Nhiệt độ vùng núi xuống thấp gây băng tuyết và sương muối. (Ảnh MH-xaluan.com)

Trong bản tin thời tiết hàng ngày vào mùa mưa lạnh, ta thường nghe các cơ quan thông tin đại chúng thông báo về tình tình rét đậm, rét hại và sương muối xảy ra ở một số tỉnh miền Bắc. Vậy khi nào gọi là rét đậm, rét hại và sương muối?

Rét đậm xuất hiện khi nhiệt độ trung bình trong ngày dưới 15^oC.

Rét hại xuất hiện khi nhiệt độ trung bình trong ngày dưới 13^oC

Nếu rét đậm, rét hại kéo dài từ 3 ngày liên tiếp trở lên theo chỉ tiêu thống kê của nông nghiệp thì được gọi là một đợt rét đậm, rét hại.

Trong nông nghiệp, rét đậm và rét hại gây thiệt hại nhiều cho việc sản xuất; rét đậm có ảnh hưởng đến quá trình gieo mạ, còn rét hại làm cho cây quang hợp kém, ảnh hưởng đến khả năng sinh trưởng và có khả năng cây lúa bị chết khi rét hại kéo dài trên 3 ngày.

Rét đậm, rét hại thường hay xảy ra ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ nước ta vào các tháng chính đông, thường là từ tháng 12 năm trước đến tháng 1, tháng 2 của năm sau. Trong thời điểm rét đậm xuất hiện ở vùng trung du các tỉnh phía Bắc và Bắc Trung Bộ thì ở miền núi phía Bắc thường bị rét hại, thậm chí nhiệt độ có thể xuống thấp hơn nhiều, có thể gây ra băng tuyết, băng giá, sương muối làm ảnh hưởng rất lớn đến sản xuất nông nghiệp và vật nuôi.

Sương muối là hiện tượng hơi nước đóng băng thành các hạt nhỏ và trắng như muối ngay trên mặt đất hay bề mặt cây cỏ hoặc các vật thể khác khi không khí trên đó ẩm và lạnh. Nó thường hình thành vào những đêm đông, trời lặng gió, quang mây, khi mà bức xạ là nguyên nhân chủ yếu của quá trình lạnh đi của không khí và các vật thể. Nên nhớ rằng nó không mặn mà chỉ trắng như muối, gần giống với lớp tuyết ở trong khoang lạnh của tủ lạnh.

Ở nước ta sau khi không khí lạnh về, vùng núi Bắc Bộ nằm sâu trong không khí lạnh, đêm trời quang mây, lặng gió, không khí ẩm đã lạnh lại bị bức xạ mất nhiệt nên tiếp tục lạnh, nhiệt độ không khí giảm nhanh dẫn đến hình thành sương muối. Sương muối thường hình thành khi nhiệt độ không khí bằng 4^oC hoặc xuống dưới 4^oC, trong lều khí tượng ở độ cao 2m, khi ấy nhiệt độ bề mặt các vật thể hay cây cỏ ở mặt đất đã có thể xấp xỉ 0^oC, nhưng phải đủ ẩm mới hình thành được sương muối.

Nếu nhiệt độ mặt đất giảm xuống 0^oC hay thấp hơn, hơi nước sẽ ngưng kết thành thể rắn, xốp, có màu trắng như muối nên gọi là sương muối. Sương muối cũng là một loại thời tiết nguy hiểm vì nhiệt độ quá lạnh của nó làm chết cây trồng. Ở nước ta, hiện tượng sương muối thường xẩy ra trong các tháng mùa đông, nhất là vào các tháng 12, tháng 1 và tháng 2. Hàng năm, địa phương xuất hiện sương muối nhiều nhất là các tỉnh vùng núi Bắc Bộ, một số vùng trung du các tỉnh Vĩnh Phúc, Hà Bắc, Hòa Bình cũng có hiện tượng này. Ngoài ra, vùng núi tỉnh Thanh Hóa và phía Tây tỉnh Nghệ An cũng có năm xuất hiện sương muối. Các tỉnh ở Trung Trung Bộ trở vào đến Nam Bộ hầu như không có hiện tượng sương muối.

Các nội dung khác »

---