|
Cần có sự chẩn đoán tốt hơn với người lớn bị mắc chứng rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD)
Ngày 17/8/2015. BBC News-Cần có sự chẩn đoán tốt hơn với người lớn bị mắc chứng rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) (Better diagnosis call for adults with ADHD). Quỹ từ thiện Addiss cho những người bị rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) đã cho biết rằng ADHD ở người lớn là một vấn đề “ẩn nấp”cần được chẩn đoán tốt hơn. Rối loạn này ảnh hưởng tới cuộc sống những người lớn như thế nào? 
Helen Rice cho biết não của bà “giống như một cái xô” vì chứng rối loạn ADHD
“Thức dậy vào mỗi buổi sáng là một người phụ nữ mới, tôi nghĩ hôm này là ngày mà tôi sẽ làm mọi thứ đúng đắn và sẽ xử lý tốt những vấn đề quan trọng thay vì chần chừ và hằng đêm tôi đi ngủ là một phụ nữ tuyệt vọng vì tất cả mọi thứ đều không như ý muốn và tôi chưa thực hiện được điều gì cả. Tôi có thể thực sự thất vọng… suy sụp trầm trọng”. Helen Rice, ở Caversham, Berkshire, 50 tuổi đã được chẩn đoán bị mắc chứng ADHD hai năm trước. Bà bị những vấn đề mà bà miêu tả là “những đặc trưng kinh điển” có liên quan đến chứng rối loạn này như thiếu tổ chức, chần chừ và một bản tính hấp tấp, bà giải thích với chương trình Victoria Derbyshire: “Đầu tôi giống một cái xô”. Chứng ADHD của Helen Rice khiến bà gặp khó khăn trong tổ chức công việc, nhất là trong việc điều hành công ty sửa chữa máy tính của bà: “Tôi đã điều hành công ty này 9 năm qua, nó rất thành công ở một chừng mực nào đó nhưng đang không ngừng loạng choạng đứng bên bờ vực phá sản tài chính vì tôi không thể quản lý”, bà cho biết thêm: “Tôi muốn làm mọi người vui vẻ vì vậy không muốn ra lệnh cho họ, dù các kỹ năng xã hội của tôi rất có hiệu quả trong công ty này, dịch vụ khách hàng là mọi thứ và tôi muốn đưa cho mọi người điều họ muốn”. Đối với Rice, đó là một rối loạn ảnh hưởng tới cuộc sống hàng ngày của bà nhưng quỹ từ thiện Addiss-Dịch vụ hỗ trợ và thông tin rối loạn giảm chú ý quốc gia tin rằng các dịch vụ sức khỏe tinh thần ở người lớn ở Anh “không coi vấn đề này nghiêm trọng như bản chất của nó”. ADHD chỉ được coi là một rối loạn ảnh hưởng tới người lớn vào năm 2008 và giám đốc điều hành của quỹ từ thiện này Andrea Bilbow tin rằng giới tâm thần học người lớn “đã rất chậm trong việc hiểu rằng trẻ em bị chứng ADHD vẫn tiếp tục duy trì rối loạn này khi ở độ tuổi người lớn”. Bà giải thích: “Họ từng cho rằng bạn sẽ khỏi bệnh khi lớn lên”. “Ferrari cho một bộ não” ('Ferrari for a brain')Khi Jonathan Lanham-Cook, 50 tuổi, từ Brisbol, đã được chẩn đoán mắc chứng ADHD cách đây 2 năm, ông đang xem liệu con trai của ông có mắc chứng rối loạn này: “Lần đầu tiên tôi uống thuốc giống như là ai đó đã tắt cái quạt trong đầu tôi, tôi có thể tập trung, tiếp tục viết email mà không phải cố gắng vật lộn để tung hứng nhiều thứ một lúc”. Hiện có 4 loại thuốc được cấp phép điều trị chứng rối loạn này, dù chưa có loại nào có thể chữa khỏi lâu dài, Lanham-Cook giải thích: “Tôi có nhiều vấn đề trong nhiều năm-những cuộc hôn nhân tan vỡ, hành vi lộn xộn, tôi thực sự phải vật lộn ở trường học và đã bị đuổi khỏi trường”. Ông cho biết thêm khi trích dẫn lời nói của chuyên gia tâm thần Bs. Edward Hallowell: “Việc đó giống như là có một động cơ xe Ferrari cho não bộ và bộ thắng của một chiếc xe đạp, tôi có nhiều khả năng nhưng các vấn đề làm kìm hãm những khả năng đó”. Lanham-Cook làm việc với vai trò là y tá tư vấn sức khỏe tâm thần tại một phòng khám của Bác sĩ đa khoa và tin rằng tỷ lệ chẩn đoán vẫn còn ở mức “thấp ghê gớm”, ông giải thích: “Ví dụ, nếu một phòng khám có 10.000 người lớn, khoảng 3% số này có thể mắc chứng ADHD nhưng chỉ có thể có khoảng 20-30 người được chẩn đoán”. Không có số liệu chính thức nào về số người được chẩn đoán mắc ADHD ở tuổi trưởng thành, nhưng NHS ước tính nó ảnh hưởng khoảng 2%-5% trẻ em tuổi đi học và người trẻ tuổi, và là rối loạn hành vi phổ biến nhất ở Anh. Rối loạn tăng động giảm chú ý (Attention dificit hyperactivity disorder_ADHD)Theo NHS, phần lớn các ca được chẩn đoán ở trẻ em tuổi từ 6 đến 12; nghiên cứu cho thấy cả cha mẹ và anh em ruột của một đứa trẻ mắc chứng ADHD dường như bị ADHD cao hơn 4 đến 5 lần; các triệu chứng của ADHD thường cải thiện cùng với tuổi tác, nhưng nhiều người lớn được chẩn đoán với triệu chứng ở giai đoạn trẻ tuổi sẽ tiếp tục mắc các vấn đề; tác động lên những người lớn có thể bao gồm năng lực yếu kém hơn so với mong đợi ở công việc hoặc học tập, khó khăn trong các mối quan hệ với bạn đời và lái xe nguy hiểm. Cô Bilbow tin rằng ở người lớn, rối loạn này thường hay bị các chuyên gia nhầm lẫn với trầm cảm hoặc rối loạn lưỡng cực. Cô đang kêu gọi một sự gia tăng khả năng xử lý với những người lớn bị ảnh hưởng để đánh giá và cung cấp sự chăm sóc tốt hơn đối với thanh thiếu niên giống như các dịch vụ đối với người lớn. Cô cho biết: “Một số lượng lớn người lớn đangphải chờ đợi bất cứ điều gì lên tới 2 năm cho một công việc, điều này có nghĩa những người trẻ đang chờ đi học đại học đang phải tạm dừng việc học của họ, điều tương tự áp dụng với những người đang tìm kiếm công việc”. Ông Lanham-Cook tin rằng tình hình này có thể được cải thiện qua một dự án nghiên cứu ông đang hinh vọng tiến hành với Đại Học King’s College London, xem xét khả năng đánh giá, chẩn đoán và điều trị được ADHD ở giai đoạn chăm sóc cơ bản. Hiện tại, chẩn đoán và điều trị được các chuyên gia quản lý, như là các bác sĩ khoa nhi hoặc chuyên gia tâm thần học, chất kích thích Ritalin thường được kê cho những người mắc ADHD. Lanham-Cook giải thích: “Việc chẩn đoán chính là chìa khóa quan trọng, nó là một điều làm giảm nhẹ gánh nặng bệnh tật vì hành vi của bạn là điều có ý nghĩa. Là một người biết rằng ông ấy bị ADHD tôi có thể lợi dụng sự tự ý, năng lượng, tính tò mò và sự nhạy bén của mình-tất cả những phẩm chất đã từng làm tôi rắc rối và giờ giúp tôi thành công”, ông cho biết thêm: “Có nghiên cứu gợi ý rằng sự chẩn đoán tốt hơn cũng sẽ một hiệu ứng tích cực lên những tỷ lệ đang làm khó chịu vì nhiều người trong tù bị rối loạn này có thể nhận được sự điều trị nếu được chẩn đoán”. Khi rối loạn này được chẩn đoán về mặt y học cũng mang lại sự khác biệt lớn đối với đời sống cá nhân của ông, “Tôi đã tái hôn với người vợ đầu tiên của tôi, sự chẩn đoán nghĩa là cô ấy hiểu tôi và biết phải nhắc nhở tôi”, ông nói đùa rằng: “Cô ấy cũng hiểu rằng tại sao tôi có thể né tránh việc sơn bức tường phòng tắm”.
|
TRANG CHỦ
