Tư pháp TP hỗ trợ xây dựng quy trình xử phạt vi phạm hành chính trong phòng, chống dịch bệnh và phối hợp hướng dẫn cho toàn TP. Đồng thời đưa thông tin mức độ xử phạt vào tờ rơi và các pano trên đường”. Theo Trung tâm YTDP TP.HCM, SXH trong 11 tháng đầu năm 2016 tại các quận 11, Phú Nhuận, Bình Tân và huyện Bình Chánh so với cùng kỳ năm 2015 tăng lần lượt gần 46%, 43%, gần 49% và hơn 44%. Tuy nhiên, chỉ có quận Bình Tân phạt 16 trường hợp không tham gia diệt lăng quăng. Trong khi ba quận, huyện còn lại vẫn chưa phạt bất kỳ trường hợp nào. Báo cáo còn cho thấy càng kiên quyết xử phạt theo Nghị định 176/2013 thì số ca mắc bệnh SXH càng giảm, điển hình là quận Thủ Đức. 11 tháng đầu năm 2015, quận Thủ Đức ghi nhận 1.595 ca mắc SXH. Tuy nhiên, do mạnh tay phạt 24 trường hợp không tham gia diệt lăng quăng nên 11 tháng đầu năm 2016 chỉ ghi nhận 1.280 ca mắc SXH, giảm gần 20%. Sáng cùng ngày, Trung tâm Y tế dự phòng TP.HCM cho biết bệnh do virus Zika đã xuất hiện ở huyện Nhà Bè. Như vậy hiện 21/24 quận, huyện ở TP.HCM đã có bệnh Zika với tổng số ca mắc là 106.

Tiêu hủy hơn 600 tấn hải sản nhiễm chất độc cadimi

Ngày 10-12, tỉnh Quảng Bình đã tiêu hủy 606 tấn hải sản lưu kho được thu mua trước ngày 30-8 có hàm lượng cadimi cao vượt mức cho phép. Trước đó, Sở Y tế nhận kết quả kiểm nghiệm mẫu hải sản tại các kho lạnh tỉnh Quảng Bình từ Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm Quốc gia. Trong đó có 30/130 mẫu không đạt chất lượng do hàm lượng cadimi vượt ngưỡng. Theo đó, 30 mẫu hải sản có hàm lượng cadimi vượt ngưỡng được lấy từ các kho đông lạnh của 13 cơ sở thu mua hải sản trên địa bàn tỉnh. Tổng số lượng hải sản có hàm lượng cadimi vượt ngưỡng là 606 tấn, chiếm 1/5 số lượng hải sản đang tồn kho. Các loại hải sản đông lạnh có hàm lượng cadimi vượt ngưỡng gồm nhiều loại như: ghẹ xanh, ghẹ sao, cá ngừ trơn, ngừ bông, cá bống suôn, mực chan chu và một số loại cá nục. Quy trình tiêu hủy được Sở TN&MT tỉnh Quảng Bình thực hiện tại bãi rác tây bắc Đồng Hới. Dự kiến đến tối 13-12, số hải sản không an toàn này sẽ được tiêu hủy xong

Khám phá

Hy hữu: Người đàn ông ở Tiền Giang bất ngờ phát hiện có tử cung và buồng trứng

Bệnh viện Quân y 120 cho biết vừa mổ thành công cho một người đàn ông có tử cung và buồng trứng hai bên rất hiếm gặp ở Việt Nam. Theo BS Vũ Đăng Trung - Phó Giám đốc Bệnh viện Quân y 120, người đàn ông có tử cung và buồng trứng hiếm gặp được phẫu thuật thành công là anh T.T.P., ngụ tỉnh Tiền Giang. Anh P. nhập viện tại khoa ngoại chung của bệnh viện để điều trị thoát vị bẹn trái. Qua hỏi tiểu sử và khám, bác sĩ thấy anh T. hay bị đau vùng thắt lưng hai bên, xuất hiện khối phồng vùng ống bẹn trái. Siêu âm phát hiện khối thoát vị vùng ống bẹn trái, khối Echo hỗn hợp ranh giới tương đối rõ. Anh P. sau đó được hội chẩn và phẫu thuật với chẩn đoán thoát vị bẹn trái. Tuy nhiên, khi mổ cho anh P. các phẫu thuật viên đã bất ngờ phát hiện có khối u được nghi là tử cung và phần phụ hai bên. Ngay lập tức bệnh viện tiến hành hội chẩn Ban Giám đốc phối hợp để cắt bỏ khối u. Ca mổ tiến hành thành công và lấy ra một khối u nặng khoảng 300g. Khối u có hình ảnh của tử cung và buồng trứng hai bên. Sau ca mổ, sức khỏe anh P. tiến triển tốt. Được biết, anh P. đã lập gia đình 4 năm, đời sống vợ chồng khá bình thường song không có con. Khám hiếm muộn ở Bệnh viện Từ Dũ TP. HCM, bác sĩ xác định anh P. không có tinh trùng trong tinh dịch.

Cách diệt vi khuẩn HP trong viêm xung huyết hang vị, dạ dày hiệu quả

Làm thế nào khi đã kiên trì điều trị viêm xung huyết hang vị có HP nhiều năm nhưng bệnh chỉ đỡ 1 thời gian rồi vi khuẩn HP lại nhăm nhe quay trở lại nhanh chóng, sử dụng thuốc Tây Y thì đáp ứng với thuốc ngày càng giảm còn tác dụng phụ như nôn ói, mệt mỏi thì ngày càng tăng? Anh Tuấn (Minh Khai – Hà Nội) bị viêm xung huyết hang vị đã 5 năm, thường xuyên gây đau tức, nóng rát, khó tiêu, ợ hơi, ợ chua, mất ăn, mất ngủ, gầy yếu. Anh đã kiên trì điều trị bằng thuốc Tây Y ở nhiều bệnh viện lớn ở Hà Nội nhưng chỉ đỡ 1 thời gian nhưng rồi lại tái phát rất nhanh, có những lúc xét nghiệm hết HP nhưng chỉ 1 thời gian chúng lại quay trở lại. Nản lòng vì thử đủ cách cũng không thể tiêu diệt được HP, có những lúc anh xua tay bỏ mặc :”Thôi không xét nữa”. Chị Hương (Quận Tân Bình – HCM) bị xung huyết hang vị, thân vị dạ dày do HP đã 3 năm. Sau khi sinh em bé tình trạng của chị nặng hơn, đau tức, nôn ói đến mức không thể ăn uống, ngủ nghỉ được. Chị uống thuốc Tây thì bị tác dụng phụ nên không dám uống nữa, chị uống đủ loại thảo dược, thuốc lá…khắp nơi nhưng bệnh tình chẳng thuyên giảm được bao nhiêu, vi khuẩn HP thì vẫn nguyên đấy.

90% viêm xung huyết hang vị dạ dày là do vi khuẩn HP

Vi khuẩn Helicobacter pylori (HP): chiếm đến 90% các trường hợp mắc viêm xung huyết hang vị, dạ dày. HP thường xâm nhập vào dạ dày qua đường ăn uống và ẩn sâu dưới lớp nhầy bảo vệ niêm mạc. Tại đó chúng giải phóng ra các độc tố gây xung huyết, viêm và loét. Khi hang vị, dạ dày bị xung huyết (niêm mạc vùng hang vị dạ dày viêm, các mạch máu vùng viêm giãn nở do ứ máu nhiều) gây ra hiện tượng đau âm ỉ, bỏng rát hoặc thậm chí cồn cào, dữ dội. Đau tăng khi đói hoặc khi ăn các thức ăn chua, cay, nóng hoặc căng thẳng thần kinh; ợ hơi, ợ chua, buồn nôn, nôn, ăn uống không tiêu, không ngon miệng, người mệt mỏi, gầy sút…

Dễ mắc, khó chữa, nguy cơ biến chứng cao

Trên thực tế bệnh viêm xung huyết hang vị dạ dày HP dễ mắc nhưng rất khó chữa, dễ tái phát do hang vị dạ dày là nơi lưu giữ thức ăn lâu nhất, dễ bị tổn thương nhất, thuốc khó tác động nhất. Nếu không điều trị triệt có nguy cơ cao gặp các biến chứng như xuất huyết tiêu hóa, thủng dạ dày, ung thư Liệu tiêu diệt tận gốc HP có phải là chìa khóa cho viêm xung huyết hang vị dạ dày? Hiện nay, không có 1 thuốc nào dùng đơn độc có tác dụng điều trị khỏi Hp. Phác đồ để diệt vi khuẩn Hp thường gồm từ 2 – 3 kháng sinh kết hợp với 1 thuốc ức chế bài tiết acid dạ dày Tuy nhiên, việc điều trị Hp bằng kháng sinh hiện nay đang gặp rất nhiều thách thức do tác dụng phụ: hầu hết bệnh nhân gặp các tác dụng phụ trong quá trình điều trị như vị kim loại trong miệng, đau đầu, buồn nôn, nôn, tiêu chảy, suy nhược cơ thể… Đề kháng kháng sinh: hiện nay vi khuẩn Hp đang có sự đề kháng kháng sinh mạnh khiến người bệnh dùng thuốc nhưng không có hiệu quả, thậm chí phải dùng liều cao, kháng sinh nặng nhưng vẫn chưa đạt được tác dụng mong muốn khiến cơ thể mệt mỏi, suy nhược, giảm cân, tác dụng nhiều. Ngay cả khi đã tiêu diệt được vi khuẩn Hp thì vẫn có nguy cơ chúng quay lại rất nhanh, tái nhiễm. Vì thế, xu hướng hiện nay là không tập trung vào việc tiêu diệt triệt đề Hp mà hướng tới sự cân bằng hệ vi khuẩn trong cơ thể, duy trì hệ vi khuẩn có ích giúp tạo ra tác dụng ức chế sự phát triển của vi khuẩn Hp một cách TỰ NHIÊN. Trong số các dược liệu, tinh chất thiên nhiên có hiệu quả cao với vết trợt loét hang vị dạ dày thì tinh chất Meriva (công nghệ Ý) được các nhà khoa học trên thế giới đánh giá rất cao về tác dụng làm lành vết trợt loét viêm hang vị, ức chế sự phát triển của khi khuẩn Hp. Tinh chất Meriva đã được thế giới cấp bằng sáng chế và được coi là một trong các tinh chất thiên nhiên có khả năng làm lành vết trợt loét hang vị hàng đầu thế giới. Bên cạnh đó, cần giữ vệ sinh khi ăn uống, ăn chín, uống sôi, rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh để tránh đưa Hp vào cơ thể nhiều.

Bảo vệ pháp luật

Hoa cúc vạn thọ có khả năng kháng virus HIV và ung thư

Thành phần α-terthienyl và quercetin trong hoa cúc vạn thọ có khả năng kháng virus HIV và ung thư. Tiến sĩ Võ Văn Chi có nhiều công trình nghiên cứu quy mô lớn về cây thuốc Việt Nam, cho biết hoa cúc vạn thọ có tên khoa học là Tagetes erecta L., thuộc họ cúc Asteraceae. Loài thực vật này mọc hoang dại và ở nhiều nơi như Lai Châu, Lào Cai, Sơn La, Hà Giang, Cao Bằng, Lạng Sơn, Gia Lai, Lâm Đồng... Đông y thường dùng hoa này để làm thuốc gọi là vạn thọ cúc hoa. Người ta hái hoa vào mùa thu, loại bỏ tạp chất, rửa sạch, phơi khô dùng dần. Thuốc này có vị đắng, hơi cay, tính mát, tác dụng thanh nhiệt bình can, khư phong hóa đàm, hoạt huyết thông kinh, kháng AIDS, kháng nham. Dân gian dùng để trị đau mắt (viêm kết mạc), bệnh đường hô hấp, ho gà, viêm khí quản, viêm miệng, viêm họng, đau răng. Liều dùng từ 3 đến 10 g. Phân tích thành phần dược lý cho thấy cúc vạn thọ có chứa quercetin, β-carotene, lutein, pyrethrin, helenien, tagetiin, α-terthienyl, chrysanthemaxanthin, flavoxathin, auroxathin, axi syringic, caryophyllene... Nghiên cứu dược lý chứng minh thành phần α-terthienyl trong vạn thọ cúc hoa có hoạt tính kháng virus HIV rất mạnh. Quercetin có hoạt tính kháng ung thư tương đối mạnh. Chất này có thể tác dụng qua lại với một số nhân tố gây ung thư đột biến nên có khả năng phòng chống ung thư và kháng virus, nấm, kháng đông kết tiểu cầu. Tiến sĩ Chi giới thiệu bài thuốc giúp hỗ trợ điều trị bệnh AIDS, sốt sợ lạnh, đau đầu, quai hàm sưng đau, ngoài da nóng sốt như sau: Vạn thọ cúc hoa, bản lam căn mỗi thứ 15 g. Bồ công anh, lá bọ mẩy (đại thanh diệp), kim ngân hoa, hải kim sa, mỗi thứ 30 g. Tất cả đem sắc nước uống. Lấy thêm một lượng bằng nhau các vị vạn thọ cúc hoa, thất diệp nhất chi hoa, kim ngân hoa. Tất cả đem tán thành bột hòa với giấm bôi vào chỗ đau.

Dân trí

Chất lượng khám chữa bệnh ở cơ sở: Bác sĩ hỏi ít, thực hành... lười

Còn một tỷ lệ đáng kể bác sĩ chưa chẩn đoán đúng các bệnh cơ bản, đặc biệt có bác sĩ kê đơn gây hại sức khoẻ bệnh nhân. Đây là kết quả nghiên cứu mới nhất do Viện CLCSYT (Bộ Y tế) về chất lượng khám chữa bệnh tuyến cơ sở vừa công bố ngày 9.12.

3% bác sĩ chẩn đoán đúng 5 bệnh

Nghiên cứu chất lượng và công bằng trong chăm sóc sức khoẻ ban đầu tại Việt Nam do Viện Nghiên cứu chiến lược và chính sách y tế (Bộ Y tế) thực hiện năm 2015 tại 78 bệnh viện huyện (phỏng vấn 749 bác sĩ) và 246 trạm y tế xã (phỏng vấn 251 bác sĩ/y sĩ) tại 6 tỉnh thành đại diện các vùng miền. Nhóm nghiên cứu đã đưa ra các câu hỏi và quan sát chẩn đoán, điều trị, kê đơn của các bác sĩ tuyến huyện, xã về 5 bệnh cơ bản thường gặp như tiêu chảy trẻ em, viêm phổi trẻ em, lao, tiểu đường týp 2, tăng huyết áp. Ngày 5.12 vừa qua, Chính phủ vừa phê duyệt đề án xây dựng và phát triển mạng lưới y tế cơ sở trong tình hình mới. Do đó, thời gian tới Bộ Y tế sẽ chú trọng đầu tư phát triển nâng cao năng lực cung ứng dịch vụ y tế cơ sở để mọi người dân được tiếp cận các dịch vụ y tế cơ bản, chất lượng...”. Kết quả, kiến thức của bác sĩ tuyến cơ sở vẫn còn nhiều khoảng trống. Tỷ lệ câu hỏi mà bác sĩ hỏi bệnh nhân và câu hỏi cần phải hỏi để đưa ra chẩn đoán bệnh chính xác hơn chỉ đạt xấp xỉ 50%. Cụ thể, bệnh tăng huyết áp bác sĩ chỉ hỏi bệnh nhân 3 câu/8 câu cần hỏi, đái tháo đường 3/8 câu, lao 5/13 câu, viêm phổi 1/3 câu, tiêu chảy 5/11 câu. Tương tự, số nội dung khám lâm sàng mà bác sĩ dự định khám (đã chỉ định khám) cho bệnh nhân cũng chưa đạt một nửa nội dung cần khám. Cụ thể, tăng huyết áp 4/7 nội dung cần khám, đái tháo đường 4/7, lao 3/9, viêm phổi 4/8, tiêu chảy 4/7. “Bệnh nhân bị tăng huyết áp mà bác sĩ chỉ hỏi có đau đầu không, bệnh nhân lao phổi chỉ hỏi ho không mà không hỏi về tính chất đờm, tình trạng khó thở, đau ngực, đái tháo đường thì không hỏi các triệu chứng liên quan đến tai biến và các yếu tố nguy cơ…” - ông Khương Anh Tuấn – Viện phó Viện Chiến lược và chính sách y tế lý giải. Kiến thức còn thiếu, khám lâm sàng chưa đầy đủ khiến kết quả khám bệnh cũng “liên đới”. Nghiên cứu cho thấy, dù 5 bệnh nói trên là bệnh cơ bản, thường gặp nhưng vẫn có một tỷ lệ đáng kể các bác sĩ chẩn đoán sai. Cụ thể, bệnh tăng huyết áp độ 1 tỷ lệ chẩn đoán sai là 19%, đái tháo đường týp 2 là 14%, tiêu chảy trẻ em 12%, lao 9%, viêm phổi trẻ em 3%. Tỷ lệ chẩn đoán đúng khá cao nhưng vẫn còn nhiều bác sĩ chỉ chẩn đoán đúng một phần về bệnh lý. Đặc biệt bệnh tiêu chảy trẻ em chỉ có 6% chẩn đoán đúng hoàn toàn, 81% đúng một phần. Theo ông Tuấn, đáng cảnh báo chính là tỷ lệ các bác sĩ chẩn đoán đúng thì cao nhưng không chắc đưa ra chỉ định điều trị đúng. Đặc biệt với bệnh viêm phổi trẻ em có đến gần 48% bác sĩ đưa ra điều trị chưa đúng (tỷ lệ này ở xã và huyện là tương đương) dù tỷ lệ chẩn đoán đúng tới 96-97%. Tỷ lệ bác sĩ đưa ra các chỉ định thuốc gây hại ở nhóm viêm phổi trẻ em cũng rất cao, tới gần 70%; còn đối với bệnh tăng huyết áp và đái tháo đường cùng từ 34-47%. “Cụ thể, các bác sĩ cả hai tuyến đều kê đơn quá nhiều thuốc có chứa corticoid gây hại cho sức khoẻ của trẻ. Hoặc bệnh tăng huyết áp và đái tháo đường, bác sĩ hay kê nhiều thuốc chồng chéo và có các dụng phụ gây hại” – ông Anh Tuấn nhấn mạnh. Nhận định về điều này, chuyên gia nhi khoa, TS Nguyễn Tiến Dũng – nguyên Trưởng khoa Nhi Bệnh viện Bạch Mai cho biết: “Thuốc chứa corticod có tác dụng giúp trẻ đỡ các triệu chứng khò khè, khó thở. Tuy nhiên đây là thuốc có nhiều tác dụng phụ, cần hạn chế kê đơn. Thuốc chứa coticoid khiến cho sức đề kháng của trẻ bị suy sụp trong khi “vũ khí” chống chọi lại bệnh viêm phổi mạnh mẽ nhất là sức đề kháng. Khi đó trẻ sẽ lâu khỏi bệnh hoặc hay tái phát bệnh. Đồng thời nếu trẻ thường xuyên uống thuốc có chứa coticoid sẽ có nguy cơ bị tác dụng phụ mà dễ gặp nhất là loãng xương, còi xương….” Đáng nói, chỉ có 3% bác sĩ được hỏi có khả năng chẩn đoán đúng cả 5 bệnh, đúng 4 bệnh là 48%, đúng 3 bệnh là 36%, 2 bệnh là 11%, 1 bệnh là 2%. Trong khi các bác sĩ huyện, xã là bác sĩ đa khoa và những bệnh được chọn nghiên cứu là các bệnh cơ bản, thường gặp.

“Lười” thực hành

Nghiên cứu đã chỉ ra một nghịch lý các bác sĩ tuyến xã kiến thức ít hơn nhưng khi khám bệnh họ luôn cố gắng khám, hỏi han bệnh nhân nhiều hơn. Còn các bác sĩ huyện kiến thức tốt hơn nhưng lại khám xét ít hơn. Không ít bác sĩ biết 7 trong 10 mục hướng dẫn nhưng khi khám bệnh họ chỉ áp dụng 4-5. Ông Olusoji Adeyi – Giám đốc lĩnh vực y tế dinh dưỡng và dân số (Ngân hàng Thế giới) cho biết, qua quan sát, hỏi bác sĩ, bệnh nhân, có một thực tế các bác sĩ xã thực hành gần hết những gì họ đã “trả lời lý thuyết”, còn các bác sĩ huyện lại ít thực hành và chủ yếu dựa vào các kết quả xét nghiệm, chiếu chụp. Cụ thể thời gian khám ở xã là 7,37 phút, huyện là 4,8 phút; số câu hỏi bác sĩ tuyến huyện đưa ra là gần 7,5 câu, huyện là 6,54 câu. Khám lâm sàng của tuyến xã là 2,39%, huyện 2%; số test cận lâm sàng (xét nghiệm chiếu chụp) ở xã là 4%, huyện là 50%. Điều này có liên hệ trực tiếp với mức độ hài lòng của bệnh nhân khi 83% bệnh nhân khám ở xã hài lòng trong khi chỉ có 72% bệnh nhân khám ở bệnh viện huyện hài lòng. “Tuy nhiên, bệnh nhân Việt Nam dù khám ở đâu thì cũng có điểm chung là “ra về cầm nhiều thuốc hơn nhiều các nước khác” – ông Adeyi nhận xét. Theo ông Adeyi, nghiên cứu chỉ ra rằng việc tuân thủ quy trình khám bệnh tăng theo chỉ số cố gắng và việc kê đơn kháng sinh cũng giảm theo chỉ số cố gắng. Bác sĩ có mức độ cố gắng cao hơn có xu hướng điều trị đúng hơn. “Phải thừa nhận thực tế, số lượng bệnh nhân đông có ảnh hưởng rõ rệt đến việc bác sĩ dành thời gian hoặc hỏi han bệnh nhân’ – ông Adeyi cho biết. Về điều này, Thứ trưởng Bộ Y tế Phạm Lê Tuấn cho biết, quá tải bệnh viện, một bác sĩ khám quá nhiều bệnh nhân là một trong những lý do khiến bác sĩ khó có thể dành nhiều thời gian cho bệnh nhân để hỏi kỹ càng về tiền sử bệnh, tư vấn dùng thuốc, chăm sóc sức khoẻ… “Một bác sĩ khám 30-40 bệnh nhân, thậm chí nhiều hơn thì khó lòng “cố gắng”. Tuy nhiên, thời gian tới chúng ta phải “phân luồng” bệnh nhân cho hợp lý để giảm tải cho các bác sĩ, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh. Cần phải tạo thói quen hẹn khám cho bệnh nhân, nhất là các bệnh mãn tính, cần nhiều thời gian tư vấn như đái tháo đường, tăng huyết áp…” – ông Phạm Lê Tuấn nhấn mạnh.

Thu hồi nhiều mỹ phẩm nhập khẩu

Cục QLD (Bộ Y tế) cho biết vừa ra quyết định đình chỉ lưu hành, thu hồi nhiều mỹ phẩm nhập khẩu. Theo đó, Cục ra văn bản thu hồi số tiếp nhận Phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm đối với 4 sản phẩm mỹ phẩm gồm: Jamilah Henna Hair Color- Burgundy Henna số 1415/15/CBMP-QLD, ngày cấp 08/12/2015; Jamilah Henna Hair Color- Chestnut Henna, số 1416/15-CBMP- QLD, ngày cấp 08/12/2015; Jamilah Henna Hair Color- Black Henna số 1417/15-CBMP- QLD, ngày cấp 08/12/2015; Jamilah Henna Hair Color- Brown Henna số 1418/15-CBMP- QLD, ngày cấp 08/12/2015. Các sản phẩm mỹ phẩm trên do công ty K.K. Exporst (India) sản xuất, Công ty cổ phần thiết bị và công nghệ tin học y tế Miteco ở địa chỉ số 187, đường Nguyễn Văn Cừ, phường Ngọc Lâm, quận Long Biên, Hà Nội nhập khẩu. Nguyên nhân thị thu hồi là do các sản phẩm mỹ phẩm này bị thu hồi do mỹ phẩm nhập khẩu và lưu thông có tên sản phẩm ghi trên nhãn không đúng như tên sản phẩm ghi trên hồ sơ đã công bố.

Đủ chiêu lách luật quảng cáo thuốc lá

Theo Bộ Y tế, hiện Việt Nam có 15,6 triệu người hút thuốc, chỉ giảm được 1 triệu người hút sau 5 năm. Dù đã có luật về quảng cáo thuốc lá, nhưng các công ty thuốc lá vẫn lách luật, áp dụng nhiều “chiêu” quảng cáo để thuốc lá dễ đến với người hút.

Nhảy múa tưng bừng… mời mua thuốc lá

Chiều 9/12, sân khu tập thể tập trung nhiều hàng ăn, cà phê đối diện hồ Ngọc Khánh, một đội quân tiếp thị thuốc lá hùng hậu của một nhãn hàng mới nhiệt tình tiếp thị đến khách đang ăn. Sau màn biểu diễn cổ động của hơn 10 cô gái ngay ở sảnh sân tập thể, một loạt các cô gái khác mặc đồng phục không ghi nhãn hàng nhưng mang màu sắc đặc trưng của nhãn thuốc lá tiếp thị tới khách. Khách mua 2 bao thuốc lá được tặng 1 bật lửa. Theo tiến sĩ Lê Thị Thanh Hương, Đại học Y tế công cộng, đó chỉ là một trong những chiêu lách luật để quảng cáo thuốc lá của các công ty sản xuất thuốc. Tại Việt Nam, dù đã có luật cấm quảng cáo và khuyến mại thuốc lá, tuy nhiên các công ty vẫn có nhiều chiêu lách luật, quảng bá hình ảnh sản phẩm thuốc lá của mình đến người tiêu dùng. “Một số chiêu thức phổ biến thường được các công ty thuốc lá sử dụng như: trưng bày nhiều loại sản phẩm thuốc lá với màu sắc bắt mắt, cung cấp miễn phí các vận dụng trưng bày như tủ, kệ, hộp treo tường; đào tạo đội ngũ nhân viên tiếp thị thuốc lá, tặng quà khi mua thuốc lá...”, Thạc sĩ Trần Khánh Long (Cán bộ dự án Trường Đại học Y tế công cộng) cho biết. Bên cạnh đó, nhiều công ty thuốc lá còn cấp miễn phí cho các điểm bán các thiết bị điện tử quảng cáo thuốc lá. Ban ngày, các thiết bị phát sáng này là các hộp trưng bày thuốc lá bình thường, khi trời tối, các thiết bị này phát sáng tạo thành các điểm quảng cáo hấp dẫn, thu hút người mua thuốc lá. “Hay quảng cáo thuốc lá qua các mô hình giống với bao thuốc lá thật nhưng lại ghi rõ là hàng trưng bày, không có giá trị cũng là một “chiêu” lách luật”, TS Hương cho biết. Cũng theo TS Hương, việc tiếp thị tại quán ăn, cà phê như sự việc xảy ra ở sân tập thể trên cũng rất phổ biến. Các công ty thuốc lá thuê đội ngũ nhân viên là các cô gái trẻ, xinh đẹp, đến tiếp thị thuốc lá tại các quán cà phê, quán ăn khi các công ty này có đợt quảng bá sản phẩm. “Trang phục của các nữ nhân viên tiếp thị hiện nay rất bình thường, không có logo hay tên thương hiệu như trước kia mà chỉ mang màu sắc đặc trưng của nhãn hiệu thuốc lá cần tiếp thị. Điều này có thể khiến cho họ dễ bị nhầm lẫn thành nhân viên tiếp thị của các nhãn hàng bia hay nhân viên của quán, khiến cho các lực lượng chức năng khó khăn trong việc thanh tra, kiểm soát”, TS Hương nói

Cấm quảng cáo sẽ giảm người hút thuốc

Theo TS Hương, các hành vi quảng cáo trên sẽ tác động tới tâm lý của người tiêu dùng, khuyến khích họ mua và sử dụng thuốc lá nhiều hơn. Bởi quảng cáo và khuyến mại thuốc lá không chỉ làm tăng mức độ sử dụng thuốc của những người đang hút, giảm quyết tâm bỏ thuốc, khuyến khích người bỏ thuốc hút trở lại mà còn thu hút những người hút mới đặc biệt là thanh thiếu niên sử dụng thuốc lá. Trong khi đó, để can thiệp cho những người đang hút thuốc bỏ thuốc là rất khó. Thực tế trong các năm qua, tuyên truyền rất nhiều nhưng số người trưởng thành giảm hút thuốc rất chậm. Cụ thể, tỷ lệ nam giới từ 15 tuổi trở lên hút thuốc hiện là 45,3% (năm 2010 là 47,4%). Đặc biệt, tỷ lệ hút thuốc giảm rõ rệt ở khu vực thành thị- gần 39% nam giới thành thị hút thuốc, trong khi năm 2010 lên tới trên 45%. Vì thế, tuyên truyền để nhóm người chưa hút thuốc tiếp cận với thuốc lá là rất quan trọng. Tại Việt Nam, nhằm giảm số người hút thuốc, rất nhiều biện pháp được đưa ra: in cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh, tăng thuế thuốc lá, truyền thông, chế tài xử phạt, cấm quảng cáo… Theo các nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), việc cấm hoàn toàn quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá có thể giúp giảm tỷ lệ hút thuốc khoảng 0,8% mỗi năm. Thế nhưng, việc vi phạm quảng cáo của các công ty thuốc lá khiến việc giảm tỷ lệ người hút thuốc rất khó khăn. Điều tra của Đại học Y tế công cộng phối hợp với Hội Y tế công cộng Việt Nam về tình hình vi phạm quy định cấm quảng cáo và khuyến mại thuốc lá tại hơn 2.000 điểm bán lẻ thuốc lá trên địa bàn 11 tỉnh/thành phố mới đây cho thấy vi phạm quảng cáo rất phổ biến. Theo đó, tỷ lệ vi phạm về quảng cáo là 37%, tăng 4,1% so với năm 2011. Trong khi đó, thuốc lá chứa hàng nghìn chất độc hại. Tuổi thọ trung bình của người hút thuốc ngắn hơn so với người không hút 5-8 năm. Trên 11% số ca tử vong vì bệnh tim thiếu máu cục bộ, 70% ca tử vong vì ung thư phổi, khí quản và phế quản là do sử dụng thuốc lá. Nếu xu hướng này tiếp diễn, sử dụng thuốc lá sẽ giết chết hơn 8 triệu người mỗi năm vào năm 2030. Khoảng 1/2 trong số trên 1 tỉ người hiện hút thuốc sẽ chết sớm vì một căn bệnh liên quan đến thuốc lá gây ra.

Kể cả ngày không hết những bức xúc tại viện K!

Sau khi bài báo "Bắt quả tang" 4 người 1 giường bệnh, Bộ Trưởng truy lãnh đạo viện K, nhiều bạn đọc đã chia sẻ rằng những gì đăng tải trên báo là "còn ít", đồng thời bật mí những gì họ từng trải qua tại bệnh viện K và "hiến kế" cách xử lý tình trạng này với Bộ trưởng.

Lên báo còn ít đó!

Bạn Nguyễn Thu Hòa nhận xét: Bố tôi cũng đã đi viện K Tân Triều. Lên báo còn thấy ít đó. Thực tế thì còn nhiều hơn rất rất nhiều. Đâu đâu cũng phải đút lót tiền thì thái độ bác sĩ mới nhiệt tình, nhanh chóng được. Và quả thực, rất nhiều bạn đọc đã không ngần ngại chia sẻ những câu chuyện của người nhà khi điều trị tại bệnh viện K với Dân trí. Bạn đọc Hoahong kể: Người nhà tôi mới vào bệnh viện K (Hà đông) cũng là 3 người 1 giường và không cho người nhà mang giường gấp hay là chiếu vào nên có nằm cũng phải nằm dưới đất không chiếu, k giường. Người nhà được ưu tiên vì già rồi nên cho người thân ở lại chăm sóc chứ không là không được phép vào. Người nhà tôi vào viện thì mỗi lần đi vệ sinh tôi phải trả 2 ngàn đồng đi vệ sinh. Ngoài ra, trước khi mổ gây mê cho người nhà tôi thì mấy em y tá ra chủ động đòi tiền bồi dưỡng mặc dù nhà tôi cũng hỏi mọi người trong phòng đi bao nhiêu và lúc nào đưa rồi. Chưa kịp đưa thì họ chủ động ra đòi. Khi vào phòng gây mê thì người nhà phải chủ động nhét tiền vào túi áo bệnh nhân, bác sĩ và y tá ca mổ sẽ tự động lấy tiền trong túi áo chứ khu vực gây mê mổ người nhà không vào được. Chưa kể ông bác sĩ khám cho người nhà tôi nói thẳng luôn với bệnh nhân là khám nhanh cho tôi còn về phòng khám riêng nữa. Nhiều bức xúc tại viện K mà kể ra cả ngày không hết. Bạn đọc Nguyen Cong Hiep lại bức xúc việc lam gì cũng mất 1 ngày: Bố tôi nằm viên K 3 điều trị ung thư tiền liệt tuyến. Chỉ chờ bác sĩ khám 1 ngày, chờ bác sĩ xem kết quả 1 ngày, chờ bác sĩ sắp xếp điều trị 1 ngày, cái gì cũng mất 1 ngày 1 vấn đề. Ai không chờ được thì kẹp tiền vào sổ khám đưa cho lễ tân Y tá 200,000 được sắp xếp gặp bác sĩ trước. khi gặp bác sĩ để yên tâm bệnh nhân kẹp thêm 500,000 đến 1,000,000 để được yên tâm điều trị và ưu tiên. Nhưng lại truyền tai nhau mỗi lần gặp bác sĩ phải lót tay mới yên tâm và đưa bao nhiêu bác sĩ đều nhận tuốt. ai không đưa lót tay đều lo lắng. bố tôi làm thủ tục chất độc hóa học xin giấy trích lục bệnh án thì bệnh viện thu 120,000/1 tờ. nhà tôi cần 4 bản họ thu 480,000 tôi cũng không hiểu. Riêng bạn đọc Minh Quân khẳng định đi đến đâu cũng mất tiền: Năm 2015 mình có người nhà đến đó chữa bệnh, không đi đến đâu mà không mất tiền( tính từ cổng vào). Người nhà mình ở Yên Bái nghèo sơ xác bán không còn thứ gì nhưng nhìn người nhà đau mà bác sĩ bỏ mặc khi không cho tiền không đành lòng nên phải cho tiền để mọi việc kịp thời hơn. Còn bạn Nguyễn Thị Thoa cho rằng cán bộ y tế chẩng khác gì tế bào ung thư: Tất cả chỉ có tiền. Họ bòn mót tiền trên u bướu của bệnh nhân. Họ chẳng khác nào tế bào K. Bệnh nhân muốn làm bất kể cái gì đều phải có tiền. Bệnh nhân làm sinh thiết sẽ bị hỏi muốn 5 nguoi chung 1 kim hay mỗi nguoi một kim. Lấy kết quả nhanh hay châm.. vậy nộp thêm 130 nghìn. ...ôi đau đớn cho y đức thời nay. Nghĩa Phạm Huy lại chia sẻ tình huống chứng kiến: BV K3 khám nội soi phải bỏ ra 50000 để có 1 chén , bệnh nhân không đăng ký truyền dịch vụ (mất 100k). Những bệnh nhân không có tiền để đăng ký thì chờ dài cổ có khi đến 3h chiều mới đến lượt. Mà truyền hoá chất có phải nhanh đâu, khoảng 5 tiếng lần. Còn bạn Phạm Anh không quên hình ảnh: Trước mẹ tôi có điều trị ở bệnh viện K cơ sở 2 lúc nào trong túi phải có sẵn tiền 20 -50 ngàn đồng để dúi cho cán bộ y tế để được làm nhanh mà còn về không thì ngồi đấy mà chờ. Trong khi đó bạn đọc Phương Lan lại cho rằng quy hoạch của bệnh viện chưa khoa học: Ở Bệnh viện K 3, tuy rộng nhưng bệnh nhân đến đó đi vòng quanh 5 lần 7 lượt cũng chả biết khu vào với khu nào, ai không thạo đường đi lối lại chắc bị lạc là cái chắc, biển chỉ dẫn chả có cái nào ra hồn. Sân tiền sảnh thì rộng thênh thang đi mỏi chân mà quy hoạch phòng ốc thì lộn xộn, nhân viên y tế thì nhấm nhẳng hỏi chả buồn trả lời. Tại sao ngành y tế mãi cứ dung túng cho tệ nạn như vậy thái độ của nhân viên y bác sĩ quá chán, chỉ thấy căng tin bán hàng mọc lên nhan nhản và đắt cắt cổ bệnh nhân?

Vi hành đi đôi với xử lý nghiêm!

Đánh giá cao cuộc vi hành thực tế của Bộ trưởng Y tế, nhiều bạn đọc như Thúy Hà, Manh Dao, Minh Chuyên... bày tỏ mong muốn Bộ trưởng Y tế thị sát nhiều hơn nữa, thường xuyên hơn nữa để có kết quả trung thực từ đó kịp thời chấn chỉnh thái độ phục vụ của bác sĩ, điều dưỡng ở các bệnh viện. Bạn đọc nguyentuan, Tran Hue, Quynh Nguyen Ngoc, Nguyenhien... đề xuất Bộ Trưởng cần đi vi hành cả các bệnh viện khác ngoài bệnh viện K như Nhi Thái Bình, Bệnh viện K Hà Đông, bệnh viện tỉnh Phú Thọ, bệnh viện Phụ sản TƯ, bệnh viện phụ sản Hà Nội, bệnh viện Nhi.... Cụ thể, bạn đọc Nguyen hien đề xuất: Đề nghị Bộ trưởng cứ mời các giám đốc bệnh viện K, Viện phụ sản TW và phụ sản HN, Viện Nhi đến họp và lập danh sách bác sĩ nhũng nhiễu cho dân bớt khổ. Trong khi đó, bạn đọc Buigia khẳng định: Bà Bộ trưởng đi công khai để tìm hiểu mà còn thấy được những việc nhũng nhiễu như thế. Nếu như bà thử bí mật vào vai một bệnh nhân hay một người đi nuôi bệnh nhân thì bà sẽ thấu hiểu được nỗi khổ của người dân khi ốm đau phải đến bệnh viện. Đặc biệt, nhiều bạn đọc cũng chia sẻ cùng Bộ trưởng hướng giải quyết tình trạng gây bức xúc cho người bệnh lâu nay. Theo bạn đọc Nguyễn Hữu Long, người có mặt lúc Bộ trưởng tới kiểm tra bệnh viện K, "Việc báo nêu đều đúng nhưng chỉ đúng 1/2 và còn nhiều điều bộ trưởng và phóng viên chưa biết. Nếu có thể Bộ trưởng hãy đến thăm và kiểm tra bất ngờ, phóng viên nên đến âm thầm làm phóng sự ẩn thì sẽ có nhiều điều để viết hơn". Bạn đọc Hoang Anh Tuan thì chỉ dẫn chi tiết hơn: Bộ trưởng cứ đóng là bệnh nhân đi khám bệnh, bắt số chờ đợi thì hiểu được thực trạng cụ thể. Muốn chấm dứt trình trạng tiêu cực chỉ có biện pháp là minh bạch, dân chủ trong khâu bổ nhiệm cán bộ... Cùng với việc đề nghị Bộ trưởng "vi hành" nhiều hơn nữa, bạn đọc Dân trí cũng bày tỏ mong muốn xử lý nghiêm những sai phạm đã phát hiện và đặc biệt là cần tạo cơ chế để người bệnh giám sát. "Như thế thì mới đủ sức răn đe, chứ cứ vi hành song thấy thì nói song lại để đấy cho qua thì không được", bạn đọc Hoang Yen nói. Còn bạn đọc Ngô Như Ngọc, Soa Dương Tiên, Đỗ Hồng Việt thì cho rằng, để hết nhũng nhiễu thì cần chuyển hết các bác sĩ về tuyến tỉnh hay vùng thôn bản công tác để "xem có thấm thía sự đời mà đổi tâm đổi ý" hay cách chức ngay trưởng, phó khoa và cả giám đốc bệnh viện. Nhưng riêng bạn Hoang Nghiêm lại có góc nhìn khác: Muốn có bác sĩ tốt, "lương cao + quản lý tốt là hai vẫn đề cần làm".

Bé gái 7 tuổi tử vong nghi do sốc thuốc

Ngày 10/12, BVĐK khu vực huyện Cái Nước (tỉnh Cà Mau) xác nhận có trường hợp cháu bé 7 tuổi tử vong nghi do sốc thuốc tại bệnh viện. Thông tin từ bệnh viện cho biết, vào ngày 5/12, cháu Trần Như Quỳnh (7 tuổi, ngụ xã Quách Phẩm Bắc, huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau) bị nóng sốt, nên được gia đình đưa vào BVĐKKV huyện Cái Nước điều trị. Ban đầu, các bác sĩ chẩn đoán cháu Quỳnh bị sốt xuất huyết và viêm đường hô hấp. Tuy nhiên, sau khi làm các xét nghiệm thì cho kết quả cháu chỉ bị viêm đường hô hấp trên chứ không bị sốt xuất huyết. Theo nghiệp vụ chuyên môn, các bác sĩ đã cho cháu uống thuốc hạ sốt, giảm ho. Nhưng sau 3 ngày điều trị, bệnh tình của cháu Quỳnh vẫn không giảm, có xu hướng tăng thêm. Đến khoảng 15h ngày 8/12 (tức sang ngày thứ 4), bác sĩ chỉ định tiêm kháng sinh, nhưng không may sau đó cháu Quỳnh tử vong, nghi do bị sốc thuốc. Được biết, gia cảnh cháu Quỳnh hết sức khó khăn. Cha mẹ cháu phải gửi cháu cho ông bà ngoại, rồi đi làm thuê ở tận Bình Dương. Sau khi vụ việc xảy ra, Bệnh viện Đa khoa khu vực huyện Cái Nước đã hỗ trợ cho gia đình cháu 50 triệu đồng để lo hậu sự. Vụ việc đang được cơ quan chức năng tiến hành điều tra làm rõ.

Tiêm vắc xin ngừa HPV vẫn là cách hiệu quả để phòng ngừa ung thư cổ tử cung

Đó là khẳng định của Giáo sư Nguyễn Trần Hiển - Chủ tịch Hội Y học Dự phòng Việt Nam, Nguyên viện trưởng Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, trong cuộc trao đổi với phóng viên về công tác tuyên truyền phòng chống ung thư cổ tử cung (UTCTC) của Hội.

PV: Thưa giáo sư, được biết, Hội đang triển khai một chương trình rất ý nghĩa mang tên “Phòng chống HPV, Phòng chống Ung thư cổ tử cung – Lan tỏa hy vọng”. Giáo sư có thể chia sẻ đôi nét về chương trình này?

Đây là chương trình được phối hợp giữa Hội Y học Dự phòng Việt Nam, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương và fanpage HPV Việt Nam nhằm tăng nhận thức và kêu gọi cộng đồng cùng đồng hành để giảm tỷ lệ UTCTC vì tương lai của phụ nữ Việt Nam. Chương trình bao gồm các hoạt động tuyên truyền thông qua các video clip, bài viết… trên Internet, báo in. Mọi người dân trên cả nước đều có thể tham gia lan tỏa thông điệp về phòng chống UTCTC bằng cách đăng nhập vào website: “lantoahyvong.vn” và nhấn nút tham gia ngay. Đặc biệt, 360 liều vắc xin ngừa UTCTC miễn phí sẽ đến với 120 trẻ em gái và phụ nữ từ 9-26 tuổi, thuốc hộ nghèo tại Sa Pa khi chương trình đạt được 120.000 người đăng ký tham gia. Ngoài ra, người dân nếu có thắc mắc hoặc cần sự tư vấn của Bác sĩ trong việc phòng ngừa UTCTC có thể liên hệ qua tổng đài: 1800-545459

PV: Động lực nào để Hội quyết định thực hiện chương trình này?

UTCTC là bệnh ung thư phổ biến thứ hai ở phụ nữ và để lại những hệ lụy rất lớn. Bệnh nhân nếu không được điều trị kịp thời có thể phải cắt bỏ toàn bộ tử cung, gây ảnh hưởng nặng nề đến việc sinh sản. Đặc biệt, UCTCT còn có khả năng lây lan đến các bộ phận khác của cơ thể. Theo thống kê, mỗi năm trên thế giới có khoảng 490.000 phụ nữ mắc căn bệnh này, với số lượng tử vong lên đến 270.000 trường hợp. Riêng tại Việt Nam, ước tính có khoảng 5.300 ca mắc và 2.500 ca tử vong mỗi năm, tương đương với trung bình 7 ca tử vong mỗi ngày. Vì vậy, Hội Y học Dự phòng Việt Nam mong muốn tổ chức thực hiện chương trình này nhằm nâng cao ý thức của cộng đồng trong việc phòng chống HPV và các căn bệnh do HPV gây ra để góp phần mang lại một tương lai tươi sáng hơn, hạnh phúc hơn cho những người phụ nữ Việt Nam.

PV: Giáo sư có thể chia sẻ thêm về các biện pháp được xem là hiệu quả trong việc phòng ngừa UTCTC hiện nay?

HPV (HumanPapillomaVirus) được xác nhận là nguyên nhân hàng đầu của UTCTC. Để phòng bệnh UTCTC, phụ nữ cần tiêm đủ 3 mũi vắc xin ngừa HPV trong vòng 6 tháng để phòng ngừa và giảm nguy cơ mắc bệnh. Nữ giới trong độ tuổi từ 9-26 tuổi, chưa hoặc đã có quan hệ tình dục đều có thể tiêm ngừa. Theo một báo cáo được Thông báo Dịch tễ học hàng tuần của Tổ chức Y tế Thế giới đăng ngày 22/01/2016, Ủy ban Cố vấn Toàn cầu về An toàn Vắc xin của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã khẳng định một lần nữa tính an toàn của vắc xin ngừa HPV và khuyến cáo sử dụng rộng rãi. Tại Việt Nam, vắc xin ngừa HPV đã được Bộ Y tế Việt Nam cấp phép sử dụng từ năm 2008. Hiện ở Việt Nam dang lưu hành 2 loại vắc xin HPV: vắc xin nhị giá và vắc xin tứ giá. Vắc xin tứ giá ngừa HPV phòng nhiễm các chủng HPV 6,11,16,18 (có trong thành phần vắc xin), trong đó các chủng HPV 16,18 gây hơn 70% các trường hợp UTCTC. Các vắc xin này có hiệu quả bảo vệ 99% chống nhiễm vi rút HPV dai dẳng đường sinh dục và có hiệu quả 98% phòng tổn thương tiền UTCTC vừa và nặng gây ra bởi hai chủng vi rút HPV 16, 18. Ngoài ra vắc xin này còn phòng mụn cóc ở cơ quan sinh dục và ung thư cơ quan sinh dục bao gồm ung thư âm hộ, âm đạo, dương vật và hậu môn. Ngoài việc tiêm ngừa, chị em cũng cần khám phụ khoa định kỳ hàng năm, để phát hiện sớm các bệnh phụ nữ thường gặp. Nên thực hiện xét nghiệm tế bào cổ tử cung để phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường nhằm điều trị kịp thời, giảm nguy cơ các bất thường này tiến triển thành UTCTC.

PV: Xin trân trọng cảm ơn những chia sẻ rất hữu ích của Giáo sư!

Chỉ cấy ốc tai điện tử khi trợ thính không hiệu quả

Ngày 10/12, BS CK II. Phan Văn Dưng, Trưởng Khoa Tai mũi họng - Mắt - Răng hàm mặt, Bệnh viện Đại học Y Dược Huế cho biết khoa đã thành công khi lần đầu tiên tại Huế thực hiện kỹ thuật cấy ốc tai điện tử cho các bệnh nhân giảm khả năng nghe, mức độ nặng (bị điếc nặng), kết quả đã phục hồi thính giác tốt cho người bệnh. Theo BS Dưng, ốc tai điện tử là một hệ thống điện tử phức tạp được cấy ghép vào bộ phận tai trong để kích thích dây thần kinh thính giác nhằm phục hồi chức năng nghe cho những bệnh nhân bị giảm sức nghe ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Thông thường phẫu thuật cấy ốc tai điện tử được chỉ định cho những bệnh nhân giảm sức nghe mức độ nặng đến sâu và sử dụng máy trợ thính không hiệu quả. Mới đây nhất, ngày 8/12 mới đây, Bệnh viện đã phẫu thuật thành công 2 bệnh nhân bị câm điếc bẩm sinh là em Lê Thanh Hải (5 tuổi, Phú Thượng, Phú Vang, Thừa Thiên Huế) và Nguyễn Thanh Hương (9 tuổi, Sơn Thủy, Lệ Thủy, Quảng Bình). Hiện em Hải và Hương đã có sức khỏe tốt, tai đã phục hồi chức năng nghe trở lại. Theo BS CK II. Phan Văn Dưng, để thực hiện phương pháp này, bệnh nhân cần được khám, làm các thử nghiệm cần thiết như đo thính lực đồ, điện thính giác thân não, chụp CT Scan, chụp MRI... để đánh giá loại điếc và xem có gì bất thường trong đường dẫn truyền và tiếp nhận thính giác từ tai lên não; và xác định máy trợ thính thực sự không mang lại hiệu quả. Nếu được chỉ định phẫu thuật sẽ làm các xét nghiệm tiền phẫu, khám thêm Nội khoa để loại trừ các nguyên nhân chống chỉ định cho việc cấy ốc tai điện tử. Cuối cùng, bệnh nhân phải được phẫu thuật viên khám lại, kiểm tra lại tai được mổ, kiểm tra trên phim chụp CT Scan và MRI để xem các mốc giải phẫu cũng như cấu trúc của ốc tai có gì bất thường không, nhằm đặt ra kế hoạch phẫu thuật, hạn chế tối đa các tai biến có thể xảy ra cho bệnh nhân trong và sau phẫu thuật”. Được biết trong các bệnh viện tại tỉnh Thừa Thiên Huế, bệnh viện Đại học Y Dược là đơn vị đầu tiên triển khai kỹ thuật phẫu thuật cấy ốc tai điện tử này.Trước đó, ca đầu tiên đã thực hiện thành công vào cuối tháng 6/2016.

Kiểm tra xe khách phát hiện gần 1 tấn nội tạng động vật đã bốc mùi

Nhận được nguồn tin từ quần chúng nhân dân, tổ công tác Đội CSGT CA thị xã Hoàng Mai (Nghệ An) chốt chặn, kiểm tra chiếc xe khách phát hiện gần 1 tấn nội tạng đã bốc mùi hôi thối đang trên đường vận chuyển đến nơi tiêu thụ. Sáng 10/12, thông tin từ Công an thị xã Hoàng Mai cho biết: đơn vị vừa bắt một xe khách chở gần 1 tấn nội tạng động vật, chim rừng đã bốc mùi hôi thối. Trước đó, khoảng 14h30', ngày 9/12, nhận được tin báo từ quần chúng nhân dân, có xe ô tô khách BKS 18B - 011.31 lưu thông theo hướng TP Vinh - Hà Nội chở số lượng lớn nội tạng động vật đã bốc mùi hôi thối. Ngay sau đó tổ tuần tra kiểm soát giao thông Công an TX Hoàng Mai tiến hành chốt chặn quyết không để chiếc xe chở thực phẩm bẩn đến nơi tiêu thụ. Lực lượng chức năng đã tiến hành kiểm tra hành chính chiếc xe này, phát hiện trong thùng xe có 8 bao tải màu trắng, bên trong chứa sản phẩm động vật đã bốc mùi và hai bao tải màu đen bên trong đựng 10 con chim (chưa rõ chủng loại), với tổng trọng lượng khoảng 1 tấn. Tại thời điểm kiểm tra, tài xế là Nguyễn Đức Văn (SN 1987, trú thị trấn Nghĩa Phú, huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định) không xuất trình được giấy tờ gì chứng minh nguồn gốc và và kiểm dịch số hàng nói trên. Hiện vụ việc đang được cơ quan chức năng tiếp tục điều tra làm rõ.

Các nội dung khác »

---

• Triển khai Luật Khám bệnh, chữa bệnh số 15/2023/QH15 (15/01/2024)
• 10 sự kiện nổi bật ngành Y tế năm 2023 (12/01/2024)
• Người bệnh mãn tính lưu ý chế độ sinh hoạt dịp lễ Tết (25/12/2023)
• Cập nhật tình hình viêm gan virus B ở Việt Nam so với khu vực Tây Thái Bình Dương (06/12/2023)
• Luật Khám bệnh, chữa bệnh có những nội dung gì mới? (06/02/2023)
• Công điện khẩn số 155/BYT-DP tăng cường công tác phòng, chống dịch dịp Tết Nguyên đán và mùa lễ hội 2023 (16/01/2023)
• Toàn cảnh Đại dịch COVID-19 trên thế giới: 3 năm nhìn lại (20/12/2022)
• Bộ Y tế xếp đậu mùa khỉ vào bệnh truyền nhiễm nhóm B (14/11/2022)
• Vệ sinh tay là biện pháp quan trọng làm giảm nguy cơ lây nhiễm COVID-19, bệnh đậu mùa khỉ (24/10/2022)
• Khuyến cáo mới nhất phòng bệnh đậu mùa khỉ sau ca mắc đầu tiên ở Việt Nam (07/10/2022)
• Thông điệp mới nhất phòng chống dịch COVID-19 của Bộ Y tế như thế nào? (09/09/2022)
• Bộ Y tế ban hành Hướng dẫn sử dụng khẩu trang nơi công cộng (08/09/2022)
• Tình hình dịch sốt xuất huyết phức tạp, Thủ tướng Chính phủ ban hành công điện tăng cường phòng, chống (30/07/2022)
• Tăng cường giám sát các trường hợp viêm gan cấp tính không rõ nguyên nhân ở trẻ em (19/05/2022)
• Thủ tướng: Khẩn trương tiêm vaccine cho trẻ từ 5-11 tuổi, sẵn sàng ứng phó với các làn sóng dịch có thể xảy ra (10/04/2022)