Xét nghiệm máu có thể dự đoán bệnh Alzheimer
Cập nhật tháng 4/2014. BBC News - Một xét nghiệm về máu có thể dự đoán chính xác sự khởi đầu của bệnh Alzheimer, theo các nhà nghiên cứu Mỹ. Họ cho thấy rằng xét nghiệm mức độ 10 chất béo trong máu có thể dự đoán với 90% độ chính xác nguy cơ bị bệnh trong 3 năm tới. Phát hiện của họ được công bố trên Tạp chí Nature Medicine, bây giờ sẽ được thử nghiệm trong các thử nghiệm lâm sàng lớn hơn. Các chuyên gia cho biết kết quả cần thiết được xác nhận nhưng một thử nghiệm như vậy sẽ là "một bước tiến thực sự" (a real step forward). Số lượng người bị chứng bệnh mất trí nhớ trên thế giới ở mức 44 triệu người và dự kiến sẽ gấp 3 lần vào năm 2050. Bệnh âm thầm tấn công não trong hơn một thập kỷ trước khi xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào, các bác sĩ nghĩ rằng thử nghiệm thuốc bị thất bại đơn giản là vì bệnh nhân được điều trị quá muộn để tạo ra sự khác biệt. Đây là lý do tại sao phát hiện một thử nghiệm dự báo nguy cơ bị chứng mất trí nhớ (dementia) là một ưu tiên lớn cho lĩnh vực này.
| Mất các tổ chức trong một bộ não mắc chứng mất trí nhớ so với một bộ não của người lành mạnh |
Manh mối từ máu (Blood clues) Các nhà khoa học tại Đại học Georgetown ở Washington DC phân tích mẫu máu của 525 người trên độ tuổi 70 như là một phần của một nghiên cứu 5 năm. Họ lấy ra 53 người trong số đó bị bệnh Alzheimer hoặc suy giảm nhận thức nhẹ và so sánh máu của họ với máu của 53 người có tâm thần nhanh nhẹn. Họ phát hiện có sự khác biệt trong nồng độ của10 lipids hoặc chất béo giữa hai nhóm và khi nhóm nghiên cứu nhìn vào các mẫu máu khác, mẫu máu của 10 người có dấu hiệu của bệnh Alzheimer có thể dự đoán ai có khả năng sẽ suy giảm tâm thần trong những năm sắp đến. Howard Federoff, giáo sư về thần kinh tại Trung tâm y tế Đại học (University Medical Center) Georgetown,nói với BBC: "Tôi nghĩ rằng có một nhu cầu rất lớn cho một thử nghiệm nhưng chúng ta phải tìm kiếm số lượng người lớn hơn trước khi điều này có thể được sử dụng trong thực hành lâm sàng". Toàn bộ sức mạnh của các thử nghiệm đã không được điều tra, cho đến nay họ biết một chẩn đoán về chứng mất trí có thể được dự đoán 3 năm trước thời hạn nhưng các nhà nghiên cứu hiện đang điều tra xem liệu các xét nghiệm này có hiệu quả dự đoán sớm hơn hay không. Điều không rõ ràng chính xác là điều gì đang gây ra sự thay đổi chất béo trong máu nhưng đó có thể là một dư lượng của những thay đổi sớm ở trong não bộ. Chứng mất trí nhớ trên toàn cầu(Dementia across the globe)Theo Hiệp hội Alzheimer (Alzheimer's Society): 44 triệu người bị chứng mất trí nhớ trên toàn cầu; 135 triệu người bị chứng bệnh này vào năm 2050; 71% người bị có mức thu nhập kém và trung bình; 600 tỷ USD là chi phí dành cho chứng mất trí nhớ. Một thử nghiệm thành công cho bệnh Alzheimer có thể làm biến đổi nghiên cứu y học và các loại thuốc điều trị có thể được thử nghiệm ở giai đoạn sớm hơn nhiều ở căn bệnh này. Giáo sư Federoff nói làm chậm tốc độ của bệnh có thể có một tác động rất lớn: "Ngay cả làm chậm một khoảng thời gian ngắn các triệu chứng cũng sẽ có một lợi ích kinh tế to lớn về chi phí chăm sóc". Tiến sĩ Simon Ridley, từ tổ chức từ thiện Nghiên cứu bệnh Alzheimer của Anh quốc cho biết phát hiện được "khuyến khích" (encouraging) và rằng một xét nghiệm máu sẽ là một "bước tiến thực sự về phía trước" (real step forward). Chứng mất trí nhớ là gì? (What is dementia?)Đây là một thuật ngữ chung mô tả khoảng 100 bệnh trong đó các tế bào não bị chết trên quy mô lớn. Tất cả các bộ nhớ, ngôn ngữ, sự nhanh nhẹn tâm thần, sự hiểu biết và phán đoán bị tổn thương. Bệnh Alzheimer là dạng phổ biến nhất, ảnh hưởng đến 62% những người sống chung với bệnh mất trí nhớ. Bệnh sẽ tồi tệ hơn theo thời gian và cuối cùng con người hoàn toàn phụ thuộc vào người chăm sóc. Bệnh không thể chữa khỏi.“Để kiểm tra hiệu quả tiềm năng của các loại thuốc mới, điều quan trọng là có thể tuyển người tham gia thử nghiệm lâm sàng ở giai đoạn đầu của bệnh, khi những phương pháp điều trị như vậy nhiều khả năng có hiệu quả. Nếu được xác nhận, những kết quả này cũng có thể hỗ trợ những nỗ lực nhằm phát triển các công cụ tốt hơn dùng để chẩn đoán bệnh Alzheimer-cho phép những người bị bệnh tiếp cận sự hỗ trợ quan trọng và phương pháp điều trị hiện có sớm hơn". Tiến sĩ Doug Brown của Hiệp hội Alzheimer cho biết các xét nghiệm cần phải được nghiên cứu thêm nhưng có thể gây ra những thách thức về mặt y đức: "Nếu điều này phát triển trong tương lai người ta phải được cung cấp một sự lựa chọn về việc liệu họ có muốn biết và hiểu đầy đủ ý nghĩa về các tác động".
|